CentrumplanNieuwegein, Nederland (1997–heden)

Type:Stedenbouw, Binnenstad, Openbare Ruimte

Ontwerpteam:Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuurin samenwerking metUN Studio en Michael van Gessel

Programma:theater, kantoren, horeca, winkels, stadhuis, woningen en openbare ruimte

Oppervlak:67.650 m2

Bouwsom:-

Opdrachtgever:Gemeente Nieuwengein

De bouwactiviteit in groeikern Nieuwegein concentreerde zich in eerste instantie, begin jaren zeventig, op de woonwijken. Tegen de tijd dat het centrum ontwikkeld kon wor-den, bood het economische klimaat weinig financiële ruimte. Het resultaat was een in zichzelf gekeerd, goedkoop ogend overdekt winkelcentrum. Net als veel andere groei-kernen staat Nieuwegein voor de opgave het oude winkelcentrum om te vormen tot een kloppend stadshart. De jarenzeventig-structuur gaat volledig op de schop. De ont-wikkelingsvisie van de gemeente is nader uitgewerkt door Ben van Berkel (UN Stu-dio), Michael van Gessel en Bureau B+B. Een unieke opdracht, in omvang en opgave vergelijkbaar met het stadshart dat oma in dezelfde jaren voor Almere ontwierp. De financiering van de vernieuwingsambitie leidt tot een hoge programmadruk. Het plan accommodeert in een divers pro-gramma, waaronder woningen, kantoren, een gemeentehuis, een stadstheater, een

bioscoop, een muziekcentrum, een biblio-theek en een verdubbeling van het huidige metrage winkels. Deze aanzienlijke toevoe-ging is alleen haalbaar met een intensief, meervoudig gebruik van de ruimte. Het ontwerpteam stelt een dynamisch geheel van transparante lagen voor, waar door-lopend activiteit kan zijn, van ’s ochtends tot ’s avonds. Het stadscentrum opent zich naar buiten op een representatieve wijze en maakt contact met het water de Door-slag. De openbare ruimte is verspreid over verschillende niveaus bijeengehouden door een geplooid maaiveld, dat de bezoeker op een vanzelfsprekende wijze naar alle programmaonderdelen leidt. De uitwerking van het openbare-ruimteontwerp heeft als concept ‘Blooming city’. Dit is vertaald in een bijzonder bestratingspatroon van na-tuursteen in twee verschillende mengsels. Het patroon maakt zich vrij van het steden-bouwkundig plan en de architectuur door een abstracte weergave van natuurlijke

theater

kantoren

verhoogd plein

winkels

woningen

horeca

stadhuis

programma

bevoorrading/ winkels

buitenzijde gevel

binnenzijde flexibel

positionering

buitenruimten

binnen- en buitenzijde

elementen als takken en bloemen. Het groen is gecon-centreerd op de pleinen. Boomeilanden en verhoogde boomvakken met geïntegreerd zitmeubilair geven iederplein een eigen karakter. Bloeiende bomen zoals mag-nolia’s en prunussen afgewisseld met bomen met een

mooie herfstkleur geven het nieuwe stadshart het ge-hele jaar door een aantrekkelijk beeld. Een van de plei-nen zal zijn identiteit mede ontlenen aan een bijzonder hekwerk. Het bloemenpatroon zal zich hier in de derde dimensie verzelfstandigen.

start realisatie openbare ruimte 2009 straatmeubilair is als integraal onderdeel van openbare ruimte tot in detail uitgewerkt

het Stadsplein

Oostelijk CentrumgebiedArnhem, Nederland (2007–2009)

industriële dakvormen als identiteit

gefragmenteerde straatwand van individuele complexen

schaal: groot als decor voor klein

gradiënt van historische naar industriële stad

patchwork deelgebieden hoofdontsluiting informele buitenruime

informele openbare ruimte

Type:Stedenbouw, Openbare Ruimte

Ontwerpteam:Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuur

Programma:1500 woningen, 21.290 m2 bedrijfsruimte, 9.600 m2 creatief programma, 500 m2 horeca, 1.750 m2 openbaar programma, 1400 parkeerplaatsen

Oppervlak:39 ha

Bouwsom:-

Opdrachtgever:Gemeente Arnhem

Aan de rand van het stadscentrum, ten oosten van de John Frostbrug, ligt aan de Rijn een gebied dat zich vanaf de achttiende eeuw heeft ontwikkeld tot een industriële uitloper van Arnhem, een bonte verzame-ling van gebouwen zonder noemenswaar-dige samenhang. Bureau B+B is gevraagd een Nota van Randvoorwaarden samen te stellen: een stedenbouwkundig casco waar-mee de gemeente de regie kan voeren over de transformatie van het gebied. Het plan is gebaseerd op een brandingonderzoek, waarbij de industriële signatuur gecom-bineerd met een sfeer van ondernemen en creatieve broedplaatsen als wenselijk toekomstbeeld uit de bus kwam. Het daad-werkelijke programma voor de nieuwe wijk bestaat echter voor nog geen tien procent uit studios en atelierwoningen. Om toch de gewenste sfeer te bereiken, is het essenti-eel dat de brand het leidend motief wordt op alle schalen: én in de stedenbouw, én

