Zaterdag 9 september a.s. viert Groningen haar 22ste editie van Open Monumentendag. Het landelijke thema dit jaar is Boeren, Burgers en Buitenlui. Daarmee ligt de

nadruk op mensen en hun onderlinge economische en culturele relaties.

Er is een veelzijdig programma samengesteld in samenwerking met alle deelnemende gebouwen, zodat er voor iedereen iets te zien en te beleven is. Een speciale kaart Noar Stad beschrijft vier historische routes langs de oude uitvalswegen van en naar de stad Groningen. In deze kaart worden telkens

14 gebouwen nader uitgelicht; al met al leveren ze een mooi gevarieerd bebouwingsbeeld op - van landelijk buitengebied via dorpsachtige buurten

naar stedelijk centrum. De routes zijn geschikt om te fietsen. Deze Noar Stad kaart is gratis af te halen in de Martinikerk.

En er is nog veel meer. U neemt een digitale duik via de erfgoedkaart in de rijke historie van de stad Groningen in de Martinikerk, u ontdekt hoe monumenten zelf

als inspiratiebron kunnen dienen voor andere kunsten, of u neemt een kijkje in een villa van architect Egbert Reitsma.

En natuurlijk zijn de belangrijkste historische gebouwen in en buiten de stad traditiegetrouw weer open voor het publiek. Per locatie staan de openingstijden in de programmafolder vermeld, want niet alle gebouwen zijn de hele dag geopend.

Nieuw dit jaar zijn de Oud-Katholieke Sint Martinuskerk, de Goede Herderkerk en de oudbouw van de muziekschool aan de Sint Jansstraat.

Alle activiteiten en rondleidingen zijn gratis.

Net als vorig jaar is er ook een Engelse en Duitse flyer, zodat buitenlandse inwoners en toeristen kunnen kennismaken met monumentaal Groningen.

Informatie Op werkdagen van 04 t/m 08 september via T 050 367 82 31.

Centraal Informatiepunt tijdens Open Monumentendag

Martinikerk, Martinikerkhof 3 / T 06 25 16 93 60

erfgoed.groningen.nl/monumentendag

Speciale activiteiten

Themawandeling Boeren, Burgers, Buitenlui Deze stadswandeling start in de binnen- stad bij de vroegste bewoningsgeschie- denis van de nederzetting Groningen en eindigt met het vertrek van de laatste stadsboer uit de Moesstraat. Via het Martinikerkhof leidt de route richting de Ossenmarkt waar van de 17de tot de 19de eeuw vee werd verhandeld. De wandeling gaat verder richting de Moesstraat waar veel ‘mouskers’ en ‘koumelkers’ woonden en werkten.

10.30 en 13.00 uur (ca. 2 uur) Vertrekpunt: Martinikerk (max. 20 personen per tocht, vol=vol)

Themafietstocht Boeren, Burgers en Buitenlui Speciaal voor Open Monumentendag is er een routekaart beschikbaar met vier historische routes langs oude uitvals- wegen van en naar de stad Groningen. Architectuurhistoricus Jaap Ekhart neemt u mee richting het zuiden van de stad en geeft uitleg over bijzondere gebouwen langs de route.

11.30 en 15.30 uur (1 à 1,5 uur) Vertrekpunt: Martinikerk (max. 15 personen per groep)

Rondleiding NS-Hoofdstation: Architect vs. Ingenieurs De Amsterdamse architect Isaac Gosschalk ontwierp ons Groningse stationsgebouw (1896). Maar de perronkappen werden ontworpen door spoorwegingenieurs. Architect en ingenieur Johan van de Beek vertelt over hun verschil van aanpak.

13.00 en 15.00 uur (1 uur) Verzamelpunt: voor de hoofdingang van het NS-Hoofdstation (max. 12 personen per groep) 

Rondleiding villa’s Nassaulaan De monumentale dubbele villa’s van architect en Ploeglid Egbert Reitsma zijn uitgesproken voorbeelden van de bouwstijl van de Amsterdamse School in Groningen. De villa’s worden toegelicht door kleindochter van de architect, Frederiek Reitsma, kleur- en interieurontwerper.

11.00 en 13.00 uur (max. 1,5 uur) Vertrekpunt: Nassaulaan 6 (max. 20 personen per groep, vol=vol)

Singelwandeling Restauratietimmerman Anne Idskes geeft u tekst en uitleg over bijzondere deuren en ornamenten aan de herenhuizen langs de Heresingel en Ubbo Emmiussingel.

13.30 en 15.30 uur (1 à 1,5 uur) Vertrekpunt: St. Jozefkathedraal, Radesingel 2 (max. 15 personen per groep)

Rondleiding Hunzeroord, Paddepoelsterweg 11 Rondleiding door de bewoners van de voormalige boerderij Hunzeroord.

13.00 en 15.00 uur (ca. 30 min.) (max. 10 personen per groep)

Wandeling Vrienden van de stad Groningen De route door de binnenstad voert langs plekken die het verhaal vertellen van de eeuwenlange spannende verhouding tussen Stad en Ommeland.

11.00 uur (za.) en 14.00 uur (zo.) (1,5 à 2 uur) Vertrekpunt: zuidzijde Martinikerk Let op: opgave bij de stand Vrienden van de stad Groningen in de Martinikerk op zaterdag 9 september.

