Veterinaire dag 23 juni 2016
-
Upload
claudia-kamphuis -
Category
Science
-
view
81 -
download
2
Transcript of Veterinaire dag 23 juni 2016
UiergezondheidsattentiesWaarom, hoe en ‘so what’
Claudia Kamphuis
Gezondheidsdienst voor Dieren
Deventer
RouteplannerClaudia Kamphuis
Verwachtingsmanagement
Waarom uiergezondheid monitoren?
Mastitis sensoren (bij verschillende robots)
Protocollen mastitis attenties
2004: DierwetenschappenWageningen Universiteit
2006: PhD, Utrecht Universiteit
2010: Defended successfully PhD, Utrecht University
2011: DairyNZ, Nieuw Zeeland
2013: Post-Doc, BEC, Wageningen Universiteit
2016: GD projectleider herkauwers
RouteplannerClaudia Kamphuis
Verwachtingsmanagement(de belangrijkste slide)
Vooraf
Iets goeds in het vooruitzicht stellen, dat uiteindelijk waardeloos blijkt te zijn
een dode mus
Blij maken met
RouteplannerClaudia Kamphuis
Verwachtingsmanagement
Waarom uiergezondheid monitoren?
Waarom uiergezondheid monitoren?Diergezondheid maximaliseren
Infectiedruk minimaliseren
Kosten van mastitis beperken
Waarom uiergezondheid monitoren?
Check op abnormale melk doormelker alternatief met vergelijkbaar resultaat
Indien abnormaal niet voor humane consumptie
Wat is abnormale melk?Melk afwijkend in kleur Rasmussen, 2003
Biest
Waterig
Bloed
Wat is abnormale melk?Melk afwijkend in kleur of homogeniteit
Vaak door klinische mastitis, maar niet altijd
Rasmussen, 2003
RouteplannerClaudia Kamphuis
Verwachtingsmanagement
Waarom uiergezondheid monitoren?
Mastitis sensoren (bij verschillende robots)
Detectie van klinische mastitisGestimuleerd door automatisch melken
1992 gestart, nu >20% NLse melkveehouders(Stichting KOM, mei 2016)
Zintuigen vervangen door sensoren
Geleidbaarheid (EC)Niveau: koe en kwartier Meest toegepastGoedkope techniek en laag onderhoud
Verandering zoutgehalte melk door infectieToename doorlaadbaarheid B\M barrièreToestroom Na+ en Cl- naar uierToename geleidbaarheid
CelgetalNiveau: koe (en kwartier)Influx van leukocyten door infectie
Indirect
Whyte et al, 2004
Direct
L-lactate Dehydrogenase (LDH)Niveau: koeOntstekingsreactie en cel beschadiging als gevolg van infectie
Moyes et al., 2014
En nog heel veel meer
melkopbrengst Melk interval Melk temperatuur
Herkauwen / ligtijd Activiteit Melk kleur / bloed
Wat gebeurt er nu eigenlijk?
Stukje techniek
Data
Model
Afkapwaarde Kwartier / koe eigen referentieTijdsaspect speelt een rol
Detecteren van abnormale melkmelker vergelijkbaar alternatief
ISO 20966 Annex C (2007):80% Sensitiviteit; >99% Specificiteit
8 van de 10 melkingen met klinische mastitis1 van de 100 normale melkingen
Hoe goed zijn sensoren en modellen?
Belangrijk om te realiseren
Sensitiviteit% zieke dieren dat daadwerkelijk attentie krijgt
Specificiteit% niet-zieke dieren dat daadwerkelijk geen attentie krijgt
Vals positieven
92 95 97 01 04 06 08 09 10
Wat zegt de literatuur?
SN
SP
Wat zegt de literatuur?
50-60% sensitiviteit97% specificiteit
Wat zegt de literatuur?140 koeien, 2.5 keer gemolken / dag door melkrobot
350 melkingen / dag
30 gevallen klinische mastitis / 100 koeien / jaar 4 koeien/maand
50-60% sensitiviteit97% specificiteit
Einde van de maand 2 dieren gevonden 2 gemist
Einde van de maand 315 valse attenties 10 valse attenties per dag
Er is geen ‘abnormale melk’-sensorSensoren meten parameters geassocieerd met abnormale melk, maar …
Ze meten dit niet altijd accuraat en / of precies
Er is geen ‘abnormale melk’-sensorSensoren meten parameters geassocieerd met abnormale melk, maar …
Correlatie is matigr = 0,76
Kamphuis et al., 2008
Log10(in-line SCC)
Log 1
0(fo
ssom
atic
SC
C)
0,33
0,82
Er is geen ‘abnormale melk’-sensorSensoren meten parameters geassocieerd met abnormale melk, maar …
Parameter is niet uniek voor de gebeurtenis
Sensoren meten parameters geassocieerd met abnormale melk, maar …
1 parameter onvoldoende voor complexiteit van mastitis
Er is geen ‘abnormale melk’-sensor
Sensoren uiergezondheidSensoren voor uiergezondheid
1 2 3 4 5 6
Melkproductie X X X X X XGeleidbaarheid X X X X X XKleur (bloed) X X X X X XSCC X XLDH XTemperatuur X XHerkauwen XLactose XActiviteit X
Uiergezondheidslijsten - 1
Uiergezondheidslijsten - 1
Uiergezondheidslijsten - 1
Uiergezondheidslijsten - 2
Uiergezondheidslijsten - 2
Uiergezondheidslijsten - 2
RouteplannerClaudia Kamphuis
Verwachtingsmanagement
Waarom uiergezondheid monitoren?
