Deze les gaat over…

De middeleeuwen

Van ca 500 – ca 1500

De tijd van burchten en steden

Ook wel genoemd…

Leven in de stad

Rond 1000 was het weer rustig en veilig in Europa.De mensen begonnen weer handel te drijven.

Handelaars en ambachtslui vestigden zich opnieuw in steden.

De opkomst van grote steden was erg goed voor de bloei van de handel in de middeleeuwen.

Ambachten in de middeleeuwen

Kooplieden wilden dat er regels en wetten kwamen in de steden. Bijvoorbeeld over de betaling van spullen: Wat als er iemand niet betaalde?

De stad moest goed bereikbaar zijn. Daarom bouwden ze hun stad :

langs een rivier &

op een kruispunt van (land)wegen.

Onze streken in de tijd van burchten en steden

Vlaanderen was een rijk graafschap in onze streken.

De drie grootste steden van Vlaanderen waren toen :

Brugge

Gent

Ieper

We waren in heel Europa gekend voor ons…

De grondstof – – werd in Engeland gekocht en hier door spinners, wevers, vollers en ververs verwerkt tot een zachte, luxueuze stof : laken.

laken.

wol

Garen spinnen

Spinnen met een spinnenwiel

weven

Een volder of voller was een ambachtsman in de lakennijverheid. Door de opkomst van de industrieis het beroep uitgestorven.

De taak van de volder is het vollen van een wollen weefsel.

Vollen is een nabewerking van geweven wollen stof waardoor de kwaliteit sterk verbeterde. De bedoeling was om de weefselstructuur dichter en vaster te maken.

Het beroep leeft wel nog voort in verschillende familienamen (Volder, De Volder, Volders) en straatnamen (Volderslaan in Hasselt)

Het weefsel gedompeld in een grote bak met heet water, urine en vollersaarde: een vettige klei die het vuil uit de vezels opneemt.

De stof moest urenlang, voor sommige kwaliteiten zelfs dagenlang, gekneed worden. Hiertoe stonden in de begintijd voetvollers in een kuip en stampten met hun voeten op het natte laken.

Het vollen was zwaar en vuil werk.

Sinds de 17e eeuw werd dit werk gemechaniseerd door volmolens toe te passen. Deze konden worden aangedreven door paarden (rosmolens).

Volmolen in Bokrijk (Openluchtmuseum)

Maar vaak werden volmolens ook door waterkracht aangedreven. Een dergelijke molen werd in de volksmond wel een stinkmolen genoemd.

De ververs aan het werk in de lakenindustrie

Middeleeuwse spoelput voor de lakenindustrie

Toch bleef de in de middeleeuwen de belangrijkste economische activiteit.

landbouw

De Franse koning was in die tijd eigenlijk de baas van het graafschap Vlaanderen.

Het hertogdom Brabant en het graafschap van Loon behoorden toe aan het Duitse Rijk.

Maar de plaatselijke heren en de steden deden dikwijls hun eigen zin.

Gevolg…

Conflicten !

De koning van Frankrijk, Filips IV de Schone,wou het rijke Vlaanderen zelf besturen.

Hij zette de Vlaamse graaf gevangen enbevoordeelde de rijken in de steden.

Het gewone volk was boos en kwam in opstand.

Guldensporenslag 1302

Op 11 juli 1302 stond in Kortrijk een Vlaams leger met vooral gewone burgers (ambachtslui en boeren) samen met een groep edelen tegenover het ridderleger van de Franse koning.

Tegen alle verwachtingen in werd hetridderleger verslagen.

Vlaanderen behield voorlopig zijn zelfstandigheid.Maar enkele jaren later kreeg de Franse koning toch grotendeels zijn zin.

De Kerk (en het christelijk geloof) had veel invloed in het Frankische rijk.

De middeleeuwer was diepgelovig !

Kloosters in de middeleeuwen…

Vrouwen in het klooster

Nog filmpjes over de middeleeuwen…

Hoe ontstonden middeleeuwse steden ?

Hoe beschermden de bewoners zich tegen vijanden ?

Een middeleeuwse straat…

Brandgevaar in middeleeuwse straten…

Kermis in de middeleeuwen…

Een uitvinding zorgde ervoor dat de stadsmuren de steden niet meer goed konden beschermen :

In de middeleeuwen woonden er bijna bij elk dorp wel een heks.

het buskruit

Het leven van een ridder

Het gewone leven in een kasteel

De aanval op een kasteel

Alles in één ruimte

Altijd voorbereid op een aanval…

Het huishouden in de middeleeuwen

Versterkte kastelen

Einde

Powerpoint Rik Lemmens