Dagvlinders in ’t Gooi 2008 t/m 2012 - homepage pascal huybersVlinder en Libellenwerkgroep ‘t...

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes 9 mei 2013

Dagvlinders 2008 t/m 2012 in ’t Gooi Pagina 1

Dagvlinders in ’t Gooi 2008 t/m 2012

Rapportage van tellingen op monitorroutes

Samengesteld door Pascal Huybers

Inhoudsopgave 1. Routeoverzicht en bezoeken ......................................................................................................... 2

2. Het weer in 2012 ........................................................................................................................... 3

3. Tellingen 2012 – absolute aantallen ............................................................................................. 4

4. Totalen per jaar – geïndexeerd ..................................................................................................... 5

5. Aardjesberg – geïndexeerd ........................................................................................................... 6

6. Blukheide – geïndexeerd ............................................................................................................... 7

7. Groene Long – geïndexeerd .......................................................................................................... 8

8. Laegieskamp – geïndexeerd .......................................................................................................... 9

9. Limitische heide - geindexeerd ................................................................................................... 10

10. Natuurbrug – geïndexeerd .......................................................................................................... 11

11. Zanderij Crailo – geïndexeerd ..................................................................................................... 12

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes 9 mei 2013

Dagvlinders 2008 t/m 2012 in ’t Gooi Pagina 2

1. Routeoverzicht en bezoeken Als we naar het aantal bezoeken kijken, valt snel op dat er in 2012 minder vaak geteld is. Dat had

vooral met het weer te maken. Er waren minder ‘vlinderbare’ dagen.

Route 2008 2009 2010 2011 2012

Blukheide Hilversum 27 36 33 43 31

Laegieskamp Bussum 34 22 21 28 17

Groene Long Bussum 17 31 26 29 27

Zanderij Crailo 32 25 28 21

Natuurbrug 24 29 24 25 19

Aardjesberg 24 31 24 28 22

Limitische Heide 27 22 22 21

Heksenwei 3 2

Totaal bezoeken 126 208 175 206 160

Totaal routes 5 7 7 7 7

Om tellingen te kunnen vergelijken is er geïndexeerd. Bij indexeren doen we alsof elke route steeds

25x gelopen is. Is er minder vaak geteld dan worden de cijfers naar verhouding opgewaardeerd, is er

meer geteld dan worden ze verlaagd. Landelijk was 2012 een slecht vlinderjaar, zelfs het slechtste

ooit. Na indexatie bleek dit echter voor ’t Gooi best mee te vallen.

De grootste dank gaat uit naar de monitoorders, zonder wie deze gegevens niet verkregen zouden

zijn. Dit waren dit jaar (in alfabetische volgorde):

Anja Schuitema

Astrid Medema

Conny Leijdekker

Derek Laout

Els Rademaker

Gerrit Boot

Jacques Groen

Maaike van Lidth

Michel Vlaanderen

Monique Slootbeek

Pascal en Ellen Huybers

Pieter Bogaers

Rob Lips

Ronald Hofmeester

Wouter Rohde

Yvonne Ris

Vlinder en Libellenwerkgroep ‘t Gooi Monitor routes 9 november 2012

Dagvlinders 2012 - telresultaten Pagina 3

2. Het weer in 2012

Tot en met begin januari was er in Nederland een milde winter met vrij hoge temperaturen. Er

werden regelmatig vlinders gezien. Begin februari viel er plotseling 2 weken strenge vorst in, de

meeste vlinders zullen het hier zwaar mee hebben gehad.

De eerste 3 weken van maart werd het zonnig en warm, tot wel 15-18 graden, en vlogen er veel

vlinders. Voor maart werden er zelfs warmterecords gevestigd. Daarna werd het de laatste week

maart en geheel april koud (nooit boven 11 graden) met soms nachtvorst, een lange onderbreking

van de lente.

