Streken in Italië | Reiswijzer 1

Reiswijzer

Streken in Italië

10 fraaie regio’s

2 Reiswijzer | Streken in Italië

voorwoord

Margreet van BurkHoofdredacteur

4Het ultieme vakantiegevoelBij mijn ideale zomervakantie denk ik al snel aan Italië. Niet zo gek gezien de grote kans op goed weer. En je bent er verzekerd van mooie natuur én cultuur en van heerlijk eten en drinken. Ook de taal en de mediterrane sfeer dragen voor mij bij aan het ultieme vakantie-gevoel.Maar dan komt de keus welke streek het gaat worden, en dat is een lastige…Vakantie vieren op een eiland heeft iets speciaals en Sicilië en Sardinië zijn alle-bei top, met sfeervolle plaatsen, mooie stranden en een spectaculaire natuur. Gek op wandelen in de bergen? Dan zijn Zuid-Tirol en Trentino goede opties. Wil je het wat onontdekter en authen-tieker? Denk dan eens aan Puglia in de hak van de laars of het ernaast gelegen Basilicata.We hebben een selectie gemaakt uit de artikelen die we in de afgelopen jaren gepubliceerd hebben. Beschouw de prijsinformatie als indicatie, want die is dus niet altijd up-to-date. Al met al vormt deze publicatie een mooie dwarsdoorsnede van wat Italië te bieden heeft en kan hopelijk helpen bij het kiezen van de vakantiebestemming.

Streken in Italië | Reiswijzer 3

Olijfolie en wijn kun je hier ook tanken in een

jerrycan

schotel. Mijd de meest toeristische adressen, waar de kwa-liteit van het eten tegenvalt, en houd er rekening mee dat de restaurants in de namiddag gesloten zijn.

Uitstekende olijfolie Het middeleeuwse vestingdorpje Brisighella is vooral be-kend om de uitstekende olijfolie met een DOP-classifi catie (beschermde originele kwaliteit). Dat is opmerkelijk om-dat Brisighella de noordoostelijkste plek in Italië is waar nog olijfolie ge-produceerd wordt. Proeven en kopen doe je bij de coöperaties met streekpro-ducten, waar je ook olie en wijn kunt ‘tanken’ in een jerrycan. Daarnaast verkopen ze (salami)worsten, kazen, vruchten, jam, piadini, de typische platte broden uit Romagna, chocolade en koekjes. De vallei van Brisighella is een plaatje met de groene heuvels, wijn- en olijfgaarden, cipressen en okerkleurige huizen en kerken. Omdat het dorpje op drie heuvels is gebouwd met op de toppen een fort, een klooster en een klokkentoren, zie je de sky-line al van verre. In het schilderachtige centrum trekken de pastelkleurige huizen aan de Via degli Asini de aan-dacht. Ze zijn tegen de kasteelmuur aan gebouwd. Op de eerste verdieping loopt er een ezelspad doorheen dat te-vens dienstdeed als vluchtroute. Een wandeling over het pad biedt fraaie doorkijkjes.

Goud en blauwOok in Ravenna prijkt een aantal monumenten op de we-relderfgoedlijst van Unesco. De stad is wereldberoemd om de eeuwenoude kleurrijke mozaïeken die de kerken, graf-tombes en oude villa’s sieren. De basiliek San Vitale is zowel van buiten als van binnen imposant en ligt in een parkachtige tuin samen met het mausoleum van Galla Placidia. De kerk heeft een achthoekige vorm en een koe-pel met Byzantijnse invloeden. Binnen zijn de kleurrijke mozaïeken in vooral goud en blauw indrukwekkend; bijna het hele interieur is ermee bekleed, zelfs de vloer. Schitte-rende mozaïekvoorstellingen zijn er ook in de doopkapel Battisterio Neoniano, de kapel van San Andrea en de basiliek van San Apollinare Nuovo. Wie na al deze kunst zin heeft in winkelen, een ijsje of een terrasje, komt in Ravenna ook aan z’n trekken.

Schilderijen in de openluchtHet middeleeuwse heuvelstadje Dozza behoort tot de mooiste vestingstadjes van Italië. Het is gaaf bewaard gebleven en vormt met het imposante fort, de Rocca Sforzesca, een harmonieus geheel. Bijzonder zijn de

BOVEN Aan het

werk op de zout-

pannen; zo

wordt het zout

al eeuwenlang

gewonnen

ONDER Heuvels

met wijngaarden

zijn typerend

voor het

landschap van

Romagna

RG1404_Romagna.indd 11 03-07-14 10:19

ITALIË TRENTINO

durende twee decennia. Het Museo Diocesano naast de Dom herinnert aan deze episode.

