september 1997 jaargang 8 nr. 41 ,.' /,' '~~_::j~'-,:71

booostin 9 stichting i nd ustrieel bouwen nederland

•

L

nieuwsbrief

bijeenkomst

QuadroClad

In aansluiting op de bestaande range panelen introduceert Hunter Douglas gevel systeem, Luxalon QuadroClad.

van geïsoleerde sandwich­een nieuw, geventileerd

Een systeem waar aluminium gevel panelen en ramen samen omwikkeld zijn om een efficiëme

detaillering te waarborgen. JndustrÏ<. .. e1 voorgelakt aluminium wordt koud vervormd en vervolgens mer

honingraat versterkt, Het ontstane sandwichpaneel dat op maat geproduceerd wordt (max, 1500 x

4500 mm) kenmerkt zich door hoge sterhe en een laag

\lt~~.ji,~ gewicht. Door de sandwichopbouw omstaat een extreme vlakheid. Het principe funclioneert volgens het veel

toegepaste koude spouwmethode. De in het

opgenomen drainagekanalen zorgen

voor condensatie- en regenwaterafVoer achter

de zichtbare paneeloppervlakte. Dir zorgt

tevens voor een schoner gevelopppervlak.

QuadroClad kem een groot aamal oplos­

singen voor aansluitderaiIs en -hoeken.

,

.J

r Samen met het QuadroClad ramen programma is dit gevelsysteem uitermate veelzijdig en compleet.

Raam- en gevelcomponenten zijn zodanig op elkaar afgestemd dat aansluitingen eenvoudig binnen

het systeem kunnen worden opgelost.

Naast de nodige informatie over dit nieuwe systeem krijgt u op 20 november de kans om de

productielocatie te Leek te bekijken, waar naast panelen met een PUR- of steenwolvulling ook de

nieuwe QuadroClad panelen worden vervaardigd.

PRO G RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM M A

15:00 Ontvangst 15:30 Introductie door b'fotlke Post, voorzitter van Booosting

15:40 Bedrijfspresenratie door JIUlP van den Berg, Directeur Hunter Douglas CE 15:55 'Quadroclad-gevelbeldedingssysteem'

door Ko Kuperus, Marketing Manager Hunter Douglas CE 16:10 Ontwetpen in 'QuadroClad',

door Frank van Diller" architect Buro Molenaar en Pruyn 16:30 RondJeiding door de fabriek 17:30 'Hoe progressief is productontwikkeling?' door Michiel Cohen, Cepezed 17:50 Discussie 18:00 Borrel 18:30 Einde

Geïnteressee rd in deelname? Inschrijving via dez~ ant~oo ~dkaa ~ t.

,

Het

i .••.•.• , ••• 0 n t wik k e l i n 9 I 0

product van

als verpakking kennis

Producten worden toegepast omdat ze voorzien in een vraag. Voor de toeleverende industrie is kennis

van de achtergronden van die vraag en de aspecten c.q. vakgebieden w,\armee aan di..: v«lag kan

worden voldaan onontbeerlijk voor succes. Dat vergt dus een investering in kennis. De kUllst is

vervolgens om de ken nis creatief te verralen naar tastbare producten (of diensten), die verkoopbaar

zijn en waarin de kenn is als het ware is verpakt. Pas dan wotdt een meerwaarde van de markt bereikt

d ie de basis voor succes vormt.

Een anccdote over een bedrijf die de kennis niet op de juiste wijze tot een producr vertaalden.

Het bedrijf stuurde al weer wat jaren geleden een vertegenwoordiger bij ons langs om te vertellen dat

zij de oplossing hadden voor buitenspollwbladen d ie moei lijk konden drogen. Natte stenen zouden

immers sneller verouderen, een mos- en algengroeiprobleem hing boven je hoofd en nog wat van die

zaken. De oplossing bestond uit geperforeerde plastic pijpjes die je als een soo rt I.etpil in ga ten van

o 12 mm kon plaatsen, welke vooraf onder een hoek van 15° schuin omhoog in de natte gevel moes ten

worden geboord. Gaten verhogen het drogend oppervlak kon ik m ij voorstel len, dus vroegen wij

waarom dan nog zo'n 'high rech' plastic pijpje in deze gaten geplaatst moest worden . a enige

aarzel ing bekende de man: 'Ja maa r, ik kan roch geen ga ten verkopen!'.

Een ander voorbeeld gaar over het de noodzaak om vooraf na te gaan dat het product waarin wordt

geïnvesteerd ook daadwerkel ijk een 'duurz,nnc' voorsprong oplevert. H et komt uit de tijd dat wc in

dienst van een toeleverancier intcnsief met d:'lkelementen bezig waren. De oplossing voor het omloop­

gel uidproblccm over dc bouwmuur (gcluid isol:uie tussen twee woningen) kan in het dakelement

worden 'mecvcrp:Lkt' . 'Da:ll'door ontstaat een meerwaarde voor de matkt.

Tijdens de ontwikkeling kwam echter steeds vaker de gedachte op dat het probleem va n

omloopgeluid beter in de pannen op te 10. sen zou zij n. Daar kon onze opdrachtgever, die geen belang

in pannen had, cchtcr niets mee en dus werd desondanb een geluidisolerelld dakelement ontwikkeld.

LIte r kregen we bij Buro A+ een opdracht uit de

pannellindustric en werd hiernaaststaande,

mijns inziens in economisch opzicht optimalcre

oploss ing geboren.