De tweede en derde week van mei waren warm en zonnig en geen grote droogte. Het weer was

gunstig, maar veel nectarplanten hadden al te vroeg gebloeid of sloegen de bloei over waardoor er

weinig nectar aanbod was.

Vanaf eind mei tot en met half juni was het weer koel en tamelijk herfstig, vrijwel geen vlinderweer.

Ook juli was regenachtig, maar had ook regelmatig dagen waarop gevlinderd kon worden. In

augustus en september werd het weer nog beter en werden er redelijk veel vlinders gezien.

Foto: Pascal



3. Tellingen 2012 – absolute aantallen

2012 Totaal

Aard-

jes-

berg

Bluk-

heide

Groe-

ne

Long

Lae-

gies-

kamp

Limi-

tische

Heide

Natuur

-brug

Zan-

derij

Crailo

Hek-

sen-

wei

Atalanta 22 3 10 1 5 3

Bont zandoogje 88 1 2 53 1 3 20 8

Boomblauwtje 25 10 1 3 5 4 2

Bruin blauwtje 37 1 7 29

Bruin zandoogje 1423 19 5 456 604 88 251

Citroenvlinder 24 1 1 3 2 1 9 7

Dagpauwoog 42 4 7 22 9

Distelvlinder 1 1

Eikenpage 2 2

Gehakkelde aurelia 6 2 1 2 1

Groentje 42 12 28 2

Groot dikkopje 7 2 1 2 2

Groot koolwitje 52 11 1 3 13 16 8

Heideblauwtje 1 1

Heivlinder 8 1 7

Hooibeestje 144 63 28 3 1 15 34

Icarusblauwtje 114 7 23 84

Klein geaderd witje 238 89 5 45 53 10 22 14

Klein koolwitje 301 114 10 48 56 10 35 28

Kleine vos 50 2 8 2 4 4 17 13

Kleine vuurvlinder 135 31 9 8 3 13 15 51 5

Landkaartje 2 2

Oranjetipje 2 1 1

Zwartsprietdikkopje 66 8 15 43

totaal vlinders 2832 351 130 625 768 47 309 525 77

Soorten 24 13 17 13 16 8 16 18 3

bezoeken 160 22 31 27 17 21 19 21 2

De prijs voor de meeste vlinders gaat dit jaar naar Laegieskamp, de meeste soorten zijn in Zanderij

Crailo geteld. Heksenwei heeft goede potentie, opvallend zijn de aantallen Bruin blauwtjes en de

Zwartsprietdikkopjes, die twee soorten werden minder gezien op de andere routes in 2012. We laten

deze route in de volgende tabellen buiten beschouwing omdat hij te weinig gelopen is. Twee tellers

meldden zich voor Warandapark in Huizen, misschien wel onze meest bloemrijke route, hopelijk

krijgt deze route in 2013 ook gestalte.



4. Totalen per jaar – geïndexeerd

Deze tabel toont de ontwikkeling per soort in ‘t Gooi.

Totaal 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012

Atalanta 11 30 21 25 23

Bont zandoogje 41 48 29 50 93 Mooie stijging

Boomblauwtje 13 31 29 54 27

Bruin blauwtje 7 67 35 97 10 Sterke daling

Bruin zandoogje 744 1390 923 945 1751 Spectaculaire verdubbeling!

