Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 1

Dagvlinders in ’t Gooi 2008 t/m 2013

Rapportage van tellingen op monitorroutes

Samengesteld door Pascal Huybers

Inhoudsopgave 1. Route overzicht en bezoeken ........................................................................................................ 2

2. Het weer in 2013 ........................................................................................................................... 4

3. Tellingen 2013 per route ............................................................................................................... 5

4. Totalen per jaar – geïndexeerd ..................................................................................................... 6

5. Aardjesberg ................................................................................................................................... 7

6. Ankeveen-1 ................................................................................................................................... 8

7. Ankeveen-2 ................................................................................................................................... 9

8. Blukheide ..................................................................................................................................... 10

9. Groene Long ................................................................................................................................ 11

10. Laegieskamp ................................................................................................................................ 12

11. Limitische Heide .......................................................................................................................... 13

12. Natuurbrug .................................................................................................................................. 14

13. Zanderij Crailo ............................................................................................................................. 15

N.B. Voor de routes Warandapark en Heksenwei zijn nog geen aparte hoofdstukken gemaakt, deze

worden pas één jaar geteld.

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 2

1. Route overzicht en bezoeken

Route Secties 2008 2009 2010 2011 2012 2013

1 Blukheide – 1550 17 27 36 33 43 31 32

2 Laegieskamp - 1551 16 34 22 21 28 17 18

3 Groene Long – 1552 9 17 31 27 29 27 25

4 Natuurbrug – 1610 16 24 29 24 25 19 21

5 Aardjesberg – 1611 6 24 31 24 28 22 20

6 Zanderij Crailo – 1553 9 32 25 28 21 20

7 Limitische Heide - 1643 7 27 22 22 21 29

8 Ankeveen-1 – 1783 20 22 21 17

9 Ankeveen-2 – 1789 18 22 20 18

10 Warandepark – 1642 8 11

11 Heksenwei - 1769 7 14

Totaal bezoeken 126 208 175 250 199 225

Totaal routes 5 7 7 9 9 11

In 2013 heeft de VLWG er 4 vlinderroutes bijgekregen!

• We hebben twee nieuwe routes in Ankeveen dankzij Adriaan, die deze routes al drie jaar

geteld heeft.

• Warandepark is vanaf dit jaar geteld door Jacques en Rob

• Heksenwei is vanaf juli geteld door Monique

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 3

Veel dank aan de monitorders, die zich hebben ingezet om deze gegevens te verzamelen. Dit waren

dit jaar (in alfabetische volgorde):

Adriaan van Doorn

Anja Schuitema

Astrid Medema

Conny Leijdekker

Derek Laout

Ellen en Pascal Huybers

Els Rademaker

Gerrit Boot

Jaap van der Vliet

Jacques en Nelleke Groen

Maaike van Lidth

Martin Waanders

Michel Vlaanderen

Miranda van Rijn

Monique Slootbeek

Rob Lips

Wouter Rohde

Yvonne Ris

foto: Pascal

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 4

2. Het weer in 2013

Het weer in 2013 begon met een lange vrij koude winter. Vanaf half december tot eind februari was

een aaneengesloten periode met lagere temperaturen, veelal vorst en regelmatig sneeuw. Begin

maart waren enkele dagen met hogere temperaturen tot wel 17 graden, waarbij al veel vlinders zijn

waargenomen, vooral kleine vos en citroenvlinder. Helaas volgde daarna weer weken met vorst en

sneeuw, (kouderecords sinds 1916) waardoor de meeste van deze vlinders in problemen zullen zijn

gekomen. In de zon en droge oostenwind werd de natuur gedurende 3 weken gevriesdroogd.

April had enkele warme dagen maar deze maand was toch overwegend koel en droog en had tot het

eind nog wel regelmatig nachtvorst. De lente kwam een ruime maand later op gang dan normaal. Pas

begin mei werden de meeste loofbomen groen en waren meer dagen geschikt om te monitoren. De

neerslag was ver beneden gemiddeld, beide factoren zorgden voor een lager aanbod van

nectarplanten in mei dan andere jaren.

Vanaf de 2e week van mei werd het wisselvallig, veel koeler en zelfs nachtvorst (zelfs na IJsheiligen!)

en natte sneeuw. Hiermee was in elk geval de droogte voorbij, maar werd het voorjaar zo ongeveer

de koudste sinds 1962. Uitgesproken voorjaarsvlinders als groentje en oranjetipje hebben een slecht

jaar gehad. De koelte en nattigheid hield aan tot en met de 1e week van juni. De 2

e week werd het

mooi weer: veel zon en hoge temperaturen maar nog weinig vlinders: de junidip kwam dit jaar

gewoon in juni. De rest van juni was weer koeler met weinig zon.

