1 Economie thema “Buitenland”

Nederland is een echt handelsland. Wij dagelijks afhankelijk van verschillende goederen en diensten uit het buitenland. Door de handel met het buitenland kunnen we geld verdienen (export) en kopen we producten (import) die we zelf niet (genoeg) hebben. Ook zijn sommige producten vaak in het buitenland goedkoper of van betere kwaliteit. Wat ook de reden is dat we spullen uit het buitenland halen, het heeft een nadeel. Het kopen van goederen/diensten kost geld en dat geld verdwijnt dus uit Nederland. Buitenlandse bedrijven verdienen aan deze producten. Nederlandse bedrijven kunnen dus minder verkopen en zullen uiteindelijk mensen gaan ontslaan. Als de overheid maatregelen neemt om de import te beperken noem je dat protectionisme. De overheid wil de eigen bedrijven (en daarmee de werkgelegenheid) beschermen tegen goedkope producten uit het buitenland.

opdracht 1

Nederland verkoopt graag goederen en diensten aan het buitenland. Waarom zullen we graag goederen exporteren?

A Aan de export verdienen we geld.B Nederlandse bedrijven hebben onvoldoende kennis om de spullen te maken.C Buitenlandse bedrijven betalen ook met de euro.D Nederland wil aardig gevonden worden.

opdracht 2

Geef van de volgende producten aan of we ze voornamelijk importeren of exporteren.a bananenb aardgasc zilverd graane auto’sf snijbloemen

opdracht 3

Geef van de geïmporteerde producten bij opdracht 2 aan wat de belangrijkste reden is dat we deze producten importeren.

opdracht 4

In Nederland worden fietsen gemaakt. In het buitenland zijn vergelijkbare fietsen vaak goedkoper te krijgen. Toch heeft de Nederlandse overheid liever dat we Nederlandse fietsen gaan kopen. Waarom zal de Nederlandse overheid proberen de Nederlandse bedrijven te beschermen tegen goedkope fietsen uit het buitenland?

2 Economie thema “Buitenland”

De totale waarde van de geïmporteerde en geëxporteerde goederen/ diensten worden in een balans geplaatst. Een balans is een overzicht van ontvangen en betaalde bedragen. De handelsbalans (ander woord: goederenbalans) geeft een overzicht van de exportwaarde en importwaarde van goederen. De dienstenbalans geeft een overzicht van de exportwaarde en importwaarde van diensten. De totaaltelling van de handelsbalans en dienstenbalans noem je de betalingsbalans. Nederland heeft al jaren een overschot op de betalingsbalans. De totale exportwaarde is groter dan de totale importwaarde. We ontvangen dus meer dan dat we uitgeven.

Opdracht 5

Hoort de foto (gemaakt in de Keukenhof) hiernaast bij import of export van Nederland en op welke balans kunnen we de inkomsten/ uitgaven terugvinden.

A import, vind je op de goederenbalansB import, vind je op de handelsbalansC import, vind je op de dienstenbalansD export, vind je op de goederenbalansE export, vind je op de handelsbalansF export, vind je op de dienstenbalans

Opdracht 6

De Nederlandse overheid heeft verschillende mogelijkheden om het buitenlandse ondernemers moeilijker te maken om hun producten in Nederland te verkopen.

Zet de juiste omschrijving achter de protectiemaatregelen

invoerrechten A Er mag maar een beperkt aantal producten worden ingevoerd. Omdat het aanbod afneemt, stijgt de verkoopprijs van het buitenlandse product.

invoerverbod B De ingevoerde producten moeten aan diverse regels voldoen. Om aan alle regels te voldoen, moet een bedrijf extra kosten maken. Deze kosten worden doorberekend in de verkoopprijs

contingentering C Van een bepaald product mag niets worden ingevoerd.strenge eisen D Producten mogen gewoon worden ingevoerd, de overheid vraagt

over deze producten wel een extra belasting

Opdracht 7

Neem onderstaande zin over en kies de juiste woorden:

Door exportsubsidies kunnen bedrijven tegen lagere/ hogere prijzen hun producten aanbieden aan Nederlandse/ buitenlandse consumenten. De vraag naar/ Het aanbod van producten zal toenemen/ afnemen. Er moet dan minder/ meer worden geproduceerd, dit is goed/slecht voor de Nederlandse werkgelegenheid

3 Economie thema “Buitenland”

Nederland heeft een open economie. We zijn erg afhankelijk van het buitenland. Om de handel met het buitenland gemakkelijker te maken zijn er afspraken gemaakt met het een aantal Europese landen. Deze landen hebben vrijhandel afgesproken. Tussen de landen wordt er geen protectionisme toegepast. Er zijn 28 samenwerkende landen binnen de Europese Unie.