Citroenvlinder 3 5 13 42 29


Distelvlinder 534 2 3 1

Eikenpage 3 24 13 9 3


Groentje 36 91 159 40 39 Heeft moeilijke jaren

Groot dikkopje 3 15 34 13 8 Gedaald

Groot koolwitje 54 140 102 86 66 Voortzettende daling

Heideblauwtje 2 1 9 8 1 Slecht jaar

Heivlinder 44 46 18 4 7 Wederom een zwak jaar

Hooibeestje 94 135 166 133 158 Goed jaar

Icarusblauwtje 197 525 260 211 141 Voortzettende daling

Klein geaderd witje 130 249 128 329 282

Klein koolwitje 209 409 786 429 356 Voortzettende daling

Kleine vos 13 65 91 85 59 Had een zwak jaar

Kleine vuurvlinder 96 134 130 140 150 Gestage toename

Landkaartje 4 18

3 2

Oranje luzernevlinder 2

Oranje zandoogje 2 1

Oranjetipje 1 1 2 2

Zwartsprietdikkopje 38 55 20 47 32

totaal vlinders 1767 4095 3018 2811 3299

Soorten 22 26 24 24 24

Bezoeken (abs) 126 208 175 206 160

Bezoeken (index) 125 175 175 175 175

Routes 5 7 7 7 7

2012 lijkt in ’t Gooi dus een iets beter jaar dan de vorige twee jaar. Het aantal soorten is al drie jaar

constant. Meer dan de helft van de getelde vlinders waren Bruin zandoogje, als je die buiten

beschouwing laat hadden we een slechter jaar dan ooit. De daling vinden we vooral bij de witjes en

de blauwtjes.

Verder in dit rapport zien we dat er ook grote verschillen tussen de routes zijn.



5. Aardjesberg – geïndexeerd

Aardjesberg 2008 2009 2010 2011 2012

Foto: Conny

Atalanta 1 7 3 2 3

Bont zandoogje 4 4 0 4 1


Bruin zandoogje 19 45 0 2 22



Distelvlinder 0 126 0 0 0

Eikenpage 1 6 0 0 0


Groentje 5 27 58 9 14


Groot koolwitje 3 19 29 9 13

Heivlinder 1 0 0 0 1

Hooibeestje 39 48 45 35 72

Icarusblauwtje 1 1 1 0 0


Klein koolwitje 77 99 354 106 130

Kleine vos 0 1 7 3 2

Kleine vuurvlinder 27 27 31 26 35

totaal vlinders 240 464 599 251 399

Soorten 14 17 12 12 13

bezoeken 25 25 25 25 25

De Aardjesberg was in elk geval weer een stuk vlinderrijker dan vorig jaar. De kleine witjes en

Hooibeestje deden het goed, ook liet het Bruin zandoogje zich weer aardig zien. Er zijn in 2012 geen

Boomblauwtjes meer gezien, maar wel weer een Heivlinder.

foto: Pascal



6. Blukheide – geïndexeerd

Blukheide 2008 2009 2010 2011 2012

Foto’s: Pascal

Atalanta 7 1 5 5 8







Eikenpage 0 0 0 1 0


Groentje 27 55 89 19 23



Heideblauwtje 2 1 7 8 1







Oranjetipje 0 0 0 0 1


soorten 12 16 15 19 17

bezoeken 25 25 25 25 25

Verdergaande achteruitgang voor de Blukheide. De route loopt door struikheide, dopheide en langs

bosranden. Het was het tweede slechte jaar van de groentjes. Was het in 2011 droogte (weinig

bloesem), in 2012 was het regen en lage temperaturen die het ze lastig maakten. Veel eenlingen van

vorig jaar zijn niet meer gezien, maar wel een opvallende nieuwkomer: het Oranjetipje! Voor hem is

het geen geschikt terrein, blijkbaar een zwerver. De natte juni decimeerde het Heideblauwtje tot

slechts 1 mannetje. Hopelijk handhaaft hij zich. De Kleine vos en de Atalanta hadden in 2012 hun

beste jaar ooit.



7. Groene Long – geïndexeerd

Groene Long 2008 2009 2010 2011 2012

Atalanta 0 2 1 0 1

Bont zandoogje 16 18 13 18 49 Mooie toename!


Bruin blauwtje 0 0 1 1 0

Bruin zandoogje 110 141 163 316 422 Gezonde groei!