Adellijk sneeuwballengevechtVoor de eenwording in de 19e eeuw was Italië een lappen-deken van vorsten- en hertogdommen. Bisschoppen wa-ren ook vaak vorst en die van Trento was er één van. De bisschop regeerde over half Noord-Italië. De bisschop-vorst van Trento resideerde in het Castello del Buonconsiglio aan de rand van het oude centrum. Het kasteel is een mix van bouwstijlen met een mooie tuin en een fraai uitzicht over stad en ommeland. Hoogtepunt is de Torre dell’Aquila. In een tijd van tegen-pausen, tegenbisschoppen en intriges was zelfs de bis-schop van Trento zijn leven allesbehalve zeker. En dus be-sloot bisschop Georg von Liechtenstein in de 14e eeuw zich in de toren te verschansen met een leger van soldaten in de gang, de enige toegang. Om toch nog iets van de bui-tenwereld mee te krijgen, liet hij het hoofdvertrek beschil-deren met alledaagse taferelen, één voor elke maand. Het wordt al snel duidelijk hoe de maatschappij was ingericht: de adel feest, jaagt en gooit sneeuwballen in chique kle-ding, het volk werkt. Het is een fantastische collectie, te meer omdat in die tijd geen of nauwelijks wereldlijke scè-nes werden afgebeeld. Een interessant onderdeel van het kasteel is ook het Palazzo Magno, waar tijdens het Concilie van Trente de afgevaardigden werden ondergebracht. In de loggia zie je afbeeldingen uit de Griekse mythologie, sommige nogal pikant. Het verhaal gaat dat aan het begin van het concilie alle blote billen met keurig ondergoed werden overge-schilderd.

Meren in overvloedAan meren is in Trentino geen gebrek, er zijn er meer dan 200. Een concentratie ligt in het Valle dei Laghi tussen Trento en het Gardameer. De gids die ons een dag rond-leidt, heeft een selectie gemaakt van de mooiste en die be-zoeken we één voor één in recordtijd met een pittige Alfa Romeo. Het in de bossen verscholen Lago Santo, het bij picknickende families geliefde Lago di Lamar; het Lago Toblino waarin een romantisch waterkasteel ligt met, hoe kan het ook anders, een minstens zo romantisch restau-rant, en het mysterieuze Lago di Tenno, bijna onecht blauw. Vanaf dit laatste meer loopt een wandelpad naar Canale, een kunstenaarsdorp dat volgens alle reisgidsen ‘niet gemist mag worden’. Het is een middeleeuws dorp waarvan er in Umbrië en Toscane tientallen zijn, maar in dit deel van het land zijn ze zeldzamer. Op een bewolkte, frisse dag is er in de verste verte geen kunstenaar te be-kennen, alleen een oude bewoner met opgezette kraag.De vallei eindigt bij het meer der meren, het Lago di Garda, waarvan Trentino nog net even een stukje mee-

DOLOMIETENDOLOMIETENDOLOMIETENDOLOMIETENPALARONDA SOFT TREKDe Dolomieten Palaronda Soft Trek is een lichte bergwandeltocht door de Pale di San Martino en geschikt voor iedereen die een paar dagen in de bergen wil doorbrengen. De etappes over goed gemar-keerde paden zijn niet al te lang. Er is genoeg tijd om in de berghut lekker uit te rusten. Een arrangement wordt aangeboden door de VVV in San Martino di Castrozza; de prijs is €135 p.p. en dat is inclu-sief drie dagen halfpension in de berghutten, een pas voor de kabel-baan Funivio Rosetta, een interactieve dvd en kaartmateriaal. Voor uitgebreide informatie, ook in het Nederlands: www.visittrentino.it.