35

35. Kerk en wierde van Dorkwerd Hoogeweg 2, Dorkwerd

10.00 tot 16.00 uur

Markt

36

36. Kerk van Leegkerk Leegeweg 38, Leegkerk

10.00 tot 17.00 uur

Virtuele rondleiding met de Izi-travel app en activiteiten voor kinderen.

37

37. Poldermolen De Jonge Held Friesestraatweg 438, Groningen

10.00 tot 13.00 uur

38

38. Sint Maartenskerk Middelberterweg 13, Middelbert

10.00 tot 17.00 uur

39

39. Stefanuskerk Noorddijkerweg 16, Noorddijk

10.00 tot 17.00 uur

40

40. Boerderij Kerkenheem Noorddijkerweg 12, Noorddijk

10.00 tot 17.00 uur

41

41. Noordermolen Noorddijkerweg 6, Noorddijk

10.00 tot 16.00 uur

42

42. Korenmolen Wilhelmina (deels) Molenstreek 1, Noorder- hoogebrug

10.00 tot 17.00 uur Pannenkoeken bakken

43

43. Bezoekerscentrum Reitdiep Wolddijk 103, Noorderhoogebrug

11.00 tot 17.00 uur

14.00 uur : Rondleiding rond de boerderij met informatie over de historie van deze oude boerenplaats.

44

44. De Middeleeuwse Kerk van Zuidwolde Boterdiep WZ43, Zuidwolde

10.00 tot 16.00 uur

Buiten de stad Opgave is voor alle activiteiten verplicht en kan van dinsdag 05 t/m vrijdag 08 september tussen 10.00 en 16.00 uur via

T 06 42 69 46 66.

Colofon Uitgave: Gemeente Groningen Samenstelling: Rita Overbeek Organisatie: Rita Overbeek en Platform GRAS

Ontwerp: StudioSpijker Drukwerk: Tienkamp Groningen Foto’s: Gisella Roling-van der Pers, Taco Tel, Daniël van Huizen, GertJan Rodenboog.

Boeren, Burgers & Buitenlui

30

30. Stadhuis (voorzijde) Grote Markt 1

10.00 tot 17.00 uur

31

31. Universiteits- museum Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a

11.00 tot 17.00 uur

32

32. Vrijmetselaren Logegebouw Turfsingel 46 (ingang hoek W.A. Scholtenstraat)

10.00 tot 17.00 uur

33

33. Watertoren Noord (De Bovenkamer van Groningen) Noorderbinnensingel 14

10.00 tot 15.00 uur

Deze unieke watertoren met prachtig uitzicht over de stad wordt ingezet voor o.a. bruiloftsceremonies, bedrijfs- presentaties of een diner op hoogte.

34

34. Wall House A.J. Lutulistraat 17, Hoornsemeer

12.00 - 17.00 uur (ook zo.)

Expositie over dit bijzondere huis en zijn architect John Hejduk (1929-2000).

Kinderactiviteiten in het open atelier op de benedenverdieping.

Per bus bereikbaar met lijn 6 vanaf het Hoofdstation, uitstappen bij halte O. Palmelaan, vervolgens ca. 5 minuten lopen langs het Hoornsemeer.

er fg

oe d.

gr on

in ge

n. nl

/m on

um en

te nd

ag

LEGENDA

rolstoeltoegankelijk

openbaar vervoer

rondleiding

wandeling

muziek

Zaterdag 9 september

Boeren, Burgers & Buitenlui

01

02

05

21

04

05

19 10/11

08

09

12

13

15

17

16

17

18

22

20

23

24

25

27

30

26

29 31

32

34

33

Monumenten buiten de stad

35

36

42

38

41

40 39

28

03

07

14

06

37

43 44 01

01. Der Aa-kerk Akerkhof 2

10.00 tot 17.00 uur

Rondleidingen over de gewelven en virtuele rond- leiding met de Izi-travel app.

02

02. Armhuiszittend Convent (Lamme Huiningegasthuis) Akerkstraat 22

10.00 tot 17.00 uur

Het hofje vraagt aandacht voor de geplande omstreden nieuwbouw op het aangren- zende perceel door middel van een steiger waarop een en ander wordt gevisualiseerd.

03

03. Het Calmershuis Oude Boteringestraat 24

13.30 tot 17.00 uur

Lezingen, expositie en muzikale tijdreis door koor Dualis, van de 13e eeuw tot nu Maak kennis met het Calmers- huis en haar bewoners aan de hand van diverse lezingen en een expositie met vondsten

uit de 13e en 18e eeuw. De stadsomroeper kondigt het programma aan op het bordes.

14.00 uur: Lezing van stadsarcheoloog Gert Kortekaas over ruimtelijke ordening rond de 13e eeuw. 15.00 uur: Lezing van Sanne Meijer, freelance schrijfster en journaliste, over de gegoede bewoners van dit pand en andere stadspaleizen tijdens de 17e en 18e eeuw. 16.00 uur: Lezing van Jan Schlebusch, voormalig redac- teur bij Wolters-Noordhoff over de belendende uitgeve- rijen Wolters en Noordhoff, eerst concurrenten, daarna gefuseerd.

04

04. Doopsgezinde Kerk Oude Boteringestraat 33

10.00 tot 16.00 uur

Expositie: (Z)onderdak) Portretten van thuis- en daklozen. Door de gebruikte materialen benadrukt beeldend kunstenaar Bruin van der Duim