Boekhouden geboekstaafd 3 Uitwerkingen voor...

Boekhouden geboekstaafd 3Uitwerkingen voor studenten

Boekhouden geboekstaafd 3Uitwerkingen voor studentenDrs. H. FuchsProf. dr. M.A. van Hoepen RAS. J. M. van Vlimmeren

Zevende druk

Noordhoff Uitgevers bv Groningen|Houten

Serie-overzicht

Boekhouden geboekstaafd 1

Opgaven

Uitwerkingen


Opgaven

Uitwerkingen


Opgaven

Uitwerkingen

Vormgeving

Ontwerp binnenwerk: Ebel Kuipers, Sappemeer

Opmaak binnenwerk: Zefier tekstverwerking, Breda

Ontwerp omslag: G2K designers, Groningen

Omslag beeld: Fotodisc

Eventuele open aanmerkingen over deze of andere uitgaven kunt u richten aan: Noordhoff

Uitgevers bv, Afdeling Hoger Onderwijs, Antwoordnummer 13, 9700 VB Groningen, e-mail:

[email protected].

Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die des-

ondanks onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden auteur(s), redactie en uitgever geen

aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich

aanbevolen.

0 1 2 3 4 5 / 15 14 13 12 11

© 2011 Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten, The Netherlands.

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets

uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbe-

stand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mecha-

nisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schrifte-

lijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudi-

gingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912 dient men

de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (postbus

3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit

deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet

1912) kan men zich wenden tot Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten

Organisatie, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.stichting-pro.nl).

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system,

or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording,

or otherwise, without the prior written permission of the publisher.

NUR 786

Woord vooraf V

Woord vooraf

In Uitwerkingen voor studenten zijn de uitwerkingen van de meeste opgaven bijBoekhouden geboekstaafd 3 opgenomen.Op verzoek van docenten ontbreken de uitwerkingen van de volgende opgaven:103, 105, 107, 206, 207, 302, 308, 312, 508, 517, 607, 609, 703, 803, 805, 902, 907,1006, 1012, 1104, 1113, 1204, 1208, 1212, 1305, 1405, 1503, 1508, 1602, 1608,1804, 2005, 2009, 2105, 2108, 2203, 2207, 2301, 2306, 2404, 2407, 2506 en 2604.

Opmerkingen over de inhoud van deze uitgave die kunnen leiden tot verbeterin-gen in een volgende druk, zullen we in dank ontvangen. We verzoeken u uw open aanmerkingen door te geven aan de uitgever. Hetadres is: Noordhoff Uitgevers bv Afdeling Hoger Onderwijs Antwoordnummer 13 9700 VB Groningen E-mail:[email protected]

Voorjaar 2011H. Fuchs M.A. van HoepenS.J.M. van Vlimmeren

Inhoud VII

Inhoud

1 De interne verslaggeving 12 De verslaggeving ten behoeve van de fiscus 53 De diverse onderdelen van de fiscale jaarrekening 164 Wet- en regelgeving voor de externe verslaggeving 385 De balans in de externe jaarrekening van de profitorganisatie 436 De winst-en-verliesrekening in de externe jaarrekening van de

profitorganisatie 577 De ‘comprehensive income statement’ 658 Het kasstroomoverzicht 749 Enkele bijzondere onderwerpen 84

10 De verwerking van latente belastingverhoudingen in de vennootschappelijkejaarrekening 92

11 Leasing 11312 Waarderingsmethoden voor deelnemingen in de jaarrekening 12513 Onderhanden projecten in opdracht van derden 13214 Personeelsbeloningen 14515 Financiële instrumenten 15116 Vreemde valuta 16017 De externe verslaggeving in not-for-profit organisaties 17018 Fusie van ondernemingen 17319 De geconsolideerde jaarrekening 17820 Technische aspecten van de consolidatie 18221 Intercompanytransacties en consolidatie – downstream-sales 19822 Intercompanytransacties en consolidatie – upstream-sales 21823 Nadere bijzonderheden bij het opstellen van de geconsolideerde

jaarrekening 23124 De boekhouding van ondernemingen met filialen 24025 De administratie van quasigoederen 25326 De administratie van statiegeld 25827 Herhalingsopgaven 268

Hoofdstuk 1 1

1

De interne verslaggeving

101 a Jaarrekening die informatie bevat ter ondersteuning van besluitvormingsproces-sen en ter bijsturing van de uitvoering binnen de onderneming.

b Het cijfermateriaal van de interne jaarrekening wordt meestal vaker dan éénmaalper jaar samengesteld; een betere naam is interne verslaggeving.

c Jaarrekening ten behoeve van de Belastingdienst; moet worden opgesteld vol-gens voorschriften die zijn vastgelegd in belastingwetten. De fiscale jaarrekeningwordt maar éénmaal per jaar samengesteld.

d Met behulp van de fiscale jaarrekening legt de ondernemer verantwoording afaan de Belastingdienst over het in een bepaald jaar behaalde resultaat.

e Onvoldoende kennis en de eis van eenvoud zorgen er voor dat kleine onderne-mers hun interne jaarrekening gelijkstellen aan de fiscale. Hun administratie isdus geheel ingericht op basis van fiscale uitgangspunten.

f Jaarrekening die is opgesteld volgens de in acht te nemen wet- en regelgeving,bestemd voor het afleggen van verantwoording aan de vermogensverschaffers.Verder doet deze jaarrekening dienst als middel voor de meer beslissingsgeoriën-teerde en vooral toekomstgeoriënteerde informatie verschaffing, terwijl de exter-ne jaarrekening zich ook richt tot een breder publiek dan uitsluitend vermogens-verschaffers, zoals leveranciers, banken, omwonenden, enz.

g De nv, de bv en de coöperatie.

h 1 Ja, hij moet jaarlijks een fiscale jaarrekening (laten) opstellen, die moet voldoenaan de eisen die de belastingwetten stellen.

2 Wanneer het winkelbedrijf wordt uitgeoefend in één van de rechtsvormen nv, bvof coöperatie wel; anders niet.

102 a Saldo rekening 800 Kostprijs verkopen d 250.000

Saldi rekeningen 610, 611, 612:

d 82.000 + d 66.800 + 111.600 = - 260.400

De mutatie in de voorraad gereed product en product in bewerking over

februari 2011 betreft een voorraadtoename van d 10.400

bWinst-en-verliesrekening over februari 2011

Omzet d 300.000

Mutatie voorraad gereed product en product in bewerking - 10.400

d 310.400

Totale werkelijke kosten:

Verbruik grondstoffen d 80.000

Directe personeelskosten - 70.000

Indirecte kosten:

kosten hulpkostenplaatsen d 40.000

kosten afd. Fabricage + afd. Verkoop–/– dekking hulpkostenplaatsen

d 112.000 + d 36.000 – d 38.000 = - 110.000

- 150.000

- 300.000

d 10.400

Kosten afvloeiingsregeling - 100.000

Verlies februari 2011 vóór belasting d 89.600

2 Hoofdstuk 1

104 a 1 840 Opbrengst verkopen d 300.000

800 Kostprijs verkopen d 250.000

820 Toeslag indirecte verkoopkosten - 36.000

- 286.000

Standaardverkoopresultaat W d 14.000

2 Tellingen saldi kostenrekeningen in rubriek 5 d 188.000

Tellingen saldi dekkingsrekeningen in rubriek 5 - 188.000

Afdelingsresultaten d 0

3 Tellingen saldi kostenrekeningen in rubriek 6 d 264.000

Tellingen saldi standaardkostenrekeningen in rubriek 6 - 260.400

Fabricageresultaten V d 3.600

Specificatie:

Resultaat op grondstoffenverbruik W d 2.000

Resultaat op directe personeelskosten V - 3.200

Resultaat op toeslag indirecte fabricagekosten V - 2.400

bWinst-en-verliesrekening over februari 2011

Standaardverkoopresultaat W d 14.000

Afdelingsresultaten - 0

Fabricageresultaten:

• op grondstoffenverbruik W d 2.000

• op directe personeelskosten V - 3.200

• op toeslag indirecte fabricagekosten V - 2.400

V - 3.600

W d 10.400

Kosten afvloeiingsregeling V - 100.000

Verlies februari 2011 vóór belasting d 89.600

c Efficiënte manier van specificeren van cijfermateriaal in een geautomatiseerdeomgeving.

Hoofdstuk 1 3

4 Hoofdstuk 1

106 a/b

Exploitatie-overzicht Exploitatie-overzicht Resultatenoverzicht

afdeling Food afdeling Non-Food

Omzet d 240.000 (100%) d 80.000 (100%) d 320.000 (100%)

Inkoopwaarde omzet - 180.000 - 70.000 - 250.000

Brutowinst W d 60.000 (25%) W d 10.000 (12,5%) W d 70.000 (21,9%)

Lonen d 21.000 d 6.800 d 27.800

Afschrijvingskosten - 800 - 200 - 1.000

Huur - 2.300 - 700 - 3.000

Diverse kosten - 9.000 - 3.200 - 12.200

Totale bedrijfskosten - 33.100 (13,8%) - 10.900 (13,6%) - 44.000 (13,8%)

Exploitatieresultaat W d 26.900 (11,2%) V d 900 (–1,1%)

Bedrijfsresultaat W d 26.000

Incidentele resultaten W - 4.000

Nettowinst W d 30.000 (9,4%)

108 a Verkleinen debiteurensaldo (sneller incasseren); vergroten crediteurensaldo(minder snel betalen); verkleinen voorraden.

b Verlaging van de bedrijfskosten; omzetting van eigen vermogen in vreemd ver-mogen (mits interestvoet vreemd vermogen < rentabiliteit totaal vermogen).

c 1 Current ratio: d 1.800.000 : d 900.000 = 2,0.2 Quick ratio: d 0.800.000 : d 900.000 = 0,9.

d 1 EV/VV = d 1.500.000 : d 1.500.000 = 1,0.2 EV/TV = d 1.500.000 : d 3.000.000 = 0,5.

e 1 (d 1.200.000 : d 6.000.000) x 100% = 20%.2 (d 0.240.000 : d 6.000.000) x 100% = 4%.

f 1 (d 240.000 : d 1.500.000) x 100% = 16%.2 ((d 240.000 + d 70.000) : d 3.000.000) x 100% = 10,3%.3 De interestvoet van het vreemd vermogen ligt onder 10,3%.

Hoofdstuk 2 5

2

De verslaggeving ten behoeve van de fiscus

201 a Jaarrekening die het bestuur van een nv en een bv wettelijk verplicht is op te stel-len en te overleggen aan de aandeelhouders. De wettelijke bepalingen zijn te vin-den in Titel 9 Boek 2 BW.

b Door iedere onderneming op te maken jaarrekening, bestaande uit een fiscalewinst-en-verliesrekening, een fiscale balans en een berekening van het belast-baar bedrag (alle met toelichting). Deze overzichten moeten beantwoorden aande regels van de belastingwetten. Deze jaarrekening wordt meestal extracomp-tabel opgesteld. De meeste wettelijke bepalingen zijn te vinden in de Wet inkom-stenbelasting 2001.

c De regelgeving voor de externe verslaggeving geldt niet voor de eenmanszaak. Defiscale wetgeving geldt ook voor de eenmanszaak.

d Bij vennootschapsbelastingplichtige lichamen wijken de fiscale eisen vaak af vande eisen die het BW stelt met betrekking tot de externe jaarrekening voor metname de nv en de bv.

e Dit is te verklaren, doordat:• de fiscale jaarrekening de berekening van het perioderesultaat als doel heeft.

Aangezien dit resultaat kan worden berekend door middel van vermogensver-gelijking, is de absolute omvang van het eigen vermogen niet relevant;

• de vennootschappelijke jaarrekening (volgens artikel 2: 362 lid 1 BW) volgensnormen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar wordenbeschouwd een zodanig inzicht moet geven, dat een verantwoord oordeel kanworden gevormd omtrent het vermogen en het resultaat (alsmede, voor zoverde aard van een jaarrekening dat toelaat, omtrent solvabiliteit en liquiditeit).

f 1 Het winstbepalingsstelsel is in strijd met een uitdrukkelijke wetsbepaling, of2 Het winstbepalingsstelsel is in strijd met de algemene opzet of de beginselen van

de belastingwetgeving.

g Voor de fiscale winstbepaling wordt doorgaans gezocht naar een winst -bepalingsstelsel dat de fiscale winst binnen de grenzen van het goed koopmans-gebruik minimaliseert.

202 a 25% van d 80.000 = d 20.000.

b 1 De fiscale jaarlijkse afschrijvingskosten zijn:20% van (d 250.000 – d 25.000) = d 45.000.De fiscale winst over 2010 berekenen we als volgt:• vennootschappelijke winst d 80.000

• lagere fiscale afschrijvingskosten bedrijfsauto’s

d 50.000 – d 45.000 = + - 5.000

• lager verlies oninbare vorderingen d 18.000 – d 15.000 = + - 3.000

Fiscale winst d 88.000

2 Te betalen vennootschapsbelasting over 2010: 25% van d 88.000 = d 22.000.

203 a Verschillen tussen fiscale en vennootschappelijke periodewinst kunnen ontstaandoordat:• bepaalde lasten en/of baten fiscaal en vennootschappelijk aan verschillende

jaren worden toegerekend;• bepaalde lasten en/of baten uitsluitend bij de fiscale winstberekening óf de

vennootschappelijke winstberekening in aanmerking worden genomen. Deoorzaak van dergelijke verschillen ligt in feite in een afwijking tussen het fis-cale en het vennootschappelijke winstbegrip.

b De fiscale winst over een bepaald jaar wijkt af van de vennootschappelijke jaar-winst, terwijl de som van de fiscale jaarwinsten op lange termijn gelijk is aan desom van de vennootschappelijke jaarwinsten. Een dergelijk verschil ontstaat bij-voorbeeld door afwijkende afschrijvingssystemen (fiscaal versus vennootschap-pelijk).

c Uitstel van belastingbetaling.

d Vooruitbetaling van belasting.

e Enkele oorzaken waardoor bij verschillen in toerekening aan jaren positieve ennegatieve verschillen kunnen ontstaan, zijn:• afwijkende waardering van vaste activa als gevolg van afwijkende afschrij-

vingssystemen;• afwijkende waardering van voorraden grondstof, handelsgoederen, e.d.;• vorming (fiscaal) van een herinvesteringsreserve.

f In de eerste jaren zijn de vennootschappelijke afschrijvingskosten hoger dan defiscale afschrijvingskosten. Dus is de vennootschappelijke winst in de eerste jarenlager dan de fiscale winst. Het betreft dus een negatief verschil in toerekeningaan jaren.

6 Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 2 7

g Fiscale voorraadwaardering volgens het ijzeren-voorraadstelsel en vennoot-schappelijk volgens het fifo-stelsel (althans in een periode van prijsstijging).

h De drie gevolgen zijn:• in de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening wordt opgenomen de

belastinglast – een belastingbedrag dat uitgaat van de vennootschappelijkewinst;

• in de vennootschappelijke balans wordt vermeld de te betalen vennootschaps-belasting (de belastingschuld), die door de toerekeningsverschillen lager ofhoger kan zijn dan de belastinglast;

• het verschil tussen de twee hiervóór bedoelde bedragen wordt in de vennoot-schappelijke balans verwerkt als een belastinglatentie.

i Een belastbaar tijdelijk verschil is een verschil tussen de vennootschappelijke ende fiscale boekwaarde van een actief of vreemd vermogen, dat bij toekomstigerealisatie leidt tot over toekomstige boekjaren verschuldigde belasting.Een verrekenbaar tijdelijk verschil is een verschil tussen de vennootschappelijkeen fiscale boekwaarde van een actief of vreemd vermogen, dat bij toekomstigerealisatie leidt tot over toekomstige boekjaren te verrekenen belasting.Beide verschillen horen tot de balansbenadering; het verklaren van ontstanebelastinglatenties op grond van een afwijking tussen de fiscale en vennoot-schappelijke boekwaarden op een bepaald moment.

j Enkele voorbeelden van verschillen tussen het fiscale en het vennootschappelijkewinstbegrip zijn:• deelnemingsvrijstelling;• investeringsaftrek, subsidies e.d. die niet in de belastingheffing worden

betrokken;• tantièmes, wanneer deze vennootschappelijk als winstverdelingspost worden

gezien;• uitgaven die door de onderneming als kosten worden behandeld, maar door

de fiscus niet als zodanig of niet geheel worden geaccepteerd.

k • positief;• positief;• positief;• negatief.

204 a2010 2009

■

Vennoot- Fiscaal Vennoot- Fiscaal

schappelijk schappelijk

Winst vóór afschrijvingen d 2.300.000 d 2.300.000 d 1.800.000 d 1.800.000

Afschrijvingskosten - 900.000 - 1.000.000 - 800.000 - 600.000

■ ■ ■

Winst d 1.400.000 d 1.300.000 d 1.000.000 d 1.200.000

■ ■ ■

b 2009:990 Vennootschapsbelasting d 250.000

25% x d 1.000.000

068 Belastinglatentie - 50.000

Aan 160 Te betalen vennootschapsbelasting d 300.000

25% x d 1.200.000

2010:990 Vennootschapsbelasting d 350.000

25% x d 1.400.000

Aan 068 Belastinglatentie d 25.000

Aan 160 Te betalen vennootschapsbelasting - 325.000

25% x d 1.300.000

205 a 1 990 Vennootschapsbelasting d 200.000

25% x d 800.000


2 Per 31 december 2009 is de vennootschappelijke boekwaarde van de post milieu-bedrijfsmiddelen d 200.000 hoger dan de fiscale boekwaarde. De correctiejour-naalpost om te komen tot de belastinglast over 2009 is:

990 Vennootschapsbelasting d 50.000

25% x d 200.000

Aan 068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 50.000

8 Hoofdstuk 2

b De voorziening wordt gecrediteerd (in de toekomst is belasting verschuldigd) endaarom spreken we van een belastbaar tijdelijk verschil.

c

068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen

31-12-2011 d 25.000 31-12-2010 d 50.000

31-12-2012 - 25.000

d 50.000 d 50.000

208 a

Fiscale balans per 31 december 2010

Bedrijfsgebouw d 780.000 Eigen vermogen d 1.145.000

Inventaris 5% Hypothecaire lening - 300.000

d 300.000 – d 66.000 Crediteuren - 120.000

(zie fiscale winst-en-verliesrekening) = - 234.000 Te betalen tantièmes - 15.000

Bedrijfsauto’s

d 250.000 – 20% van d 225.000 = - 205.000

Voorraad goederen

d 180.000 + d 20.000 – d 9.000 = - 191.000

Debiteuren - 120.000

Liquide middelen - 50.000

d 1.580.000 d 1.580.000

Hoofdstuk 2 9

10 Hoofdstuk 2

b

Fiscale winst-en-verliesrekening over 2010

Inkoopwaarde verkopen Opbrengst verkopen d 2.000.000

d 1.500.000 – (d 20.000 – d 9.000) = d 1.489.000

Afschrijvingskosten:

• bedrijfsgebouw - 20.000

• inventaris

10% van (d 300.000 – d 40.000)

+ d 40.000 = - 66.000

• bedrijfsauto’s

20% van (d 250.000 – d 25.000) = - 45.000

Overige bedrijfskosten - 220.000

Tantièmes - 15.000

Fiscale winst - 145.000

d 2.000.000 d 2.000.000

c 1 Fiscaal eigen vermogen per 31 december 2010 d 1.145.000

Fiscaal eigen vermogen per 1 januari 2010 - 1.000.000

–

Fiscale winst 2010 d 145.000

2 Winst vóór belasting 2010 (vennootschappelijk) d 180.000

Fiscaal hogere afschrijving inventaris

d 66.000 – d 30.000 = d 36.000

Tantièmes - 15.000

- 51.000

–

d 129.000

Fiscaal lagere afschrijving bedrijfsauto’s

d 50.000 – d 45.000 = d 5.000

Fiscaal hogere waardering voorraad goederen

d 191.000 – d 180.000 = - 11.000

- 16.000

+


d De te betalen vennootschapsbelasting is 25% van d 145.000 = d 36.250.

Hoofdstuk 2 11

e De belastinglast is: 25% van (d 180.000 – d 15.000) = d 41.250.

f

Definitieve vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2010

Inkoopwaarde verkopen d 1.500.000 Opbrengst verkopen d 2.000.000

Afschrijvingskosten:

• bedrijfsgebouw - 20.000

• inventaris - 30.000

• bedrijfsauto’s - 50.000

Overige bedrijfskosten - 220.000

Vennootschapsbelasting - 41.250

Winst na belasting - 138.750

d 2.000.000 d 2.000.000

g

Definitieve vennootschappelijke balans per 31 december 2010

Bedrijfsgebouw d 780.000 Aandelenkapitaal d 1.000.000

Inventaris - 270.000 Winst na belasting - 138.750

Bedrijfsauto’s - 200.000 Voorziening latente bel.verplichtingen

Voorraad goederen - 180.000 d 41.250 – d 36.250 = - 5.000

Debiteuren - 120.000 5% Hypothecaire lening - 300.000

Liquide middelen - 50.000 Crediteuren - 120.000

Te betalen vennootschapsbelasting - 36.250

d 1.600.000 d 1.600.000

h x 100% = 23%.d 41.250d 180.000

12 Hoofdstuk 2

iBelastinglast Belastingdruk

Het nominale tarief toegepast op

de winst vóór belasting

25% x d 180.000 = d 45.000 x 100% = 25%

Verlichting belastingdruk door

fiscale aftrekbaarheid tantièmes =

25% x d 15.000 = - 3.750 x 100% = 2%

Effectieve belastingdruk d 41.250 x 100% = 23%

j 990 Vennootschapsbelasting d 36.250


+


Aan 068 Voorziening voor latente

belastingverplichtingen d 5.000

k

Balanspost Vennoot- Fiscale Verrekenbaar Belastbaar

schappelijke waardering tijdelijk tijdelijk

waardering verschil verschil

Inventaris d 270.000 d 234.000 d 36.000

Bedrijfsauto’s - 200.000 - 205.000 d 5.000

Voorraad goederen - 180.000 - 191.000 - 11.000

■

d 16.000 d 36.000■

Per saldo is er een belastbaar tijdelijk verschil vand 36.000 – d 16.000 = d 20.000.Dit leidt tot een passieve latentie van 25% van d 20.000 = d 5.000.

d41.250

d 180.000

d 45.000

d 180.000

d 3.750

d 180.000

Hoofdstuk 2 13

209 a

(Fiscale) Balans per 31 december 2011

Inventaris

d 234.000 – d 26.000 = d 208.000

Bedrijfsauto’s

d 205.000 – d 45.000 = - 160.000

Voorraad goederen

d 200.000 + d 25.000 – d 10.000 = - 215.000

b

Mutatie-overzicht belastinglatenties 2011

• Inventaris 31-12-2010* 31-12-2011

Waardering:

Vennootschappelijke balans d 270.000 d 240.000

Fiscale balans - 234.000 - 208.000

Waarderingsverschil

vennootschappelijk t.o.v. fiscaal + d 36.000 + d 32.000

Mutatie waarderingsverschil –/– d 4.000

(= mutatie belastbaar tijdelijk verschil)

Mutatie passieve latentie 25% van d 4.000 = –/– d 1.000

• Bedrijfsauto’s

Waardering:


Fiscale balans - 205.000 - 160.000

Waarderingsverschil

vennootschappelijk t.o.v. fiscaal –/– d 5.000 –/– d 10.000

Mutatie waarderingsverschil + d 5.000

(= mutatie verrekenbaar tijdelijk verschil)

Mutatie actieve latentie 25% van d 5.000 = + d 1.250

• Voorraad goederen

Waardering:


Fiscale balans - 191.000 - 215.000

Waarderingsverschil

vennootschappelijk t.o.v. fiscaal –/– d 11.000 –/– d 15.000

Mutatie waarderingsverschil + d 4.000

(= mutatie verrekenbaar tijdelijk verschil)

Mutatie actieve latentie 25% van d 4.000 = + d 1.000

Totaal mutatie latenties:

Passieve latentie –/– d 1.000

Actieve latentie + d 1.250 + d 1.000 = + - 2.250

Per saldo neemt de passieve latentie per 31 december 2011 – groot d 5.000 – af met d 3.250

* Zie voor de bedragen in deze kolom de uitwerking van opgave 208 bij vraag k.

14 Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 2 15

c De journaalpost, aansluitend op vraag b, is:

068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 3.250

Aan 990 Vennootschapsbelasting d 3.250

d 1 Op de vennootschappelijke balans per 31 december 2011 moet credit een passie-ve latentie worden opgenomen bij• de post Voorziening latente belastingverplichtingen;• voor een bedrag van d 5.000 – d 3.250 = d 1.750.

2 De drie posten zijn per 31 december 2011 gewaardeerd op• de vennootschappelijke balans voor

d 240.000 + d 150.000 + d 200.000 = d 590.000

• de fiscale balans voor

d 208.000 + d 160.000 + d 215.000 = - 583.000

Waarderingsverschil vennootschappelijk ten opzichte van fiscaal d 7.000

Dit leidt tot een passieve latentie van 25% van d 7.000 = d 1.750.

16 Hoofdstuk 3

3

De diverse onderdelen van de fiscale jaarrekening

301 a

Machines (vennootschappelijk)

1/1 Balans d 220.000 1/7 Verkoop machine PX17 d 80.000

1/7 Aankoop machine SF08 - 160.000 31/12 Balans - 300.000

d 380.000 d 380.000

1/1 d 300.000

Afschrijving machines (vennootschappelijk)

1/7 Verkoop machine PX17 d 66.500 1/1 Balans d 161.5001

d 61.750 + d 4.750 31/12 Afschijving 2010 - 30.8752

31/12 Balans - 125.875

d 192.375 d 192.3750

1/1 Balans d 125.8750

1 6,5 x + 6 x = d 61.750 + d 99.750 = d 161.500.

2 PX17: x 0,5 = d 4.750

RT14: = - 16.625

SF08: x 0,5 = - 9.500

d 30.875

d 160.000 – d 8.000

8

d 140.000 – d 7.000

8

d 80.000 – d 4.000

8

d 140.000 – d 7.000

8

d 80.000 – d 4.000

8

b

Machines (fiscaal)

1/1 Balans d 220.000 1/7 Verkoop machine PX17 d 80.000

1/7 Aankoop machine SF08 - 160.000 31/12 Balans - 300.000

d 380.000 d 380.000

1/1 d 300.000

Afschrijving machines (fiscaal)

1/7 Verkoop machine PX17 d 50.400 1/1 Balans d 122.4003

d 46.800 + d 3.600 31/12 Afschijving 2010 - 23.4004

31/12 Balans - 95.400

d 145.800 d 145.8000

1/1 Balans d 95.4000

3 6,5 x + 6 x = d 46.800 + d 75.600 = d 122.400.

4 PX17: x 0,5 = d 3.600

RT14: = - 12.600

SF08: x 0,5 = - 7.200

d 23.400

c Aan de hand van de denkbeeldige fiscale rekeningen Machines en Afschrijvingmachines over 2010 berekenen we de fiscale boekwaarde van de drie machinesvoor de fiscale balans per 31 december 2010: d 300.000 – d 95.400 = d 204.600 debet.

d 160.000 – d 16.000

10

d 140.000 – d 14.000

10

d 80.000 – d 8.000

10

d 140.000 – d 14.000

10

d 80.000 – d 8.000

10

Hoofdstuk 3 17

303 Op de fiscale winst-en-verliesrekening 2010 noteert Stoopendaal BV een bedragvan d 23.400 (zie blz 17 bij b).

304 a 1/2

Vennootschappelijke balans per 31 december 2009

Machines d 100.0001 Voorziening latente belastingen d 3.1253


Machines d 87.5002

1 Aanschafprijs machines: 2 x d 100.000 = d 200.000

Afschrijving machine 1: 3 x d 20.000 = d 60.000

Afschrijving machine 2: 2 x d 20.000 = - 40.000

- 100.000

Boekwaarde d 100.000


Afschrijving machine 1:

( + + ) x (d 100.000 – d 10.000) = d 63.000


( + ) x (d 100.000 – d 10.000) = - 49.500

- 112.500

Boekwaarde d 87.500

3 25% van (d 100.000 – d 87.500) = d 3.125.

1,5

10

1,5

10

4

10

1,5

10

4

10

18 Hoofdstuk 3

b Per 31 december 2009 berekenen we de fiscale boekwaarde van machine 1 vol-gens de gebruikelijke fiscale methode als volgt:Aanschafprijs machine 1 d 100.000

Afschrijving x 3 = - 54.000

d 46.000

Het bedrag dat we opnemen in de herinvesteringsreserve is dusd 51.000 – d 46.000 = d 5.000.

c 1/2


Machine 2 Voorziening latente belastingen d 3.6251

d 100.000 – (2 x d 20.000) = d 60.000

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 2009

Afschrijvingskosten machines Resultaat verkochte machine 1

2 x x d 100.000 = d 40.000 d 51.000 – (d 100.000 – 3 x d 20.000) = d 11.0000


Machine 2 Herinvesteringsreserve d 5.0000

d 100.000 – ( x d 90.000) = d 50.500 (onderdeel Ondernemingsvermogen)

Fiscale winst-en-verliesrekening 2009

Afschrijvingskosten machines Resultaat verkochte machine 1 d 9.0002

2 x x d 90.000 = d 27.000 Overgeboekt naar herinvesteringsreserve - 5.0000

1 25% van (d 60.000 – d 50.500) + 25% van d 5.000 (herinvesteringsreserve) = d 2.375 + d 1.250 = d 3.625.

d 100.000 – d 10.000

5

2

10

5,5

10

1,5

10

Hoofdstuk 3 19

2 Opbrengst verkochte machine 1 d 51.000

Boekwaarde machine 1 volgens fiscale balans

per 31 december 2009 net vóór verkoop

(zie uitwerking a2) d 100.000 – d 63.000 = - 37.000

d 14.000

Overgeboekt naar herinvesteringsreserve - 5.000

Als resultaat geboekt d 9.000

d 1/2


Machines d 120.0001 Voorziening latente belastingen d 4.2503

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 2010

Afschrijvingskosten machines

2 x x d 100.000 = d 40.000


Machines d 103.0002


Afschrijvingskosten machines

x d 90.000 + d 42.500 = d 56.000

Overgeboekt van herinvesteringsreserve - 5.000


Afschrijving machine 2: 3 x d 20.000 = d 60.000

Afschrijving machine 3: 1 x d 20.000 = - 20.000

- 80.000


2

10

1,5

10

20 Hoofdstuk 3



( + + ) x d 90.000 = d 63.000


x (d 100.000 – d 5.000 – d 10.000) = - 34.000

- 97.000


3 25% van (d 120.000 – d 103.000) = d 4.250.

305 aSaldo fiscale winstberekening

Ondernemingsvermogen einde boekjaar d 1.300.000

Terugbetalingen kapitaal - –

+

Subtotaal d 1.300.000

Ondernemingsvermogen begin boekjaar d 819.000

Kapitaalstortingen:

Opbrengst emissie bij aandeelhouders - 240.000

+

Subtotaal - 1.059.000

–

Vermogensverschil d 241.000

Winstuitdelingen en niet-aftrekbare giften:

Dividend (interimdividend 2010) d 19.000

Overige niet-aftrekbare bedragen:

Vennootschapsbelasting - 0

+

Niet-aftrekbare bedragen - 19.000

+

Saldo fiscale winstberekening d 260.000

b 25% van d 260.000 = d 65.000.

1,5

10

1,5

10

4

10

4

10

Hoofdstuk 3 21

cSaldo fiscale winstberekening

Ondernemingsvermogen einde boekjaar

d 1.300.000 – d 65.000 = d 1.235.000


+



Kapitaalstortingen:

Opbrengst emissie bij aandeelhouders - 240.000

+


–



Dividend (interimdividend 2010) d 19.000



+


+


306 a Gebouwen vennootschappelijk 1 januari 2010 d 2.400.000

Herwaardering - 100.000

d 2.500.000

Afschrijving - 72.000

d 2.428.000

Gebouwen vennootschappelijk 31 december 2010 - 2.828.000

Aankoop d 400.000

Gebouwen fiscaal 1 januari 2010 - 1.800.000

d 2.200.000

Afschrijving t/m 1 januari 2010 d 420.000

Afschrijving 2010 3,0% van d 1.800.000 = - 54.000

+ 1,5% van d 0.400.000 = - 6.000

- 480.000

Fiscale balans 31 december 2010 d 1.720.000

22 Hoofdstuk 3

bSaldo fiscale winstberekening



+


Ondernemingsvermogen begin boekjaar d 1.740.000

Opbrengst aandelenemissie

d 100.000 nominaal + d 100.000 agio = - 200.000

+


–



Dividend d 80.000



+


+

Saldo fiscale winstberekening (a) d 100.000

c Dit komt doordat van de overige posten op het traject ‘Saldo fiscale winstbereke-ning’ – ‘Belastbaar bedrag’ (zie tekstboek blz. 78) in deze opgave geen sprake is.

307 a 1 Inventaris

Vennootschappelijk 1 januari 2010 d 1.216.000

Afschrijving 2010 - 108.000

d 1.108.000

Vennootschappelijk 31 december 2010 - 1.308.000

Aankoop d 200.000

Fiscaal 1 januari 2010 d 1.280.000

Aankoop - 200.000

d 1.480.000

Afschrijving 2010: 5/6 x d 108.000 = - 90.000

Fiscaal 31 december 2010 (a) d 1.390.000

Hoofdstuk 3 23

24 Hoofdstuk 3

2 Overige schuldend 1.080.000 + d 60.000 (tantièmes over 2010) = d 1.140.000 (b).

3 Ondernemingsvermogend 7.766.000 (balanstelling) – (d 30.000 + d 4.000 + d 1.140.000) = d 6.592.000 (c).

bSaldo fiscale winstberekening



+




d 1.000.000 + (d 280.000 – d 120.000) = - 1.160.000

+


–



Dividend d 240.000



+


+


c Te betalen vennootschapsbelasting over 2010:25% van d 428.000 = d 107.000.

dSaldo fiscale winstberekening

Ondernemingsvermogen einde boekjaar

d 6.592.000 – d 107.000 d 6.485.000


+




d 1.000.000 + (d 280.000 – d 120.000) = - 1.160.000

+


–



Dividend d 240.000



+


+


Hoofdstuk 3 25

26 Hoofdstuk 3

309 a

(Voorlopige) Fiscale balans per 31 december 2010

Inventaris d 174.6001 Gestort en opgevraagd kapitaal

Bedrijfsauto’s d 250.000 + d 150.000 = d 400.0000

d 220.000 – 20% van d 280.000 = - 164.0000 Agio d 30.000 + d 20.000 = - 50.0000

Voorraad handelsgoederen - 400.0002 Winstreserve - 118.5004

Debiteuren d 280.0003 Winst 2010 vóór belasting - 80.5500

Afschrijving debiteuren - 8.0000 Herinvesteringsreserve

d 8.000 + d 1.500 – d 8.000 = - 1.5000

- 272.0000

Vooruitbetaalde huur Ondernemingsvermogen d 650.5500

bedrijfsgebouw 1/3 x d 33.000 = - 11.0000 6% Lening FMB

Vooruitbetaalde vennootschapsbelasting - 16.5000 d 300.000 – d 30.000 = - 270.0000

Rabobank Crediteuren - 152.0005

d 52.000 + d 1.518.000 – d 1.519.300 = - 50.7000 Te betalen interest 6% lening FMB - 4.0506

Kas Te betalen tantièmes - 12.5000

d 5.000 + d 7.000 – d 6.600 = - 5.4000 Te betalen diverse bedrijfskosten - 5.1000

d 1.094.2000 d 1.094.2000

1 De denkbeeldige fiscale grootboekrekening Inventaris ziet er als volgt uit:

Inventaris

1/1 Balans d 165.000 2/1 Verkoop(opbrengst) d 18.000

1/7 Aankoop d 80.000 Toegevoegd aan her-

Afgeboekt van herinvesteringsreserve - 1.500

investeringsreserve - 8.000

d 16.500*

- 72.000 Afschrijving 2010

15,0% van (d 300.000 – d 30.000) = - 40.500*

7,5% van d 72.000 = - 5.400*

31/12 Naar balans - 174.600*

d 237.000 d 237.000*

* d 30.000 – 3 x d 4.500 = d 16.500.

2 Loxo Overige

handelsgoederen

Beginvoorraad 10.000 stuks d 60.000* d 240.000

Inkopen 34.000 stuks - 208.000* - 812.000

44.000 stuks d 268.000* d 1.052.000

Eindvoorraad 12.000 stuks - 72.400* - 327.600

Inkoopprijs verkopen 32.000 stuks d 195.600* d 724.400

* IJzeren voorraad x ijzeren-voorraadprijs 10.000 stuks x d 6 = d 60.000*

Surplus 2.000 stuks x d 6,20 = - 12.400*

d 72.400*

3 d 100.000 + d 1.570.000 – d 1.380.000 – d 10.000 = d 280.000.

4 d 112.000 + d 6.500 (mutatie herinvesteringsreserve) = d 118.500.

5 d 110.000 + d 208.000 + d 812.000 – d 978.000 = d 152.000.

6 3/12 x 6% van (d 300.000 – d 30.000) = d 4.050.

Hoofdstuk 3 27

28 Hoofdstuk 3

bFiscale winst-en-verliesrekening 2010

Omzet

Omzet artikel Loxo d 320.0000

Omzet overige handelsgoederen - 1.250.0000

d 1.570.0000

Bedrijfskosten

Inkoopprijs omzet artikel Loxo d 195.6001

Inkoopprijs omzet overige handelsgoederen - 724.4001

Loonkosten personeel - 220.0000

Tantièmes - 12.5000

Afschrijvingskosten inventaris - 45.9002

Afschrijvingskosten bedrijfsauto’s - 56.0003

Huurkosten

d 10.000 + d 126.000 – 1/3 x d 33.000 = - 125.0000

Diverse bedrijfskosten

d 23.200 + d 6.600 – d 4.000 + d 5.100 = - 30.9000

- 1.410.3000

–

d 159.7000

Overige bedrijfskosten

Interest 6% lening FMB

d 17.100 – d 4.500 + d 4.050 = d 16.6500

Verlies debiteuren - 56.0004

Winst verkochte inventaris (- 1.5005)

- 71.1500

–

d 88.5500

Buitengewone lasten

Afboeking herinvesteringsreserve op

aanschafprijs nieuwe inventaris - 8.0006

Saldo winst-en-verliesrekening d 80.5500

1 Zie uitwerking vraag a, noot 2.


3 20% van d 280.000 = d 56.000.

4 De denkbeeldige fiscale grootboekrekening Afschrijving debiteuren ziet er als volgt uit:

Afschrijving debiteuren

1/1-31/12 Definitief oninbaar d 50.000 1/1 Balans d 5.000

Definitief oninbaar - 3.000 31/12 Naar w&v-rekening - 56.000

31/12 Naar balans - 8.000

d 61.000 d 61.000

5 d 18.000 (opbrengst) – d 16.500 (boekwaarde) = d 1.500.


c(Voorlopige) Berekening belastbare winst

Ondernemingsvermogen einde boekjaar d 650.550

Terugbetalingen kapitaal - 0

Subtotaal d 650.550


Kapitaalstortingen (aandelenemissie) - 170.000

Subtotaal - 570.000

–



Vennootschapsbelasting d 0

Niet-aftrekbare bedragen - 0


Niet- of gedeeltelijk aftrekbare kosten en lasten + - 3.000

Wijzigingen toelaatbare reserves

Onttrekkingen herinvesteringreserve + - 8.000

Toevoegingen herinvesteringsreserve –/– - 1.500

Belastbare winst (= belastbaar bedrag) d 90.050

Hoofdstuk 3 29

d De te betalen vennootschapsbelasting over 2010 is25% van d 90.050 = d 22.512,50.

e In de bij a gevraagde fiscale balans per 31 december 2010 moet Bilox BV de vol-gende wijzigingen aanbrengen:• De creditpost ‘Winst 2010 vóór belasting’ van d 80.550 wordt vervangen door

de creditpost ‘Winst 2010 na belasting’ van d 80.550 – d 22.512,50 = d 58.037,50.

• De debetpost ‘Vooruitbetaalde vennootschapsbelasting’ van d 16.500 wordtvervangen door de creditpost ‘Te betalen vennootschapsbelasting’ van d 22.512,50 – d 16.500 = d 6.012,50.

In de bij c gevraagde ‘Berekening belastbare winst’ wijzigen we het bedrag bijOndernemingsvermogen einde boekjaar in d 650.000 – d 22.512,50 = d 627.487,50.Bij Vennootschapsbelasting noteren we + d 22.512,50.

310 a 1 Te betalen belastingbedrag 201025% van (d 1.400.000 – d 300.000) = d 275.000.

2 Belastbaar tijdelijk verschil 31 december 201025% van d 300.000 = d 75.000.

3 Belastinglast over 2010d 275.000 + d 75.000 = d 350.000.

b 990 Vennootschapsbelasting d 275.000


+


Aan 068 Voorziening latente belastingverplichtingen d 75.000

c 1 Vennootschappelijke winst 2011 d 1.500.000

Afschrijving nieuwe machinegroep 2011:

• vennootschappelijk

d 2.000.000 : 8 = d 250.000

• fiscaal

(d 2.000.000 – d 300.000) : 10 = - 170.000

Minder fiscale afschrijving - 80.000

Fiscale winst 2011 d 1.580.000

2 Te betalen belastingbedrag 2011 = 25% van d 1.580.000 = d 395.000.

30 Hoofdstuk 3

3 Belastbaar tijdelijk verschil 31 december 201125% x (d 300.000 – d 80.000) = d 55.000.Dit is een afname met d 75.000 – d 55.000 = d 20.000.

4 Belastinglast over 2011 = 25% van d 1.500.000 = d 375.000.

d 990 Vennootschapsbelasting d 395.000


+

068 Voorziening latente belastingverplichtingen d 20.000


e

Fiscale winst-en-verliesrekening 2011 (gedeeltelijk)

Afschrijvingskosten nieuwe machinegroep d 170.000

Afboeking herinvesteringsreserve - 300.000

f d 2.000.000 – d 300.000 – d 170.000 = d 1.530.000.

