“De theorie koppelen aan de praktijk: daar gaat het om. Stagiaires kunnen we hier bij de gemeente Utrecht heel goed inzetten. Zowel leerlingen als docenten lopen bij ons stage.”

Hennie Koet is stagecoordinator bij de Dienst Werk en Inkomen van de gemeente Utrecht.

DOCENTENSTAGE

Docenten die interesse hebben om een docen-tenstage te gaan doen kunnen hun teammanager aanspreken. De eerste stap is dat de docent na-denkt over de leervraag en het bedrijf waar hij stage wil lopen.

Wie meer wil weten over de ervaringen met docentenstages tot nu toe kan contact leggen met Sharon Nijland, BPV-consulent, ROC ASA Utrecht, snnd@asa.nl of 06-20428658. ■

Voor docenten in het beroepsonderwijs is het van belang om de actuele situatie in de beroeps-praktijk te kennen. Een manier om dat te be-reiken is de docentenstage. Voor een korte, af-gebakende periode lopen docenten dan onder werktijd mee buiten de muren van het oplei-dingsinstituut bij een bedrijf of instelling. Vaak is dat ergens waar ook regelmatig studenten een stage doen. Op deze manier ontstaat meer zicht op wat het werkveld vereist en welke competen-ties voor de studenten vooral van belang zijn in de praktijk. Met die ervaring kan de lesinhoud en de begeleiding worden aangepast. Docenten-stages blijken een effectieve vorm van professio-nalisering.

Hoe werkt het in de praktijk?De stage kan bijvoorbeeld bestaan uit het doen van een onderzoekje, het houden van een aantal interviews, het meelopen in een organisatie, het meedenken in een project, het verzamelen van data voor een vak, het uitproberen van een nieu-we techniek of instrument. De afgelopen perio-de hebben docenten onder andere stage gelopen bij de Gemeente Utrecht, dagblad Trouw, de Po-litieacademie en uitzendbureau Randstad.

• De docentenstage is kort en vindt plaats on-der werktijd;

• De stage duurt maximaal 40 uur, eventueel te verspreiden over meerdere weken;

• Van tevoren stelt de docent een eigen leer-vraag op;

• Na de stage houdt de docent een presentatie in het eigen team over de opgedane ervarin-gen;

• De docent zoekt in principe zelf een stage-plaats;

• De teammanager is intern het aanspreek-punt voor de stage.

Wat zijn de voordelen?• Docenten zien de actuele ontwikkeling in

een voor de opleiding relevant bedrijf;• Docenten kunnen met recente verhalen uit

de beroepspraktijk hun lessen verrijken;• Docenten krijgen meer zicht op competen-

ties die van de studenten worden gevraagd;• De docentenstage is een manier om invul-

ling te geven aan de verplichting uit de wet BIO;

• Docenten zijn niet alleen intern, maar ook extern gericht;

• Docenten bouwen een relatie op met het be-drijf en bedrijven zien dat de opleiding niet stil staat.

Meer weten?

DOCENTENSTAGE

“De docentenstage heeft een meer-waarde voor de student en voor het bedrijfsleven. Voor de student is het fijn dat je je als docent beter kunt inleven in zijn stagesituatie. En voor het bedrijfsleven is het goed te merken dat een opleiding niet stil staat.”

Maria Di Donna is stagecoördina-tor voor studenten op niveau 2.

deel te nemen aan taallessen, de buurt schoon te houden, etc.Ik merkte ook dat men daar in de praktijk echt werkt met het type communicatieplan dat we de studenten op school ook leren te maken. Dat doen we dus goed.Ook viel me op dat het een enorme vrouwen-wereld is, op die communicatieafdeling werken nauwelijks mannen. Daar leren de jongens in onze opleiding wel mee omgaan, want ook wij hebben tweederde tot driekwart meisjes.”

Wat heb je geleerd?“De stage was goed voor een aantal projecten met studenten die ik begeleid. Zo hebben we het bij sociologie o.a. over de verdeling van middelen en de ongelijkheid die er ontstaat tussen groepen mensen. Nu kan ik dat onderwerp beter relate-ren aan wat dat betekent voor het werk van een communicatiemedewerker. Als de overheid als doel heeft ‘een gezonde, veilige samenleving’, be-tekent dat voor een communicatiemedewerker dat je contact moet maken met mensen in ach-terstandswijken en zicht moet hebben op oorza-ken van achterstanden. Daarmee zien studenten meer de relevantie van wat ze leren.”