De maand juli was echt zomers met veel zonnige dagen met temperaturen tegen de 25 graden.

Halverwege was er een officiële hittegolf met enkele 30+ dagen. Erg droog ook, maar steeds net

voordat de droogte problematisch werd kwamen er weer wat onweersbuien over. Er vlogen veel

vlinders, inmiddels werd al gemeld dat 2013 als vlinderjaar beter zou gaan worden dan 2012. De

tuinvlindertelling kon zich verheugen op hogere aantallen dan ooit. Ook heel augustus was warm,

droog en zelfs de 1e week van september had 2 dagen die dicht bij de dertig graden kwamen.

De 2e en 3

e week van september werden koeler en veelal herfstig met weinig geschikte momenten

om te tellen. De allerlaatste week was het gelukkig nog even mooi weer voor een laatste ronde.

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 5

3. Tellingen 2013 per route

2013

Aard- jes

berg Anke- veen 1

Anke- veen 2

Bluk- heide

Groe-ne

Long

Hek- sen wei

Lae- gies

kamp

Limi- tische Heide

Natuur brug

Waran de

park

Zan- derij

Crailo

Atalanta 1 7 2 1 2 3 1

Bont Zandoogje 6 1 20 21 5 3 8 4 7

Boomblauwtje 2 1 16 4 1 8 5 7 1 2

Bruin Blauwtje 3 2 2 8

Bruin Zandoogje 17 144 118 18 398 204 597 2 222 97 421

Citroenvlinder 1 2 1 9 20 6 12 16 19 9

Dagpauwoog 1 69 17 9 2 48 2 10 12

Distelvlinder 2 1 1 2 1

Eikenpage 5 1 2 8 2 1

Gehakkelde Aurelia 3 2 1 1 1 2 2

Groentje 3

Groot Dikkopje 6 24 12 11 2

Groot Koolwitje 13 3 3 12 2 30 6 22 1 9

Heivlinder 9

Hooibeestje 40 84 11 2 3 12 59 22

Icarusblauwtje 15 3 20 132 43 3 196

Klein geaderd Witje 2 575 215 9 39 14 49 5 3 4 13

Klein Koolwitje 50 10 1 33 97 22 46 11 60 4 42

Kleine Vos 12 236 87 8 5 11 223 22 61 1 9

Kleine Vuurvlinder 8 1 26 8 8 6 17 18 3 17

Landkaartje 3 2 1 1

Oranje luzernevlinder 1 3 4 7 1 1

Oranjetipje 1 1

Zwartsprietdikkopje 1 4 98 49 39 29 4

Totaal aantal 148 1080 445 267 650 392 1233 100 545 209 780

Totaal soorten 12 17 9 18 18 13 20 12 20 12 21

Bezoeken (abs) 20 17 18 32 25 14 18 29 21 11 20

absolute aantallen

De prijs voor de meeste vlinders gaat dit jaar naar Laegieskamp, de meeste soorten zijn in Zanderij

Crailo geteld. Heksenwei heeft goede potentie, opvallend zijn de aantallen Bont zandoogjes en de

Zwartsprietdikkopjes, die twee soorten werden minder gezien op de andere routes. Twee tellers

meldden zich voor Warandapark in Huizen, misschien wel onze meest bloemrijke route, hopelijk

krijgt deze route in 2013 nog meer gestalte. Op de nieuwe routes in Ankeveen vloog 90% van onze

Klein geaderd witjes en de helft van onze (toch al grote aantallen) Kleine vos en Dagpauwoog.

Blukheide heeft als enige twee unieke soorten geteld, Groentje en Heivlinder zijn op de andere

routes niet gezien. De andere soorten zijn op twee of meer routes geteld.

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 6

4. Totalen per jaar – geïndexeerd Om tellingen te kunnen vergelijken is er geïndexeerd. Bij indexeren doen we alsof elke route steeds

25x gelopen is. Om de jaren vergelijkbaar te maken is bij deze tabel is iets extra’s gedaan. Het aantal

routes varieerde tussen de jaren, dus nemen we een zodanige factor dat we steeds op het

gemiddelde aantal routes (=8) x 25 = 200 bezoeken totaal uitkomen. Op deze wijze kunnen de jaren

vergelijken terwijl we toch alle tellingen gebruiken!