Opdracht 8

De Nederlandse consument heeft voordeel bij vrijhandel. Welk voordeel heeft de Nederlandse consument van de vrijhandel tussen de Europese lidstaten?

A Iedereen in de EU betaalt met de euro.B Door protectionisme werden buitenlandse producten (onnodig) in prijs verhoogd.C De Nederlandse bedrijven kunnen nu makkelijker aan het buitenland verkopen.D De Nederlandse overheid ontvangt nu meer aan invoerrechten.

Opdracht 9

Nederlandse boeren hebben geklaagd bij de minister van landbouw. Zij kunnen onmogelijk nog concurreren tegen Italiaanse en Griekse druivenboeren. De boeren dreigen hun bedrijven te moeten sluiten als de Nederlandse overheid geen maatregelen neemt. Wat kan de minister van landbouw doen tegen de goedkope druiven uit Italië en Griekenland?

De lidstaten van de Europese Unie willen nog een stap verder gaan. Zij willen een monetaire unie gaan vormen. Binnen een monetaire unie (EMU) zijn niet alleen de onderlinge grenzen verdwenen maar betalen ze ook met dezelfde munteenheid: de euro. Het hebben van eenzelfde munt heeft voordelen maar ook nadelen. Door de economische crisis wordt Nederland gedwongen om andere eurolanden te helpen met hun problemen. De Europese Centrale Bank (ECB) moet zorgen dat de waarde van de euro behouden blijft. Zowel de inflatie en wisselkoers moet beperkt blijven.

Opdracht 10

De laatste tijd komen de negatieve kanten van de euro vaak in het nieuws. Toch hebben wij als Nederlanders veel voordeel van de euro. Noem drie voordelen van de euro als je op vakantie gaat naar Frankrijk.

4 Economie thema “Buitenland”

De welvaart is niet overal in de wereld eerlijk verdeeld. Er is een groot verschil tussen de arme en rijke landen. Over het algemeen kun je zeggen dat dat Europa en Noord-Amerika erg rijk zijn. Zuid-Amerika en vooral Afrika is erg arm. Wat maakt een land arm ofwel waarom is een land een ontwikkelingsland?

Ontwikkelingslanden zijn vaak afhankelijk van een of enkele exportproducten. Deze landen hebben een monocultuur. Als de oogst mislukt of de wereldhandelsprijs daalt gaat het inkomen hard achteruit.

De mensen in ontwikkelingslanden zijn onvoldoende geschoold. Er is daardoor weinig technische kennis om machines te ontwikkelen en te onderhouden. Veel mensen zijn analfabeet en kinderen moeten gaan werken.

Ontwikkelingslanden hebben geen of slechte wegen/ vliegvelden/ havens. Door het ontbreken van een goede infrastructuur is handel niet goed mogelijk.

Het inkomen van de mensen is laag terwijl de bevolking wel snel blijft groeien. Al het beschikbare geld is noodzakelijk voor voeding. Er is dus geen geld om te investeren in machines.

Door een gebrek aan geld en kennis is de medische zorg vaak onvoldoende. Hierdoor krijgen epidemieën kans zich eenvoudig te verspreiden. Denk hierbij aan malaria en aids. Vaak begint het probleem al bij ontbreken van voldoende schoon drinkwater.

Er is een groot verschil tussen arm en rijk. Het gemiddelde inkomen kan vaak nog redelijk zijn. Er is echter een klein percentage enorm rijke mensen terwijl de meerderheid van de bevolking onder de armoedegrens moet leven. Dit noem je een scheve inkomensverdeling.

Door de slechte economische situatie komen de burgers in opstand tegen de regering. Er zijn dus vaak oorlogen. De regering zet de beschikbare middelen in om de bevolking rustig te houden i.p.v. structurele oplossingen. Als het land dan ook nog eens getroffen wordt door een natuurramp (aardbeving, orkaan, tsunami) dan zijn er helemaal geen middelen meer over om het land op te bouwen.

Opdracht 11

Ga naar de top 10 van armste landen van de wereld. Wat is volgens de site de oorzaak van de grote armoede in de landen van de top tien? Vul het schema in door het plaatsen van kruisjes. De link vind je door te klikken op de vlag van Centrale Afrikaanse Republiek, volgens het IMF (Internationaal Monetair Fonds) het armste land ter wereld.

