De 8 principes van IPM in de praktijk - pcsierteelt.be · – weinig mijten zijn gevoelig voor een...

1 © PCS | Studiedag tuincentra, 11 SEPTEMBER 2018, PCS (Destelbergen)

Joachim Audenaert

De 8 principes van IPM in de praktijk

Gewasbescherming


= Geïntegreerde Bestrijding De weloverwogen combinatie van alle gewasbeschermingstechnieken, met een minimaal risico voor de mens en het milieu, waarbij gewasschade onder economisch aanvaardbare niveaus blijft

Schema


Schema


Voorkom in plaats van te

genezen

Registreer en leer

Hou chemie als laatste optie

Behandel pas wanneer nodig Kijk om te weten

1 2 3

4 8

Geef resistentie geen kans

Respecteer de voorgeschreven

dosis (toepassingswijze)

Bestrijd selectief (productkeuze)

5 6 7

Chemisch indien nodig

Preventie van schadeverwekkers is de basis voor een geslaagde en duurzame gewasbescherming Gezonde planten zijn minder gevoelig voor ziekten en plagen

1. Voorkom in plaats van te genezen

5

• Goede bedrijfshygiëne – Propere potten, stek- en zaaitrays

– Zieke planten(resten) verwijderen

– Volgorde bij teeltbehandeling: van gezond naar risico gewas

– Voor risicobedrijven gebruik van ontsmettingsinstallaties voor schoeisel, gastenjassen, …

• Resistente/tolerante cultivars (indien beschikbaar) – Risico’s verminderen

© PCS | Studiedag tuincentra, 11 SEPTEMBER 2018, PCS (Destelbergen)


6

• Gezonde planten vanaf de start – Kwaliteitscontrole bij aankomst

• Evenwichtige bemesting en irrigatie

– Bemesten op vraag van de plant analyses

• Optimaal klimaat voor de teelt – Stress vermijden

• Goede drainage



7

• Gewasrotatie indien mogelijk

• Adequate teelttechnieken

• Beschermen en bevorderen van natuurlijke vijanden – Instandhouden van natuurlijke schuilplaatsen

– Plaatsen van gemengde hagen

– Uitzetten van pollen indien relevant


http://www.google.be/url?sa=i&rct=j&q=banker+plants&source=images&cd=&cad=rja&docid=vDE85nt6MKbKCM&tbnid=PnbQqgMwN9_bMM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.greenhousecanada.com/content/view/2714/38/&ei=qTYmUdS1LPSZ0QWZsoDoCw&bvm=bv.42661473,d.d2k&psig=AFQjCNENzkuDh5FXht16a5AJV2s75HPcKA&ust=1361545241876075

Schema



genezen

Registreer en leer



1 2 3

4 8





5 6 7


Kijk regelmatig in je gewas! Wat en waar zijn de belangrijkste schadeverwekkers op jouw bedrijf? Identificeer problemen en volg ze op in de tijd

2. Kijk om te weten

9

•Scouting – Zelf scouten

– Adviesdienst Gewasbescherming en Waarnemings- en waarschuwingssysteem

– Adviseur/voorlichter

•Opvolgen en registreren van scouting – Gevoeligere variëteiten goed in het oog houden

– Populatie schadeverwekker ≠ visuele schade

– Scouten van gezond naar besmette /risicoteelt


2. Kijk om te weten

10

• Voor kruipende insecten (met een loep)


Bekijk de kop van de plant: • witte vlieg (adulten) • weekhuidmijt • jonge rupsen • spint en roofmijten • bladluis (sierteelt)

Indien er bloemen zijn, klop ze uit op een wit blad: • trips (larven) • roofmijten • Orius

Kijk lager in het gewas, voornamelijk de onderzijde van de bladeren en oksels: • bladluis (groenteteelt) • witte vlieg (larven) • rupsen • spint en roofmijten • mineervlieg • kevers

Plantvoet, pot en bodem: • slakken • wolluis • tomatengalmijt

1.

2.

3.

4.