Totaal 2008-2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 18 35 24 33 43 20

Bont Zandoogje 65 55 32 56 93 76

Boomblauwtje 20 36 33 49 24 37

Bruin Blauwtje 12 77 40 86 9 13

Bruin Zandoogje 1191 1588 1065 972 1728 2193 beste jaar

Citroenvlinder 5 6 15 41 28 78 Veruit het beste jaar

Dagpauwoog 39 84 43 117 72 169 beste jaar

Distelvlinder 610 2 3 2 6

Eikenpage 4 27 15 8 3 14

Gehakkelde Aurelia 1 5 11 7 8 11

Groentje 57 103 182 36 35 2 Zwakste jaar

Groot Dikkopje 5 17 39 33 17 44

Groot Koolwitje 87 161 116 90 63 91

Heideblauwtje 3 1 10 7 1

Verdwenen van de routes

Heivlinder 71 52 21 4 6 5 Al 3 jaar zwak

Hooibeestje 153 155 189 118 141 224 beste jaar

Icarusblauwtje 315 600 297 198 136 387

Klein geaderd Witje 207 284 146 608 607 959 beste jaar

Klein Koolwitje 334 467 905 417 335 325

Kleine Vos 21 75 104 294 138 675 Veruit het beste jaar

Kleine Vuurvlinder 153 153 149 128 137 92 Zwak jaar

Landkaartje 6 21 6 3 7

Oranje luzernevlinder 2 16 Goed jaar

Oranjetipje 1 1 2 2 2

Zwartsprietdikkopje 60 62 23 42 28 266 Veruit het beste jaar

Totaal aantal (index) 2828 4678 3462 3356 3657 5713 2013 meest vlinderrijk

Totaal soorten 22 25 23 24 24 24

Bezoeken (absoluut) 126 208 176 247 199 225

Bezoeken (geïndex.) 200 200 200 200 200 200 = 8 routes x 25 bezoeken

Routes 5 7 7 9 9 11 Gem = 8 routes per jaar

VLWG telde in 2013 de meeste vlinders, dit komt overeen met de landelijke cijfers (het beste

vlinderjaar sinds ca. 15 jaar). Dit geldt niet voor elke route en ook niet voor elk soort.

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 7

5. Aardjesberg

Aardjesberg 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 1 7 3 2 3 1

Bont Zandoogje 4 4 4 1

Boomblauwtje 2 6 4 3

Bruin Blauwtje

Bruin Zandoogje 19 45 2 22 21

Citroenvlinder 1 1 1 1

Dagpauwoog 1 2 1 5 1

Distelvlinder 126

Eikenpage 1 6

Gehakkelde Aurelia 1 1

Groentje 5 27 58 9 14

Groot Dikkopje 1

Groot Koolwitje 3 19 29 9 13 16

Heivlinder 1 1

Hooibeestje 40 48 45 35 72 50

Icarusblauwtje 1 1 1

Klein geaderd Witje 59 48 61 51 101 3

Klein Koolwitje 77 99 354 106 130 63

Kleine Vos 1 7 3 2 15

Kleine Vuurvlinder 27 27 31 26 35 10

Oranje luzernevlinder 1

Totaal aantal 241 464 599 251 399 185

Totaal soorten 14 17 12 12 13 12

Geïndexeerd

foto’s: Pascal

Aardjesberg had in 2013 de minste vlinders tot nu toe. De witjes en de kleine vuurvlinder lieten het

afweten, wel kon er een nieuw soort worden genoteerd: de Oranje luzernevlinder!

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 8

6. Ankeveen-1

Ankeveen-1 2011 2012 2013

foto’s: Pascal

Atalanta 8 23 7

Bont Zandoogje 10 11 9

Boomblauwtje 1 1

Bruin Zandoogje 67 88 212

Citroenvlinder 2 2 3

Dagpauwoog 61 19 101

Distelvlinder 1 3

Gehakkelde Aurelia 2 2 4

Groot Dikkopje 17 11 9

Groot Koolwitje 11 5 4

Icarusblauwtje 6 5 22

Klein geaderd Witje 211 240 846

Klein Koolwitje 24 20 15

Kleine Vos 107 74 347

Kleine Vuurvlinder 1 1

Landkaartje 3 1 4

Oranje luzernevlinder 4

Zwartsprietdikkopje 1

Totaal aantal 533 502 1596

Totaal soorten 15 14 18

geïndexeerd

Ankeveel-1 had een uitzonderlijk goed jaar in 2013

foto: Adriaan

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 9

7. Ankeveen-2

Ankeveen-2 2011 2012 2013

foto’s: Pascal

Atalanta 5 4

Bont Zandoogje 3 1

Bruin Zandoogje 82 105 164

Citroenvlinder 2 1

Dagpauwoog 18 8 24

Distelvlinder 1

Groot Dikkopje 7

Groot Koolwitje 5

Icarusblauwtje 6 8 4

Klein geaderd Witje 143 160 299

Klein Koolwitje 16 1 1

Kleine Vos 139 23 121

Kleine Vuurvlinder 5 3

Landkaartje 1 3

Oranjetipje 1

Totaal aantal 431 313 618

Totaal soorten 13 10 9

geïndexeerd

Ook Ankeveen-2 had in 2013 zijn beste jaar.