5 Economie thema “Buitenland”

Congo Liberia Burundi Ethiopië Centraal-

Afrikaanse

Republiek

Niger Malawi Madagaskar

monocultuurongeschooldbevolkingsgroeinatuurrampinfrastructuurepidemieënscheve inkomens verdeling

EXTRA

Is het hebben van een oorlog een oorzaak of juist een gevolg van armoede?

opdracht 12

Het nationaal inkomen van Nederland bedraagt ongeveer $ 800 miljard. Nederland telt 16,78 miljoen inwoners. Bereken het inkomen per hoofd van de bevolking. Rond je antwoord af op hele dollar.

opdracht 13

Hoe lang (in jaren gemeten) moet een gemiddelde werknemer uit Congo Kinshasa werken voor een gemiddeld maandloon van een Nederlander?Tip: Reken eerst het gemiddelde inkomen per Nederlander per maand uit.

opdracht 14

Arme landen zitten vaak in een vicieuze cirkel. Zonder hulp van buitenaf kunnen de ontwikkelingslanden niet aan hun probleem ontsnappen. Zet onderstaande stappen in de juiste volgorde zodat een vicieuze cirkel ontstaat.

1 geldgebrek2 honger3 lage opbrengst landbouw4 geen technische hulpmiddelen5 lage productiviteit

1 … … … … 1

6 Economie thema “Buitenland”

opdracht 15

Wat zouden rijke landen zoals Nederland kunnen doen om arme landen te helpen de vicieuze cirkel te doorbreken?

opdracht 16

Nederland heeft afgesproken met de VN (Verenigde Naties) dat 0.7% van het nationaal inkomen zal worden besteed aan ontwikkelingssamenwerking. Hoeveel zal Nederland dan minimaal moeten uitgeven om aan deze afspraak te kunnen voldoen. Zie opdracht 12

Hulp aan ontwikkelingslanden kan op diverse manieren gegeven. Het uiteindelijke doel is natuurlijk wel dat deze landen voor zichzelf leren zorgen. Hulp die op lange termijn goed is voor land, zoals het verbeteren van scholing en infrastructuur, noem je structurele hulp. Soms is snelle hulp noodzakelijk zoals bij een natuurramp. Dan spreek je van noodhulp.

opdracht 17

Om welke vorm van hulp gaat bij onderstaande foto’s a

b c d

Veel economen vinden dat alleen

hulp bieden niet voldoende is. Veel ontwikkelingslanden die het nu beter doen, worden in hun groei geremd door protectiemaatregelen vanuit o.a. Europa. De World Trade Organization (WTO) wil dan ook dat er juist voor deze ontwikkelingslanden vrijhandel zou moeten zijn.

opdracht 18

Leg uit wat wordt bedoelt met de afbeelding hiernaast.Gebruik de woorden; vrijhandel, protectiemaatregelen, ontwikkelingslanden, rijke landen

7 Economie thema “Buitenland”

Diverse organisaties willen de arme mensen in ontwikkelingslanden helpen. Zij vinden dat boeren onder slechte omstandigheden werken tegen een veel te laag loon. Stichting Max Havelaar is een fair trade organisatie die de leefomstandigheden van boeren wil verbeteren. Zij moeten dan wel werken volgens de regels van Max Havelaar. Zo moet er duurzaam worden geproduceerd en is kinderarbeid niet toegestaan. In ruil voor hun werk garandeert de organisatie een eerlijke prijs voor de producten. Een boer krijgt altijd meer dan de wereld marktprijs. Dit betekent wel dat producten van Max Havelaar duurder zijn dan die van niet fair trade organisaties. Het is allemaal begonnen met koffie maar zijn nu ook Max Havelaar bananen, spijkerbroeken, pindakaas, wijnen, chocoladerepen en bloemen te koop.

opdracht 19

Max Havelaar thee is duurder dan een doosje thee van Pickwick Wat is de belangrijkste reden voor de hogere verkoopprijs van Max Havelaar thee?

A Max Havelaar thee heeft een hogere kwaliteit dan Pickwick.B Max Havelaar thee wordt meer verkocht, hoe groter de vraag, hoe hoger de prijs.C Max Havelaar is meer kwijt voor de inkoopprijs van zijn grondstoffen.D Max Havelaar wil meer winst maken dan PickwickE Max Havelaar is een A-merk en Pickwick is een huismerk. A-merken zijn altijd duurder.F Max Havelaar koopt zijn thee in het buitenland en dus meer kwijt aan transportkosten.

opdracht 20

Pickwick vindt dat Max Havelaar de boeren helemaal niet helpt door meer te bieden dan de wereld marktprijs. Zij vinden dat door meer te bieden je juist zorgt voor een lagere prijs voor de boeren. Zet de gedachte van Pickwick in de juiste volgorde.