H et voorbeeld stamt uit circa 1985 . Wellicht

liepen we toen nog wat voor de muziek uit. Het

geluidbewusrzijn was roen in de markt nog niet

wat het nu is. \\(fel lichr is dal een redcn dat de

met beperkt is geblevcn.

I I

Hinnen her bedrij f (onze opdrachtgever) waren er echrer ook inrerne obstakels, wanrdoor het product

commercieel gezien nooit de aandacht heeft gekregen die het verdiende. De rijd lij kr echte r nu rijp voor het

idee.

[deeën voor productontwikkeling komen veelal voort uit de herkenni ng en erkenn ing en besrudering van een

probleem in de markt.

Bijvoorbeeld: Woningen moeten goedkoper, dus zoek je naa r kostenbesparende bOllwsystemen . Dat vergt

goede kennis van waar dc kosten ·Lillen. Een begroting alleen geeft daarin onvoldoende inzid1L De kosten zinen

immers als het ware diagonaal in de begroting:

• Waarom kost een bouwvakker circa f 50,- per uur?,

• Toeslagen voor malkosten zijn verwerkt in maceria;t1prij1.cn en mensuren,

• Reserves zijn in de Ullrnormen ingepland voor inefficiency (draagtijden. af;teI11ll1ingsverliezen) in de a./bouw,

etcetera?

Door een gedegen analyse kom je als het ware als vanzelf op concrete ideeën . 'Het product als verpakking van

kennis' dus.

Conclusie: [ndusrriële producrontwikkeling is veel meer dan her pragmarisch (1 + 1 = 2) aanpakken van

problemen. Een investering in een gedegen kennisopbollw is de moeire waard.

Jos Lichtenberg, Bestuurslid Booosting, Directeur A+, buro voor bouwproductontwikkeling

I\EDlUJf

I I

rosTe ODE WOONPL,AAl ~

TELEfOOl\'

o Komt op vrijdag 24 oktober va n 13.30 Ol 1 Î .OO Ull naar senuna Architectuur

Maken 5 naar her NAi te Rotterdam mer personen. (zir >11". 41 pag. 16) Booost i ng o Komr op donderdag 30 okwbcr van 8.00 tot [8.00 UUI" naar de dag

'Tussen traditie en cXpertnlcnt' in de omgeving Rm:nnond - D uisburg

(Duitsland) met personen. (z;1" >Ir. 11 pag. 05-06)

Postbus 10197 3004 AD Rotterdam

o Komt op donderdag 20 november vall 15.00 tot 18.30 uur naar Hun ter Douglas tc Leek (Gron ingen) met personen. (zie >Ir. 11 pag. 01-(2)

o Onevangc gra<lg informatie over participatie bij Booosting.

o B~Stcit ht,t bock P,'rticipalllm: f 25,00

Nitt-pareiciptllltt:1J: f 39,50

L

o 'Booosting in beeld' (I 994/95) o 'Booosting in bedrijf' (1992) o Tussen traditie en experiment' ([989)

.J

•

L

Aankondiging Dag 'Tussen Traditie en Experiment' van 8.00 tot 18.00 uur op donderdag 30 oktober 1997

'Tussen traditie en experiment'

~ederl~nd en D~1tsl~nd ( De ochtend)

Vanaf een gezamenlijk vertrekpunt wordt een be-lOCk gebracht

aan het nieuwe kantoor van Buro A+, Buro voor

Bouwproductontwikkeling. Het is het 1 e project in Nederland

waarin het INFRA+ vloersysteem is toegepast. Het betreft een

vloer die ruimte biedt aa n leidingen, waardoor grote

beslissingsvrijheid ontstaat. In het licht van innovatie is tevens

geëxperimcnreerd- met d iverse gevelrypes en installatietechniek. ----

( De middag)

Op een sreenworp afstand bevindr zich Konings

Gieterij en M achinefabriek. Sinds 1873 worden zeer

gevarieerde handvormgietwerken gemaakt. Konings

mach inefabriek ontwikkelt met moderne apparatuur

en grore flexib iliteit voor uirecnlopende markten

steeds nieuwe machines. Voo r dc lunch is een

rondleiding door zowel gieterij als machinehbriclc

De middag smal' in het reken van het ontwerp van '2chuidfaçades'.

Sir N Poster heefr voor het ElectronicaPark in Duisburg (Duirshmd)

3 gebouwen ontworpen. Booosting wordt dc gelegenheid geboden

voo r een rondleiding in twee panden:

,

+ -< '­o o .., C <U

"" Q)

'" " Q)

.J

r

L

... het Technol ogi ecen t rum " en ... het MicroElectronicaCentrum "

Grote interesse gaat ui t naar de +en en -en van de klimaargevcls van her MicroElccrronic."1Ccnrrum.

08:00 Verzamelen en incheck Motel Van der Valk Eindhoven

08:30

09:30

10:00 10:30

12:30

13:30

17:30

Vervoer naar Kelpen

BIUO Bwo A+ te Kelpen, INFRA+ Vloersysteem ] Vervoer naar Swalmen

Bezoek Konings Gieterij en Machinefabriek te Swalmen

Lunch op weg naar Duisburg, Duitsland ~~iii:~~~~~~1 ElecttonicaPark te DuisblUg

Drankje 17:00 Terugreis naar Eindhoven, Motel Van der Valk

18:00 Einde

Teneinde de plan ning van de dag re kunnen volgen is gekozen voor gezamen lijk vervoer vanaf

Eindhoven . H iervoor vragen wij een kleine bijd rage in cle vervoerskosten ad f 25 .00 p.p., re voldoen

bij aanvang.