311 a Inventaris vennootschappelijk 31 december 2009 d 560.000

Afschrijving vennootschappelijk - 100.000

d 460.000

Inventaris vennootschappelijk 31 december 2010 - 660.000

Aankoop d 200.000

Fiscaal 31 december 2009 - 608.000

d 808.000

Afschrijving fiscaal 8/10 x d 100.000 = - 80.000

Fiscaal 31 december 2010 (a) d 728.000

IJzeren voorraad 100.000 kg à d 8 = d 800.000

Manco 5.000 kg à d 11 = - 55.000

Goederen (b) d 745.000

Overige schulden

d 587.000 + d 40.000 tantièmes = (c) d 627.000

Hoofdstuk 3 31

32 Hoofdstuk 3

Totaal activa

d 728.000 + d 745.000 + d 4.548.000 = d 6.021.000

Te betalen vennootschapsbelasting d 90.000

Dividend vorig jaar - 3.000

Overige schulden - 627.000

- 720.000

–

Vermogen (d) d 5.301.000

b(Voorlopige) Berekening belastbare winst



Opbrengst aandelenemissie (inclusief agio) - 900.000



Winstuitkeringen en niet-aftrekbare giften:

Dividend d 300.000




Saldo fiscale winstberekening* d 395.000

* Is in deze opgave gelijk aan de belastbare winst (= belastbaar bedrag).

c Het te betalen bedrag aan vennootschapsbelasting over 2010 is25% van d 395.000 = d 98.750.

d Vennootschappelijke winst 2010 (vóór belasting) d 420.000

31-12-2009 31-12-2010

Inventaris:

Vennootschappelijk d 560.000 d 660.000

Fiscaal - 608.000 - 728.000

Mutatie 2010 + d 48.000 + d 68.000 + - 20.000

Goederen:

Vennootschappelijk d 900.000 d 950.000

Fiscaal - 800.000 - 745.000

Mutatie 2010 –/– d 100.000 –/– d 205.000 –/– - 105.000

Overige activa:

Vennootschappelijk d 3.657.000 d 4.548.000

Fiscaal - 3.557.000 - 4.548.000

Mutatie 2010 –/– d 100.000 d 0 + - 100.000

Tantièmes –/– - 40.000


e De bedragen bij inventaris, goederen en overige activa zijn toerekeningsverschil-len. Per saldo + d 20.000 – d 105.000 + d 100.000 = + d 15.000.Het bedrag van de tantièmes is een winstbegripverschil van – d 40.000.

f 1 De voorziening latente belastingverplichtingen neemt af met 25% van d 15.000 =d 3.750.

2 Het op de definitieve vennootschappelijke balans per 31 december 2010 te ver-melden bedrag bij de post Voorziening latente belastingverplichtingen is d 38.000 – d 3.750 = d 34.250.

g Vennootschappelijke winst 2010 (vóór belasting) d 420.000

Winstbegripverschil: tantièmes uit winst 2010 - 40.000

d 380.000

Op de definitieve vennootschappelijke winst-en-verliesrekening 2010 wordt bijde post vennootschapsbelasting een bedrag opgenomen van 25% van d 380.000= d 95.000.

Hoofdstuk 3 33

34 Hoofdstuk 3

h31 december 2010 Vennoot- Fiscaal Verrekenbaar Belastbaar

schappelijk tijdelijk tijdelijk

verschil verschil

Inventaris d 660.000 d 728.000 d 68.000

Goederen - 950.000 - 745.000 d 205.000

Overige activa - 4.548.000 - 4.548.000 - 0 - 0

■ ■ ■

d 6.158.000 d 6.021.000 d 68.000 d 205.000

■ ■ ■

Dit leidt tot een per saldo passieve latentie van 25% van (d 205.000 – d 68.000) =d 34.250. Dit komt zowel overeen met de uitkomst van f2 als met 25% van (d 6.158.000 – d 6.021.000) = d 34.250.

i 1 Vennootschapsbelasting d 95.000

Winst (na belasting) - 325.000

Aan Winst (vóór belasting) d 420.000

2 Winst (vóór belasting) d 420.000

Voorziening latente belastingverplichtingen - 3.750

Aan Te betalen vennootschapsbelasting d 98.750

Aan Winst (na belasting) - 325.000

j 1 Op de fiscale balans per 31 december 2010 wijzigen we het bedrag bij de post• Ondernemingsvermogen in

d 5.301.000 – d 98.750 = d 5.202.250.• Te betalen vennootschapsbelasting in

d 90.000 + d 98.750 = d 188.750.

2 In de ‘Berekening belastbare winst’ wijzigen we het bedrag bij• Ondernemingsvermogen einde boekjaar in

d 5.301.000 – d 98.750 = d 5.202.250.• Vennootschapsbelasting van

d 0 in d 98.750.

Hoofdstuk 3 35

313 a


Gebouwen d 1.980.500 Ondernemingsvermogen d 3.632.425

Machines - 565.375 Overige passiva - 802.650

Deelnemingen - 400.000

Vorderingen op deelnemingen - 40.000

Vooruitbetaalde venn.belasting 2010 - 25.000

Overige activa - 1.424.200

d 4.435.075 d 4.435.075

b


Afschrijving gebouwen d 134.500 Omzet d 7.999.200

Afschrijving machines - 128.625 Kostprijs omzet - 3.816.500

Lonen en salarissen - 1.618.200

Overige bedrijfskosten - 2.056.450 Brutowinst d 4.182.700

Rentelasten - 10.000 Dividend deelneming - 38.000

Aanwending herinvesteringsreserve - 46.000

Saldo winst-en-verliesrekening - 226.925

d 4.220.700 d 4.220.700

Toelichtingen bij de vragen a en b

Gebouwen (vennootschappelijk)

1/1 Balans d 1.855.000 Afschrijving d 110.000

Stofafzuiginstallatie - 200.000 31/12 Naar balans - 1.945.000

d 2.055.000 d 2.055.000

Gebouwen (fiscaal)

1/1 Balans d 1.915.000 Afschrijving1 d 134.500

Stofafzuiginstallatie - 200.000 31/12 Naar balans - 1.980.500

d 2.115.000 d 2.115.000

Machines (vennootschappelijk)

1/1 Balans d 650.000 Afschrijving d 137.500

1/7 Investering - 120.000 31/12 Naar balans - 632.500

d 770.000 d 770.000

Machines (fiscaal)

1/1 Balans d 620.000 Afschrijving2 d 128.625

1/7 Investering 31/12 Naar balans - 565.375

d 120.000 – d 46.000 = - 74.000

d 694.000 d 694.000

1 Fiscale afschrijving gebouwen:

Gebouw 1: Niets d 0

Gebouw 2: d 480.000 – d 470.000 = - 10.000

Gebouw 3: 1,75% x d 1.400.000 = - 24.500

Stofafzuiginstallatie - 100.000

d 134.500

2 Fiscale afschrijving machines:

Groep A: 10,00% x d 740.000 = d 74.000

Groep B: 12,50% x d 400.000 = - 50.000

Investering 1/7 6,25% x d 74.000 = - 4.625

d 128.625

36 Hoofdstuk 3

cBerekening belastbare winst


Terugbetalingen kapitaal - 0



Kapitaalstortingen: emissie - 460.000




Dividend d 112.000





Niet- of gedeeltelijk aftrekbare kosten en lasten:

• representatiekosten + - 7.175

• geldboetes + - 9.100

Wijzigingen toelaatbare reserves:

• onttrekking herinvesteringreserve + - 46.000

• toevoeging KER-onderhoud –/– - 20.000

Subtotaal d 269.200

Af: deelnemingsvrijstelling (dividend deelneming) –/– - 38.000

Belastbare winst d 231.200

d Vennootschappelijke winst vóór belasting d 270.550

Winstbegripverschillen:

Niet-aftrekbare representatiekosten + - 7.175

Geldboetes + - 9.100

Resultaat deelnemingen –/– - 20.000

Vennootschappelijke winst gecorrigeerd voor winstbegripverschillen d 266.825

Hoofdstuk 3 37

38 Hoofdstuk 4

4

Wet- en regelgeving voor de externe verslaggeving

401 a Afleggen van verantwoording aan vermogensverschaffers.

b Informatieverschaffing aan belanghebbenden.

c De informatie wordt verschaft om (potentiële) vermogensverschaffers en ande-re belanghebbenden beslissingen te laten nemen die mede gebaseerd zijn op toe-komstverwachtingen.

d Enkele gebruikers van de informatie die in het kader van de externe verslaggevingwordt verstrekt, zijn:• (potentiële) verschaffers van risicodragend vermogen;• (potentiële) verschaffers van niet-risicodragend vermogen;• (potentiële) werknemers, vakbonden en ondernemingsraad;• beleggingsanalisten;• de Vereniging van Effectenbezitters;• leveranciers en afnemers;• overheid;• omwonenden;• belangenverenigingen, zoals milieuorganisaties.

402 a De voorschriften van Titel 9 Boek 2 BW zijn van toepassing op• alle naamloze vennootschappen;• alle besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid;• alle coöperaties;• alle onderlinge waarborgmaatschappijen;• de commanditaire vennootschap en de vennootschap onder firma, waarvan

alle volledig aansprakelijke vennoten kapitaalvennootschappen naar buiten-lands recht zijn;

• (onder bepaalde voorwaarden) de stichting en de vereniging die één of meerondernemingen in stand houden, die in het handelsregister moeten wordeningeschreven (de zgn. nijvere of commerciële stichting of vereniging);

• beleggingsinstellingen (ongeacht hun rechtsvorm) die onder de Wet toezichtbeleggingsinstellingen vallen;

• banken (ongeacht hun rechtsvorm) bedoeld in de Wet toezicht kredietwezen;• verzekeringsmaatschappijen bedoeld in de Wet toezicht verzekerings bedrijf,

resp. de Wet financiële verslaggeving door verzekeringsmaatschappijen;

Hoofdstuk 4 39

• zorginstellingen waarop de Regeling Jaarverslaggeving Zorginstellingen vantoepassing is (met uitzondering van enkele afdelingen van Titel 9 Boek 2 BW);

• naar buitenlands recht (buiten de EU) opgerichte kapitaalvennootschappendie hun werkzaamheden (nagenoeg) geheel in Nederland verrichten (‘Dela-ware corporations’).

Voor sommige van de eerstgenoemde vier rechtspersonen zijn ontheffingen danwel vrijstellingen en/of verlichtingen verleend.

b Titel 9 Boek 2 BW bevat de volgende categorieën regels:• inrichtingseisen;• publicatie-eisen;• controle-eisen.

c De jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige jaarrekening (balans, winst-en-ver-liesrekening en toelichting) en de geconsolideerde jaarrekening (indien de rechts-persoon een geconsolideerde jaarrekening opstelt).

d Afwijking van de bijzondere bepalingen van Titel 9 is verplicht, als dat voor hetgetrouwe beeld en het vereiste inzicht – de algemene bepaling van Titel 9 –nodig is, dus niet voor het verschaffen van een ‘beter’ inzicht.

e

Hoofdindeling balans

Vaste activa Eigen vermogen

Immateriële vaste activa

Materiële vaste activa Voorzieningen

Financiële vaste activa

Schulden

Vlottende activa (Overlopende passiva) 2

Voorraden

Vorderingen

Effecten

Liquide middelen

(Overlopende activa)1

1 Voor zover niet vermeld onder de vorderingen. De overlopende activa – vooruitbetaalde bedragen en nog te ontvan-

gen bedragen – worden ook wel transitorische activa genoemd.

2 Voor zover niet vermeld onder de schulden. De overlopende passiva – nog te betalen bedragen en vooruitontvangen

bedragen – worden ook wel transitorische passiva genoemd.

Hoofdindeling winst-en-verliesrekening

Bedrijfsresultaat vóór belastingen1 d .....

Belastingen - .....

Bedrijfsresultaat na belastingen d .....

Buitengewoon resultaat voor belastingen2 d .....

Belastingen - .....

Buitengewoon resultaat na belastingen - .....

Resultaat na belastingen d .....

1 Dit is het saldo van baten en lasten uit de gewone bedrijfsuitoefening.

2 Dit is het saldo van buitengewone baten en lasten.

f De grondslagen van waardering en resultaatbepaling.

g De door de Commissie-Tabaksblat ontwikkelde code bevat allerlei principes ofbeginselen van goed ondernemingsbestuur en ‘best practice’ bepalingen.

h Als grondslag komen in aanmerking de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en deactuele waarde.

i In Titel 9 Boek 2 BW worden de volgende vijf algemene grondslagen genoemd:• voorzichtigheidsbeginsel;• continuıteitsveronderstelling;• beginsel van individuele waardering;• eis van gelijktijdige stelselmatigheid;• eis van volgtijdige stelselmatigheid.

j De eis van gelijktijdige stelselmatigheid bepaalt dat gelijksoortige posten gelijkmoeten worden behandeld, terwijl de eis van volgtijdige stelselmatigheid bepaaltdat wijziging van waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen alleen is toe-gestaan wegens gegronde redenen.

k Het jaarverslag moet een getrouw beeld geven van de toestand op balansdatumen van de gang van zaken gedurende het boekjaar en de resultaten van de rechts-persoon en van de groepsmaatschappijen waarvan de financiële gegevens in zijnjaarrekening zijn opgenomen.

40 Hoofdstuk 4

Het moet tevens inlichtingen bevatten over:• gebeurtenissen van bijzondere betekenis na balansdatum die de verwachtin-

gen hebben beïnvloed;• de verwachte gang van zaken (de zgn. toekomstparagraaf);• werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling;• het beleid aangaande de bezoldiging van bestuurders en commissarissen en

de wijze waarop dit beleid in het verslagjaar in de praktijk is gebracht (deze eisgeldt alleen voor de open nv).

l De indeling vindt plaats volgens onderstaand schema, waarbij slechts aan tweevan de drie genoemde criteria op twee opeenvolgende balansdata behoeft teworden voldaan.

regime kleine middelgrote grote

onder- onder- onder-

criteria neming neming neming

1 waarde activa x (miljoen euro) x � 4,4 4,4 � x � 17,5 x � 17,5

2 netto omzet x (miljoen euro) x � 8,8 8,8 � x � 35 x � 35

3 gemiddeld aantal werknemers x x � 50 50,0 � x � 250 x � 250

m Twee belangrijke inrichtingsvrijstellingen voor de kleine rechtspersoon zijn:• er behoeft voor moeder en dochter(s) geen geconsolideerde jaarrekening te

worden opgesteld als geconsolideerd de grenzen van de kleine rechtspersoonniet worden overschreden;

• het bestuur hoeft geen jaarverslag op te maken.

n De publicatieplicht voor de kleine rechtspersonen is beperkt tot de openbaarma-king van de beknopte balans met toelichting. De middelgrote rechtspersonenmoeten de jaarrekening, het jaarverslag en de overige gegevens publiceren, maarzij kunnen ten aanzien van de balans , de winst-en-verliesrekening en de toelich-ting op deze overzichten volstaan met een beknopte weergave.Voor verzekeringsmaatschappijen, banken en beleggingsinstellingen gelden geenbeperkingen met betrekking tot de publicatieplicht; deze gelden altijd als groterechtspersoon. Datzelfde geldt voor de rechtspersoon die effecten heeft uitstaandie zijn toegelaten tot de handel op een effectenbeurs.

o De verplichting om de jaarrekening te laten keuren door een bevoegd deskundige(Registeraccountant of Accountant-Administratieconsulent die de daartoe ver-eiste aantekening heeft verkregen).De accountant dient te onderzoeken of de jaarrekening het in art. 2:362 lid 1 BWvereiste inzicht geeft. Hij moet verder nagaan of de jaarrekening aan de bij ofkrachtens de wet gestelde voorschriften voldoet en of het jaarverslag, voor zoverhij dat kan beoordelen, overeenkomstig Titel 9 BW 2 is opgesteld en met de jaar-rekening verenigbaar is. Ten slotte moet hij nagaan of de in de ‘overige gegevens’op te nemen informatie is toegevoegd.

Hoofdstuk 4 41

42 Hoofdstuk 4

403 a De twee bronnen in Nederland voor regelgeving op het terrein van de externeverslaggeving zijn:• Titel 9 Boek 2 BW (dwingend recht);• Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving (geen dwingend recht).

b 1 Invulling van de in Titel 9 Boek 2 BW genoemde ‘maatschappelijke normen’ enpublicatie van deze inzichten in de zgn. Richtlijnen.

2 Vonnis wijzen aan een individuele rechtspersoon omtrent wijziging van de jaar-rekening, het jaarverslag of de overige gegevens. Het vonnis bevat nauwkeurigeaanwijzingen over de wijze waarop de jaarstukken dienen te worden ingericht.

3 Het systematisch toezicht uitoefenen op jaarverslagen, jaarrekeningen en tus-sentijdse cijfers van beursgenoteerde ondernemingen.

c Nee, maar de Richtlijnen zijn (mede) gebaseerd op de uitspraken van de Onder-nemingskamer en op de standaarden van de IASB (voor zover van belang voor deNederlandse situatie). Hierdoor wordt bereikt dat er van de Richtlijnen alleen zalworden afgeweken, wanneer daarvoor goede gronden zijn.

d • De Raad voor de Jaarverslaggeving richt zich sterk naar de internationale stan-daarden.

• Alle beursgenoteerde ondernemingen worden in de EU verplicht IFRS toe tepassen voor de geconsolideerde jaarrekening.

• Ondernemingen mogen de geconsolideerde jaarrekening opstellen op basisvan IFRS.

Hoofdstuk 5 43

5

De balans in de externe jaarrekening van de profitorganisatie

501 a Onder de vlottende activa moeten worden vermeld de voorraden, vorderingen,effecten, liquide middelen, en, voor zover zij niet onder de vorderingen zijn ver-meld, de overlopende activa.

b Overlopende activa zijn vooruitbetaalde bedragen en nog te ontvangen bedra-gen. Overlopende activa worden ook wel transitorische activa genoemd.

cModel B Model C

Presentatievorm scontrovorm verticale vorm

Toepassing voor alle nv’s/bv’s, kleine nv/bv

maar

speciaal voor

(middel)grote

d Activa: vaste activa, vlottende activa.Passiva: eigen vermogen, voorzieningen, langlopende schulden, kortlopende

schulden.

e In dit geval moet op de balans het resultaat na belastingen afzonderlijk wordenvermeld als laatste post van het eigen vermogen.

502 a Kosten van onderzoek en ontwikkeling, goodwill.

b Nee, goodwill mag alleen worden geactiveerd (tegen verkrijgingsprijs) als die vanderden is verkregen.

c Ook in het geval van economische eigendom moet activering plaatsvinden,omdat de risico’s die verbonden zijn aan deze activa ten laste komen van de eco-nomisch eigenaar. De laatste zal bijvoorbeeld de waardevermindering in zijnadministratie (en jaarstukken) door middel van afschrijvingen tot uitdrukkingbrengen.

d Deelnemingen, vorderingen op participanten en op maatschappijen waarinwordt deelgenomen.

44 Hoofdstuk 5

e Effecten in het kader van deelnemingsverhoudingen en andere duurzaam bedoel-de participaties worden gerekend tot de financiële vaste activa; overige effectentot de vlottende activa.

f Bij de waardering van activa komen volgens het ‘Besluit actuele waarde’ als actu-ele waarden in aanmerking:• de vervangingswaarde;• de bedrijfswaarde (of indirecte opbrengstwaarde);• de marktwaarde (of reële waarde = fair value);• de (directe) opbrengstwaarde.

g Waardering tegen actuele waarde dan wel nadere informatie omtrent actuelewaarde, komt met name aan de orde indien ten gevolge van belangrijke afwijkin-gen tussen de boekwaarde op basis van de verkrijgingsprijs en de actuele waardeniet wordt voldaan aan het vereiste inzicht in vermogen en resultaat.

503 a Het (sluitend) mutatie-overzicht vaste activa moet in zijn algemeenheid de vol-gende informatie verschaffen:

Boekwaarde begin van het boekjaar+ som van de waarden waartegen in het boekjaar verkregen activa zijn opge-

nomen– som van de boekwaarden van in het boekjaar verdwenen activa+/– herwaarderingen in het boekjaar– afschrijvingen, waardeverminderingen en de terugneming daarvan over

het boekjaar= Boekwaarde einde van het boekjaar.

bMutatie-overzicht gebouwen over 2010

Stand per 1 januari 2010Vervangingswaarde (in nieuwe staat) d 4.700.000Cumulatieve afschrijving - 2.300.000

Boekwaarde per 1 januari 2010 d 2.400.000

Mutaties boekwaarde 2010Investeringen• Magazijn II (per 1 april 2010) + d 1.600.000Desinvesteringen• Magazijn I (per 1 juli 2010)

Boekwaarde 1/1 d 1.200.000 – d 300.000 = d 900.000Herwaardering 1/1 10% x d 900.000 = - 90.000

Herziene boekwaarde 1/1 d 990.000Afschrijving 2010 6/12 x 2,5% x d 1.320.000 = - 16.500

–/– - 973.500Herwaardering• Kantoor, Fabriek, Magazijn I 10% 3 d 2.400.000 = + - 240.000Afschrijvingen• Kantoor 2,5% x d 1.100.000 = d 27.500• Fabriek 2,5% x d 2.750.000 = - 68.750• Magazijn I - 16.500• Magazijn II 9/12 x 2,5% x d 1.600.000 = - 30.000

–/– - 142.750

Totaal van de mutaties in 2010 d 723.750

Stand per 31 december 2010Vervangingswaarde (in nieuwe staat)• Kantoor d 1.100.000• Fabriek - 2.750.000• Magazijn II - 1.600.000

d 5.450.000Cumulatieve afschrijving• Kantoor (110% x d 0.750.000) + d 27.500 = d 852.500• Fabriek (110% x d 1.250.000) + d 68.750 = - 1.443.750• Magazijn II - 30.000

–/– - 2.326.250

Boekwaarde per 31 december 2010 d 3.123.750

Hoofdstuk 5 45

46 Hoofdstuk 5

cOngerealiseerde herwaardering gebouwen per 31 december 2010

• Kantoor

per 1 januari 2010

d 200.000 + 10% x (d 1.000.000 – d 750.000) = d 225.000

in 2010 gerealiseerd

1/10 x d 225.000 = - 22.500

d 202.500

• Fabriek

per 1 januari 2010

d 250.000 + 10% x (d 2.500.000 – d 1.250.000) = d 375.000

in 2010 gerealiseerd

1/20 x d 375.000 = - 18.750

- 356.250

Stand per 31 december 2010 d 558.750

dGerealiseerde herwaardering gebouwen over 2010

• Kantoor d 22.500

• Fabriek - 18.750

• Magazijn I d 180.000 + 10% x (d 1.200.000 – d 300.000) = - 270.000

In 2010 gerealiseerd d 311.250

e 045 Herwaardering gebouwen d 311.250

Aan 044 Algemene reserve d 311.250

504 a 1 Grond- en hulpstoffen.2 Onderhanden werk.3 Gereed product en handelsgoederen.4 Vooruitbetaald op voorraden.

b Wanneer het voornemen tot vervanging van de voorraden bestaat: waarderentegen vervangingswaarde of lagere opbrengstwaarde.Wanneer het voornemen tot vervanging van de voorraden niet bestaat: waarde-ren tegen opbrengstwaarde.

Hoofdstuk 5 47

505 a 1 131 Dubieuze debiteuren d 1.190

Aan 130 Debiteuren d 1.190

2 122 Terug te vorderen OB d 570

135 Voorziening dubieuze debiteuren - 3.000

Aan 131 Dubieuze debiteuren d 3.570

3 110 Bank d 357

122 Terug te vorderen OB - 133

135 Voorziening dubieuze debiteuren - 700


4 110 Bank d 476

Aan 121 Te betalen OB d 76

Aan 135 Voorziening dubieuze debiteuren - 400

5 850 Opbrengst verkopen d 600

121 Te betalen OB - 114

Aan 130 Debiteuren d 714

700 Voorraad goederen d 500

Aan 800 Inkoopwaarde verkopen d 500

b 1 131 Dubieuze debiteuren d 4.284


2 122 Terug te vorderen OB d 1.900

135 Voorziening dubieuze debiteuren - 10.000


3 430 Verkoopkosten d 3.375

Aan 135 Voorziening dubieuze debiteuren d 3.375

c

130 Debiteuren

31/12 Saldo d 380.000 31/12 b1 d 4.284

Naar balans - 375.716

d 380.000 d 380.000

48 Hoofdstuk 5

131 Dubieuze debiteuren

31/12 Saldo d 37.366 31/12 b2 d 11.900

b1 - 4.284 Naar balans - 29.750

d 41.650 d 41.650

135 Voorziening dubieuze debiteuren

31/12 b2 d 10.000* 31/12 Saldo d 20.000

Naar balans - 12.500* b3 - 3.375

Naar W&V-rekening - 875*

d 23.375* d 23.375

* 50% x x d 29.750

d Saldo 130 Debiteuren d 375.716

Saldo 131 Dubieuze debiteuren d 29.750

waarvan vermoedelijk oninbaar - 12.500

- 17.250

Vorderingen op handelsdebiteuren per 31-12-2010 d 392.966

506 1 105 Effecten d 16.884

Aan 110 Bank d 16.884

2 971 Waardeveranderingen effecten d 566

d 16.884 – [(400 x d 41) x 99,5%]

Aan 105 Effecten d 566

3 110 Bank d 17.512

(400 x d 44) x 99,5%

Aan 971 Waardeveranderingen effecten d 1.194

Aan 105 Effecten - 16.318

507 a 1 025 Effecten d 3.744

Aan 110 Bank d 3.744

100

119

Hoofdstuk 5 49

2 110 Bank d 759

190 Betaalde dividendbelasting - 135

Aan 930 Opbrengst effecten d 894

3 110 Bank d 2.099

940 Waardeveranderingen effecten - 36

d 2.000 – (d 1.990 – d 26)

Aan 025 Effecten d 2.000

Aan 930 Opbrengst effecten - 135

4 110 Bank d 283


b 025 Effecten d 2.956

(99,5% x d 18.800) – d 15.750


196 Nog te ontvangen interest effecten d 900


509 a 930 Interest 6% lening u/g d 3.375

5/12 x 6% van d 135.000

Aan 191 Vooruitontvangen interest d 3.375

192 Nog te ontvangen interest d 500


135 Effecten d 7.000


ToelichtingOmdat het hier gaat om effecten die behoren tot de handelsportefeuille, nemenwe alle effecten op tegen reële waarde; dit is d 60.000 + d 17.000 = d 77.000.De waardestijging van d 77.000 – d 70.000 = d 7.000 gaat naar de winst-en-ver-liesrekening.

50 Hoofdstuk 5

b

Winst-en-verliesrekening Balans

■

Nr. Rekening Debet Credit Debet Credit

030 6% Lening u/g d 135.000

135 Effecten - 77.000

191 Vooruitontvangen interest d 4.500

192 Nog te ontvangen interest - 500

930 Interest 6% lening u/g d 10.800

935 Opbrengst effecten - 6.300

936 Waardeveranderingen effecten - 7.000

c 191 Vooruitontvangen interest d 4.500

Aan 930 Interest 6% lening u/g d 4.500

935 Opbrengst effecten d 500

Aan 192 Nog te ontvangen interest d 500

d Als de effecten niet tot de handelsportefeuille zouden behoren, maar duurzaamzouden worden aangehouden. Alleen bij obligaties die worden aangehouden tothet einde van de looptijd, is dit niet mogelijk.

510 a Het gestorte kapitaal is het geplaatste kapitaal minus het bedrag dat de aandeel-houders vanwege hun aandeelhouderschap schuldig zijn aan de vennootschap.Het gestorte en opgevraagde kapitaal is het gestort kapitaal plus het bedragwaarvoor storting is gevraagd.

b 041 Ongeplaatste aandelen d 500.000

Aan 040 Aandelenkapitaal d 500.000

110 Bank d 400.000

(60% van 10.000 x d 50) + d 100.000 agio

042 Aandeelhouders nog te storten - 200.000

40% van 10.000 x d 50

Aan 041 Ongeplaatste aandelen d 500.000

Aan 043 Agio - 100.000

Van deze gegevens wordt credit op de externe balans van de nv vermeld:Gestort kapitaal d 300.000

Agio - 100.000

Hoofdstuk 5 51

c 1 . . Van aandeelhouders opgevraagde stortingen d 100.000

50% van 40% van 10.000 x d 50

Aan 042 Aandeelhouders nog te storten d 100.000

Van deze gegevens wordt credit op de externe balans van de nv vermeld:Gestort en opgevraagd kapitaal d 400.000

Agio - 100.000

511 a Gebonden reserves die op basis van een wettelijke verplichting moeten wordengevormd. Deze wettelijke reserves mogen – uit het oogpunt van crediteurenbe-scherming – niet worden verminderd of aangewend anders dan in gevallen in dewet genoemd, zoals bijvoorbeeld omzetting in kapitaal.

b Uit deze reserves mogen geen uitkeringen aan aandeelhouders of andere winst-gerechtigden worden gedaan.

c Algemene reserve, ten laste van de winstverdeling of als tegenwaarde bij her-waardering van activa die in prijs zijn gestegen.

d Algemene reserve, ten gunste van de winst-en-verliesrekening (toegestaan bijrealisatie herwaardering) of ten gunste van kapitaal (bij omzetting in kapitaal).

e Drie gevallen waarin een wettelijke reserve moet worden gevormd, zijn:• bij herwaardering van een actief op een hoger bedrag dan de boekwaarde: de

herwaarderingsreserve;• bij activering van ontwikkelingskosten: reservering van een bedrag ter grootte

van de geactiveerde kosten;• onder bepaalde voorwaarden bij waardering van deelnemingen volgens de

zgn. vermogensmutatiemethode.

f 1 0 . . Machines d 90.000

Aan 0 . . Afschrijving machines d 30.000

Aan 0 . . Herwaardering machines - 60.000

2 0 . . Herwaardering machines d 15.000

1/4 x d 60.000

Aan 0 . . Vrije reserves d 15.000

52 Hoofdstuk 5

512 1 Journaalposten per 1 januari 2010:

0 . . Geactiveerde ontwikkelingskosten d 6.000.000

Aan 1 . ./4 . ./5 . ./6 . . Diverse rekeningen mogelijk d 6.000.000

+

0 . . Algemene reserve d 6.000.000

Aan 0 . . Reserve ontwikkelingskosten d 6.000.000

2 Journaalposten per 31 december 2010:

4 . . Afschrijvingskosten ontwikkelingskosten d 1.200.000

Aan 0 . . Geactiveerde ontwikkelingskosten d 1.200.000

+

0 . . Reserve ontwikkelingskosten d 1.200.000

Aan 0 . . Algemene reserve d 1.200.000

513 a Een hybride financieel instrument is een financieel instrument dat deels hetkarakter van eigen vermogen en deels het karakter van vreemd vermogen heeft.

b Indien wordt gekozen voor split-accounting moet volgens de Richtlijnen van eenhybride (= samengesteld) financieel instrument in de geconsolideerde jaarreke-ning het eigen-vermogensbestanddeel als afzonderlijke component onder heteigen vermogen worden opgenomen en het vreemd-vermogensbestanddeelonder het vreemd vermogen.In de vennootschappelijke jaarrekening wordt voor de classificatie van hybridefinanciële instrumenten naar de juridische vorm gekeken.

514 a 1 IFRS kent geen wettelijke reserves en die zijn hier wel opgenomen.

2 d 240.000 + d 200.000 + d 110.000 = d 550.000.

3 Reserve in verband met deelnemingen.

4 Kapitaalbescherming. Schuldeisers beschermen tegen het uithollen van heteigen vermogen.

Hoofdstuk 5 53

b

Omvang en samenstelling eigen vermogen per 31 december 2010 (in euro’s)

Feit Gestort Agio- Herwaarde- Wettelijke Statutaire Algemene Onverdeel-

en opge- reserve rings- reserve reserve reserve de winst

vraagd reserve ontwikke-

kapitaal lingskosten

600.000 240.000 120.000 30.000 20.000 200.000 110.000

1 + 30.000 + 30.000 – 110.000

2 + 50.000

3 + 60.000 + 60.000

4 – 10.000 + 10.000

5 – 20.000 + 20.000

6 + 10.000 – 10.000 + 130.000

■ ■ ■ ■ ■ ■

690.000 300.000 150.000 20.000 30.000 250.000 130.000■ ■ ■ ■ ■ ■

515 a • De inkoop (d 150.000 nominaal) betreft minder dan 50% van het geplaatstkapitaal (50% van d 800.000 = d 400.000).

• De vrije ruimte bedraagt:agio d 150.000

algemene reserve - 290.000

d 440.000

Dat is meer dan de verkrijgingsprijs van de in te kopen aandelen (3.000 x d 110 = d 330.000).

b 0 . . Agio d 112.500

150/440 x d 330.000

0 . . Algemene reserve - 217.500

290/440 x d 330.000

Aan 110 Bank d 330.000

c 0 . . Algemene reserve d 290.000

0 . . Agio - 40.000

d 330.000 – d 290.000

Aan 110 Bank d 330.000

54 Hoofdstuk 5

d 0 . . Winstsaldo 2010 d 160.000

Aan 0 . . Statutaire reserve d 6.000

d 36.000 – d 30.000

Aan 0 . . Algemene reserve - 58.000

d 28.000 + d 30.000

Aan 0 . . Agio - 18.000

3.000/16.000 x d 96.000

Aan 1 . . Te betalen dividend - 78.000

13.000/16.000 x d 96.000

(afgezien van dividendbelasting)

516 a 0 . . Winst na belasting 2009 d 240.000

Aan 1 . . Te betalen dividend d 64.000

40.000 x d 1,60

Aan 0.. Algemene reserve - 176.000

d 100.000 + (10.000 x d 1,60) + d 60.000

b 4 . . Bankkosten d 1.155

5.000 x d 42 x 0,0055

110 Bank - 208.845

d 210.000 – d 1.155

Aan 0 . . Algemene reserve d 120.000

5.000 x d 24

Aan 0 . . Agio - 90.000

(5.000 x d 8) + (d 210.000 – d 120.000 – d 40.000)

c 0 . . Geplaatst en gestort kapitaal d 100.000

5.000 x d 20

Aan 0 . . Agio d 40.000

5.000 x d 8

Aan 0 . . Algemene reserve - 60.000

518 450 Verkoopkosten d 135.000

270 x d 500

Aan 061 Garantievoorziening d 135.000

061 Garantievoorziening d 56.000

Aan 310 Voorraad onderdelen d 34.000

Aan 610 Reparaties in uitvoering - 22.000

Hoofdstuk 5 55

Na deze twee journaalposten is het saldo per 31 december 2010 op de rekening061 Garantievoorziening: d 160.000 + d 135.000 – d 56.000 = Credit d 239.000

Het saldo per 31 december 2010 moet worden:

510 x d 400 = Credit d 204.000

Vrijval d 35.000

Van de vrijval wordt gejournaliseerd:

061 Garantievoorziening d 35.000

Aan 450 Verkoopkosten d 35.000

519 a Op de balans per 31 december 2009 staan:• Debet: Machines d 1.350.000 – (2 x d 270.000) = d 810.000

• Credit: 6% Lening

+ + =

+ + = d 916.605

Op de balans per 31 december 2010 staan:• Debet: Machines d 1.350.000 – (3 x d 270.000) = d 540.000

• Credit: 6% Lening

+ =

+ = d 608.435

b Op de winst-en-verliesrekening over 2010 staan:• Afschrijvingskosten 3 x d 90.000 = d 270.000

• Rentekosten 5% van d 916.605 = d 45.830

520 a Twikkel NV noteert op1 de vennootschappelijke balans per 31 december 2010:

• onder het vreemd vermogen:6% Converteerbare obligatielening d 4.000.000

2 de geconsolideerde balans per 31 december 2010:• onder het vreemd vermogen:

6% Converteerbare obligatielening

d 240.000 x + d 3.960.000 x 1,065–3 =

d 635.634 + d 3.278.282 = d 3.913.916

• onder het eigen vermogen:Conversierecht

d 4.000.000 – d 3.913.916 = d 86.084

d 300.000 + 6% x d 300.000

1,053

d 300.000 + 6% x d 600.000

1,052

d 300.000 + 6% x d 900.000

1,05

d 318.000

1,053

d 336.000

1,052

d 354.000

1,05

d 300.000 + 6% x d 300.000

1,052

d 300.000 + 6% x d 600.000

1,05

d 318.000

1,052

d 336.000

1,05

1 – (1,065)–3

0,065

56 Hoofdstuk 5

b 1 Interestkosten 6% van d 4.000.000 = d 240.000

Afschrijving agio d 80.000 : 4 = –/– - 20.000

Kosten obligatielening d 220.000

2 6,5% van [d 240.000 x + d 3.960.000 x 1,065–4] =

6,5% van [d 822.192 + d 3.078.199] = d 253.525

afschrijving agio d 80.000 : 4 = –/– - 20.000

d 233.525

1 – (1,065)–3

0,065

Hoofdstuk 6 57

6

De winst-en-verliesrekening in de externe jaarrekening van de profitorganisatie

601 a Vier beginselen zijn:• toerekeningsbeginsel.

Vooruitbetaalde verzekeringspremies moeten als kosten drukken op de perio-den waarop ze betrekking hebben en niet op de periode waarin ze wordenbetaald;

• voorzichtigheidsbeginsel.Nog niet gerealiseerde winsten komen niet op de winst-en-verliesrekening,nog niet gerealiseerde verliezen wel;

• realisatiebeginsel.Herwaarderingen van bijvoorbeeld vaste activa mogen eventueel op de winst-en-verliesrekening worden opgenomen, maar pas na realisatie (door middelvan afschrijving of verkoop van de vaste activa);

• matchingbeginsel.In de periode waarin opbrengsten van verkochte goederen worden geboekt,moet ook de kostprijs (of inkoopprijs) van deze verkochte goederen wordengeboekt.

b Productmatching: vaste fabricagekosten worden op basis van normale bezettingtoegerekend aan de gefabriceerde producten. Als deze producten worden ver-kocht komen op de winst-en-verliesrekening tegenover de opbrengst de aan deverkochte producten toegerekende vaste fabricagekosten te staan.

Periodmatching: de niet aan de producten toegerekende vaste fabricagekostengaan als bezettingsresultaat naar de winst-en-verliesrekening over de periodewaarin dit bezettingsresultaat is ontstaan.

c De voorwaarden zijn:1 alle belangrijke rechten op economische voordelen en alle belangrijke

risico’s zijn overgedragen aan de koper,2 de feitelijke beschikkingsmacht is overgedragen (levering),3 de opbrengsten kunnen betrouwbaar worden bepaald,4 de economische voordelen met betrekking tot de transactie vloeien waar-

schijnlijk naar de verkoper toe, en5 de reeds gemaakte en eventueel nog te maken kosten kunnen we op betrouw-

bare wijze bepalen.

58 Hoofdstuk 6

602 a De vereenvoudiging houdt in dat een aantal posten mogen worden samenge-trokken tot één post Brutomarge. De netto-omzet hoeft dus niet op de winst-en-verliesrekening te worden opgenomen.

b 1 Opbrengsten van effecten moeten worden vermeld bij de post ‘Opbrengst vanvorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten’.

2 Koersverschillen op effecten moeten worden vermeld bij de post ‘Waardeveran-deringen van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten’.

603 a Verkoopopbrengst 8.000 x d 800 = d 6.400.000

af: Verleende kortingen - 800.000

Netto-omzet 2010 d 5.600.000

Hoofdstuk 6 59

b 1 Netto-omzet d 5.600.000

Wijziging in voorraad gereed product

1.900/10.000 x d 3.600.000 = - 684.000

Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf

100/10.000 x d 3.600.000 = - 36.000

Overige bedrijfsopbrengsten - –

Som der bedrijfsopbrengsten d 6.320.000

Kosten van gronden hulpstoffen d 600.000

Kosten verpakken eindproducten door derden - 100.000


Sociale lasten - 180.000

Afschrijving vaste activa - 720.000

Diverse fabricagekosten - 500.000

Verkoopkosten - 600.000

Algemene beheerskosten - 800.000

Som der bedrijfslasten - 5.000.000

d 1.320.000

Interestbaten d 200.000

Interestkosten - 700.000

–/– - 500.000

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

voor belastingen d 820.000

Belastingen resultaat

uit gewone bedrijfsuitoefening - 210.000


na belastingen d 610.000

60 Hoofdstuk 6

2 Netto-omzet d 5.600.000

Kostprijs van de omzet

8.000/10.000 x d 3.600.000 = - 2.880.000

Bruto-omzetresultaat d 2.720.000

Verkoopkosten d 600.000

Algemene beheerskosten - 800.000

Som der kosten - 1.400.000

Netto-omzetresultaat d 1.320.000

Overige bedrijfsopbrengsten - –

d 1.320.000

Interestbaten d 200.000

Interestkosten - 700.000

–/– - 500.000


voor belastingen d 820.000

Belastingen resultaat

uit gewone bedrijfsuitoefening - 210.000


na belastingen d 610.000

604 a Resultaten die niet uit de gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien; zij houdengeen verband met de normale activiteiten van de onderneming. Volgens de Raadvoor de Jaarverslaggeving is nog maar zelden sprake van een buitengewoonresultaat.

b • Verliezen als gevolg van lagere waardering van voorraden, materiële vasteactiva, goodwill en andere immateriële vaste activa.

• Winst of verlies bij afstoting van materiële vaste activa.• Het financiële effect van een terugneming van een voorziening die niet is ver-

bruikt.

c • Nadelen die voortvloeien uit nationalisaties of onteigeningen.• Nadelen als gevolg van kapitaalvernietiging door natuurrampen, zoals aard-

bevingen en overstromingen.

Hoofdstuk 6 61

d Bijzondere baten en lasten zijn baten en lasten die voortvloeien uit activiteitendie vallen onder het hoofd ‘gewone bedrijfsuitoefening’, maar op grond van deaard, omvang of het incidentele karakter afzonderlijk dienen te worden toege-licht. De hiervóór bij b genoemde baten en lasten kunnen worden gezien als bij-zondere baten en lasten.

605 a Herwaarderingen per 1 januari 2010Terrein A d 25.000

Aan Herwaardering terrein A d 25.000

Gebouw A d 60.000

Aan Afschrijving gebouw A d 45.000

Aan Herwaardering gebouw A - 15.000

Machines in gebouw A d 35.000

Aan Afschrijving machines in gebouw A d 25.000

Aan Herwaardering machines in gebouw A - 10.000

Herwaardering terrein B d 25.000

Verlies ten gevolge van

waardedaling terrein B - 10.000

Aan Terrein B d 35.000

Afschrijving gebouw B d 45.000

Herwaardering gebouw B - 45.000

Aan Gebouw B d 90.000

Afschrijving machines in gebouw B d 10.000

Herwaardering machines in gebouw B - 30.000

Aan Machines in gebouw B d 40.000

Afschrijvingskosten 2010Afschrijvingskosten gebouw A d 31.500

2,5% van d 1.260.000

Aan Afschrijving gebouw A d 31.500

Afschrijvingskosten machines in gebouw A d 147.000

20% van d 735.000

Aan Afschrijving machines in gebouw A d 147.000

Afschrijvingskosten gebouw B d 20.250

2,5% van d 810.000

Aan Afschrijving gebouw B d 20.250

Afschrijvingskosten machines in gebouw B d 72.000

20% van d 360.000

Aan Afschrijving machines in gebouw B d 72.000

62 Hoofdstuk 6

Onteigening terrein A, gebouw A en verkoop machines in gebouw ATe ontvangen onteigeningsbedrag d 750.000

Afschrijving gebouw A - 976.500

d 900.000 + d 45.000 + d 31.500

Verlies ten gevolge van onteigening

terrein A en gebouw A - 58.500

Aan Terrein A d 525.000

d 500.000 + d 25.000

Aan Gebouw A - 1.260.000

d 1.200.000 + d 60.000

Bank d 50.000

Afschrijving machines in gebouw A - 672.000

d 500.000 + d 25.000 + d 147.000

Verlies verkoop machines in gebouw A - 13.000

Aan Machines in gebouw A d 735.000

d 700.000 + d 35.000

+

Herwaardering terrein A d 225.000

d 200.000 + d 25.000

Herwaardering gebouw A - 315.000

d 300.000 + d 15.000

Herwaardering machines in gebouw A - 110.000

d 100.000 + d 10.000

Aan Algemene reserve d 650.000

Inruil van de machine in gebouw BMachines in gebouw B d 64.000

Afschrijving machines in gebouw B - 57.600

d 50.000 – 10% van d 50.000

+ 20% van d 63.000

Aan Machines in gebouw B d 63.000

d 70.000 – 10% van d 70.000

Aan Bank - 55.000

Aan Winst verkoop machines in gebouw B - 3.600

+

Herwaardering machines in gebouw B d 4.000

d 6.000 – 10% van d 20.000


b 1 Verlies als gevolg van waardedaling terrein B.Verlies verkoop machines in gebouw A.

