2

22 april 2023

Via Beeld| Koptekst en voettekst kunt u deze tekst wijzigen2

Consensus based richtlijnontwikkeling

Anuscarcinoom

Sonja Kersten, landelijk richtlijncoördinator

Inhoud van cursus

• (IKNL) richtlijnontwikkeling

• Taken werkgroepleden

- Wat doet IKNL?

- Wat wordt er van u, de werkgroepleden, verwacht?

Definitie richtlijn

• Een richtlijn is een document met aanbevelingen ter

ondersteuning van zorgprofessionals en

zorggebruikers, gericht op het verbeteren van de

kwaliteit van zorg, berustend op wetenschappelijk

onderzoek aangevuld met expertise en ervaringen

van zorgprofessionals en zorggebruikers.

Een richtlijn is een tekst met aanbevelingen inclusief

onderbouwing, verantwoording en samenvatting.

Waarom richtlijnen?

• Om de kwaliteit van de zorgverlening te verbetering• Om klinisch handelen meer te baseren op bewijs

dan op ervaring en meningen• Om snel groeiende informatiestroom hanteerbaar te

maken• Om transparantie te vergroten• Om de diversiteit van handelen door professionals

te verminderen

IKNL richtlijnontwikkeling

• IKNL landelijke tumorwerkgroepen (LTW’s)

monitoren actualiteit en aanbod richtlijnen oncologie• IKNL: evidence based (eb) top 25 richtlijnen• Consensus based (cb) als:- LTW/beroepsgroep eb procedure niet nodig acht- Ontbreken evidence- Onvoldoende financiële middelen- Geen prioriteit, toch nodig

Evidence vs consensus

• Evidence based richtlijnen zijn gebaseerd op

systematisch gezochte hoogst mogelijke bewijslast.• Consensus based richtlijnen worden ook

onderbouwd met evidence, maar deze is niet

systematisch gezocht en/of beoordeeld. Gebaseerd

op overeenstemming binnen multidisciplinaire groep.• Procedure ontwikkeling voorts vergelijkbaar

Rol van IKNL bij richtlijn anuscarcinoom

• Ondersteuning IKNL medewerkers- Procesbegeleiding- Bewaken deadlines en budget- Administratieve ondersteuning- Coördinerende rol programmabureau- Mandatering/autorisatie

• In alle fases van richtlijnontwikkeling

Zeven fases in het richtlijntraject

Onderwerpkeuze en afbakening/voorbereiding

• Signaal uit LTW/WV dat richtlijn(revisie) nodig is• Opname in IKNL jaarprogramma• Toewijzing IKNL procesbegeleider/ondersteuner• Beoogd voorzitter benaderen• Multidisciplinaire werkgroepleden benaderen• Mandatering aanvragen voor alle werkgroepleden• Opstellen plan van aanpak/begroting door

procesbegeleider/voorzitter

Onderwerpkeuze en afbakening/voorbereiding

• Patiëntenparticipatie bepalen• Onderwerpen bepalen en prioriteren- evt multidisciplinaire knelpuntanalyse- focus, aansluiting bij knelpunten in praktijk- korte doorlooptijd

• Formulering SMART (PICO) onderwerpen• Verdeel onderwerpen onder werkgroepleden• Bepaal welke verenigingen worden uitgenodigd

commentaar te leveren op de richtlijn• Bepaal welke verenigingen autoriseren• Belangenverklaring (conflicts of interest)

PICO

• Patiëntenpopulatie• Interventie• Controle/comparison• Outcome measures

Goede PICO-uitgangsvraag• voorwaarde voor eb richtlijnen, voordelig voor cb ?• helpt alle belangrijke onderdelen van uitgangsvraag te

omvatten• helpt zoektocht te vergemakkelijken• vooral voor interventie vragen• vergroot samenwerkingsmogelijkheden

Vaststelling (eind)producten

• Verplicht eindproduct:- Richtlijn op Oncoline

• Facultatieve producten (afh. v. financiën en wensen)- Knelpuntanalyse- Samenvattingskaart professional en/of patiënt- Indicatorenset (met nul en nameting)- Implementatieplan- Artikel/persbericht- Powerpointpresentaties

Literatuuronderzoek

• Geen systematisch literatuuronderzoek externe partij• Werkgroepleden raadplegen en gebruiken bij hen bekende

literatuur• Tbv transparantie vullen werkgroepleden tabel in

• IKNL literatuuronderzoek quick and dirty search

Type literatuur Referentie(s)

Meta-analyses van dd tot dd

Systematische reviews van dd tot dd

Randomised controlled trials van dd tot dd

(Inter)nationale klinische richtlijnen van dd tot dd

Ontwikkeling conceptrichtlijn

• IKNL procesbegeleider bewaakt Oncoline format• Werkgroepleden bespreken indeling - 1 tabblad richtlijntekst of - 4 tabbladen aanbevelingen, literatuurbespreking,

conclusies, overige overwegingen• cb richtlijnen: ook koppeling tussen literatuur/mening

werkgroep en praktijkgerichte aanbevelingen • Gebruik handleiding schrijven teksten• Procesbegeleider bewaakt linken bestaande

richtlijnen

Consultatie

IKNL procesbegeleider • controleert definitieve richtlijntekst (formulering, linken, consistentie)• legt richtlijn voor commentaar voor aan veld (vooraf gedefinieerde

groepen, max 3 mnd)• verzamelt commentaren• verzorgt terugkoppeling verwerking commentaren

De werkgroep verwerkt de commentaren tot de definitieve richtlijn• In deze periode evt indicatorenontwikkeling

•

Autorisatie

• Definitieve richtlijn wordt voorgelegd aan

autoriserende instanties (1-3 mnd)• Update beleid wordt vastgelegd

• Tijdens deze fase voert secretarieel ondersteuner

richtlijn in in Oncoline• Concept richtlijn kan op Oncoline (PDF)

Verspreiding en implementatie

• Lancering via Oncoline

• Alle PR activiteiten bij lancering door IKNL• Eventuele uitvoering implementatieplan• Eventueel opstellen evaluatieplan

Evaluatie, actualisatie, revisie

• Eventuele implementatie• Actualisatie en revisie via LTW

21