Maximaal 25 geïnteresseerden kunnen deelnemen flan deze dflg. Het is van groot belang dat u bij

aanlnelding zeker bent van /tw mogelijkheid 101 deelname.

Geïnteresseerd in deelname? Inschrijving via de antwoordkaart.

,

.J

•

L

Verslag 'Booost ing in Scheveningen' op 27 mei 1997

Rondje Scheveningse haven De vis wordt steeds duu rd er betaald, want ook de Scheveningse haven laat zich omhoog stuwen in de vaart der volkeren, Toeri sme verdringt de visindustrie en dat bet ekent een ander soort bouwwerken .

Ook drie Booosting-Ieden hebben zich door de plaatselijke

vernieuwingsdrang laten vangen: Jan Brol/wer ontwierp het

bedrijfsverzamelgebollw 'de Viermaster' , Jouke Postwrgde

voor een moderne uitbreiding bij rederij Jaczon en Eric Vreedenburgh maakte een opvallend stalen penmouse mer

u itzieht op de havenactiviteiten. Booosting ging cr kijken.

baksteen In de ooit zo ruige havenomgeving komt Welstand met de eis van ..... baksteen. Jan Brouwer kan zich

er nóg druk over maken. M aar al la, baksteen werd her en dar was voor hem een geheel nieuwe

ervaring. Jan's innovariedrang kreeg vorm in een zorgvuld ige detaillering, waardoor bijvoorbeeld de

dilatatievoegen lijken te ontbreken. Ze zijn er wel, maar fraai opgenomen in een onderbroken penant

en voorûen van een gedeelteli jk verzonken strip-met-schaduwwerking. Wellicht een vloek voor de

echte baksteenadepten, maar alt ijd beter daJ1 het zlchtbaar ontkennen van het dilatatieprobleem.

robu ustheid Voor JOl/ke Post speclde het baksteenprobleem nier. H ij werkte in het resterende industriële deel van

de haven. Robuusrheid is hier het credo, want met zware heftrucks en volgeladen vrachtaum's valt niet

te spotten. Het werd dan ook een constructie van staal, met glas voor het kantoorgedeelte en

sandwichpanelen voor de opslagru imte. De uitbouw verlegt de gevellijn zo'n 20 m richting

waterkant en is nu dus een opvallend element op de havenkade. Om niet al te zeer te detoneren koos

Jouke voor een opz.et, die visueel enigsóns de ritmisch opgebouwde gevel van de visafslag aan de

overLijde weerspiegel t.

beac h hous e Eric Vreedeflburgh nam ons daa rna mee naar een andere wereld, geënt op de surfsrmndcn van

Californië. Want daar doer het penthouse nog her meest aan denken, aan een bcachhousc, maar dan

als een duiventil op driehoog. En dat terwijl gemeente Den Haag hceft besloten om geen

dakopbouwen m eer toe te laten. Daarbij komt dat het een opvallende constructie uit staal en glas is

bovenop een vooroorlogs bakstenen pakh uis. Het is een wonder dat Welstand hiermee accoord ging.

Binnen is het heerlijk toeven: ruim, licht, rustig. Vanuit de badkan1er kun je de zee zicn en er wordt

gewerkt, gewoond en vergaderd.

07

,

.J

r

L

Hany van Heeswijk (Bouwteam) kreeg cr dus alle ru imte om uit te weiden over zijn odyssee: van

archi tect (Cepezed) COt aan nemer tOt een soort contracting-manager. En dat alles om de kwaliteit te

krijgen die anderen - lees de regu liere aannemerij - hem niet kunnen bieden. De drang [Ot

technologische innovatie leidde tOt een organisacorische vern ieuwing die nog niet ten einde is. Harry

fi losofeert nu over teambuild ing, want h ij 'heeft de ont\verper nog niet onder controle' . Het zoeken

is naar minder variaties bij het bouwen iu componenten en dat alles met behoud van archilectonische

kwaliteit en wndet budge[Overschrijdingen. Sterk plint van BOllwteam is de directe inkoop, waardoor

volgens de U niversiry of London circa 15 procent goedkoper wordt gebouwd .

Eigenlijk Wll de vishandel ook eens bi j Van Hee.swijk te rade moeten gaan .. ..

Gen'it van Es, stedenbouwkundig havencoördinator, liet niet alleen zien hoezeer het havengebied wordt

C:.: ' ® « doof" s,-,ede A

~I'(~_ ,~,w..

~ 3;=j~ dcors,-,cde 8

~ll""""""""""""'"

J0§fh..-...-docrsnede C

t\ooAoIC~""""-•• _

a. •• -L.(, ..... ,..-. . ... -.. .. _ , •. .-. .... . _ .. ),.,..,.~ , ....... ,,..... ........ ~ .. ....,...,.-... .., .... .-..... ..... .. t'-n..a ....... ~ ... O'~ ........ ""(lo.~ . : ............ ,.._ .. <W._ ... 4. j..,~p-.I ~ ..... ~ .. t-. ... ~.', .............. . , ..... _"..,,."' .... "'_. h~.-IoIlo_ ...... "' .... 1oo.>

omgevormd rot woon- en recreatiegebied, hij presenteerde ook een niwwe visie op de gevelwand. Hoe

behoud je het sterk wisselende aanzicht van pakh uizen, loodsen, visrokerijen en dergel ijke, een mix

van laag- en m iddelhoogbouw, als cr vervangende woningnicuwbouw moet plaatsvinden' En hoe

maak je daarbij de grote kaveld icptc rendabel? Mer beh ulp van de computer en als parameter pel'

bouwlaag een 1l1<L"imale massa, is ccn nicuwe ont\Vcrpmerhodiek ontwikkeld. Vele variat ies zijn

mogelijk voor eenzelfde loc.'aie, wdar projectont\Vikkelaars en arch itect roch min of meer hun eigen

stokpaardjes kunnen berijden. Terwijl de gevelwand daarbij de historisch gegroeide ritmiek blijft

vertonen . Het is overigens nog een srudienlOdel.