Welke competenties van studenten bleken van belang in de praktijk? ▶

Naam: Anne Marie van RooijenFunctie: Programmamanager Journalistiek & Communi-catie, ROC ASA Utrecht

Waarom ben je een docentenstage gaan doen?“Omdat het kon! Ik hoorde er toevallig van. Het leek me een goede mogelijkheid om meer beeld te krijgen van het werk op een commu-nicatieafdeling. Ik ben zelf via een omweg het onderwijs ingekomen als docent godsdienst. Ik wist wel veel van de communicatiesector, onder meer door me erin te verdiepen en door op sta-geplekken te komen. Maar ik had er nooit zelf in gewerkt.”

Wat was je leervraag?“Wat gebeurt er op een communicatieafdeling en welke competenties vraagt dat?”

Waar heb je stage gelopen?“Bij een communicatieafdeling van de Ge-meente Utrecht, bij de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Ik voelde me daar heel welkom, ik had een eigen contactpersoon die tevoren een heel plan had opgesteld voor mijn stage, ik mocht overal rondlopen, alles zien, meedenken. Ik wilde zelf leren, maar hen ook informeren

over de mogelijkheid een mbo-student als sta-giair te nemen.”

Wat moest je precies doen?“Ik heb vooral rondgekeken, ben bij verschillen-de overleggen geweest en heb veel gesprekken gevoerd. Ik deed niet echt uitvoerend werk. Ik ben wel even bezig geweest met het schrijven van een persbericht en heb gemerkt wat daarbij komt kijken.”

Wat viel je vooral op tijdens de stage?“Het eerste waar ik nu aan denk is dat het voor mij een relaxte week was. Iedereen vindt altijd dat ie heel druk is, ook daar. Maar ik vond het bijvoorbeeld al bijzonder dat er tijd werd geno-men om te lunchen en dat sommigen even een ommetje gingen maken, dat doe ik anders ei-genlijk nooit.Wat me verder opviel was dat het zo groot was, hoe veel medewerkers er waren. Men vertelde me dat de gemeente eigenlijk constant aan het communiceren is. Ik woon zelf in Utrecht en ik zei: daar merk ik niet zoveel van. Maar er werd me uitgelegd dat dat aan de buurt ligt. Ik woon in een goede buurt. De gemeente heeft met name veel werk in de communicatie met achterstands-wijken, onder meer om mensen te stimuleren de kinderen naar een peuterspeelzaal te sturen,

DE STAGE VAN ANNE MARIE

“Het afgelopen jaar zijn 15 docent-en op stage geweest bij heel ver-schillende organisaties. Het gaat om korte stages onder werktijd. De docent neemt een kijkje in de keu-ken van een bedrijf en loopt mee in de dagelijkse werkzaamheden. Met de docentenstage geven we ook invulling aan de verplichting zoals omschreven in de Wet BIO, namelijk om je vak bij te houden.

Sharon Nijland is BPV-consulent bij de afdeling Juridisch. Zij

coördineerde de afgelopen tijd de docentenstages.

“Onze studenten gaan in het tweede jaar op sta-ge. We constateren regelmatig dat het tegenvalt waar ze toe in staat zijn. Dat ligt met name aan de sociale competenties. Ze zijn vaak nog wat egocentrisch en blijven in de rol van een kind. Op de werkplek is het van belang je goed te kunnen verplaatsen in een ander, onderlinge verhoudingen te begrijpen, je meer als gelijke op te stellen en verantwoordelijkheid te nemen. Voordat je op stage gaat is reflectie nodig op wat professioneel handelen is.En verder: schrijven! Communicatiemedewer-kers moeten goed kunnen schrijven, zowel wat betreft de stijl als de grammatica.”

Heb je je lessen daarna aangepast en zo ja hoe?“Het schrijven willen we nu eerder in het pro-gramma zetten, voor de stage en we willen ook meer uren inzetten voor het vak schrijfcompe-tenties. De timing is wel lastig, want juist de sta-ge motiveert studenten vaak om te gaan werken aan hun schrijfvaardigheid.Ik denk erover om mogelijk het project over-heidscommunicatie dat ik had laten vallen, weer in het onderwijs te zetten, want ik heb nu veel meer idee wat daarbij komt kijken.”

Zou je een andere docent aanraden ook op sta-ge te gaan? Waarom?