BOVEN Louter

torens boven de

pannendaken in

Rovereto

LINKS Dankzij

de kabelbaan

ben je in no time

op de Pale di

San Martino

CONSUMENTENBOND REISGIDS

JULI/AUG 201310

RG1304_Trentino.indd 10 27-06-13 12:29

EEN ONAFHANKELIJKE CONSUMENTENBOND Wij zijn er voor consumenten. En we zijn ván consumenten. Samen maken we kiezen makkelijker, kopen veiliger en markten eerlijker. We bewaken bij alles wat we doen onze objectiviteit en onafhankelijkheid. We laten ons niet beïnvloeden door politieke en commerciële belangen. Het belang van de consument staat bij ons voorop.

inhoudStreken in Italië

10 FRAAIE REGIO’S4 Sicilië

Ontdek het zuidoosten

10 Nationaal Park CilentoOnontdekt en stil

14 Romagna La dolce vita

20 Sardinië In vier etappes

26 TrentinoItaliaanse charme en Oostenrijkse degelijkheid

32 14

28

32 Zuid-TirolBoerenidylle

36 BasilicataGrotbewoners in de laars

42 De MarkenItalië zoals je het wenst

48 LazioReizen door de tijd rondom Rome

54 PugliaEeuwenoude cultuur, culinaire verwennerij

4 Reiswijzer | Streken in Italië4 Reisgids |

Hartelijke mensen en heerlijk eten. Maar ook: prachtige cultuurhistorie, een gevarieerd land schap en stille stranden. Wie een-maal op Sicilië is geweest, wil zeker nog eens terug.Tekst en foto’s Kees Verplanke

SiciliëOntdek het zuidoosten

UIT REISGIDS 01 - 2016

Streken in Italië | Reiswijzer 5

Natuurlijk kun je het eiland in een week rond rijden, maar dan ben je vooral onderweg: het is vier keer zo groot als Nederland. Je doet Sicilië én jezelf dan tekort. Kies daarom liever voor een deel van het eiland en kom een andere keer terug voor de rest. De hoogtepunten Etna, Palermo en Agrigento stippen we wel even aan, maar voornaamste

bestemming van deze rondreis is het zuidoosten, op zoek naar de minder bekende baroksteden en naar Syracuse, met zijn rijke Griekse verleden.

Barok ten voeten uit Barok, de voor velen overdadige stijl, is Sicilië op het lijf geschreven. Rijk, haast buitenissig vertoon en uitbundigheid. Dat geldt hier eigenlijk voor het hele leven. Als we het oude deel van Enna in lopen, zwaaien de deuren van de San Francesco di Paola open: een bruiloft. We kijken onze ogen uit: prachtig opgemaakte en gekapte dames in avondkleding die niet onderdoen voor de bruid, en stoere mannen in maatpakken. Ballonnen, confettibommen, fotografen, een prachtige old-timer. Hoe barok wil je het hebben? Anders dan nu was Sicilië vroeger een rijk eiland: het was de graanschuur van Zuid-Europa. De ene na de andere mogendheid van over zee aasde erop. Eerst kwamen de Grieken, later de Normandiërs en de Spanjaarden. Tijdens de Spaanse periode was er in 1693 een enorme aardbeving die de meeste middeleeuwse steden wegvaagde. De opbouw van de steden werd dankzij de rijkdom voortvarend ter hand geno-men. Architecten als Gagliardi, Sinatra en Labisi kregen de vrije hand. Ze leefden zich uit in de heersende stijl van die tijd en tekenden voor rijkversierde kerken in honingkleurig zandsteen. Vooral de façades zijn indrukwekkend, en vaak meer de moeite waard dan het interieur. De rijken lieten in dezelfde stijl stadspaleizen bou-wen. Karakteristiek zijn de met engeltjes (al ogen deze putti soms wel vilein) versierde balkons. Maar er valt meer te genieten. Zo verveelt het landschap met verrassend groene heuvels, vruchtbare valleien, graanakkers en de rots-achtige kust met aantrekkelijke stranden geen moment. Cultuur valt er ook volop te ontdekken: in archeologische musea en bij Griekse en Ro-meinse topopgravingen – of juist bij kleinere, waar je een van de weinige bezoekers bent. Een dagelijks terugkerend hoogtepunt is de maaltijd

Sicilië kort

€82/132*

€156

maxapril-oktober**

17°-22°

zonuren mei-sept**

9-8

Grote musea en opgravingen

€8-10

PALERMO: VRESELIJK ÉN GEWELDIG In Palermo vind je het beste en het slecht-ste van Sicilië. Schrijnend zijn de lelijke ruïnes, waar nog mensen wonen ook, naast prachtig herstelde stadspaleizen. Je vindt het vreselijk of geweldig — het is hoe dan ook een fascinerende stad. Docent Hans Donders is in de ban van Palermo, en komt er jaarlijks twee à drie keer. Bijzonder vindt hij de sfeer van de stad — heel anders dan Milaan of Rome — en de veerkracht van de bewoners. Karakteristiek zijn de vier eeuwenoude, bruisende markten; elk met zijn eigen kleuren-en-geurenfestijn.