Conclusie: als het w doorgaat met die Scllcveningse haven, dan kan hij ook voor arcllirecruurroel'isren

nog een bijzonder bedevaartSoord worden.

Pieter de Mos, journalist

,

•

L.

Versl ag van de Po l yblock -bi j een komst te Ut rech t op 25 juni 1997

Het ge l d 1 i gt op het dak In het Minnaer tgebo uw van de Univer s iteit Utrecht (ontwerp Willem J an Neu t elings) st ak Flip Teygel er, direct eur van Polyblock in slech t s vi jf minu te n ZlJn in lei din g af , om vervolgens op het pra kt ische we rk over t e gaan.

N a informatie over thermoplas ten, duroplas ten en

elastomeren: actie! 'Want daar gaat het om: praktische

oplossingen voor acute problemen'. Terwijl de

stropdas van Teygeler regelmatig gevaarlijk dicht bij de

vlammen wapperde, gaf de directeur op een scuk

karton een overruigende demonstratie folie-vormen:

stompe lassen, hoeken en overlappen.

'U kunt knutselen wat u wilt', sprak Teygd er, 'Allerlei kleuren en vormen zijn mogelijk. De folie kan worden vastgeplakt aan staal en aluminium, maar ook mechanisch bevestigen is heel eenvoudig.' Toen

Teygder voor het eerst met de suggestie kwam om

folies mechanisch te bevestigen, werd hij voor gek

verklaard: Nu is het principe alom toegepast.'

De randen van de folie worden met schroeven op de

ondergrond beves tigd, waarna de volgende strook

folie op de rand met de schroeven wordt gelas t.

Lijmen met PUR-lijm is een andere bevestigings­

methode die ook veel word t roegepast. Voorbeelden

van strakke dakprojecren heef"!: hij te over. Complete

dakliduen inclusief roestige dakopbouwen van

industriële gebouwen werden gcscalcd in een neutraal grijs fo lie. Zo is op het dak van Hotel Huis ter

D uin is het oorspronkel ijke koper vervangen door fo lie met een gelijkende groene kleur.

Problemen met 'doorroesten' of 'vocht' heeft Teygeler nog niet op zij n weg gehad. Bij

renovatieprojecten vindt hij het onzin om de bestaande dakbedekking te verwijderen. 'Ik sloop niet.

Dat grind is juist heel handig om een afschot te maken. Je sch roeft PS-platen op het dak en brengt

het fol ie aan. Bij de rand wotdt de zel fkant van de folie aan de goot gelas t. Piece of cake.' Met dit

principe wordt natuurl ijk het nodige bespaard. 'Het geld ligt op het dak!'.

Ge ve l op het dak Louis Piresvan EGM Architecten begon zijn betoog over winkelcentrum Amstelveen met een dia van

India, van een complex van gebouwen op een plein, waarbij voor vloeren, wanden en daken dezelfde

steensoort was gebruikt.

.-

ï

.J

r

L

De archirecr vond na grondig speurwerk in een

rui ncenrrum , één en dezelfde warmrode sierregel en

bouwde een oase van rerra corra. Mer de

verschillende afWerking van de regels zij n accenren

gelegd: ge·zandwaalde exemplaren voor het gebouw,

gepolijsre sierelemenren en srandaardregels voor her

plein . 'Een rode vlek in een verzamel ing grijze

vormen' , noemr Pires her project. India in

Amsrelveen?

De draags rrucruur van her winkelcomplex

Amsrelveen is regelijk de huid, de regels hangen daar

als een jas omheen. Met folie, van l'olyblock

ui tera:ud, is de hele consrrucrie warerdichr gemaakr.

Vanwege de uniformiteir van de gebru ikte

materialen, kan her hele complex mer drie derai ls

worden samengevar. En dar is naruurlijk vrij uirzonderlijk!

Groe n o p he t dak Dia's van landschapsarchitecr Michaet van Gessl!~

toonden ons vervolgens op overruigende wijze zijn

visie op groen in, aan en op gebouwen. Volgens hem

worden dakminen vaak misbruikr als gebaar van anri­

sredelijkheid, rerwijl groen op daken en balkons

juisr een toevoeging aan het gebouw zou moeren zijn.

I n D uitsland hebben ze her over 'doorgroenen van de

architecruur' . [n fe ire wordr de architectuur van een

gebouw ontkend door her zonder meer plaarsen van

bomen en srruiken op her dak.'

Groen op of aan gebouwen moer geen versiering zijn, maar een ruimtelijke werking tor srand brengen.

Van Gcssel hield een pleidooi voor sedumvegetarie. 'Sedum is de masochist onder de planten. Veel

licht en uirdroging zijn geen be-L\vaar. Er is een paler van kleuren en vormen beschikbaar. En her leuke

is dar her ook nog groeir en op den duur veranderr ren gevolge van her aanwezige klimaar.' Voor de

ondergrond van een dergelijk levend tapijt doet een goed folie al wonderen.