foto: Adriaan

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 10

8. Blukheide

Blukheide 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 7 1 5 5 8 5

Bont Zandoogje 4 1 1 2 2 1

Boomblauwtje 7 12 9 11 8 13

Bruin Zandoogje 16 19 7 1 4 14

Citroenvlinder 1 1 1 7

Dagpauwoog 1 1 7

Distelvlinder 24 1 1

Eikenpage 1 4

Gehakkelde Aurelia 1 2 2

Groentje 27 55 89 19 23 2

Groot Dikkopje 8 5 1 2 19

Groot Koolwitje 2 7 2 13 1 2

Heideblauwtje 2 1 7 8 1

Heivlinder 37 33 14 3 6 7

Hooibeestje 24 34 41 26 23 66

Klein geaderd Witje 3 4 5 5 4 7

Klein Koolwitje 7 11 8 13 8 26

Kleine Vos 1 1 1 6 6

Kleine Vuurvlinder 31 19 7 13 7 20

Oranjetipje 1

Totaal aantal 168 230 199 124 105 209

Totaal soorten 12 16 15 19 17 18

geïndexeerd

Blukheide was vlinderrijk in 2013, alleen 2009 was beter. De meeste soorten deden het goed. Alleen

het Groentje had misschien moeite met het koude voorjaar en het Heideblauwtje is helaas niet meer

gezien, ondanks dat er in de vliegtijd bijna dagelijks is gekeken. Verder valt op dat de oudere heide

op veel plaatsen sterft, vermoedelijk vanwege het Heidehaantje.

foto’s Pascal

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 11

9. Groene Long

Groene Long 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 2 1 1 2

Bont Zandoogje 16 18 13 18 49 20

Boomblauwtje 1 3 1 4

Bruin Blauwtje 1 1 3

Bruin Zandoogje 110 141 172 316 422 398

Citroenvlinder 2 3 3 20

Dagpauwoog 3 3

Distelvlinder 94 1 1

Eikenpage 1

Gehakkelde Aurelia 1 1

Groot Dikkopje 1 2 1

Groot Koolwitje 9 28 9 3 12

Hooibeestje 10 7 6 11 3 11

Icarusblauwtje 1 6 6 20

Klein geaderd Witje 18 65 17 112 42 39

Klein Koolwitje 19 52 126 43 44 97

Kleine Vos 2 6 2 5

Kleine Vuurvlinder 4 6 5 4 7 8

Landkaartje 1

Oranje luzernevlinder 1 4

Zwartsprietdikkopje 1 1 4

Totaal aantal 188 424 365 517 579 650

Totaal soorten 8 15 13 14 13 18

geïndexeerd

Voor de Groene Long was 2013 het beste jaar, zowel in aantallen als in soorten! Icarusblauwtje en

Citroenvlinder en zelfs een nieuw soort, de Eikenpage!

foto’s: Pascal

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 12

10. Laegieskamp

Laegieskamp 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 1 2 2 2 1

Bont Zandoogje 10 3 1 7

Boomblauwtje 2 2 2 6 4 11

Bruin Blauwtje 2 1 3

Bruin Zandoogje 459 648 487 221 888 829

Citroenvlinder 2 1 1 12 3 17

Dagpauwoog 21 35 12 26 10 67

Distelvlinder 86 3

Eikenpage 1 2 3

Gehakkelde Aurelia 1 1 2 1 1

Groentje 1 2 9 3

Groot Dikkopje 23 3 17

Groot Koolwitje 38 49 17 14 19 42

Hooibeestje 4 2 6 2 3

Icarusblauwtje 73 119 73 6 10 183

Klein geaderd Witje 46 58 21 93 78 68

Klein Koolwitje 38 101 80 78 82 64

Kleine Vos 9 19 11 28 6 310

Kleine Vuurvlinder 17 18 24 17 4 8

Landkaartje 3 18 2

Oranjetipje 1 1 1

Zwartsprietdikkopje 37 31 1 7 12 68

Totaal aantal 762 1203 763 523 1129 1713

Totaal soorten 18 21 16 16 16 20

geïndexeerd

Laegieskamp had ook in 2013 zijn beste jaar, mede dankzij Kleine vos, Icarusblauwtje, Dagpauwoog

en Zwartsprietdikkopje.

