januari 1998 jaargang 9 nr. 43

booosti nieuwsbrief

•

d

L.

stichting industrieel bouwen nederland

,

.J

r D3BN streeft naar een gelijkwaardige samenwerking met de architect. Men prefereert overleg over

het ontwerpproces boven een puur uitvoerende taak. Daarvoor zoekt men naar de harmonie russen

ontwerp en economie en naar de grenzen en overlappingen van constructie en architectuur.

Tijdens deze bijeenk~msc zal D3BN u aan de hand van een aantal projeccen de

breedce van het werkveld duidelijk maken. U bent van harte welkom!

15:00 Ontvangst in het KIVI in Den Haag

15: 15 Opening door ir Jouke Post, voomtter Booosting 15:20 'De 61oso6e van D3BN' door ir John Kraus, alg. directeur D3BN

15:40 Het Provinciehuis Den Haag, toelichting door Jurjen Thomas 16:00 Rondleiding Provinciehuis Den Haag 17:00 Het hotel van het Congresgebouw Den Haag,

toelichting door Jaap Westerman 17:25 Generale Bank Rotterdam, toelichting door Remko WiJtjer 17:45 Tegenlezing 'Een constructieve boswandeling'

door ir Micha de Haas, architect te Amsterdam

18:15

,

I .••.•.• , •• ontwi kkel ng I ft

De rol van de emotie Veel bedrijven onrwikkelen nieuwe producten in de eerste plaats vanuit een rationele invalshoek.

Functionele eisen worden omschreven, prototypes worden onderworpen ,riJn o.m. een constluctief en

bouwrysisch testprogramma en na wat schaafwerk wordt dan trots het product aan de markt

gepresenteerd. Eigenlijk verwacht de leverancier dat de markt zit te springen om de noviteit en dat

het project binnen de kortste keren een groot succes is. Slechts zelden is dit echter het geval. Hoe komt

dat nu? Uiteraard zijn er meerdere oorz.aken aan re wijzen waarom een product trager 'ingroeit' dan

verwacht. Bijvoorbeeld: • De mar/u is nog niet rijp voor het product; het wordt te vroeg op de markt

gebracht . • Het product is te 'revolutionAir: • Men heeft zich op de markt verkeken . • De concurrentie

reageert onmiddeLLijk . • De p;il"stelling is te hoog. • Etcetera.

Waar je echter regelmatig tegenaan loopt is de rol van de emotie. Nieuwe producten kunnen door

en door zijn getest en bewezen functioneren voor de toepassing waar het voor is bedacht en bovendien

goed zijn geprijsd. Toch blijkt dit in de praktijk vaak onvoldoende voor succes.

In de markt leven vcel onuitgesproken argumenren om productontwikkeling goed te vinden of juise

te verwerpen. We communiceren over het meetbare, maar el' blijkt véél meer, alleen wordt daar

nauwelijks over gecommuniceerd. Velen beweren dat een auto voor hen niet meer is dan een middel

om droog van A na,u' B te komen. \X1aarom rijden die mensen dan niet allemaal een I.ada? In de bouw

werkt het niet anders . In de communicatie naar beslissers dient altijd rekening gehouden te worden

met aspecten als: • De prospect knikt 'ja' maar gelooft niet alles . • Niet alle positieve aspecten 'dringen

door: en ze worden dan niet meegewogen. • De klant heeft vooral bezwaren die juist omdat ze ZAcht' zijn, niet WOlden uitgesproken. Bijvoorbeeld: 'Het is goedkoop, dus het ,kan niets zijn:

Wat kun je er aan doen? Het begint eigenlijk met het zich realiseren dat dit soort fenomenen spelen en dat men bij

marktintroductie niet op onmiddellijk succes moet rekenen. Veel producten vinden in die fase al

(onnodig) een vroegtijdig einde, omdat de ondernemer -te snel- teleurgesteld is en geen geduld c.q.

ruimte heeft om verder te investeren (bijvoorbeeld in innovatie).

Aandachtspunten zijn voorts:

• Bouw in het ontwikkelingslraject vanafhet begin regelmatig een markttoets in. Praat over het product

en luister (lliet selectief) naar de reacties. • Zorg voor een product dat 'triggert: Bijvoorbeeld dool'

vormgeving. • Pas op met een 'goedkoop '-imago. • Kies een naAm die de juiste emotie,' oproept. Geen

'Te803' of iets dergelijks . • Zorg voor een doelgerichte communicatie: architecten beslissen bijvoorbeeld

op andere foctoren dan aannemers . • Overval de mmh niet met een lijst v{m 17 voordelen, doch kies per

doelgroep 3 à: 5 meest sprekende pluspunten (dit kan men testen). • Als er 'emotionele' bezwaren zijn, neem

deze dan weg door dit zelf ter sprake te brengen. Pas dan wordt communicatie mogelijk.