2 Verlies als gevolg van onteigening terrein A en gebouw A.

Hoofdstuk 6 63

606 a Een ‘current operating performance income statement’ is een winst-en-verlies -rekening waarin buitenissige resultaten niet zijn verwerkt; zij bevat dus niet allebaten en lasten van een boekjaar.

Een ‘all-inclusive income statement’ is een winst-en-verlies rekening waarin allebaten en lasten van het boekjaar zijn verwerkt.

b Voordeel De vergelijkbaarheid van de resultaten tussen verschillende onderne-mingen en van resultaten in opeenvolgende jaren wordt vergroot.

Nadeel Subjectieve elementen kunnen aanleiding geven tot winstmanipula-tie.

c Voordeel Alle resultaten zijn weergegeven.Nadeel Vergelijkbaarheid is minder.

d Winstegalisatie.

e Onder invloed van internationale regelgeving plegen steeds minder vermogens-mutaties in het eigen vermogen te worden verwerkt.

f Enkele voorbeelden van dergelijke incidentele resultaten zijn:• herstel van fundamentele fouten;• cumulatief effect van stelselwijziging.

608 a 1 0 . . Aandelenkapitaal d 100.000

Aan 0 . . Ongeplaatste aandelen d 10.000

Aan 0 . . Geaccumuleerd verlies vorige boekjaren - 90.000

2 1 . . Crediteuren d 110.000*

1 . . Bank - 325.000*

Aan 0 . . Gebouwen d 280.000

Aan 0 . . Ongeplaatste aandelen - 15.000

Aan 990 Reorganisatieresultaten - 140.000

* d 420.000 – d 110.000 + d 15.000 = d 325.000.

0 . . 8% Hypothecaire lening d 100.000

1 . . Te betalen interest hyp. lening - 2.000

Aan 1 . . Bank d 102.000

3 1 . . Crediteuren d 8.000

20% x (d 150.000 – d 110.000)

Aan 1 . . Crediteuren d 1.520

19% x d 8.000

Aan 990 Reorganisatieresultaten - 6.480

4 990 Reorganisatieresultaten d 7.500

Aan 0 . . Inventaris d 7.500

5 7 . . Voorraad d 5.000

Aan 0 . . Herwaarderingsrekening d 5.000

990 Reorganisatieresultaten d 10.000

Aan 1 . . Afschrijving debiteuren d 10.000

6 1 . . Te betalen coupons d 5.250

1 . . Te betalen interest obligatielening - 375

1/7 x d 2.625

Aan 990 Reorganisatieresultaten d 5.625

0 . . 7% Obligatielening d 150.000

Aan 0 . . 6% Obligatielening d 150.000

7 990 Reorganisatieresultaten d 11.400

Aan 1 . . Bank d 11.400

b

Definitieve balans per 31 december 2010

Inventaris d 12.500 Aandelenkapitaal d 150.000

Voorraad - 95.000 Herwaarderingsrekening - 5.000

Debiteuren d 120.000 Geaccumuleerd verlies

Afschrijving debiteuren - 10.000 vorige boekjaren –/– d 20.000

Winst 2010 - 78.205

- 110.000

Kas - 18.000 - 58.205

Bank - 163.475 6% Obligatielening - 150.000

Crediteuren - 33.520

Te betalen interest obligatielening - 2.250

d 398.975 d 398.975

64 Hoofdstuk 6

Hoofdstuk 7 65

7

De ‘comprehensive income statement’

701 1Overzicht totaalresultaat 2010

Nettowinst na belasting d 130.000

Herwaardering activa d 150.000

Ten laste van het Eigen vermogen geboekt

effect foutenherstel –/– - 10.000

Rechtstreekse mutaties van baten/lasten in

het Eigen Vermogen - 140.000

Totaalresultaat d 270.000

2Mutatie-overzicht Eigen vermogen 2010

Eigen vermogen per 1 januari 2010 d 450.000



Ten laste van het Eigen vermogen

geboekt effect foutenherstel –/– - 10.000

Rechtstreekse mutaties van baten/lasten

in het Eigen Vermogen - 140.000

Totaalresultaat - 270.000

Opbrengst aandelenemissie d 240.000

Gedeclareerd interimdividend 2010 –/– - 20.000

Te declareren slotdividend 2010 –/– - 30.000

Mutaties in het Eigen vermogen in relatie

met aandeelhouders - 190.000

Eigen vermogen per 31 december 2010 d 910.000

66 Hoofdstuk 7

3Winst-en-verliesrekening 2010

Omzet d 630.000

Kostprijs van de omzet - 465.000

Bruto-/netto-omzetresultaat d 165.000

Belastinglast - 35.000



Ten laste van het Eigen vermogen geboekt


Rechtstreekse mutaties van baten/lasten in

het Eigen Vermogen - 140.000

Totaalresultaat d 270.000

4

Mutatie-overzicht Eigen vermogen/totaalresultaat 2010

Aandelen- Agioreserve Herwaarde- Algemene Mutaties EV Totaal EV

kapitaal derings- reserve boekjaar

reserve

Stand per 1 januari 2010 d 500.000 –/– d 50.000 d 450.000

Nettowinst na belasting d 130.000 d 130.000


Foutenherstel in EV –/– d 10.000

Rechtstreekse mutaties

van baten/lasten in EV d 150.000 –/– d 10.000 - 140.000

Totaalresultaat d 270.000 d 270.000

Opbrengst aandelenemissie d 200.000 d 40.000

Gedeclareerd interimdividend 2010 –/– d 20.000


Mutaties EV in relatie

met aandeelhouders d 200.000 d 40.000 –/– d 50.000 d 190.000 - 190.000

Stand per 31 december 2010 d 700.000 d 40.000 d 150.000 d 20.000 d 460.000 d 910.000

Hoofdstuk 7 67

68 Hoofdstuk 7

702 1

Overzicht totaalresultaat 2011 2011 2010



Ten gunste van het Eigen vermogen

geboekt cumulatief effect stelselwijziging d 15.000

Ten laste van het Eigen vermogen geboekt effect foutenherstel –/– - 10.000

Gerealiseerde herwaardering ten laste van het Eigen vermogen –/– - 30.000

Rechtstreekse mutaties van baten/lasten in het Eigen vermogen –/– - 15.000 - 140.000


2

Mutatie-overzicht Eigen vermogen 2011

2011 2010

Eigen vermogen per 1 januari d 910.000 d 450.000



Ten gunste EV geboekt

cumulatief effect stelselwijziging d 15.000

Ten laste EV geboekt


Gerealiseerde herwaardering

ten laste van het EV –/– - 30.000


van baten/lasten in het EV –/– - 15.000 - 140.000

Totaalresultaat - 195.000 - 270.000

Opbrengst aandelenmissie d 240.000

Gedeclareerd interimdividend

over boekjaar –/– - 21.000 –/– d 20.000

Te declareren slotdividend over boekjaar –/– - 28.000 –/– - 30.000

Mutaties in het EV in relatie

met aandeelhouders –/– - 49.000 - 190.000

Eigen vermogen per 31 december d 1.056.000 d 910.000

Hoofdstuk 7 69

3

Winst-en-verliesrekening 2011 2011 2010

Omzet d 840.000 d 630.000

Kostprijs van de omzet - 590.000 - 465.000

Bruto-/netto-omzetresultaat d 250.000 d 165.000

Gerealiseerde herwaardering - 30.000

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting d 280.000 d 165.000

Belastinglast - 70.000 - 35.000


Herwaardering activia d 150.000

Ten gunste van het EV geboekt cumulatief effect stelselwijziging d 15.000

Ten laste van het EV geboekt foutenherstel –/– - 10.000

Gerealiseerde herwaardering ten laste van het EV –/– - 30.000

Rechtstreekse mutaties van baten/lasten in het EV –/– - 15.000 - 140.000


70 Hoofdstuk 7

4

Mutatie-overzicht Eigen vermogen/totaalresultaat 2011

Aandelen- Agioreserve Herwaarde- Algemene Mutaties EV Totaal EV

kapitaal derings- reserve boekjaar

reserve

Stand per 1 januari 2011 d 700.000 d 40.000 d 150.000 d 20.000 d 910.000


Stelselwijziging in EV d 15.000

Gerealiseerde herwaar-

dering ten laste van EV –/– d 30.000


van baten/lasten in EV –/– d 30.000 d 15.000 –/– - 15.000


Gedeclareerd interim-

dividend 2011 –/– d 21.000


Mutaties EV in relatie

met aandeelhouders –/– d 49.000 –/– d 49.000 –/– - 49.000

Stand per 31 december 2011 d 700.000 d 40.000 d 120.000 d 196.000 d 146.000 d 1.056.000

Hoofdstuk 7 71

72 Hoofdstuk 7

704 a Type a: alleen de directe beleggingsopbrengsten worden in de winst-en-verlies-rekening opgenomen.

Winst-en-verliesrekening 2010

Directe beleggingsopbrengsten d 250.000)

Nettoresultaat d 250.000)

Wijzigingen in reserves uit hoofde van koersverschillen d 400.000)

(Performance d 650.000)

Type b: naast de directe beleggingsopbrengsten worden ook de in 2010 gereali-seerde waardeveranderingen opgenomen.



Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen - 300.000)




Type c: naast de directe beleggingsopbrengsten worden ook de in 2010 gereali-seerde en ongerealiseerde waardeveranderingen opgenomen.



Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen - 300.000)

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen - 100.000)


Wijzigingen in reserves uit hoofde van koersverschillen d 0)


Hoofdstuk 7 73

b Type a: alleen de directe beleggingsopbrengsten worden in de winst-en-verlies-rekening opgenomen.






Type b: naast de directe beleggingsopbrengsten worden ook de in 2011 gereali-seerde waardeveranderingen opgenomen.



Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen –/– - 100.000)




Type c: naast de directe beleggingsopbrengsten worden ook de in 2011 gereali-seerde en ongerealiseerde waardeveranderingen opgenomen.



Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen –/– - 100.000)

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen - 600.000)


Wijzigingen in reserves uit hoofde van koersverschillen d 0)


74 Hoofdstuk 8

8

Het kasstroomoverzicht

801 Ingaande geldstromen1 Toename eigen vermogen

a Winst vóór belasting d 400.000**

b Opbrengst aandelenemissie - 20.000**

2 Toename langlopende schulden - 190.000**

3 Desinvestering in vaste activa

a Verkoop machines tegen boekwaarde - 40.000**

b Afschrijvingen - 590.000**

4 Desinvestering in netto-werkkapitaal

(exclusief geldmiddelen)

c Crediteuren - 30.000**

Te betalen vennootschapsbelasting - 70.000**

d 1.340.000**

Uitgaande geldstromen5 Afname eigen vermogen

a’ Vennootschapsbelasting over winst 2010 d 100.000**

a’’ Dividend uit winst 2009 - 60.000**

6 Aflossing op langlopende schulden - 50.000**

7 Investering in vaste activa - 1.000.000**

8 Investering in netto-werkkapitaal

(exclusief geldmiddelen)

a Voorraden - 260.000**

b Debiteuren - 40.000**

d 1.510.000**

Saldo in- en uitgaande geldstromen = afname geldmiddelen d 170.000**

Hoofdstuk 8 75

* Van de conversie van de 6% converteerbare obligatielening is gejournaliseerd:

6% Converteerbare obligatielening d 400.000

400 x d 1.000

Geldmiddelen - 20.000

400 x d 50

Aan Geplaatst kapitaal d 200.000

400 x 25 x d 20

Aan Agio - 220.000

400 x 25 x d 22

Alleen het in geldmiddelen ontvangen bedrag van d 20.000 wordt in het kasstroomo-

verzicht opgenomen.

** Machines (boekwaarde)

1/1 Balans d 1.200.000 Afschrijving 2010

Aanschaf - x d 590.000 – d 30.000 = d 560.000

Verkoop - 40.000

31/12 Naar balans - 1.600.000

d 2.200.000 d 2.200.000

De aanschaf (= investering) was dus d 1.000.000.

76 Hoofdstuk 8

802

Kasstroomoverzicht over 2010

Operationele kasstromen

Winst vóór belasting d 275.000*

(= Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

voor belastingen)

Betaalde belasting – - 80.000*

Afschrijving vaste activa + - 150.000*

Mutatie voorraden – - 50.000*

Mutatie debiteuren + - 10.000*

Mutatie crediteuren – - 25.000*

+ d 280.000

Investeringskasstromen

Investering vaste activa – d 200.000

Aflossing lening u/g + - 20.000

– - 180.000

Financieringskasstromen

Aflossing obligatielening – d 60.000

Betaald dividend – - 60.000

– - 120.000

Mutatie geldmiddelen – d 20.000

* Belasting over 2010 d 70.000

Te betalen belasting 31-12-2009 + - 80.000

d 150.000

Te betalen belasting 31-12-2010 – - 70.000

Betaalde belasting d 80.000

804 a Per 31 december 2010 is de grootte van de balanspostVoorraden: d 150.000 + d 912.000 – (75% van d 1.200.000) = d 162.000.Debiteuren: 1/3 x d 240.000 = d 80.000.Crediteuren: 2/3 x d 171.000 = d 114.000.

b Beginsaldo d 15.000

Ontvangsten van debiteuren

d 75.000 + d 1.200.000 – d 80.000 = - 1.195.000

d 1.210.000

Betalingen aan crediteuren

d 110.000 + d 912.000 – d 114.000 = d 908.000

Interest geldlening - 6.150

Aflossing geldlening - 10.000

Bedrijfskosten (exclusief afschrijving)

d 230.000 – d 5.000 + d 2.000 – d 3.000 = - 224.000

Privéopnamen - 40.000

Investering vaste activa - 20.000

- 1.208.150

Kasmiddelen op 31 december 2010 d 1.850

c


Interest d 6.150 Brutowinst

Overige bedrijfskosten - 230.000 25% van d 1.200.000 = d 300.000

Nettowinst 2010 - 63.850

d 300.000 d 300.000

d

Balans per 31 december 2010

Vaste activa d 115.000 Eigen vermogen d 146.850*

Voorraden - 162.000 6% Geldlening - 95.000*

Debiteuren - 80.000 Crediteuren - 114.000*

Kasmiddelen - 1.850 Te betalen bedrijfskosten - 3.000*

d 358.850 d 358.850*

* d 123.000 + d 63.850 (nettowinst 2010) – d 40.000 (privéopnamen 2010).

Hoofdstuk 8 77

78 Hoofdstuk 8

eKasstroomoverzicht over 2010


Winst vóór belasting d 63.850

Afschrijving vaste activa - 5.000

Mutatie voorraden –/– - 12.000

Mutatie debiteuren –/– - 5.000

Mutatie crediteuren - 4.000

Mutatie te betalen bedrijfskosten - 1.000

Privéopnamen –/– - 40.000

d 16.850


Investering in vaste activa –/– - 20.000


Aflossing 6% geldlening –/– - 10.000

Afname liquide middelen d 13.150

fKasstroomoverzicht over 2010


Ontvangen van debiteuren d 1.195.000

Betaald aan crediteuren –/– - 908.000

Betaalde interest –/– - 6.150

Betaalde (cash)kosten –/– - 224.000

Privéopnamen –/– - 40.000

d 16.850


Investering in vaste activa –/– - 20.000


Aflossing 6% geldlening –/– - 10.000

Afname liquide middelen d 13.150

Hoofdstuk 8 79

806 a

Gebouwen


Herwaardering - 200.000 31/12 Naar balans - 1.260.000

Investering - 85.000

d 1.285.000 d 1.285.000

In 2010 werd voor d 85.000 geınvesteerd in gebouwen.

b

Machines

1/1 Balans d 3.400.000 Desinvestering d 40.000

Herwaardering - 240.000 Afschrijving - 300.000

Investering - 1.200.000 31/12 Naar balans - 4.500.000

d 4.840.000 d 4.840.000

In 2010 werd voor d 1.200.000 geınvesteerd (bruto) in machines.

80 Hoofdstuk 8

cKasstroomoverzicht over 2010


Winst vóór belasting d 800.0000

(= Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

voor belastingen)

In winst begrepen resultaat verkoop machines + - 15.0000

Betaalde vennootschapsbelasting – - 245.0001

Afschrijving gebouwen + - 25.0000

Afschrijving machines + - 300.0000

Mutatie pensioenvoorziening – - 20.0002

Mutatie onderhoudsvoorziening – - 5.0000

Mutatie voorziening debiteuren + - 10.0000

Mutatie voorraden – - 20.0000

Mutatie debiteuren + - 70.0000

Mutatie crediteuren – - 35.0003

Dividend uit deelnemingen + - 30.0000

+ d 925.000


Investering gebouwen – d 85.0000

Investering machines – - 1.200.0000

Desinvestering machines (de opbrengst) + - 25.0000

– - 1.260.000


Plaatsing 6% onderhandse lening + d 500.0000

Aflossing 5% hypothecaire lening – - 200.0000

Aflossing 7% obligatielening – - 250.0000

Aflossing 6,5% converteerbare obligatielening – - 50.0004


– - 160.000

Mutatie liquide middelen – d 495.000

Hoofdstuk 8 81

Toelichtingen1 Te betalen vennootschapsbelasting per 31 december 2009 d 150.000

Vennootschapsbelasting volgens winst-en-verliesrekening 2010 - 200.000

d 350.000

Te betalen vennootschapsbelasting per 31 december 2010 - 105.000

Betaalde vennootschapsbelasting in 2010 d 245.000

2 Balansmutatie Pensioenvoorziening – d 60.000

Overgeboekt naar Algemene reserve - 40.000

Resteert – 20.000

3 Balansmutatie Crediteuren – d 40.000

Overgeboekt naar Algemene reserve (verjaard dividend) - 5.000

Resteert – d 35.000

4 De conversie van de 6,5% converteerbare obligatielening wordt uitsluitend in het kas-

stroomoverzicht opgenomen voor het in contanten door Stellingwerf NV betaalde

bedrag: 200 x d 250 = d 50.000.

d Operationele kasstromen (directe methode) (bedragen x d 1.000)

Ontvangen van debiteuren + 3.9201

Betaald aan crediteuren – 9752

Betaalde personeelskosten – 1.0450

Betaalde pensioenen – 703

Betaalde onderhoudskosten – 204

Betaalde overige bedrijfskosten – 4600

Kasstroom uit bedrijfsoperaties + 1.3500

Ontvangen rente + 5

Betaalde rente – 215

Betaalde vennootschapsbelasting – 245

Ontvangen dividend uit deelnemingen + 30

– 4250

+ 9250

82 Hoofdstuk 8

1

Voorziening debiteuren

Als oninbaar afgeboekt d 90.000 1/1 Balans d 30.000

31/12 Naar balans - 40.000 Dotatie - 100.000

d 130.000 d 130.000

Debiteuren

1/1 Balans d 590.000 Als oninbaar afgeboekt d 90.000

Netto-omzet - 3.940.000 Ontvangen - 3.920.000

31/12 Naar balans - 520.000

d 4.530.000 d 4.530.000

2

Voorraad grondstof

1/1 Balans d 210.000 Kosten van grondstof d 980.000

Inkopen - 940.000 31/12 Naar balans - 170.000

d 1.150.000 d 1.150.000

Crediteuren

Verjaard dividend d 5.000 1/1 Balans d 180.000

Betaald - 975.000 Inkopen - 940.000

31/12 Naar balans - 140.000

d 1.120.000 d 1.120.000

Hoofdstuk 8 83

3

Pensioenvoorziening

Overgeboekt naar 1/1 Balans d 450.000

Algemene reserve d 40.000 Dotatie - 50.000

Betaald - 70.000

31/12 Naar balans - 390.000

d 500.000 d 500.000

4

Onderhoudsvoorziening

Betaald d 20.000 1/1 Balans d 50.000

31/12 Naar balans - 45.000 Dotatie - 15.000

d 65.000 d 65.000

e Verwerking van herwaarderingen van activa in het kasstroomoverzicht leidt tothet opnemen van fictieve geldstromen in het overzicht. De Raad voor de Jaarver-slaggeving keurt dit af.

84 Hoofdstuk 9

9

Enkele bijzondere onderwerpen

901 a 1/3 x d 3.000.000 (2008) + 2/3 x d 6.000.000 (2009) + d 6.000.000 (2010) =d 11.000.000.

b Het cumulatief effect = balansbedrag onderzoekskosten per 31 december 2010 =–/– d 11.000.000.Het effect is negatief, omdat het eigen vermogen er door wordt verlaagd.

c Onderzoekskosten in 2011 volgens• oude stelsel

1/3 x d 3.000.000 (2008) + 1/3 x d 6.000.000 (2005)

+ 1/3 x d 6.000.000 (2010) = d 5.000.000

• nieuwe stelsel - 3.000.000

Jaareffect + d 2.000.000

d Het cumulatief effect is nihil (cumulatief effect treedt alleen op bij toepassingmet terugwerkende kracht).Het jaareffect berekenen we nu als volgt.Onderzoekskosten in 2011 volgens• oude stelsel d 5.000.000

• nieuwe stelsel (zonder terugwerkende kracht)

d 5.000.000 + d 3.000.000 = - 8.000.000

Jaareffect –/– d 3.000.000

903 a 185 Terug te vorderen OB d 19.000

19/119 x d 119.000

065 Voorziening debiteuren - 25.000

135 Afschrijving debiteuren - 100.000

Aan 465 Verkoopkosten d 25.000

Aan 130 Debiteuren - 119.000

+

131 Dubieuze debiteuren d 178.500


Hoofdstuk 9 85

b

065 Voorziening debiteuren

31/3 jnp 1 d 25.000 31/3 Saldo d 25.000

130 Debiteuren

31/3 Saldo d 2.000.000 31/3 jnp 1 d 119.000

jnp 2 - 178.500

Naar balans - 1.702.500

d 2.000.000 d 2.000.000

131 Dubieuze debiteuren

31/3 jnp 2 d 178.500 31/3 Naar balans d 178.500

135 Afschrijving debiteuren

31/3 jnp 1 d 100.000 31/3 jnp 3 d 175.000

Naar balans

100/119 x

50% van d 178.500 = - 75.000

d 175.000 d 175.000

Hieruit volgt journaalpost 3:465 Verkoopkosten d 175.000

Aan 135 Afschrijving debiteuren d 175.000

465 Verkoopkosten

31/3 Saldo d 12.000 31/3 jnp 1 d 25.000

jnp 3 - 175.000 Naar w&v-rekening - 162.000

d 187.000 d 187.000

86 Hoofdstuk 9

904 a Machine IJaarlijkse afschrijving = d 76.000.

Boekwaarde op 31 december 2010:d 400.000 – (3 x d 76.000) = d 172.000.

Machine IIJaarlijkse afschrijving = d 108.000.

Boekwaarde op 31 december 2010:d 600.000 – (2 x d 108.000) = d 384.000.

b 1 Afschrijvingskosten 2011 voor:Machine I

x 2 = d 110.000.

Machine II

x 3 = d 177.000.

2 434 Afschrijvingskosten machines d 287.000

d 110.000 + d 177.000

Aan 014 Afschrijving machines d 287.000

c Boekwaarde op 31 december 2011:Machine Id 172.000 – d 110.000 = d 62.000.Machine IId 384.000 – d 177.000 = d 207.000.

905 1 091 Correctie resultaten 2010 d 15.000

Aan 090 Correctie resultaten 2009 d 15.000

2 Er waren vorderingen tot een totaal bedrag van d 8.200 dubieus. Hiervan is in2011 een bedrag van d 3.000 afgewikkeld (verlies d 1.800). Er resteren dus nogdubieuze vorderingen tot een bedrag van d 5.200. De vermoedelijke waarde hier-van bedraagt per 31 december 2010 d 1.600, zodat d 3.600 als vermoedelijk onin-baar moet worden afgeboekt. Ten laste van 2010 komt dus d 1.800 + d 3.600 = d 5.400.De journaalpost wordt dan:

091 Correctie resultaten 2010 d 5.400


Aan 136 Afschrijving dubieuze debiteuren - 3.600

d 400.000 – d 20.0005

d 600.000 – d 60.0005

d 172.000 – d 7.0003

d 384.000 – d 30.0006

Hoofdstuk 9 87

3 De voorraad kantoorartikelen wordt meestal bij aankoop ten laste van de groot-boekrekening 4 . . Kantoorkosten of 490 Algemene kosten gebracht.Het is ook mogelijk de voorraad te activeren.De gevraagde journaalpost wordt:

4 . . Kantoorkosten

(of 3 . . Voorraad kantoorartikelen) d 3.000


Van de te betalen lonen is de correctiejournaalpost:091 Correctie resultaten 2010 d 8.000

Aan 155 Te betalen lonen d 8.000

4 091 Correctie resultaten 2010 d 6.000

Aan 1 . . Ontvangen termijnen op werken in uitvoering d 6.000

5 De dividendbelasting kan worden verrekend met de te betalen vennootschaps-belasting.Journaalpost:

1 . . Te verrekenen dividendbelasting d 225

15/85 x d 1.275

Aan 090 Correctie resultaten 2009 d 225

6 Ten laste van 2009 had moeten komen d 5.000 (10% van d 50.000).Er is ten laste van 2009 gebracht d 50.000.Ten laste van 2010 moet komen 10% van d 45.000 = d 4.500.Er is niets ten laste van 2010 gebracht.

De correctie wordt:004 Machines d 40.500

d 50.000 – d 5.000 – d 4.500

091 Correctie resultaten 2010 - 4.500


Moet de aanschafprijs van de machines uit de grootboekrekening 004 Machinesblijken, wat wel gewenst is, dan wordt de journaalpost:

004 Machines d 50.000

091 Correctie resultaten 2010 - 4.500


Aan 014 Afschrijving machines - 9.500

7 090 Correctie resultaten 2009 d 1.800


88 Hoofdstuk 9

8 Als de voorraden tegen vaste verrekenprijzen worden geadministreerd, vindt deaanpassing aan de balanswaardering plaats via de rekening 320 Prijsverschillengrondstoffen.De gevraagde journaalpost wordt dus:

320 Prijsverschillen grondstoffen d 42.000

2 x d 21.000


906 1 700 Voorraad goederen d 50.000

Aan 055 Correctie resultaat 2008 d 50.000

700 Voorraad goederen d 30.000


057 Correctie resultaat 2010 d 20.000

Aan 700 Voorraad goederen d 20.000

2 130 Debiteuren d 833

Aan 140 Crediteuren d 742

Aan 181 Verschuldigde omzetbelasting - 91

3 070 Lening o/g d 40.000

150 Te betalen interest - 60.000


4 010 Machines d 10.000

Aan 180 Te verrekenen omzetbelasting d 10.000

011 Afscrhijving machines d 10.000


5 045 Herwaarderingsreserve d 60.000

057 Correctie resultaat 2010 - 140.000

d 800.000 – [(d 300.000 – d 180.000) x 5] – d 60.000

021 Afschrijving installatie - 500.000

Aan 020 Installatie d 700.000

Hoofdstuk 9 89

908 a 1 De jaarlijkse afschrijving op de twee machines PX3

= d 60.000.

Per maand d 60.000 : 12 = d 5.000.

2 De boekwaarde op 30 juni 2011 is:Aanschafprijs 2 x d 200.000 = d 400.000

Cumulatieve afschrijving 4 x d 60.000 = - 240.000

d 160.000

b 1 (a) = d 60.000 (zie bij a1).(b) = d 95.000 – d 60.000 = d 35.000.

2 Bij handhaving van de aanwezige machines PX3 is met ingang van 1 juli 2011jaarlijks voor afschrijving nog maar beschikbaar:d 80.000 – d 35.000 = d 45.000.De bedrijfswaarde van de aanwezige machines PX3 op 1 juli 2011 is dus:(2 x d 45.000) + (2 x d 10.000) = d 110.000.

3 Van de twee aanwezige machines PX3 is op 1 juli 2011:• de boekwaarde d 160.000

• de bedrijfswaarde d 110.000

• de directe opbrengstwaarde 2 x d 40.000 = d 80.000

Aangezien de bedrijfswaarde d 30.000 hoger is dan de directe opbrengstwaardeis het verantwoord de twee aanwezige machines PX3 in bedrijf te houden.

c 1 De ‘impairment’ is:• boekwaarde per 1 juli 2011 d 160.000

• bedrijfswaarde per 1 juli 2011 - 110.000

d 50.000

De journaalpost van de impairment is dus:

970 Verlies wegens bijzondere waardevermindering d 50.000

d 160.000 – d 110.000


2 434 Afschrijvingskosten machines d 3.750

d 45.000 : 12


2 x (d 200.000 – d 20.0006

90 Hoofdstuk 9

909 a 1 Machine A 0,9 x (d 798.000 : 120) = d 5.985

Machine B 0,9 x (d 698.400 : 144) = - 4.365

Machine C 0,9 x (d 369.600 : 96) = - 3.465

Machine D d 384.000 : 120 = - 3.200

Totaal d 17.015

2 Machine A d 798.000 – (64 x d 5.985) = d 414.960

Machine B d 698.400 – (54 x d 4.365) = - 462.690

Machine C d 369.600 – (48 x d 3.465) = - 203.280

Machine D d 384.000 – (36 x d 3.200) = - 268.800

Totaal d 1.349.730

3 Saldo rekening 060: 36 x (d 10.200 : 120) = d 3.060.

4 Maandelijkse afschrijving machine A op basis van aankoopprijs:0,9 x (d 750.000 : 120) = d 5.625.Maandelijkse afschrijving machine B op basis van aankoopprijs:0,9 x (d 633.600 : 144) = d 3.960.Boekwaarde machine A op basis van aankoopprijs:d 750.000 – (64 x d 5.625) = d 390.000.Boekwaarde machine B op basis van aankoopprijs:d 633.600 – (54 x d 3.960) = d 419.760.

Saldo rekening 090:Machine A d 414.960 – d 390.000 = d 24.960

Machine B d 462.690 – d 419.760 = - 42.930

d 67.890

b 1 Maandelijkse afschrijving op machine A in de nieuwe functie:0,9 x (d 400.000 : 96) = d 3.750.Boekwaarde machine A in de nieuwe functie:(60 x d 3.750) + d 40.000 = d 265.000.Afwaardering machine A: d 414.960 – d 265.000 = d 149.960, waarvan d 24.960ten laste van de herwaarderingsreserve.Totaal is al afgeschreven op machine A: 64 x d 5.985 = d 383.040. Dit moet wor-den: 36 x d 3.750 = d 135.000. De correctie is d 383.040 – d 135.000 = d 248.040.

015 Afschrijving machines d 248.040

090 Herwaarderingsreserve machines - 24.960

960 Bijzondere waardeveranderingen machines - 125.000

Aan 010 Machines d 398.000

Hoofdstuk 9 91

2 Boekwaarde voor aanpassing op 1 mei 2010:d 462.690 – (4 x d 4.365) = d 445.230.In afschrijving begrepen herwaardering: 4 x (d 4.365 – d 3.960) = d 1.620.In boekwaarde nog inbegrepen herwaardering: d 42.930 – d 1.620 = d 41.310.Waardeverandering machine d 591.000 – d 445.230 = d 145.770.


090 Herwaarderingsreserve machines - 41.310

440 Onderhoudskosten machines - 13.200

960 Bijzondere waardeveranderingen machines - 24.720

Aan 018 Aanpassing machines d 225.000

3 Boekwaarde machine D op 1 juni 2010:d 384.000 – (41 x d 3.200) = d 252.800.Inruilwaarde: d 420.000 – (100/119 x d 238.000) = d 220.000.Vrijval voorziening ontmantelingskosten: 41 x (d 10.200 : 120) = d 3.485.


d 420.000 – d 384.000

015 Afschrijving machines - 131.200

41 x d 3.200

060 Voorziening ontmantelingskosten machine D - 3.485

955 Resultaat inruil/verkoop machines - 29.315

Aan 135 Crediteuren d 200.000

c Machine A 0,9 x (d 400.000 : 8) = d 45.000

Machine B Voor aanpassing: 4 x d 4.365 = d 17.460

Na aanpassing: 6 x (d 582.500 : 50) = - 69.900

- 87.360

Machine C 12 x d 3.465 = - 41.850

Machine D 5 x d 3.200 = - 16.000

Machine E 0,5 x 0,9 x (d 420.000 : 10) = - 18.900

Totaal d 208.840

92 Hoofdstuk 10

10

De verwerking van latente belastingverhoudingen in de vennootschappelijke jaarrekening

1001 a 040 Installatie d 1.000.000

180 Te vorderen OB - 190.000

Aan 140 Crediteuren d 1.190.000

b Vennootschappelijke winst 2010 vóór afschrijving d 1.200.000

Fiscale afschrijving 90% x d 1.000.000 = - 900.000

Belastbare winst d 300.000

Te betalen vennootschapsbelasting 25% x d 300.000 = d 75.000

c Fiscale boekwaarde 31 december 2010d 1.000.000 – d 900.000 = d 100.000

Vennootschappelijke boekwaarde 31 december 2010

d 1.000.000 – 20% x 1.000.000 = - 800.000

Belastbaar tijdelijk verschil d 700.000

d 990 Vennootschapsbelasting d 75.000


+


Aan 068 Voorziening voor

latente belastingverplichtingen d 175.000

25% x d 700.000

e 1 Vennootschappelijke winst 2011 vóór afschrijving d 1.200.000

Fiscale afschrijving - 0

Belastbare winst d 1.200.000

Te betalen vennootschapsbelasting 25% x d 1.200.000 = d 300.000

2 Fiscale boekwaarde 31 december 2011(niet gewijzigd) d 100.000

Vennootschappelijke boekwaarde 31 december 2011

d 800.000 – 20% x 1.000.000 = - 600.000


3 Het belastbaar tijdelijk verschil neemt af met d 700.000 – d 500.000 = d 200.000.Het belastingeffect daarvan is 25% x d 200.000 = d 50.000

f 990 Vennootschapsbelasting d 300.000


+

068 Voorziening voor

latente belastingverplichtingen d 50.000


1002 a

Voorlopige fiscale balans per 31 december 2010

Machines d 1.200.000 Ondernemingsvermogen d 2.590.000

Overige activa - 2.600.000 (exclusief fiscaal toelaatbare reserves)

Fiscaal toelaatbare reserves:

• Reserve groot onderhoud - 220.000

• Herinvesteringsreserve

d 170.000 – d 120.000 = - 50.000

Vreemd vermogen:

• 6,5% Hypothecaire lening - 700.000

• Crediteuren - 240.000

d 3.800.000 d 3.800.000

b De belastbare winst is d 330.000 – d 50.000 (opgenomen als herinvesteringsre-serve) = d 280.000.De te betalen vennootschapsbelasting is:25% van d 280.000 = d 70.000.

c Op de fiscale balans per 31 december 2010 is een herinvesteringsreserve van d 50.000 als overlopende passiefpost opgenomen, die er vennootschappelijk nietis. De andere fiscale reserve (Reserve groot onderhoud van d 220.000) staat op devennootschappelijke balans voor hetzelfde bedrag. Er is dus sprake van eenbelastbaar tijdelijk verschil van d 50.000. Het belastingeffect daarvan is 25% vand 50.000 = d 12.500.

Hoofdstuk 10 93

94 Hoofdstuk 10

d 1 Winst (vóór belasting) d 330.000


Aan Voorziening voor latente belastingverplichtingen - 12.500

Aan Te betalen dividend - 70.000

Aan Algemene reserve - 177.500

2 Ondernemingsvermogen d 140.000



e

Voorlopige fiscale balans per 31 december 2011

Machines d 1.025.000* Ondernemingsvermogen d 2.865.000

Overige activa - 2.930.000* (exclusief fiscaal toelaatbare reserves)

Fiscaal toelaatbare reserves:

• Reserve groot onderhoud - 200.000

Vreemd vermogen:

• 6,5% Hypothecaire lening - 665.000

• Crediteuren - 225.000

d 3.955.000* d 3.955.000

* Machines (vennootschappelijk)

1/1 Balans d 1.200.000 Afschrijving 2011 → sluitpost d 430.000

Aankoop nieuwe machine - 300.000 (waaronder d 30.000

voor nieuwe machine)

31/12 Naar balans - 1.070.000

d 1.500.000 d 1.500.000

Hoofdstuk 10 95

Machines (fiscaal)

1/1 Balans d 1.200.000 Afschrijving 2011

Aankoop d 300.000 d 400.000 + 10% x d 250.000 = d 425.000

– Herinves.reserve - 50.000 31/12 Naar balans - 1.025.000

- 250.000

d 1.450.000 d 1.450.000

f 1 Ondernemingsvermogen einde boekjaar d 2.865.000

Ondernemingsvermogen begin boekjaar

d 2.590.000 – d 70.000 – d 70.000 = - 2.450.000



Dividend d 0



- 0

Saldo fiscale winstberekening* d 415.000

* Is in deze opgave gelijk aan de belastbare winst (= belastbaar bedrag).

2 De te betalen vennootschapsbelasting is:25% van d 415.000 = d 103.750.

g Verschil per 1 januari 2011 (zie c):belastbaar tijdelijk verschil d 50.000

Verschil per 31 december 2011:

fiscale boekwaarde nieuwe machine

d 250.000 – 10% x d 250.000 = d 225.000

Vennootschappelijke boekwaarde

d 300.000 – 10% x d 300.000 = - 270.000


Het belastbaar tijdelijk verschil is dus afgenomen met d 50.000 – d 45.000 = d 5.000.Het belastingeffect daarvan is 25% van d 5.000 = d 1.250.

96 Hoofdstuk 10

h 1 Winst (vóór belasting) d 410.000

Voorziening voor latente belastingverplichtingen - 1.250




2 Ondernemingsvermogen d 203.750



1003 a 1 Vennootschappelijk resultaat vóór resultaten in verband met deelneming d 1.800.000

Te betalen belasting 25% van d 1.800.000 = d 450.000

2 Vennootschappelijk resultaat vóór resultaten in verband met deelneming d 2.000.000

Te betalen belasting 25% van d 2.000.000 = d 500.000

b 11 januari 2010 Fiscaal Vennoot- Verschil

schappelijk

Waarde deelneming Shipco BV d 2.000.000 d 1.500.000 + d 500.000

Waarde goodwill deelneming - 0 - 500.000 – - 500.000

Totaal verschil fiscale/vennootschappelijke boekwaarden d 0

231 december 2010 Fiscaal Vennoot- Verschil

schappelijk

Waarde deelneming Shipco BV d 2.000.000 d 1.700.000* + d 300.000

Waarde goodwill deelneming - 0 - 400.000* – - 400.000

Totaal fiscale boekwaarden lager dan vennootschappelijke boekwaarden – d 100.000

* d 1.500.000 + d 500.000 – d 300.000

Hoofdstuk 10 97

331 december 2011 Fiscaal Vennoot- Verschil

schappelijk

Waarde deelneming Shipco BV d 2.000.000 d 1.600.000* + d 400.000

Waarde goodwill deelneming - 0 - 300.000* – - 300.000

Totaal fiscale boekwaarden hoger dan vennootschappelijke boekwaarden + d 100.000

* d 1.700.000 – d 100.000

c 1 –2 Overig (neutraal) tijdelijk verschil.3 Overig (neutraal) tijdelijk verschil.

d Journaalpost in 2010



Journaalpost in 2011



e Aangezien er uitsluitend sprake is van mutaties in overig (neutrale) tijdelijke ver-schillen is er geen aanleiding om een boeking op een rekening voor latentebelastingverplichtingen te maken.

1004 a 1 Het belastbaar bedrag 2010 is:d 750.000 – (8% van d 200.000 investeringsaftrek) = d 734.000.De te betalen vennootschapsbelasting over 2010 bedraagt:25% van d 734.000 = d 183.500.

2 Het nettovoordeel in verband met de investeringsaftrek is25% van 8% van d 200.000 = d 4.000.

b 990 Vennootschapsbelasting d 183.500


Het nettovoordeel van de investeringsaftrek is opgenomen in de verhoudings-gewijze lage belastinglast.

98 Hoofdstuk 10

1005 a 1 Het belastbaar bedrag over 2010 is:d 275.000 – d 25.000 (afschrijving) – d 16.000 (investeringsaftrek) = d 234.000.

2 Het nettovoordeel bedraagt25% van d 16.000 = d 4.000.

b 1 990 Vennootschapsbelasting d 62.500

25% van (d 275.000 – d 25.000)


25% van d 234.000

Aan 055 Egalisatierekening investeringsaftrek - 4.000

2 055 Egalisatierekening investeringsaftrek d 1.000

1/4 van d 4.000


c Vennootschappelijke winst vóór belastingd 275.000 – d 25.000 (afschrijving) = d 250.000.De belasting daarover is25% x d 250.000 = d 62.500

Vrijgevallen investeringsaftrek - 1.000

De op de W&V-rekening opgenomen belastinglast is d 61.500

De effectieve belastingdruk is x 100% = 24,6%.

1007 a 1 2009031 Machines in bestelling d 240.000

Aan 161 Crediteuren voor machines in bestelling d 240.000

2 2010030 Machines d 240.000

Aan 031 Machines in bestelling d 240.000

161 Crediteuren voor machines in bestelling d 240.000



d 61.500d 250.000

Hoofdstuk 10 99

433 Afschrijvingskosten machines d 39.580*


* Aanschafprijs machine d 240.000

Nettovoordeel investeringsaftrek

25% van 3% van d 240.000 = - 1.800

d 238.200

Vennootschappelijke jaarlijkse afschrijving: d 238.200 : 6 = d 39.700

De belastinglast in 2010 zou gelijk zijn aan de te betalen vennootschaps belastingals geen sprake was van genoten investeringsaftrek.De belastinglast is dus als volgt te berekenen:Uitgangspunt is het gegeven bedrag van d 600.000

Afschrijving nieuwe machine 2010:

het fiscale bedrag d 240.000 : 6 = - 40.000

d 560.000

De belastinglast is: 25% van d 560.000 = d 140.000.


Aan 170 Te betalen vennootschapsbelasting d 138.200*

Aan 030 Machines - 1.800*

* Saldo fiscale winstberekening d 560.000*

Investeringsaftrek 3% van d 240.000 = - 7.200*

Belastbaar bedrag d 552.800*

Te betalen vennootschapsbelasting: 25% van d 552.800 = d 138.200.

b 110 Bank d 101.150

119% van d 85.000


4 x d 39.580


d 240.000 – d 1.800

Aan 181 Te betalen OB - 16.150

19% van d 85.000

Aan 930 Resultaat verkoop machines - 5.120

100 Hoofdstuk 10

c De belastinglast in 2013 zou gelijk zijn aan de te betalen vennootschaps belastingals geen sprake was van een desinvesteringsbijtelling.De belastinglast is dus als volgt te berekenen:Uitgangspunt is het gegeven bedrag van d 700.000

Afschrijving (verkochte) machine 2013: het fiscale bedrag d 240.000 : 6 = - 40.000

d 660.000

Resultaat bij verkoop: het fiscale bedrag

d 85.000 – (d 240.000 – 4 x d 40.000) = - 5.000

d 665.000

De belastinglast is: 25% van d 665.000 = d 166.250.

De te betalen vennootschapsbelasting berekenen we als volgt:Uitgangspunt is het eerder bij c vermelde bedrag van d 660.000

Resultaat verkochte machine - 5.000

d 665.000

Desinvesteringsbijtelling 3% van d 85.000 = - 2.550

d 667.550

Te betalen belasting: 25% van d 667.550 = d 166.887,50.