“Ja, ik raad dat heel erg aan. Het was inspirerend en een leuke afwisseling. Ik wil zelf ook nog een keer. Nu was mijn stage bij de gemeente. Ik zou bijvoorbeeld wel eens naar ABN/Amro willen of naar een ziekenhuis. Ik vind dat iedereen het zou moeten doen, vooral als je al langer in het onderwijs zit.” ■

“Door de stages merken docent-en welke competenties van belang zijn voor de studenten, zoals kun-nen omgan met stress, flexibiliteit tonen en hoe te communiceren met boze klanten.”

Dorien Speet is teammanager Ju-ridische, Secretariele en Financiele

broepen.

Naam: Martin SlagterFunctie: Docent journalistieke vaardigheden, Neder-lands

Waarom ben je een docentenstage gaan doen?“Ik geef nu les aan de journalistieke opleiding. Daar is taalvaardigheid in het Nederlands na-tuurlijk belangrijk. Maar het is ook een beroeps-opleiding. En ik ben geen journalist. Ik heb wel artikelen geschreven, maar ik heb nooit fulltime op een redactie gewerkt. Ik wilde meer beeld hebben van het soort werk waar je de studenten voor opleidt en uit de eerste hand horen wat er-bij komt kijken.”

Wat was je leervraag?“Ik wilde meer inzicht krijgen in de aard van de dagelijkse werkzaamheden van een journalist.”

Waar heb je stage gelopen?“Bij dagblad Trouw in Amsterdam en bij RTV Utrecht.Met Trouw werken we al een aantal jaren samen in een project met de studenten, daar kon ik makkelijk een stageplek krijgen. Bij andere grote dagbladen lag dat moeilijker, de bereidheid viel tegen. Het argument was vaak dat men geen tijd

had om een stageplek te bieden.RTV Utrecht is een lokale zender. Voor het pro-ject “U in de wijk”maken ze buurtrapportages. Daar ben ik 1 dag mee op stap geweest. U in de wijk wil de probleemwijken Kanaleneiland, Zuilen en Overvecht op een positieve manier in beeld brengen. Elke wijk heeft een buurtredac-tie van 10 vrijwilligers, aangestuurd door enkele betaalde freelancers, die de kwaliteit bewaken.Ik ben bewust naar twee verschillende plekken gegaan. Want de kans dat studenten van onze opleiding rechtstreeks bij een landelijke krant komen is heel klein.”

Wat moest je precies doen?“Bij Trouw kon ik meemaken hoe de werkdag verliep. Om 10 uur was er steeds een staande bij-eenkomst – met opzet staand, want dan duurde het niet te lang – met de chefs van de verschil-lende redacties en de aanwezige verslaggevers. Daar besprak men kort de inhoud van de krant van de volgende dag en stelde een agenda op. Later op de dag zijn er dan redactievergaderin-gen waar de inhoud echt werd vastgesteld; daar kon ik bij zijn. Verder heb ik interviews gedaan met journalisten en gepraat over hoe hun dage-lijks werk eruit ziet.Bij RTV Utrecht ben ik 1 dag geweest en meege-gaan op twee reportages. De ene ging over een

kerk die werd omgebouwd tot cultureel centrum en de andere over een renovatieproject van flats in Utrecht Noord.”

Wat viel je vooral op tijdens de stage?“Vaak zijn het onregelmatige werktijden. Bij een ochtendkrant wordt gewerkt in ploegendienst, er moet vaak ’s avonds gewerkt worden (tot 23 uur). Jongens zijn in onze opleiding in de min-derheid. Ze willen vaak graag sportjournalist worden. Ik heb de chef Sportredactie gesproken en die vertelde dat hij bij het laatste EK zeven weken van huis was geweest. Daar moet je wel tegen kunnen.Een sportjournalist moet ook enorm goed met druk en deadlines kunnen omgaan en heeft veel zelfdiscipline nodig. Een sportjournalist werkt ook altijd in de weekenden.De journalist begint de dag vaak met checken van Twitter, daar verschijnt nieuws het eerst.Vrijwel alle journalisten en redacteuren bij Trouw werken in deeltijd. Buitenlandcorres-pondenten zijn freelancers die ook voor andere kranten werken.Stagiaires bij Trouw zijn altijd studenten van een hbo-opleiding Journalistiek of van een postdoc-torale universitaire opleiding.Bij Trouw is het heel professioneel. Bij RTV Utrecht ging het om een heel ander soort ▶

DE STAGE VAN MARTIN

“Door de stage zie je hoe de werk-sfeer is later. Je leert er veel van, bijvoorbeeld hoe je omgaat met collega’s en klanten en vertrou-welijke informatie.”