Jos Lichtenberg, directeur Buro A+, bestuurslid Booosting

Oproep Internet-link Wij verzoekcn Booosting-a:1I1geslotcnen mct een internetpagina wederom het adres van hun home­

page door tC gcvcn aa n het secretariaat. Dit kunt u doen via de antwoordkaart of per E-mail:

paacch@pi.net.

Booosting wil graag het electronisch netwerk van de leden uitbreiden en een link leggen naar uw

pagina. Neem 'ns een kijkje op www.ooo.nlJBooostingen sluit u ook aan bij OOO-Internct Services

voor architectonisch, industrieel en grafisch omwerpen.

JA~ boe 1 V anaf decembcr 1997 publicccrt ' BouwWereld' een brief\vissding over architectuur met als auteurs

de twee ex-voorzitters van Booosting: .lim Brouwer en.lim Westra.

NAAM

I I "EDRJJF

I I II ADliliS

I I pOSTCODE "C/QONI' LAA1'S

TEl.FF()O~

o Komt op donderdag 19 februari 1998 n,ar D3BN all 15.00 0{ 9.00 uur 11\

Den Haag met personen. (zin". 13 pag. 01-02)

o Komt op dinsdag 24 maart Ilaar de Architcctènpresent3tic van 16.00 ror 19.00

uur in Den HaOlg mer personen. (zi. m: 13 pdg. 05-06)

o Ik heb al een home-page, maar wil graag tcn link met Booosting

(www.ooo.nl/boooscing). Ik ben bereikbaar op T/F/E/H ........ .. .... . o Ik heb nog geen home-page maar wil graag informatie Over de mogelijkheden

van het realiseren van een virrudc pagina via 000 Inrerner Services.

o Onrvangr graag jnformaric over parricipatie bij Booosting.

o Bcstelr het boek Participl1l1wl: f 25.00 Nin-panicipanltl/: f 3950

L.

o 'Booosring in beeld' (1994/95) o 'Booosring in bedrijf' (1992)

Booosting Postbus 10197 3004 AD Rotterdam

•

L

Aankondiging Architectenpresentatie ' op dinsdag 24 maart 1998 van 16~ 00 tot 19.00 uur i n Den , Haag .'. __ .....

Architectenpresentatie In 1997 heeft zich een viertal architecten aangesloten bij Booosting. AJ le vier kenmerken ze zich door

de grote variatie in hun opdrachtenpakket. Op dinsdagmiddag 24 maart 1998 geven ze uitleg over

hun werkwijze en ideeën en presenteren zij hun werk. Zij vertellen tevens wat hun link is met het

gedachtegoed van Booosting.

CO Bullhorst Ar chi t e cte n & Stede n bou we r s ) Voor Rainer Bullhorsr is het uitgangspunt dat het kleine deta il evenveel aandacht dient te krijgen als

het grote concept, omdat een product in zijn onderdelen én als geheel optimaal moet functioneren.

Enkele actuele projecten zijn: ~ De Beronmortekenrnlle in Den Haag. Rond

Fabriron spelen aspecten als 'uitstr,lling' , logistiek, een te klein terrein­

oppervlal< en de invloeden (van het milieu) op cle omgeving. En ... 'Tekst

en Uitleg' . ... Een onzichtbaar reclamebord voor een Rijksmonument.

G. I 1

~ ;1 ~,,' 'I

I" ce J 0 s é 0 s ó ri o Lo b a t 0 ) Als architect werkt hij samen met M enno Homan aan een aanral woningbouwprojecten en een

uitbreiding van het Museum van Volkenkur.de Ronerdam, Als omgevingsvormgever onrwerpt hij een

nmal pleinen in samenwerking mer Sylske de Jong. Enkele projectcn van de laats tc jaren: her Paviljoen

Landbouw en Visserij, Floriade '" en woningbouwprojecten '" Wersdan dse plein en '" Gouverncurlaan

in Den Haag.

,

..J

r

L

" ~ 3

G~c.~J~a~n~T~i~m~m~e~r~s ____________________________________________ ~) We citeren hem: 'Een ontwerp wordt niet ontwikkeld als een rechtstreekse vertaling van het

programma in een plan tekening vanuit een vastOmlijnd theoretische kader. H et is een steeds

terugkerende zoektOcht die a.l tekenend,' analyserend van en fantaserend over de opgave

aanknopingspunten oplevert voor het plan.'