Journaalpost:990 Vennootschapsbelasting d 166.250,00*

930 Resultaat verkoop machines - 637,50*

Aan 170 Te betalen vennootschapsbelasting d 166.887,50

* 25% van de desinvesteringsbijtelling = 25% van d 2.550 = d 637,50.

1008 a 004 Machines d 210.000

Aan 045 Herwaardering machines d 157.500

Aan 068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen - 52.500

25% van d 210.000

b 1 25% van d 300.000 = d 75.000.

2 Vennootschappelijke afschrijving d 230.000

Fiscale afschrijving - 200.000

d 30.000

Overdruk 25% van d 30.000 = d 7.500.

3 d 52.500 : 7 = d 7.500.

Hoofdstuk 10 101

c 990.0 Belasting over vennootschappelijke winst

(ten laste van W&V-rekening) d 75.000

25% van d 300.000


990.1 Belasting over schijnwinst


25% van d 30.000




1009 a 0 Gebouw d 1.000.000

Aan 0 Afschrijving gebouw d 600.000

Aan 0 Herwaardering gebouw - 300.000

75% van d 400.000

Aan 0 Voorziening latente belastingverplichtingen - 100.000

25% van d 400.000

b 4 Afschrijvingskosten gebouw d 100.000


9 Belasting over vennootschappelijke winst d 75.000

25% van (d 400.000 – d 100.000)

0 Voorziening latente belastingverplichtingen - 5.000

25% van (d 100.000 – d 80.000)


c Het woord ‘Voorziening’ is niet fraai, omdat de rekening niet is gevormd ten lastevan de winst-en-verliesrekening.Het woord ‘latente’ is niet fraai, omdat de rekening juist expliciet op de balanswordt vermeld.Het woord ‘verplichtingen’ is niet fraai, omdat (nog) geen sprake is van een juri-disch afdwingbare verplichting, maar van een transitorische post.

1010 a 0 Gebouw d 1.000.000


Aan 0 Ongerealiseerde herwaardering gebouw - 400.000

102 Hoofdstuk 10

b 4 Afschrijvingskosten gebouw d 100.000


9 Vennootschapsbelasting1

(ten laste van winst-en-verliesrekening) d 80.000


0 Ongerealiseerde herwaardering gebouw d 20.000

1/20 x d 400.000

Aan 0 Gerealiseerde herwaardering gebouw d 20.000

1 Eventueel kan hier een splitsing worden aangebracht. De journaalpost is dan:


9 Belasting over schijnwinst - 5.000


1011 a 1 004 Machines d 210.000


2 045 Herwaardering machines d 52.500

Aan 068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 52.500

25% van d 210.000

3 Per 1 januari 2010 (na herwaardering)• vennootschappelijke boekwaarde machines

d 1.400.000 + d 210.000 = d 1.610.000

• fiscale boekwaarde machines - 1.400.000

vennootschappelijke boekwaarde > fiscale boekwaarde d 210.000

Per 31 december 2010

• vennootschappelijke boekwaarde machines

d 1.610.000 – 115% van d 200.000 = d 1.380.000

• fiscale boekwaarde machines

d 1.400.000 – d 200.000 = - 1.200.000

vennootschappelijke boekwaarde > fiscale boekwaarde - 180.000

Afname boekwaardeverschil d 30.000

Het belastingeffect hiervan is 25% van d 30.000 = d 7.500

990.0 Belasting over vennootschappelijke winst



Hoofdstuk 10 103

990.1 Belasting over schijnwinst



4 068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 7.500


b 1 - 3 als a1 - 3

4 068 Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 7.500

Aan 990.1 Belasting over schijnwinst d 7.500

1013 1 Methode ADe boekwaarde van het machinepark per 1 januari 2010 (vóór opwaardering) is90% van d 10.000.000 = d 9.000.000.De herwaardering is d 900.000, dit is 10%.

Journaalpost herwaardering

Machines d 1.000.000

Aan Afschrijving machines d 100.000

Aan Herwaardering machines - 900.000

Journaalpost belastingeffect

Herwaardering machines d 225.000

Aan Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 225.000

25% van d 900.000

Methode BAls bij methode A.

104 Hoofdstuk 10

Methode CMachines d 1.000.000

Aan Afschrijving machines d 100.000

Aan Herwaardering machines - 270.000

30% van d 900.000

Aan Ongerealiseerde financieringsresultaten - 630.000

70% van d 900.000

Herwaardering machines d 67.500

25% van 30% van d 900.000

Ongerealiseerde financieringsresultaten - 157.500

25% van 70% van d 900.000

Aan Voorziening voor latente belastingverplichtingen - 225.000

25% van d 900.000

2 Methode AVennootschapsbelasting d 375.000

25% van d 1.500.000


+

Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 25.000

25% van d 100.000

Aan Vennootschapsbelasting d 25.000

Methode BVennootschapsbelasting d 375.000

25% van d 1.500.000


+


25% van d 100.000

Aan Herwaardering machines d 25.000

Methode CVennootschapsbelasting d 375.000


+


25% van 30% van d 100.000

Aan Herwaardering machines d 7.500

+

Ongerealiseerde financieringsresultaten d 52.500

1/9 x 75% van 70% van d 900.000


1/9 x 25% van 70% van d 900.000

Aan Gerealiseerde financieringsresultaten d 70.000

Hoofdstuk 10 105

1014 a 1 Het bedrag van de belastinglatentie – d 300.000 – vloeit voort uit het feit dat dewaardering van de voorraden grondstoffen op de vennootschappelijke balans100/25 x d 300.000 = d 1.200.000 hoger is dan op de fiscale balans. De waarde-ring op de fiscale balans is dus:d 2.400.000 – d 1.200.000 = d 1.200.000.

2 Het ijzeren-voorraadstelsel of het lifostelsel.

b 1 De hogere fiscale afschrijving in de beginjaren laat een ‘belastbaar tijdelijk ver-schil’ ontstaan, op grond waarvan een passieve latentie moet worden gevormd.

2 Aanschafprijs duurzame productiemiddelen:

5/3 x d 6.000.000 = d 10.000.000.

Vennootschappelijke boekwaarde per 31 december 2010 d 6.000.000

Fiscale boekwaarde per 31 december 2010

6/15 x d 10.000.000 = - 4.000.000

Hogere vennootschappelijke waardering d 2.000.000

Passieve belastinglatentie 25% van d 2.000.000 = d 500.000

c Duurzame productiemiddelen d 3.000.000

30% van d 10.000.000

Aan Afschrijving dpm d 1.200.000

30% van d 4.000.000

Aan Herwaardering dpm - 720.000

40% van d 1.800.000

Aan Ongerealiseerd financieringsresultaat - 1.080.000

60% van d 1.800.000

+

Herwaardering dpm d 180.000

25% van d 720.000

Ongerealiseerd financieringsresultaat - 270.000

25% van d 1.080.000

Aan Voorziening voor latente belastingverplichtingen d 450.000

d 1 Afschrijvingskosten dpm d 2.600.000

d 13.000.000 : 5

Aan Afschrijving dpm d 2.600.000


25% van (d 2.600.000 – d 2.000.000)


106 Hoofdstuk 10


1/3 x d 180.000

Aan Herwaardering dpm d 60.000

4 Ongerealiseerd financieringsresultaat d 270.000

1/3 x (d 1.080.000 – d 270.000)


1/3 x d 270.000

Aan Gerealiseerd financieringsresultaat d 360.000

1015 a 1 Afschrijvingskosten bedrijfsgebouw d 130.000

1,30 x d 100.000

Aan Afschrijving bedrijfsgebouw d 100.000

Aan Vermogenssurplus - 30.000

2 Afschrijvingskosten machines d 220.000

1,10 x d 200.000

Aan Afschrijving machine d 200.000

Aan Vermogenssurplus - 20.000

b Bedrijfsgebouw d 1.500.000

30% van d 5.000.000


30% van d 1.100.000

Aan Niet-gerealiseerde herwaardering bedrijfsgebouw - 1.170.000

+

Niet-gerealiseerde herwaardering bedrijfsgebouw d 292.500

25% van d 1.170.000

Aan Voorziening latente belastingverplichtingen d 292.500

Machine d 100.000

10% van d 1.000.000


10% van d 400.000

Aan Niet-gerealiseerde herwaardering machine - 30.000

50% van d 60.000

Aan Niet-gerealiseerd financieringsvoordeel - 30.000

50% van d 60.000

+

Niet-gerealiseerde herwaardering machine d 7.500

25% van d 30.000

Niet-gerealiseerd financieringsvoordeel - 7.500

25% van d 30.000

Aan Voorziening latente belastingverplichtingen d 15.000

Hoofdstuk 10 107

Vermogenssurplus d 190.000

Aan Gerealiseerde herwaardering bedrijfsgebouw d 158.000*Aan Gerealiseerde herwaardering machine - 16.000*

50% van d 32.000*

Aan Algemene reserve - 16.000*50% van d 32.000

* Het vermogenssurplus van d 190.000 heeft betrekking op

• Machines

2009: 6% van d 200.000 = d 12.000

2010: 10% van d 200.000 = - 20.000

d 32.000

• Bedrijfsgebouw d 190.000 – d 32.000 = d 158.000

c 1 Afschrijvingskosten bedrijfsgebouw d 130.000

1,30 x d 100.000


2 Afschrijvingskosten machine d 220.000

1,10 x d 200.000


d 1 Niet-gerealiseerde herwaardering bedrijfsgebouw d 22.500

1/29 x 75% van (d 1.170.000 – d 300.000*)


1/29 x 25% van (d 1.170.000 – d 300.000)

Aan Gerealiseerde herwaardering bedrijfsgebouw d 30.000

* betreft herwaardering restwaarde

2 Niet-gerealiseerde herwaardering machine d 7.500

1/3 x 75% van d 30.000


1/3 x 25% van d 30.000

Aan Gerealiseerde herwaardering machine d 10.000

3 Niet-gerealiseerd financieringsvoordeel d 7.500

1/3 x 75% van d 30.000


1/3 x 25% van d 30.000

Aan Gerealiseerd financieringsvoordeel d 10.000


25% van d 700.000

Belasting in verband met

overdruk vennootschapsbelasting - 12.500

25% van [(d 130.000 – d 100.000) +

(d 220.000 – d 200.000)]


1016 a


Inkoopprijs omzet Omzet d 360.000

8.000 x d 28 = d 224.000 Resultaat verkoop auto I

Kosten - 40.000 d 43.000 – (d 50.000 – d 9.000) = - 2.000

Afschrijvingskosten

[(d 50.000 – d 5.000) : 5] x 2 = - 18.000


d 362.000 d 362.000

b Saldo (fiscale) winst-en-verliesrekening d 80.000

Niet-aftrekbare kosten + - 4.000

Opname resultaat verkoop bedrijfsauto I in herinvesteringsreserve –/– - 2.000


De te betalen vennootschapsbelasting over 2009 is 25% van d 82.000 = d 20.500.

c


Bedrijfsauto’s Ondernemingsvermogen d 259.5002

d 50.000 – d 9.000 = d 41.0000 Te betalen vennootschapsbelasting - 20.5000

Voorraad Amer

2.000 x d 28 = - 56.0000

Kas - 183.0001

d 280.0000 d 280.0000

1 d 100.000 – d 280.000 + d 360.000 – d 40.000 + d 43.000 = d 183.000.2 Inclusief de herinvesteringsreserve van d 2.000.

108 Hoofdstuk 10

d

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2009


8.000 x d 28 = d 224.0000 Resultaat verkoop auto I

Kosten - 40.0000 d 43.000 – (d 50.000 – d 10.000) = - 3.000

Afschrijvingskosten

(d 50.000 : 5) x 2 = - 20.0000



d 363.0000 d 363.000

3 Saldo winst vóór belasting

d 363.000 – (d 224.000 + d 40.000 + d 20.000) = d 79.000

Winstbegripverschil:

Fiscaal niet-aftrekbare kosten - 4.000

Basis voor berekening belastinglast d 83.000

De belastinglast is 25% van d 83.000 = d 20.750.


Bedrijfsauto’s Aandelenkapitaal d 200.000

d 50.000 – d 10.000 = d 40.000 Winst 2009 na belasting - 58.250

Voorraad Amer Voorziening latente belastingverplichtingen - 250

2.000 x d 28 = - 56.000 Te betalen vennootschapsbelasting - 20.500

Kas - 183.000

d 279.000 d 279.000

e31 december 2009 Vennoot- Fiscaal Verrekenbaar Belastbaar


verschil verschil

Bedrijfsauto’s d 40.000 d 41.000 d 1.000

Herinvesteringsreserve d 0 d 2.000 d 2.000

■

d 1.000 d 2.000■

De per saldo passieve belastinglatentie is25% van (d 2.000 – d 1.000) = d 250.

Hoofdstuk 10 109

f



2.000 x d 28 + 11.000 x d 30 = d 386.0000

Kosten - 60.0000

Afschrijvingskosten - 17.6004

Opheffing herinvesteringsreserve - 2.0000


d 585.0000 d 585.000

4 Auto II d 9.000

Auto III (d 50.000 – d 2.000 – d 5.000) : 5 = - 8.600

d 17.600

g Saldo (fiscale) winst-en-verliesrekening d 119.400

Niet-aftrekbare kosten + - 6.000

Opheffing herinvesteringsreserve + - 2.000


De te betalen vennootschapsbelasting over 2010 is 25% van d 127.400 = d 31.850.

h


Bedrijfsauto’s d 71.4005 Ondernemingsvermogen d 317.050

Voorraad Amer Te betalen vennootschapsbelasting - 31.850

3.000 x d 30 = - 90.0000

Kas - 187.5006

d 348.9000 d 348.900

5 Auto II d 50.000 – (2 x d 9.000) = d 32.000

Auto III d 50.000 – d 2.000 – d 8.600 = - 39.400

d 71.400

6 d 183.000 – d 420.000 + d 585.000 – d 60.000 – d 50.000 – d 30.000 – d 20.500 = d 187.500.

110 Hoofdstuk 10

Hoofdstuk 10 111

i



2.000 x d 28 + 11.000 x d 30 = d 386.0000

Kosten - 60.0000

Afschrijvingskosten

(d 50.000 : 5) x 2 = - 20.0000


Saldo winst na belasting - 87.7500

d 585.0000 d 585.000

7 Saldo winst vóór belasting

d 585.000 – (d 386.000 + d 60.000 + d 20.000) = d 119.000

Winstbegripverschil:

Fiscaal niet-aftrekbare kosten - 6.000

Basis voor berekening belastinglast d 125.000

De belastinglast is 25% van d 125.000 = d 31.250.


Bedrijfsauto’s Aandelenkapitaal d 200.000

d 100.000 – d 30.000 = d 70.000 Winstreserve - 28.250

Voorraad Amer Winst 2010 na belasting - 87.750

3.000 x d 30 = - 90.000 Te betalen vennootschapsbelasting - 31.850

Actieve belastinglatentie - 350

Kas - 187.500

d 347.850 d 347.850

j31 december 2010 Vennoot- Fiscaal Verrekenbaar Belastbaar


verschil verschil

Bedrijfsauto’s d 70.000 d 71.400 d 1.400

De actieve belastinglatentie is 25% van d 1.400 = d 350.

k 1 Winst 2009 na belasting d 58.250

Aan Te betalen dividend en

Te betalen dividendbelasting d 30.000

Aan Winstreserve 28.250

2 Bedrijfsauto’s d 1.000

d 41.000 – d 40.000

Voorziening latente belastingverplichtingen - 250

Winstreserve - 750

Aan Herinvesteringsreserve d 2.000

l


Inkoopprijs omzet d 386.000 Omzet d 585.000

Kosten - 60.000

Afschrijvingskosten - 17.600



d 585.0000 d 585.000


Bedrijfsauto’s d 71.400 Aandelenkapitaal d 200.000

Voorraad Amer - 90.000 Winstreserve d 28.250 – d 750 = - 27.500

Kas - 187.500 Winst 2010 na belasting - 89.550

Te betalen vennootschapsbelasting - 31.850

d 348.900 d 348.900

m Vennootschapsbelasting d 31.850


d 121.400

Belastbare winst - 127.400

Verschil d 6.000

Dit bedrag is gelijk aan de fiscaal niet-aftrekbare kosten, die volgens het BFW opde vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over 2010 moeten wordenopgenomen.

112 Hoofdstuk 10

Hoofdstuk 11 113

11

Leasing

1101 a Om te kunnen spreken van financiële lease, moet zijn voldaan aan de volgendevoorwaarden:• het moet gaan om een in principe onopzegbare overeenkomst;• de leaseperiode moet ongeveer gelijk zijn aan de geschatte levensduur;• de lessee moet geheel of nagenoeg geheel gerechtigd zijn tot de voor- en

nadelen die uit eigendom voortvloeien.

b Leaseback houdt in dat de eigenaar van een actief dit verkoopt aan een lease-maatschappij en het vervolgens op basis van lease ‘terug’-huurt. Het productie-middel blijft dus ter beschikking van de oorspronkelijke eigenaar, die hierdoorliquide middelen beschikbaar krijgt.

1102 a 1 137 Leasedebiteuren d 150.000

Aan 870 Opbrengst verkopen leasemachines d 150.000

+

138 Van leasedebiteuren te vorderen OB d 28.614

Aan 189 Vooruitberekende OB d 28.614

+

860 Kostprijs verkopen leasemachines d 130.000

Aan 760 Af te leveren leasemachines d 130.000

2 760 Af te leveren leasemachines d 130.000

Aan 720 Voorraad machines d 130.000

+

189 Vooruitberekende OB d 28.614

Aan 181 Te betalen OB d 28.614

3 136 Vervallen leasetermijnen d 34.038

Aan 137 Leasedebiteuren d 21.732

Aan 995 Interest op leasedebiteuren - 12.206

d 11.706 + d 500

Aan 565 Dekking afdeling Administratie - 100

4 110 Bank d 34.038

Aan 136 Vervallen leasetermijnen d 34.038

114 Hoofdstuk 11


Aan 575 Doorberekende overdrachtskosten d 100

Aan 181 Te betalen OB - 19

b 1 001 Leasemachines d 150.000

Aan 081 Leaseverplichtingen d 150.000

+

180 Te vorderen OB d 28.614

Aan 142 Aan leasedebiteuren te betalen OB d 28.614

2 081 Leaseverplichtingen d 21.732

441 Financieringskosten leasemachines - 12.206

d 11.706 + d 500

442 Administratiekosten leasemachines - 100

Aan 141 Leasecrediteuren d 34.038

3 141 Leasecrediteuren d 34.038

Aan 110 Bank d 34.038

4 444 Afschrijvingskosten leasemachines d 25.000

Aan 011 Afschrijving leasemachines d 25.000

5 011 Afschrijving leasemachines d 150.000

Aan 001 Leasemachines d 150.000

+

005 Machines d 100

180 Te vorderen OB - 19


1103 a 160 Leasingdebiteuren d 243.000

Aan 850 Opbrengst verkopen leasinggoederen d 240.000

Aan 565 Dekking leasingafdeling - 3.000

+

165 Van leasingdebiteuren te vorderen OB d 46.170


+

800 Kostprijs verkopen leasinggoederen d 195.000


b 162 Vervallen leasingtermijnen d 12.300

Aan 160 Leasingdebiteuren d 9.969

Aan 980 Interest op leasingdebiteuren - 2.331

Hoofdstuk 11 115

c 710 Teruggenomen leasinggoederen d 30.000

990 Verlies op leasingdebiteuren

(sluitpost) - 6.652

Aan 162 Vervallen leasingtermijnen d 9.300

Aan 161 Dubieuze leasingdebiteuren - 27.352

d 27.900 – d 548

1105 1 130 Financiële leasedebiteuren d 30.360

5 x d 6.072

Aan 850 Opbrengst verkopen koel- en vriesinstallaties d 30.360

+

800 Kostprijs verkopen koel- en vriesinstallaties d 18.216

60% x 5 x d 6.072

Aan 710 Af te leveren koel- en vriesinstallaties d 18.216

2 710 Af te leveren koel- en vriesinstallaties d 18.216

Aan 700 Koel- en vriesinstallaties in magazijn d 18.216

3a 131 Van financiële leasedebiteuren

te ontvangen omzetbelasting d 6.270

19% x 5 x (d 6.072 + d 528)

Aan 181 Verschuldigde OB d 6.270

b 150 Debiteuren d 1.190

Aan 573 Gedekte installatiekosten d 1.000

Aan 181 Verschuldigde OB - 190

c 140 Vervallen financiële leasetermijnen d 6.440

35 x d 184

Aan 130 Financiële leasedebiteuren d 4.386

10 x d 115 + 10 x d 123 + 8 x d 130 + 7 x d 138

Aan 940 Gerealiseerde interest leasetermijnen - 1.669

10 x d 58 + 10 x d 50 + 8 x d 43 + 7 x d 35

Aan 543 Gedekte kosten afdeling administratie - 385

35 x d 11


Aan 543 Gedekte kosten afdeling administratie d 200

Aan 181 Verschuldigde OB - 38

116 Hoofdstuk 11

5 740 Teruggenomen koel- en vriesinstallaties d 3.500

950 Resultaat op teruggenomen koel-

en vriesinstallaties (sluitpost) - 1.864

Aan 140 Vervallen financiële leasetermijnen d 1.656

termijnbedragen 12 t/m 20: 9 x d 184

Aan 130 Financiële leasedebiteuren - 3.708

4 x d 123 + 12 x d 130 + 12 x d 138

180 Te verrekenen OB d 665


1106 a 1 030 Leasemachines d 100.000

Aan 700 Voorraad machines d 100.000


Aan 836 Huuropbrengst leasemachines d 6.000

Aan 536 Dekking onderhoudsafdeling - 2.000


3 110 Bank d 9.520


4 436 Afschrijvingskosten leasemachines d 3.750

Aan 036 Afschrijving leasemachines d 3.750

5 438 Onderhoudskosten leasemachines d 1.000



6 750 Voorraad gebruikte machines d 40.000

036 Afschrijving leasemachines - 60.000

4 x 4 x d 3.750

Aan 030 Leasemachines d 100.000

b 1 412 Machinekosten d 8.000



2 140 Crediteuren d 9.520

Aan 110 ABN-AMRO Bank d 9.520

Hoofdstuk 11 117

1107 a 1 135 Leasedebiteuren d 4.500.000

25 x (d 163.339,35 + d 16.660,65)

Aan 870 Opbrengst verkopen leasevrachtwagens d 4.500.000

810 Kostprijs verkopen leasevrachtwagens d 3.750.000

25 x d 150.000

Aan 751 Af te leveren vrachtwagens d 3.750.000

2 751 Af te leveren vrachtwagens d 3.000.000

20 x d 150.000

Aan 750 Voorraad vrachtwagens d 3.000.000

136 Van leasedebiteuren te vorderen omzetbelasting d 707.180

20 x d 35.359

Aan 170 Te betalen omzetbelasting d 707.180


20 x d 4.000 + 25 x d 3.900

Aan 135 Leasedebiteuren d 90.702,00

20 x d 2.000 + 15 x d 2.020 + 10 x d 2.040,20

Aan 980 Interestopbrengst leasecontracten - 64.238,40

80% van (20 x d 1.800 + 15 x d 1.780 +

10 x d 1.759,80)

Aan 139 Voorziening dubieuze leasedebiteuren - 16.059,60

20% van (20 x d 1.800 + 15 x d 1.780 +

10 x d 1.759,80)

Aan 545 Dekking afdeling Administratie - 3.800,00

20 x d 140 + 25 x d 40

Aan 050 Garantievoorziening - 2.700,00

45 x d 60

811 Garantiekosten leasevrachtwagens d 2.700

45 x d 60

Aan 050 Garantievoorziening d 2.700

b 135 Leasedebiteuren

70 x d 180.000 = d 12.600.000

minus:

45 x d 2.000,00 = d 90.000

25 x d 2.020,00 = - 50.500

10 x d 2.040,20 = - 20.402

- 160.902

Debet d 12.439.098

118 Hoofdstuk 11

137 Vervallen leasetermijnen4 x d 4.000 + 5 x d 3.900 = d 35.500 Debet

c 1 011 Nog te ontvangen leasevrachtwagens d 180.000


2 010 Leasevrachtwagens d 180.000

Aan 011 Nog te ontvangen leasevrachtwagens d 180.000

180 Te vorderen omzetbelasting d 35.359

Aan 145 Aan lessor verschuldigde omzetbelasting d 35.359

3 050 Leaseverplichingen d 2.000

461 Financieringskosten leasecontracten - 2.000


4 460 Afschrijvingskosten leasevrachtwagens d 2.500

1/12 x (d 180.000 : 6)

Aan 015 Afschrijving leasevrachtwagens d 2.500

d 010 Leasevrachtwagensd 180.000 Debet.

015 Afschrijving leasevrachtwagens2 x d 2.500 = d 5.000 Credit.

050 Leaseverplichtingend 180.000 – (d 2.000 + d 2.020) = d 175.980 Credit.

e 1 105 Bank d 174.939,80


d 180.000 – (d 2.000 + d 2.020 + d 2.040,20)

Aan 985 Opbrengst boetes leasecontracten - 1.000,00

2 138 Dubieuze leasedebiteuren d 181.739,80

Aan 137 Vervallen leasetermijnen d 7.800,00

2 x d 3.900

Aan 135 Leasedebiteuren - 173.939,80

d 180.000 – (d 2.000 + d 2.020 + d 2.040,20)

3 760 Teruggenomen vrachtwagens d 140.000,00

139 Voorziening dubieuze leasedebiteuren - 41.739,80

Aan 138 Dubieuze leasedebiteuren d 181.739,80

105 Bank d 1.817,40

1% van d 181.739,80

Aan 985 Opbrengst boetes leasecontracten d 1.817,40

Hoofdstuk 11 119

1108 a 1 140 Te vorderen van lessees d 69.204

2 x d 250 + d 68.704

111 Rekening-courant Leeghwater BV - 360.000

Aan 514 Gedekte afsluitkosten d 500

2 x d 250

Aan 860 Opbrengst verkopen - 360.000

Aan 181 Af te dragen omzetbelasting - 68.704

+



+

411 Kosten financieringsprovisie d 3.600

1% van d 360.000

Aan 111 Rekening-courant Leeghwater BV d 3.600

2 –

3 770 Teruggenomen machines d 75.000

Aan 111 Rekening-courant Leeghwater BV d 75.000

b 1 140 Leasedebiteuren d 360.000

Aan 111 Rekening-courant Purmerend BV d 356.400

d 360.000 – d 3.600

Aan 955 Opbrengst financieringsprovisie - 3.600




Aan 551 Gedekte administratiekosten - 600

3 111 Rekening-courant Purmerend BV d 75.000

951 Verlies op leasedebiteuren (sluitpost) - 22.075


d 118.300 : 4

Aan 140 Leasedebiteuren - 67.500

(d 90.000 : 4) x 3

120 Hoofdstuk 11

1109 a 1 Hoogeloon CV journaliseert:• van het aangaan van de operationele lease

009 Leasemachines d 2.000.000

Aan 004 Machines d 2.000.000

• van het vervallen van een leasetermijn

136 Vervallen leasetermijnen d 595.000

Aan 875 Huuropbrengst leasemachines d 460.000


Aan 181 Te betalen omzetbelasting - 95.000

2 Bakx Packing NV journaliseert:• van het aangaan van de operationele lease

–

• van het vervallen van een leasetermijn

444 Leasekosten machines d 500.000

180 Te vorderen omzetbelasting - 95.000


b Er is sprake van een financiële lease omdat Bakx Packing NV commanditair ven-noot is van Hoogeloon CV en als zodanig het economisch risico (voor- en nadelen)loopt inzake de bedrijfsactiviteiten van Hoogeloon CV.

c 1 Hoogeloon CV journaliseert:• van het aangaan van de financiële lease

137 Leasedebiteuren d 2.000.000

Aan 004 Machines d 2.000.000

+

138 Van leasedebiteuren te vorderen

omzetbelasting d 380.000

19% van d 2.000.000

Aan 181 Te betalen omzetbelasting d 380.000

• van het vervallen van de eerste leasetermijn

136 Vervallen leasetermijnen d 507.600





Hoofdstuk 11 121

2 Bakx Packing NV journaliseert:• van het aangaan van de financiële lease

009 Leasemachines d 2.000.000

Aan 086 Leaseverplichtingen d 2.000.000

+

180 Te vorderen omzetbelasting d 380.000

Aan 142 Aan leasecrediteuren te betalen

omzetbelasting d 380.000

• van het vervallen van de eerste leasetermijn

086 Leaseverplichtingen d 300.000

435 Financieringskosten leasemachines - 160.000

437 Onderhoudskosten leasemachines - 40.000



1110 a De economische eigendom blijft behouden; alleen de juridische eigendom gaatover op CopyLease BV.

b Boekwaarde 1 januari 2011d 170.000 – [2 x (d 170.000 – d 20.000) : 5] = d 110.000

Verkoopprijs - 122.000

Boekwinst bij verkoop is d 12.000

c 1 130 Debiteuren d 145.180

119% van d 122.000

018 Afschrijving kopieersysteem - 60.000

Aan 008 Kopieersysteem d 170.000


19% van d 122.000

Aan 148 Te verrekenen boekwinst op verkocht

kopieersysteem - 12.000

2 009 Kopieersysteem in lease d 122.300


+


Aan 142 Aan leasecrediteuren te betalen OB d 23.294

122 Hoofdstuk 11

d 1 089 Leaseverplichtingen d 39.383

142 Aan leasecrediteuren te betalen OB - 23.294

458 Financieringskosten kopieersysteem in lease - 5.380

d 4.880 + d 500

459 Administratiekosten kopieersysteem in lease - 100


2 448 Afschrijvingskosten kopieersysteem in lease d 34.100

(d 122.300 – d 20.000) : 3

Aan 019 Afschrijving kopieersysteem in lease d 34.100

+

148 Te verrekenen boekwinst op verkocht

kopieersysteem d 4.000

d 12.000 : 3

Aan 449 Correctie afschrijvingskosten

kopieersysteem in lease d 4.000

e 019 Afschrijving kopieersysteem in lease d 102.300,00

3 x d 34.100

008 Kopieersysteem - 20.010,00

d 20.000 + d 10

180 Te vorderen OB - 1,90

Aan 009 Kopieersysteem in lease d 122.300,00

Aan 140 Crediteuren - 11,90

1111 a De rekeningen 148 Te verrekenen boekwinst op verkocht kopieersysteem en 449Correctie afschrijvingskosten kopieersysteem in lease vervallen.

b Boekwaarde 1 januari 2011

d 200.000 – [2 x (d 200.000 – d 20.000) : 5] = d 128.000


Boekverlies bij verkoop is d 6.000

c 1 130 Debiteuren d 145.180

119% van d 122.000

018 Afschrijving kopieersysteem - 72.000

009 Kopieersysteem in lease - 6.000

Aan 008 Kopieersysteem d 200.000


2 009 Kopieersysteem in lease d 122.300


+


Aan 142 Aan leasecrediteuren te betalen OB d 23.294

( journaalposten zijn dus ongewijzigd)

Hoofdstuk 11 123

d 1 089 Leaseverplichtingen d 39.383

142 Aan leasecrediteuren te betalen OB - 23.294

458 Financieringskosten kopieersysteem in lease - 5.380

d 4.880 + d 500

459 Administratiekosten kopieersysteem in lease - 100


( journaalpost is dus ongewijzigd)

2 448 Afschrijvingskosten kopieersysteem in lease d 36.100

[(d 128.000 – d 20.000) : 3] + (d 300 :3)

Aan 019 Afschrijving kopieersysteem in lease d 36.100

e 019 Afschrijving kopieersysteem in lease d 108.300,00

3 x d 36.100

008 Kopieersysteem - 20.010,00

d 20.000 + d 10


Aan 009 Kopieersysteem in lease d 128.300,00

d 6.000 + d 122.300

Aan 140 Crediteuren - 11,90

1112 a 1 Boekwaarde 1 januari 2011d 250.000 – d 100.000 = d 150.000


Boekwinst bij verkoop is d 10.000

2 De als resultaat te boeken boekwinst is reële waarde – boekwaarde =d 151.000 – d 150.000 = d 1.000.De in de operationele leasetermijnen doorberekende boekwinst is verkoopprijs – reële waarde = d 160.000 – d 151.000 = d 9.000.

b 1 130 Debiteuren d 190.400

119% van d 160.000

016 Afschrijving bestelauto’s - 100.000

Aan 006 Bestelauto’s d 250.000


19% van d 160.000

Aan 946 Resultaat op verkochte bestelauto’s - 1.000

Aan 146 Te verrekenen resultaat op verkochte bestelauto’s - 9.000

124 Hoofdstuk 11

2 446 Autokosten d 6.000



+

146 Te verrekenen resultaat op verkochte bestelauto’s d 250

d 9.000 : 36

Aan 446 Autokosten d 250

12

Waarderingsmethoden voor deelnemingen in de jaarrekening

1201 a 1 Een nv/bv heeft een deelneming in een andere nv/bv, indien wordt voldaan aan devolgende drie voorwaarden:1 er moet sprake zijn van kapitaalverschaffing;2 deze kapitaalverschaffing dient om een duurzame band aan te gaan;3 de kapitaalverschaffing en de duurzame band worden aangehouden ten

behoeve van de eigen werkzaamheid.2 Een nv/bv wordt aangemerkt als dochtermaatschappij, als een andere nv/bv:

• meer dan de helft van de stemrechten in de Algemene Vergadering van Aan-deelhouders kan uitoefenen, al dan niet krachtens een afgesloten overeen-komst met andere stemgerechtigden; óf

• meer dan de helft van de bestuurders of van de commissarissen kan benoe-men of ontslaan, al dan niet krachtens een afgesloten overeenkomst metandere stemgerechtigden en dit zelfs kan indien alle stemgerechtigden stem-men. Een neveneis hierbij is dat de nv/bv die dit recht kan uitoefenen, aan-deelhouder moet zijn.

3 Een nv/bv wordt aangeduid als groepsmaatschappij, als deze samen met eenandere nv/bv in een groep is verbonden. Om in dit verband te kunnen spreken vaneen groep, moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:1 er moet sprake zijn van een economische eenheid;2 de in de economische eenheid opererende vennootschappen moeten organi-

satorisch verbonden zijn.4 Het begrip ‘rechtspersoon waarop overheersende invloed kan worden uitgeoefend,

of waarover centrale leiding bestaat’ speelt een rol bij de bepaling van de consoli-datiekring. Dit begrip is in de wet opgenomen om te voorkomen dat de consoli-datieplicht zou worden ontlopen voor rechtspersonen waarop wel overheersen-de zeggenschap kan worden uitgeoefend zonder dat er een formele zeggen-schapsstructuur bestaat.

b Wanneer de moedermaatschappij niet de zeggenschap kan uitoefenen over dedeelneming.

c Wanneer er geen sprake is van kapitaalverschaffing.

d Wanneer een nv/bv (of meer algemeen: een rechtspersoon waarvoor Titel 1 Boek2 BW geldt) een deelneming heeft in een nv/bv spreken we van een deelnemingin een kapitaalvennootschap.De deelneming kan ook betrekking hebben op een vennootschap onder firma ofeen commanditaire vennootschap. In dat geval wordt gesproken over een deel-neming in een personenvennootschap. Ook een dochtermaatschappij resp. een

Hoofdstuk 12 125

groepsmaatschappij kan een personenvennootschap zijn. Een overheerste rechts-persoon heeft, zoals de naam al aangeeft, uitsluitend betrekking op rechtsperso-nen dus kapitaalvennootschappen.

1202 a Volgens de Nederlandse wet- en regelgeving zijn er drie methoden voor dewaardering van deelnemingen in de vennootschappelijke balans:• waardering op verkrijgingsprijs;• waardering op actuele waarde;• waardering volgens de vermogensmutatiemethode.Waardering volgens de vermogensmutatiemethode kan en moet alleen wordentoegepast voor deelnemingen die kunnen worden aangeduid als ‘associated com-panies’. Andere deelnemingen moeten worden gewaardeerd op verkrijgingsprijsof op actuele waarde.

Volgens de IASB mogen deelnemingen in de vennootschappelijke balans alleenworden gewaardeerd op • verkrijgingsprijs, of de laagste van de verkrijgingsprijs en de fair value (= reële

waarde) minus de verkoopkosten, indien het belang hoogstwaarschijnlijk zalworden afgestoten;

• fair value (= reële waarde).

b Volgens de Nederlandse wet- en regelgeving moet voor de waardering van deassociated companies in de vennootschappelijke balans de vermogens mutatie-methode worden toegepast.

1203 a Verkrijgingsprijs Dotraco BV d 2.190.000

Zichtbare intrinsieke waarde Dotraco BV op verkrijgingstijdstip

90% van d 2.000.000 = - 1.800.000

Goodwill d 390.000

b 1 030 Deelneming in Dotraco BV d 2.190.000

Aan 110 Bank d 2.190.000

2 138 Te vorderen dividend Dotraco BV d 90.000

90% van d 100.000

Aan 030 Deelneming in Dotraco BV d 90.000

c 1 138 Te vorderen dividend Dotraco BV d 54.000

90% van d 60.000

Aan 9.. Uitkeringen uit niet op netto-vermogenswaarde

gewaardeerde deelnemingen d 54.000

2 110 Bank d 54.000

Aan 138 Te vorderen dividend Dotraco BV d 54.000

126 Hoofdstuk 12

1205 a Pakket 2007: (30% belang) Intrinsieke waarde = d 255.000

Verkrijgingsprijs hiervoor - 280.000

Goodwillbedrag 2007 d 25.000

Pakket 2009: (40% belang) Intrinsieke waarde = d 400.000

Verkrijgingsprijs hiervoor - 475.000

Goodwillbedrag 2009 - 75.000

Totale goodwillbedrag Deelneming Wit NV d 100.000

b 1 048 Winst 2010 (na belasting) d 250.000

Aan 044 Winstreserve d 150.000

Aan 049 Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend - 100.000

2 048 Winst 2010 (na belasting) d 150.000

Aan 044 Winstreserve d 100.000

Aan 049 Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend - 50.000

c Zichtbare intrinsieke waarde 31 december 2010

d 500.000 + d 170.000 + d 350.000 + d 150.000 = d 1.170.000

Zichtbare intrinsieke waarde 31 december 2009

100/40 x d 400.000 = - 1.000.000

Toename van de zichtbare intrinsieke waarde d 170.000

d 1 70% van de zichtbare intrinsieke waarde

per 31 december 2010 is 70% van d 1.170.000 = d 819.000

de boekwaarde is d 280.000 + d 475.000 = - 755.000

De herwaardering bedraagt d 64.000

2 030 Deelneming Wit NV d 64.000

Aan 045 Herwaarderingsreserve deelneming Wit NV d 64.000

e 1 049 Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend d 100.000

Aan 162 Te betalen dividend d 100.000

+

138 Te vorderen dividend Wit NV d 35.000

70% van d 50.000

Aan 9 . . Uitkeringen uit niet op netto-vermogenswaarde

gewaardeerde deelnemingen d 35.000

+

045 Herwaarderingsreserve deelneming Wit NV d 35.000

Aan 030 Deelneming Wit NV d 35.000

Hoofdstuk 12 127

2 049 Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend d 50.000


1206 a Om als deelneming te worden aangemerkt, moet het kapitaalbelang:• voor eigen rekening worden gehouden;• duurzaam zijn bedoeld;• ten dienste zijn van de eigen werkzaamheid.

b Een dochtermaatschappij is een rechtspersoon waarin de moeder lid of aandeel-houder is, alleen of gezamenlijk met een of meer dochtermaatschappijen, al danniet krachtens overeenkomst met andere stemgerechtigden en:• meer dan de helft van de stemrechten in de Algemene Vergadering van Aan-

deelhouders kan uitoefenen, of• meer dan de helft van de bestuurders kan benoemen of ontslaan.

c 1 Als het belang is opgenomen onder de vlottende activa is sprake van een tijdelijkebelegging en is het belang niet duurzaam bedoeld.

2 Nee, waardering volgens netto-vermogenswaarde is niet toegestaan. Er magworden gewaardeerd op kostprijs of reële waarde.

1207 a De waarde van de identificeerbare activa en passiva van Delphi NV is gelijk aanhet eigen vermogen volgens de gegeven balans:Aandelenkapitaal d 1.200.000

Agio - 300.000

Algemene reserve - 800.000

Winst 2009 (na belasting) - 200.000

d 2.500.000

Netto-vermogenswaarde van de

80% deelneming is 80% van d 2.500.000 = d 2.000.000

b 030 Deelneming in Delphi NV d 2.000.000

Aan 110 Bank d 2.000.000

c 1 138 Te vorderen dividend deelneming d 48.000

80% van d 60.000

Aan 030 Deelneming in Delphi NV d 48.000

2 030 Deelneming in Delphi NV d 240.000

80% van d 300.000

Aan 990 Aandeel resultaat Delphi NV d 240.000

128 Hoofdstuk 12

d

030 Deelneming in Delphi NV

b d 2.000.000 c1 d 48.000

c2 - 240.000

Hieruit blijkt een debetsaldo van d 2.192.000.

Netto-vermogenswaarde per 1 januari 2010 d 2.500.000

af: dividend 2009 - 60.000

bij: winst 2010 (na belasting) - 300.000

d 2.740.000

Aandeel 80% van d 2.740.000 = d 2.192.000

1209 a 045 Reserve deelneming Dass BV d 50.000

Aan 030 Deelneming Dass BV d 50.000

b Na de afboeking van de herwaardering is de boekwaarde van de deelneming DassBV d 450.000 – d 50.000 = d 400.000. Het aandeel in het verlies is 75% van d 980.000 = d 735.000.Het aandeel in het verlies van d 735.000 is groter dan de boekwaarde van d 400.000. De laagste waardering voor een deelneming is d 0.

990 Aandeel resultaat deelneming Dass BV d 400.000

Aan 030 Deelneming Dass BV d 400.000

c Het volledige verlies van Dass BV, dus d 980.000 (waarvan aandeel derden d 245.000).

d Dat kan ze pas doen als het niet verwerkte cumulatieve aandeel in het verlies vand 735.000 – d 400.000 = d 335.000 is ingelopen.

e Het eigen vermogen van Dass BV volgens de grondslagen van Marg NV is dan d 335.000 : 0,75 = d 446.667.

Hoofdstuk 12 129

130 Hoofdstuk 12

1210 a Alfa ‘betaalt’ 8.000 x d 180 = d 1.440.000

Reële waarde bezittingen (exclusief debiteuren) – schulden:

d 1.500.000 + d 300.000 – d 600.000 = - 1.200.000

Goodwill d 240.000

Goodwill d 240.000

Machines - 1.500.000

Voorraden - 300.000

Aan Crediteuren d 600.000

Aan Geplaatst kapitaal - 800.000

Aan Agioreserve - 640.000

b

Balans per 1 januari 2011 Omega BV

Deelneming d 1.440.000 Geplaatst kapitaal d 1.500.000

Debiteuren - 1.000.000 Algemene reserve - 400.000

Winst op overnametransactie - 540.000

d 2.440.000 d 2.440.000

c Het aantal geplaatste aandelen van Alfa BV per 1 januari 2011 is (d 6.000.000 + d 800.000) : d 100 = 68.000.Omega bezit hiervan (8.000 : 68.000) x 100% = 11,8%.Bij minder dan 20% bestaat het wettelijke vermoeden van geen invloed van bete-kenis op het zakelijk en financieel beleid van de deelneming.De waardering tegen verkrijgingsprijs is dan juist.