Dagpauwoog 0 0 3 3 0 Niet meer gezien





Hooibeestje 10 7 6 11 3 Slecht jaar


Klein geaderd witje 18 65 17 112 42 Sterke schommelingen




Landkaartje 0 0 0 1 0

Oranje luzernevlinder 0 1 0 0 0



Soorten 8 15 13 14 13

Bezoeken 25 25 25 25 25 Foto’s: Conny

De Groene Long de locatie waar de aantallen vlinders zijn blijven stijgen, tegen de trends in. Het

eerste jaar was dit nog een van onze armste routes, in 2012 was hij één van de meest vlinderrijke!

Conny: Vanwege de weeromstandigheden was het gras erg hoog en was de Groene Long een waar

oerwoud. Hierdoor werden sommige bloemen en open plekken overwoekerd (beduidend minder

Jacob kruiskruid en Knoopkruid) en hebben we dit jaar een aantal vlinders niet gezien die we andere

jaren wel zagen, zoals Bruin blauwtje, Zwartsprietdikkopje en Icarusblauwtje. Ook de Klein geaderde

witjes waren er dit jaar minder dan vorig jaar.

Aanbevelingen voor de beheerder:

• een paar plekken afplaggen, voor b.v. het Bruin blauwtje.

• De brandnetels gefaseerd gaan maaien, dit is de waardplant voor heel veel vlinders.

• Bloemen inzaaien

Het was dit jaar een prima jaar in de Groene Long voor het Bruin zandoogje en ook het Bonte

zandoogje heeft het dit jaar heel goed gedaan. We hebben tijdens één monitoring 13 Bonte

zandoogjes geteld verdeeld over de gehele route, wat natuurlijk hartstikke goed is.



8. Laegieskamp – geïndexeerd

Laegieskamp 2008 2009 2010 2011 2012

Atalanta 1 2 2 2 0




Bruin zandoogje 459 648 487 221 888 Was talrijker dan ooit!




Eikenpage 1 2 0 0 3


Groentje 1 2 0 9 3

Groot dikkopje 0 0 23 0 3 Gelukkig nog aanwezig



Icarusblauwtje 73 119 73 6 10 Herstelt zich moeizaam



Kleine vos 9 19 11 28 6



Oranje zandoogje 0 2 1 0 0



totaal vlinders 762 1206 764 523 1129 Uitstekend jaar !

Soorten 18 22 17 16 16

bezoeken 25 25 25 25 25

Derek: Dit jaar was een rustig jaar voor het Laegieskamp. Na de afgravingen is het toch spannend hoe

de dieren in het gebied er mee omgaan. Wat betreft de libellen kan je concluderen dat er vele mooie

soorten zitten. Denk hierbij aan Koraaljuffers, Tengere grasjuffers, Zwervende heidelibel en de

Bandheidelibel. Zou het aan het nieuwe plasdras gebied liggen? Op het vlindergebied vind ik het

moeilijk om een conclusie te trekken. Ik ben teller, geen wetenschapper! We komen dit jaar na 17

keer tellen op 16 verschillende soorten. Het weer zat ook dit jaar niet mee! Het Bruin zandoogje

heeft een goed jaar met 604 (red: niet geïndexeerd). Bijna net zoveel al het jaar 2008 (624). Ten

opzichten van vorig jaar zijn het Bont zandoogje, Eikenpage, Gehakkelde aurelia en het Groot

dikkopje weer geteld op de route. Bruin blauwtje, Atalanta, Oranjetipje, Landkaartje zijn niet op de

route, tijdens tellingen, geteld, maar wel in het gebied waargenomen. De Distelvlinder en het

Hooibeestje zijn dit jaar niet geteld. Verder zijn de aantallen van de aanwezige vlinders niet erg hoog

in vergelijking met andere jaren. Tot slot wil ik mijn medetellers, Gerrit, Els en Yvonne weer enorm

bedanken voor hun inzet!