Tijdens de presentatie

komen onder andere

aan bod: ~ het Klooster­

bejaardenoord Mariëngaard

uit Aarle-Rixtel , ... basis­

school 'De Bergen' uit

Eindhoven en ., bll1toor

'Aerrs' uir Middelbeers.

Het atelier van Herman Zeinstra en Liesberh van der Pol experimenteert in

typologieën en architectuur, in de wil om zelfs van cle meest prozaïsche

opgaven een poëtisch product

re maken. Men wendt onder­

linge kririek aan om de ge­

dachren te scherpen en re Ont­

snappen aa n architectOnische

clichés.

§",-_......a

Verbeelding wordt omgezet in

inspirerende concepten als ...

de I]sselwoningen in Zwolle

en ~ 8 appartementen aan het

Spaarne in Haarlem.

PRO G RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM M A

16:00 Ontvangst en welkomstwoord van ir Jou/te Post, voorzitter van Booosring 16:15 0 e presentatie door Rainer BulJhorst,

Bullhorst Architecten & Stedenbouwers, Den Haag

16:45 e e presentatie door José Osório Lobato, Den Haag

17:15 Pauze 17:30 • e presentatie door Jan Timmers, architect AVB BNA, Eindhoven

18:00 0 e presentatie door Herman ZeirlStra, Atelier Zeinstra, Van der Pol, Amsterdam

18:30 Nog even tijd voor een vraag en een borrel U bmt van harte welkom!

Geïnteresseerd in deelname? Inschrijvin via de antwoordkaart.

,

•

L

Verslag van de dag 'Tussen Traditie en Experiment' op donderdag 30 oktober 1997

Van Experiment Traditie

naar

Laat dit een experiment blijven en geen traditie worden, verzuchtte ik in het holst van de nacht. Je moet immers ruim voor vijven opstaan om uiterlijk om acht uur in Eindhoven de bus te kunnen pakken.

Gelukkig was ik dank zij de voorzitter één na laatst. Met koffie en vlaai (een prima traditie!) werden

we kon daarop hartelijk ontvangen in de nog onvervvarmde nieuwbouw van Buro A+, innovator bij

uitstek. In bet fraaie kantoor-in-aanbouw te Kelpen lagen de vloeren nog open. Gelukkig maar, want

daatvoor kwamen we immers. Drie verschillende variaties op een 'omgekeerde vloer' passeerden de

revue, een experiment om al het leidingwerk flexibel op te bergen in een vloerconstructie m<:t een

minimale hoogte. In feite is voortgeborduurd op het staalbouwconcept van het bij de TU­

Eindhoven ontwikkelde ISB-systeem. In het INFRA+ systeem va n Buro A+ liggen de stalen of

betonnen draagribben aan de bovenzijde en dat biedt de mogelijkheid om leidingen aan te brengen

die van bovenaf benaderbaar zijn. Eigenlijk kun je spreken va n een constructieve computervloer. Zo

rond de jaarwisseling is van dat alles niets meer te zien, want dan wordt het kantoor in gebruik

genomen.

Al heel lang in gebruik is gieterij Konings in

Swalmen. Donkere ruim ren, stoffige vloeren en

wanden, vuur en scherpe ondefinieerbare

geuren, ja, die veel geroemde ambachtelijkheid·

va n het gietwerk wordt 'duur' betaald. Zo mooi

als het eindproduct is, zo smerig ziet het

produceren eruit. Een hele belevenis nadat we

kort tevoren waren rondgeleid door de

07

,

.J

r

L

machinebank-werkplaats van herzelfde bedrijf:

een afdeling waar precisie-instrumenten worden

gemaakt uit ruw gietwerk, nadat ze zijn ontworpen met behulp van geavanceerde

computers. Zo wandel je binnen een uur

eeuwen voor- en achteruit. Overigens was ook

hier de vlaai weer uitstekend te verteren.

Na een flinke busrit naar een doodgewone woonwijk in Duisburg sronden we plotsklaps voor een

moderne scnepping van Norman Foster, het Mikro-elektronikpark. Onder een enorm gebogen

dakvlak bevindt zich hier het nieuwe Zentrum fur Mikro-elektronika, een verhuurkancoor met leuke

snufjes. Veel bekijks kreeg met name de wnwering en het bedieningspaneel daarvan. De grote lamellen

aan de buitenzijde zijn per kamer te bedienen of kunnen door de instelling van een maximale

temperatuur geheel auromatisch hun werk doen. Het gebouw zeJf is onmiskenbaar een Foster (uit de

details af te lezen) , maat toch niet w'n verfijnde als we gewend zijn. Eigenlijk iets te rraditioneel van

opzet en te weinig experimenteel. Neen, dán het nabijgelegen Haus der Wirtschaftsförderung met z'n

volledig glazen gevel. Daar konden we zien dat 'experimenten' ook wel eens mislukken, want alle

glasvlakken werden ter plekke van een folie voorzien om verdere glasbreuk te voorkomen.