Mastitis sensoren (bij verschillende robots)
Protocollen mastitis attenties
Ieder geeft zijn eigen ‘advies’
1 2 3 4 5 6Attentielijsten / dag >2-3 >2 2 2 3-4 >2 en ieder
stalbezoek
Max dieren op lijst -- 35% 5% -- -- 5%
Welke info op lijst Mdi en sortering koemonitoring
melkgift, afwijking EC
tussen en binnen
kwartieren
(afwijking) melkgift, DIM, EC, kleurcode,
SCC, datum laatste melking,
mislukte melking, # attenties
DIM, pariteit, (afwijking) melkgift
kwartier, # afwijkende melkingen,Verlaagde activiteit
EC, speentijd, afwijkende
melkgift, bloed
EC en melkgift
Criteria om koe te checken
Mdi verhoging en welk kwartier
Op lijst met afwijking tussen en
binnen kwartier
Op lijst Op lijst Verhoging EC (>14 altijd),
afwijking melkgift en speentijden,
na monstername,
stijging tankcelgetal
EC en of melkgift
Wat te controleren Robot programmeren om koe vast te
houden. Kwartier checken in robot
CMT test in robot voor melken.
Uiergezondheid Gedrag koe, uiterlijk uier en spenen,
melk
Optisch gedrag koe, optisch uier,
uier voelen, melk controleren
Fitheid koe. Mogelijk
CMT
Advies bij klinische mastitis
Behandelplan Behandelplan Behandelplan Raadpleeg dierenarts
Lichte EC, mint zalf.
Behandelplan
Behandelplan
Advies bij subklinische mastitis
Preventieve handelingen.
Koe vaker melken
Behandelplan indien nodig
Koe in gaten houden en
melkmonster indien nodig
Raadpleeg dierenarts
Lichte EC, mint zalf
Behandelplan. Vaak mint
creme
Ieder geeft zijn eigen ‘advies’ ‘Vooral bij start robot melken heel intensief met deze lijsten. Veehouders vinden daarna er zelf een weg in…’
Wat doen veehouders (Steeneveld et al., 2015)
Wat doen veehouders (Hogeveen et al., 2013) Grote variatie in checken van attentielijsten
10x per dag – 2x per weekVluchtige blik – gedetailleerdVoornamelijk koeien die ‘nieuw’ op de lijst staan
Criteria om te gaan checken
Afwijking melkgift Vlokken op filter Mislukte melking Toename in EC
Wat doen veehouders (Hogeveen et al., 2013) Gevolg: <5% van alle attenties wordt gecheckt
67%
13%
20%
Klinische mastitis
Subklinische mastitis
Negatief
Wat doen de veehouders (Hogeveen et al., 2013) Gevolg: <5% van alle attenties wordt gecheckt
Gedetecteerde klinische mastitis (26%)
Gemiste klinische mastitis (74%)
Gemiste subklinische mastitis (100%)
ProtocollenVoor alle melkers begrijpelijk
Voor alle robots toepasbaar
Duidelijkheid en structuur
Makkelijker resultaten evalueren en vergelijken
Protocol 12 keer per dag alle attenties checken
Alle kwartierenmet CMT
Handelen volgens bedrijfsbehandelplan
(Steeneveld et al., 2011)
Protocol 2(Van Holder & Melchior, 2012)
2xdaags handige attentie lijst
(sorteer op productiedaling)
EC/kleur attentie zonder
productiedaling
EC/kleur attentie met
productiedaling
1 attentie afgelopen 10
dagen
>1 attentie afgelopen 10
dagen
Blijven volgen
(vaker melken)
Visuele check koe
Melk/uier/CMT
Blijven volgen
(vaker melken)
Uier mint (vaker melken)
>3dgn EC hoog: BO, separatie,
behandelen milde mastitisVisuele check
koeMelk/uier/CMT/BO
Overleg DAbehandelen mastitis,
7dgn EC check, indien hoog, check
BO
Melk niet afwijkend
Melk niet afwijkendMelk afwijkend
Melk afwijkend
Bij schoonmaken boxen:Let op koeien met algemene
ziekteverschijnselen- Koorts (acute mastitis)
- Komen vaak niet naar robot- Temp
- Overleg DA
Wat jullie kunnen doenGebruik attentielijst robot (op kantoor)
ken output van verschillende systemen, kennis op doen
Bespreek met veehouder wat hij nu doet
Bespreek wensenlijst (welke info is nodig)
Stel protocol en behandelplan op
Evalueer de resultatensucces van therapierisicogroepen
Dus…Robotbedrijven (sensoren) nemen toe
Sensoren zijn niet perfect
Sensoren zijn niet eng
Veel informatie blijft (nog) onbenut
Bereid je voor
Combineer kennis met informatie voor advies
Sensoren zijn niet perfect, maar wij ook niet
www.slideshare.net/claudiakamphuis ckamphuis
Dankjewel Tine, WilmaDankjewel Hans
Dankjewel voor jullie aandacht