foto’s: Pascal

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 13

11. Limitische Heide

Limitische heide 2009 2010 2011 2012 2013

Bont Zandoogje 1 1 4 3

Boomblauwtje 6 3 9 6 4

Bruin Zandoogje 1 2

Citroenvlinder 3 8 1 14

Dagpauwoog 5 3 5 2

Distelvlinder 20 1 1

Eikenpage 10 9 7 7

Groot Koolwitje 12 2 5

Heivlinder 2

Hooibeestje 1 3

Klein geaderd Witje 3 10 5 12 4

Klein Koolwitje 3 8 8 12 9

Kleine Vos 1 1 5 19

Kleine Vuurvlinder 5 3 2 15 15

Zwartsprietdikkopje 3

Totaal aantal 69 47 48 56 86

Totaal soorten 11 11 10 8 12

geïndexeerd

Voor de Limitsche Heide was 2013 het beste jaar, zowel in aantallen als in soorten! Veel

Citroenvlinders en Kleine vossen, en soorten terug die in 2012 niet meer gezien waren.

foto’s: Pascal

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 14

12. Natuurbrug

Natuurbrug 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 2 15 3 11 7 2

Bont Zandoogje 6 18 11 20 26 10

Boomblauwtje 3 4 1 17 5 8

Bruin Blauwtje 7 18 17 13 1 2

Bruin Zandoogje 141 244 128 129 116 264

Citroenvlinder 1 3 4 12 12 23

Dagpauwoog 2 26 11 11 29 12

Distelvlinder 143

Eikenpage 5 2

Gehakkelde Aurelia 2 3 1 3 2

Groentje 3 5 11 4

Groot Dikkopje 2 2 4 2 13

Groot Koolwitje 3 17 27 33 21 26

Heivlinder 6 13 2 1

Hooibeestje 18 20 10 8 20 14

Icarusblauwtje 122 187 38 44 30 51

Klein geaderd Witje 4 40 2 31 29 4

Klein Koolwitje 67 91 132 123 46 71

Kleine Vos 4 33 56 40 22 73

Kleine Vuurvlinder 16 33 9 32 20 21

Landkaartje 1 1

Oranje luzernevlinder 1 1

Oranjetipje 1

Zwartsprietdikkopje 1 9 14 32 20 46

Totaal aantal 409 928 486 564 407 649

Totaal soorten 19 22 20 19 16 20

Geïndexeerd

Op 2009 na had de Natuurbrug zijn vlinderrijkste jaar. Bruin zandoogje, Kleine vos en de dikkopjes

waren talrijker dan ooit. Het Icarusblauwtje herstelde zich gedeeltelijk, maar zal door de boomgroei

zijn oude niveau niet meer kunnen halen.

foto’s: Pascal

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes

Dagvlinders 2008 t/m 2013 in ’t Gooi Pagina 15

13. Zanderij Crailo

Zanderij Crailo 2009 2010 2011 2012 2013

Atalanta 4 6 5 4 1

Bont Zandoogje 3 2 5 10 9

Boomblauwtje 3 7 4 2 3

Bruin Blauwtje 47 16 83 8 10

Bruin Zandoogje 292 138 277 299 526

Citroenvlinder 2 5 8 11

Dagpauwoog 5 7 7 11 15

Distelvlinder 41 1 1 1

Eikenpage 1 4 1 1

Gehakkelde Aurelia 1 3 3 1 3

Groentje 1 1

Groot Dikkopje 4 3 8 2 3

Groot Koolwitje 8 17 14 10 11

Heideblauwtje 2

Hooibeestje 23 58 51 40 28

Icarusblauwtje 212 143 161 100 245

Klein geaderd Witje 32 11 33 17 16

Klein Koolwitje 52 84 58 33 53

Kleine Vos 9 9 13 15 11

Kleine Vuurvlinder 27 51 46 61 21

Landkaartje 2 1

Oranje luzernevlinder 1

Oranjetipje 1 1

Zwartsprietdikkopje 11 5 7 5

Totaal aantal 775 570 784 625 975

Totaal soorten 19 21 20 18 21

Geïndexeerd

Ook deze route had zijn beste vlinderjaar in 2013, vooral dankzij de Icarusblauwtjes.

foto’s: Pascal