* H

OT

ELS

: DE

GE

MID

DE

LDE

PR

IJS

VO

OR

EE

N S

TAN

DA

AR

DT

WE

EP

ER

SOO

NSK

AM

ER

IN E

EN

DR

IE/V

IER

STE

RR

EN

HO

TE

L, T

RIV

AG

O H

OT

ELP

RIJ

SIN

DE

X 2

015

** K

LIM

AA

TGE

GE

VE

NS

VA

N K

LIM

AA

TIN

FO.N

L

met Siciliaanse specialiteiten, zoals arancini, een soort gefrituurde rijstballen; zwaardvis en tonijn, en canole: ricotta in een krokant rolletje met pistachenootjes – heerlijk bij de koffie. Goede en betaalbare adressen om te genieten van zelf-geteelde producten zijn de agriturismi, zoals Il Casale delle Rose, waar louter eigen biologische producten op tafel komen, inclusief de wijn. Ook wat dat laatste betreft is het genieten op Sicilië: van onder meer de robuuste Nero d’Avola en Cerasuolo, en de frisse witte Grillo en Inzolia.

Van Enna naar AidoneDe stad Enna ligt hartje binnenland, op een heuvel die gedomineerd wordt door Castello di Lombardia. Beneden is de stad foeilelijk, maar het oude centrum op de heuvel ademt volop sfeer; zeker in het weekend lijkt het of iedereen uit is. Parkeer (gratis) bij het kasteel en loop door de aloude Via Roma naar Piazza Vittorio Emanu-

6 Reiswijzer | Streken in Italië

Syracuse

Eolische Eilanden

Middellandse en Tyrreense Zee en Ionische Zee

ele, het kloppende hart van de stad, met ernaast de belvedère. Je hebt er een prach-tig uitzicht op de vlakte, en ook op het lager gelegen Calascibetta. Het wemelt er van de cafés, zowel traditionele met een onweer-staanbaar assortiment dolci, zoals Marro Caffè, als hippe bars met biologische wij-nen en sapjes, zoals Paccamora. Je kunt er ook goed winkelen. Een minpunt is dat er nauwelijks leuk onderdak te vinden is, maar Pergusa, enkele kilometers verderop, biedt dat wel. Bezoek zeker de ogenschijn-lijk afbrokkelende Dom: zo’n uitbundig versierd interieur zie je verderop niet meer.Zuidwaarts gaat het door het verrassend groene heuvelland met bossen en kabbe-lende riviertjes. Hoe mooi ook, we nemen hier de afslag naar Aidone. We weerstaan de lokroep van het sfeervolle heuvelstadje en gaan eerst naar Morgantina. Bij de uit-gebreide opgraving zijn we de enige bezoe-kers. Het centrumdeel, met een theater en enkele tempels, is nog aardig intact, even-als enkele straten – en het uitzicht is magni-fiek. In het overzichtelijke museum in Aidone zijn een beeld van Demeter – dat aan de Venus doet denken – en de zilver-schat van Eupolemos de topstukken. Dat Villa Romana del Casale een absolute must is, zie je op de enorme parkeerplaats aan de vele toerbussen. De terechte belangstelling is er voor de hoeveelheid en verfijndheid aan mozaïeken, die wijzen op de luxe van

de villa in de nadagen van het Romeinse Rijk. Zowat heel de toen bekende wereld, inclusief tal van exotische dieren, zie je terug in de mozaïeken. Op de plankiers erboven is het opvallend druk: bij de nimfen die een soort bikini’s dragen. In Piazza Armerina vind je tientallen kerken in de nauwe straten. Letterlijk en figuurlijk hoogtepunt is de majestueuze Piazza Duomo, met de indrukwekkende gevels van de Dom en Palazzo Trigona, en het uitzicht vanaf de belvedère.