in de architectuur én in de inrichting van de buitenruimte. Ruimtelijk gezien is het Oostelijk Centrumgebied nu een patchwork van deelgebieden met elk een eigenzinnige, specifieke sfeer, die in de Nota is versterkt. Elk deelgebied heeft in het plan een eigen configuratie van bebouwingseenheden. De informele buitenruimte verbindt de deelge-bieden en maakt het mogelijk te dwalen. In deelgebied Rijnwijk bijvoorbeeld, aan het water, is de stedenbouwkundige typologie van het fabriekscomplex als uitgangspunt genomen. Grote volumes wisselen af met kleine, fijnmazige bebouwing rond een gemeenschappelijke ‘binnenplaats’.De bebouwingseenheden hebben verschil-lende dakvormen die refereren aan oude industriële fabrieksgebouwen. De compo-sitie van verschillende dakvormen vormen als coulissen de nieuwe skyline van Arnhem aan de Rijn.

deelgebied HGM/Amerongen

deelgebied Fluvium Noord + Zuid/MOW

deelgebied Connexxion

deelgebied Rijnwijk

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

gebouwen met creatieve functies ondersteunen de ‘eigen’ informele binnenwereld van elk deelgebied

1. brandweerkazerne2. de Remise3. transformatorgebouw4. Coberco melkfabriek5. Van Ginkel6. dienst Milieu en Openbare werken (MOW)7. atelierwoningen met beeldentuin8. ‘Kunstfabriek’

Kuuroord 2.0Innovatiepool, Turnhout, Belgie (2010–heden)

Type:Stedenbouw, Openbare Ruimte

Ontwerpteam:Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuurin samenwerking met B-architecten

Programma:60.690 m2 wonen, 8.450 m2 commercieel, 34.030 m2 kantoren, 5.265 m2 publiek, spoorwegonder-doorgang, stationsplein, busstation, plein, hof, openbare tuin en straten

Oppervlak:16,3 ha

Bouwsom:-

Opdrachtgever:Stad Turnhout

De stad Turnhout wil het plangebied ont-wikkelen tot een Innovatiepool voor Life Science en Global Care. Daarbij gaat het niet alleen om onderzoek en innovatieve projecten rond zorg en wonen maar ook om nieuwe integrale woonzorg concepten en een integrale hoogwaardige openbare ruimte. Bureau B+B en B-architecten heb-ben zich de vraag gesteld in hoeverre de wensen van de stad Turnhout vertaald kunnen worden in een onderscheidende stedenbouwkundige structuur en bijbeho-rende publieke ruimte, als identiteit voor de Innovatiepool. De locatie kenmerkt zich nu door verlaten grote loodsen met fan-tastische kapconstructies, stenen muren, rafelige achterkanten, kleine grondgebon-den woningen, Mariabeelden, oude tuinen met grote bomen. Verborgen kwaliteiten die wij, verweven in een nieuwe steden-bouwkundige structuur, weer tot leven willen laten komen. Het stationsgebied vormt een entree naar de stad en naar

de Innovatiepool. Deze stedelijke ruimte wordt geaccentueerd met een nieuw plein, ontdaan van doorgaand autoverkeer en gemarkeerd door een grote sculpturale lui-fel. Een glazen constructie functioneert als verbindend element, waar rond alle functies van het station een plek kunnen vinden. Aan de westzijde krijgt het stationsplein een nieuwe gevel, een markant gezicht van de Innovatiepool. De stedeling wordt met een passage onder het spoor door begeleid naar het vernieuwde stadsdeel, de Innova-tiepool. Midden in de Innovatiepool bevindt zich een plein als centrale ontmoetingsplek van het gebied. Deze publieke ruimte voegt zich in een reeks van stedelijke pleinen, pu-blieke tuinen, gaanderijen, binnenplaatsen, straten en achterpadden. De drie gebouwen rond het plein dragen stedelijke functies die het gebied ten allen tijde opladen: wonen, werken en publieksfuncties. De markante silhouetten refereren naar de grote in-dustriële bedrijvigheid die hier lange tijd

N

N het nieuwe plein in relatie tot de andere pleinen in de stad

een nieuw gezicht

gaanderijen, pleintjes, doorsteken, tuinen en overdekte buitenruimtes

gevestigd was. Via doorgangen, gaanderijen en over-dekte buitenruimtes kunnen de binnenplaatsen van de drie gebouwen worden ontdekt. Vanaf deze binnen-plaatsen zijn doorsteken mogelijk naar de omliggende straten. Deze straten worden gekenmerkt door een mix van grondgebonden woningen en appartementen. De kleinere schaal van de gebouwen en het ritme van de bakstenen gevels gaan over in de morfologie van de omgeving. Glimpen van achtertuinen doen vermoeden dat het hier prettig wonen is. De stedenbouwkundige

typologie die leidend is in de wandeling en routing door de Innovatiepool is de gaanderij. Als overgang tussen privé en publiek, een drempelruimte tussen gebouw en straat. Een overdekte stedelijke ruimte die verbindt maar ook een dak biedt voor activiteiten en bezigheden. Als terras, tijdelijke concertruimte of gewoon om even tijdens de lunch je broodje op te eten. De gaanderij als identiteit en als middel een prettige openbare ruimte te creëren voor alle bewoners, werkende en bezoekers van de Innovatiepool.

