BEWEGINGSGENEESKUNDE ONTWIKKELINGEN

Van Mechanica naar Psycho-sociaal naar Bio-Medisch

DE MECHANISCHE LEGITIMATIE De westerse behoefte voor een mechanische legitimering

V.b 1 Bekkeninstabiliteit: Mechanica: force closure : bij verstoring kan onvoldoende steun worden geboden bij het heffen van een been door de rug en het andere been. Oorzaken: transversus en relaxatie van ligamenten > gevolg torsietrauma’s V.b. 2 Minder heupflexie leidt tot meer bekkenrotatie > thorax gaat met de pelvis meeroteren > in-efficiëntie > co-contracties, versterkte contractie erector spinae, tot aan gezamenlijke aanspanning van buikspieren, bekkenbodemspieren en diaphragma aan toe > kortademigheid bij inspanning en urine-incontinentie. Risico: kun je een aandoening niet mechanisch begrijpen dan zit die tussen de oren).

DE PSYCHO-SOCIALE LEGITIMATIE

V.b. rugpijn komt vooral voor bij mensen die geen plezier in hun werk hebben

Risico: de patiënt kan het gevoel krijgen dat het allemaal ‘ je eigen schuld’ is.

DE BIOLOGISCHE LEGITIMATIE

Veranderingen in - het zenuwstelsel, - het immuunsysteem, - de afname van de propriocepsis

Hoop: erkenning voor die mensen die strompelend bij de dokter komen, worden onderzocht en dan eigenlijk te horen krijgen dat ze kerngezond zijn.

Proprioceptiepositie-zin (ook wel kinesthesie genoemd) is het vermogen van een organisme om de positie van het

eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen.

Homunculus: de afbeelding van je lichaam in de hersenen die je vertelt waar de pijn , de jeuk , de aanraking zit. Onderzoek 6 LBP en 10 gezonden: 6 LBP vertoonden afwijkingen in de proprioceptie-Aantal proc.spin.-Locatie proc. Spin. -Subject. Ligging van de overige ruggebieden.

Somato-Sensorische afbeelding

De somatosensorische afbeelding van de rug wordt mij patienten met chronische rugpijn vager. Het veranderen van de hersenkaart gaat gepaard met hogere pijngevoeligheid. Kijken met een vergrootglas naar een pijnplek doet de pijn toenemen.

Doel INTERVENTIE : de vervaagde afbeelding van de rug herstellen

Bekken- en rugpijn zijn geen lokale, maar systemische aandoeningen met minstens een mechanische dimensie, betrokkenheid van de immunologie en veranderingen in het zenuwstelsel.

Mechanisch oefenen vermindert de pijn met slechts 7 % (Keller et al 88 2007).

Tijdens het lopen voelt mw. K dat haar lichaam in tweeën valt of dat botten als los zand aan elkaar hangen (BI). Inmiddels dus goed verklaarbaar.

Moseley: CRPS Chronisch Regionaal Pijn Syndroom

Discriminatie is essentieel voor het verminderen van Bij weinig informatie wordt grof geschut ingezet.

Overbodige spierspanning etc. Therapie: herstel van discriminatie en daarmee van de

kaart in de hersenen: maken en bevragen van verfijnde bewegingen. Beweeg zus en zo en hoe voelt dat. Trek je buik in. Breng het in kaart door het brein. Doel is het in kaart brengen van de corticale fysiologie. Stabiliseringsoefeningen stabiliseren maar beperkt en trainen vooral de discriminatie.

Tsang, S.M.H., Szeto, G.P.Y., Lee, R.Y.W. (2013). Movement coordination and differential kinematics of the cervical and thoracic spines in people with chronic neck pain. Clinical Biomechanic 28:610-617

Bij chronische nekpijn veranderingen van kinematica en coördinatie tussen de cervicale en thoracale wervelkolom optreden. Factoren die hierbij een rol kunnen spelen zijn verstoringen van de sensomotorische functies, met name propriocepsis. Vooral een goede coördinatie, bewegingssnelheid en acceleratie zijn belangrijk om tot een goede, succesvolle interventie te komen.

Song, S. (2009). "Consciousness and the consolidation of motor learning." Behavioral Brain Research 196: 180-186.

Aandacht lijkt de belangrijkste variabele te zijn die het al dan niet optreden van off-line consolidatie en enhancement bepaalt.

(off-line versterking (enhancement) is dat het initieel geleerde sneller en meer accuraat

uitgevoerd wordt na een periode van niet-oefenen)

BEWEGINGSVERRIJKING

Mindful bewegen vs powersport Bewegingservaren Visualisatie van bewegingen Virtual reality van bewegen Bewegen icm manuele

druk/aanrakingen

HPA-+

HPA--

AZS-+AZS--

Overspannen‘turbo’Overwerkt

‘crash’

Oververmoeid‘bore-out’

Overbezorgd‘hoogsensitief’

Normale variaties

HPA as

Daar Ga Ik Weer! | Carien KarstenHerken Je Stresstype

Gebaseerd op: S. McClellan & B. Hamilton, die aangeven dat er vier soorten stress met bijbehorende karakters zijn: turbo, crash, bore-out en hooggevoelig.

