Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland

b'ööostin nieuwsbrief ~

stichting industrieel bouwen nederland

• woensdag 14 december 1994

Booosting/TUO symposi um

Een symposium georganiseerd onder auspiciën van de afstudeer ichting Bouwtechnolog;e door de leerstoel Produktontwik.kelin an de faculteit der Bouwkunde in samenwerking met Booosting; t ouden op 14-'12-1994 i n het gebouw voor Bouwk.unde

echnische Universiteft te Delft.

mposia van de ee/scoel Proouktontwikkeling is een Stu led:

ópgeoo en met als tite!: "V ~ ieuwendefl1:ue'rialen, technieken cn componenten voor d nspiran.e voor dit onde komt--voort UÎt onder meer de volgende gedachten.

~_r.'Ii • .-f)( problematiek et omwerpen van gebouwen is vervlochten met zowel de t linie

L

bouwplaats (uitvOerin~têChniek) als met de techniek van het vervaardigen ",'ponente (p tiCI mck). De architect is vanoudsher vertrouwd met de bouwplaats en in y. f minder

ale met de componenten-industrie. • Het vervaardigen van componenten geschiedt in een industriële omgeving, die zich niet altijd ~

goro verstaat met het logistieke regicm van de bouwplaats. In de bouw neemt, anders dan bijvoorbeeld in de vliegtuigbouw, technologische research gee vooraanstaande plaats in, (Minder dan 0,5% van de omzet wordt in de bouwnijverheid aan R&D besteed.)

Technologische ontwikkelingen binnen andere bedrijfstakken dan de bouw kunnen onder zeker voorwaarden een belangrijke spin olf hebbm naar de bouw.

De industrie is geïnteresseerd in een zo breed mogelijk alZetgebicP van zijn produkten. Kennis van in de bouw weinig of niet toegepaste materialen e eroduktietechnieken kan voo architecten een bron van inspiratie zijn bij het ontwer~ ntc we typcn bOlJwcomponenten. In de sfeer van de buitenhuid en van de installaties en vo nienjJlgcn is in de bouw een groeiend behoefte aan technolog,sch hoogw$'dige componenten, waarbij wordt uitgekeken naar bedrijve ffiet.ee"-grol expcrtÏse.op het g bi »"oln industrJed c ardigde.elememen ,:Jl...coml>onentrn

,

.J

r

programma

08.45

J6.00 ].m K.lplicky I architect - London

16.40 Afsluiting • Ic louuJcn in Je Duo"" ..... 1

L

sympOSium

Bovengenoemde pUnlen leiden

rQ( de gedachrc, d~t kenni5name

door panrápamen uit he! p,oa:s van bou\woorbereiding omuent

omwikkelingen op her gebied V:ln materialen, technieken en

produkren uil andere takken van

de conscrucrcnde indtlSlrie e,n injectie zou kunnm geven nn de

vernieuwing van ontwerp en

produhie i n de bouw. De wiju,

w:urop e.e .J. (or archi re.cron j­

Khe i nspi ralie kan leiden. UI! -:::ItiD 111JI<:cn uit de voordrachren van

J?i.chard Hortkn en Jtm ~pli(Jry.

,

•

•

L.

dinsdag 6 december 1994

In navolging N

presentati B t

. 0 0 0 S 1 n

0 <>Ö >, ...., c: c: <>ö ..... <-IJ QJ (I) 0- e: I./) ::l

<- c: c: ~ -'-' QJ QJ QJ ::J (IJ Ol <0 c: IJ (/) '- E tO +-'

CI:l .w (l) (IJ (J.) ::l 0- 3: .Y. VI :I: -'-' a +-' 0 (lJ

c: <U :J IJ e: +--> re a Ul C ..c: C (l) <lJ tO :> C '" IJ ..(U ...., :> > ..c:

0 '? <- <U U -0 tO U , -<>.:: .J:: "D ~ <-« ...., ''-' IJ c: «

<- >, <- re I- '- .-' tO w +-' Cl) c: "" u '- '-(/) ..Q ..Q '" LL. 0 :J +-' :J TI 0

U c: :I: 0 '- > c: <l> '-

-0 0- 0 '-:J .D

.Eén van de uitgangspunten van Booosring is de

interessant en mogelijk succesvol kan maken.

DaatQ(ll is Booosring van mening dat men ~I~~:urs \l~. werlrn~jle moet kennen en llef.lt ook begrijpen. Aan het woord zijn dit kUT de ontwerpers.

'Zullen visie en praktijk naar buiren brengen.

Dit doen ze door korte bureaup=cntaties

combine~n met aandacht voor bouwprodukt­ontwikkelingen. Wat komt er allemaal bij

reaJiS.1cie van een bouwwerk kijken? Als produktoncwikkelingen zijn. hoc gaat dat? Hoc pakken deze bureaus een dergelijke onltwj,kkc:linjJ; r a~n~ W~r zijn de gremen aan het' 'kuIlnen' van

bureaus? Waarschijnlijk heeft u 7.clf ook vragen, ... ,., .. __ ......

hoogst eigen persoon, meI een 1C'/.illg over, hOt' het aodeT$. toekomst en Olll;W~pCIl.