1 Het aanbod van thee neemt toe2 Meer boeren gaan thee produceren3 De wereldmarktprijs daalt

A Max Havelaar geeft een te hoge prijs 1 2 3 daling inkomens van boeren.B Max Havelaar geeft een te hoge prijs 1 3 2 daling inkomens van boeren.C Max Havelaar geeft een te hoge prijs 2 1 3 daling inkomens van boeren.D Max Havelaar geeft een te hoge prijs 2 3 1 daling inkomens van boeren.E Max Havelaar geeft een te hoge prijs 3 1 2 daling inkomens van boeren.F Max Havelaar geeft een te hoge prijs 3 2 1 daling inkomens van boeren.

opdracht 21

Om de wereldmarktprijs van thee stabiel te houden zou je ook kunnen werken met een buffervoorraad. Bij een goede/ slechte oogst ontstaat een overschot. Nu maak je de voorraad kleiner/groter. Deze kun je gebruiken als de oogst mislukt/ gelukt is. Door het stabiel houden van het aanbod van/ de vraag naar thee zal de wereld marktprijs dalen/stijgen/gelijk blijven. Neem bovenstaande zin over met alleen de juiste cursief gedrukte woorden.

8 Economie thema “Buitenland”

De bank verdient geld met het wisselen van vreemde valuta. Het vreemde geld wordt ‘goedkoop’ ingekocht en ‘duur’ verkocht. Daarnaast vragen de banken provisie. Dit is een ander woord voor bankkosten. Zowel bij het kopen als verkopen van buitenlands geld moet er provisie betaald worden.

Tot nu toe (leerjaar 2) heb je elke keer een koerslijst gezien waarin de prijzen gegeven zijn van euro naar 1 (of 100 of 10.000) vreemde valuta. In het nieuws wordt vaak een andere manier gebruikt. Ze kijken dan niet wat bijvoorbeeld 1 dollar kost, maar juist hoeveel dollar je krijgt voor 1 euro.

Als buitenlands geld wil kopen krijg je voor je euro een laag aantal vreemde valuta. Als je buitenlands geld wilt wisselen naar euro, dan moet je een hoger aantal vreemde valuta geven voor een euro.

Voorbeelden:

Hoeveel Japanse yen krijg je voor € 57,50? De bank rekent € 7,50 provisie.

Van het te wisselen bedrag haalt de bank eerst de provisie af. Je houdt dus maar € 50 over om echt te gaan wisselen.

euro 1 1 50

yen 131,58 … 6.579

Voor je € 57,50 ontvang je dus 6.579 yen.

Terug uit Japan heb je nog 2.500 yen over. Hoeveel euro ontvang je hiervoor? Houd rekening met een provisie van € 7,50.

euro 1 … 18

yen 138,89 1 2.500

Je ontvangt voor 2.500 yen dus € 18. Hier moet nog wel de provisie vanaf. Uiteindelijk krijg je van de bank dan € 18 - € 7,50 = € 10,50

9 Economie thema “Buitenland”

Koerslijst

1 euro je verkoopt je koopt

Amerikaanse dollar 1,54 1,47

Engelse pond 1,16 1,10

Canadese dollar 1,67 1,56

Australische dollar 0,625 0,60

Japanse yen 138,89 131,58

Indiase rupees 73,26 69,02

Turkse lira 2,25 2,14

Mexicaanse pesos 19,16 18,73

Zuid-Afrikaanse rand 11,22 10,82

Opgave 22

Joris gaat naar de bank en wil voor € 150 Mexicaanse pesos kopen. Hoeveel Mexicaanse peso ontvangt Joris van de bank. Gebruik de koerslijst van pagina 9. Je hoeft geen rekening te houden met provisiekosten.

Opgave 23

Femke gaat naar de bank en wil voor € 80 Engelse ponden kopen. Hoeveel Engelse ponden ontvangt Femke van de bank. Je moet rekening met € 6 provisiekosten. Gebruik de koerslijst van pagina 9.

Opgave 24

Thomas wil graag naar Canada. Hij heeft € 750 beschikbaar om te wisselen bij de bank. Hoeveel Canadese dollar ontvangt Thomas van de bank. Je moet rekening met € 6 provisiekosten. Gebruik de koerslijst van pagina 9.

10 Economie thema “Buitenland”

Opgave 25

Mirthe wil graag op vakantie naar India. Ze wil graag een rondreis maken en deze in het land zelf boeken. In de brochure staat een prijs van 18.000 rupees. Wat kost de rondreis van Mirthe omgerekend in euro. Gebruik de koerslijst van pagina 9. Je hoeft geen rekening te houden met provisiekosten.