2 assen: endocrine stress responsiveness en AZS- stress response

Hellhammer D.H.: stress the brain- body connection

HPA-+

HPA--

AZS-+AZS--

OverspannenTurbo

OverwerktCrash

OververmoeidBore-out

OverbezorgdHooggevoelig

Normale variaties

gespannen (spieren!),weekendhoofdpijn (migraine), wazig zien, vroeg wakker worden, adem stokken, lichaam voelt zwak,piekeren (één of enkele issues)

vermoeidheid, vooral ná inspanningconcentratiegebrek, bijna apatiehypersomnia – maar niet uitgerustkwetsbare gezondheidinfectie en/of trauma in verledenteruggetrokken

hyper, onrustig, moe maar toch niet kunnen stoppen, ongeconcentreerd, prikkelbaar, angstig, moeilijk inslapen + wakker schrikken, kaakklemmen (spanningshoofdpijn)

extreem gevoelig, paniekerig, emotioneel, pijnklachten (nek, schouder, darm), futloos, infecties/allergien, aangeleerde hulpeloosheid

HPA-+

HPA--

AZS-+AZS--

OverspannenOverwerkt

Oververmoeid Overbezorgd

Normale variaties

Depressies, migraine, apathie (burnout)

CVS, fybromyalgie,

Rusteloos, hyperventileren, angst

Zeer gevoelig; paniek aanvallen, chronische pijn

4DKL: hoog, distress en angst

4DKL: hoog somatisatie, distress, depressie en angst

4DKL: hoog somatisatie

4DKL: hoog distress, depressie

HPA-+

HPA--

AZS-+AZS--

OverspannenOverwerkt

Oververmoeid Overbezorgd

Normale variaties

Versterken parasympaticus

OntspanningstrainingLichte inspanning

Versterken parasympaticus bij prikkels

Ontspanningstraining bij prikkels

Graded activity training (moderate physical activity)

Ontspanningstraining

Korte fysieke activaties (vermijd uitputting)

HPA-+

HPA--

AZS-+AZS--

OverspannenOverwerkt

Oververmoeid Overbezorgd

Normale variaties

(sterk) verhoogde SC met matig herstelsnelle a.h.matige HRV –coherentie moeilijk

(sterk) verhoogde SC met matig herstel / lage tempzeer snelle a.h.slechte HRV –coherentie moeilijk

Lage s.c. – gering reagerend met mogelijk iets vertraagd herstelLangzame a.h. met uitadempauzematige HRV –coherentie geen probleem

S.C. reageert niet/traag – temp laag en weining reagerendLangzame a.h.; oppervlakkig met zuchtenSterk coherent

DAGELIJKS WANDELEN BIJ CHRONISCH VERMOEIDHEIDSSYNDROOM

Van Cauwenbergh D, De Kooning M, Ickmans K, Nijs J.How to exercise people with chronic fatigue syndrome: evidence-based

practice guidelines. European Journal of Clinical Investigation 2012; 42(10):1136-1144

De parameters interventies zijn verdeeld in:1. Tijd- of symptoom gebonden;2. Oefenintensiteit (behandelduur, aantal sessies en duur van de sessies);3. Oefenmodaliteit

Training is secundair aan de hoofddoelstelling (wisselende resultaten) belangrijkste: dat de patiënt weer greep krijgt op zijn leven (in plaats van passief af te wachten)prof.dr. Eddy Neerinckx

POWERSPORT OF MINDFUL BEWEGEN

Getalsgewijze sport-beoefening: je doel halen

Gevoelsgewijs bewegen: mindful bewegen of bezield bewegen

Regulering van ziekte-gedrag

Vaak ontstaan de klachten na een infectie of een periode van mentale stress en dat beide inwerken op dezelfde fysiologische systemen (Steven Maier en Linda Watkins).

Er zijn 3 ontregelingen in het cytokinensysteem geanalyseerd bij dieren:1 een verhoogde concentratie van cytokinen in het lichaam: 2 een verhoogde concentratie van cytokinen in het brein en ruggemerg 3 het blijven hangen van de ‘ik ben ziek’ knop. Interoceptieve sensitisatie: de interne versterker voor doorgifte, waarneming of beleving van lichamelijke sensaties (o.a. pijn) is opengedraaid.

Volgens de immunologische visie kunnen SLOK ontstaan door een ontregeling in de manier waarop het immuunsysteem het brein op de hoogte houdt van de momentele ziektetoestand van het lichaam.

Low Grade Imflammation: (Hotamisligil) een paradigma shift

Aandacht voor low grade imflammation neemt snel toe;

van belang bij zeer veel chronische aandoeningen.