Kijk je ogen uit in Caltagirone Ook Caltagirone heeft fraaie barokkerken, maar je komt hier vooral voor de keramiek die je overal ziet. Er zijn tientallen winkels, soms inclusief atelier, waar meteen duide-lijk wordt waarom het zo prijzig is: alles is handgeschilderd, en bijna elke zaak heeft zijn eigen stijl. De meeste foto’s worden gemaakt op La Scala, een 142 treden hoge trap met op elke trede een ander kleurrijk motief. Uiteraard zitten er volop winkels aan de trap: hoe hoger, hoe voordeliger. Van de twee musea sprak het MECC, met moderne keramiek waaronder werk van recente biënnales, ons het meest aan. De collectie van het regionaal keramiek mu-seum is immens, vanaf 3500 voor Christus, maar de wijze van tentoonstellen oubollig.De volgende bestemming is de oude stad van Ragusa, Ibla, die we pas ontwaren als we er bijna zijn. Vanwege het eenrichting-

Middel landse Zee

Ionische Zee

Catania

Syracuse

Caltagirone

Ragusa

ModicaNoto

Pozzalo

Piazza Armerina

Enna

VittoriaAvola

Marzamemi

Portopalo

Scicli

Aidone

Neapolis

NotoAntica

Morgantina

Villa RomanaCasale

Pantalica/Gola d’ Arapo

Calascibetta

Pergusa

Vendicari

De Etna: zo groen als het aan de voet is, zo desolaat is het boven

ETNA: MOOI EN DREIGENDHet vruchtbare landschap aan de voet van de Etna is prachtig, maar hogerop toont de vulkaan zijn grimmige kant. De gestolde lava-stromen zorgen voor een haast macabere sfeer en boven is het leeg, kaal en koud. Om nog maar niet te spreken van de dreiging van een uitbarsting.

1. Houd er rekening mee dat het boven zelden helder is. Neem, hoe warm het beneden ook is, warme kleding mee naar boven (3323 meter!). De hele tour vanaf Rifugio Sapienza, inclusief kabel-baan, fourwheeldrive en gids, kost €60. Alleen de kabelbaan (€30) en wandelen kan ook: zorg voor een goede uitrusting.

2. In maart is de voet van de Etna bedekt met een deken van fris-groen gras vol blauwe, gele en paarse bloemen: ideaal voor een wandelvakantie.

3. Iets ten noorden van de Etna doet de spectaculaire Alcantara-kloof aan als een botanische tuin, met zijn weelderige begroeiing en wandelpaden. Tip: neem niet de lift maar de trap, dan betaal je geen entree (€8).

Streken in Italië | Reiswijzer 7

verkeer kun je het best beneden parkeren en de klim voor lief nemen. Een deel is autovrij mede vanwege de trapstraten. Maar liefst 14 kerken en paleizen zijn Unesco- erfgoed, maar de oude stad zou het ook in zijn geheel mogen zijn. Het Domplein is met zijn terrasjes niet te missen, maar verderop sprak het kleinere Piazza Pola ons net zo aan, evenals het park met nog 2 kerken en een mooi uitzicht. Naar de nieuwe stad ga je eerst omlaag, waarna de onvermijdelijke klim volgt over trapstraatjes. Voornaamste reden om dat te doen is niet de nieuwe stad zelf, maar zijn de barokgevels onderweg. In de nieuwe stad spreekt alleen de San Giovanni Battista- kathedraal tot de verbeelding – en het is er goed winkelen. Te vermoeiend? Neem vanaf het Domplein het toeristentreintje.

Modica: liefde op het tweede gezichtChocoladestad Modica is op het eerste gezicht weinig aantrekkelijk: druk verkeer domineert het centrum en het is zoeken

naar een parkeerplaats. Toch maakt de Chiesa di San Pietro indruk, alleen al door de trappen waar de 12 apostelen je be-groeten. Bijna letterlijk daaronder is de kleine en stille grotkerk San Nicolo, met een Byzantijnse fresco uit de 12e eeuw, een mooie tegenhanger. Het mooiste stadsdeel ligt boven de San Pietro. Je komt er door stille trapstraatjes, tot je ineens aan de voet van de gave, haast oranje gevel van de immense San Giorgio-kerk staat. Verder de hoofdstraat in passeer je stadspaleizen en eindig je bij de wat soberder gevel van de San Giovanni-kerk, met een dubbele bomenrij ervoor. Daal af naar de Corso Umberto, die hier op zijn best is met leuke restaurants, terrasjes en winkels en nog belangrijker, veel minder verkeer. Waar andere steden hele pagina’s krijgen in de reisgidsen, komt Scicli er met een paar regels vaak bekaaid af. Ten onrechte, vinden wij: we vielen als een blok voor het stadje, dat je pas ziet als je de kloof in rijdt. Achter de huizen rijzen meteen de rotsen