03

.. '0

" '" ,.

,

...J

r

L

• presentatie

De Ad van BerJo Indusrcial De.si 11 Bureau \'oor indusuicel onrwcr en SI. CaLhor;na.srraat 9

• • AOIIAN BERLO

• 11

5611 JA t.il\dhov~n tcl: 040·45 67 96 fax: 040·4513 31

H et ontwikkelen \':lI1 een 'heldere, imegral~ bedrijfsidenlileit' op basis van

onderwek naar bcdrijfsdoelsccUwgen, -tech nologie, maalschapf>clijke

w:wdcn en nlMklOn Iwikkelingen en deu: [oep~n op alk uiting.:n ''all een

bedrijf Door CCD duidelijke onrwikkelin~uuctuur vormen onze werk­

u;JJU./lcd.:n voor prod~ct ~o gra/isch ontwerp een verni ndende r:tctor

tussen diverse disciplines wals research, dcvdopmcnr, verkoop, marketing

en produktie. Hierdoor on t.ltaan stlcces\lolle innova(Î<. .... e pl'od~<Ien met

op" m ale m.l k Utansen.

Hubert-Jan Henkel bna arcbireclen Archire(:renburcau Hal 133 5282JN Boxld lel: 04\lO·IG 18 fax: 04) \(}-}8 87

Tijdens de ontwcrpproresscn bi n nen on5 blll"eau zijn ~r altijd ~anJei.dingen

Hubert-Jon Henket om '"'IJl bouwondeldelen ontwikkelde produben Ie nlakeo_

bna architecten • vormgeving als gevolg van nieuwe produktie-methoden en rueuwe

produkticmeLhodcn als gevolg ~ gewij2igde ontwer('opV;lIIingE"n,

• h~r optimali.""",n v:m matcnaa,kigenschappen.

• het samenvoegen v:m insullatietechniek en bouwl~d, n iek.

T"ièn Dcsi n OIHw~r bureau voor architectuur en roJlIktolHwikkelin co

Engdstdijk 2A S231 EH '!>. Hcrtogcnbosch tel, 073·41 82 08 (\lX: 073-42 81 47

, (l!>

TriEN DESIGN

1) 'im D~<ig" <Ieh 2iel, Icn doel in haar onrwerpen een synû,<:sc I" her.:jJ'en

tuS~n uiteenJopend~ CTÎteri~. wals functionaliteit, esrhetiek en economie. De meer dan IS jaar in Icr nJI ionl1c cn-aring in bOllwverw"" IC bedrijven

vonuen daarbij ecn belangrijke inspirar ieb ron. J nd ividuclc eisen van

opdrachlgevCIs en eeD snel \'cr.mdereode weedd vragen om irJVeJl liYlteil en

cri!-uivireit bij hel bereiken V3.Jl optimale remiraten.

ir Fr,mk van \Vaes, buro voor Architektuur bv Archiceccenbureau Fazamlaan 23 5613 CB Eindhoven td: 040-44 5290 fax: 040-43 14 45

Aanpasba:u bouw~n bi~dl mensen, ook op langere termijn. JeerTuimte.

Ma~(schaPf>Clijke en technische ontwikkelingen g~MI sleeds sneller.

Gebouwen mogen dil door hun vorm en mareri>:tJgebruilc niet blokkeren.

Aanpasbaarh,cid dicl1I vanaf het begin iu hel P .v.E. tc worden ingepast.

Hierdoor wordl vroegtijdige ,loop. kapiraaJ- en encl'giewrlics door indflciènl

gebruik van Om.c gebouwde omgeving voo,komen. F.col"gis~h bouwen

gebruikt de techniek ~n de men~cliike r:tnusie

Loc.\tic: Kantoor van de Toekomst -Illschrijving via de antwoordkaart,

achter in de--J.(! nieuwsbrief op pagina 10.

,

<I

•

\/er'slag

BooosL l ng beLoc flt LEEp celllrUIII Vdll GE Plastics i 'l Bergen op Zoom op ainsdag 6 oktober 1994.

LEEp of wel Booosting

tu s sen ~1FIiI~iIiI

Van LEp naar De bouwmada heeft ccn enorm pot I I vandaar dat het de moeite waard is om daarin te investeren. GE is ii 1989 met het Living Environmcn", proj~t (LEp) in de VS van ,fan gegaan. Hel doel was

niet een plastic huis IC bouwen, maar om te Uten zien d.u hoogv.':l2rdige polymeren in cnmhin~!ie met traditionele bouwmaterialen ccn grijke aan\ulIiug op her !lcstaande pakket Klmnen ben:kenen. In nauwe samenwerking met d mer:. binnen ~ct LEEp project. de Europ~e variMlt va». Living F.nvironmem. worden nieuwe ontwikkelingen op het gebied van dakbedekking en beglazing ges!ÏmLlleerd. Innovalie van bouwprodllklcn staat centJaaL Bovendien wil LEEp ouk ecn lcuol}'5ntor zijn voor de al bes(:l3nde mukten van ({E Plastics, waU verlichting, v<!Warming en

ventilatie, air conditioning en Joodgierempul. Om dè LEEp ~edachre vorm te geven werd hel bureau Jan BroMIl/Ç/ kO.:Îlllt!J gevraagd ccn pa&Cnd inrmovatie~ge\?puw te ontwerpen waar de materialen van GE en pa"n(,f~ hekcken wuden knnnen wordtIl en waar de inlcgrdne van plastics en traditionele materialen in hel ontwerp naar voren zouden komen.