een grote kruisvormige luifel markeert het nieuwe Station en de nieuwe skyline van de Innovatiepool

elk van de gebouwen rondom het plein heeft een gaanderij

de schaal en vormgeving van de drie gebouwen rondom het plein refereren duidelijk naar de industriële activiteiten van weleer

loods

Pioniersgebouw

Pioniersgebouw: een rondgang

kloostertuin

pakhuis

Werkgebouw

Werkgebouw: een passage en een stoa

galerij

familistere

Woongebouw

Woongebouw: subtiele doorgangen

begijnhof

Stadsblokken-Meinerswijk ArnhemMeinerswijk Arnhem, Nederland (2008 heden)

Stadsblokken-Meinerswijk is een uiterwaar-dengebied aan de zuidelijke oever van de Nederrijn, tegenover het centrum van Arn-hem. Het is een groot en gevarieerd terrein met bijzondere natuurwaarden en zichtbare (IJssellinie) en onzichtbare (Limes) resten uit het verleden. Bij hoogwaterstand komt ongeveer tweederde deel onder water te staan. Voor de gemeente Arnhem zijn drie scenario’s ontwikkeld voor dit buitendijkse gebied, die alle uitgaan van een continu en verruigd uiterwaardenpark met voldoende ruimte voor de rivier. De betekenis van de scenario’s voor de stad en de mate van ste-delijke interventie verschilt door de invul-ling van het programma. Met het uitbouwen van het groene en recreatieve karakter van het gebied moet het meer betekenis krijgen voor de stad. Het meest terughoudende

scenario is Culturele Ruigte, waar het ge-bied is ingezet als een podium voor creatief Arnhem: een extensief begraasd, besloten landschap met ruimte voor tijdelijke kunst-uitingen, exposities en manifestaties. Sce-nario Stadstuinen laat tevens een verruigd uiterwaardenlandschap zien, waarbinnen het programma is ondergebracht in om-muurde, gecultiveerde tuinen. De stadstui-nen worden verbonden door paden langs oude rivierlopen. In scenario Rijnpark staan waterrecreatie, sporten en wellness langs de rivier centraal. Een thermencomplex als regionale bezoekerstrekker is zo geposi-tioneerd dat bezoekers het natuurschoon kunnen bewonderen zonder het gebied te belasten. Naar het zuiden toe neemt de gebruiksdynamiek af en overheerst de rust en natuurbeleving.

Type:Landschap/stedenbouw

Ontwerpteam:Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuurin samenwerking met atelier Loosvanvliet

Programma:-

Oppervlak:-

Bouwsom:-

Opdrachtgever:Gemeente Arnhem

waterstand 8.75NAP

waterstand 9.75NAP waterstand 10.90NAP waterstand 12.75NAP

KernwinkelgebiedMaastricht, Nederland (1996–2004)

Type:Openbare Ruimte, Binnenstad

Ontwerpteam:Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuur

Programma:Winkelstraten en pleinen

Oppervlak:22.000 m2

Bouwsom:€ 7.700.000,-

Opdrachtgever:Gemeente Maastricht

Dat een mooie openbare ruimte bijdraagt aan een economisch sterke binnenstad bewijst Maastricht, waar het bureau de belangrijkste winkelstraten aanpakte. De gemeente en diverse private partijen wilden de positie van de stad als internationaal koopcentrum handhaven en versterken door een herinrichting van het kernwinkel-gebied. De binnenstad, gelegen aan beide zijden van de Maas, kenmerkt zich door een menging van woningen en winkels. De stadsplattegrond is nog vrijwel gelijk aan de middeleeuwse, wat samen met de prachtige historische bebouwing en de typische menging van woningen en winkels de identiteit van de stad bepaalt. Het bureau onderscheidde winkelstraten, woonstraten en de centrale ‘stadsas’. De straten zijn in de inrichting duidelijk familie van elkaar, maar

verschillen van profiel en sfeer. De oor-spronkelijke driedeling in de profielen van de straten is weer teruggebracht: een zone met stoepen aan de randen en een loper in het midden. De belijning met banden evenwijdig aan de gevels benadrukt het ka-rakteristieke stratenpatroon. Een ingetogen inrichting van de openbare ruimte met een grijs palet van natuursteen laat de gevels optimaal tot hun recht komen. Bovendien wordt hiermee aangesloten op het traditio-nele materiaalgebruik van de stad. Er is een minimum aan straatmeubilair toegepast en uitstallingen zijn niet toegestaan. De be-staande hangende verlichtingsarmaturen zijn vervangen door eigentijdse armaturen met een betere lichtspreiding en zacht wit licht.

www.bplusb.nl