'Tussen traditie en experiment' was een leetzame

ervaring. Vandaar dat ik me, na enige begrijpe­

lijke aarzeling, ook heb aangemeld voor de

bijeenkomst over de tweedehuidfaçade op

woensdag 10 december. Dan bezoekt Booosting

projecten in Essen en Düsseldorf. Vemekplaats

Eindhoven. U raadt het al, dat vroege opstaan

begint roeh een beetje gewoonte te worden.

Pieter de Mos

hoofdredacteur Arcniteccuur & BOUWEN

,

.J

• Verslag van de bijeenkomst bij Hunter Douglas in Leek

op donderdag 20 november 1997

Nieuws uit het Hoge Noorden Booosting voorzitter Jouke Post overstelpt de ruim 40 aan­wezigen dit keer met een groot aantal vragen, in plaats van met zijn gebruikelijke drie dia's van slimme uitvindingen.

'Wat is Booosting nou eigenlijk?' 'Waarom al

die bedrijfsbezoeken?' 'Waarom nu al weer iets

over gevels? We hebben Trespa, Van Dam en

Hoogovens roch dit jaar ook al gehad? Wat is er nou zo nieuw aan de gevelplaten van Hunter

Douglas)' Hij is vreselijk nieuwsgierig. Hij wil alleen maar nieuws.

Gelukkig geeft hij zelf alvast wat antwoorden: Booosring is nog steeds een bonte bouv"ven~a.meling.

Ook voor deze bijeenkomst zijn collega- en concurrent-bouwbedrijven, onrwerpers, marketeers,

studenten én docenten voor de gladheid uitgereden en zitten zij bij elkaar aan tafel. Het bestuur van

Booosting vervult de rol van voortrekker. Booosring organiseert activiteiten zodat geïnteresseerden de

confrontatie met elkaar kunnen aangaan 'in de voorkamer' (om met -aanwezige'- Jan Westra te

spreken). Telkens weer, in de hoop dat dáár iets nieuws uitkomt.

Na de voorzitter kwamen aan het woord:

Jaap van den Berg, hij heeft als directeur Hunter Douglas Const[lIction

Elements (HDCE) vooral te mal<en met het telkens weer zoeken naar

een optimale combinatie van klanrenwensen en technische

mogelijkheden. Dit vereist veel overleg met architecten, ingenieurs en

installateurs en veel aandacht voor het logistiek apparaat om ook de

flexibiliteit te kunnen handhaven. Dat dit vaal< een groot spanningsveld

vormt tussen vrager en aanbieder en niet altijd eenvoudig is voor een

organisatie die zich ook nog specialiseert in spanning (het stral< trekken

van aluminium) zal duidelijk zijn.

... Tai Lin Tower. Xiamen. China . Hunter Douglas start in februari 1998 met de productie van QuadroClad.

Ko Kuperus, Marketing Manager HDCE ging vervolgens in op de

onrwikkeling van QuadroClad (QC). In 1992 is, na ruim 30 jaar

ervaring met sandwichpanelen gestart met de onrwikkeling van de

honingraat-technologie. In de eerste fase kwam de CoilCoat-technologie

tot stand: vóór het vervormen wordt vlal< metaal band voorzien van een

aantal coatings, en dan m.b.v. rollen geleidelijk in vorm gebracht.

Vervolgens wordt de aluminium tussen rwee metalen platen gelijmd.

L t'

,

.J

r Na de eerste praktijkprojecten (1994 - 1996) worden de ervaringen verwerkt in de rweede

onrwikkelingsfase (1996 - april 1997) . De stijfheid is verbeterd, de drainage geïntegreerd en de opname

van deuren en ramen in de gevels wordt mogelijk gemaakt. Tevens is een monragevootdeel beteikt

doordat er minder bevestigingspunten zijn. Nu is QCeen geventileerd geïntegreerd gevelsysteem, met

een extreme stijfheid in grote panelen (bijv. 600 x 450 cm). We namen een kijkje bij de fabricage van

de panelen en zagen de voorbeeldopstelling van het gevelsysteem.