Tussen Hoep en Vries LEEp bClckcm voor JilIl Brouwu het 'Liefde en Ellende' project en GEP: Geniaal Enigmatisch Professioneel. l.cmiaal ('1) Prof"",ioned moge duiddijk ~ijn. F.nigma~isdJ blijfr hangen. maar dal kan ook niet anders. want wie mystiek vel-lda.aJn is geen ~ovige. ) an Brouwer corutateert dat kumrenaaJ:s en architeCte;! in vcro,vnrring rijn. Dat komt orndnt h~ contact met de llàtuur verloten is gq;un onder invloed van de voortschreidende technologie. jawel. In de bouwindustrie is die (<<:hnologie: ove~ns

duidelijk minder lOr ontwikkt>Jing gekomen, maar desondanks zijn ook architecten in verwarring. Ze

vereenzamen, omdat ze de tcchoick van het bouwen niet ru~r behee~n. Het is h~rfsr. de bludjes vallen. Er is een lichrpunt: de techn~k heeft nog gccll vaste plek. Er is ook zoiets als meruehjk bekeken techniek. mild [eten. \VJj leven twscn hoep cn vries: zal het lukken de participanten in de steeds complexere are a v~n d~ oonwput op een \ijn te krijgen: zullen U! ooit dezdfi:le mal sprc:ken~ Firmiw, utilita!, venu.'tus, vrij vertaald: stijlheid, blUikb.1.:uheicl cm bcvallighdd .. .lk he ' bang van niet. Na deze bespiegelingen w.lndelt hij opvallend bescheiden ~~n de h~ntl van dia's door het rrslLlta31 Vllll 7.ijn

UIlt_Cp YOQr LEEp, proeve van Prouve. een bijzonder fraai en geestig gebouw.

Van LEEp naar lijp, een puntgave verrassing General Elccrric wil de bouwv,'erdd winnen. Hoe doe je dal? Het is een even simpel als ontroerend

verhaal. Je hLlLlrt een ~rchi[ect, eentje die het een beetje leuk doet. Jt la3[. hem lekker zijn gang gaan. wan[ dat mogen ze nooit. Ze hebben ook begrepen dat jew'n jongen nict helemaal :I:lleen moer laten

zwemmen, wane archie<.C.tcn houden VIUl tegengas. En als re dat nict krijgen cl,n z.oeken re hee wel op. dus klier je een beetje ovcr de kleur van z'n gevel en zcur je een beetje over ttn langç pijp. Brouwers

val stond wagewijd open mer als resul taat dat GE zijn gevels V<l n het eerste concept in fCllc ongedeerd

heeft bten staan: een sappige sch il. En kijk dan ~~t er ineens een puntgave vtmssing in het poldergras

met daarnaast eea roya! home""" wcccgaJozc :lrchuecruur, de vJee.>gewordcn met~foor van Hollands

bouwen met een pretrig gewoon schuin dak mee pJ:t.Icic pannen en pla~[ic mellelwerk. Een scheil

oon(r05(. Warr[ W<1l zijn U daarnaast Iddc.CI tt keer geg:uJl bij het kttclhuis. CollIe<! llC'U. inconsequent.

Mooi. Kljrn.~a(gevel wer\([ nog nicr helemaal. D:tkjc is hier en d~o,' nog niet heltfllnJ af. Doel er

allemaal nLcr tOl'. Jammer is het inlcri(lr)cur. Terwijl ik aIlc aanwt:tigen bCII-:l.p op het iets re enthousiast

kloppen op rood bakstenen muurTjes - g~n schijn d,e bedriegt: rode knokkels op pijnlijk terug

g"l rokken h;md- wordt lJinncil getoond hoc lelijk en hoe mooi plastiek wel wa en hn. Het hart van

het gebouw wordt gevormd doClr een bruggetje, waar je (Och wC'! even naar je pacemakertje grijp.: de

d:lkbedekking van de [oekoms{. Plastic dakpannen mer handig kli plpeem Gelukkig zijn er ook hele

rroaie produktrn.. De !öChuine, tr.t.nspamme, halfhoge, matte wanden bij\foorbee1d en gevelbcdadding

die vedklcu,ig geleverd kan worden. En eerlijk is eerlijk war ze bij GE wel begrijpen is dat er "oor de

bouw produktcn nodLg ~ijn d ie flexibel toe te passen en snd op de bouwplaat-. tC monteren zijn;

Brouwers communicatieve wenS is in dit project gerealiseerd wrwlg.p P".!lnd 15

•

L

door de Voor mi j i s de schoonhei d van

ogen van

H k ij rchi tee t uu r recht even red î 9 met en de mechameke mogelijkheden van van

Laarhoven een gebouw, ofwel hoe meer er aan kan bewegen hoe mooier het wordt.