1211 a Verkrijgingsprijs deelneming d 950.000

Netto-vermogenswaarde deelneming 80% x d 1.000.000 = - 800.000

Betaalde goodwill d 150.000

b 030 Deelneming in Dolomat BV d 800.000

020 Goodwill - 150.000

Aan 110 Bank d 950.000

Hoofdstuk 12 131

c 437 Afschrijvingskosten goodwill d 50.000

Aan 020 Goodwill d 50.000

d Verkrijgingsprijs deelneming d 750.000

Netto-vermogenswaarde deelneming

80% x d 1.000.000 = - 800.000

In de verkrijgingsprijs begrepen negatieve goodwill d 50.000

e 030 Deelneming in Dolomat BV d 800.000

Aan 110 Bank d 750.000

Aan 190 Negatieve goodwill - 50.000

f In 2010 maakt Modem BV de volgende journaalposten:

190 Negatieve goodwill d 6.000

Aan 980 Vrijval negatieve goodwill wegens

toekomstige lasten deelneming d 6.000

(een zelfde journaalpost wordt gemaakt in 2011 en 2012)

190 Negatieve goodwill d 6.400

d 32.000 : 5

Aan 990 Vrijval negatieve goodwill (systematisch) d 6.400

(een zelfde journaalpost wordt gemaakt in 2011, 2012, 2013 en 2014)

1213 Er moet een wettelijke reserve deelneming in verband met de ingehouden winstworden gevormd voor het bedrag van de door een deelneming ingehouden winst,wanneer:• de moedermaatschappij niet rederlijkwijs in staat is deze gereserveerde winst

alsnog in de vorm van dividend uitgekeerd te krijgen;• door de moedermaatschappij in de deelneming wel invloed van betekenis op

het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, maar zij niet de meerder-heid van zeggenschap in de deelneming heeft.

132 Hoofdstuk 13

13

Onderhanden projecten in opdracht van derden

1301 a 1


Kosten d 650.000 Omzet d 650.000

d 650.000 d 650.000


Kosten d 1.120.000 Omzet d 1.120.000

d 1.120.000 d 1.120.000


Kosten d 930.000 Omzet d 1.230.000

Winst - 300.000

d 1.230.000 d 1.230.000

2


Onderhanden werk d 650.000 Winst d –


Onderhanden werk d 1.770.000 Winst d –


Onderhanden werk d – Winst d 300.000

b 1


Kosten d 650.000 Omzet 25% van d 3.000.000 = d 750.000

Winst - 100.000

d 750.000 d 750.000


Kosten d 1.120.000 Omzet (65% – 25%) van d 3.000.000 = d 1.200.000

Winst - 80.000

d 1.200.000 d 1.200.000


Kosten d 930.000 Omzet (100% – 65%) van d 3.000.000 = d 1.050.000

Winst - 120.000

d 1.050.000 d 1.050.000

2


Onderhanden werk d 750.000 Winst d 100.000


Onderhanden werk d 1.950.000 Winst d 80.000


Onderhanden werk d – Winst d 120.000

Hoofdstuk 13 133

1302 a

2008 2009

1 700 Onderhanden werken d 324.000 d 486.000

Aan 910 Toename onderhanden werken d 324.000 d 486.000

2 130 Debiteuren d 400.000 d 600.000

Aan 148 Gedeclareerde termijnen d 400.000 d 600.000

3 148 Gedeclareerde termijnen d 1.000.000

Aan 700 Onderhanden werken d 810.000

Aan 950 Omzet - 190.000

+

920 Afname onderhanden werken d 810.000

Aan 950 Omzet d 810.000

134 Hoofdstuk 13

b 1

Winst-en-verliesrekening op basis ‘completed contract-method’

2008 2009 2010

Omzet d 800.000 d 1.000.000 d 2.100.000

Wijziging in onderhanden werken

werk B + - 324.000

werken B en C –/– d 324.000 +

d 615.000 = + - 291.000

Werk C –/– - 615.000

Projectopbrengsten d 1.124.000 d 1.291.000 d 1.485.000

Materiaalkosten

d 180.000 + d 84.000 = d 264.000

d 126.000 + d 125.000 = d 251.000

d 125.000 + d 110.000 = d 235.000

Loonkosten

d 240.000 + d 132.000 = - 372.000

d 198.000 + d 285.000 = - 483.000

d 285.000 + d 200.000 = - 485.000

d 636.000 d 734.000 d 720.000

Opslag indirecte kosten (50%) - 318.000 - 367.000 - 360.000

Totale kosten - 954.000 - 1.101.000 - 1.080.000

Winst op werken* d 170.000 d 190.000 d 405.000

* De totale winst op werken over 2008, 2009 en 2010 is d 170.000 + d 190.000 + d 405.000 = d 765.000.

2

Balans per 31 december

2008 2009 2010 2008 2009 2010

Onderhanden werken d 324.000 d 615.000 d – Gedeclareerde termijnen d 400.000 d 700.000 d –

Winst op werken - 170.000 - 190.000 - 405.000

Op de externe balans moeten de posten Onderhanden werken en Gedeclareerdetermijnen worden gesaldeerd. De uitsplitsing van het saldobedrag naar de indivi-duele projecten moeten we in de toelichting vermelden.

Hoofdstuk 13 135

136 Hoofdstuk 13

c

2008 2009

1 700 Onderhanden werken

d 324.000 + d 76.000 = d 400.000

d 486.000 + d 114.000 = d 600.000

Aan 950 Omzet d 400.000 d 600.000

2 130 Debiteuren d 400.000 d 600.000

Aan 148 Gedeclareerde termijnen d 400.000 d 600.000

3 148 Gedeclareerde termijnen d 1.000.000

Aan 700 Onderhanden werken d 1.000.000

d 1

Winst-en-verliesrekening op basis ‘percentage of completion-method’

2008 2009 2010

Omzet d 1.200.0001 d 1.350.0002 d 1.350.0003

Materiaalkosten d 264.000 d 251.000 d 235.000

Loonkosten - 372.000 - 483.000 - 485.000

d 636.000 d 734.000 d 720.000

Opslag indirecte kosten (50%) - 318.000 - 367.000 - 360.000

Totale kosten - 954.0000 - 1.101.0000 - 1.080.0000

Winst op werken4 d 246.0000 d 249.0000 d 270.0000

1 d 800.000 (aanneemsom werk A) + d 400.000 ( 40% x aanneemsom werk B) = d 1.200.000.

2 d 600.000 (60% x aanneemsom werk B) + d 750.000 (50% x aanneemsom werk C) = d 1.350.000.

3 d 750.000 (50% x aanneemsom werk C) + d 600.000 (aanneemsom werk D) = d 1.350.000.

4 De totale winst op werken over 2008, 2009 en 2010 is d 246.000 + d 249.000 + d 270.000 = d 765.000.

2

Balans per 31 december

2008 2009 2010 2008 2009 2010

Onderhanden werken d 400.000 d 750.000 d – Gedeclareerde termijnen d 400.000 d 700.000 d –

Winst op werken - 246.000 - 249.000 - 270.000

Zie de opmerking onderaan blz. 135.

1303 a Het voortgangspercentage van het project is:• per 31 december 2008

x 100% = 24%.

• per 31 december 2009

x 100% = 70%.

d 528.000d 2.200.000

d 1.610.000d 2.300.000

Hoofdstuk 13 137

138 Hoofdstuk 13

b 1/2

Einde In vorige In huidig

boekjaar boekjaren boekjaar

verantwoord verantwoord

2008

Winst-en-verliesrekening 2008:

Toename onderhanden werk

24% van d 2.500.000 = d 600.000 d 600.000

Kosten 24% van d 2.200.000 = - 528.000 - 528.000

Winst d 72.000 d 72.000

Balans per 31 december 2008:

Onderhanden werk

d 528.000 + d 72.000 = d 600.000

2009



70% van d 2.500.000 = d 1.750.000 d 600.000 d 1.150.000

Kosten 70% van d 2.300.000 = - 1.610.000 - 528.000 - 1.082.000

d 140.000 d 72.000 d 68.000


Onderhanden werk

d 1.610.000 + d 140.000 = d 1.750.000

2010


Omzet 100% van d 2.500.000 = d 2.500.000


100% van d 2.500.000 = d 2.500.000 d 1.750.000 + - 750.000

Afname onderhanden werk –/– - 2.500.000

Kosten 100% van d 2.350.000 = - 2.350.000 - 1.610.000 –/– - 740.000

d 150.000 d 140.000 d 10.000


Onderhanden werk d –

1304 a Voor het beantwoorden van de vraag stellen we de grootboekrekening Werken inuitvoering op (voor zover betrekking hebbend op de bestede kosten).

Werken in uitvoering (x d 1.000)

Afschr. Totale Afschr. Totale

kosten kosten kosten kosten

1/1 Balans 4.000 4.000 2010 Kosten gereed-

3.000 gekomen werken: 24.000 24.000

2010 Ontstane kosten: 32.000 32.000 9.000

Sluitpost 11.000 31/12 Naar balans 12.000 12.000

5.000

36.000 50.000 36.000 50.000

De totale overige kosten die zijn ontstaan in 2010, waren d 11.000.000.

b


Ontstane kosten in 2010 d 43.000.000 Opbrengst gereedgekomen werken d 40.000.000

Afname werken in uitvoering - 7.000.000 Toename werken in uitvoering - 17.000.000


Werken in uitvoering Winst op gereedgekomen werken

(d 12.000.000 + d 5.000.000) – d 800.000 = d 16.200.000 d 40.000.000 – d 33.000.000 = d 7.000.000

Gedeclareerde termijnen Verwacht verlies op

d 7.000.000 – d 1.000.000 = - 6.000.000 werken in uitvoering - 500.000

d 10.200.000 d 6.500.000

Verwacht verlies op Gedeclareerde termijnen

werken in uitvoering - 500.000 d 1.000.000 – d 800.000 = - 200.000

d 9.700.000

Op de externe balans noteren we naast de creditpost Winst op gereedgekomenwerken voor d 6.500.000 uitsluitend de debetpost Werken in uitvoering voord 9.700.000 – d 200.000 = d 9.500.000.De uitsplitsing van het bedrag van d 9.500.000 naar de individuele projectenmoeten we vermelden in de toelichting.

Hoofdstuk 13 139

140 Hoofdstuk 13

1306 a Balansbedragen per31 december 2008 d 6.350.000

31 december 2009 d 1.650.000

31 december 2010: (d 1.650 + d 8.200 + d 1.400) x 1.000 = d 11.250.000

bWinst-en-verliesrekening 2009

Omzet d 19.000.000

Wijziging in onderhanden werk–/– d 6.350.000 + d 1.650.000 = –/– - 4.700.000

d 14.300.000

Loonkosten d 3.067.000

Materiaalkosten - 3.925.000

Opslag indirecte kosten - 4.058.000

- 11.050.000

Resultaat d 3.250.000


Omzet d 5.000.000

Wijziging in onderhanden werk–/– d 1.650.000 + d 11.250.000 = - 9.600.000

d 14.600.000




- 13.950.000

Resultaat d 650.000

c Balansbedragen per31 december 2008: 50% van d 16.000.000 = d 8.000.000

31 december 2009: 10% van d 20.000.000 = d 2.000.000

31 december 2010: (70% x d 20.000 + 6% x d 25.000) x 1.000 = d 15.500.000

Hoofdstuk 13 141

dWinst-en-verliesrekening 2009

Omzet d 19.000.000

Wijziging in onderhanden werk–/– d 8.000.000 + d 2.000.000 = –/– - 6.000.000

d 13.000.000




- 11.050.000



Omzet d 5.000.000

Wijziging in onderhanden werk–/– d 2.000.000 + d 15.500.000 = - 13.500.000

d 18.500.000




- 13.950.000


e Winst 2009Werk A: (50% x d 16.000.000) – d 6.850.000 = d 1.150.000

Werk B - 450.000

Werk C: (10% x d 20.000.000) – d 1.650.000 = - 350.000

d 1.950.000

Winst 2010Werk C: (60% x d 20.000.000) – d 8.200.000 = d 3.800.000

Werk D - 650.000

Werk E: (6% x d 25.000.000) – d 1.400.000 = - 100.000

d 4.550.000

f Onderhanden werk d 4.250.0001


Aan Resultaat stelselwijziging - 3.900.0003

1 d 15.500.000 (c) – d 11.250.000 (a) = d 4.250.000.

2 Cumulatief effect = d 2.000.000 (c) – d 1.650.000 (a) = d 350.000.

3 Jaareffect = d 4.550.000 (d) – d 650.000 (b) = d 3.900.000.

1307 a 1Werk Werkelijke Geboekte Verschil

kosten kosten voor

verlies

onderhanden

werken

B d 22.000.000 d 22.000.000

C d 15.000.000 - 15.000.000

D d 775.000 d 500.000 - 275.000

d 37.275.000

2 Omzet werken

Werk A d 10.000.000

Werk B d 60.000.000 + d 200.000 = - 60.200.000

d 70.200.000

Kostprijs omzet werken:

Werk A d 8.540.000

Werk B - 52.500.000

–/– - 61.040.000

Geboekte kosten voor verwacht verlies op werk D

(d 13.275.000 – 0,85 x d 15.500.000) = –/– - 100.000

Winst vóór belasting d 9.060.000

142 Hoofdstuk 13

Hoofdstuk 13 143

b 1 De waardering van de bij a1 vermelde posten moet als volgt worden aangepast:Werk B d 22.000.000 + (40% van d 60.000.000 – d 22.000.000) = d 24.000.000

Werk C d 15.000.000 + (20% van d 80.000.000 – d 15.000.000) = - 16.000.000

Werk D blijft net als bij a1 gewaardeerd op - 275.000

–

d 40.275.000

Waardering volgens a1 - 37.275.000

–

Cumulatief effect van de stelselwijziging Positief d 3.000.000

2 Onderhanden werken d 3.000.000

Aan Winstreserve d 3.000.000

c 1 a Totale omzet:

Werk A d 10.000.000

Werk B 60% van d 60.000.000 + d 200.000 = - 36.200.000

Werk C 55% van d 80.000.000 = - 44.000.000

Werk D 85% van d 15.000.000 = - 12.750.000

Werk E 80% van d 70.000.000 = - 56.000.000

d 158.950.000

b Totale kostprijs omzet werken:

Werk A d 8.540.000

Werk B - 30.500.000

Werk C - 40.000.000

Werk D d 13.275.000 – 85% van d 500.000 = - 12.850.000

Werk E - 50.000.000

d 141.890.000

2 Omzet werken d 158.950.000

Kostprijs omzet werken –/– - 141.890.000

Winst voor belasting d 17.060.000

3 Het jaareffect van de stelselwijziging isd 17.060.000 – d 9.060.000 = d 8.000.000 hoger resultaat.(antwoord vraag c2 – antwoord vraag a2)

144 Hoofdstuk 13

1308 1 030 Projecten in aanbouw d 2.500.000

Aan 035 Crediteuren wegens projecten in aanbouw d 2.500.000

2 035 Crediteuren wegens projecten in aanbouw d 600.000



3 001 Bedrijfsgebouwen d 2.500.000

Aan 030 Projecten in aanbouw d 2.500.000

Hoofdstuk 14 145

14

Personeelsbeloningen

1401 1 411 Salariskosten (mei) d 430.000

151 Te betalen vakantie-uitkeringen - 360.000

190 Voorschotten ( juni) - 200.000

Aan 150 Te betalen loonheffingen d 345.000

Aan 153 Te betalen pensioenpremies - 32.000

Aan 190 Voorschotten (mei) - 190.000

Aan 110 Bank - 423.000

2 411 Salariskosten ( juni) d 33.000

Aan 151 Te betalen vakantie-uitkeringen d 33.000

3 411 Salariskosten ( juni) d 34.000

Aan 153 Te betalen pensioenpremies d 34.000

4 150 Te betalen loonheffingen d 229.000

Aan 110 Bank d 229.000

1402 a 451 Salariskosten managers d 250.375


25.000 x d 5

Aan 971 Koersverschillen effecten - 37.500

25.000 x (d 6,50 – d 5)

Aan 150 Af te dragen loonheffingen - 87.500

35/65 x (d 125.000 + d 37.500)

Aan 110 Bank - 375

b 451 Salariskosten managers d 212.375


2.500 x d 55,12

Aan 150 Af te dragen loonheffingen - 74.200

35/65 x d 137.800

Aan 110 Bank - 375

1403 a Personeelskosten d 200.000

Algemene kosten - 200

Aan Effecten d 110.000

Aan Koersverschillen effecten - 20.000

Aan Bank - 200

Aan Af te dragen loonheffingen - 70.000

35/65 x d 130.000

b Personeelskosten d 200.000

Algemene kosten - 200


Aan Bank - 200

Aan Af te dragen loonheffingen - 70.000

35/65 x d 130.000

1404 a 5 januari 2010

410 Salariskosten d 32.400

200 x 10 x (d 200 – d 185) + d 2.400

Aan 150 Af te dragen loonheffingen d 2.400

Aan 044 Algemene reserve - 30.000

31 december 2010


200 x 10 x (d 205 – d 200)


10 januari 2011

044 Algemene reserve d 102.500

500 x d 205

Aan 110 Bank d 102.500

april 2011


60 x 10 x (d 210 – d 205) + d 1.500

110 Bank - 109.500

(60 x 10 x d 185) – d 1.500

Aan 041 Aandelen in portefeuille d 60.000

60 x 10 x d 100

Aan 042 Agio - 51.000

60 x 10 x d 85


60 x 10 x (d 210 – d 205)

146 Hoofdstuk 14

Hoofdstuk 14 147

mei 2011


80 x 10 x (d 215 – d 205) + d 1.800

110 Bank - 146.200

(80 x 10 x d 185) – d 1.800


80 x 10 x d 100

Aan 042 Agio - 68.000

80 x 10 x d 85


80 x 10 x (d 215 – d 205)

juni 2011


40 x 10 x (d 210 – d 205) + d 1.200

110 Bank - 72.800

(40 x 10 x d 185) – d 1.200


10 x 10 x d 100

Aan 042 Agio - 8.500

10 x 10 x d 85


30 juni 2011

041 Aandelen in portefeuille d 20.000

20 x 10 x d 100


b 5 januari 2010


(200 x d 300) + d 2.400

Aan 150 Af te dragen loonheffingen d 2.400


10 januari 2011


500 x d 205

Aan 110 Bank d 102.500

april 2011


110 Bank - 109.500

(60 x 10 x d 185) – d 1.500


60 x 10 x d 100

Aan 042 Agio - 51.000

60 x 10 x d 85

mei 2011


110 Bank - 146.200

(80 x 10 x d 185) – d 1.800


80 x 10 x d 100

Aan 042 Agio - 68.000

80 x 10 x d 85

juni 2011


110 Bank - 72.800

(40 x 10 x d 185) – d 1.200


10 x 10 x d 100

Aan 042 Agio - 8.500

10 x 10 x d 85


30 juni 2011

041 Aandelen in portefeuille d 20.000

20 x 10 x d 100


148 Hoofdstuk 14

Hoofdstuk 14 149

1406 a 1 Berekening pensioenlast 2010:Gegeven 1 d 250.000

Gegeven 2 - 140.000

Gegeven 3 –/– - 150.000

Gegeven 4 –/– - 25.000

Gegeven 5 - 30.000

Gegeven 6 –/– - 35.000

d 210.000

2 4 . . Kosten pensioenen d 210.000

Aan 0 . . Pensioenvoorziening d 210.000

b 1 Gegeven 1 d 3.000.000

Gegeven 4 –/– - 2.700.000

d 300.000

Gegeven 2 - 280.000

Gegeven 3 –/– - 80.000

d 500.000

Gegeven 5 –/– - 17.000

d 483.000

2 0 . . Pensioenvoorziening d 17.000

Aan 1 . . Te betalen pensioenpremies d 17.000

c a1 In die situatie is de pensioenlast d 220.000.

a2 4 . . Kosten pensioenen d 220.000

Aan 1 . . Te betalen pensioenpremies d 220.000

b1 In die situatie moet Elswout BV d 0 opnemen.b2 Is al gebeurd bij a2.

150 Hoofdstuk 14

1407 1 De vereiste VUT-voorziening per 31 december 2011 bedraagt:• voor de 62-65-jarigen die voor de VUT hebben geopteerd

d 120.000 x 99% = d 118.800

• voor de 62-65-jarigen die voor de VUT kunnen opteren

d 130.000 x 99% x 90% = - 115.830

• voor de 59-62-jarigen die vóór eind 2011 voor de VUT kunnen opteren

d 220.000 x 98,5% x 80% = - 173.360

d 407.990

2 De benodigde VUT-voorziening per 31 december 2011 is d 407.990

De VUT-voorziening per 1 januari 2011 bedroeg - 355.700

d 52.290

Aan VUT-uitkeringen is in 2011 betaald - 40.000

Lasten 2011 in verband met de VUT-regeling d 92.290

3 Van de VUT-betalingen in 2011 wordt gejournaliseerd:

063 VUT-voorziening d 40.000

Aan 110 Bank d 40.000

Van de lasten in verband met de VUT wordt in 2011 geboekt:

4 . . Personeelskosten VUT d 92.290

Aan 063 VUT-voorziening d 92.290

Hoofdstuk 15 151

15

Financiële instrumenten

1501 a 1 191 Gekochte callopties d 250

991 Resultaat op callopties - 50

Aan 110 Bank d 300

2 191 Gekochte callopties d 280

d 530 – d 250

Aan 991 Resultaat op callopties d 280

3 191 Gekochte callopties d 120

d 650 – d 530

Aan 991 Resultaat op callopties d 120

4 110 Bank d 950

d 1.000 – d 50

Aan 191 Gekochte callopties d 650

Aan 991 Resultaat op callopties - 300

b 1 192 Gekochte putopties d 850

992 Resultaat op putopties - 35

Aan 110 Bank d 885

2 992 Resultaat op putopties d 420

d 850 – d 430

Aan 192 Gekochte putopties d 420

3 992 Resultaat op putopties d 430

d 430 – d 0

Aan 192 Gekochte putopties d 430

c 1 193 Termijncontracten d 0

993 Resultaat op termijncontracten - 129

Aan 110 Bank d 129

2 193 Termijncontracten d 743

Aan 993 Resultaat op termijncontracten d 743

3 993 Resultaat op termijncontracten d 1.241

Aan 193 Termijncontracten d 1.241

4 110 Bank d 1.000

193 Termijncontracten - 498

Aan 993 Resultaat op termijncontracten d 1.498

1502 a 1 Koerswijziging week 7

115 Valutatermijncontract d 4.630

–

Aan 915 Resultaat valutatermijncontract d 4.630

Koerswijziging week 8

915 Resultaat valutatermijncontract d 9.146

–

Aan 115 Valutatermijncontract d 9.146

Koerswijziging week 9

115 Valutatermijncontract d 4.517

–


2 115 Valutatermijncontract d 4.630

–


+

110 Bank d 4.630

Aan 115 Valutatermijncontract d 4.630

b Per saldo maakt Librecht BV met de valutatermijntransactie een winst van

– = d 4.630.

300.000

0,81

300.000

0,80

300.000

0,82

300.000

0,80

300.000

0,82

300.000

0,81

300.000

0,81

300.000

0,80

300.0000,81

300.0000,80

152 Hoofdstuk 15

Hoofdstuk 15 153

1504 a Een financieel instrument is een overeenkomst die leidt tot een financieel actiefbij de ene partij en een financiële verplichting of een eigen-vermogensinstru-ment bij de andere partij (Richtlijn 290.402).

b De reële waarde berekenen we door de in de toekomst te betalen bedragen con-tant te maken. De hierbij te gebruiken interestvoet stijgt (hogere risico-opslag)naarmate het met de onderneming slechter gaat. En hoe hoger de interestvoethoe lager de contante waarde van de in de toekomst te betalen bedragen, dusdaalt de reële waarde van de verplichtingen.

c Bij prijsstijging van de onroerende goederen mag deze bij waardering tegen ver-krijgingsprijs niet ten gunste van de winst-en-verliesrekening worden gebracht.Bij daling van de marktrente neemt de reële waarde van de hypotheekschuld toeen deze toename moet ten laste van de winst-en-verliesrekening wordengebracht.

d IAS 32 regelt de ‘Presentation’; gaat dus over de presentatie van financiële instru-menten.IFRS7 regelt de ‘Disclosure’; gaat dus over de informatieverschaffing van finan-ciële instrumenten.IAS 39 regelt de ‘Recognition and Measurement’; gaat dus over de waardering enwinstbepaling van financiële instrumenten.Omdat de eerste twee onderwerpen wat minder problemen opleveren dan hetonderwerp ‘waardering en winstbepaling van financiële instrumenten’, zijn drie‘standards’ uitgebracht. Het derde en moeilijkste onderwerp werd het laatstgeregeld.

1505 a De presentatie- en toelichtingsvereisten van IAS 32 en Richtlijn 290 zijn niet vantoepassing op: • belangen in groepsmaatschappijen en deelnemingen waarop invloed van

betekenis wordt uitgeoefend;• verplichtingen voortvloeiend uit pensioenaanspraken en soortgelijke regelin-

gen;• verplichtingen tot het verstrekken van opties aan werknemers en de daarmee

verband houdende inkoop van eigen aandelen;• verplichtingen uit hoofde van verzekeringscontracten.

b Een hybride financieel instrument bevat zowel een eigen-vermogenscomponentals een schuldcomponent. IAS 32 eist een afzonderlijke classificatie van deze bei-de componenten in overeenstemming met de economische realiteit. Zo wordt bijuitgifte van converteerbare obligaties tegen een lagere rente dan de marktrentevoor vergelijkbare niet-converteerbare obligaties geboekt:

154 Hoofdstuk 15

110 Bank d .....

Aan 071 Converteerbare obligatielening d .....

(op te nemen onder het vreemd vermogen)

Aan 043 Agioreserve - .....

(op te nemen onder het eigen vermogen)

Het bedrag op rekening 071 is de contante waarde van de toekomstige rentebe-talingen en aflossingsbedragen, waarbij het contantmaken gebeurt met behulpvan de marktrentevoet.

c Saldering (weergave als een nettobedrag) van een financieel actief met eenfinanciële verplichting is volgens de Raad voor de Jaarverslaggeving verplicht,indien en voor zover:• de rechtspersoon beschikt over een deugdelijk juridisch instrument om het

actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wik-kelen, en

• de rechtspersoon het stellige voornemen heeft het saldo af te wikkelen.Dit is in overeenstemming met het algemene salderingsvoorschrift en geldt dusook voor niet-financiële activa en verplichtingen (Richtlijn 115.305).

1506 a 115 Effecten d 12.000

d 242.000 – d 230.000

Aan 975 Ongerealiseerde waardeveranderingen effecten d 12.000

192 Nog te ontvangen opbrengst effecten d 3.300

Aan 970 Opbrengst effecten d 3.300

b

Gewijzigde saldibalans* Winst-en-verliesrekening Balans

■ ■

Nr. Rekening Debet Credit Debet Credit Debet Credit

115 Effecten d 242.000 d 242.000

116 Te betalen op aan-

gekochte effecten d 30.000 d 30.000

117 Te vorderen op ver-

kochte effecten

192 Nog te ontvangen

opbrengst effecten - 3.300 - 3.300

970 Opbrengst effecten - 12.300 d 12.300

975 Ongerealiseerde waar-

deveranderingen

effecten - 19.000 - 19.000

* Na verwerking van de voorafgaande journaalposten.

Hoofdstuk 15 155

c 1 3 januari 2011

116 Te betalen op aangekochte effecten d 30.000

Aan 110 Bank d 30.000

2 4 januari 2011


d 45.000 – d 42.400


+

117 Te vorderen op verkochte effecten d 45.000


7 januari 2011

110 Bank d 45.000

Aan 117 Te vorderen op verkochte effecten d 45.000

3 7 januari 2011


d 203.000 – (d 242.000 – d 42.400)


1507 a 29 december 2010

115 Aandelen d 22.500

300 x d 75

Aan 116 Te betalen op gekochte aandelen d 22.500

31 december 2010

080 Herwaardering aandelen d 600

300 x (d 75 – d 73)

Aan 115 Aandelen d 600

3 januari 2011

116 Te betalen op gekochte aandelen d 22.500

Aan 110 Bank d 22.500

+

115 Aandelen d 900

300 x (d 76 – d 73)

Aan 080 Herwaardering aandelen d 900

156 Hoofdstuk 15

31 december 2011

115 Aandelen d 1.200

300 x (d 80 – d 76)

Aan 080 Herwaardering aandelen d 1.200

5 januari 2012

080 Herwaardering aandelen d 300

300 x (d 80 – d 79)

Aan 115 Aandelen d 300

+

117 Te ontvangen op verkochte aandelen d 23.700

300 x d 79

Aan 115 Aandelen d 23.700

+

080 Herwaardering aandelen d 1.200

(d 900 + d 1.200) – (d 600 + d 300)

Aan 980 Gerealiseerde waardeveranderingen aandelen d 1.200

6 januari 2012

110 Bank d 23.700

Aan 117 Te ontvangen op verkochte aandelen d 23.700

b Eindsaldo rekening080 : d 600 (D) + d 900 (C) + d 1.200 (C) + d 300 (D) + d 1.200 (D) = d 0.115 : d 22.500 (D) + d 600 (C) + d 900 (D) + d 1.200 (D) + d 300 (C) + d 23.700 (C)

= d 0.116 : d 22.500 (C) + d 22.500 (D) = d 0.117 : d 23.700 (D) + d 23.700 (C) = d 0.

Hoofdstuk 15 157

1509 a 2010

1/1 077 £-obligaties d 48.192,77

x d 1

Aan 110 Bank d 48.192,77

31/12 110 Bank d 2.325,58

x d 1

Aan 977 Rente-opbrengst £-obligaties d 2.325,58

31/12 047 Herwaardering £-obligaties d 1.681,14

( – ) x d 1

Aan 077 £-obligaties d 1.681,14

2011

31/12 110 Bank d 2.197,80

x d 1


31/12 047 Herwaardering £-obligaties d 2.555,59

( – ) x d 1


b


£-obligaties d 43.956,04* Herwaardering £-obligaties –/– d 4.236,73**

* d 48.192,77 – d 1.681,14 – d 2.555,59 óf x d 1.

** De waardeverminderingen van d 1.681,14 en d 2.555,59.

c 31/12 110 Bank d 2.247,19

x d 1


40.000

0,83

5% van 40.000

0,86

40.000

0,86

40.000

0,83

5% van 40.000

0,91

40.000

0,91

40.000

0,86

40.000

0,91

5% van 40.000

0,89

31/12 077 £-obligaties d 987,78

( – ) x d 1

Aan 978 Waardeveranderingen £-obligaties d 987,78

31/12 979 Waardeveranderingen

£-termijntransactie d 987,78

( – ) x d 1

Aan 149 Verplichtingen £-termijntransactie d 987,78

d

Winst-en-verliesrekening over 2012

Waardeveranderingen £-termijn- Rente-opbrengst £-obligaties d 2.247,19

transactie d 987,78 Waardeveranderingen £-obligaties - 987,78


£-obligaties d 44.943,82* Herwaardering £-obligaties –/– d 4.236,73**

Winst 2012 - 2.247,19**

Verplichtingen £-termijntransactie - 987,78**

* x d 1.

** Saldo winst-en-verliesrekening over 2012.

e 1 De post ‘Verplichtingen £-termijntransactie’ verdwijnt door betaling via de bankvan d 987,78.

Journaalpost:

149 Verplichtingen £-termijntransactie d 987,78

Aan 110 Bank d 987,78

2 Achteraf gezien had Cartrex BV de termijntransactie beter niet kunnen sluiten,omdat ze er d 987,78 verlies op heeft geleden.

f 077 £-obligaties d 510,73

( – ) x d 1

Aan 978 Waardeveranderingen £-obligaties d 510,73

40.000

0,91

40.000

0,89

40.000

0,91

40.000

0,89

40.000

0,89

40.000

0,89

40.000

0,88

158 Hoofdstuk 15

110 Bank d 45.454,55

x d 1


978 Waardeveranderingen £-obligaties d 4.236,73

Aan 047 Herwaardering £-obligaties d 4.236,73

g 31/12 110 Bank d 2.247,19

x d 1


31/12 980 Waardeveranderingen £-termijn-

transactie rente-opbrengst d 49,39

( – ) x d 1

Aan 150 Verplichtingen £-termijntransactie

rente-opbrengst d 49,39

h


Winst 2012

d 2.247,19 – d 49,39 = d 2.197,80

Verplichtingen £-termijntransactie

rente-opbrengst - 49,39

i De post ‘Verplichtingen £-termijntransactie rente-opbrengst’ verdwijnt doorbetaling via de bank van d 49,39.

Journaalpost:

150 Verplichtingen £-termijntransactie

rente-opbrengst d 49,39

Aan 110 Bank d 49,39

j Bij de vragen c en d ging het over de waardeveranderingen van de balanspost £-obligaties (actief). De daarop aansluitende termijntransactie was een fair valuehedge.Bij de vragen g en h hebben we geen balanspost waarop waardeveranderingenkunnen ontstaan. Het gaat in deze vragen over een toekomstige kasstroom (ren-te-opbrengst). De daarop aansluitende termijntransactie is een cash flow hedge.

40.000

0,88

5% van 40.000

0,89

2.000

0,91

2.000

0,89

Hoofdstuk 15 159

160 Hoofdstuk 16

16

Vreemde valuta

1601 a 018 Machines d 111.111,11

x d 1

Aan 146 Crediteuren vreemde valuta d 111.111,11

b 018 Machines

x d 1 = Balans Debet d 111.111,11

019 Afschrijving machines

6/60 x x d 1 = Balans Credit d 11.111,11

146 Crediteuren vreemde valuta

x d 1 = Balans Credit d 105.633,80

(koerswinst van d 5.447,31)

946 Koersverschillen vreemde valuta

Bij rekening 146 vermelde koerswinst W&V-rekening Credit d 5.447,31

Journaalposten4 . . Afschrijvingskosten machines d 11.111,11

Aan 019 Afschrijving machines d 11.111,11

146 Crediteuren vreemde valuta d 5.477,31

Aan 946 Koersverschillen vreemde valuta d 5.477,31

c 146 Crediteuren vreemde valuta d 105.633,80

Aan 110 Bank d 103.448,28

x d 1

Aan 946 Koersverschillen vreemde valuta - 2.185,52

1603 1 101 Kas vreemde valuta (DKK 8.925) d 1.190

Aan 840 Opbrengst verkopen d 1.000


+

800 Inkoopprijs verkopen d 720

Aan 700 Voorraad goederen d 720

150.000

1,35

150.000

1,35

150.000

1,35

150.000

1,42

150.000

1,45

Hoofdstuk 16 161

2 De voorraad vreemde valuta per 31 december 2010 is indertijd in de boekhoudingopgenomen voor:

x d 1 = d 2.142,86

DKK 8.925 voor - 1.190

+

d 3.332,86

Balanswaarde vreemde valuta:

x d 1 = d 2.117,65

x d 1 = - 1.174,34

+

- 3.291,99

–

Koersverschillen per saldo nadelig d 40,87

985 Koersverschillen vreemde valuta d 40,87

Aan 101 Kas vreemde valuta d 40,87

1604 a 1 131 Debiteuren in vreemde valuta d 3.670,50

£ 2.000 en $ 2.100

Aan 840 Opbrengst verkopen d 3.670,50

2 110 Bank d 4.019,76

Aan 131 Debiteuren in vreemde valuta d 4.019,76

£ 2.350 en $ 2.000

(SEK) 18.000

8,40

(SEK) 18.000

8,50

(DKK) 8.925

7,60

b 1

131 Debiteuren in vreemde valuta

Dat. Omschrijving £ $ d Dat. Omschrijving £ $ d

1/12 Tellingen 22.000 10.300 30.779,710 1/12 Tellingen 20.800 9.600 29.008,700

31/12 Verkoopboek 31/12 Bankboek 2.350 2.640,450

buitenland 2.000 2.222,221 2.000 1.379,310

2.100 1.448,282 Naar balans 850 800 1.499,243

Koersverschil 77,490

24.000 12.400 34.527,700 24.000 12.400 34.527,700

1 x d 1 = d 2.222,22 3 x d 1 = d 965,91

2 x d 1 = d 1.448,28 x d 1 = - 533,33

d 1.499,24

2 131 Debiteuren in vreemde valuta d 77,49

Aan 975 Koersverschillen vreemde valuta d 77,49

1605 aDeb. in THB Deb. in HKD Cred. in HKD

Waarde volgens saldibalans d 4.050,00 d 15.240,00 d 4.900

Waarde volgens dagkoers - 4.036,28 - 15.710,92 - 5.000

V d 13,72 W d 470,92 V d 100

132 Debiteuren in HKD d 470,92

Aan 131 Debiteuren in THB d 13,72

Aan 141 Crediteuren in HKD - 100,00

Aan 950 Koersverschillen vreemde valuta - 357,20

800

1,50

2.100

1,45

850

0,88

2.000

0,90

162 Hoofdstuk 16

b

Gewijzigde saldibalans Winst-en-verliesrekening Balans

■ ■

Nr. Rekening Debet Credit Debet Credit Debet Credit

131 Deb. in THB d 4.036,28 d 4.036,28

132 Deb. in HKD - 15.710,92 - 15.710,92

141 Cred. in HKD d 5.000,00 d 5.000

950 Koersverschillen

vreemde valuta - 357,20 d 357,20

1606 a


Kostprijs verkopen Verkopen x d 1 = d 1.792.207,79

( + ) x d 1 = d 924.350,65

Afschrijving op

• gebouwen x d 1 = - 31.250,00

• bedrijfsauto’s x d 1 = - 62.500,00

Rente en overige kosten x d 1 = - 500.000,00

Saldo winst - 274.107,14

d 1.792.207,79 d 1.792.207,79

1.380.000

0,77

500.000

0,77

220.000

0,80

25.000

0,80

50.000

0,80

385.000

0,77

Hoofdstuk 16 163


Gebouwen x d 1 = d 1.283.783,78 Aandelenkapitaal x d 1 = d 1.250.000,00

Bedrijfsauto’s x d 1 = - 540.540,54 Ingehouden winst x d 1 = - 187.500,00

Voorraden x d 1 = - 472.972,97 Reserve omrekeningsverschillen - 112.717,18

Liquide middelen x d 1 = - 135.135,14 Saldo winst - 274.107,14

Obligatielening x d 1 = - 540.540,54

Bank (rekening-courant) x d 1 = - 67.567,57

d 2.432.432,43 d 2.432.432,43

b Het bedrag bij de post ‘Reserve omrekeningsverschillen’ is als volgt te verklaren:• omrekeningsverschil van de posten:

Aandelenkapitaal ( – ) x d 1= d 101.351,35

Ingehouden winst ( – ) x d 1= - 15.202,70

+ d 116.554,05

• omrekeningsverschil Saldo winst:

Saldo winst tegen koers per transactiedatum d 274.107,14

Saldo winst tegen slotkoers x d 1= - 270.270,27

–/– - 3.836,87

d 112.717,18

c De post ‘Aandelenkapitaal’ neemt dan met d 101.351,35 toe en de post ‘Reserveomrekeningsverschillen’ neemt met d 101.351,35 af.

1.000.000

0,80

950.000

0,74

150.000

0,80

400.000

0,74

350.000

0,74

100.000

0,74

400.000

0,74

50.000

0,74

1.000.000

0,80

1.000.000

0,74

150.000

0,80

150.000

0,74

200.000

0,74

164 Hoofdstuk 16

1607 a


Kostprijs verkopen Verkopen x d 1 = d 1.516.483,52

( + ) x d 1 = d 814.510,79

Afschrijving op

• gebouwen x d 1 = - 31.250,00

• bedrijfsauto’s x d 1 = - 62.500,00

Rente en overige kosten x d 1 = - 423.076,92

Saldo winst - 185.145,81

d 1.516.483,52 d 1.516.483,52


Gebouwen x d 1 = d 1.000.000,00 Aandelenkapitaal x d 1 = d 1.250.000,00

Bedrijfsauto’s x d 1 = - 421.052,63 Ingehouden winst x d 1 = - 180.722,89

Voorraden x d 1 = - 368.421,05 Reserve omrekeningsverschillen –/– - 194.816,07

Liquide middelen x d 1 = - 105.263,16 Saldo winst - 185.145,81

Obligatielening x d 1 = - 421.052,63

Bank (rekening-courant) x d 1 = - 52.631,58

d 1.894.736,84 d 1.894.736,84

1.380.000

0,91

500.000

0,91

220.000

0,83

25.000

0,80

50.000

0,80

385.000

0,91

1.000.000

0,80

950.000

0,95

150.000

0,83

400.000

0,95

350.000

0,95

100.000

0,95

400.000

0,95

50.000

0,95

Hoofdstuk 16 165

166 Hoofdstuk 16

b Het bedrag bij de post ‘Reserve omrekeningsverschillen’ is als volgt te verklaren:• omrekeningsverschil van de posten:

Aandelenkapitaal ( – ) x d 1= –/– d 197.368,42

Ingehouden winst ( – ) x d 1= –/– - 22.828,15

–/– d 220.196,57

• omrekeningsverschil Saldo winst:

Saldo winst tegen koers per transactiedatum d 185.145,81

Saldo winst tegen slotkoers = - 210.526,32

+ - 25.380,51

–/– d 194.816,06

1609 aDatum Variabele Vaste Reële waarde Verandering

interestvoet interestvoet swap reële waarde

29-12-2009 4,5% 4,5% d –** d –

03-01-2010 4,3% 4,5% + - 18.780** + 18.780

03-01-2011 4,6% 4,5% –/– - 4.780** –/– - 23.560

29-12-2011 4,6% 4,5% - 0** + - 4.780

* +

**

1.000.000

0,95

1.000.000

0,89

150.000

0,95

150.000

0,83

200.000

0,95

0,2% van d 5.000.000

1,0432

0,2% van d 5.000.000

1,043

0,1% van d 5.000.000

1,046

b 110 Bank Almelo d 5.000.000

Aan 070 4,5% Lening Bank Almelo d 5.000.000

111 Bank Wong (CNY-rekening) d 5.000.000

CNY 47.500.000

Aan 110 Bank Almelo d 5.000.000

030 Swapactief d 18.780

Aan 046 Herwaardering swap d 18.780

c


Kas d 600.000 Eigen vermogen

Bank Wong - 5.000.000 Herwaardering swap d 18.780

Swapactief - 18.780 Vreemd vermogen

4,5% Lening Bank Almelo

+ = - 5.000.000

d 470 Interestkosten Bank Almelo d 225.000

4,5% van d 5.000.000

Aan 100 Kas d 225.000

100 Kas d 10.000

Aan 971 Interestopbrengst Bank Wong d 10.000

(4,5% – 4,3%) van d 5.000.000

046 Herwaardering swap d 23.560

Aan 030 Swapactief d 18.780

Aan 080 Swapverplichting - 4.780

e


Interestkosten Bank Almelo d 225.000 Interestopbrengst Bank Wong d 10.000

d 5.225.000

1,0452

d 225.000

1,045

Hoofdstuk 16 167


Kas Eigen vermogen

d 600.000 – d 225.000 + d 10.000 = d 385.000 Herwaardering swap –/– d 4.780

Bank Wong - 5.000.000 Resultaat 2010 –/– - 215.000

Vreemd vermogen

4,5% Lening Bank Almelo

= - 5.000.000

Swapverplichting - 4.780

f 470 Interestkosten Bank Almelo d 225.000

Aan 100 Kas d 225.000

970 Interestkosten Bank Wong d 5.000

(4,6% – 4,5%) van d 5.000.000

Aan 100 Kas d 5.000

080 Swapverplichting d 4.780

Aan 046 Herwaardering swap d 4.780

070 4,5% Lening Bank Almelo d 5.000.000

Aan 111 Bank Wong d 5.000.000

g


Interestkosten Bank Almelo d 225.000

Interestkosten Bank Wong - 5.000


Kas Eigen vermogen

d 385.000 – d 225.000 – d 5.000 = d 155.000 Resultaat 2010 en 2011–/– d 215.000 en –/– d 230.000 = –/– d 445.000

h


Verlies op lening d 18.780 Winst op swap d 18.780

d 5.225.000

1,045

168 Hoofdstuk 16


Kas d 600.000 Vreemd vermogen

Bank Wong - 5.000.000 4.5% Lening Bank Almelo

Swapactief - 18.780 + = - 5.018.780


Interestkosten Bank Almelo d 225.000 Interestopbrengst Bank Wong d 10.000

Verlies op swap - 23.560 Winst op lening - 23.560



Bank Wong - 5.000.000 Resultaat 2010 –/– d 215.000

Vreemd vermogen

4.5% Lening Bank Almelo

= - 4.995.220

Swapverplichting - 4.780


Interestkosten Bank Almelo d 225.000

Interestkosten Bank Wong - 5.000



Resultaat 2010 en 2011 d 445.000

d 5.225.000

1,0432

d 225.000

1,043

d 5.225.000

1,046

Hoofdstuk 16 169

170 Hoofdstuk 17

17

De externe verslaggeving in not-for-profit organisaties

1701 a Art 2:361 lid 2 BW: de coöperatie dient de winst-en-verliesrekening te vervangendoor een exploitatierekening indien het vereiste inzicht daarmee wordt gediend.Art 2: 396 lid 8 BW: de kleine rechtspersoon die geen winst beoogt, hoeft onderbepaalde voorwaarden de jaarrekening niet te publiceren.

b De commerciële stichtingen en verenigingen moeten met ingang van deze datumvoldoen aan de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW.

c Een aantal niet naar winst strevende organisaties is door andere wetgeving danhet BW onder met Titel 9 Boek 2 BW vergelijkbare of zelfs gelijkluidende bepalin-gen met betrekking tot de financiële verslaggeving gebracht.

d 610 Pensioenfondsen620 Coöperaties630 Commerciële stichtingen en verenigingen640 Organisaties-zonder-winststreven645 Toegelaten instellingen volkshuisvesting650 Fondsenwervende instellingen655 Zorginstellingen660 Onderwijsinstellingen

1702 a 1 De stichting mag het doen van uitkeringen aan oprichters of aan hen die deel uit-maken van haar organen niet ten doel hebben en evenmin mag zij aan anderenuitkeringen doen anders dan uitkeringen met een ideële of speciale strekking.