9. Limitische heide - geindexeerd

Limitische heide 2009 2010 2011 2012

Bont zandoogje 1 1 0 4

Boomblauwtje 6 3 9 6

Bruin zandoogje 1 0 0 0

Citroenvlinder 0 3 8 1

Dagpauwoog 5 3 5 0


Eikenpage 10 9 7 0

Groot koolwitje 12 0 2 0

Heivlinder 0 2 0 0

Hooibeestje 0 0 0 1

Klein geaderd witje 3 10 5 12

Klein koolwitje 3 8 8 12

Kleine vos 0 1 1 5

Kleine vuurvlinder 5 3 2 15


totaal vlinders 69 47 48 56

soorten 11 11 10 8

bezoeken 25 25 25 25 Foto’s: Pascal

In tegenstelling tot de landelijke trend had de Limitische heide een iets vlinderrijker jaar dan de

vorige twee jaren. De keerzijde was dat er minder soorten waren en dat zelfs de Eikenpage niet

gezien is. Het was een goed jaar voor de Kleine vuurvlinder en ook de kleine witjes deden het beter.



10. Natuurbrug – geïndexeerd

Natuurbrug 2008 2009 2010 2011 2012

Atalanta 2 15 3 11 7








Eikenpage 0 5 0 0 0


Groentje 3 5 11 4 0





afwijkende Kleine vuurvlinder

Foto: Anja




Kleine vos 4 33 56 40 22



Oranje luzernevlinder 0 1 0 0 0




soorten 19 22 20 19 16

bezoeken 25 25 25 25 25

Bij de Natuurbrug was de daling het sterkst van alle routes. Niet alleen in aantallen, we telden ook 3

soorten minder. Dit komt door het dichtgroeien van de Natuurbrug. Struikjes worden bomen, het

aantal nectarplanten neemt langzaam af. Meer schaduw. Dit is voor de meeste soorten ongunstig,

alleen Bont zandoogje en Citroenvlinder profiteren ervan. De Dagpauwoog had vooral een goed

naseizoen.

De Natuurbrug is de meest dynamische route, hier kunnen we dus de meeste verschuivingen in

aantallen verwachten. Mogelijk gaan we in de toekomst meer Eikenpages zien. De blauwtjes lijken

het meeste last van de verandering te ondervinden. Ten behoeve van de meeste vlinders zouden we

graag zien dat er hier en daar een boompje werd afgezaagd.



11. Zanderij Crailo – geïndexeerd

Zanderij Crailo 2009 2010 2011 2012

Atalanta 4 6 5 4

Bont zandoogje 3 2 5 10

Boomblauwtje 3 7 4 2

Bruin blauwtje 47 16 83 8 Zeer slecht jaar voor bruin blauwtje

Bruin zandoogje 292 138 277 299

Citroenvlinder 0 2 5 8

Dagpauwoog 5 7 7 11


Eikenpage 1 4 1 0

Gehakkelde aurelia 1 3 3 1

Groentje 1 1 0 0

Groot dikkopje 4 3 8 2

Groot koolwitje 8 17 14 10

Heideblauwtje 0 2 0 0

Hooibeestje 23 58 51 40 daling

Icarusblauwtje 212 143 161 100 Sterke daling

Klein geaderd witje 32 11 33 17

Klein koolwitje 52 84 58 33

Kleine vos 9 9 13 15

Kleine vuurvlinder 27 51 46 61

Landkaartje 0 0 0 2

Oranjetipje 0 0 1 1


totaal vlinders 775 570 784 625

soorten 19 21 20 18

bezoeken 25 25 25 25

Opvallend slecht jaar voor Bruin blauwtje en icarusblauwtje

alle foto’s: Conny

Dagvlinders in ’t Gooi 2008 t/m 2012 - homepage pascal huybersVlinder en Libellenwerkgroep ‘t...

Documents

Transcript of Dagvlinders in ’t Gooi 2008 t/m 2012 - homepage pascal huybersVlinder en Libellenwerkgroep ‘t...