Ic/uer er bew~ 1.0 wc.inig aan gebouwen. Onder meclunleke mogchjkhalcn van ~n gebouw versta

ik ook dat hei gemakkelijk gemonteerd kan worden, we"r uit elkaar kan ~c., maar voornamelijk dat onderdden eenvoudig en veelvoudig geproduceerd kunnen worden_ En dat repecirie als vormra.'ll

gebruike worde. Srarions lenen zich daar prima voor, vooral perronoverkappi rtgen, dIe zijn 20 lekker

lang.

In de tijd dat gietijzer nos een veelgebruikt

bouwmateriaal was, ontstond di~ schoonhcid

vanzel f, ook all.alcn cr veel kiinknagds in. Een kilootje mee( of mindc:r d=! cr niet tOe ('n de

dict:l.tuur van de dorre rekenmeesters heersre er

nog nier. Tegenwoordig Jukt her zelden meer om rtpetC.[CClJc schoonheid IC creëren; bijna in alk

srar.iofl5OverJ<appingcri zie je: niet meer dan de .s raalproflelenc:a ralogus V~rI d.: Hoogovens, door

de dorpssmid aan elbar gebakken.

Wie her wel is gdukt zich aan die buisproJiele

architecluur [e onttrekken. is S;tmiago Calalf3va

met het station SladeU\oren in Ziirich Exlru~ie­

archllectuur oprim.1 forma. Ook al \\I;Ircn de

perrons l=rccht geweeSt or li,epen ze

gerord«rd als t"Cn bobbaan [egen een heuvel op,

dan rlog was de:7.e overkapping optimaal gewetSL We!LS\vaa.r be:;f.aan de rne<':Sle onderd~len uit

sraa[plaal, maar d~fl wel v~n 60 mm dik,

macçriaal wa~",an wt ifl Ncdcr!.tnd alleen maar

scheepsrompen maken voor ijsbrekers, En er

beweegt in ieder geval iers, De roeg~ngstr2ppert

van

07

,

..J

r

•

11 mJOOi

Als \'oolbedd van zo'n induwied produkc dat in

ied cr geval iets mtr cl c bouw re In ake n heen, neem ik de originele <:erste Workmate v:III BJack

& Deck.r (ontwerper mij onbekend). Een

slucadoortrapje verworden (Ot een compleet

opvouwoore werkbank. Zo'n Workmate bes!a41 uil ongeveer us-en-tw; n tig verschillende splIit­

giclOndcrdclcn. Er ûc d~n ook geen gram

alumi nium teveel aan, maar de malkoseen

moeren enorm zijn geweest. Elk onderdeel is een

vorm op 7.ichzelf mtr de meör subtiele

verstevigingen, beve:SligingCCl en Slei POOtjes die

samen een consr met ie vormen zoals alleen

maanl2.fldcrs cruÎI1.ien. Als je het complelc ding

hebl "ilgeklapl (jammer genoeg gaat dat niet

pncuru~lisch, op ~rst~nd bediend d.m.v

veelkleu rige spiraalslangen en gepaard g:unde

mee ge.lis zoals bij de I ucllt rem men V';In een

w;lchtwagen) en je hoofd vl'rvolgens in de oncsrane rui mfe stedu, wam je je onJer een opvouwbare

Eifdtoren, in eeo A.omlum 'londcr bollen, boven op Lloyds 7.onder huircnhu id Je 7 iet de duiven al revrede<l koeren in de oksel van een versrijvlI1gsschor.

Vorm bepaald dOOf dal w.l\ een

construaie moer doen, ruel door de

modische gril van een vormgever.

Hcha, zijn ook de workm'tltS van

heden \'ervallen [or veredelde schlager> van gevouwen blik. Her

~ nige voordeel daarvan is dal pluc­sraallangzaam vervormt onder een

bouwvakker van 125 kg; gegOten

aluminium bezwijkt en breekt in

een klap.

H mk vtm lA4rhcvnl

H uberr Jan HenkeI Architecten

...... de or1ginele eerste '"orkntate v~n Blad ~ Decker

..,

..J

r verslag 22 september 19941

Booostinq produktontwlkkel1ngsbijeenkomst gehouden op de Faculteit Iloulvtechno log ie Viln de TU Ei ndhoven op 22 september,

..... . van doe tot doen

het zelf kasteel

wat? Een we nog . . 7mpreSS7e

In de luxe van de goedgevulde Oorgelozaal leidde Jan Westra de

bijeenkomst in met een korte toelichting waarin het bestaansrecht van B0005tlng aan de orde kwam. Was

80005tlng eens een idee van twee architecten, nu is het vooral een

netwerk van aangesloten architecten, Industrieel ontwerpers en industrie,

L

Naas! de georganiseerde bijeenkomslen i, in de loop der rijd ook een zogenaamd s«H[ldair contac~ncircuil ontslaan, Her nlellwe Boooslingbockje 'Boooscing in

beeld', d~I tijdens dC?J' bijeenkomst werd uitgereikr, /.'Il hier~:m ook uker een bijdrage leveren, !-Iel boekje dar door grOte inzel v~n An neke van Dijk toe stand kwam,

pre.sen leert de MJ\gcsloecnen als een Sèt kI eu renstalen in een compact draaiwerlc en lun ",ord~n g~b(Uikr om net iclS meer te welen te komen over p~rsoon en bedFijf