2 De vereniging mag geen winst onder haar leden verdelen.

b Het is de stichting of vereniging niet verboden winst te maken of te beogen.Sommige stichtingen en verenigingen nemen op commerciële wijze deel aan heteconomisch verkeer.

c Een commerciële stichting (vereniging) is een stichting (vereniging) die één ofmeer ondernemingen in stand houdt die moeten worden ingeschreven in hethandelsregister.

Hoofdstuk 17 171

d 1 Het in stand houden van één of meer ondernemingen die moeten worden inge-schreven in het handelsregister.

2 Het in deze ondernemingen behalen van een omzet van de helft of meer van denetto-omzet van de kleine rechtspersoon.

3 Het niet bij of krachtens de wet verplicht zijn een jaarrekening op te stellen diegelijkwaardig is aan een jaarrekening volgens Titel 9 Boek 2 BW, welke wordtopenbaar gemaakt.

e Een commerciële stichting of vereniging kan op basis van haar netto-omzet (zied2) te klein zijn om onder Titel 9 Boek 2 BW te vallen, terwijl zij op grond van deandere criteria (balanstotaal en gemiddeld aantal werknemers) middelgrote ofzelfs grote rechtspersoon zou zijn.

f Indien het inzicht daardoor wordt verbeterd kan de commerciële stichting of ver-eniging de winst-en-verliesrekening vervangen door een exploitatie rekening.

g • Stichtingskapitaal: het in de statuten bepaalde kapitaal.• Bestemmingsfondsen: deel van het vermogen van een stichting/vereniging

dat derden voor een bepaald doel hebben bestemd.• Bestemmingsreserves: deel van het vermogen van een stichting/vereniging

dat het bestuur voor een bepaald doel heeft bestemd.• Statutaire reserves: deel van het vermogen van een stichting/vereniging dat

volgens de statuten voor een bepaald doel is bestemd.• Vrij besteedbaar vermogen: het restant van het vermogen van een stichting.

1703 a Richtlijn 640 Organisaties-zonder-winststreven.

b 1 In de staat van baten en lasten moeten (naast de vergelijkende cijfers) ook debegrotingscijfers van het boekjaar worden opgenomen. In de toelichting moetende verschillen tussen de begroting en de werkelijke uitkomsten worden geana-lyseerd.

2 Organisaties-zonder-winststreven kunnen een zodanige onderlinge relatie heb-ben dat ze als een groep moeten worden beschouwd. Het is dan mogelijk dat hetgroepshoofd stichtingen en/of verenigingen in de consolidatie moet betrekken.

3 Het eigen vermogen dient zodanig te worden gepresenteerd dat blijkt welk deelvrij besteedbaar is en welk deel reeds op enigerlei wijze is vastgelegd.

4 Ten minste moeten worden onderscheiden:• baten als tegenprestatie voor de levering van producten en/of diensten;• subsidiebaten;• sponsorbijdragen;• giften en baten uit fondsenwerving;• financiële baten;• overige baten.

172 Hoofdstuk 17

1704 a BedrijfsopbrengstenBedrijfslasten

BedrijfsresultaatFinanciële baten en lasten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingenBelastingen + Resultaat deelnemingen

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingenBuitengewone baten en lasten (na belastingen)

Resultaat na belastingen vóór mutatie actuele waarde materiële vaste activaMutatie actuele waarde materiële vaste activa

Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde materiële vaste activa

b Dit onderdeel laat zien uit welke bronnen gelden beschikbaar komen voor hetverwezenlijken van de doelstelling van de fondsenwervende instelling en welkebestedingen en kosten daar tegenover staan.

18

Fusie van ondernemingen

1801 a Men probeert door de fusie een gunstiger proportionaliteit te bereiken door hetvormen van grotere eenheden, of risicodiversificatie.

b Horizontale fusie/parallellisatie.

c Verticale fusie/integratie.

d NV C is de houdstermaatschappij, BV A en BV B zijn de werkmaatschappijen.

e • Door afzonderlijke juridische eenheden grotere risicospreiding.• Differentiatie in arbeidsvoorwaarden, organisatiecultuur enz. blijft mogelijk.• A en B blijven zelfstandig belastingplichtig (behoudens fiscale eenheid), zodat

bijvoorbeeld fiscale compromissen blijven voortbestaan.

1802 a De gevraagde voordelen zijn:1 • diversificatie in liquiditeitsbehoefte,

• schaalvoordelen bij aantrekken financieringsmiddelen;2 • gezamenlijke marktbewerking,

• prijsafspraken zonder kartelvorming;3 • mogelijk hogere benuttingsgraad materiële vaste activa,

• minder reservecapaciteit nodig in machines en installaties, voorraden en per-soneel;

4 • schaalvergroting.

b Methode 1 Aandelenfusie (a: door middel van aandelenruil; b: in contanten).Methode 2 Bedrijfsfusie (a: door middel van aandelenuitgifte; b: in contanten).Methode 3 Juridische fusie.

1 • Aandelenfusie (1): Deelneming in NV X en NV Y• Bedrijfsfusie (2): Activa NV X en NV Y• Juridische fusie (3): Activa NV X en NV Y

Hoofdstuk 18 173

2 • Aandelenfusie (1):a door middel van aandelenruil:

de ‘oude’ aandeelhouders van NV X en NV Y;b door middel van contanten:

willekeurige derden die het aandelenkapitaal van NV Z hebben bijeenge-bracht.

• Bedrijfsfusie (2):a door middel van uitgifte aandelen: NV X en NV Y;b door middel van contanten:

willekeurige derden die het aandelenkapitaal van NV Z hebben bijeenge-bracht.

• Juridische fusie (3): de ‘oude’ aandeelhouders van NV X en NV Y.

3 • Aandelenfusie (1): NV X en NV Y zijn/blijven werkmaatschappij.• Bedrijfsfusie (2):

a door middel van uitgifte van aandelen:NV X en NV Y worden houdstermaatschappijen van NV Z;

b door middel van contanten: NV X en NV Y worden ’geldzak‘-nv.• Juridische fusie (3): NV X en NV Y houden van rechtswege op te bestaan.

4 • Aandelenfusie (1):Oprichting NV Z, bod directie NV Z op aandelen NV X en NV Y,+ bij aandelenruil (1a): emissie aandelen NV Z en ruil van aandelen tussen

directie Z en aandeelhouders NV X en NV Y;+ bij contanten (1b): koop/verkoop aandelen NV X en NV Y tussen aandeel-

houders NV X en NV Y en directie NV Z.• Bedrijfsfusie (2):

Oprichting NV Z, bod directie NV Z op activa en passiva van NV X en NV Y,+ bij aandelenuitgifte (2a): emissie aandelen NV Z, koop/verkoop activa/ pas-

siva van NV X en NV Y tussen directie NV Z, NV X en NV Y;+ bij contanten (2b): koop/verkoop activa/passiva van NV X en NV Y tussen

directie NV Z, NV X en NV Y.• Juridische fusie (3):

- Oprichting NV Z;- Emissie aandelen NV Z;- Overdracht activa/passiva van NV X en NV Y aan NV Z.

1803 a 1 d 1.800.000 : 6.000 = d 300.2 d 300.000 : 2.000 = d 150.

174 Hoofdstuk 18

Hoofdstuk 18 175

b

Balans houdstermaatschappij Zwart-Wit per 31 december 2010

Deelneming Zwart NV d 1.800.000 Aandelenkapitaal d 1.400.000*

Deelneming Wit NV - 300.000 Reserves - 700.000*

d 2.100.000 d 2.100.000*

* Voor 6.000 aandelen Zwart: 60.000 x d 20 = d 1.200.000

Voor 2.000 aandelen Wit: 10.000 x d 20 = - 200.000

d 1.400.000

c

Balans Zwart NV per 31 december 2010

Deelneming Wit NV d 300.000 Aandelenkapitaal d 1.000.000

Liquide middelen - 500.000 Aandelen in portefeuille - 300.000

Overige bezittingen - 2.000.000

d 700.000

Reserves - 1.400.000

Vreemd vermogen - 700.000

d 2.800.000 d 2.800.000

De balans van Wit NV per 31 december 2010 (na de fusie) is gelijk aan de in deopgave gegeven balans van Wit NV per deze datum.

1805 a Waarde van de bezittingen/schulden

volgens de gegeven balans van Bergoss NV

d 6.000.000 – d 2.000.000 = d 4.000.000

Correcties:

Bezittingen d 7.000.000 – d 6.000.000 = + - 1.000.000

Diverse voorzieningen d 80.000 – d 60.000 = + - 20.000

Reorganisatievoorziening –/– - 420.000

Fusiewaarde Bergoss NV d 4.600.000

b Journaalpost Amis NV:

020 Goodwill d 200.000

(10.000 x d 480) – d 4.600.000

030 Deelneming in Bergoss NV - 4.600.000

Aan 040 Aandelenkapitaal d 1.000.000

10.000 x d 100

Aan 043 Agio - 3.800.000

10.000 x d 380

Journaalpost Bergoss NV:

Aangezien de overname plaatsvindt door aankoop van de aandelen Bergoss NVvan de aandeelhouders van Bergoss NV, maakt Bergoss NV geen journaalpost vande overname.

c Journaalpost Amis NV:

020 Goodwill d 200.000

. . . Bezittingen - 7.000.000

Aan 140 Crediteuren d 1.000.000

Aan 110 Bank - 800.000

Aan . . . Diverse voorzieningen - 60.000

Aan . . . Reorganisatievoorziening - 420.000

Aan . . . Transitorische posten - 120.000

Aan 040 Aandelenkapitaal - 1.000.000

Aan 043 Agio - 3.800.000


030 Deelneming in Amis NV d 4.800.000

140 Crediteuren - 1.000.000

110 Bank - 800.000

. . . Diverse voorzieningen - 80.000

. . . Transitorische posten - 120.000

Aan . . . Bezittingen d 6.000.000

Aan 9 . . Winst op overnametransactie - 800.000

d Journaalpost Amis NV:

Als bij c.

176 Hoofdstuk 18


040 Aandelenkapitaal d 2.000.000

043 Agio - 200.000

044 Winstreserve - 1.200.000

045 Herwaarderingsreserve - 600.000

140 Crediteuren - 1.000.000

110 Bank - 800.000

. . . Diverse voorzieningen - 80.000

. . . Transitorische posten - 120.000

Aan . . . Bezittingen d 6.000.000

Hoofdstuk 18 177

178 Hoofdstuk 19

19

De geconsolideerde jaarrekening

1901 a Een consolidatiekring omvat de groep van ondernemingen die in de consolidatiemoeten worden betrokken.

b 1 Niet volgens de wettelijke definitie van groep, wel volgens de Richtlijnen (Richtlijn 217) van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

2 Niet noodzakelijk; ook rechtspersonen waarin geen kapitaaldeelname bestaat(zustermaatschappijen in de vorm van nv of bv), of rechtspersonen waarin hethouden van een deelneming in het kapitaal niet mogelijk is (verenigingen, stich-tingen en (personen)vennootschappen), kunnen tot een groep behoren.

1902 a De post ‘Deelnemingen’ op de balans en de post ‘Aandeel resultaat deelnemin-gen’ versluieren de achterliggende gegevens over de samenstelling van de activa,passiva en de samenstelling van de resultaten van die deelnemingen.

b 1 De aandeelhouders hebben nu wel alle informatie tot hun beschikking.2 De onderlinge relaties zijn niet (duidelijk) zichtbaar gemaakt en al snel ziet men

’door de bomen het bos‘ niet meer.

c 1 Een jaarrekening waarin de activa, passiva, baten en lasten van de rechtsperso-nen en vennootschappen die een groep of groepsdeel vormen en andere in deconsolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen, als één geheel wor-den opgenomen (art. 2:405 lid 1 BW).

2 De geconsolideerde jaarrekening kan een systematisch en overzichtelijk beeldgeven van de grootte en samenstelling van de activa en passiva en van de groot-te en de samenstelling van het resultaat van het concern als geheel.

3 Ook nu zijn de onderliggende relaties niet duidelijk te leggen.Naast vele jaarrekeningen (die mogelijk niet meteen onderling vergelijkbaar zijn)hebben ook eventuele niet-100% deelnemingen een ‘vertroebelende’ invloed.Ook buitenlandse verhoudingen kunnen een rol spelen.

d Wanneer de vermogensmutatiemethode wordt toegepast in de vennootschap-pelijke jaarrekening en de waarderings- en winstbepalingsgrondslagen in degeconsolideerde jaarrekening gelijk zijn aan de grondslagen in de vennootschap-pelijke jaarrekening, is het enkelvoudig eigen vermogen qua samenstelling engrootte gelijk aan het geconsolideerde eigen vermogen, zij het dat in de geconso-lideerde jaarekening het eigen vermogen niet behoeft te worden uitgeplitst (art.2:411 lid 1 BW).

e De bezittingen en schulden van de deelnemingen zijn ’versluierd‘ opgenomen inde posten ’Deelnemingen‘ en ’Vorderingen op/schulden aan deelnemingen‘.

f De hoogte van het activiteitenniveau en de samenstelling van de resultaten zijnhieruit niet af te lezen.

g 1 Resultaten die ontstaan wanneer een onderneming van de groep met winst goe-deren verkoopt of diensten bewijst aan een andere onderneming in de groep.

2 Wanneer de goederen nog niet aan derden (buiten de groep) zijn verkocht wordtde winst in zijn algemeenheid nog niet als gerealiseerd beschouwd.

h 1 Het vermogen, desnoods na liquidatie, aan alle financiële verplichtingen te kun-nen voldoen.

2 Solvabiliteit van de groep als geheel is een wat inhoudsloos begrip. Wanneer mengeen onderlinge aansprakelijkstellingen kent, wordt bijvoorbeeld de solvabiliteitvan de moedermaatschappij niet bepaald door de waarde bij verkoop van de acti-va van de nv’s/bv’s waarin wordt deelgenomen, maar door de waarde bij verkoopvan de kapitaalparticipatie in die nv’s/bv’s.

i 1 Het vermogen zodanig tijdig aan de vervallende financiële verplichtingen te kun-nen voldoen, dat de continuıteit van de onderneming niet in gevaar komt.

2 Voor de beoordeling van de liquiditeit van het concern als geheel kan de gecon-solideerde jaarrekening betere diensten bewijzen dan de enkelvoudige jaarreke-ning van de houdstermaatschappij. Wanneer we immers op de balans van dehoudstermaatschappij een post ’Deelnemingen‘ aantreffen (onder de Financiëlevaste activa), kan de waarde hiervan zowel haar grond vinden in een relatief gro-te hoeveelheid liquide middelen bij die deelneming als in een relatief grote hoe-veelheid onroerend goed. Informatie hierover kunnen we alleen verwerven door kennis te nemen van degeconsolideerde jaarrekening.

1903 a Nee, in het BW wordt als consolidatiekring (dat zijn de in de consolidatie te betrek-ken ondernemingen) genoemd:• de rechtspersoon die aan het hoofd staat van de groep (de moedermaat-

schappij);• haar dochtermaatschappijen in de groep;• andere groepsmaatschappijen;• andere rechtspersonen waarop de moedermaatschappij een overheersende

zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft.Dochtermaatschappijen die niet tot de groep behoren, vallen dus buiten de con-solidatiekring indien de moedermaatschappij daarop geen overheersende zeg-genschap kan uitoefenen of daarover niet de centrale leiding heeft. Bij kapitaal-vennootschappen (nv of bv) zal dat niet snel het geval zijn, bij personenvennoot-schappen zal het vaker voorkomen dat wel sprake is van een dochtermaatschap-

Hoofdstuk 19 179

180 Hoofdstuk 19

pij (bijvoorbeeld de vennootschap onder firma – geen rechtspersoon), maar datgeen overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of geen centrale lei-ding bestaat.

b Tot de consolidatiekring behoren de groepsmaatschappijen en de rechtspersonenwaarop overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover cen-trale leiding bestaat (zie het antwoord op vraag a). Als er dus een maatschappij isdie ten opzichte van de hierbedoelde groepsmaatschappij (niet-deelneming) aanhet hoofd staat van de groep (of een groepsdeel) dient deze maatschappij de hier-bedoelde groepsmaatschappij in de consolidatie te betrekken (bijvoorbeeld eenzustermaatschappij).

c Voor het zijn van dochtermaatschappij (in de vorm van een kapitaalvennoot-schap) speelt het criterium ‘centrale leiding’ een belangrijke rol. Voor het hebbenvan een groepsband speelt het criterium ‘centrale leiding’ eveneens een rol. Maarer zullen weinig dochtermaatschappijen zijn die niet tevens groepsmaatschappijzijn. Bovendien zullen er weinig dochtermaatschappijen zijn in de vorm van eenkapitaalvennootschap waarover geen overheersende zeggenschap kan wordenuitgeoefend of waarover geen centrale leiding betaat.

d 1 Bij het kapitaalscriterium heeft• NV A een belang in BV C van 25% + 60% van 35% = 46%;• BV B een belang in BV C van 35%.Omdat beide belangen in BV C beneden de 50% liggen, zou BV C niet als dochtervan NV A en BV B worden aangemerkt indien uitsluitend het kapitaalscriteriumzou worden gehanteerd.

2 Bij het zeggenschapscriterium heeft NV A – in verband met haar meerderheids-belang in BV B – voor 25% + 35% = 60% de zeggenschap in BV C.Op grond hiervan wordt BV C als dochter van BV A beschouwd. BV C is geen doch-ter van BV B.

3 Ja, omdat BV A overheersende zeggenschap kan uitoefenen bij BV C.

e BV B voor 60%, BV C voor 46%.

f De stemrechten die de dochter heeft in de algemene vergadering van de klein-dochter worden volledig aan de moeder toegerekend.

g BV C is geen dochter van NV A en ook geen dochter van BV B. De zgn. toereke-ningsregel geldt alleen voor dochtermaatschappijen (en BV B is geen dochter vanNV A en NV A geen dochter van BV B) en niet voor groepsmaatschappijen. Wel ishet denkbaar dat NV A BV C moet consolideren, omdat NV A (door de groepsbandmet BV B) overheersende zeggenschap kan uitoefenen in BV C.

h Consolidatie door de dochter van de kleindochter mag onder bepaalde voor-waarden achterwege blijven als er een consolidatie plaatsvindt door de moedervan moeder, dochter en kleindochter.

i De in de loop van een jaar verworven ondernemingen die behoren tot de conso-lidatiekring moeten in de geconsolideerde balans worden opgenomen, omdat zeper balansdatum tot de consolidatiekring behoren.Indien het verworven belang uitsluitend wordt gehouden om te vervreemden,vindt in het geheel geen consolidatie plaats (geen balansconsolidatie en geenresultatenconsolidatie). De verworven onderneming hoort dan niet tot de conso-lidatiekring (art. 2:407 lid 1 BW).Wat de resultatenconsolidatie betreft, worden de resultaten van in de loop vanhet boekjaar verworven te consolideren belangen verwerkt (meegeconsolideerd)voor zover ze na het moment van verwerving (de overnamedatum) zijn behaald(Richtlijn 217.402). Dit is niet het geval indien de transactie waardoor het te con-solideren belang is verworven, een samensmelting van belangen (‘pooling ofinterests’) is.Geconsolideerde belangen waarvan het voornemen bestaat om ze op termijn afte stoten, blijven in het algemeen in de (balansen resultaten)consolidatiebetrokken tot het moment van daadwerkelijke afstoting (Richtlijn 217.304).

Hoofdstuk 19 181

182 Hoofdstuk 20

20

Technische aspecten van de consolidatie

2001 a De te consolideren ondernemingen moeten eenzelfde rekeningenstelsel hante-ren, zowel qua naamgeving (= formeel) als qua inhoud (= materieel).

b Moeder hanteert een rekening Gebouwen voor de boekwaarde, terwijl dochter opde rekening Gebouwen de aanschafprijs en op de rekening Afschrijving gebouwende cumulatieve afschrijving registreert.

c Moeder waardeert de gebouwen tegen vervangingswaarde, terwijl dochter degebouwen waardeert op basis van historische aanschafprijs.

2002 a I Aandelenkapitaal d 350.000

Reserves - 100.000


Aan Deelneming Daltrea BV d 530.000

II Crediteuren d 80.000

Aan Debiteuren d 80.000

b Consolidatiegrootboek

Deelneming Daltrea BV Gebouwen

Marnix d 530.000 (elim. I) d 530.000 Marnix d 700.000

Daltrea - 0 Daltrea - 300.000

Machines Inventaris

Marnix d 400.000 Marnix d 0


Voorraden Debiteuren

Marnix d 250.000 Marnix d 100.000 (elim. II) d 80.000

Daltrea - 350.000 Daltrea - 70.000

Liquide middelen Aandelenkapitaal

Marnix d 20.000 (elim. I) d 350.000 Marnix d 800.000


Reserves Winst na belasting

(elim. I) d 100.000 Marnix d 300.000 (elim. I) d 80.000 Marnix d 250.000


6% Hypothecaire lening 7% Onderhandse lening

Marnix d 300.000 Marnix d 0


Crediteuren Te betalen belasting

(elim. II) d 80.000 Marnix d 250.000 Marnix d 100.000


Hoofdstuk 20 183

184 Hoofdstuk 20

31 december 2010 Proefbalans Saldibalans

(= geconsolideerde

balans)

■

Debet Credit Debet Credit

Deelneming Daltrea BV d 530.000 d 530.000

Gebouwen - 1.000.000 d 1.000.000

Machines - 400.000 - 400.000

Inventaris - 100.000 - 100.000

Voorraden - 600.000 - 600.000

Debiteuren - 170.000 - 80.000 - 90.000

Liquide middelen - 50.000 - 50.000

Aandelenkapitaal - 350.000 - 1.150.000 d 800.000

Reserves - 100.000 - 400.000 - 300.000

Winst na belasting - 80.000 - 330.000 - 250.000

6% Hypothecaire lening - 300.000 - 300.000

7% Onderhandse lening - 200.000 - 200.000

Crediteuren - 80.000 - 350.000 - 270.000

Te betalen belasting - 120.000 - 120.000

■ ■ ■

d 3.460.000 d 3.460.000 d 2.240.000 d 2.240.000■ ■ ■

c Consolidatiewerkblad

31 december 2010 Balans Balans Eliminaties Geconsoli-

Marnix BV Daltrea BV deerde

Bedragen x d 1.000 Debet Credit balans

Deelneming Daltrea BV 530 – 530 (I) –

Gebouwen 700 300 1.000

Machines 400 400

Inventaris – 100 100

Voorraden 250 350 600

Debiteuren 100 70 80 (II) 90

Liquide middelen 20 30 50

2.000 850 2.240

Aandelenkapitaal 800 350 350 (I) 800

Reserves 300 100 100 (I) 300

Winst na belasting 250 80 80 (I) 250

6% Hypothecaire lening 300 – 300

7% Onderhandse lening – 200 200

Crediteuren 250 100 80 (II) 270

Te betalen belasting 100 20 120

2.000 850 610 610 2.240

2003 a I Inventaris d 60.000

Aan Afschrijving inventaris d 60.000


Aan Te betalen interest d 1.000

III Interestkosten d 4.000

Huur - 15.000

Aan Overige kosten d 19.000

b I Aandelenkapitaal d 250.000

Winstreserve - 150.000

Winst boekjaar - 30.000

Aan Deelneming in Dallea BV d 430.000



Hoofdstuk 20 185

c Aandeel resultaat deelneming d 30.000

Aan Saldo winst d 30.000

d

31 december 2010 Balans Correcties Gecorr. Balans Eliminaties Gecons.

Dallea BV Debet Credit balans Mirjam NV Debet Credit balans

Bedragen x d 1.000 Dallea BV

Deelneming in Dallea BV 430 430 (I)

Inventaris 180 60 (I) 240 300 540

Afschrijving inventaris 60 (I) 60 80 140

180 220 400

Voorraad goederen 280 280 175 455

Debiteuren 60 60 45 25 (II) 80

Liquide middelen 30 30 20 50

550 550 890 985

Aandelenkapitaal 250 250 350 250 (I) 350

Agio 100 100

Winstreserve 150 150 130 150 (I) 130

Winst boekjaar 30 30 140 30 (I) 140

6% Lening 80 80

7% Lening 50 50 50

Crediteuren 70 1 (II) 69 88 25 (II) 132

Te betalen interest 1 (II) 1 2 3

550 61 61 550 890 455 455 985

186 Hoofdstuk 20

e

2010 W&V-rek. Correcties Gecorr. W&V-rek. Eliminaties Gecons.

Dallea BV Debet Credit w&v-rek. Mirjam NV Debet Credit w&v-rek.

Bedragen x d 1.000 Dallea BV

Lonen en sociale lasten 70 70 85 155

Afschrijvingskosten

inventaris 30 30 40 70

Afschrijvingskosten

debiteuren 6 6 25 31

Interestkosten – 4 (III) 4 5 9

Huur – 15 (III) 15 28 43

Overige kosten 64 19 (III) 45 7 52

Saldo winst 30 30 140 30 140

200 200 330 500

Brutowinst verkopen 200 200 300 500

Aandeel resultaat

deelneming – – 30 30 –

200 19 19 200 330 30 30 500

2004 a 0 . . Deelneming in Dunax BV d 700.000

Aan 1 . . Bank d 700.000

b 0 . . Deelneming in Dunax BV d 150.000

Aan 9 . . Aandeel resultaat Dunax BV d 150.000

Hoofdstuk 20 187

c


Muxum BV Dunax BV deerde


Deelneming in Dunax BV 850 – 850 (I) –

Gebouw 1.000 550 1.550

Bedrijfsauto’s 420 200 620

Voorraden 530 300 830

Debiteuren 200 170 370


3.100 1.300 3.550

Aandelenkapitaal 1.200 400 400 (I) 1.200

Agio 200 100 100 (I) 200

Winstreserve 314 200 200 (I) 314


6,2% Lening 800 300 1.100

Overige schulden op korte termijn 196 150 346

3.100 1.300 850 850 3.550

d

2010 W&V-rek. W&V-rek. Eliminaties Geconsoli-

Muxum BV Dunax BV deerde

Bedragen x d 1.000 Debet Credit w&v-rek.

Kostprijs verkopen 1.650 1.000 2.650

Diverse bedrijfskosten 530 600 1.130

Vennootschapsbelasting 80 50 130


2.650 1.800 4.300

Opbrengst verkopen 2.500 1.800 4.300

Aandeel resultaat Dunax BV 150 – 150 (I) –

2.650 1.800 150 150 4.300

188 Hoofdstuk 20

e 0 . . Winst na belasting d 150.000

Aan 1 . . Te betalen dividend d 40.000

Aan 0 . . Winstreserve - 110.000

f 1 . . Te vorderen dividend Dunax BV d 40.000

Aan 0 . . Deelneming in Dunax BV d 40.000

2006 a (a) 75% van (d 1.000.000 + d 120.000 + d 1.180.000 + d 100.000) = d 1.800.000.(b) 75% van d 120.000 = d 90.000.(c) d 2.410.000 (salderend bepaald).

b I Aandelenkapitaal d 750.000

75% van d 1.000.000

Herwaardering materiële activa - 90.000

75% van d 120.000


75% van d 1.180.000


75% van d 100.000

Aan Deelneming in Dracht BV d 1.800.000

II Diverse schulden d 10.000

Aan Te vorderen kosten op Dracht BV d 10.000

III Aandelenkapitaal d 250.000

25% van d 1.000.000

Herwaardering materiële activa - 30.000

25% van d 120.000


25% van d 1.180.000


25% van d 100.000

Aan Aandeel derden d 600.000

Hoofdstuk 20 189

c


Mennen BV Dracht BV deerde


Deelneming in Dracht BV 1.800 1.800 (I) –

Te vorderen kosten op Dracht BV 10 10 (II) –

Diverse bezittingen 7.190 4.000 11.190

9.000 4.000 11.190

Aandelenkapitaal 2.500 1.000 750 (I) 2.500

250 (III)

Herwaardering materiële activa 1.000 120 90 (I) 1.000

30 (III)

Herwaardering deelneming Dracht BV 90 90

Winstreserve 2.410 1.180 885 (I) 2.410

295 (III)


25 (III)

Aandeel derden 600 (III) 600

Diverse schulden 2.800 1.600 10 (II) 4.390

9.000 4.000 2.410 2.410 11.190

2007 a Debiteuren d 8.000

Aan Voorziening debiteuren d 8.000

b 1 I Aandelenkapitaal d 800.000

Reserves - 400.000


Aan Deelneming Duindoorn BV d 1.464.000



III Aandelenkapitaal d 200.000

Reserves - 100.000



190 Hoofdstuk 20

2


Mahonia NV Duindoorn BV deerde


Gebouwen 1.225 1.000 2.225

Inventaris 500 – 500

Machines – 600 600

Deelneming Duindoorn BV 1.464 – 1.464 (I) –

Voorraad grondstoffen – 500 500

Voorraad goederen 1.000 400 1.400

Debiteuren 500 308 150 (II) 658

Transitoria 100 50 150


5.125 3.158 6.669

Aandelenkapitaal 2.000 1.000 800 (I) 2.000

200 (III)

Reserves 1.050 500 400 (I) 1.050

100 (III)

Winst 2010 (na belasting) 639 330 264 (I) 639

66 (III)

Aandeel derden – – 366 (III) 366

Voorziening debiteuren 100 8 108

Hypothecaire lening 800 800 1.600

Crediteuren 320 300 150 (II) 470

Te betalen vennootschapsbelasting 150 140 290

Transitoria 66 80 146

5.125 3.158 1.980 1.980 6.669

c De wettelijke reserve deelnemingen moet door Mahonia NV worden gevormdvoor haar aandeel in de door Duindoorn BV gemaakte winst.80% x d 330.000 = d 264.000.Mahonia NV maakt dan als journaalpost:

0 . . Reserves d 264.000

Aan 0 . . Wettelijke reserve deelnemingen d 264.000

Hoofdstuk 20 191

Op de geconsolideerde balans staat dan vermeld:Reserves (d 1.050.000 – d 264.000 =) d 786.000

Wettelijke reserve deelnemingen - 264.000

Overigens heeft de wetgever in art. 2: 411 BW bepaald dat het eigen vermogenop de geconsolideerde balans niet gespecificeerd hoeft te worden en dus in éénbedrag kan worden vermeld.

d 1 I Aandeel resultaat deelneming d 264.000

Aan Winst 2010 (na belasting) d 264.000

II Aandeel derden d 50.000


2


Mahonia NV Duindoorn BV deerde


Kostprijs verkopen 6.000 3.000 9.000

Dotatie voorziening debiteuren 69 15 84

Diverse kosten 331 295 626

Vennootschapsbelasting 125 110 235

Winst 2010 (na belasting) 639 330 264 (I) 639

66 (II)

Aandeel derden – – 66 (II) 66

7.164 3.750 10.650

Opbrengst verkopen 6.900 3.750 10.650

Aandeel resultaat deelneming 264 – 264 (I) –

7.164 3.750 330 330 10.650

192 Hoofdstuk 20

e Netto-omzet (= opbrengst verkopen) d 10.650.000

Kostprijs van de omzet (= kostprijs verkopen) - 9.000.000

Bruto-omzetresultaat d 1.650.000

Dotatie voorziening debiteuren d 84.000

Diverse kosten - 626.000

- 710.000

Bedrijfsresultaat van de groep vóór belastingen d 940.000


Bedrijfsresultaat van de groep na belastingen d 705.000

Aandeel van derden - 66.000

Nettoresultaat d 639.000

f 1 Winst 2010 (na belasting) d 330.000

Aan Te betalen dividend d 100.000

Aan Reserves - 230.000

2 Winst 2010 (na belasting) d 639.000


Aan Reserves - 439.000

Te vorderen dividend deelneming d 80.000

80% van d 100.000

Aan Deelneming Duindoorn BV d 80.000

en eventueelWettelijke reserve deelnemingen d 80.000

Aan Reserves d 80.000

2008 a Deelneming Druif BV d 1.700.000

Aan Aandelenkapitaal d 1.000.000

Aan Agio - 700.000

Hoofdstuk 20 193

b Verkrijgingsprijs verworven deelneming d 1.700.000

Netto-vermogenswaarde Druif BV per 1 januari 2010

Aandelenkapitaal d 1.200.000

Agio - 300.000

Algemene reserve

d 820.000 + d 180.000 = - 1.000.000

d 2.500.000

Netto-vermogenswaarde verworven deelneming

60% van d 2.500.000 = - 1.500.000


(Bij de berekening van de betaalde goodwill blijft het dividend over 2009 buitenbeschouwing. De aandelen Druif BV zijn door Mango NV immers ex dividend ver-kregen).

c 1 Aandelenkapitaal d 720.000

60% van d 1.200.000

Agio - 180.000

60% van d 300.000


60% van d 1.000.000

Goodwill - 200.000

Aan Deelneming Druif BV d 1.700.000


20% x d 200.000

Aan Goodwill d 40.000

3 Aandelenkapitaal d 480.000

40% van d 1.200.000

Agio - 120.000

40% van d 300.000


40% van d 1.000.000


40% van d 200.000

Aan Aandeel derden d 1.080.000

194 Hoofdstuk 20

d Netto-vermogenswaarde Druif BV per 31 december 2010Aandelenkapitaal d 1.200.000

Agio - 300.000

Algemene reserve

d 1.000.000 + d 200.000 = - 1.200.000

d 2.700.000

Netto-vermogenswaarde verworven deelneming20% van d 2.700.000 = d 540.000

Verkrijgingsprijs verworven deelneming

90% van d 540.000 = - 486.000

Ontstane badwill d 54.000

e Deelneming Druif BV d 486.000

Aan Bank d 486.000

f 1 Aandelenkapitaal d 960.000

80% van d 1.200.000

Agio - 240.000

80% van d 300.000


60% van d 1.000.000 + 20% van d 1.200.000

Goodwill - 200.000

Aan Badwill d 54.000

Aan Deelneming Druif BV - 2.186.000

d 1.700.000 + d 486.000


20% van d 200.000


20% van d 200.000


Badwill d 10.800

20% van d 54.000


Hoofdstuk 20 195


20% van d 1.200.000

Agio - 60.000

20% van d 300.000


20% van d 1.200.000


20% van d 100.000


OpmerkingAangezien het tegelijkertijd bestaan van goodwill en badwill op één en dezelfdedeelneming enigszins vreemd is, zou het ons inziens voor de hand liggen de good-will en de badwill samen te voegen tot één bij de consolidatie naar voren komendverschil (= consolidatieverschil).

f1 wordt dan:Aandelenkapitaal d 960.000

Agio - 240.000


Goodwill (= Consolidatieverschil) - 146.000


De vraag is nu wat er met het consolidatieverschil moet gebeuren. Bij de consoli-datie in 2010 is op het toen naar voren komende goodwillbedrag van d 200.000 ald 40.000 afgeschreven. Als Mango NV zou besluiten het consolidatieverschil vand 146.000 – het reeds in 2010 afgeschreven bedrag van d 40.000 = d 106.000 af teschrijven in bijvoorbeeld 4 jaar, zou de journaalpost f2 worden:

Algemene reserve d 40.000

20% van d 200.000


25% van d 106.000

Aan Goodwill (= Consolidatieverschil) d 66.500

Op de geconsolideerde balans per 31 december 2011 staat dan debet een postGoodwill (= Consolidatieverschil) van d 146.000 – d 40.000 – d 26.500 = d 79.500.Gezien de bij de aankoop van het 20% pakket ontstane badwill is het de vraag ofhet activeren van een post Goodwill van d 79.500 wel aanvaardbaar is. Gezien deslechte gang van zaken bij Druif BV ligt het waarschijnlijk meer voor de hand hetgoodwillbedrag van d 146.000 – d 40.000 = d 106.000 via een impairmentboe-king volledig ten laste te brengen van de geconsolideerde winst-en-verliesreke-ning over 2011.

196 Hoofdstuk 20

De uitwerking van f1 en f2 wordt in dit geval:

f1 Aandelenkapitaal d 960.000*

Agio - 240.000*

Algemene reserve - 840.000*

Goodwill (= Consolidatieverschil) - 146.000*


f2 Algemene reserve d 40.000*

20% van d 200.000

Winst 2011 (na belasting) - 106.000*

Aan Goodwill (= Consolidatieverschil) d 146.000

* Is het reeds bij de consolidatie in 2010 afgeschreven goodwillbedrag.

Een heel andere vraag is of al niet in de vennootschappelijke jaarrekening vanMango NV moet worden begonnen met het uitvoeren van een impairmentboe-king met betrekking tot de deelneming in Druif BV. Bij waardering tegen verkrij-gingsprijs zou de waardering van de 80% deelneming in Druif BV (eind 2011) wel-licht kunnen worden gebracht van d 1.700.000 + d 486.000 = d 2.186.000 op80/20 x d 486.000 (de verkrijgingsprijs van het laatst verworven 20% pakket) = d 1.944.000. Aldus ontstaat een bijzondere waardevermindering van d 2.186.000– d 1.944.000 = d 242.000, die ten laste wordt gebracht van de winst-en-verlies-rekening over 2011 van Mango BV.Dat bij deze benadering de eliminatieposten bij de consolidatie veranderen, zalduidelijk zijn.

Hoofdstuk 20 197

198 Hoofdstuk 21

21

Intercompanytransacties en consolidatie– downstream-sales

2101 a Per bank betaald voor de 100% deelneming d 1.000.000

Eigen vermogen Damave BV - 900.000


b 030 Deelneming Damave BV d 900.000

020 Goodwill - 100.000

Aan 110 Bank d 1.000.000

c 138 Te vorderen dividend deelneming d 40.000

Aan 030 Deelneming Damave BV d 40.000

d De voorraad bij Damave BV (afkomstig van Molimex BV) per 31 december 2010 isd 390.000. Het in de vennootschappelijke jaarrekening van Molimex BV op tenemen correctiebedrag is:75% van (30/130 x d 390.000) = d 67.500.Molimex BV maakt de volgende correctieboeking:

990 Aandeel resultaat Damave BV d 67.500


e/f

Balansconsolidatie Resultatenconsolidatie

Toevoegen

Intercompanywinst beginvoorraad Nee* Nee*

Uitschakelen

Intercompanytransacties,

doorverkocht aan derden X Ja

Intercompanywinst eindvoorraad Ja Ja

* Per 31 december 2010 de eerste consolidatie.

Hoofdstuk 21 199

Balans per 31 december 2009 Damave BV

Voorraad goederen

d 260.000

Winst-en-verliesrekening 2010 Molimex BV Winst-en-verliesrekening 2010 Damave BV

Kostprijs verkopen Opbrengst verkopen Kostprijs verkopen

d 260.000

d 800.000 (+ 30% =) d 1.040.000 - 1.040.000

d 1.300.000

samen samen

d 1.100.000 d 1.430.000


Voorraad goederen

d 300.000 (+ 30%=) d 390.000 d 390.000

Eliminatieposten voor de consolidatie van de winst-en-verliesrekeningen

I Opbrengst verkopen (M) d 1.040.000

Aan Kostprijs verkopen (D) d 1.040.000

II Opbrengst verkopen (M) d 390.000

Aan Kostprijs verkopen (M) d 300.000

Aan Vennootschapsbelasting (M) - 22.500

Aan Saldo winst na belasting (M) - 67.500

III Aandeel resultaat Damave BV (M) d 142.500

d 210.000 – d 67.500

Aan Saldo winst na belasting (D) d 142.500

▲

▲

▲

200 Hoofdstuk 21


Molimex BV Damave BV deerde


Kostprijs verkopen 5.000,0** 1.300 1.040,0 (I) 4.960,0

300,0 (II)

Afschrijvingskosten goodwill 20,0** – 20,0

Diverse bedrijfskosten 880,0** 420 1.300,0

Vennootschapsbelasting 150,0** 70 22,5 (II) 197,5

Saldo winst na belasting 592,5** 210 67,5 (II) 592,5

142,5 (III)

6.642,5** 2.000 7.070,0

Opbrengst verkopen 6.500,0** 2.000 1.040,0 (I) 7.070,0

390,0 (II)

Aandeel resultaat Damave BV 142,5** – 142,5 (III) –,0

6.642,5** 2.000 1.572,5 1.572,5 7.070,0

* d 660.000 – d 67.500 (correctie) = d 592.500.