Opgave 26

Thomas komt terug uit Canada. Hij heeft nog 225 Canadese dollar over. Deze wil hij inwisselen bij de bank. Hoeveel euro ontvangt Thomas voor de CAD 225? Gebruik de koerslijst van pagina 9. Je hoeft geen rekening te houden met provisiekosten.

Opgave 27

Mirthe komt terug van een zonnige vakantie uit India. Ze heeft nog 6.500 rupees over. Deze wil ze inwisselen bij de bank. Hoeveel euro ontvangt Mirthe voor de 6.500 rupees. Gebruik de koerslijst van pagina 9. De provisiekosten zijn € 6.

Oefentoets vreemde valuta

Gebruik voor deze oefentoets de koerslijst op pagina 9.

a Hoeveel Turkse lira ontvang je voor € 125? Denk ook aan de provisie van € 4,50.

b In Australië staat een villa te koop voor AUD 1.250.000. Hoeveel euro ben je kwijt als je deze villa gaat kopen?

c Hoeveel ontvang je van de bank als je 4000 Mexicaanse pesos gaat inwisselen? Denk ook aan de provisie van € 4,50.

d Hoeveel Engelse ponden ontvang je voor € 65? Denk ook aan de provisie van € 4,50.

e Hoeveel moet je betalen voor USD 35? Denk ook aan de provisie van € 4,50.

11 Economie thema “Buitenland”

AantekeningenExport = Uitvoer Je verkoopt aan het buitenland, je krijgt dus geld.

Import = Invoer Je koopt van het buitenland, je moet dus betalen.Dit doe je omdat: # je zelf te weinig hebt

# het klimaat niet goed genoeg is# de grondstof niet aanwezig is# de kennis niet aanwezig is# de kwaliteit in het buitenland beter is# de prijs in het buitenland lager is# voor de doorvoerhandel (=wederuitvoer)

Europese Unie Sinds de tweede wereldoorlog zijn steeds meer Europese landen op zoek gegaan naar samenwerking ter bevordering van de handel. Nu zijn er 28 lidstaten lid van de EU. Deze landen hebben vrijhandel.meer informatie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Europese_Unie

Vrijhandel De onderlinge grenzen zijn verdwenen. Tussen de lidstaten is er een vrij verkeer van goederen, diensten, personen en vermogen. Je mag dus overal spullen/diensten kopen, gaan werken en geld op de bank zetten. Natuurlijk zijn er wel een paar spelregels.

Monetaire Unie Om de handel tussen de landen nog makkelijker te maken, zijn 19 EU landen gaan samenwerken met een gemeenschappelijke munt: De euromeer informatie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Euro

Protectionisme Beschermen van de eigen markt tegen buitenlandse producten, het doel is het behouden van de eigen werkgelegenheid.

hoe? # invoerrechten (extra belasting op buitenlandse producten, hierdoor worden deze producten duurder, mensen kopen nu eerder de in verhouding goedkopere eigen producten)

# contingentering (beperkt aantal buitenlandse producten toelaten, het aanbod van deze producten daalt, waardoor de prijs zal stijgen)

# strenge regels (buitenlandse producten moeten aan extra strenge eisen voldoen, het voldoen aan de eisen kost geld, het product wordt duurder)

# exportsubsidies (binnenlandse bedrijven krijgen subsidie als ze producten verkopen aan het buitenland, hierdoor worden deze producten voor buitenlanders goedkoper)

# invoerverbod (niets toelaten)meer informatie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Protectionisme

12 Economie thema “Buitenland”

Aantekeningen

Vicieuze cirkel Zonder hulp van buitenaf kan een ontwikkelingsland het probleem niet oplossing. De stappen blijven elkaar opvolgen. Het land zit in een neerwaartse spiraal, het probleem wordt dus steeds erger.

Buffervoorraad Producenten hebben belang bij een stabiele prijs. Een stabiele prijs zorgt voor de hoogste opbrengst. Bij een goede oogst sla je extra producten op in een magazijn en bewaard deze voor slechtere tijden. Bij een slechte oogst haal je extra producten uit het magazijn om toch de normale hoeveelheid te kunnen verkopen.

voorbeeld: Normaal verkoop je 10.000 stuks a € 5 = € 50.000

Bij een goede oogst is er veel aanbod, de vraag blijft gelijk, de prijs daalt dus.

Aanbod 12.000 stuks a € 4 = € 48.000

Bij een slechte oogst is er weinig aanbod, de vraag blijft gelijk, de prijs stijgt.

Aanbod 8.000 stuks a € 6 = € 48.000

Beter had je nu 3 x 10.000 a € 5 kunnen verkopen