Het Minnaerr-gebouw is zondermeer een bezoek waard. Als het af is. Als de muren volledig bekleed

zijn mct dondcrrood spuitbeton en de grote vijver (annex regenwateropvang) midden in het gebouw

in gebruik is. Als de sreigers weg zijn en duidelijk is te zien dar een deel van her gebouw rust op de

letrers van zijn naam. Als de zon schijnt!

a een rondje Minnaerr, nóg een rondje door de eindd07.e ruin van Flip en Tiny Teygeler re

Everdingen. Twee akkers vol folievondsren, vijverparrijen en vrij hoeken en een vresel ij k lekkere BBQ.

Een aanrader voor elk jaargetijde.

Carotine Kntit, journalist

,

<­<IJ

V)

" .Q <­o u <IJ

-..J

.J

vr 24 oktOber

do 30 oktober

do 20 november

wo 10 december

Activiteiten 1997 TU Delft nr. tI pf/gil/a16 (AVA)

'Tussen Traditie en Experiment' nr ·IJ pa gil/a 05 Hunter Douglas te Leek lir lJ /,(lgil/~ Ol

'T wcede huidfaçades' te E.~sen, e.O. D uitsland (A VA)

(A V A) staat /JOOl' Alleen Voor Aangeslotenen

••••••••• •••• •••••••••••• •••• ••••••••••••••••••••• booost-ng

stichting

In mei 1988 is de Stichting lndusrricel Bouwen Nederla'ld,

Booosting, opgericht vanuir een gecombineerd initiatief van

indus rrie, ontwerpers en archi tecren. De voornaamste doelstelling

ind ustrieel b ouwen nederland

• • • • • • • • • •

. -

L

van Booosting is het bevorderen van her ontwerpen, ontwikkelen, onder.r.,oeken en

tOepassen van industrieel re vervaardigen bouwproducten en gebouwdclcn, rer verhoging

van de kwaJireir van de gebouwde omgeving. Op de anrwoordkaarr kum II aangeven of II g6nteresseerd bent in m eer infonnaric over de acrivireiren van Booosling.

Booosting colofon

Hoogmadesu'aat 57 postbus 10 197 3004 AD Rotterdam

tCldoo 1 010 415 63 04 telefax OIO 415 74 09 .-ma I paarch@pi.net

homepage hnp:/ /www.OOO.nl/booosting

Contactpersoon: JoiLmda Steenhouwer,

bereikbaar: di en wo V 'H1 9.00 rot 17.00 uur en op do van 9.00 ror 1.3.00 uur

Rea cde: JOlfllUM Steenhouwer

Vor l)!;CVIl1I;. Ptlt1"icia Brouwer Design

Dml--' Dmf,kerij H f/ns [ruijen

c daJ,~ aa : Edua/"d Bó'htlingk. Jan van CflIllpen, Jaco H{/{/rtsen,

Crlrolinc Kruit, Ko Kuperus, Pieter de idos, Ee/ke POUl/Jer en RO/l Voskamp

Voorzitter

Vice voorûttcr

Secretaris

Pcnningmccste

Lid Lid

Lid

Jouke Post Post Ter Avest Architecten

Eric Vreedenburgh Archipel Ont\'I'crpcrs

Jall Mil der Woord TU Delft

Johf//l Rieubos CVK Kalkzandsteen

Jos Lichtenberg

Henk Viln Lrulrhoven

JfUlP Koning

11

Buro A+

Hubert-Jan Henket Architecten

Jaap Koning Industrial Design

..J

•

L

Nieuwe part i cipanten .;;C.;;.D.;;:2.;;.O.....:;,.B.:,.o"-uw"-S:."Y'-s:....t:....e:..;.mc..;e:..;.n'--______ Contactpersoon: ir D, v, Bonink , directeur

IICD20 BOUWSYSTEMEN Winthontlaan 190A 3526 KV Utrecht T 030-289 ,34 , 53 F 030 280 ,50 ,87

CD20 is een draagconstructie van prefab belOnclemelltcn, d ie door

een unieke conSlructie met elkaar worden verbo nden, Hel balklo!.c

skclcr is opgebouwd uit kolommen met een doorsnede van 20x20 cm

en voorgespannen vloerplaten, De kolomlengtcn zijn variabel, de

vloerplaten hebben de marktconforme afmctingen van 3,6x5,4 mI en

3,6x7,2 mI, De elementen wordcn op voorraad geproduceerd,

waardoor korte levertijden mogelijk zijn,

Hiel'\·,m in maat en vo rm af\vijkcndc vloerplaten, de zogenaamdc maarwerk-vlocrpb tcn , zijn

rradirionecl gewapend cn worden specifiek voor een project genua,kt,

De montage van C020 gaat door de maarvastheid van de bouwelementen en de precisie van de

verbindingen, sneller dan elke andere bouwmethode ,

Mer het product C020 31s een exponent van het inclmrl'iële bouwen is de <lJns lu iring bij Booosring

een' Jnusr'.