AGRIGENTO: TEMPELHOOFDSTADDe Valle dei Templi aan zee is magnifiek. De gigantische tempels moesten indruk maken op naderende schepen. Agrigento lijkt met zijn lelijke flats verre van aantrekkelijk, maar daarachter ligt een levendige middeleeuwse en barok-ke binnenstad verscholen. Het mooiste uitzicht op de tempels heb je vanaf Piazza Giuseppe Sinatra. Tips van lezer Paul Galjaard: ‘Het restaurant van het prima Colleverde Park Hotel heeft uitzicht op de tempels. Verderop, bij Real-monte, ligt aan de voet van de kalkrotsen het prachtige strand Scala dei Turchi.’

INSIDER

Michele Bitettigastheer

Giardino sul Duomo in Ragusa:

‘Natuurlijk is Ibla prachtig, maar

nieuw Ragusa is ook de moeite waard.

Een goede leidraad om de nieuwe stad aan de overkant te ontdekken zijn de reusachtige muur-schilderingen van FestiWall; elk jaar komt er tijdens dit

festival een bij.’

Taormina: mediterrane sfeer in optima forma

Middel landse Zee

Ionische Zee

Catania

Syracuse

Caltagirone

Ragusa

ModicaNoto

Pozzalo

Piazza Armerina

Enna

VittoriaAvola

Marzamemi

Portopalo

Scicli

Aidone

Neapolis

NotoAntica

Morgantina

Villa RomanaCasale

Pantalica/Gola d’ Arapo

Calascibetta

Pergusa

Vendicari

8 Reiswijzer | Streken in Italië

op, maar iets verderop verbreedt het dal zich. Loop het eerste langgerekte Piazza Italia, ondanks de terrasjes, voorbij. Een blok verder wacht de parel van het stadje: de intieme Via Mormino Penna, omzoomd door louter stadspaleizen, waaronder het wereldberoemde Raadhuis. Dat dankt zijn bekendheid aan Detective Montalbano, een serie die in tientallen landen uitgezonden wordt. En inderdaad: enkele Australiërs nemen gretig een foto achter zijn bureau. Loop ook langs het rijkversierde Palazzo Benevento en waag voor het uitzicht de klim naar de verlaten San Matteo boven de kloof.

Kustwandeling in VendicariVanaf Pozzallo volgen we de kust oost-waarts. Mooi is het er niet en leuke plaat sen zijn er evenmin, maar er zijn wel lang-gerekte, smalle stranden. Marzamemi is een uitzondering. De vele parkeerplaatsen verraden dat het er in het hoog seizoen flink druk kan zijn. Veel authentieke vis-sershuisjes zijn omgetoverd tot gezellige restaurantjes, vooral aan de ruime Piazza Regina Margherita, waar aan het uiterlijk alleen een lik verf te pas is gekomen. Er zijn winkels met erg zoute visconserven (proeven mag); decoratief zijn de kleurige blikken in ieder geval. Natuurreservaat Vendicari is een hit, te oordelen aan het aantal bussen. Maar gelukkig komen de

meesten niet veel verder dan het oude kustfort en de voormalige tonijnfabriek net voorbij de ingang. Daarna voert het pad over de ruige rotskust, waar je hooguit enkele wandelaars tegenkomt. De kust-meren staan bekend om de vogelrijkdom: in het broedseizoen zijn delen van het park gesloten. Het prachtige strand van Cala-mosche leent zich voor een duik; de gelijk-namige agriturismo als rust- en keerpunt.