De 1'0 Meeting wordt vooral ge-zien :lis een gelegenheid om dwr weer eens Ie ommOCIC'Cl> over

prodUKWntwikkdlllgen Te praten, maar ~na veora! ook door te doen. Het bel2ng \'all. \v;l\en m

doen werd nag eens door Jos Lo~c van GE Plastic> zichrbaar gemaakt mee aardige dia>svan een doe­

hel->.e!f bsreel (l1,c BORY·ÛlsrJe van Jeno Bory 1879 - 1959) in Hotlgarije dal in eea vcerti.,<1flIl jarrn werd gebouwd. , ndien dir bouwsel als een voorbeeld VW1 produluonrwikkeli ng genomen wordt, dan

g.eeft dir eens en IC m~er >.1f\ dat cre:lIivilei, (de wil om te doen) en uirhoudingsve'mogen bdangrijke

clg~nschappen moeren ZIJ n v~n produktonrwikkdaars.

Zich hiertegen afspiegelend zijn vervolgens de lopende projecten doorgenomen_ Geïnreresseerden

kunnen hiervan bij Booosting een kone Sl311J5 quo opvragell. De middag eindigt meI grootse plannen omlrent hel Booo>lhuis en een spek~'Ilkei in 1995. Daar zit muziek in .. __ _

illg Mm.' Kuip~ Hoogovms

•

<1

• I programma

Booosting Bijeenkomsten 94/95 6doce.mber

14 december

januari

februari

27 mruu-t

april

BoooiC;ng Omwerpers Zuid-NedCIland prcscmerc:n

zich i.n hee K.tmoor van de T oekoffiSC in Den Bosch Symp05ium 'Vernieuwende marcrialen, rochniekcn en

componenten voor de bouw' '.5 m. de TU Delft in Delft

Reynouadc H~fdc[wijk

PO Mccring

Work5hop i.m Faculreir Bouwkunde van de TU Dein De Markies cn De ReaJiccH i n Almere

NB. A2ngeslorenen die hun bc<frij f, de

bedrijfsfilosofie, her produktenpmc!

c:n c:en discussie mee 'bouwgenoten'

in een BOODSting-bijeenkonw willen

presenceren, kunnen hierroe cone~cr

opnemen met Booosting.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

b 0 0 0 S t •-n 9 In mei 1988 is cl< Stichting Industrieel Bouw~n Nederland, BOOóSfing. o pgtriçh [ \';Inuil een gecombineerd iniria rief van

s tic h tin 9 indumîe.. onrwerpc~ en architecten. De voomllffiS(C doelsrdling

industrieel \'~n BoooslÏng is het 6cvordclm van het omwerpen, onrwikkelen, ondenoekcn cn

b 0 uwe n ro.:-passen V'3n indumieel rt "<:'!Vaardigen bouwprodukten en gcbollwdelen, ter velhoging

n ed e r I a n d v:1n de kwaliteit Irl/'I de gebouwde omgeving. Op de anrwoordhan klim u aangeven

of u ge'inreressccrd bene in meer i nrorm~tie ovt< de ~Wvitellen vm Booolring.

NAAM

I I ui 8WRU'

I I I I I I I I I I I o Komt op 6 d=lxr ~m~al\dc, va I 13.00 - 17.00 u\lr na.\r de presen­

t.,ie van de &lJI)jting OIlllIMl]"l Z"id-N,dtr!J"uI, IC houden in hct Kantoor van de Tockonm il) Den BO.ICh met . . . iX,,"om:n. (ril f'q. O~(H)

o Komt op 14 dc.:cllIbrr >al\!i,und~. vnn 08.-45 - 16.40 uur n3:l' hel $)'mposium V""i""",,,m _~ .. II7I, uxnl/itlml ("tI (J)'I/~JftntnlllDDr d. /Jouw i ... m. de TIJ Delft te Delft met . . . peNOncn. lrucllli)vjng;'

bindend. (~-.-mI"""'f!>''''-'''''''t. O/..(l1)

o OnMll!!t gra2j\ informatie <)Vcr párllcipatie bij B<l<X»lIng. o Ikstclt her boek 0 'SooOl1Îng in bMrijf (1992)

Partieip:anten!

L Niet-part icip:omcn:

o 'TuUCI\ traditie en <"'pcrlmenr' (1989) o 'SooOlling in beeld' (1994)

f 2S,OO f 39.50

Booosting

postbus 23000

3001 KA Rotterdam

.J

· , Nieuwe participanten 1994

polyn orm Bouwpr od ukten bv Contactpe rs oo n: de heer i I' L. Me tz

Amersfoortseweg 9 Postbus 5 3750 GA Bunschoten

tel 03499 895 11 fox 03499 - 885 21

Polynorm produceert en leven bouwprodukren, zoals binnendeur­

kozijnen, sr~cn woni ng-roegangsdeuren en garagedeu ren. Her bedrijf is aClier in cl iverse Europese landen en heeft rcvtns vesl igi ngen i n het Verre

Oosten. Polynorm doct otldcrl.Oà en otllwi kkd ing gericht op verbeleri ng van her bcslaotndc as.<occiment en zoekt n~ar nieuwe prooukcl markt­

combinaties. Oncwikkdingsrichtingen: hogere eisen brandJgeiuid/inbr:lJ.k,

consument gericht bouwen. sySteem Icvcr;mcies. Eigen omwikkeling en uitbesteding van dec.luJj~"C(en. Produkt-technologie, vervorming plaatstaal

(persen, walsen, u:uen), kunststof schuimtechnologie en poederco:lring.