Frank van Dillen, architect bij Buro Molenaar &

Pruyn te Vught, gaf een prachtig voorbeeld van

een project waar QC (in 2001) zal worden

toegepast: het hoofdkantoor van PIM (Project

Infilrratie Maaskant. Het Limburgs water van de

Maas en de Waal wordt opgeslagen in bekkens

en bereikt na filtratie grondwaterkwaliteit). Van

Dillen prefereert QC vanwege de aansluit­

derailleringen, de plaatsrijfheid en de integratie

van ramen, plafond en zonwering. De maximale

~ voegbreedte van 10 mm die het Bouwbesluit

~ stelt, is er ook mooi mee te omzeilen: de 26 mrn

voegen die met het maatsysteem van QC

~ ontstaan, worden gewoon opgevuld met E

g geperforeerde aluminiumgevel. a>

co

.D

'0

'" u o t... '0

'" CJ

'" c: Vl Vl

'" 0. <lJ o +-' ~

Michiel Cohen stelde producronrwikkeling aan de kaak: 'Hoe progressief is productonrwikkeling"

Meer dan de helft van wat producrontwikkeling genoemd wordt is in feite méér van herzelfde. Sportief

steekt hij de hand in eigen boezem: de holle stalen vloer voor de leidingen van het nieuwe kantoor

van Cepezed is ook geen innovatie, maar veel meer een integratie van wensen. Hij schetst de

behoudende bouwsfeer waar Booosting tegen vecht en citeert Emest Grozeman: 'Terwijl wij binnen

nieuwe dingen verzinnen, metselen ze buiten gewoon door'. Onontbeerlijk voor producrontwikkeling

zijn dromen en overleg tussen architecten, industrie en industrieel ontwerpers. Werkelijke innovaties

zijn mogelijk door: materiaal-onrwikkelingen, procesverbeteringen ('Wijzig de logistiek en je kan

nieuwe dingen doen') en de omstandigheden. Gewoon de kans krijgen om iets nieuws te pro beten

op een project, om een (gratis) proefopstelling te plaatsen. Cohen vraagt zich af waarom het

bedrijfsleven zo weinig investeert in basis-onderzoek naar nieuwe roepassingen ..

In de -eindelijk eens levendige- discussie stelde iedereen aan elkaar min of meer dezelfde vragen over

producronrwikkeling. Men is het eens: 'We hebben elkaar nodig' en 'We moeten de koppen eens vaker

bij elkaar steken'. Maar hoe kan her dan zijn dat dat

overleg en die nieuwe ontwikkelingen zo weinig tot stand

komen. Zelfs vanmiddag, zelfs binnen Booosting, waar

diverse partijen telkens weer om dezel fde tafel zitten,

door dezelfde fabriek lopen? Blijft het Grozemannen?

Jouke's vragen zijn vanmiddag beanrwoord. Mijn vraag

nog niet. Ik neem nog maar een Berenburgerrje.

Jolanda Steenhouwer

,

t... o o +-' c '" .>< '0 4-o o

L

c

'" >

<lJ +-' +-' <lJ ::s 0'

'" E.

.J

Activiteiten 1998 donderdag 15 januari 'Flash'van FLEX building & interiorsystems nr. 42 pagina 05 (AVA)

donderdag 19 februari D3BN Den Haag 'Ir. 43 pagina 01

dinsdag 24 maart Architectenpresentatie Den Haag nr. 43 pagina 05

augustus 1998 Booosting 10 jaar

(A VA) stMt voor Alleen Voor Aangeslorenen

•••••••••••• •• ••••••••• •••••••••••• •• •••••••••••••

booosting stichting

In mei 1988 is de Stichting Industrieel Bouwen Nederland,

Booosting, opgericht vanuit een gecombineerd iniriatief van

industrie, oncw'erpers en a.rchitccten. De voornaamste doelstelling

industrieel bouwen nederland

• • • • • • • • • •

: ...

..

van Booosting is het bevorderen van het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en

roep;ssen van industrieel te vervaardigen bouwproducten en gebouwdelen, ter verhoging

van de kwaliteit va n de gebouwde omgeving. Op de antwoordkaart kunt u aangeven of

u geïnteresseerd bent in meer informatie over de ac tiv iteiten van Booosting .