Er ontstaat dyshomeostase waardoor veel stoffen hun normale concentratie verliezen.

Low grade imflammation (Hotamisligil) : is geen infectie, maar een chemische soep waardoor macrofagen worden aangetrokken die beschadigingen opruimen en tegelijk een ontsteking stimuleren door stoffen aan te maken: TNF leptine, adiponectine.

Robert Danzer: een ontsteking leidt tot ziektegedag bij muizen tenzij de n vagus wordt doorgesneden. Dan wordt het nest normaal schoongemaakt.

Spieractiviteit verminderd low grade imflammation door myokines

Bewegen tegen ontstekingnieuwe rationales voor het oefenen

Duidelijk is dat regelmatig inspannen via leptine en adiponectine ontstekingsremmend werken.

Door spieren geproduceerde stoffen kunnen low grade imflammation remmen

CHRONISCHE PIJN en low grade inflammation

Bij lage rugpijn heeft 80 % vormen van co-morbiditeit (het tegelijkertijd hebben van twee of meer stoornissen of aandoeningen) waarbij ontstekingsmediatoren verhoogd zijn en dit leidt tot ‘ low grade imflammation’ met ziekte-gedrag als gevolg (cyto- en myokines) (immunologie).

Nature Reviews Neuroscience 9, 46-56 (January 2008) | doi:10.1038/nrn2297From inflammation to sickness and depression: when the immune system subjugates the brainRobert Dantzer1,2, Jason C. O'Connor1, Gregory G. Freund1,2, Rodney W. Johnson1 & Keith W. Kelley1,2 

Z. van Pfeiffer: na een ½ jaar had 10 procent een situatie vergelijkbaar met CVS

Aangetoond is dat infectie stresshormonen vrijmaakt en omgekeerd dat mentale stress de afgifte van cytokinen kan bevorderen

Bij een combinatie van stress en infectie wordt de afgifte van cytokinen groter.

Stimuleren van de n vagus heeft al tot verrassende effecten bij fibromyalgie en depressie geleid.

Herhaalde ontstekingen geeft een grotere kans op verstoringen

Fysieke inspanning vermindert angst door het verlagen van pro-inflammatoire cytokine en oxidatieve en nitrogene

stress niveausMoylan, S., Eyre, H. A., Maes, M., Baune, B. T., Jacka, F., & Berk, M. (2013). Exercising the worry away: How inflammation, oxidative and nitrogen stress

mediates the beneficial effect of physical activity on anxiety disorder symptoms and behaviours. Neurosci Biobehav Rev. doi: 10.1016/j.neubiorev.2013.02.003

Fysieke inspanning vermindert angst door het verlagen van pro-inflammatoire cytokine en oxidatieve en nitrogene stress niveaus

Fysieke activiteit lijkt de HPA (hypothalamus-hypofyse-bijnier-as) te herreguleren.

VAGUSACTIVITEIT VERGROTEN Perifere ontsteking leidt tot vagusproductie van

acetylchonine dat de ontsteking vermindert. (Inflammatory Reflex) . Ademhalingsoefeningen kunnen de vagusactiviteit versterken en daarmee de ontsteking verminderen (via acetylcholine).. Rust en ontspanning enerzijds, fysieke adequate inspanning anderzijds (Tracy 2001).

Vagusstimulering is nog in een experimenteel stadium. Bij de ratelslang bleek de variabilieit van het hartritme samen te hangen met de mate van vagusactiviteit.

Dr. Diane Gromala Canada Research Chair in Computational Technologies for Transforming Pain

VR + BF + meditatie > to modulate your level of pain Door GSR (biofeedback met huidgeleiding) kun je zien of de meditatie werkt of niet. Bij chron pijn vaak kinesiofobie > virtual walk More effective analgesic than opiods ‘Remapping’ sensation

Virtual Reality

AZS:

•Snelle tot zeer snelle reacties (neurotransmitters én hormonaal, nl Adrenaline)•Bepaald door moment / omstandigheden•Duidelijk aanleg-verschillen (genetisch)•Heel veel orgaansystemen bij betrokken•Bij overactivering: onvoldoende herstel en cumulatie•Gevolgen: blijvende stressreacties

HPA:

•Tragere reactie (op gang komen, vooral bij fysieke component)•Bioritme!•Beinvloed door:

•(vroege) jeugdtrauma’s•Mate van cardio-vasculaire conditie - dit heeft vooral gunstige invloed op herstel•Metabole situatie (leefstijl) – dit heeft vooral ongunstige invloed op herstel•Infecties (viraal – b.v. Pfeiffer)•Functie van de Hippocampus!

•Vooral organen bij betrokken nodig bij (langdurige) actie: hart, vaten, longen, spieren, hormoonklieren•Bij overactivering: ‘setpoint’-verandering (in Hippocampus; ‘thermosstaat’ slaat later af)•Gevolgen: gezondheidsklachten (langere termijn – behalve slaapproblemen en aanpassingsproblemen)