Polynorru Bouwprodukten is als divisie binnen de Polynorm Groep de 'opvolger' van de NV Nederlandse MeL1.alindusme, die eind 40cr jaren prefitb wen wani ngen produceerde. Dcrc

bouwinno\'atie is in de SOa jaren StOpgezel, maar vanuit de on !Wikkelde produklieu:chnologie zijn loen nieuwe produkten als hallen, paneelbouw, binnendeurkozijnen en garagedeuren onrsraan. I mpuJsen voor nieuwe produkten I iggen nu naar onze mcni ng mi ndcr dan in het verleden bij Je produ.krielcchnologic, maar eerder bij degenen i n de bOllwmarkl d ie de produkten locpa.ssen. van bcsrek.<;chrijvcr (Or b"""oner. De ontwerper binnen RooO$ring gcorga nise<,rd. komt deze impulsen op

het spoor. De wl<selwcrking tussen de ontwerper en de productnt, zoals Baöo<ung voors=[, zal een srimulans zIJn VOOr de onrwikkeling Vall niellwe produlcren.

\ b~~ti~~\," b ~l e .\~ I tJI / B Y" .. B lt . ~~l bl~di "'""b~:~; ~F=C~,_ . rel b" ~/kt:

ooosang'm ee u IS een all os a g <nAjC41iI me. eruge ,uipvuJt KaU wO en LJgewer L)..: '"0-.d · /e'~ '_I:: \ . H dB ' c..' . aal op lT"-SJ,s \IlIf\ e J ,n st uuor~ue. ct a cmt vaag egeest va,n / ooostlllg; IUJ)Ct'JC"p~aten en

techniek gaan h~(tÛl'h<!-Qd, oflûer liever van hand toOI ha.nd, M"aar o9k mag de uilVoeriri.g g~en worden ~$ e ,(pL 'nde ~piegel van het bestand. B a<hijde~ die komen. bladzijden die g:dn

\ F ' /I .' I geëigende ,m'dde(j n bij elhar geh:oude ,dat !ijlst een mcufoor voor de stichûhg zelf.

In ecrsti nscantiè s~~en we nog o'nec(biedig er een~moclenbae:kie en hoewel I at lot op ,~ hoogr./ de-~~ri~~elit, is, h~t c;legant ~;te !prel< ~ ccn PR boe~je. Hel ve~ft de infor~"arie verg71~en-met ~kvan., ob!îgat.~ kaartJ~ en ije(> ~ orden gebruikt om net leis leer te, ';Yeten te

}0'Y,en ~ver pe~on en bedrijf. Ter pl~è, m~~k als naslag achteraf. C' h~pen dat (Jc ,/ mspu"atle van,de samensleUers overstraalt 0 de gebr~ers.

~ y ~-. kj, "",,n .. ' .zo, _oo,<II<=.p ".;~ '0. l

<J

.J

r :i.t.t·li'i ,ij colofon

van VoUenhovenstraat 15" 010 4365741

postbus 23000 300 1 KA Rotterdam

010 43663 IS

colofon

Booosting bestuur

ir liln Watra TU Eindhoven ir Eric Vrmlmburgh ArchipelOnrwerpel':'l

ir lntke PIISt Post Ter Avcst Architecten

ir Mllrrei Vroom Landmark Desiltll & Techno[o~

;"g Adrie Kuiper Hoogovens Groep ;r los lAb« GE Plastics

Henk Mn Lanrhoven Huben-Jan Henket Architecten ------------------------~---

Vooniucr

Vice voonitter

Secretaris

Penningmeester

Lid Lid Lid

ï

<I

•

L

Booosting nieuws

realiteit in , De

,e' ,v ,a~a-.n:tiewoning clntwerp.en is eèn gecompliceerde :'lT'i'l'lj.-."I=Jr~b'''n' (fia(jwe1'~l ·'jk reàliseren: tijkt daarom een wonder.

Toch heeft Almere Stad de primeur van deze bijzondere woning ;n de futuristische expositiewijk 'De Realiteit'.

De Markies is ~'Cn pri}wrJagomwcrp uir 1986 van Archili'i'lmbllfl'1l/1 RiiIJlliJ/gk uil M.tasland Na een jarenlang innovalÏcfbouwproct:"S is De Markies als l>fOlOfype op de 2uidocver v~n de Nnordcrplassen hij Almere te bewonderen. Dir 'vakantiehuis' is met een minimum :1.10 middelen geçn:ëcrd. Mer opgeklapte markic:'LCll en vloeren is ze w mobid al~ een carolV.IO. Kenmerkend voor hel Markies­inrerieur zijn de flexibele indeling (mer en 1.onder buitenruimte). mklapbllrc mcu~len en een multifuncrionclc nane cel. Volk-dig uitgeklapt ont.~t:lat een verbluffende ruimte van 6.60 x 4,50 meter.