Booosting colofon

Hoogmadestraat 57 postbus 10197 3004 AD Rotterdam

telefoon 010 4156304 telefax 010 4157409 E-mail paarch@pi.net

homepage hrtp:/Iwww.OOO.n1/booosting

Contactpersoon: Jolanda Steenhouwer,

bereikbaar: di en wo van 9.00 rot 17.00 uur en op do van 9.00 rot 13.00 uur

Redactie: Jolanda Steenhouwer

Vormgeving: Patricia Brouwer Design

Druk: Drukkerij Hans Truijen

Met dank aan: Rainer BulLhorst, Mieke Eekhout-van Dijk, Jan Font Freide,

Micha de Haas, John KraliS, Jos Lichtenberg, heter de Mos

Voorzitter

Vice voorzitter

Secretaris

Penningmeester

Lid Lid Lid

Jouke Post Post Ter Avest Architecten

Eric Vreedenburgh Archipel Ontwerpers

Jan van der Woord TU Delft

Johan Riezebos

Jos Lichtenberg

Henk van Laarhoven

Jaap Koning

CVK Kalkzandsteen

Buro A+

Hubert-Jan Henket Architecten

Jaap Koning Industrial Design

~--------------------------------------------------~ ~ L

11

• Nieuwe participanten

D3BN Den Haag

~ Ne her kade 1 Pos tbus 19054 2500 CB Den Haag T 070 -336745 5 F 070 -390 7134 E D3BN denhaa g@e uronet.nl

Con tact persoon: i r John G. Kraus , algemeen directeur

D3BN Den Haag is een adviesbureau van civiel ingenieurs, dat aan

de hand van een programma van eisen, draagconsuucries omwerpt

met gebruikmaking van nieuwe geavanceerde technieken. D3BN

behoort tot een adviesgroep waartoe ook behoren: Van Dorsser

raadgevende ingenieurs voor bouwfysica en akoestiek; Ingenieurs­

bureau Kuipers voor milieu en civiele techniek; PKB Bouw­

adviseurs. Adviesbureau D3BN civiel ingenieurs bestaat sinds

1916 en staat bekend om kwaliteit, degelijkheid en inventiviteit.

Enige voorbeelden van receme projecten (gerealiseerd of in uitvoering) zijn: Nissan Headquarrers

Amsterdam, nieuwbouw van de Tweede Kamer in Den Haag, Kamoorgebouw 200 Weena

Rotterdam, Paché Megabioscoop Rorrerdam, newMetropolis Amsterdam, Provinciehuis Den Haag

en Film- en TV-museum Amsterdam. D3BN zocht in de persoon van John Kraus aansluiting bij

Booosting om de dialoog over de grenzen van productontwikkeling in proj ecten te kunnen blijven

voeren met architecten, aannemers en andere geïmeresseerde branchegenoten.

Donderdag 19 februari 1998 presemeerr D3BN haar ol"ganisatie en projecten. (Lil' pagina Ol)

,

mOOOi Als iets niet werkt deugt het niet.

als iets alleen maar werkt. deugt het ook niet.

Geef aan verschillende architecten een identiek programma van eisen voor een gebouw, en er

komen evenveel verschillende ontwerpen uit. Oplossingen van ingenieurs zullen bij gelijkluidende

randvoorwaarden veel dichter bij elkaar liggen. Voor mij is architecruur progran1matische en

ruimtelijke ordening met een causaal verband russen programma en product? En dan blijkt, wals

bij de contactlens, sprake van optimale eigenschappen in uiteenlopende aspecten. D it voorbeeld

rechtvaardigr de stelling dat hoe nauwkeuriger en vollediger de (functionele) uitgangspunten, hoe

minder ruimte voor design. Er bestaan geen comacdenzen met toeters en bellen, want die

belemmeren goed gebruik. Waren er maar meer gebouwen als contactlenzen! 1) Her oogzijdige oppervlak van eCn contactlens is opgebouwd uit twee bolsegmenten. De tekening geeft a.~n de rebtie van deze curve

In vrijwel geen enkel gebruiksvoorwerp

dergelijke volmaakte synthese van funktie, ergonomie,

-f------ + tcn op1.icluc van het cornea· materiaa l, productieproces en vorm. Computergestuurde

draaibanken kunnen elke curve. sferisch óf elliptisch, met

2)

oppervlak, er van uitgaande dat dit een ex.acte ellips beschrijft. 2) Bestaat een lens uit een elliptische curve ontstaat cr tu>sen oogoppervbk en lens een parallel­loop. die behalve een drukvrije paSosing waarborgt ook veel berer

een continue kromming realiseren, waarbij zelfs de over­

gang tussen de kleine radius in het centrum van de lens en

de grotere aan de periferie geleidelijk verloopt en er

dientengevolge geen interne reHectie optreedt. Ongeacht de

-f- --- -+ a."ln fYsiologische eiscn voldoet. sterkte zijn moderne exemplaren flinterdun en kennen een

zeer gelijkmatig dikteverloop, met als gevolg een uiterst

gering gewicht en minimale ooglidweerstand. Uitgevoerd in

geavanceerde kunststoffen leidt deze vorm tot volledige

transparantie met nauwkeurige lichtsturing, gehele druk-

L

onder andere door een optinlalc uitwisseling van dc tfaanfilm. 3) Tussen een of meerdere bol· segmenten en een elliptische curve bestaat geometrisch een wCl.cnlijk verschil. De krommingsmiddclpuntcn van vooral de perifere zones liggen niet m~"Cr op de rotatieas. maar op een caustisch figuur om deze

vrijheid. perfecte adhesie, goede traanvloeistofuitwisseJing,

minimale cornea-deformatie, exacte centrering, gelijk-

matige warmtegeleiding en optimale zuurstoftoevoer. En

dat is toch moooi meegenomen. Evenals de visuele duur-

as hccngdcgen. zaamhcid in letterlijke en overdraduelijke zin. In haar

esmetische appreciatie is mijn dertig jaar oude contact-!cns onveranderd, de vorm elva n niet gedateerd.

