Volg ons op:

seizoen 2012 2013 | www.limburgssymfonieorkest.nl

11 oktober Sittard12 oktober Maastricht13 oktober Heerlen14 oktober Venlo

Jan Willem de Vriend dirigent/vertellerLucas Jussen piano | Aylin Sezer sopraan

DSM Young MasterLUCAS JUSSEN SPEELT BEETHOVEN!LUCAS JUSSEN SPEELT BEETHOVEN!

DSM Young MasterLucas Jussen speelt Beethoven

Jan Willem de Vriend dirigent

Lucas Jussen piano | Aylin Sezer sopraan*

Ouverture Coriolanus in c mineur, op. 62 (1807)

Pianoconcert nr. 1 in c mineur, op. 37 (1796-1803)

− I Allegro con brio

− II Largo

− III Rondo: Allegro

pauze

Toneelmuziek voor Goethes Egmont, op. 84 (1809-10)*

Ouvertüre Sostenuto ma non troppo – allegro

No. 1 Lied: “Die Trommel gerühret” Vivace

No. 2 Zwischenakt I Andante- allegro con brio

No. 3 Zwischenakt II Larghetto

No. 4 Lied: “Freudvoll und Leidvoll” Andante con moto – allegro assai vivace

No. 5 Zwischenakt III Allegro – marcia

No. 6 Zwischenakt IV Poco sostenuto e risoluto – larghetto – andante agitato

No. 7 Klärchens Tod bezeichnend Larghetto

No. 8 Melodrama Poco sostenuto – poco vivace – andante con moto –

allegro ma non troppo

No. 9 Siegessymphonie Allegro con brio

De bloemen worden gesponsord door:

Ouverture Coriolanus | 1807

De Beethoven die in 1807 de ouverture ‘Coriolanus’ schrijft, is al een jaar of vier in zijn 2e

stijlperiode aangeland, en op de toppen van zijn kunnen: vlak ervoor schrijft hij het 4e pia-

noconcert, de 4e symfonie en het vioolconcert, pal erna komen de 5e en 6e symfonie. Het

c mineur van de ouverture vertoont ook verwantschap met de gelijke toonsoort van de

5e symfonie – fel dramatisch en met een alsmaar voorwaarts stuwende energie. Intussen

gaat het niet om de Coriolanus van Shakespeare, maar om de tragedie van Heinrich Joseph

von Collin, die in 1802 een zeer succesvolle première beleefde en daarna tot maart 1805

onafgebroken op het repertoire bleef.

Coriolanus, succesvol Romeins generaal, is verbannen, verbindt zich uit wraak met de vij-

anden van de stad, en de inname van Rome lijkt onafwendbaar. Een stoet van smekelingen

probeert hem tot inkeer te brengen, uiteindelijk is zijn moeder succesvol. Maar dan ziet hij

geen andere uitweg om zijn eer te redden dan zelfmoord.

Beethoven’s ouverture zet onmiddellijk Coriolanus neer, in al zijn kracht en demonische

verscheurdheid. Het lyrische 2e thema (in het bijbehorende Es majeur) heeft iets ingetogen

smekends. De confrontatie tussen die 2 (we hebben het uiteraard over een sonatevorm)

is heftig, maar op het eind is er geen triomf – slechts een somber wegebbend c mineur.

Waarom de componist pas in 1807 een ouverture voor het stuk van zijn vriend schreef, 2

jaar nadat het van het repertoire was afgevoerd, blijft gissen. De première vindt plaats op

een concert in maart 1807, in het paleis van vorst Lobkowitz, samen met de 4e symfonie en

het 4e pianoconcert. In april volgt nog een opvoering van het toneelstuk met de ouverture,

maar dat leidt niet tot een heropname in het repertoire.

Die 2e stijlperiode laat men gewoonlijk beginnen in 1803, met de 3e symfonie, de Eroica.

Misschien is het niet toevallig dat in diezelfde tijd Beethoven zich eindelijk min of meer

neerlegt bij de grote tragedie van zijn eigen leven: zijn alsmaar slechter wordende gehoor.

De eerste tekenen daarvan heeft hij in 1798 opgemerkt, in 1802 is duidelijk dat hij alle hoop

Beethoven

op verbetering moet laten varen en verkeert de mens Beethoven in een zware wanhopige

crisis. Voor het eerst (!) informeert hij dan onder de grootste geheimhouding twee van zijn

beste vrienden. Hoge tonen van stemmen en instrumenten dringen op enige afstand al niet

meer tot hem door, en ook het gesproken woord kan hij steeds minder verstaan.