BEORIJVEN AllillllU I:i,rop~ AC\' CilJl,fl7l(("UI'J

Ha/l,Sl Nrr/mll /(;8, lltrrd"

,

Hik HOllu,/,rndllctm Br,/ke/lntaimr (;rorp Hrurllur/ Kmkms m AilSfm I',,,; CUllpm BmdÎ1lgs

INDUSTRIEEL ONTWERPERS Ad 1'011 BrrI" II/{/wfri,t! l><'Si!(l1 Ha BuiUilIg 6- IlIIrrior .~y,frms Ilol/mld I'ro('r"ill,( ,/tlap Aimi/lg IlIrlwlri,d !>rsi!(ll I"mdlllllrk J)/'Si!(ll .:7 l"rdm%f!J' 7i\'O IlIdwtrir

• Bksgl'llof. Bllnatl l'fJOr boUU>f11 c!r mi/int 811"("1111 A1/~v.o/(·1I1

CVK ful/kzllIld'frm /-i,{,rirk Iml !'{,/,ltI"''1'km 1/, 1'1111 / ),,," j"ni(or

Iloesd, HOIIU'$"fSfmlni Srdrrl,md Ilokc ,~'Slrmt'~1 f..'}'- (.'(Jmpolll"urn

I/oogol"'w (;"lIep 11 lil/fa /},,"g/'I>' AOllllllrr/illg IIC11flrL\'

f.j. Kmrs A'mp" Homilla (Jell/tllbr Sp"a SfruClllfr.' !'ütrm/{lII I/Ilrdg"l>' ""wim I'I,/{II /'"Iybiock l'oiYlIorm Rr~'" Blldr/ Rryllo/IIJ t1rd)J·ft'(tull/~y.\{(m(1I R",'kl<'llO/I.dpintlS .\tIÎnl-Rod, (;/"J S(mif,. .'I/erlrrllllld Sfruik m H'llIIrrs"'g H(lIIW Fr,..</'tl IUlt'Tlltuitmld {:bI,illk :V"drr/mul ( 'lIicOIII .\'rderlmd \\'(II"rga P,I/dm /.()()Il~irl/s Brl()11

ARCHITECTEN Ardllprl Ontll·, rp"rs ,lrdJilnfml"",,,,, /loIJl/illg,~ 'Jl1/ RrflllU1r,. A\jO( ;II/t"

II,,/U'om /lrcIJifrCtm ril .~irdm"ollwr", LÏ:l'fZI:'D n;M ArchifeCfm I {Ilberl '"" Ilm/m ,,,", ,,,,hitram jos, (},o,;o l,ol',lIl1 iJ" /)",Ul l'el('1'~

Posr f'rr I!tWI Archiuctrll j,m 7 i IImlrl) f I ïrJ/ f)rsr:,'11 fin -+I/ommg ArcJ,;uctm \'"bllrg } ImlKl'I1(ltik Archila'frll A"l>if~ktrllburo \'iJsrr c!rBrn"''''J/ Ir Fr,ulk tJtlll \~át's.

/lum l'oor Anhitrh,mr

OVERIGEN J + RIIUIlIi l'oor

BlIllu,/,,,"lukl,mtu'ikk,/illg Jlrfl'ir,blll'rrW <"Oor B"lI/l'Ire/mirk AB r A"hitt<lm m COJ/,lIlt,mlS A6C

/m,4. (;rn~p • ('[)lG HOIIUl.')·strmrll

( tu"nuit 1~1IId..f.t't'rllrII1l .. ~,.1Ii~ulJ"IIUIlIl /J3/i,v /lm II",~~ IlIg, Aill·r/II. Dekk" I "r"clf ('"","lfillg "'c l'ilginul'/Ilg ( ;,.vi,' Comu/r Ir A, } lork (5 /loIIU·k/l1lr/ig /ngmirt/rs Ilogt'Jclwo/ !:i'JelIl·(I, Ilogriel",,,/ Midr/m-lImb,111f I/irmd, hlgillr<7'ing ~11Jlour 1'1111 t!( J ;Jrkal1lSI

I'roflr 1'./1./1. !,ájmclrckm Ndrioll"/~ \r/ollingr,/{ul Sf/ra/bil/lil' Imfilll/a Slid1tillg Aluwil1iulII (.~·lItnl1ll I'(I/},/fi f { , Fi,irll>tn"n \ 'A'(;; \ "'1'm~f;III,f; I'all A'U"'lStof

(;,.",.Ie/nnmlm I'irbrik,mfm \'<7'mi!(ins Vrdrrlmulsr C:~lIImtir/(/lI<fJ'ir 11. dr Wil (,(I/1J/{!tIllI<)'

IlIgmirurs/1llmlU /lIIl11rt'rM

.J

•

L.

mOOOi mi j ns

mOOObiel Op 27 juli nestelde een gezelschap van l ~~~~I1~~~ tutoren en helpers uit 38 landen) zich r van Kopenhagen voor een tocht van rui Zweden en Noorwegen tot boven de poolc

In de 10 slaapwagons huisden onze couchettewoningen.

De rest van de trein was omgetimmcrd tot keuken,

leeszaal, infopoint, dia -en videoruimte, bar en workshop­

ruimtes. Eén wagon diende als computerruimte, geschikt

voor E-mailtjes, het dagelijkse ochtendkrant je en het eigen

radiostation 'EASA on the air'. De EASA (Europcan

Architecture Students Assembly) had bedacht om deze

zomer een mobiele gemeenschap te vormen, die als een

klein op de vlucht geslagen dorpje, het id ee van 'thuis' en 'huis' nader zou onderzoeken ..