Op 29 september jongstk-den is ~J: officieel in gebruik genomen. In hct voorjaar van 1995 zal een Booosringbi;~'Cnkormr rond De Markies en De Realiteit wOHlcn g~'Organiseerd.

ï

.J

•

L

, Expi demo ' Exper i men ten en Demonstratie-projecten in de bouw

Expidemo is e~n lechnologie-slimulerings­

programma van het ministerie van VROM dat

sinds 1987 ken" Isoverd racJu ondersleunt bij

~"Xperimenten en demonslr.uieprojcclen in alle

seaoren waarin hel Nederlandse bouwbedrîjfs­

leven actief is. Het programma wiJ hiermee een

bijdrage leveren aan het vergrofen van her in nov.rievermogcn vtll hel Nederlands bouw­

bedrijF en he! yemerken van de concuHCtl ­

ticposit ie.

Dto Stuurgroep Experimemcn Volkshuisvesting (SEV) tC Roucrdam is verantwoordelijk voor

werving, select ie en begeleiding v-an projecten

binnen her Expidemo-progr.lmma. Het

concentreert zich op [Wee thcm~'s, 'Consument­

gericht bouwen' en 'Ouurl.1am houwen'. Bij

'Consllffienlgerich I bouwen' SI3.~t de gebruiker

van het bouwwerk centr3:tl en is het tocgespilSr

op nieuwe I'rodukliemethodclI die inspelen op

de vr;o.ag vlll verschi lIende gebruilcers. ~i j 'Consumentgericht bouwen' giMIl hel Dm

nieuwe (markering) methoden om dc consu­

ment opti maal (c informeren en in Slaat te

S!cUcn produktcn tC vergelijken op b.'lSis v-an prijs en kwaJileit. Binnen h~( Ihcma <Duurzaam

bouwen' worde ge70cht naar nieuwe 'miJi~'U­

vdendd ijkt' (ceh n ieken, marcrialen ~n

produkten om de volgende dodstellingen (van

het Narionaal Milieubdeidsplan eo Noca

Ouu!"Ua mllouwen) na rc streven: integraal kClenbeheer. encrgie-ex tcmivcring en kwalircilS­

zorg. I ntcgr.l~ kelcnbeheef conccnlre<!rI zich op

projecten wtlarin nieuwe. ",ilieuvrimdel ijkc

produkten o( bouwmethoden wordert Ont­

wikkeld en toegepast. Voor proj~'C!cn op het

terrein v.n energie--extensivering l.:J de SE.V

samenwerking :weken m~1 Novcm dat projeCten

rond energiebesparing onderslcunt. Bij kwaJilcilS-

bevordering betreft. het kwaliteit ~n het

binnenmilieu, geluidsisolatie, gduid5-bdasceT)de

lobl ies en a rchit.eClonische kwaJiteit van

duur7.3an\ bouwen.

Om voor ondersteuning binnen het Expidemo­

programma in aanmerking te komen, moeten

projCClcn voldoen ""n cwee voorwaarden:

. de milieubewuste technieken, m'lerialen

of produkrcn moelen het oncwikkelings- en

Icstcircuic :U voorbij 2ij n,

• het projea moe! relevant zijn voor de

noo(ds! room van j,tot bouwbedrijf sievert.

Vernieuwende projecten die zeer hoge

kosfen mer zich mee brengen of slechts op

ccn genng maatscnappcJijk draagvlak

kun n~n rekenen, komen mi.nder snel in

a:lJlmcrking voor de EXPIDEMO-Sl':HUS.

De Expidemo-bijdrage ($ nier bedoeld voor

produ1crontwikkcli ng. maar heeft her karakter

van een aanvullende IIn:tnciering, die primai r

gcrieh I is op het lOt stand brengel) van optimale

ovcrdradu van de uil' een dem005tratieprojccr of experiment voorc/{Omende kennis. Deze kennis­

oven1 radj( kan gebeuren io de vorm van

brochures, a.rrikden.. symposia en audio-visuele

produkties. Oeelnemcl"S die een Expidemo­

bijdrage aanvragen moe.ten zdE beschikken over

middelen om hetcxperiment ofhe! dcmonsuaóc­proieCt ook dandwerkdijk uit re voeren. De

j nhoudclijke ondersteuning door de SEV beslaaI

uir d" u irwi>~eli ng van kennis en el'laring rus.sen

proje<:lcn en het direcr adviseren V~!l de

projecren zelf.

SEV, telefoonnummer 010-413 09 35

? Voor mc.er informariec rouwer & Schrerden,

mbsidie-adviseufs re Rorrerdam 0 lO-4S2 1 J 22.