** d 210.000 – d 67.500 (correctie) = d 142.500.

Eliminatieposten voor de balansconsolidatie

I Actieve belastinglatentie d 22.500

25% van (30/130 x d 390.000)

Winst na belasting (M) - 67.500

75% van (30/130 x d 390.000)

Aan Voorraad goederen (D) d 90.000

II Deelneming Damave BV (M) d 67.500

Aan Winst na belasting (M) d 67.500

III Aandelenkapitaal (D) d 400.000

Reserves (D) - 460.000

Winst na belasting (D) - 210.000

Aan Deelneming Damave BV (M) d 1.070.000

Hoofdstuk 21 201




Deelneming Damave BV 1.002,5** – 67,5 (II) 1.070,0 (III) –,0

Goodwill 80,0** – 80,0

Voorraad goederen 700,0** 390 90,0 (I) 1.000,0

Actieve belastinglatentie –,0** – 22,5 (I) 22,5

Diverse bezittingen 2.150,0** 1.210 3.360,0

3.932,5** 1.600 4.462,5

Aandelenkapitaal 1.400,0** 400 400,0 (III) 1.400,0

Reserves 740,0** 460 460,0 (III) 740,0

Winst na belasting 592,5** 210 67,5 (I) 67,5 (II) 592,5

210,0 (III)

Diverse schulden 1.200,0** 530 1.730,0

3.932,5** 1.600 1.227,5 1.227,5 4.462,5

* d 1.070.000 – d 67.500 (correctie) = d 1.002.500.

** d 0.660.000 – d 67.500 (correctie) = d 0.592.500.

2102 a Per bank betaald voor de 60% deelneming d 600.000

Eigen vermogen Damave BV 60% van d 900.000 = - 540.000


b 030 Deelneming Damave BV d 540.000

020 Goodwill - 60.000

Aan 110 Bank d 600.000

c 138 Te vorderen dividend deelneming d 24.000

60% van d 40.000


d De voorraad bij Damave BV (afkomstig van Molimex BV) per 31 december 2010 isd 390.000. Het in de vennootschappelijke jaarrekening van Molimex BV op tenemen correctiebedrag is:60% van 75% van (30/130 x d 390.000) = d 40.500.

Molimex BV maakt de volgende correctieboeking:

990 Aandeel resultaat Damave BV d 40.500


e/f


Toevoegen

Intercompanywinst beginvoorraad Nee* Nee*

Uitschakelen




* Per 31 december 2010 de eerste consolidatie.


Voorraad goederen

d 260.000

Winst-en-verliesrekening 2010 Molimex BV Winst-en-verliesrekening 2010 Damave BV


d 260.000

d 800.000 (+ 30% =) d 1.040.000 - 1.040.000

d 1.300.000

samen samen

d 1.100.000 d 1.430.000


Voorraad goederen

d 300.000 (+ 30%=) d 390.000 d 390.000

202 Hoofdstuk 21

▲

▲

▲

Eliminatieposten voor de consolidatie van de winst-en-verliesrekeningen

I Opbrengst verkopen (M) d 1.040.000





Aan Saldo winst na belasting (M) - 67.500

III Aandeel resultaat Damave BV (M) d 85.500

(60% van d 210.000) – d 40.500


IV Aandeel derden d 84.000

40% van d 210.000





Kostprijs verkopen 5.000,0** 1.300 1.040,0 (I) 4.960,0

300,0 (II)

Afschrijvingskosten goodwill 20,0** – 20,0

Diverse bedrijfskosten 880,0** 420 1.300,0

Vennootschapsbelasting 150,0** 70 22,5 (II) 197,5

Saldo winst na belasting 535,5** 210 67,5 (II) 508,5

85,5 (III)

84,0 (IV)

Aandeel derden –,0** – 84,0 (IV) 84,0

6.585,5** 2.000 7.070,0

Opbrengst verkopen 6.500,0** 2.000 1.040,0 (I) 7.070,0

390,0 (II)

Aandeel resultaat Damave BV 85,5** – 85,5 (III) –,0

6.585,5** 2.000 1.599,5 1.599,5 7.070,0

* d 576.000 – d 40.500 (correctie) = d 535.500.

** d 126.000 – d 40.500 (correctie) = d 85.500.

Hoofdstuk 21 203

Eliminatieposten voor de balansconsolidatie

I Actieve belastinglatentie d 22.500

25% van (30/130 x d 390.000)


75% van (30/130 x d 390.000)


II Deelneming Damave BV (M) d 40.500



60% van d 400.000


60% van d 460.000


60% van d 210.000

Aan Deelneming Damave BV (M) d 642.000

d 601.500 + d 40.500

IV Aandelenkapitaal (D) d 160.000

40% van d 400.000


40% van d 460.000


40% van d 210.000


204 Hoofdstuk 21

Hoofdstuk 21 205




Deelneming Damave BV 601,5** – 40,5 (II) 642,0 (III) –,0

Goodwill 80,0** – 80,0

Voorraad goederen 700,0** 390 90,0 (I) 1.000,0

Actieve belastinglatentie –,0** – 22,5 (I) 22,5

Diverse bezittingen 2.494,0** 1.210 3.704,0

3.875,5** 1.600 4.806,5

Aandelenkapitaal 1.400,0** 400 240,0 (III) 1.400,0

160,0 (IV)

Reserves 740,0** 460 276,0 (III) 740,0

184,0 (IV)

Winst na belasting 535,5** 210 67,5 (I) 40,5 (II) 508,5

126,0 (III)

84,0 (IV)

Aandeel derden –,0** – 428,0 (IV) 428,0

Diverse schulden 1.200,0** 530 1.730,0

3.875,5** 1.600 1.200,5 1.200,5 4.806,5

* d 642.000 – d 40.500 (correctie) = d 601.500.

** d.576.000 – d 40.500 (correctie) = d 535.500.

2103 We maken eerst de volgende overzichten.


Toevoegen

Intercompanywinst beginvoorraad Ja* Ja*

Uitschakelen




* Per 31 december 2010 niet de eerste consolidatie.

206 Hoofdstuk 21

Balans per 1 januari 2010 Dijkstra BV

Voorraad goederen

d 400.000 + d 200.000 BW =

d 600.000

Winst-en-verliesrekening 2010 Miedema BV Winst-en-verliesrekening 2010 Dijkstra BV

Kostprijs omzet Omzet Kostprijs omzet

d 600.000

d 1.400.000 (+ 50% =) d 2.100.000 - 2.100.000

d 2.700.000

samen samen

d 2.000.000 d 3.000.000

Balans per 31 december 2010 Dijkstra BV

Voorraad goederen

d 600.000 (+ 50% =) d 900.000 d 900.000

a Het op te nemen correctiebedrag in de boekhouding van Miedema BV is:70% van 75% van [50/150 x (d 900.000 – d 600.000)] = d 52.500.

Omdat het per saldo gaat om een eliminatie, is de correctiejournaalpost:

990 Aandeel resultaat Dijkstra BV d 52.500

Aan 030 Deelneming Dijkstra BV d 52.500

b 1 I Toevoeging intercompanywinst beginvoorraad

Vennootschapsbelasting (D) d 50.000

25% van (50/150 x d 600.000)


75% van (50/150 x d 600.000)

Aan Kostprijs verkopen d 200.000

II Opbrengst verkopen (M) d 2.100.000


▲

▲

▲

III Eliminatie intercompanywinst eindvoorraad

Opbrengst verkopen (M) d 900.000



25% van d 300.000

Aan Winst na belasting (M) - 225.000

75% van d 300.000

2 I Per 31 december 2009 is de post Winst 2009 (na belasting) in verband metongerealiseerde intercompanywinst in de eindvoorraad bij Dijkstra BV:• op de vennootschappelijke balans van

Miedema BV verlaagd met

70% van 75% van (50/150 x d 600.000) = d 105.000

• op de geconsolideerde balans verlaagd met

100% van 75% van (50/150 x d 600.000) = - 150.000

Verschil d 45.000

Dit leidt bij de consolidatie van de balansen tot de volgende toevoegingspost:

Winstreserve (M) d 45.000

Aan Winst 2010 (na belasting) (M) d 45.000

II Uitschakeling intercompanywinst in eindvoorraad goederen bij Dijkstra BV:

Actieve belastinglatentie d 75.000

25% van (50/150 x d 900.000)

Winst 2010 (na belasting) (M) - 225.000

75% van (50/150 x d 900.000)


III Als gevolg van de bij a gegeven correctiejournaalpost is al – in verband met deeindvoorraad goederen bij Dijkstra BV – afgeboekt van de winst 2010 (nabelasting):70% van 75% van (50/150 x d 900.000) = d 157.500.

Dit leidt tot de eliminatiepost:

Deelneming Dijkstra BV (M) d 157.500


Hoofdstuk 21 207

2104


Toevoegen


Uitschakelen





Balans per 31 december 2009 Dato BV

Voorraad goederen

d 400.000 + d 120.000 BW =

d 520.000

Winst-en-verliesrekening 2010 Moree BV Winst-en-verliesrekening 2010 Dato BV


d 520.000

d 700.000 (+ 30% =) d 910.000 - 910.000

d 1.430.000

samen samen

d 1.000.000 d 1.300.000

Balans per 31 december 2010 Dato BV

Voorraad goederen

d 300.000 (+ 30% =) d 390.000 d 390.000

a Het correctiebedrag is:80% van 75% van [30/130 x (d 520.000 – d 390.000)] = d 18.000.

Omdat het per saldo gaat om een toe te voegen winstbedrag van d 18.000 is dedoor Moree NV te maken correctiejournaalpost:

030 Deelneming Dato BV d 18.000

Aan 990 Aandeel resultaat Dato BV d 18.000

208 Hoofdstuk 21

▲

▲

▲

b I Vennootschapsbelasting (D) d 30.000

25% van d 120.000

Winstsaldo (na belasting) (D) - 90.000

75% van d 120.000

Aan Kostprijs verkopen (D) d 120.000



III Opbrengst verkopen (M) d 390.000



25% van d 90.000

Aan Winstsaldo (na belasting) (M) - 67.500

75% van d 90.000

IV Aandeel resultaat Dato BV (M) d 114.000

d 96.000 + d 18.000

Aan Winstsaldo (na belasting) (D) d 114.000

V Aandeel derden d 24.000

20% van d 120.000

Aan Winstsaldo (na belasting) (D) d 24.000

Hoofdstuk 21 209

210 Hoofdstuk 21


Moree NV Dato BV deerde


Kostprijs verkopen 1.350** 1.430 120,0 (I) 1.450,0

910,0 (II)

300,0 (III)

Verkoopkosten 325** 210 535,0

Vennootschapsbelasting 60** 40 30 (I) 22,5 (III) 107,5

Winstsaldo (na belasting) 283** 120 90 (I) 67,5 (III) 287,5

114,0 (IV)

24,0 (V)

Aandeel derden –** – 24 (V) 24,0

2.018** 1.800 2.404,0

Opbrengst verkopen 1.904** 1.800 910 (II) 2.404,0

390 (III)

Aandeel resultaat Dato BV 114** – 114 (IV) –,0

2.018** 1.800 1.558 1.558,0 2.404,0

* d 265.000 + d 18.000 (correctie) = d 283.000.

** d 96.000 + d 18.000 (correctie) = d 114.000.

c I Algemene reserve (M) d 18.000*


* (100% – 80%) van 75% van d 120.000

II Actieve belastinglatentie d 22.500

25% van d 90.000

Winst 2010 (na belasting) (M) - 67.500

75% van d 90.000


III Deelneming Dato BV d 54.000

80% van d 67.500 (zie II)



Algemene reserve (D) - 264.000

Winst 2010 (na belasting) (D) - 96.000

Aan Deelneming Dato BV (M) d 840.000

d 768.000 + d 18.000 + d 54.000

V Aandelenkapitaal (D) d 120.000

Algemene reserve (D) - 66.000

Winst 2010 (na belasting) (D) - 24.000


VI Rekening-courant Dato BV (M) d 180.000

Aan Rekening-courant Moree NV (D) d 180.000


Moree NV Dato BV deerde


Deelneming Dato BV 786** – 54,0 (III) 840 (IV) –,0

Duurzame productiemiddelen 722** 280 1.002,0

Voorraad grondstoffen 180** – 180,0

Voorraad producten 200** 390 90 (II) 500,0

Debiteuren 170** 190 360,0

Rekening-courant Moree NV –** 180 180 (VI) –,0

Actieve belastinglatentie –** – 22,5 (II) 22,5

Liquide middelen 100** 130 230,0

2.158** 1.170 2.294,5

Aandelenkapitaal 1.000** 600 480,0 (IV) 1.000,0

120,0 (V)

Algemene reserve 505** 330 18,0 (I) 487,0

264,0 (IV)

66,0 (V)

Winst 2010 (na belasting) 283** 120 67,5 (II) 18 (I) 287,5

96,0 (IV) 54 (III)

24,0 (V)

Aandeel derden –** – 210 (V) 210,0

Crediteuren 100** 70 170,0

Te betalen vennootschapsbelasting 90** 50 140,0

Rekening-courant Dato BV 180** – 180,0 (VI) –,0

2.158** 1.170 1.392,0 1.392 2.294,5

* d 768.000 + d 18.000 (correctie) = d 786.000.

** d 265.000 + d 18.000 (correctie) = d 283.000.

Hoofdstuk 21 211

d 1 Geconsolideerde winst 2010 (na belasting) d 287.500

Winst 2010 (na belasting) → na correctie - 283.000

Verschil d 4.500

De correctie op de winst 2010 (na belasting) in de vennootschappelijke

jaarrekening van Moree NV op basis van 80% was d 18.000

De correctie op de winst 2010 (na belasting) in de geconsolideerde

jaarrekening op basis van 100% is 100/80 x d 18.000 = - 22.500

Verschil d 4.500

2 Geconsolideerd eigen vermogen per 31 december 2010 d 1.774.500

Eigen vermogen per 31 december 2010 Moree NV → na correctie - 1.788.000

Verschil d 13.500

De correctie op het eigen vermogen in de vennootschappelijke jaarrekening

van Moree NV op basis van 80% was 80% van 75% van d 90.000

(ongerealiseerde winst in eindvoorraad goederen bij Dato BV) = d 54.000

De correctie op het eigen vermogen in de geconsolideerde jaarrekening

op basis van 100% was 100% van 75% van d 90.000 = - 67.500

Verschil d 13.500

e Moree NV048 Winst 2010 (na belasting) d 283.000



Dato BV048 Winst 2010 (na belasting) d 120.000



f 138 Te vorderen dividend Dato BV d 24.000

80% x d 30.000

Aan 030 Deelneming Dato BV d 24.000

212 Hoofdstuk 21

2106 a Waardering tegen verkrijgingsprijs.Waardering tegen reële waarde (= fair value).

b Winst boekjaar 2010 (na belasting) d 120.000

Actieve belastinglatentie - 40.000

Aan Voorraden d 160.000


Aan Winst boekjaar 2010 (na belasting) d 75.000

0,75 x d 100.000

c Vennootschapsbelasting d 25.000

Winst boekjaar 2010 (na belasting) - 75.000

Aan Kostprijs netto-omzet d 100.000

Netto-omzet d 4.200.000

Aan Kostprijs netto-omzet d 4.200.000

Netto-omzet d 800.000

Aan Kostprijs netto-omzet d 640.000

Aan Vennootschapsbelasting - 40.000

Aan Winst boekjaar 2010 (na belasting) - 120.000

2107 a 0 . . Deelneming Hout BV d 1.300.000

Aan 110 Bank d 1.300.000

b 1 Bezittingen:

Gebouwen 8/6 x d 393.000 = d 524.000

Machines - 171.500

Inventaris - 128.700

Voorraad hout 20/19 x d 902.500 = - 950.000



d 1.900.000

Schulden:


d 1.500.000

2 Verkrijgingsprijs van de deelneming in Hout BV d 1.300.000

Reële waarde van de 80% deelneming in Hout BV

= 80% van d 1.500.000 = - 1.200.000

Goodwill d 100.000

Hoofdstuk 21 213

214 Hoofdstuk 21


80% van d 900.000


80% van d 361.500

Herwaarderingsreserve - 142.800

80% van d 178.500*

Onverdeelde winst - 48.000

80% van d 60.000

Goodwill - 100.000

Aan Deelneming Hout BV d 1.300.000

* Herwaarderingen per 1 juli 2010:

• Gebouwen d 524.000 – d 393.000 = d 131.000

• Voorraad hout d 950.000 – d 902.500 = - 47.500

d 178.500

Onverdeelde winst d 10.000


50% van 1/5 x d 100.000

Aandelenkapitaal d 180.000

20% van d 900.000


20% van d 421.500


20% van d 178.500

Onverdeelde winst - 20.000

20% van d 100.000


Onverdeelde winst d 15.000

Aan Voorraad hout d 15.000

5/105 x d 315.000

Rekening-courant Triplex BV d 100.000

Aan Rekening-courant Hout BV d 100.000

2 Afschrijvingskosten goodwill d 10.000


Aandeel derden d 20.000

20% van d 100.000


Omzet hout d 2.835.000

d 3.150.000 – d 315.000

Aan Kostprijs omzet hout d 2.835.000

Omzet hout d 315.000

Aan Kostprijs omzet hout d 300.000

100/105 x d 315.000

Aan Saldo winst - 15.000

Verhuur machines d 75.000

6/12 x d 150.000 (of 6 x d 12.500)

Aan Huur machines d 75.000

2109 a 1 In 2010 is op de vijf bedrijfsauto’s d 40.000 afgeschreven; dit is d 8.000 per auto.De aanschafprijs per auto was dus 5 x d 8.000 = d 40.000.Deze stijgt per 1 januari 2011 naar d 45.000.

Bedrijfsauto’s

1/1 Balans d 80.000 31/12 Afschrijving 2011

Herwaardering 7 x d 9.000 = d 63.000

(45 – 40)/40 x d 80.000 = - 10.000 Naar balans - 117.000

Aanschaf

2/1 2 x d 45.000 = - 90.000

d 180.000 d 180.000

2 (a) = d 117.000.(b) = d 10.000.(c) = d 175.000; sluitpost.

Hoofdstuk 21 215

b 1 Verkrijgingsprijs deelneming in Delta BV:(16.000 : 2) x d 42 = d 336.000

in contanten (16.000 : 2) x d 2 = - 16.000

d 352.000

Reële waarde 80% van d 380.000 = - 304.000

Goodwill d 48.000

2 Deelneming Delta BV d 352.000

Aan Aandelenkapitaal d 160.000

8.000 x d 20

Aan Agio - 176.000

8.000 x d 22

Aan Liquide middelen - 16.000

8.000 x d 2


80% van d 250.000


80% van (d 110.000 + d 20.000)

Goodwill - 48.000

Aan Deelneming in Delta BV d 352.000


20% van d 250.000


20% van d 10.000


20% van d 175.000


20% van d 55.000

Aan Aandeel van derden d 98.000

3Balansconsolidatie

Toevoegen

Intercompanywinst beginvoorraad Ja

Uitschakelen


doorverkocht aan derden X

Intercompanywinst eindvoorraad Ja

216 Hoofdstuk 21

Hoofdstuk 21 217

Winst-en-verliesrekening 2010 Meander NV Balans per 31 december 2010 Delta BV

Kostprijs verkopen Opbrengst verkopen Voorraad goederen

d 300.000 (+ 20% =) d 360.000 d 360.000

Winst-en-verliesrekening 2011 Meander NV Balans per 31 december 2011 Delta BV

Kostprijs verkopen Opbrengst verkopen Voorraad goederen

d 240.000 (+ 20% =) d 288.000 d 288.000

Winstreserve (M) d 9.000

20% van 75% van d 60.000



25% van d 48.000


75% van d 48.000

Aan Voorraad handelsgoederen (D) d 48.000

▲▲

218 Hoofdstuk 22

22

Intercompanytransacties en consolidatie– upstream-sales

2201 aBalansconsolidatie

Toevoegen

Intercompanywinst beginvoorraad Nee*

Uitschakelen


doorverkocht aan derden X


* Per 31 december 2011 eerste consolidatie.

Winst-en-verliesrekening 2011 Dotter BV Balans per 31 december 2011 Magnolia BV

Kostprijs verkopen Opbrengst verkopen Voorr. emball. materiaal

• type X • type X • type X

40.000 x d 3 = d 120.000 40.000 x d 3,60 = d 144.000 d 144.000

• type Y • type Y • type Y

40.000 x d 2 = - 80.000 40.000 x d 2,40 = - 96.000 - 96.000

d 200.000 d 240.000

Het bedrag van de correctie is80% van 75% van [20/120 x (d 144.000 + d 96.000)] =80% van 75% van d 40.000 = d 24.000.De correctiejournaalpost is:

990 Aandeel resultaat Dotter BV d 24.000

Aan 030 Deelneming Dotter BV d 24.000

▲▲

b I Actieve belastinglatentie d 10.000

25% van d 40.000


80% van 75% van d 40.000

Aandeel derden - 6.000

20% van 75% van d 40.000

Aan Voorraad emballagemateriaal type X d 24.000

Aan Voorraad emballagemateriaal type Y - 16.000

II Deelneming Dotter BV (M) d 24.000

Aan Winst na belasting (D) d 24.000


80% van d 500.000

Agio (D) - 120.000

80% van d 150.000

Winstreserve (D) - 312.000

80% van d 390.000


80% van d 160.000

Aan Deelneming Dotter BV (M) d 960.000

d 960.000 – d 24.000 + d 24.000


20% van d 500.000

Agio (D) - 30.000

20% van d 150.000


20% van d 390.000


20% van d 160.000


V Crediteuren (M) d 50.000

Aan Debiteuren (D) d 50.000

Hoofdstuk 22 219

220 Hoofdstuk 22


Magnolia BV Dotter BV deerde


Deelneming Dotter BV 936** – 24 (II) 960 (III) –

Goodwill 25** – 25

Machines 950** 400 1.350

Voorraad eindproduct 385** – 385

Voorraad emballagemateriaal:

• type X 144** 210 24 (I) 330

• type Y 96** 220 16 (I) 300

Voorraad grondstof 140** 170 310

Debiteuren 220** 200 50 (V) 370

Actieve belastinglatentie –** – 10 (I) 10

Liquide middelen 80** 500 580

2.976** 1.700 3.660

Aandelenkapitaal 1.000** 500 400 (III) 1.000

100 (IV)

Agio 200** 150 120 (III) 200

30 (IV)

Winstreserve 500** 390 312 (III) 500

78 (IV)

Winst na belasting 226** 160 24 (I) 24 (II) 226

128 (III)

32 (IV)

Aandeel derden –** – 6 (I) 240 (IV) 234

5% Onderhandse lening 850** 300 1.150

Crediteuren 135** 115 50 (V) 200

Te betalen vennootschapsbelasting 65** 85 150

2.976** 1.700 1.314 1.314 3.660

* d 960.000 – d 24.000 (correctie) = d 936.000.

** d 250.000 – d 24.000 (correctie) = d 226.000.

2202 a 0 . . Deelneming Dianthus BV d 1.200.000

0 . . Goodwill - 200.000

Aan 0 . . Aandelenkapitaal d 500.000

20.000 x d 25

Aan 0 . . Reserves (Agio) - 900.000

b 1 Deelneming Dianthus BVDe deelneming stond op 31 december 2010 op

80% van (d 1.250.000 + d 625.000) = d 1.500.000

Per 31 december 2010 aangebrachte correctie

in verband met intercompanywinst

80% van 75% van d 30.000 = - 18.000

–

Aangepaste waardering deelneming op balans

per 31 december 2010 Mentha NV d 1.482.000

Aandeel resultaat deelneming 2011

80% van d 225.000 = - 180.000

+

Waardering deelneming per 31 december 2011

vóór de aangebrachte correctie

in verband met intercompanywinst d 1.662.000

Aandeel resultaat Dianthus BV80% van d 225.000 = d 180.000.

2


Toevoegen


Uitschakelen





Hoofdstuk 22 221

222 Hoofdstuk 22

Balans per 1 januari 2011 Mentha NV

Voorraad goederen

d 120.000 + d 30.000 BW =

d 150.000

Winst-en-verliesrekening 2011 Dianthus BV Winst-en-verliesrekening 2011 Mentha NV


d 150.000

d 640.000 (+ 25% =) d 800.000 - 800.000

samen samen

d 800.000 d 1.000.000

Balans per 31 december 2011 Mentha NV

Voorraad goederen

d 160.000 (+ 25% =) d 200.000 d 200.000

Het correctiebedrag is80% van 75% van (d 40.000 – d 30.000) = d 6.000.De correctiejournaalpost betreft per saldo de eliminatie van d 6.000 winst (nabelasting).De journaalpost is dus:

990 Aandeel resultaat Dianthus BV d 6.000

Aan 030 Deelneming Dianthus BV d 6.000

c 1 I Vennootschapsbelasting (M) d 7.500

25% van d 30.000


80% van 75% van d 30.000


20% van 75% van d 30.000


II Opbrengst verkopen (D) d 800.000


▲

▲

▲

III Opbrengst verkopen (D) d 200.000


Aan Vennootschapsbelasting (D) - 10.000

25% van d 40.000

Aan Winst na belasting (D) - 24.000

80% van 75% van d 40.000

Aan Aandeel derden - 6.000

20% van 75% van d 40.000

IV Aandeel resultaat Dianthus BV (M) d 174.000

d 180.000 – d 6.000


V Aandeel derden d 45.000

20% van d 225.000

Aan Winst na belasting (D) d 45.000

2 I Actieve belastinglatentie d 10.000

25% van d 40.000

Winst 2011 na belasting (M) - 24.000

80% van 75% van d 40.000


20% van 75% van d 40.000

Aan Voorraad goederen (M) d 40.000

II Deelneming Dianthus BV (M) d 24.000

Aan Winst 2011 na belasting (M) d 24.000

III Aandelenkapitaal (D) d 1.000.000

80% van d 1.250.000


80% van d 625.000

Winst 2011 na belasting (D) - 180.000

80% van d 225.000

Aan Deelneming Dianthus BV (M) d 1.680.000

d 1.662.000 – d 6.000 + d 24.000


20% van d 1.250.000


20% van d 625.000

Winst 2011 na belasting (D) - 45.000

20% van d 225.000


Hoofdstuk 22 223

2204 a Betaling 3.500 x d 300 = d 1.050.000

Fair value 70% van d 1.350.000 = - 945.000

Goodwill d 105.000

b Deelneming d 1.050.000

Aan Aandelenkapitaal d 350.000

3.500 x d 100

Aan Agioreserve - 700.000

3.500 x d 200

c Te vorderen dividend d 70.000

70% x 25% x d 400.000

Aan Deelneming d 70.000

d

Balans per 31 december 2010 Marinda NV (x 1.000)

Deelneming d 980 Aandelenkapitaal d 850

Voorraden - 800 Agioreserve - 950

Overige activa - 3.000 Algemene reserve - 1.000

Winst na belasting - 480

Te betalen vennootschapsbelasting - 160

Overige kortlopende schulden - 1.340

d 4.780 d 4.780

Balans per 31 december 2010 Dorinda NV (x 1.000)

Voorraden d 400 Aandelenkapitaal d 400

Overige activa - 2.000 Agioreserve - 400

Algemene reserve - 450

Winst na belasting - 180

Te betalen vennootschapsbelasting - 60

Overige kortlopende schulden - 910

d 2.400 d 2.400

224 Hoofdstuk 22

Hoofdstuk 22 225

e Aandelenkapitaal d 280.000

Agioreserve - 280.000


Goodwill - 105.000

Aan Deelneming d 980.000

Winst na belasting d 21.000







f Afschrijvingskosten goodwill d 21.000

Aan Resultaat na belasting d 21.000

Winstaandeel derden d 54.000

Aan Resultaat na belasting d 54.000

g Voorraad bij Dorinda NV d 400.000, afkomstig van Marinda NV d 200.000. Winst-opslag d 40.000.




h Uitvoegen eindvoorraad:

Omzet d 200.000

Aan Kostprijs omzet d 160.000


Aan Resultaat na belasting - 30.000

Doorgeleverd aan derden : (d 7.500.000 – d 300.000) : 2 = d 3.600.000.

Omzet d 3.600.000

Aan Kostprijs omzet d 3.600.000

i Voorraad bij Marinda NV d 800.000, afkomstig van Dorinda NV d 400.000. Winst-opslag d 100.000.





j Uitvoegen eindvoorraad:

Omzet d 400.000




Aan Resultaat na belasting - 52.500

Doorgeleverd aan derden : (d 12.000.000 – d 600.000) : 2 = d 5.700.000.

Omzet d 5.700.000


2205 a 1 990 Aandeel resultaat Dinke BV d 60.000

80% x 75% x (15.000 – 5.000) x (d 50 – d 40)

Aan 030 Deelneming Dinke BV d 60.000

2 030 Deelneming Dinke BV d 72.000

80% x 75% x (15.000 – 3.000) x (d 50 – d 40)

Aan 990 Aandeel resultaat Dinke BV d 72.000

b 1 a Omzet 862.000 x d 70 = d 60.340.000

Kostprijs omzet 862.000 x d 40 = - 34.480.000

Brutowinst op verkopen d 25.860.000

b Brutowinst op verkopen d 25.860.000

Opbrengst machine - 10.000

d 25.870.000

Afschrijvingen d 880.000 + d 220.000 = d 1.100.000

Lonen/salarissen d 15.076.000 + d 7.140.000 = - 22.216.000

Overige kosten d 70.000 + d 64.000 = - 134.000

- 23.450.000

d 2.420.000

Vennootschapsbelasting 25% - 605.000

d 1.815.000

Winstaandeel derden 20% x d 750.000 = - 150.000

Geconsolideerde winst d 1.665.000

226 Hoofdstuk 22


Winst 2011 (na belastingen) - 112.500


15.000 x (d 50 – d 40)

Omzet d 42.350.000

847.000 x d 50


Omzet d 150.000

3.000 x d 50


3.000 x d 40


Aan Winst 2011 (na belasdtingen) - 22.500

Aandeel resultaat deelneming d 672.000

Aan Winst 2011 (na belastingen) d 672.000

Aandeel derden d 150.000


Doorbelaste directiekosten aan dinke BV d 210.000

Aan Directiekosten Ankie BV d 210.000

Rente lening u/g d 14.000

Aan Rente lening o/g d 14.000

3 Geconsolideerde winst 2011 (na belastingen) – winst 2011 Ankie BV = d 1.665.000 – d 1.647.000 = d 18.000.Verklaring:20% x 75% x (12.000 x (d 50 – d 40)) = d 18.000.

c 1 a Winstreserve Ankie BV d 5.950.000

Winstreserve Dinke BV - 2.000.000

d 7.950.000

Eliminatie winstreserve Dinke BV –/– - 2.000.000

Eliminatie uit voorrad 3.000 x (d 50 – d 40) x 75% = –/– - 22.500

Geconsolideerde winstreserve d 5.927.500

b 20% van (d 8.000.000 + d 2.000.000 + d 750.000) = d 2.150.000.

Hoofdstuk 22 227

2 Actieve belastinglatentie d 7.500



3.000 x d 10

Winstreserve d 22.500


Deelneming Dinke BV d 18.000



Winstreserve - 2.000.000


Aan Deelneming Dinke BV d 8.600.000

Aan Aandeel derden - 2.150.000

Lening o/g d 250.000

Aan Lening u/g d 250.000

3 Geconsolideerd eigen vermogen:



Winst 2011 (na belastingen) - 1.665.000

d 12.592.500

Eigen vermogen Ankie BV:



Winst 2011 (na belastingen) - 1.647.000

- 12.597.000

Verschil d 4.500

Verklaring:20% x 75% x (3.000 x (d 50 – d 40)) = d 4.500.

228 Hoofdstuk 22

2206 aResultatenconsolidatie

Toevoegen

Intercompanywinst beginvoorraad Ja*

Uitschakelen


doorverkocht aan derden Ja



Balans per 31 december 2010 Boom NV

Voorraad goederen

d 300.000 + d 90.000 BW =

d 390.000

Winst-en-verliesrekening 2011 Heester BV Winst-en-verliesrekening 2011 Boom NV


d 390.000

d 800.000 (+ 30% =) d 1.040.000 - 1.040.000

samen samen

d 1.200.000 d 1.560.000

Balans per 31 december 2011 Boom NV

Voorraad goederen

d 400.000 (+ 30% =) d 520.000 d 520.000

Uit te schakelen intercompany-profit

met betrekking tot voorraad 31 december 2011:

30/130 x d 520.000 = d 120.000

Toe te voegen intercompany-profit

met betrekking tot voorraad 1 januari 2011:

30/130 x d 390.000 = - 90.000

Per saldo uit te schakelen intercompany-profit d 30.000

Hoofdstuk 22 229

▲

▲

▲

230 Hoofdstuk 22

b I Vennootschapsbelasting (B) d 22.500

25% van d 90.000

Saldo winst (B) - 54.000

80% van 75% van d 90.000


20% van 75% van d 90.000

Aan Kostprijs verkopen (B) d 90.000

II Opbrengst verkopen (H) d 1.040.000

Aan Kostprijs verkopen (B) d 1.040.000

III Opbrengst verkopen (H) d 520.000

Aan Kostprijs verkopen (H) d 400.000

Aan Vennootschapsbelasting (H) - 30.000

25% van d 120.000

Aan Saldo winst (H) - 72.000

80% van 75% van d 120.000


20% van 75% van d 120.000

IV Dividend deelneming Heester BV (B) d 80.000

Aan Saldo winst (B) d 80.000

V Huur bedrijfspand (B) d 60.000

Aan Diverse bedrijfskosten (H) d 60.000

VI Aandeel derden d 45.000

20% van d 225.000


Hoofdstuk 23 231

23

Nadere bijzonderheden bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening

2302 a

Balans per 31 december 2009 Deus

Dpm 300.000 x x d 1 = d 600.000 Aandelenkapitaal 160.000 x x d 1 = d 320.000

Voorraad goederen 60.000 x x d 1 = - 120.000 Agio 80.000 x x d 1 = - 160.000

Liquide middelen 150.000 x x d 1 = - 300.000 Vreemd vermogen 270.000 x x d 1 = - 540.000

d 1.020.000 d 1.020.000

Winst-en-verliesrekening over 2010 Deus

Omzet 150.000 x x d 1 = d 375.000

Kostprijs verkopen 60.000 x x d 1 = - 120.000

d 255.000

Afschrijvingskosten duurzame productiemiddelen 30.000 x x d 1 = d 60.000

Overige kosten 30.000 x x d 1 = - 75.000

- 135.000

Winst 2010 d 120.000

1

0,50

1

0,50

1

0,50

1

0,50

1

0,50

1

0,50

1

0,40

1

0,50

1

0,50

1

0,40

Balans per 31 december 2010 Deus

Dpm 270.000 x x d 1 = d 864.000 Aandelenkapitaal 160.000 x x d 1 = d 320.000

Voorraad goederen 90.000 x x d 1 = - 288.000 Agio 80.000 x x d 1 = - 160.000

Liquide middelen 180.000 x x d 1 = - 576.000 Reserve omrekeningsverschillen - 264.000

Saldo winst (Zie W&V-rek.) - 120.000

Vreemd vermogen270.000 x x d 1 = - 864.000

d 1.728.000 d 1.728.000

b (a) Boekwaarde deelneming per 31 december 2009

d 240.000 x x d 1 = d 480.000

Bij: aandeel in resultaat volgens winst-en-verliesrekening - 120.000

+

d 600.000

Af: valuta-omrekeningsverschil op resultaat

[d 120.000 – (30.000 x )] x d 1 = –/– - 24.000

Bij: valuta-omrekeningsverschil op beginvermogen

( – ) x d 1 = + - 288.000

Boekwaarde deelneming per 31 december 2010

[(160.000 + 80.000 + 30.000) x ] x d 1 = d 864.000

(b) Koersverschillenreserve –/– d 24.000 + d 288.000 = d 264.000

(c) d 1.423.000 (salderend bepaald).

1

0,3125

1

0,50

1

0,3125

1

0,50

1

0,3125

1

0,3125

1

0,50

1

0,3125

240.000

0,5

240.000

0,3125

1

0,3125

232 Hoofdstuk 23

c


Macho BV Deus deerde


Duurzame productiemiddelen 2.120 864 2.984

Deelneming in Deus 864 864 (I) –

Voorraad goederen 900 288 1.188


4.087 1.728 4.951


Agio 600 160 160 (I) 600

Koersverschillenreserve 264 264 264 (I) 264

Vrije reserves 500 – 500

Saldo winst 300 120 120 (I) 300

Vreemd vermogen 1.423 864 2.287

4.087 1.728 864 864 4.951

Hoofdstuk 23 233

2303 a


Macho BV Deus deerde


Duurzame productiemiddelen 2.1200 8640 2.984

Deelneming in Deus (265.000 x ) x d 1 = 5300 –0 5300 (I) –

Goodwill –0 –0 504 (I) 50

Voorraad goederen 9000 2880 1.188


3.7530 1.7280 5.001


Agio 6000 2563 2560 (I) 600

Koersverschillenreserve –0 –/– 240 2885 (I) 264

Vrije reserves 5000 –0 500

Saldo winst 1801 1200 300

Vreemd vermogen 1.4730 8640 2.337

3.7530 1.7280 8180 8180 5.001

1 d 300.000 – d 120.000 (aandeel resultaat deelneming Deus) = d 180.000.

2 (160.000 x ) x d 1 = d 512.000.

3 ( 80.000 x ) x d 1 = d 256.000.

4 [(265.000 – 240.000) x ] x d 1 = d 50.000.

5 Saldo.

b Het vennootschappelijk eigen vermogen van Macho NV

per 31 december 2010 is:

d 1.000.000 + d 600.000 + d 500.000 + d 180.000 = d 2.280.000

• In dit vennootschappelijk vermogen van Macho NV is als gevolg

van de waardering tegen verkrijgingsprijs niet begrepen

het aandeel in het resultaat Deus BV + - 120.000

• In de vennootschappelijke balans van Macho NV is de deelneming

(en de goodwill) gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs (in d); daarop

ontstaat dus geen koersresultaat. Dat koersresultaat ontstaat

wel bij de eliminatie van de deelneming Deus (zie opgave 2302) + - 264.000

Het geconsolideerd eigen vermogen per 31 december 2010 is:

d 1.000.000 + d 600.000 + d 264.000 + d 500.000 + d 300.000 = d 2.664.000

1

0,50

1

0,3125

1

0,3125

1

0,50

234 Hoofdstuk 23

2304 Bij de methode van Pooling of interests-accounting wordt geen goodwill onder-kend. Bij de verstrekte cijfers wordt – indien alle activa op vervangingswaardeba-sis worden gewaardeerd – de balans van de gecombineerde onderneming MoDoBV:

Balans MoDo BV

Vaste activa Aandelenkapitaal

d 240.000 + d 220.000 = d 460.000 d 120.000 + d 100.000 = d 220.000

Vlottende activa Agio - 40.000

d 200.000 + d 120.000 = - 320.000 Reserves - 80.000

Schulden - 440.000

d 780.000 d 780.000

2305 a Van de verworven deelneming in Duyn BV kan door MegaSellers BV geboekt zijn:Deelneming in Duyn BV d 5.000.000

d 6.000.000 (bezittingen) – d 1.000.000 (schulden)

Goodwill - 2.000.000


200.000 x d 5

Aan Agio - 6.000.000

200.000 x (d 35 – d 5)

1 I Aandelenkapitaal d 500.000

Agio - 1.500.000

Ingehouden winst - 2.300.000


Aan Deelneming in Duyn BV d 5.000.000

II Schulden d 500.000

Aan Vlottende activa d 500.000

Hoofdstuk 23 235

2

1 januari 2011 Balans Balans Eliminaties Geconsoli-

MegaSellers BV Duyn BV deerde

Bedragen x d 1.000.000 Debet Credit balans

Vaste activa 15,0 4,0 19,0

Deelneming in Duyn BV 5,0 5,0 (I)

Goodwill 2,0 2,0

Vlottende activa 10,0 2,0 0,5 (II) 11,5

32,0 6,0 32,5

Aandelenkapitaal 5,0 0,5 0,5 (I) 5,0

Agio 12,0 1,5 1,5 (I) 12,0

Ingehouden winst 7,5 2,3 2,3 (I) 7,5

Winst na belasting 2,5 0,7 0,7 (I) 2,5

Schulden 5,0 1,0 0,5 (II) 5,5

32,0 6,0 5,5 5,5 32,5

b Van de verworven deelneming in Duyn BV kan door MegaSellers BV geboekt zijn:Deelneming in Duyn BV d 4.500.000

100.000 aandelen Duyn BV à d 45


200.000 aandelen MegaSellers BV à d 5

Aan Agio - 3.500.000

1 I Aandelenkapitaal d 500.000

Agio - 4.000.000


II Schulden d 500.000

Aan Vlottende activa d 500.000

OpmerkingIndien MegaSellers BV de deelneming in Duyn BV in haar enkelvoudige jaarreke-ning op dezelfde wijze als onder a zou hebben verwerkt, wordt eliminatiepost I:I Aandelenkapitaal d 1.000.000

Agio - 6.000.000


Aan Goodwill - 2.000.000

236 Hoofdstuk 23

2

1 januari 2011 Balans Balans Eliminaties Geconsoli-

MegaSellers BV Duyn BV deerde

Bedragen x d 1.000.000 Debet Credit balans

Vaste activa 15,0 4,0 19,0

Deelneming in Duyn BV 4,5 4,5 (I)

Vlottende activa 10,0 2,0 0,5 (II) 11,5

29,5 6,0 30,5

Aandelenkapitaal 5,0 0,5 0,5 (I) 5,0

Agio 9,5 1,5 4,0 (I) 7,0

Ingehouden winst 7,5 2,3 9,8

Winst na belasting 2,5 0,7 3,2

Schulden 5,0 1,0 0,5 (II) 5,5

29,5 6,0 5,0 5,0 30,5

Hoofdstuk 23 237

2307 a 1

Balans Das BV per 31 december 2010

Vaste activa Aandelenkapitaal d 10.000.000

10/7 x d 9.520.000 = d 13.600.000 Reserves

Voorraad goederen 10/7 x (d 8.400.000* – d 7.000.000**) = - 2.000.000

10/7 x d 5.880.000 = - 8.400.000 Crediteuren

Debiteuren 10/7 x d 3.500.000 = - 5.000.000

10/7 x d 7.000.000 = - 10.000.000 Schuld Muts NV - 500.000

Kas Bank

10/7 x d 350.000 = - 500.000 10/7 x d 10.500.000 = - 15.000.000

d 32.500.000 d 32.500.000

* Waardering deelneming Das BV op de balans van Muts NV.