Uitgaande van de huidige mobiliteit en de electron ische snelweg. d ie het lijfelijk verkeer bijna

onmogelijk maakt, zou je je een nieuwe samenleving kun nen voorstellen . Je kan dan overal

'wonen'. Ons, architecten, word t vooral geleerd een 'huis' te omwerpen en niet een 'thuis' . Een

architectuurblad heet 'GA H ouses' en een tijdschrift voor bewoners 'Artist H omes '. Het concept

van architecten is dat van het perfect gearticuleerde architectonisch object. Th nis is echter veel

meer: hel is een vCI-Lamcling van fysieke omstandighedcn en gevoelens. HCl begrip 'huis' IGln je

d us loskoppelen van hel begrip 'thuis'.

Interessanr is dat de trein vooral een veilige geborgen gemeenschap biedt als hij beweegt. Op het

moment dat hij stilstaat moet je omgaan met een n ieuwe omgeving. De reiziger wordt

bewoner, een volled ig omgekeerde gewaarwording t.o.v. de normale woonsiruatie.

Hiermee komen we in het domein van 'de mobielen'. Want na aankomst heeft dc reiziger de

behoefte meer ruimte tc maken : om zich lette rlijk uit te strekken. Dan verschijnen dc tenten,

stoelen en tafels en gaan de koffers open. Ook heeft h ij cle behoefte te kunnen rC<lgcrcn op steeds

wijzigende omstandigheden. Denk aan de paraplu: dat is toch de ultieme mobiele flexibele regen­

en zonwering? Het is nu al 7..0 dat wc voorzien van een laptopje, tent of markies, zakm es

en vouwfiets overal kunnen wonen. We kunnen allen optimaal bereikbare zwervers zij n .

Maar we willen ons wel thuis voelen. Architecten moeren zich nu vooral op dir gebied

gaan bekwam en. Her statische 'huis ' zal seeeds meer een

verbond aangaan met het dynamische 'thuis'.

Van: ........ ik heb een mOOOl huis .. .... naar ........ ik ben

moooi thuis' f:.'clumd BöhtLingk

14

'Terug van weggeweest' Van Campen Bendi ng Techni cs BV Cont act per soon : J . A. van Campen , di recteu r

VAN CAMPEN Van Cml1 p(~ n Uc nding T('(' hnics U. V.

Ko l hle g 1

H er inventieve ka rakter van Booosting sluit aan op de visie Van

Campen en is reden om na een jaar van :liWe:ágheid weer te participeren

op het terrein van bouwproductolltwikkeling en cle toepassing van

n ieuwe materi alen Post bus 219 2 8203 AD Le l ys tad

T 0320 . 277 .888 Van Campen Bending Tecl1l1ics heen de volgende hoofdactiviteiten :

F 0320 . 260 . 092

• Fabrika nt van gebogen producten bestaande uit technische

alu m in iu m profîclreeksen ten behoeve van dc architectuur.

E campe n@ma i l . f l . nl H \'1\'11'1 . cam pe n . n 1

• Fabrikant/tOeleverancier van gelu idschcrmen langs de snelwegen en

spoorl ijnen ete.

• Het bu igen en bewerken V;ln dikwandige PMMA (Acrybat)-panclen.

• Buigs pecialisr; her b uigen van elk technisch profîcl door de klant aangeleverd .

• Proj ect reali sa tie van ontwerp Wt u itvoering voor el k product bestaande uit aluminium

profîelcomponenten .

Van Campen Bending T cchnics is SKC/KOMO gecerri~,ceerd en levert naa.r normen van de VMRG.

Sinds 1993 is het bedrijf tevens geregistreerd bij Lloyd's I50900! .

1 P ost rel' A/Jót A rchitecten re

Rotterdam heeft voor R ijksweg 44

bij O egstgeesr een glazen ge lu ids­

scherm onn·vorpen. Het bestaat lI it

transparante en gesloten geluid­

reflecterende schermen.

Voor het transparante deel is , na

een ui tgebreide test fase van Rijks-

wa terStaat voor de IC maal in l

"000

Geluidsscherm ROao jooo

Nederland gekozen voor de toepass ing gelamineerd veiligheidsglas i.p .v. het gebruikel ijke PMMA.

<XI N

E L

'" .s= u '"

H et gesloten deel bes taat u it bcwnnen staanders (h.o.h. 4 m ) en betonplaten wa;lrin volgcns ecn ~

srrooiparroon ronde glazen bOllwsYStCmcn zijn rocgcpa.<;t t.b.v. de lichrval. O n1 het horizonraJc karakrcr ':

van het schcnn te versrerken zijn voor de dichte schcrn1cn vier liggende k:1J1tplarcn ont\vorpcn, welke g los van het scherm liggen. ~ Op hc.[ viaduct on tn1oeren de dich te en open delen el kaar en zijn de 1iggende kan(planken doorgezer -B ter plaatse van her glas. Een verder verbijzondering ter hoogte van het viaduct vonnen ook de ranke ~

betonnen staanders; van h ieru it fu ngeren sta len knooppunten als glasdl'agel's . <ti

Sf/illt Roch dra:lgt z.org voor de beglazing. Naar verwacht ing wordt eind J 997 gesra rt met de bouw.

•

L.

f 4 miljoen voor

referentieprojecten mi l i eutechn ologi e

T ot en met 30 november a.s. is het mogel ij k

projectvoorstellen in te d ienen op basis van de

Subsidieregeling referentieprojecten m il ieu­

technologie.

De regeling is geridlt op het verkrijgen van een

referentie VOOt nieuwe milieutechnologie.