De student Abderrahim Jaghi liep stage bij de sociale dienst, bij de

informatie- en adviesbalie.

van belang.” ■

“Het liefst bezoek ik de Bijenkorf en de Etos, twee bedrijven waar mijn studenten ook stage lopen. En dan nog twee bedrijven waar geen studenten van mij zitten, zoals de Hema en C&A. Ik ben echt heel benieuwd naar de verschillende bedrijfsculturen. En ik zie er naar uit om de praktijkvoorbeelden te integreren in mijn lessen.”

Sharon Bouchra Fadili is stu-dieloopbaanbegeleider voor studen-

ten op niveau 2.

journalistiek. Daar werkt men veel met vrijwil-ligers en is er wel heel veel enthousiasme. Het monteren is een erg belangrijk onderdeel van het werk, van een half uur filmen blijft na mon-tage zo’n drie minuten film over.”

Wat heb je geleerd?“Ik heb een goed beeld gekregen van de werkdag van een journalist.”

Welke competenties van studenten bleken van belang in de praktijk?“Taalvaardigheid natuurlijk, maar daar doen we al heel veel aan. Bij ons ligt de nadruk op schrif-telijke journalistiek. Voor een van de modules huren we wel iemand in die camerajournalistiek geeft. Daar hebben we zelf de deskundigheid niet voor in huis. Na onze mbo-opleiding stro-men studenten in het tweede jaar van het hbo in. Daar krijgen ze ook radio- en tv-journalistiek.”

Heb je je lessen daarna aangepast en zo ja hoe?“Nee, niet echt een ander lesprogramma. Maar ik vertel nu meer praktijkervaringen en dat vin-den ze wel boeiend.”

Zou je een andere docent aanraden ook op sta-ge te gaan? Waarom?“Jazeker, juist voor een beroepsopleiding is dat

DE STAGE VAN RIXTvan belang dat studenten goed hun vaardighe-den en wensen inschatten, voorafgaand aan het kiezen van een stage.”

Welke competenties van studenten bleken van belang in de praktijk?“Een overeenkomst is wel nauwgezet en netjes zijn. Maar wat dat betekent verschilt in de prak-tijk. Bij het maken van een dagvaarding zit dat in het taalgebruik, daar mag je geen fouten in maken. Elders zit dat eerder in een zorgvuldi-ge administratie of het goed organiseren van je werk.”

Heb je je lessen daarna aangepast en zo ja hoe?“Het onderwijsprogramma is niet aangepast, maar wel de uitvoering. Ik kan betere voorbeel-den geven en beter inschatten welke student op welke stageplek past.”

Zou je een andere docent aanraden ook op sta-ge te gaan? Waarom?“Ja, zeker! Ik vind het heel goed dat docenten niet alleen binnen de vier muren van de school blijven. Ik heb gehoord dat je meerdere malen op docentenstage kan gaan en ik wil zeker nog een keer. Ik vind het heel belangrijk feeling te houden met de praktijk, de actuele stand van za-ken in bedrijven verandert zo snel.” ■

Naam: Rixt Wolbers Functie: Docent juridische opleidingen

Waarom ben je een docentenstage gaan doen?“Mijn collega, de coördinator docentenstages, vertelde me erover. Het leek me leuk om in het werkveld mee te lopen, want ik kom niet uit de juridische hoek. Ook omdat ik stagebegeleiding geef, ik wilde weten wat mijn studenten tegen-komen in de praktijk.”

Wat was je leervraag?“Ik wilde beter weten waar mijn studenten te-recht komen in hun stage. Waar bereid ik ze op voor?”

Waar heb je stage gelopen?“Op vier verschillende plekken; onze opleiding heeft vier uitstroomrichtingen. Ik ben vier maal een dag met een student meegegaan naar de sta-geplek. Dat kon tijdens twee toetsweken, toen had ik mijn handen vrij. Ik kwam terecht bij uitzendbureau Tempo team, op twee afdelingen van de gemeente Utrecht (Werk en Inkomen en Juridische zaken) en op een advocatenkantoor. Dat bleken heel verschillende werelden.”

Wat moest je precies doen?

“Dat varieerde per bedrijf. Ik ging met de stu-denten mee, die waren eigenlijk mijn stagebe-geleider, en ging ernaast zitten om te zien wat ze moesten doen. Een van de studenten werk-te bijvoorbeeld bij een telefonisch loket van de gemeente, waar vragen binnenkomen over de WMO, zoals vragen om huishoudelijke hulp en die vragen moest ze dan administreren. Een andere keer heb ik de stagiaire op het advoca-tenkantoor geholpen met het afmaken van een dagvaarding.De stagiaire op de afdeling juridische zaken van de gemeente had te maken met de behandeling van bezwaarschriften van burgers tegen de ge-meente.”