Noto: Champs-Élysées van de barokNoto is klein, maar razend populair. Het is in zijn geheel Unesco-erfgoed en im-poneert vooral door de samenhang van gebouwen, straten en pleinen. In de na-middag is het haast schuifelen op de Corso Vittorio Emanuele III, de Champs-Élysées van de Siciliaanse barok. Hier en in de zijstraten zijn alle barokke pronkgevels in perfecte staat. Geen trappen klimmen of kilometers lopen dus – tenzij je de drukte zat bent en ook de minder uitzonderlijke juweeltjes wilt zien. Tip: lunch in het wijn-huis tegenover het veel gefotografeerde Palazzo Villadorata. Eerst een waarschuwing: plan Syracuse aan het eind van uw rondreis, want er is een grote kans dat u er niet meer weg wilt. Dat dankt de voormalige Griekse metro-pool vooral aan Ortygia, het eiland waar de stad ontstond. De wirwar van straten, stegen, pleinen, binnenplaatsen en de oever is verslavend door de vele terrasjes en bijzondere winkels, die vooral ’s avonds zorgen voor een bruisende sfeer. Op de Piazza Duomo weet je weer dat je op de barokroute bent, al heeft de kerk over-duidelijk Griekse wortels: de in de muur gebouwde zuilen van de Athenatempel. De rijke collectie schilderijen van de Galle-ria Regionale is helemaal op zijn plaats in het prachtige Palazzo Bellomo. Trek zeker een halve dag uit voor Neapolis, de Grieks- Romeinse opgraving op het vasteland. Neem er plaats in het Griekse Theater, ontdek dat het oor van Dionysos een grot is en wandel door de verrassend groene Latomia del Paradiso: een steengroeve met olijf- en sinaasappelbomen. Iets verder ligt het archeologisch museum, met een reus-achtige collectie die teruggaat tot het paleo-lithicum. Niet mooi, maar wel bijzonder is het futuritisch ogende 80 meter hoge Santuario Madonna delle Lacrime, een bedevaartsoord voor een gipsen madonna die in 1953 vier dagen lang huilde in het huis van een jong stel.

SICILIË MET KINDEREN Met kinderen is er genoeg te beleven op Sicilië, al zijn de trapstraatjes en kasseien niet handig met een buggy. Kies een verblijfplaats aan de noordoost-kust, en ga voor een hotel of camping met minimaal een groot zwembad. Leuk om te doen met het hele gezin: de Etna op rijden tot de gestolde lavastroom en daar stoer op expeditie gaan, wandelen in de kloof van de Alcantara, of naar het natuurpark Monte Serra, waar je een ezel kunt huren. Bij warm weer is Etnaland, een waterpark inclusief dierentuin, een goed idee. Of een broodje ijs in Taormina – sowieso een leuke stad voor het hele gezin, met de kabelbaan naar het stadje zelf, de mediterrane sfeer, de straat-artiesten en mooi uitgedoste Italiaanse families.

Piazza Regina Margherita in het knusse vissersstadje Marzamemi

Streken in Italië | Reiswijzer 9

Onze tips Sicilië

OVERNACHTEN*We zochten kleinschalige en sfeervolle agriturismi, B&B’s en in Syracuse een appartement. Nog meer adressen vindt u op reisgidsplus.nl.

1 La Casa del PoetaHoe landelijk het 19e-eeuwse huis ook ligt net buiten Pergusa met landerijen en cipressen voor de deur, in de vier modern ingerichte, comfortabele kamers draait het qua interieur vooral om literatuur. Het lichte ontbijt wordt geserveerd in de strak ingerichte ontbijt-ruimte. Inclusief zwembad. €90*, +39 328 298 84 48, lacasadelpoeta.it

2 Il Casale delle RoseDicht bij Caltagirone, en toch wordt het niet landelijker dan op deze gastvrije agriturismo, tussen de citrus- en wijngaar-den. Verzorgde kamers. Met louter eigen biologische pro-ducten is het smullen van het diner (€25, inclusief wijn) en ontbijt van kok Giacomo. Met zwembad. Rondleiding door de citrusgaard en de tuin. €84*, +39 933 250 64, casaledellerose.com

3 Il Giardino sul DuomoHoger en centraler in Ibla verblijven kan niet. Comfor-tabele kamers met eigen ingang. Zwembad met terras en prachtig uitzicht, parkeerruimte en bij het ontbijt taart van la mama. €90-98*, +39 932 68 21 57, giardinosulduomo.it

Budgettip4 Al CortilettoGastvrij adres op een mooi

gedeelte van de Corso Umberto in Modica. Vier eenvoudig ingerichte maar knusse studio’s, inclusief koelkast en kookhoek. €55*, +39 932 94 86 45, alcortiletto.com

5 Valle degli DeiAcht eenvoudig ingerichte, verzorgde appartementen in een citroenboomgaard, een paar kilometer buiten Noto. Met groot zwembad; wan-delpaden in de omgeving.€60*, +39 339 359 62 28, valledeglidei.com

6 Guest House SicilyComfortabel ingerichte ap-partementen aan het rustige Piazza Giuseppe in Syracuse, dicht bij Via Roma en de Joodse wijk. €90 (exclusief ontbijt), +39 339 857 46 15, guesthousesicily.com.