Projecten die voor subsidie in aanmerking

komen zijn:

• Mcctprogtam ma's: hierbij test een onaf­

hankel ijke en deskundige instamie voor de

aanvrager een door hem ontwikkelde en voor

Nederland nieuwe milieutechnologie. Ten

hoogste kan 50% subsidie worden verkregen

to t maximaal f 150.000 ,-.

• Eerste prak.tijktoepassing: de aanvrager dient

een voor ederland n ieuwe milieutechno­

logie te leveren aan een eerste afnemer. Ten

hoogste 25% subsid ie van de projectkosten

kan worden verkregen tot max im aal

f 500 .000,-.

Een voorbeeld van een eerste prak tijk.roepassing

die in de vorige indieningsronde is gehonoreerd,

betreft de ui tvoering van heipalen, vervaard igd

uit secunda.irc grondsroffen.

Energieprogramma's nieuwe tranehe

H el Ministerie van Economische Zaken heeft

een nieuwe tranche energieprogcamma's voor

1997 bekend gemaakt op basis van het I3 esluit

Subsidies Energieprogramma's.

15

Voor Boooscingleden zijn een tweetal programma's

rclevanr:

o H et Programma diensten; dit programma

bestaat uit ondermeer:

• N ieuwbouw utiliteit: projecten die voor

subsidie in aanmerking komen zijn O.a.

onderzoeksprojecten en kennisoverdracht­

projecten die gericht zijn op ontwikkeling en

roetsing van hulpmiddelen die gebruikt

worden om tot een energie-efficiënt gebouw­

ontwerp te komen .

• T echniekontwikk.e1ing; In aanmerking voor

subsidie komen projecten die gericht zijn op

nieuwe technieken, methoden of systemen die

een substantiële bijdrage leveren aan realiseren

van besparingen in de nieuw- en bestaande

utiliteitsbouw, grootschalig in de markt toe­

gepast te krijgen.

Tot en met 1 december a.s. kunnen aanvragen bij

Novon te Utrecht worden ingediend

e Het Programma wOl1lngen is gericht op

projecten t.b.v. nieuw te bouwen woningen,

onderhoud en beheer van sociale huurwoningen

en huishoudelijke e1ectrische apparaten, incl.

verl ich ting. Voorbeelden van projecten die voor

subsidie in aanmerking komen zijn: markt­

im roduktie van warmteterugwinunits en imer­

nationaal onderzoek m.b.t. ventilatiesystemen in

de woningbouw.

Tot en met 1 december a.". kunnen aanvragen bij

Novem te Sittard worden ingediend

,

.J

Programma Stimulering

Praktijkexperimenten Preventie en

Hergebruik afvalstoffen Naar verwachting zal in het najaar budget

beschikbaar worden gesteld voor het Programma

stimulering praktijkexperimentcn preventie en

hergebruik afValstoffen . Dit programma heeft: als

doel kennis op het gebied van prcven(Ïc

afvalstoffen en hergebru ik van afvaltoffen in de

praktijk te testen en toe te passen in de vorm van

praktijkexperimenren om ruimere roepassing in

Nederland te bevorderen.

Nieuwe subsidieregeling

exportmedewerkers MKB

Op grond van deze regeling kan ccn subsidie

worden verkregen in de loonkosten van een

MBO-er of H BO'er mer een opleiding op her

gebied van export rot rnaximaal f 20.000,-.

De betreffende MKB-ondernemer (maximaal

250 werknemers) kan gedurende één jaar een pas

afgestudeerde een exponplan laten opstellen en

uitwerken. De Kamers van Koophandel zijn de

uitvoerende instanties van de regeling.

? Voor meer informatie

kunt u contact opnemen

met Pouwer & Stevers

010 - 452 11 22.

---'---'-'--'----'---' --------Aankondiging van de seminar Architectuur Maken 5

op vrijdag 24 oktober 1997 te Rotterdam ----------------------' loos met .

1 S er de doos? Studenten van de afstudeerrichting Bouwtechnologie aan de faculteit Bouwkunde/TU Delft

verrichten momenteel een studie naar verbetering van de gevel van het Nederlands Architectuur­

institu ut ( Ai) . De 'glazen doos' (kantoren en bibliotheek) levert vooral problemen met

oververhitt ing. Maar ook aspecten als verblinding, warmteverliezen, daglicht-spreiding, relatie met

kl imaatÏns taJhlties e.d. en de invloed hiervan op de architecmur van de gevel, worden betrokken in

de stud ies. Deze studies kunnen een voorbeeld geven van mogelijke oplossingen voor 'transparante

gebouwen', die een trend in de huidige architectuur vormen.

Op vrijdagmiddag van 24 oktober wordt een seminar georganiseerd voor Booosting aangeslotenen

en studenten . In een forum , bestaande uit doccnren en externe deskundigen, worden de plannen

kritisch tegen her licht gehouden.

In de volgende onderwijsperiode worden de gevelon1\verpcn uitgewerkt rot prororypes. Booosting

deskundigen worden van harte uitgenodigd om de smdcnten bij de uitwerking van hun ontwerpen

en de bouw van de prororypes mer hun expenisc terzijde te staan.

Booostiog zal weer even BoooOsting zijn.

, Geïnteresseerd in deelname? Inschrijvin~~_~~_a_n_twoordkaa~ Voor nadere informatie: pro] ir. Jan Brouwer ofJaco Haartsen, tel (015)278 1304.