2. Kijk om te weten

11

• Overzicht van de scoutingsmethodes

– Gele vangplaten: totaal controle vliegende insecten

– Blauwe vangplaten: betere detectie van trips (behalve echinotrips)

– Vanglampen

– Feromoonvallen

– Scouten in het gewas


2. Kijk om te weten

12

• Overzicht van de scoutingsmethodes

– Staalnames

– Detectiemethodes


2. Kijk om te weten

13

•Waarschuwingssysteem


Waarnemings- & Waarschuwingssysteem


Evelien

Notitie

Marked ingesteld door Evelien

© PCS | Studiedag tuincentra, 11 SEPTEMBER 2018, PCS (Destelbergen) 15

‘PCS Ziekten en plagen’ app

Evelien

Notitie

Marked ingesteld door Evelien

Blijf up-to-date en gebruik nu de gratis app via

www.ziektenenplagen.be


Schema



genezen

Registreer en leer



1 2 3

4 8





5 6 7


Tolereerbare zichtbare schade (schadedrempel) laag tot nul houden Geen kalenderbespuitingen Kost behandeling < verwacht opbrengstverlies

3. Behandel pas wanneer nodig

18

•Bepaal de schadedrempel – Teeltafhankelijk

– Plaagafhankelijk

– Persoonlijk (afzetmarkt/export, kwaliteitseisen, …)

– Ervaring

•Monitoring om te kijken of de schadedrempel bereikt is

•Geen kalenderbespuiting




Confidor

Confidor

Confidor

Confidor

Tracer

Tracer

Tracer

Tracer

Floramite

Floramite

Floramite

Floramite

•Scoresysteem voor scouting



Pop

ulat

ie s

chad

ever

wek

ker

Tijd

Geen plaagdruk

Aanvaardbare plaagdruk

Te bestrijden plaagdruk

Plaagdruk met economische schade

0 1

2

3

Schema



genezen

Registreer en leer



1 2 3

4 8





5 6 7


IPM ≠ biologisch telen Voor chemie eerst gebruik maken van: • Fysische maatregelen • Biologische bestrijding

4. Hou chemie als laatste optie

22

•Fysische maatregelen – Plak- en lijmvallen – Waterontsmetting – Grondontsmetting (stomen) – Mechanische of thermische onkruidbestrijding – Banker planten


4. Mechanische technieken

23

•Overzicht – Insectengaas

– Vanglampen/Feromoonvallen

– Vanglinten

– Vangplaten

– Bodemvallen

– Ultrasoonapparaten

– Afdekmaterialen

– Wildafweer


4. Hou chemie als laatste optie

24

•Biologische bestrijding – Biopreparaten – Natuurlijke vijanden


Schema


Indien je toch chemische middelen nodig hebt…


genezen

Registreer en leer



1 2 3

4 8





5 6 7


Efficiënte chemische bestrijding door: • optimale productkeuze

(selectief en veilig) • correcte toepassing • vermijden of vertragen van

resistentieopbouw

Identificatie & opvolgen van de schade-verwekker!

5. Bestrijd selectief

26

Optimale productkeuze:

•Doelspecifiek belang van goede monitoring: middel moet efficiënt werken tegen aanwezig stadium van de schadeverwekker

•Zo weinig mogelijk neveneffecten (tov natuurlijke vijanden en mens)

•Geen fytotoxiciteit

•Correcte bewaring, beheer en afvoer van middelen


Middelen met breed

spectrum vermijden!

5. Bestrijd selectief


PCS-voorlichting

Jaarlijkse poster POSTER ERKENDE GBM

met per product info over plaagspectrum en neveneffecten op nuttigen

6. Respecteer de voorgeschreven dosis

28

Correcte toepassing:

•Niet meer dan de voorgeschreven dosis gebruiken

•Lokale toepassingen

•Optimale spuittechniek

•Optimale klimaatomstandigheden voor behandeling




PCS-voorlichting




30

•Optimale spuittechniek



31

•Lokale toepassingen



32

•Optimale klimaatsomstandigheden voor behandeling


7. Geef resistentie geen kans

33

•Toekomst: nauwelijks nieuwe chemische middelen te verwachten

•Herziening huidige middelen herregistratie

Belangrijk om de efficiëntie van de huidige middelen behouden door:

– Combineren gewasbeschermingstechnieken – Correcte toepassing (dosis, selectiviteit, noodzaak,

tijd tussen behandelingen, neveneffecten) – Afwisselen resistentiegroepen



34

•Resistentie in cijfers


Species Naam Orde # middelen

Tetranychus urticae Two-spotted spider mite Acari 93

Plutella xylostella Diamondback moth Lepidoptera 91

Myzus persicae Green peach aphid Hemiptera 75

Musca domestica House fly Diptera 58

Bemisia tabaci Sweet potato whitefly Hemiptera 54

Leptinotarsa decemlineata

Colorado potato beetle Coleoptera 54

Aphis gossypii Cotton aphid Hemiptera 48

Panonychus ulmi European red mite Acari 48

Helicoverpa armigera Cotton bollworm Lepidoptera 47

Boophilus microplus Southern cattle tick Ixodida 44


35

•Principe van resistentie


Gevoelig insect/mijt/ziekte/onkruid

Resistent insect/mijt/ziekte/onkruid

I II IIII II IIII II III


36

• Bovenstaande curve stelt een spintpopulatie voor:

– de oppervlakte onder de curve stelt de populatie voor

– de horizontale as geeft de dosis weer waartegen de mijten bestand zijn

– weinig mijten zijn gevoelig voor een lage dosis (I), de meeste zijn gevoelig voor een matige dosis (II) en een klein deel is bestand tegen een hoge dosis (III)



37

• Links toont een behandeling met een lage dosis, enkel het rode deel sterft, het groene overleeft

• Rechts staat een behandeling met een hoge dosis hier sterft een veel groter (rood) deel, slechts een klein (groen) deel blijft overleven



38

• Als we nu een behandeling uitvoeren met een normale dosis product (groene lijn), zal het rode deel van de oorspronkelijke populatie voor een groot stuk afsterven, het groene blijft volledig leven

• De nakomelingen hieruit zullen iets beter bestand zijn tegen het product omdat ze voor een groot deel voortkomen uit minder gevoelige ouders

een nieuwe populatie (de gele curve)



39

• Als we nu dezelfde behandeling uitvoeren op deze nieuwe populatie zal een kleiner deel afgedood worden (rood) en een groter deel blijven leven (groen)

• Hieruit ontstaan dan weer nakomelingen die gemiddeld minder gevoelig zijn voor het product, waardoor de curve weer naar rechts schuift (de rode curve) waardoor een volgende behandeling weer minder effect zal hebben

nu kan men spreken over een resistente populatie




door een middel enige tijd niet te gebruiken schuift de selectiedruk terug op naar links!!!

hoe minder een middel gebruikt wordt hoe meer de populatiecurve links blijft


41


PCS-voorlichting



Schema



genezen

Registreer en leer



1 2 3

4 8





5 6 7


IPM ≠ vast recept IPM = optimalisatie van de bedrijfseigen combinatie van technieken door registratie, evaluatie en feedback

8. Registreer en leer

43

•Alle behandelingen registreren (wettelijk verplicht: plaats, datum, product, dosis)

•Evalueren van de behandeling •Optimaliseren van de behandeling indien nodig

• IPM is specifiek voor elke teelt, teeltwijze, bedrijf, teler,….

•Je moet er zelf mee aan de slag en groeien door ervaring


IPM cirkel

44

• IPM is een continu proces, het stopt niet na principe 8


Preventie

Monitoring

Schadedrempel

Bestrijding

Evaluatie

Groeien binnen IPM

45

•Met ervaring stijgt het niveau van IPM, het is een proces waarin je groeit:


Fase Geen IPM Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3

Monitoring

Duidelijke symptomen herkennen op de plant

Plagen actief opsporen

Plagen en nuttigen actief opsporen door scouting en met vallen

Preventieve maatregelen gecombineerd met een monitoring systeem

Bestrijding

Chemie bij waarneming van symptomen of plaag

Chemie afhankelijk van de hoeveelheid gevonden plaag

Chemische bestrijding, rekening houden met hoeveelheid plaag en de aanwezige nuttigen proberen te sparen

Uitzetten van nuttigen, gelinkt aan het monitoring systeem, gecombineerd met indien nodig lokale chemische correcties

Randvoorwaarden voor goede IPM


Duurzaamheid Rendabel

Praktisch Geïntegreerd

IPM

Monitoring

Preventie Biologische bestrijders

Chemische middelen

Geïntegreerd telen: IPM


1

2,3 4

5,6,7

IPM piramide

48

•Breedte geeft (tijds)investering per fase weer


Chemisch

Biologisch

Fysisch/mechanisch

Cultuurmaatregelen: gezond gewas

Preventie + monitoring

49

Voorlichting IPM


PCS-voorlichting

IPM-brochure + poster 8 stappen + checklist voor telers

De 8 principes van IPM in de praktijk - pcsierteelt.be · – weinig mijten zijn gevoelig voor een...

Documents

Transcript of De 8 principes van IPM in de praktijk - pcsierteelt.be · – weinig mijten zijn gevoelig voor een...