BESTE REISTIJDVan april t/m juni, en van september t/m oktober is de temperatuur aange-naam (maxima van 17-26 graden). ’s Zomers kan de sirocco (wind) vanuit de Sahara de temperatuur opjagen tot boven de 40 graden.

VERVOERVanaf Schiphol vlieg je met easyJet (vanaf 7/5) naar Ca-tania en met Transavia naar Catania en Palermo. Vanaf Eindhoven vliegt Ryanair naar Catania en Trapani.

Ryanair is het goedkoopst. Een retour inclusief grote koffer kost €106 naar Trapa-ni en €127 naar Catania. Bij easyJet betaal je naar Cata-nia €159 en bij Transavia €226. Een retour Palermo kost bij Transavia €164. (Vluchtdata 13 en 20 mei of op meest nabije datum; peil-datum 7 december 2015.)

AUTOHUURBij Car del Mar huur je voor €143 een auto in de catego-rie economy (zoals een Fiat Panda), inclusief noodzakelij-ke verzekeringen, afkoop van het volledige eigen risico en dekking van banden en spiegels (van 13-20 mei; peil-datum 7 december 2015).

KAMPERENDe 80 campings op Sicilië zijn redelijk maar duur, met aan de kust (erg) grote ter-reinen. In het zuiden zijn er minder en in het westen en binnenland zijn ze schaars, m.u.v. rond de Etna. In au-gustus zijn de meeste vol. In voor- en naseizoen zijn veel faciliteiten gesloten, maar betaal je wel de volle prijs.

REISAANBODFly-drives naar Sicilië wor-den zowel aangeboden

door algemene reisorga-nisaties als Kras, De Jong Intra, Sunweb, Sudtours, Jiba en TravelBird, als door kleinere Italië-specialisten: Ilios Reizen, Minerva Reizen, Fundadore Travels, Tururi Tours, Enotria Travel en Intermezzo Travels. Deze laatste bieden vaak karak-teristiek onderdak.

EROPUITGrote musea en beziens-waardigheden €8-10, kleinere €4-7, combiticket Villa Casale, Morgantina en Museum Aidone €14, idem Neapolis en archeologisch museum Syracuse €13,50.

PRIJSPEILEspresso €0,80-1, cappucci-no €1,30-2, canole €2-2,50, bier (0,3 l) €2,50-3,50, glas wijn €3-5, fles wijn vanaf €12-15, arancini €2-2,50, pizza €6-8, zwaardvis €12-16, dessert €4-6.

REISGIDSEN 100% Sicilië (2014, €24,95,

Mo’Media) is een inspireren-de gids met veel leuke tips. Heel volledig is Sizilien (2013, €26,90, Michael Müller): van historie tot beschrijvingen van attracties, van prakti-sche tips tot wandelingen.

INFORMATIEsicilia.indettaglio.itbestofsicily.comsicilian.netparks.it/regione.siciliavulkan-etna-update.demuseionline.itwalksicily.desizilien-rad.dewww.visitpalermo.ittoursbylocals.com

Middel landse Zee

Ionische Zee

Catania

Syracuse

Caltagirone

Ragusa

ModicaNoto

Pozzalo

Piazza Armerina

Enna

VittoriaAvola

Marzamemi

Portopalo

Scicli

Aidone

Neapolis

NotoAntica

Morgantina

Villa RomanaCasale

Pantalica/Gola d’ Arapo

Calascibetta

Pergusa

Vendicari

* Prijzen voor twee personen inclusief ontbijt, tenzij anders vermeld

Van onze expertKees Verplanke

Il Casale delle Rose

‘Na eindeloze eenrichtingstraatjes reden we rakelings langs een terrasje — waar we liever hadden geparkeerd om er een koele witte grillo te drinken. Komen we ooit nog bij ons appartement? Een behulpzame serveerster wijst de weg: het is om de hoek. Ze heeft gelijk: een trap op en we belanden in een heerlijk appartementje aan het even heerlijke Piazza San Giuseppe in Ortygia. Kijk bij onze tip voor Syracuse (hoteltip 6). En je komt er met de auto uiteindelijk, heus!’

La Casa del Poeta

Tonijn in blik in Marzamemi

Il Giardino sul Duomo