3e Pianoconcert

Het 3e Pianoconcert omsluit deze jaren van persoonlijke crisis ongeveer. De eerste schetsen

dateren al uit 1796, maar het duurt nog tot 1800 voor hij er serieus mee aan de slag gaat: voor

het eerste eigen concert, dat hij in april van dat jaar organiseert, wil hij zich als solist met een

nieuw pianoconcert laten horen – de componist Beethoven is aanvankelijk bekend geworden

in de voetsporen van de bewonderde virtuoze pianist, zijn vorige pianoconcerten dateren al uit

1793 en 1795, en voor deze mijlpaal in zijn carrière wil hij graag laten horen hoeveel verder hij

zich inmiddels ontwikkeld heeft. Uiteindelijk heeft hij het doorwrochtere nieuwe concert toch

niet tijdig af, en slaagt er pas in het stuk te voltooien voor zijn volgende ‘Akademie’ op 5 april

1803, waar ook de 2e symfonie en het oratorium ‘Christus am Ölberge’ hun eerste uitvoering

beleven. Hij kan het zich dan al permitteren de toegangsprijzen tot driemaal het normale ni-

veau te verhogen, maar slaagt er niet in tijdig de pianopartij te noteren – dat gebeurt eerst een

jaar later als het stuk opnieuw gespeeld wordt met zijn leerling Ferdinand Ries als solist.

Het c mineur van het 3e pianoconcert is een heel ander dan dat van Coriolanus, veel lyrischer

en minder tragisch, en het stuk eindigt uiteindelijk in een stralend en energiek C majeur.

Egmont

In de herfst van 1809 wil de intendant van het Weense hoftheater Goethes tragedie

‘Egmont’ opnieuw op het speelplan nemen. Het feit dat Oostenrijk dan door de Franse troe-

pen van Napoleon is bezet zal niet vreemd zijn aan de keuze voor dit stuk dat het begin van

de Nederlandse vrijheidsstrijd tegen de Spaanse koning Philips II als onderwerp heeft. Maar

in Goethes werk ligt een vrij belangrijke rol voor de muziek besloten, en de intendant vraagt

Beethoven om in die lacune te voorzien. De componist heeft een grote bewondering voor zijn

schrijvende tijdgenoot (1749-1832), de Nederlandse vrijheidsstrijd appelleert bij hem daarbij

sterk aan zijn nog altijd aanwezige vrijheidsidealen à la de Franse revolutie, en hij gaat en-

thousiast aan het werk. Zo componeert hij dus de door Goethe voorgeschreven liederen van

graaf Egmonts geliefde Klärchen, de muziek die haar sterven begeleidt en afsluit, muziek bij

Egmonts slotmonoloog in de gevangenis met het vrijheidsvisioen dat hij daarna in zijn slaap

heeft, en de overwinningssymfonie waarmee voor Goethe het stuk moet eindigen. Naar de

gewoonte van zijn tijd schrijft hij bovendien verbindingsmuziek tussen de 5 aktes, en de be-

roemde ouverture.

Die laatste vat het stuk in een notendop samen: beginnend in een ijzingwekkend f mineur

klaart de sfeer in het volgende allegro maar nauwelijks op, en ook het As majeur van het 2e

thema slaagt er niet in daar veel verandering in te brengen. Daar is een eerste verschijning van

de overwinningssymfonie voor nodig, die het stuk wervelend in een onweerstaanbaar F

majeur afsluit, een uiting van bevrijdende kracht die alleen maar uit de pen van Ludwig van

Beethoven kan komen.

Rino Christ

Toneelmuziek voor Goethes Egmont, opus 84 (1809-10)

Ouvertüre Sostenuto ma non troppo – allegro

No. 1 Lied: “Die Trommel gerühret” Vivace | No. 4 Lied: “Freudvoll und Leidvoll” Andante

con moto – allegro assai vivace | No. 8 Melodrama Poco sostenuto – poco vivace –

andante con moto – allegro ma non troppo

NO.1 LIED

Die Trommel gerühret!

Das Pfeifchen gespielt!

Mein Liebster gewaffnet

Dem Haufen befiehlt,

Die Lanze hoch führet,

Die Leute regieret.

Wie klopft mir das Herze!

Wie wallt mir das Blut!

O, hätt’ ich ein Wämslein

Und Hosen und Hut!

Ich folgt’ ihm zum Tor ‘naus

mit mutigem Schritt,

Ging’ durch die Provinzen,

ging’ überall mit.

Die Feinde schon weichen,

Wir schiessen darein!

Welch Glück sondergleichen,

Ein Mannsbild zu sein!