Dit is voor de meeste gebouwen van de7.elfde leeftijd meesta l niet weggelegd.

Vormgeving is goed als men er geen last van heeft. Daar waar ontwerpers uit hun bol gaan, wals in

de associatieve Nederlandse architectuur met haar verwijzingen naar de golvende zee, sterke dijken,

lichtende vuurtorens, blauwe luchten en wapperende vlaggen, leidt hun inspanning slechts tot een

karikatuur en tot Kunst op Klompen.

Voor het bijvoeglijk naan1woord moooi ontbreekt elke bevredigende etymologische omschrijving, wel

bestaat er een onbecwiste wetmatigheid: als iets niet mooi is deugt het niet, ma~r als iets alleen maar

het ook niet.

,

.J

Keuzekozijn wordt Twee Booosting-aangeslotenen, Jaap Koning Industrial Design en

Reynolds Architectutmystemen, startten ooit de projectgroep 'Het

Keuzekozijn'. Dit resulteerde onlangs in het aluminium

raamsysteem 'Allure'. Nieuw is de toepassing van ronde in plaats

van de karakteristieke scherpe hoeken bij her aluminiumprofiel.

Allure is voorzien van een verdekt liggende waterafvoer.

Markant ontwerp A~lUlmlrullUlM

Ceü1l tr !UlM Tijdens het congres '100 jaar Aluminium in

Architecwur' op 16 oktober 1997 is de winnaar

bekend gemaakt van de onrwerpwedstrijd die her

Aluminium Cenrrum (Booosting-aangeslotene)

voor haar J1leuwe hoofdkanroor had

uitgeschreven. Micha de Haas, architect te

Amsterdam, heeft 'Het Aluminium Bos'

ontworpen. Hij werd geïnspireerd door de

• voor nleuw

eindeloze rijen populieren in het Hollands landschap. Het gebouw bevindt zich op een eiland tussen

een bedrijvenpark en een nog te realiseren wijkpark. Op het aluminium bos, dat bestaat uit 800

aluminium kolommen, bevindt zich één kantoorverdieping. Deze aluminium doos heeft een aanral

patio's die o.a. voor daglicht zorgen, hierdoor ontstaat een mooie lichtinval in het bos. Op 19 februari

geeft hij een toelichting op dit projekt. (zie pagina 02)

Rotterdam In maart 1998 wordt in Rotterdam-Zuid gestart met de bouw van het nieuwe

hoofdkanroor van PIT-Telecom. De constructie van het ontwerp van Renzo

Piano wordt uitgevoerd door Corsmit

Raadgevend Ingenieursbureau, al sinds jaar en

dag aangeslotene bij Booosting. Kenmerkend is

de schuine wand van het 100 merer hoge pand

die als beeldscherm voor reclameboodschappen

en nieuwsberichten fungeert.

•

L

Subsidieregeling ________ _

haalbaarheidsprojecten MKB verruimd

Bekend is gemaakt dat voor 1998 het budget

voor de Subsidieregeling haalbaarheidsprojecten

MKB verhoogd is van 6 miljoen naar 10

miljoen per jaar. Nieuw is dat de regeling vanaf

1998 ook weer open staat voor bedrijven die

gebruik maken van de WBSO. De haalbaar­

heidsfaciliteit is gericht op het stimuleren van het

mvoeren van nieuwe technologieën m

productieprocessen, door het laten uitvoeren

van een technisch of economisch haalbaar­

heidsondel7.Álek, het laten zoeken van partners

en/of het opstellen van een samenwerkings-, of

uitbestedingsconrracc. Dit jaar hebben ruim 300

MKB-bedrijven met behulp van deze regeling

een extern advies ingewonnen. Meer geld voor zonneboilers _____ _

De subsidieregeling voor zonneboilers wordt

rot en met het jaar 2000 voongezet en het

budget hiervoor wordt verhoogd. Oorspronke­

lijk zou de subsidieregeling Actieve zon­

thermische systemen eind 1997 eindigen. Voor

de komende drie jaar wordt nu jaarlijks 8

miljoen gulden gereselveerd. Ook voor dit jaar

wordt het budget met 2 miljoen verhoogd,

omdat er veel aanvragen 'lijn binnengekomen.