-,

<I

...J

verslag 6 oktober 1994

Verfrissende rondl ei di ng uat architcçtc:n toch nkt door t'Cn gebouw lopen Tussen Il:Zingcn door wnder dat direct d3<lrop een borrel volgt. Dan loopt je programma UTen uit. 7,1! ûuen voortdurend met hun tengels overal aan Rukken aan showborden, nagden aan becladding. springen op dun uitziende ondergrondjts ,en rammen met hamer op beveiligd glas. Het loopt dus uit. Jammer, want daardoor komen de leirngell na de pauze enj~ns onder druk te staan. Cm-Jan Kooi, projectleider van het LEEp programma \"~rrcll over ûjn eerste ervaring mc:t al\:hitcçrcn. Hij had er nog nooit ('en onrmoer voor hijàan dil project Degon. Hij bouwde chemische fabrieken en dat is toch wel iets anders. Architecten zijn nene mensen.met een dikke Vli!~cn, 7.onuer stropdas citeert hij uit de kinderbijbtge \':ln de NRC. Inmiddels weet hij, dar je met architecten moct spl"ckcn in termen van spanl\end, niet saai en cultUlII

' overdragend. Provocerend èn dynamisd\ was dc opdracht. Hij W:lS blij toen L-en schok van herkenning door hem hL'Cn #ng tocn hij de eerSte ontwerpen van het gebouw onder ogen kreeg: 'cen kcrelhuis. Dit kan ik begrijpen.' Kooi vCrba:l$1 zich vervolgens over de enorme hoeveelheid afval die de bouw generèert, zo'n 30 %, voornamelijk aan verpakkingen en verkeerde levenngen. De controle tijdcl1$ her bOllwproce~ mo(;t gwtcr zijn. In her ontwerp van LEEp is benadrukt dat GE

systeembouwers moeten zijn. Een nieuwe ontwikkeling nu is plastic beron bekisting, dat opnieuw re gebruiken is. GE bewijst een volw:lssen bouwpanner te zijn.

Houter <";ehcd in ItlIdiric van de Booosting bijeenkomst volgt de t~enk-nog v:m.}ilf1 Wt'Jl7nclit keer, even:us die van Brouwer gelardeerd me! woordspelletjes. Tmdirie? Bij Booosung? Dat 20U loch tol diep

nadenkell mo«cn $tcrntnen of herdenken zo Mtll wil, w.t.'U'bij niCI mctecm aan gmfr<:de(n) gedacht hoen te worden. Het prefIX 'her' immers betekent in strikte zin 'opnieuw. W~ttll betoog! de basis

V"AA Booostiog. Kernachtig en duidelijk. Noodzakelijk om te herhalen omdal de doelen voorlopig niet veJ:\vezcnlijkc wllen zijn. Hij doet dat aan de: hand van zijn interpretatie van de letters GEP: Genenc, Eeleenc en Product. Her generieke produkt wordt inge7.c! als volwaardige vervangtr van 2.ijn nabootsing; een soort cult fetisjisme dus, aldus Westra. Plastic nabootsen van bakstenen is daar een griezelig voorbedd van. Goed tout: plastic houe dm houter i~ dan hout. Wtscr.l Slelt dat vanuit de kunSTStof producerende en verwerkende industrie hel begrip generic nieuw leven ingeblazen zou moefen worden door de gangbare verhullende bouwconstructies opnieuW tc bekijken. Eclectisme of

V

het bouwen op ideeën van de voorganger is niet noodzakel ijkerwijs aUeen re zien als p.lagiaar, dar jaloers kopiëren împliceen. In die belangstelling schuilt immers ook de waardcting van het produkr. Toch moet gezegd dat niC:\.lwe materialen de kans tot werkelijke vernieuwing hebben laten liggen. Vorm.

produkt en presuuie worden in onvoldoende mate door hel nieuwe materiaal be'invlooL In tegendeel het nieuwe mal<:riaal volgr dociel i n vorm de gedragslijnen van ,eerdere materialen en probeert "ZO weinig mog<.'lijk op te vllkn en ZiCh tO weinig mogelijk rc profileren.

Architecruur is verhullend. Architc([cn pillen graag in. En daarmL"é komen we op her generieke bOlJwprodlikl. Crisco heen gespiekt bij de archi!ecruur: huid om huid om huid. Niets van het oorspronkelijke blijft Ûchtb;.<lr. En veelal hangt het van de verpakking af of een gebouw ook ed\[

interessant is. De verpakkingsmaTerialen zijn in (ei\c de bouwprodukren die nu worden aangeboden. Helns is het nog steeds zo dar een architeCt met een catalogus in z'n hand een 'verpakking' uiooesr en de loeIeverende indusuie in die orders hun bouwprodukr beven ,gd zien, D.11 sraar vernieuwing in hoge m~le in de weg. I-lee produkt ga~r in de meeste gevallen <chuil onder de specificaties van wat men

maakt, terwijl de ontwerper builen de platgetreden paden wil. En dan heb je een probleem.. Het gçnerickc bouwprodukc il cr een waMbij Jal probl«m sl1=ol worde opgelost. Als voorbeeld laar Wcsrra een Japans huis 7jen. Hel hele huis, inclusiáhel interieur, kasren en [afcl zijn van kunststOf aan beide zijden bekleed met beton; e<:n sandwich bouwprodukl is als uitgangspLl.l1t gebruikt en in al zij Il materiaalspecific.1lies ui Igebuit. Je zal cr in moerco wonen. Ze hebben echr goed geluiste('d bij GE: n~ afloop ontvangt i~-dereen cçn di!&~ pen meI een zwarte vulling.

MimuJan.un