NO. 8 MELODRAMA

Süsser Schlaf! du kommst wie ein reines Glück, ungebeten, unerfleht am willigsten, du

lösest die Knoten der strengen Gedanken, vermischet alle Bilder der Freude und des

Schmerzes; ungehindert fliesst der Kreis innerer Harmonien, und eingehüllt in gefälli-

gen Wahnsinn versinken wir, und hören auf zu sein.

NO.4 LIED

Freudvoll

Und leidvoll,

Gedankenvoll sein;

Langen

Und bangen

In schwebender Pein,

Himmelhoch jauchzend,

Zum Tode betrübt;

Glücklich allein

Ist der Seele, die liebt.

Jan Willem de Vriend dirigentJan Willem de Vriend is chef-dirigent en artistiek leider van het Nederlands Symfonie

Orkest en artistiek leider van het Combattimento Consort Amsterdam. Daarnaast is hij

vaste gastdirigent van Het Brabants Orkest voor barok en klassiek repertoire. Hij debu-

teerde in 2009 bij het Koninklijk Concertgebouworkest. De Vriend maakte diverse opna-

mes voor radio en televisie; Challenge Classics bracht cd’s uit van Combattimento Consort

en het Nederlands Symfonie Orkest onder leiding van de Vriend. De opname van laatstge-

noemde orkest van Mahlers 1e Symfonie, in de zelden uitgevoerde Hamburg 1893 versie,

kreeg geweldige kritieken. Jan Willem de Vriend is onderscheiden met de Radio 4 Prijs 2012

vanwege zijn creatieve bijdrage aan klassieke muziek en zijn kunde om bekende muziek

actueel te laten klinken. Dit seizoen vormt Jan Willem de Vriend als Artist in Residence de

rode draad door de klassieke muziekprogrammering bij Theater Heerlen. “Als Artist in

Residence wil ik graag iets met mijn publiek opbouwen”, aldus Jan Willem de Vriend.

Lucas Jussen pianoLucas Jussen maakte op jonge leeftijd, in duo met zijn broer Arthur, furore als pianist. Hij

begon op vijfj arige leeftijd met pianolessen bij Lenny Bettman. Drie jaar later was hij één

van de vijf fi nalisten van de Rotterdamse Pianodriedaagse in De Doelen, Rotterdam. Op

jonge leeftijd kent zijn carrière al vele hoogtepunten. Zo speelde hij in de Grote Zaal van het

Concertgebouw, waar hij werd begeleid door Camerata Amsterdam. In de Kleine Zaal trad

hij op tijdens het eerste lustrumconcert van de Young Pianist Foundation. Lucas behaalde

een eerste prijs bij het InterProvinciaal MuziekConcours. In zijn categorie ontving hij bo-

vendien de Liszt-prijs. In 2004 behaalde Lucas een eerste prijs bij het Nationaal Concours

van de Stichting Jong Muziektalent Nederland. Daarnaast gaf Lucas samen met zijn broer

ter gelegenheid van het zilveren jubileum van H.M. Koningin Beatrix in de Ridderzaal een

concert dat rechtstreeks op televisie uitgezonden werd. Tijdens het Prinsengrachtconcert

schitterde Lucas naast de meesterpianist Lang Lang. In 2009 tekende hij samen met zijn

broer als eerste Nederlandse artiesten een contract met Deutsche Grammaphon. Inmid-

dels treedt Lucas Jussen over de hele wereld op en is zijn ster nog steeds rijzende.

Aylin Sezer sopraanDe Turks-Nederlandse sopraan Aylin Sezer behaalde haar master met onderscheiding in

opera zang aan de Dutch National Opera Academy in 2010. In datzelfde jaar was Aylin

Sezer fi naliste tijdens de Leyla Gencer Voice Competition in Istanbul. Als concertzange-

res zong zij recent het Saint-Saens’ Requiem met het Brabant Koor o.l.v. Louis Buskens

tijdens het jaarlijkse herdenkingsconcert van het Internationaal Vocalisten Concours.

Andere concertwerken die zij regelmatig zingt zijn Mozart’s en Faure’s Requiem, Brahms’,

Ein Deutsches Requiem, Stabat Mater van Rossini en het Gloria van Poulenc. Afgelopen

seizoen maakte Aylin haar debuut bij het Limburgs Symfonie Orkest als Pamina in

Mozart’s Zauberfl öte bij Opera Zuid. Dezelfde rol zong zij in de maanden daarvoor in een

door Peter Brook geregisseerde versie op een vier maanden durende tournee in Europa

en Zuid-Amerika. Vlak voor de zomer zong zij Dido (Dido and Aeneas, Purcell) bij Hol-

land Opera. Momenteel zingt zij in een door Floris Visser geregisseerde versie van Bizet’s

Carmen de sopraanrol Micaëla.