De regeling is er op gericht de aanschaf en

installatie van zonneboilers aanrrekkelijk te

mal<en. De subsidie kan naar keuze voor of na de

aanschaf van de worden aangevraagd.

Nieuwe fiscale faciliteit voor scholingskosten

Vanaf 1998 kunnen werkgevers op basis van een

nieuwe fiscale faciliteit in aanmerking komen

voor een extra fiscale aftrekmogelijkheid voor

scholingskosten. De nieuwe faciliteit is gericht op

de stimulering van scholing van werknemers ten

einde hen in staat te stellen de technologische

onrwikkelingen bij te houden.

Indien de scholingskosten niet meer bedragen

dan f 250.000,- per jaar wordt over de eerste

f 60.000,- een aftrek van 40% verleend (boven

15

het bedrag van f 60.000,- geldt een percenrage

van 20%). Voor de scholingskosten van

personen ouder dan 40 jaar kan een aanvullende

scholingsaftrek van 40% worden verkregen. Een

verzoek voor deze scholingsaftrek dient te

worden ingediend bij de aangifte inkomsten,- of

vennootschapsbelasting. De aftrek impliceen

dat een deel van de kosten extra ten laste van de

fiscale winst mag worden gebracht (een variant

op de investeringsaftrek). Nieuw programma _________ _

transnationale joint-ventures MKB

Onlangs is er een nieuw Europees programma

goedgekeurd. Het betreft een programma voor

de ondersreuning van het MKB bij de

oprichting van transnationale joinr-ventures in

de Europese Unie. Her programma beoogt

hiermee het MKB in de Europese Unie aan te

moedigen om in een andere lidsraat activiteiten

te ontplooien of verder te ontwikkelen, met

name door de oprichting van gemeen­

schappelijke ondernemingen. Op basis van dit

programma kan enerzijds een deel van de kosten

in verband met de oprichting van een joint

venture gesubsidieerd worden. De vergoeding

bedraagt ren hoogste 50% van de in aanmerking

komende uitgaven, tot maximaal 50.000 ECU.

Anderzijds wordt ook een bijdrage verstrekt in de

investeringen behorende bij de joint-venture.

De-le bijdrage bedraagt 10% van de investering,

tor maximaal 50.000 ECU. Kosten die in

aanmerking komen betreffen uitgaven die

verband houden met het ontwerpen en opzetten

van een transnationale joint-venture.

Een aanvraag dient te worden ingediend via een

financiële intermediair, in dit geval betreft dit de

intermediair van her JOP-programma, namelijk

de ING bank.

? Voor meer informatie

kunr ti contact opnemen

met Pouwer & Srevers

010 - 452 11 22.

A ~ lil

, I

.J

nieuws

prijzen Vdi de Octatube Space Structures heeft: 20

november 1997 de PioN-wisseltrofee 1997 in

onrvangst genomen voor het Quattro­

systeem. Dit is een kozijnloos beglazings­

systeem, waarbij speciale kruisvormige

koppelingen (de Quattroknoopl de stijlen en regels

vervangen bij het dragen van de glas panelen. Het

Booosting-gehalte bij de PioN-uitreiking was hoog.

Naast het Quarrro-systeem was ook de INFRA+

vloer van Buro A+ genomineerd. Dit product kreeg

overigens op 5 november 1997, tijdens de

Bouwconractdagen in Maastricht al een rweede prijs

bij de uitreiking van de INNOVATIEprijs. INFRA+

eindigde roen net achter de inzending van 100% (!)

puingranulaat beton van Meuleberg Recycling. De

PioN-trofee wordt uitgereikt door het ioN

(industrieel onrwerpen Nederland) en is bedoeld om

bedrijven te stimuleren zich in te zetten voor vooruitstrevende productonrwikkeling waarbij op een

inrelligenre manier gebruik wordt gemaakt van materiaal.

Op 19 november 1997 heeft Ingenieurs­

bureau Zonneveld in Rotterdam de Betonprijs in de categorie 'overige' in onrvangsr genomen

voor de 'Kurkenrrekkel"-opl"ir' naal" het

parkeerdak van winkelcomplex Alexandrium III

in Rotterdam.

Van harte proficiat!

-------------------.---------------elukkig 1998 !

HET BESTUUR VAN 8000ST1 NG WENST U EEN P R I MA J AA RIN GO EDE GE ZON 0 HElD, BOORDIVüL NIEUWE ONTWI KKELI NGEN.