Wat viel je vooral op tijdens de stage?“Dat de sfeer in de bedrijven zo verschillend was. Op een advocatenkantoor verwachtte ik een heel formele sfeer, maar dat was bij dit klei-ne kantoor niet zo. Bij de gemeente dacht ik dat het tamelijk informeel zou toegaan en dat bleek juist andersom te zijn.”

Wat heb je geleerd?“Ik heb geleerd hoe verschillend de stageplekken zijn en hoe ik daarop moet letten in de voorbe-reiding. Op de ene stageplek heb je bijvoorbeeld veel klantcontacten en op de andere stageplek werk je juist meer achter de schermen. Het is

“Docentenstages zijn heel belang-rijk als we de beroepspraktijk als speerpunt nemen. Als onderwijs-instelling moet je niet teveel naar binnen gericht zijn, maar vooral ook naar buiten. Goed contact met bedrijven is essentieel, het be-drijfsleven speelt immers een grote rol in ons onderwijs.”

Adri van der Wind is voorzitter van de groepsdirectie van ROC

ASA Utrecht.

DE STAGE VAN ROBBERTniet goed gaat; communicatieve vaardigheden en vooral ook zin erin hebben en een teamplayer zijn. Ik probeer dat enthousiasme over te bren-gen.”

Heb je je lessen daarna aangepast en zo ja hoe?“Ik probeer bij de lessen marketing en commu-nicatie de link met evenementen te leggen. Ik kan er nu meer over vertellen.”

Zou je een andere docent aanraden ook op sta-ge te gaan? Waarom?“Ja, absoluut wel. Voor onze docenten is het no-dig genoeg te weten van de praktijk. Als je ja-ren in het onderwijs werkt kun je verzanden en de ontwikkelingen in de praktijk missen. Dan wordt de kloof tussen theorie en praktijk te groot. De samenwerking tussen beroepsleven en onderwijs is heel belangrijk, vooral in het mbo.” ■

Naam: Robbert Lingen Functie: Docent marketing en communicatie, opleiding Evenementen, ROC ASA Utrecht

Waarom ben je een docentenstage gaan doen?“Ik kom uit het docentenleven en wilde meer weten van de evenementenbranche, want ik geef les aan studenten in de opleiding Evenementen”.

Wat was je leervraag?“Hoe stel je een goede offerte op? Wat komt er kijken bij het organiseren van een evenement?”

Waar heb je stage gelopen?“Ik heb stage gelopen bij ons eigen leerbedrijf EventLab, dat onderdeel uitmaakt van de oplei-ding Evenementen. EventLab organiseert eve-nementen voor verschillende opdrachtgevers en daarbij werken studenten mee en doen zo prak-tijkervaring op. De studenten hebben via Event-Lab onder meer gewerkt voor RAI Amsterdam, MTV, Slot Zeist en Muziekcentrum Nederland. Ik moet er veel vanaf weten om ze goed te kun-nen begeleiden”.

Wat moest je precies doen?“Veel offertes maken, intakegesprekken houden

met opdrachtgevers om goed hun vraag te kun-nen beoordelen, draaiboeken maken.”

Wat viel je vooral op tijdens de stage?“De organisatie van een evenement is veel werk, je moet aan veel denken, zoals goed de vraag van de opdrachtgever in beeld houden, op tijd vergunningen en locaties regelen. Een duidelijk draaiboek is heel essentieel: als je het goed or-ganiseert, dan hoef je op de dag zelf weinig te doen. Erg belangrijk is een team waar je op kunt vertrouwen. Bij een evenement schakel je veel andere partijen in. Je moet een netwerk opbou-wen van mensen die je vertrouwt en die je ook wat gunt.”

Wat heb je geleerd?“Ik kan nu een goede offerte maken en heb meer zicht op wat er nodig is bij het organiseren van evenementen. En waar ik me eerder niet van bewust was: ik ben goed in acquisitie. Dat was leuk om te merken. Volgens mijn begeleider is dat omdat ik oprecht ben en helder over wat we wel en niet kunnen beloven.”

Welke competenties van studenten bleken van belang in de praktijk?“Misschien een open deur, maar: flexibel zijn; assertiviteit, durven vragen en aangeven als iets

- we

rk

en

aan profe

ss

ion

a l i t e i t

in het beroeps onderwijs