Subsidiënten

Begunstigers

Stichting Kanunnik Salden/Nieuwenhof, Stichting Elisabeth Strouven, Stichting Henri Hermans. Stichting Kanunnik Salden/Nieuwenhof, Stichting Elisabeth Strouven, Stichting Henri Hermans. Stichting Kanunnik Salden/Nieuwenhof

Partners

Adams Muziekcentrale, DelicieuxCatering, BVBA, Giardino galerie en beeldentuin, HET ZUIDEN Touring-

cars, Notaris Vermeeren, Scando Nederland b.v., Reklame REBEMA en Selexyz Dominicanen.

Co-sponsor

Met speciale dank aan: Samen op weg?!

Sponsors

Media Partners

Founder

Leden

AV Point | DABEX BV, Maastricht | Dagblad De Limburger/ Limburgs Dagblad | Drukkerij Pietermans, Lanaken |

Giardino Beeldentuin, Berg en Terblijt | Hastens and breakfast, Valkenburg | Holbox bv, Echt | MTB Regio Maastricht

| Scando Nederland BV | Synapse BV Maastricht | Toverland Events, Sevenum | Health Foundation Limburg

Maurice Nijsten fi lm- en tvproducties

LSO-Businessclub 1883

Deze club bestaat uit bedrijven die het LSO een warm hart toedragen en hen

steunen in zowel woord en daad. Jaarlijks komen ze bij elkaar om hun visie op

en hun steun aan het LSO te betuigen. De volgende bedrijven zijn lid van de

businessclub:

Limburgse koren & LSO Manon Meijs dirigent

Chèvremonts Mannenkoor koor

20 oktober | Rodahal, Kerkrade | 20.00 uur

Concert t.g.v. het 100-jarig bestaan van het koor. Profi ciat!

Verleiding & Betovering: Filmmuziek Dirk Brossé dirigent/verteller, Roopa Panesar sitar

Een buitengewoon gevarieerd fi lmmuziek-programma! John Williams (Harry Potter)

Allah R. Rahmann (Slumdog Millionaires met sitarspeelster Roopa Panesar) John Barry

(James Bond) | Howard Shore (Lord of the Rings) Craig Armstrong (Love Actually)

Abel Korzeniowski (W.E) Dario Marianelli (Atonement) | en anderen.

25 oktober | Munttheater, Weert | 20.15 uur

26 oktober | Rodahal, Kerkrade | 20.00 uur

27 oktober | Theater aan het Vrijthof, Maastricht | 20.00 uur

28 oktober | Theater de Maaspoort, Venlo | 15.00 uur

Ontroering & Noodlot Martin Sieghart dirigent, Pieter Wispelweij cello

2 november | Theater aan het Vrijthof, Maastricht | 20.00 uur

24 november | Concertgebouw, Amsterdam | 20.15 uur

Kerst met Wibi Andrew Grams dirigent, Wibi Soerjadi piano

20 december | Theater de Maaspoort, Venlo | 20.15 uur

21 december | Theater aan het Vrijthof, Maastricht | 20.00 uur

22 december | Theater Heerlen, Heerlen | 20.00 uur

Nieuwjaarsconcert 2013 Martin Sieghart dirigent, Martin Hurkens tenor, Marjon Lambriks presentatie

Agris Hartmanis, Jacques de Faber baritons (i.s.m. Conservatorium Maastricht)

Frank Zegels en partner danspaar

3 januari | TheaterHotel de Oranjerie, Roermond | 20.00 uur

4 januari | Theater Heerlen, Heerlen | 20.00 uur

5 januari | Theater aan het Vrijthof, Maastricht | 20.00 uur

6 januari | Stadsschouwburg Sittard-Geleen, Sittard | 14.30 uur

Knallend het nieuwe 2013 in met uw Limburgs Symfonie Orkest!

Klinkend Strauss-boeket

Openbare repetities 25-10, 01-11, 20-12 en 17-01. Vanaf 11.00 uur, Theater aan het Vrijthof, Maastricht.

Neem een ‘kijkje in de keuken’ bij het LSO.

Uw Limburgs Symfonie Orkest live!

FILMMUZIEK!

PIETER WISPELWEIJ

GRATIS INLEIDING VOORAF IN MAASTRICHT!

GRATIS INLEIDINGEN VOORAF

27 oktober | Theater aan het Vrijthof, Maastricht | 20.00 uurUITVERKOCHT

INCL. CHAMPAGNE-

TOOST!