** 70% van het door Das BV geplaatste aandelenkapitaal.

2 Opwaardering deelneming Das BV in 2010 door Muts NV:Nettovermogenswaarde per 31 december 201070% van d 12.000.000 = d 8.400.000

Verkrijgingsprijs - 7.700.000

d 700.000

b 1 I Aandelenkapitaal d 7.000.000

Reserves - 1.400.000

Aan Deelneming Das BV d 8.400.000

II Schuld Muts NV d 500.000

Aan Vordering Das BV d 500.000

III Reserves d 700.000

Aan Wettelijke reserve deelneming d 700.000

IV Aandelenkapitaal d 3.000.000

Reserves - 600.000

Aan Aandeel derden d 3.600.000

238 Hoofdstuk 23

2


Muts BV Das BV deerde


Vaste activa 14.600 13.600 28.200

Deelneming Das BV 8.400 8.400 (I)

Vordering Das BV 500 500 (II)

Voorraad goederen 10.000 8.400 18.400

Debiteuren 1.000 10.000 11.000

Bank 11.000 11.000

Kas 250 500 750

45.750 32.500 69.350

Aandelenkapitaal 25.000 10.000 7.000 (I) 25.000

3.000 (IV)

Wettelijke reserve deelneming 700 (III) 700

(Overige) reserves 9.500 2.000 1.400 (I) 8.800

700 (III)

600 (IV)

Hypothecaire lening 5.000 5.000

Crediteuren 6.250 5.000 11.250

Schuld Muts NV 500 500 (II)

Bank 15.000 15.000

Aandeel derden 3.600 (IV) 3.600

45.750 32.500 13.200 13.200 69.350

2308 • De omvang van de deelneming in Das BV (70%) geeft Muts NV de feitelijkemacht/beheersing in Das BV. Het is dan correcter deze invloed in de consoli-datie tot uitdrukking te brengen door 100% consolidatie. Het aandeel van der-den blijkt dan uit het opgevoerde minderheidsbelang.

• Door de 70% consolidatie wordt een deel van de bankschuld van Das BV nietgetoond en dus een onjuist inzicht in de liquiditeitspositie gegeven.Overigens is de hier toegepaste saldering ook bij proportionele consolidatieniet toegestaan. Het betreft immers niet dezelfde rekening-courant, er kan dusgeen sprake zijn van schuldvermenging.

• Bij proportionele consolidatie blijft in dit geval op de geconsolideerde balanseen intercompanyvordering over.

• Het complementaire verband van activa en passiva wordt doorbroken.

Hoofdstuk 23 239

240 Hoofdstuk 24

24

De boekhouding van ondernemingen met filialen

2401 a 1 160 Filiaal Utrecht d 25.000


2 Geen journaalpost

3 160 Filiaal Utrecht d 40.000



4 750 Goederen onderweg d 15.000

Aan 160 Filiaal Utrecht d 15.000

150 Gelden onderweg d 5.000

Aan 160 Filiaal Utrecht d 5.000

5 160 Filiaal Utrecht d 30.000

Aan 960 Winst filiaal Utrecht d 30.000

b 1 700 Voorraad goederen d 40.000

Aan 160 Hoofdkantoor d 25.000

Aan 704 Opslag winst en OB - 15.000

2 704 Opslag winst en OB d 12.000


3 002 Inventaris d 40.000


4 Geen journaalpost

5 060 Winstsaldo d 30.000


2402 a 1 140 Filiaal Maastricht d 88.000

Aan 300 Magazijnvoorraad goederen d 80.000

Aan 301 Ongerealiseerde winstopslag

goederenzendingen filiaal - 8.000

3 110 Bank d 89.000

Aan 111 Bankstortingen filiaal d 89.000

6 a 301 Ongerealiseerde winstopslag

goederenzendingen filiaal d 7.200

10% van 80/119 x d 107.100

Aan 801 Gerealiseerde winstopslag

goederenzendingen filiaal d 7.200

b 111 Bankstortingen filiaal d 97.000

Aan 140 Filiaal Maastricht d 97.000

b 2 700 Voorraad goederen d 119.000


Aan 701 Ongerealiseerde winst en BTW in voorraden - 31.000

4 130 Debiteuren d 11.900

Aan 181 Te betalen BTW d 1.900

19/119 x d 11.900



88/100 x d 10.000

701 Ongerealiseerde winst en BTW in voorraden - 3.100


5 100 Kas d 95.200


19/119 x d 95.200



88/100 x d 80.000

701 Ongerealiseerde winst en BTW in voorraden - 24.800


140 Hoofdkantoor d 97.000

Aan 100 Kas d 97.000

Hoofdstuk 24 241

c Het hoofdkantoor boekt140 Filiaal Maastricht d 17.100

d 1.900 + d 15.200 = 19/119 x d 107.100


Het filiaal boekt181 Te betalen BTW d 17.100


2403 a 1 154 Filiaal Venlo d 76.000


2 110 Bank d 100.000

Aan 154 Filiaal Venlo d 100.000

3 154 Filiaal Venlo d 17.100


4 180 Te verrekenen OB d 912

Aan 154 Filiaal Venlo d 912


Aan 154 Filiaal Venlo d 3.000


6 154 Filiaal Venlo d 48.000

Aan 061.1 Winst filiaal Venlo d 48.000

b 1 –2 –3 700 Voorraad goederen d 113.050


Aan 705 Ongerealiseerde winst en OB

in voorraad goederen - 37.050



705 Ongerealiseerde winst en OB

in voorraad goederen d 1.170

Aan 800 Gerealiseerde winst verkopen d 600

Aan 150 Hoofdkantoor - 570

242 Hoofdstuk 24

480 Voorraadverschillen d 480


in voorraad goederen - 234

Aan 700 Voorraad goederen d 714

4 100 Kas d 107.100



in voorraad goederen d 35.100

Aan 800 Gerealiseerde winst verkopen d 18.000

Aan 150 Hoofdkantoor - 17.100

441 Huisvestingskosten d 1.400

490 Algemene kosten - 3.400

150 Hoofdkantoor - 100.912

d 100.000 + d 912

Aan 100 Kas d 105.712

5 –

6 999 Overboekingsrekening d 48.000


2405 a De keuze van de methode van boekhouden is onder meer afhankelijk van de ant-woorden op de volgende vragen:• Is het filiaal een zelfstandige eenheid?• Hoe ver strekt de zelfstandigheid van het filiaal zich uit?• Neemt de filiaalchef beleidsbeslissingen?• Koopt de filiaalchef zelf in?• Mag hij goederen doorzenden naar andere filialen?• Heeft de filiaalchef bevoegdheid ten aanzien van de prijsvaststelling?• Over welke automatiseringsfaciliteiten en overige technische hulpmiddelen

beschikt het filiaal?Naarmate het antwoord op deze vragen steeds vaker bevestigend is, is een zelf-standige filiaaladministratie te prefereren boven een niet-zelfstandige filiaalad-ministratie.Hierbij merken we op dat een zelfstandige filiaaladministratie ook op het hoofd-kantoor kan worden bijgehouden.

Hoofdstuk 24 243

b 1 InkoopboekInkopen d 400.000

Aan Hoofdkantoor d 400.000

Inkopen d 112.000

Te vorderen OB - 20.900


Aan Prijsverschillen inkopen - 2.000

2 Boek inkomende kledingVoorraad wintercollectie d 856.800

Aan Inkopen d 360.000

Aan Ongerealiseerde winst wintercollectie - 360.000

Aan Nog niet verschuldigde OB - 136.800

3 KasboekKas d 1.547.000

Ruilbonnen - 35.700

Aan Voorraad zelf ingekochte kleding d 327.250

Aan Voorraad wintercollectie - 1.195.950

Aan Voorraad zomercollectie - 59.500

4 Recapitulatiestaat kasregisterontvangstenOngerealiseerde winst zelf ingekochte kleding d 110.000

Nog niet verschuldigde OB - 52.250

Kostprijs omzet zelf ingekochte kleding - 165.000

Aan Omzet zelf ingekochte kleding d 275.000

Aan Te betalen OB - 52.250

Ongerealiseerde winst wintercollectie d 502.500


Kostprijs omzet wintercollectie - 502.500

Aan Omzet wintercollectie d 1.005.000


Kostprijs omzet zomercollectie d 50.000


Aan Omzet zomercollectie d 50.000


Bijdrage Hoofdkantoor:

Bijdragen kosten d 100.500

20% van d 502.500


244 Hoofdstuk 24

5 RuilregisterTerugname ruilkleding:

Voorraad wintercollectie d 4.760

Voorraad zelf ingekochte kleding - 19.040

Aan Ruilbonnen d 23.800

Terugdraaien omzet:

Omzet wintercollectie d 4.000

Omzet zelf ingekochte kleding - 16.000

Te betalen OB - 3.800

Aan Ongerealiseerde winst zelf ingekochte kleding d 6.400

Aan Ongerealiseerde winst wintercollectie - 2.000

Aan Kostprijs omzet zelf ingekochte kleding - 9.600

Aan Kostprijs omzet wintercollectie - 2.000

Aan Nog niet verschuldigde OB - 3.800

Terugdraaien bijdrage kosten hoofdkantoor:

Hoofdkantoor d 400

Aan Bijdragen kosten d 400

20% van d 2.000

6 Waardebonnenregistera Voorraad waardebonnen d 12.000

Aan In omloop te brengen waardebonnen d 12.000

b Personeelsdebiteuren d 9.000

Aan Verplichtingen wegens

in omloop zijnde waardebonnen d 9.000

In omloop te brengen waardebonnen d 9.000

Aan Voorraad waardebonnen d 9.000

7 Verkoopboek personeelsaankopenVoorraadboeking:

Verplichtingen wegens

in omloop zijnde waardebonnen d 19.040

Kortingen op verkopen aan personeel - 4.000

Te betalen OB - 760

19/119 x (d 23.800 – d 19.040)

Aan Voorraad wintercollectie d 23.800

Omzet aan personeel:Ongerealiseerde winst wintercollectie d 10.000


Kostprijs omzet wintercollectie - 10.000

Aan Omzet wintercollectie d 20.000


Hoofdstuk 24 245

Bijdrage hoofdkantoor:Hoofdkantoor d 1.200

20% van (d 10.000 – d 4.000)

Aan Bijdragen kosten d 1.200

8 Diverse-postenboeka Nog niet verschuldigde OB d 1.672

Ongerealiseerde winst zelf ingekochte kleding - 8.800

Aan Voorraad zelf ingekochte kleding d 10.472

b Kas d 3.570


Afschrijvingskosten incourante kleding - 17.000

Aan Voorraad zomercollectie d 23.800

Aan Te betalen OB - 570

2406 a Journaalposten voor het hoofdkantoor1 Meubilair d 1.000

Aan Filiaal d 1.000

2 Geen journaalpost

3 Gelden onderweg d 5.000

Aan Filiaal d 5.000

(stornoboeking)

4 Geen journaalpost

5 Omzet hoofdkantoor d 30.000

Aan Filiaal d 30.000

(stornoboeking)

Journaalposten voor het filiaal1 Geen journaalpost



3 Geen journaalpost

4 Algemene kosten filiaal d 1.000


5 Geen journaalpost

246 Hoofdstuk 24

Eliminatieposten• Na bovenstaande boekingen

heeft de rekening Filiaal een saldo van C d 30.000

heeft de rekening Hoofdkantoor een saldo van D d 30.000

• Van de rekening-courantverhouding wordt dus geboekt:Filiaal d 30.000


• Voor de gelden onderweg wordt geboekt:Kas d 5.000

Aan Gelden onderweg d 5.000

• Berekeningen en boekingen voor de omzet hoofdkantoor en de kostprijs daarvan.Omzet volgens saldibalans (na correctiepost 5; zie opgave) d 4.460.000

Hiervan geleverd aan Filiaal - 450.000

Werkelijke omzet d 4.010.000

Beginvoorraad d 700.000

Inkopen - 2.900.000

d 3.600.000

Eindvoorraad - 550.000

Afgeleverd d 3.050.000

Hiervan leveranties aan filiaal (inkoopprijs)

100/120 x d 450.000 = - 375.000

Kostprijs omzet d 2.675.000

Omzet hoofdkantoor d 450.000

d 4.460.000 – d 4.010.000

Kostprijs van de omzet hoofdkantoor - 2.675.000

Aan Goederen d 150.000

d 700.000 – d 550.000

Aan Inkopen door hoofdkantoor - 2.900.000

Aan Voorziening winstopslag - 75.000

Hoofdstuk 24 247

• Berekeningen en boekingen voor de kostprijs van de omzet van het filiaal

Inclusief Exclusief

winst- winst-

opslag opslag

Beginvoorraad d 150.000 d 125.000

Inkopen bij hoofdkantoor - 450.000 - 375.000

Inkopen bij derden - 229.000 - 229.000

■

d 829.000 d 729.000

Eindvoorraad - 150.000 - 130.000

■

Kostprijs van de filiaalomzet d 679.000 d 599.000■

Kostprijs van de omzet filiaal d 599.000

Voorziening winstopslag - 80.000

(d 679.000 – d 599.000)

Aan Inkopen door filiaal bij derden d 229.000

Aan Inkopen door filiaal bij hoofdkantoor - 450.000

• Eliminatie van de winstopslag uit de eindvoorraad filiaalgoederenVoorziening winstopslag d 20.000

Aan Goederen d 20.000

De winst-en-verliesrekening over 2010 van het hoofdkantoor is dan:Afschrijvingskosten d 20.000

Algemene kosten hoofdkantoor - 420.000

Kostprijs omzet hoofdkantoor - 2.675.000

Omzet hoofdkantoor d 4.010.000

Saldo winst - 895.000

■

d 4.010.000 d 4.010.000■

De winst-en-verliesrekening over 2010 van het filiaal is:Algemene kosten filiaal d 82.000

Kostprijs omzet filiaal - 599.000

Omzet filiaal d 975.000

Saldo winst - 294.000

■

d 975.000 d 975.000■

248 Hoofdstuk 24

De gecombineerde balans per 31 december 2010:Gebouwen d 890.000

Meubilair - 11.000

Goederen - 680.000


Bank - 161.000

Kas - 30.000



Saldo winst - 1.189.000


■

d 2.282.000 d 2.282.000■

b Voorraad filiaal d 30.000

Aan Voorraad goederen d 25.000

Aan Ongerealiseerde winst filiaal - 5.000

2408 Onderdeel 1

a 1 Goodwill d 60.000

Gebouwen - 894.000

Filiaal Deventer - 436.000

Aan Liquide middelen d 1.300.000

Aan Hypothecaire lening - 90.000

Voorraden d 50.000

Aan Filiaal Deventer d 50.000

Filiaal Enschede d 50.000


2 Winkelinventaris d 106.000

Voorraden - 550.000

Debiteuren - 10.000



Aan Hoofdkantoor - 386.000

Voorraden d 202.675

d 82.500 + d 120.175

Aan Ongerealiseerde winst en OB in voorraden d 202.675

Hoofdstuk 24 249

3 Voorraden d 71.400



Onderdeel 2A

b 1 a Filiaal Zwolle d 7.000


b Liquide middelen d 14.000

Aan Filiaal Enschede d 14.000

c Filiaal Enschede d 1.900

Aan Filiaal Zwolle d 1.900

d Geen journaalpost

2 a Voorraden d 9.000



b Geen journaalpost

c Hoofdkantoor d 1.900


d Geen journaalpost

3 a Geen journaalpost

b Hoofdkantoor d 16.000

Aan Liquide middelen d 16.000

c Liquide middelen d 1.900


d Geen journaalpost

4 a Geen journaalpost

b Geen journaalpost

c Geen journaalpost

250 Hoofdstuk 24

d Debiteuren d 7.140

Aan Opbrengst verkopen d 6.000

Aan Verschuldigde OB - 1.140

Kostprijs verkopen d 5.000

Ongerealiseerde winst en OB voorraden - 2.340


Onderdeel 2B

c 1 Goederen onderweg d 700

Aan Hoofdkantoor d 700

Gelden onderweg d 2.000


Opbrengst huren winkels d 150.000

Aan Exploitatiekosten d 150.000

Hoofdkantoor d 142.890

Aan Filiaal Zwolle d 142.890




Aan Filiaal Deventer d 542.900

Ongerealiseerde winst en OB in voorraden d 515.615*


* Zwolle d 290.000 d 414.120

Enschede - 410.000 - 609.875

Deventer - 520.000 - 711.620

d 1.220.000 – d 1.735.615 = d 515.615

2 Zie pagina 252.

Onderdeel 3

d 1 Ongerealiseerde winst en OB in voorraden d 238

Aan Voorraden d 238

2 Ongerealiseerde winst en OB in voorraden d 571

Voorziening incourante voorraden - 500


Hoofdstuk 24 251

c 2

Bedragen x d 1 Hoofd- Filiaal Filiaal Filiaal Eliminaties Saldi- Gecombi- Gecombi-

kantoor Zwolle Enschede Deventer Debet Credit balans neerde neerde

w&v-rek. balans

Debet

Gebouwen 4.100.000 4.100.000 4.100.000

Winkelinventaris 10.000 170.000 160.000 103.000 443.000 443.000

Goodwill 59.000 59.000 59.000

Voorraden 600.000 414.120 609.875 711.620 515.615 1.820.000 1.820.000

Goederen onderweg 700 700 700

Debiteuren 3.000 13.000 8.000 12.000 36.000 36.000

Liquide middelen 6.000 21.000 26.700 16.000 69.700 69.700

Gelden onderweg 2.000 2.000 2.000

Filiaal Zwolle 142.890 142.890

Filiaal Enschede 92.700 92.700

Filiaal Deventer 542.900 542.900

Te verrekenen omzetbelasting 3.000 600 500 400 4.500 4.500

Salarissen 200.000 160.000 190.000 15.000 565.000 565.000

Exploitatiekosten 471.000 148.000 119.000 8.000 150.000 596.000 596.000

Kostprijs verkopen 3.315.000 2.880.000 400.000 6.595.000 6.595.000

Saldo winst voor belastingen 224.000

6.230.490 4.241.720 3.994.075 1.266.020 14.290.900 7.980.000 6.534.900

Credit

Eigen vermogen 5.949.490 5.949.490 5.949.490

Hoofdkantoor

142.190 90.700 542.900 142.890

90.700

542.900 700

Hypothecaire lening 90.000 90.000 90.000

Lening o/g 33.300 33.300 33.300

Crediteuren 40.000 8.000 5.000 5.100 58.100 58.100

Voorziening incourante voorraden 5.660 8.200 5.800 19.660 19.660

Onger. winst en OB in voorraden 124.120 199.875 191.620 515.615

Opbrengst huren winkels 150.000 150.000

Opbrengst verkopen 3.900.000 3.600.000 480.000 7.980.000 7.980.000

Verschuldigde omzetbelasting 1.000 61.750 57.000 40.600 160.350 160.350

Saldo winst voor belastingen 224.000

6.230.490 4.241.720 3.994.075 1.266.020 1.444.805 1.444.805 14.290.900 7.980.000 6.534.900

252 Hoofdstuk 24

Hoofdstuk 25 253

25

De administratie van quasigoederen

2501 a Quasigoederen zijn bonnen of andere voorwerpen die waarde hebben, doordat zerecht geven op een toekomstige prestatie door de uitgevende onderneming.Voorbeelden van quasigoederen zijn treinkaartjes en telefoonkaarten.

b Twee indelingen van quasigoederen zijn: • quasigoederen met en zonder aangegeven nominale waarde;• onpersoonlijke en persoonlijke quasigoederen.

c Bij dienstverlenende bedrijven ontbreekt vaak een uitgaande goederenstroom.Door het gebruik van quasigoederen kan controle worden uit geoefend op de vol-ledigheid van de opbrengstverantwoording.

d Het intracomptabel vastleggen van de voorraad quasigoederen gebeurt uit con-trole-oogpunt en om op eenvoudige wijze gegevens te verzamelen voor hetopmaken van de jaarrekening.

e Wanneer de quasigoederen geen (vaste) nominale waarde hebben, kan de voor-raad niet intracomptabel geregistreerd worden.

2502 1 075 4% Winstd. oblig. in portefeuille d 200.000

Aan 076 4% Winstdelende obligatielening d 200.000

2 975 Kosten spaarzegelactie d 4.000



3 100 Kas d 913.000



Aan 175 Spaarzegels in omloop - 80.000

4 175 Spaarzegels in omloop d 735

Aan 100 Kas d 735

5 175 Spaarzegels in omloop d 49.000,00

975 Kosten spaarzegelactie - 1.000,00

Aan 075 4% Winstd. oblig. in portefeuille d 50.000,00

6 975 Kosten spaarzegelactie d 1.700,00


Aan 110 Bank d 2.023,00

7 160 Te betalen interest d 4.000,00

161 Te betalen winstaandeel obligaties - 2.000,00

Aan 165 Te betalen coupons d 6.000,00

8 165 Te betalen coupons d 4.800,00

Aan 100 Kas d 4.800,00

9 175 Spaarzegels in omloop d 1.210,60

4% van (d 80.000 – d 49.735)

Aan 975 Kosten spaarzegelactie d 1.210,60

2503 1 4 . . Aanmaakkosten penningen d 3.000

1 . . Te vorderen OB - 570


2 1 . . Kas d 15.000

Aan 1 . . Penningen in omloop d 15.000

3 101 Kasregisters d 10.600

Aan 8 . . Opbrengst kantinegoederen d 10.000

Aan 1 . . Te betalen OB - 600

4 1 . . Penningen in omloop d 12.000

Aan 101 Kasregisters d 12.000

2504 a 1 1 4 . . Aanmaakkosten penningen d 3.000



190 Penningen in voorraad d 50.000

Aan 191 In omloop te brengen penningen d 50.000

2 1 . . Kas d 15.000

Aan 190 Penningen in voorraad d 15.000

254 Hoofdstuk 25

Hoofdstuk 25 255

191 In omloop te brengen penningen d 15.000

Aan 192 Penningen in omloop d 15.000




4 190 Penningen in voorraad d 12.000


192 Penningen in omloop d 12.000

Aan 191 In omloop te brengen penningen d 12.000

2 Rekening 192 Penningen in omloop; balans Credit d 3.000.

b 1 1 4 . . Aanmaakkosten penningen d 3.000



190 Penningen in voorraad d 50.000

Aan 192 Penningen in omloop d 50.000

2 1 . . Kas d 15.000

Aan 190 Penningen in voorraad d 15.000




4 190 Penningen in voorraad d 12.000


2 Het saldo van de rekeningen 190 en 192:190 Penningen in voorraad Debet d 47.000

192 Penningen in omloop Credit - 50.000

Balans Credit d 3.000

2505 1 460 Aanmaakkosten zegels d 1.000



190 Zegelvoorraad d 50.000

Aan 195 In omloop te brengen zegels d 50.000

2 191 Zegels bij caissières d 1.000

Aan 190 Zegelvoorraad d 1.000

3 a 830 Verleende rabatten d 10.000

Aan 191 Zegels bij caissières d 10.000

195 In omloop te brengen zegels d 10.000

Aan 196 Zegels in omloop d 10.000

b 101 Winkelkassen d 241.000

196 Zegels in omloop - 9.000



4 100 Centrale kas d 241.000

Aan 101 Winkelkassen d 241.000

5 196 Zegels in omloop d 1.000

Aan 830 Verleende rabatten d 1.000

2507 a 1 140 Voorraad gecreëerde A- en B-bonnen d 50.000

Aan 145 Cadeaubonnen in omloop d 50.000

2 140 Voorraad gecreëerde A- en B-bonnen d 600

Aan 145 Cadeaubonnen in omloop d 600


Aan 805 Verkopen winkel d 229.800

Aan 140 Voorraad gecreëerde A- en B-bonnen - 3.800

4 100 Kas d 228.600

145 Cadeaubonnen in omloop - 4.000

141 Voorraad ingenomen C-bonnen - 1.000


5 145 Cadeaubonnen in omloop d 800

Aan 835 Verkopen doorleveringen d 800

830 Kostprijs doorleveringen d 696

Aan 120 Clearingbureau rekening-courant d 696

6 120 Clearingbureau rekening-courant d 840

810 Kortingen cadeaubonnen - 160

Aan 141 Voorraad ingenomen C-bonnen d 1.000

256 Hoofdstuk 25

7 820 Omzetbelasting d 36.522,15

180 Terug te vorderen OB - 111,13

Aan 185 Te betalen OB d 36.633,28

b d 26.000 – d 20.000 = d 6.000.

c De omzetbelasting is ook al betaald over de cadeaubonnen die nog in omloopzijn, dus naar balans debet moet 19/119 x d 6.000 = d 957,98.

Hoofdstuk 25 257

258 Hoofdstuk 26

26

De administratie van statiegeld

2601 a 1 730 Ingekochte emballage d 8.000


735 PV op ingekochte emballage - 400



840 Rabatten en kortingen - 300



Aan 180 Statiegeld - 5.000



3 180 Statiegeld d 3.500


4 980 Resultaten emballage d 48

Aan 730 Ingekochte emballage d 48

5 180 Statiegeld d 700

Aan 730 Ingekochte emballage d 560


Aan 980 Resultaten emballage - 28

[1.400 x (d 0,50 – d 0,40)] – d 112

b Met behulp van de rekeningen 730 en 180.

2602 1 720 Glazen potten in eigendom d 12.500


Aan 721 Prijsverschillen glazen potten - 500

+

146 Glazen potten in magazijn d 17.500

Aan 145 Statiegeld glazen potten d 17.500



Aan 146 Glazen potten in magazijn - 3.500

3 146 Glazen potten in magazijn d 2.100


4 100 Kas d 50

920 Resultaten glazen potten - 200

Aan 720 Glazen potten in eigendom d 250

+

145 Statiegeld glazen potten d 350

Aan 146 Glazen potten in magazijn d 350

5 720 Glazen potten in eigendom d 5.000

721 Prijsverschillen glazen potten - 600


+

146 Glazen potten in magazijn d 7.000


6 Op het moment van de prijswijzigingen hebben de rekeningen 145, 146 en 720de volgende saldi:

145 Statiegeld glazen potten d 52.150 149.000 potten

146 Glazen potten in magazijn d 29.750 85.000 potten

720 Glazen potten in eigendom d 37.250 149.000 potten

De journaalpost van de prijswijziging wordt:720 Glazen potten in eigendom d 7.450

149.000 x d 0,05

146 Glazen potten in magazijn - 4.250

85.000 x d 0,05

147 Correctie statiegeld glazen potten - 3.200

(149.000 – 85.000) x d 0,05


149.000 x d 0,05

Aan 721 Prijsverschillen glazen potten - 7.450

(of: Aan 920 Resultaten glazen potten)



Aan 146 Glazen potten in magazijn - 4.000

Hoofdstuk 26 259

▲▲

▲

8 146 Glazen potten in magazijn d 5.600

14.000 x d 0,40


Aan 147 Correctie statiegeld glazen potten - 500

10.000 x d 0,05

9 Van de glazen potten met een statiegeldprijs van d 0,35 zijn in omloop:(149.000 – 85.000) – 10.000 = 54.000.De journaalpost wordt dus:

145 Statiegeld glazen potten d 2.160

5.400 x d 0,40

Aan 720 Glazen potten in eigendom d 1.620

5.400 x d 0,30

Aan 147 Correctie statiegeld glazen potten - 270

5.400 x d 0,05

Aan 920 Resultaten glazen potten - 270

5.400 x d 0,05

2603 1 750 Voorraad emballage in magazijn d 7.500

180 Te verrekenen OB - 1.330


Aan 755 Prijsverschillen emballage - 500



Aan 147 Statiegeld emballage - 47.500

Aan 565 Opslag schoonmaakkosten emballage - 2.500

Aan 181 Verschuldigde OB - 47.975

751 Emballage in omloop d 37.500

Aan 750 Voorraad emballage in magazijn d 37.500

810 Toeslag schoonmaakkosten

emballage d 1.250

Aan 565 Opslag schoonmaakkosten emballage d 1.250

3 147 Statiegeld emballage d 28.500


752 Terugontvangen emballage d 22.500

Aan 751 Emballage in omloop d 22.500

4 750 Voorraad emballage in magazijn d 30.000

Aan 752 Terugontvangen emballage d 30.000

5 985 Resultaten afgekeurde emballage d 375

Aan 752 Terugontvangen emballage d 375

260 Hoofdstuk 26

2605 a 1 302 Vaten in Assen d 5.050

250 x d 20,20

Aan 300 Gecontracteerde vaten d 5.000

250 x d 20

Aan 301 Geactiveerde inkoopkosten - 50

250 x d 0,20

2 125 Vatencontract d 3.330

180 x d 18,50

Aan 123 Emballagefabriek d 3.330

3 303 Ontvangen vaten in Emmen d 11.550

550 x d 21

Aan 306 Vaten onder afnemers d 11.550

4 124 Statiegeld d 14.400

600 x d 24



75 x d 21

Aan 307 Vaten van afnemers d 1.575


120 x d 21

Aan 302 Vaten in Assen d 2.424

120 x d 20,20

Aan 545 Gedekte transport- en merkkosten - 96

7 304 Vaten in expeditiemagazijn d 8.820

420 x d 21

Aan 303 Ontvangen vaten in Emmen d 8.820

305 In rekening te brengen schoonmaakkosten d 420

420 x d 1

Aan 555 Gedekte schoonmaakkosten d 420

8 306 Vaten onder afnemers d 11.130

530 x d 21

307 Vaten van afnemers - 1.050

50 x d 21

Aan 304 Vaten in expeditiemagazijn d 12.180

580 x d 21

Hoofdstuk 26 261


530 x d 25

Aan 124 Statiegeld d 12.720

530 x d 24

Aan 305 In rekening te brengen schoonmaakkosten - 530

530 x d 1

120 Debiteuren d 50

50 x d 1

Aan 305 In rekening te brengen schoonmaakkosten d 50

10 308 Afschrijving vaten d 12

980 Incidentele resultaten op vaten - 9

Aan 303 Ontvangen vaten in Emmen d 21


124 Statiegeld - 48

Aan 306 Vaten onder afnemers d 42

Aan 980 Incidentele resultaten op vaten - 34


980 Incidentele resultaten op vaten - 18

Aan 304 Vaten in expeditiemagazijn d 21

Aan 305 In rekening te brengen schoonmaakkosten - 1

262 Hoofdstuk 26

bBalans

Nr Rekening Debet Credit

123 Emballagefabriek d 1.480

80 x d 18,50

124 Statiegeld - 48.000

2.000 x d 24

125 Vatencontract - 100.085

5.410 x d 18,50

300 Gecontracteerde vaten d 104.000

5.200 x d 20

301 Geactiveerde inkoopkosten - 1.040

5.200 x d 0,20

302 Vaten in Assen - 6.060

300 x d 20,20

303 Ontvangen vaten in Emmen - 8.400

400 x d 21

304 Vaten in expeditiemagazijn - 12.600

600 x d 21

305 In rekening te brengen schoonmaakkosten - 600

600 x d 1

306 Vaten onder afnemers - 42.600

2.000 x d 21

307 Vaten van afnemers - 420

20 x d 21

308 Afschrijving vaten - 29.800

(400 + 600 – 20 + 2.000) x d 10

2606 1 Contractenregister361 Afgeroepen op contract

gekochte flessen en kratten d 12.800

24.000 x d 0,20 + 2.000 x d 4

Aan 360 Op contract gekochte flessen en kratten d 12.800

2 Magazijnontvangstenboek350 Voorraad nieuwe flessen d 2.400

12.000 x d 0,20

351 Voorraad nieuwe kratten - 4.000

1.000 x d 4

Aan 361 Afgeroepen op contract

gekochte flessen en kratten d 6.400

Hoofdstuk 26 263

3 Inkoopboek161 Verplichtingen uit hoofde van

afgesloten inkoopcontracten d 6.400



4 Emballageregistera 157 Te verzenden statiegeldnota’s d 480.000

40.000 x d 12

Aan 159 Statiegeld emballage-eenheden d 480.000

390 Emballage-eenheden onder derden d 480.000

40.000 x d 12

Aan 350 Voorraad nieuwe flessen d 64.800

27.000 x 12 x d 0,20

Aan 351 Voorraad nieuwe kratten - 108.000

27.000 x d 4

Aan 380 Voorraad emballage-eenheden - 156.000

13.000 x d 12

Aan 382 Correctie inkoopprijs tot

statiegeldprijs emballage-eenheden - 151.200

27.000 x (d 12 – d 6,40)

b 383 Retour ontvangen emballage-eenheden d 180.000

15.000 x d 12

Aan 390 Emballage-eenheden onder derden d 180.000

159 Statiegeld emballage-eenheden d 179.750

(15.000 x d 12) – (500 x d 0,50)

Aan 158 Te verzenden creditnota’s voor

geretourneerde emballage-eenheden d 161.775

90% van d 179.750

Aan 270 Intern te verrekenen emballagekosten - 17.975

10% van d 179.750

159 Statiegeld emballage-eenheden d 250

500 x d 0,50

Aan 350 Voorraad nieuwe flessen d 100

500 x d 0,20

Aan 181 Te betalen omzetbelasting - 40

Aan 951 Resultaat op niet geretourneerde

emballage-eenheden - 110

264 Hoofdstuk 26

c 383 Retour ontvangen

emballage-eenheden d 300.000

25.000 x d 12

Aan 158 Te verzenden creditnota’s voor

geretourneerde emballage-eenheden d 144.000

90% van 25.000 x d 6,40

Aan 270 Intern te verrekenen emballagekosten - 16.000

10% van 25.000 x d 6,40

Aan 382 Correctie inkoopprijs tot


25.000 x (d 12 – d 6,40)

952 Verlies op geretourneerde

emballage-eenheden van

vóór 1 januari 2010 d 80.000

Aan 381 Afschrijving emballage-eenheden d 80.000

25.000 x 50% van d 6,40

d 381 Afschrijving emballage-eenheden d 3.200

1.000 x 50% van d 6,40

382 Correctie inkoopprijs tot


1.000 x (d 12 – d 6,40)

950 Resultaat buiten gebruik gestelde

emballage-eenheden - 3.200

1.000 x 50% van d 6,40

Aan 383 Retour ontvangen emballage-eenheden d 12.000

1.000 x d 12

5 Register interne leveringen380 Voorraad emballage-eenheden d 360.000

30.000 x d 12

Aan 383 Retour ontvangen

emballage-eenheden d 360.000

270 Intern te verrekenen

emballagekosten d 6.000

Aan 533 Dekking spoelafdeling d 6.000

Hoofdstuk 26 265

6 Afschrijvingsregister420.000 flessen à d 0,20 = d 84.000 à 8,00% = d 6.720

35.000 kratten à d 4,00 = d 140.000 à 9,75% = - 13.650

240.000 flessen à d 0,10 = d 24.000 à 8,00% = - 1.920

20.000 kratten à d 2,00 = d 40.000 à 9,75% = - 3.900

d 26.190

270 Intern te verrekenen emballagekosten d 26.190

Aan 381 Afschrijving emballage-eenheden d 26.190

2607 a 1 100 Kas d 12.000

Aan 190 Statiegeld dekkleden d 12.000

741 Voorraad dekkleden bij huurders d 9.000

Aan 740 Voorraad dekkleden in magazijn d 9.000

2 740 Voorraad dekkleden in magazijn d 45.000


Aan 742 PV bij inkoop dekkleden - 5.000

3 190 Statiegeld dekkleden d 26.125

Aan 100 Kas d 26.125

740 Voorraad dekkleden in magazijn d 22.500

Aan 741 Voorraad dekkleden bij huurders d 22.500

4 444 Afschrijvingskosten dekkleden d 750

60 x d 12,50

190 Statiegeld dekkleden - 3.000

240 x d 12,50

Aan 745 Afschrijving dekkleden d 3.750

5 745 Afschrijving dekkleden d 4.050

4 x d 450 + 6 x 30 x d 12,50

980 Resultaten dekkleden - 450

Aan 740 Voorraad dekkleden in magazijn d 4.500

b 1 190 Statiegeld dekkleden d 437,50

Aan 980 Resultaten dekkleden d 437,50

266 Hoofdstuk 26

2 • Op in een bepaalde maand aangeschafte dekkleden wordt in die maand nietafgeschreven, maar bij verhuur wel huur in rekening gebracht.

• Op in een bepaalde maand teruggekeerde dekkleden (aangeschaft in vorigemaanden) die later in die maand weer worden verhuurd, wordt twee keerhuur in rekening gebracht. Op deze dekkleden wordt echter maar één maalafschrijving geboekt, of na het verstrijken van de levensduur geheel geenafschrijving geboekt.

Hoofdstuk 26 267

268 Hoofdstuk 27

27

Herhalingsopgaven

2701 a 770 12.000 x d 12,50 = d 150.000

870 52.500 x d 13 = - 682.500

771 7.500 x d 8 = - 60.000

673 7.500 x (d 13 – d 8) = - 37.500

772 8.000 x d 5,90* = - 47.200

Aan 674 80.000 x (d 3,60 + d 1,50) = d 408.000

Aan 675 72.000 x d 1,60 + 8.000 x 50% x d 1,60 = - 121.600

Aan 676 72.000 x (d 3,40 + d 1 + d 1,40) = - 417.600

Aan 677 60.000 x (d 13 – d 12,50) = - 30.000

* d 3,60 + d 1,50 + 50% x d 1,60 = d 5,90

872 5.000 x d 8 = d 40.000

Aan 771 d 40.000

b Omzet:

• goedgekeurde onderdelen PX3 d 787.500

• afgekeurde onderdelen PX3 - 42.500

d 830.000

Toename voorraden:

• ongekeurde onderdelen PX3 12.000 x d 12,50 = - 150.000

• afgekeurde onderdelen PX3 (7.500 – 5.000) x d 8 = - 20.000

• onderdelen PX3 in bewerking - 47.200

Som der bedrijfsopbrengsten d 1.047.200

Diverse kosten:

• grondstofkosten d 408.000

• directe arbeidskosten - 126.800

• kosten machines I - 330.500

• kosten machines II - 101.900

- 967.200

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen d 80.000

c (1) Budgetresultaat machines I:

Kosten d 330.500

Budget 1.500 x d 170 + x d 50 = - 328.000

V d 2.500

(2) Bezettingsresultaat machines II:

(750 – 700*) x d 140 = V - 7.000

* d 98.000 : d 140 = 700.

(3) Efficiencyresultaat grondstof P:

Hs = 800 x 40 kg = 32.000 kg

Hw= 31.800 kg

Verschil 200 kg x d 9 = W - 1.800

(4) Efficiencyresultaat grondstof X:

Hs = 800 x 25 kg = 20.000 kg

Hw = 20.300 kg

Verschil 300 kg x d 6 = V - 1.800

(5) Efficiencyresultaat directe arbeidsuren:

Hs = (720 x 4 uur) + (80 x 2 uur) = 3.040 uur

Hw = d 124.000 : d 40 = 3.100 uur

Verschil 60 uur x d 40 = V - 2.400

(6) Efficiencyresultaat machines I

Hs = 720 x 2 uur = 1.440 uur

Hw = 1.460 uur

20 uur x d 220 = V - 4.400

(7) Resultaat afkeuring onderdelen:

Hs = 10% x 60.000 = 6.000 onderdelen

Hw= 60.000 – 52.500 = 7.500 onderdelen

Verschil 1.500 onderdelen

x (d 13 – d 8) = V - 7.500

d 321.200

d 220

Hoofdstuk 27 269

(8) Resultaat verkochte afgekeurde onderdelen PX3

Opbrengst tegen standaardverkoopprijs

5.000 x d 8 = d 40.000

Werkelijke opbrengst - 42.500

W - 2.500

2702 We stellen eerst de volgende grootboekrekeningen samen.

Gebouw (vennootschappelijk)


31/12 Naar balans - 1.950.000

d 2.080.000 d 2.080.000

Gebouw (fiscaal)


31/12 Naar balans - 1.740.000

d 1.856.000 d 1.856.000

Deelnemingen (vennootschappelijk)

1/1 Balans d 2.200.000 Ontvangen dividend d 200.000

Aankoop deelneming - 1.000.000 Liquidatie-uitkering - 70.000

Resultaat deelneming - 500.000 Liquidatieverlies - 30.000

31/12 Naar balans - 3.400.000

d 3.700.000 d 3.700.000

Goodwill (vennootschappelijk)

Aankoop deelneming d 250.000 Afschrijving d 25.000

31/12 Naar balans - 225.000

d 250.000 d 250.000

270 Hoofdstuk 27

Hoofdstuk 27 271

Deelnemingen (fiscaal)

1/1 Balans d 1.700.000 Liquidatie-uitkering d 70.000

Aankoop deelneming - 1.250.000 Liquidatieverlies - 230.000

31/12 Naar balans - 2.650.000

d 2.950.000 d 2.950.000

Voorziening incourante voorraden (vennootschappelijk)

Afboeking d 22.500 1/1 Balans d 50.000

31/12 Naar balans - 47.500 Winst-en-verliesrekening - 20.000

d 70.000 d 70.000

Voorziening incourante voorraden (fiscaal)



d 51.000 d 51.000

Voorziening dubieuze debiteuren (vennootschappelijk)



d 65.000 d 65.000

Voorziening dubieuze debiteuren (fiscaal)



d 38.000 d 38.000

272 Hoofdstuk 27

Garantievoorziening (vennootschappelijk)



d 72.000 d 72.000

Garantievoorziening (fiscaal)



d 58.500 d 58.500

aFiscale winst-en-verliesrekening over 2011

Bedrijfsopbrengsten

Omzet goederen d 28.000.000

Dividend deelneming - 200.000

d 28.200.000

Kosten van grondstoffen en uitbesteed werk

Kostprijs omzet goederen d 25.027.500

Personeelskosten


Tantièmes - 30.000

Afschrijvingen

Gebouw - 116.000

Waardeveranderingen

Dotatie voorziening incourante voorraden - 21.000

Dotatie voorziening dubieuze debiteuren - 22.000

Dotatie garantievoorziening - 9.500

Overige bedrijfskosten

Vrachtkosten - 448.000

Andere kosten - 170.750

Liquidatieverlies deelneming - 230.000

- 27.837.750

Saldo winst-en-verliesrekening d 362.250

Hoofdstuk 27 273

b


Gebouw d 1.740.0000 Ondernemingsvermogen d 6.240.7003

Deelnemingen - 2.650.0000 (inclusief fiscale reserves)

Voorraden - 921.5001 Garantievoorziening - 54.0000

Debiteuren - 432.0002 Crediteuren - 36.3000

Belastingvordering - 3.5000 Te betalen tantièmes - 30.0000

Effecten - 410.0000


d 6.361.0000 d 6.361.0000

1 d 902.500 + d 47.500 – d 28.500 = d 921.500.

2 d 405.000 + d 45.000 – d 18.000 = d 432.000.

3 Sluitpost.

c(Voorlopige) Berekening belastbaar bedrag

Ondernemingsvermogen eind 2011 d 6.240.700

Ondernemingsvermogen begin 2011 d 4.878.450

Kapitaalstortingen in de loop van 2011 - 1.000.000

+

- 5.878.450





Deelnemingsvrijstelling:

Dividend deelnemingen - 200.000

–

Belastbare winst = Belastbaar bedrag d 162.250

dBalanspost Vennoot- Fiscaal Basis voor Basis voor

schappelijk actieve passieve

latentie latentie

Gebouw d 1.950.000 d 1.740.000 d 210.000

Voorziening inc. voorraden - 47.500 - 28.500 d 19.000

Voorziening dub. debiteuren - 45.000 - 18.000 - 27.000

Garantievoorziening - 67.500 - 54.000 - 13.500

■

d 59.500 d 210.000■

25% van (d 210.000 – d 59.500) = d 37.625 (passieve latentie).

e Vennootschappelijke winst d 850.000

Effect deelnemingsvrijstelling –/– d 500.000

Effect hoger liquidatieverlies –/– - 200.000

Afschrijvingskosten goodwill + - 25.000

Tantièmes –/– - 30.000

–/– - 705.000

d 145.000

Belastinglast hierover 25% van d 145.000* = d 36.250

Overdruk herwaardering 25% van d 14.000* = + - 3.500

Belastinglast d 39.750

* Afschrijving gebouw in 2011:

• vennootschappelijk d 130.000

• fiscaal - 116.000

Verschil d 14.000

f Belastinglast volgens e d 39.750

Effect compensabel verlies 25% van d 162.250 = - 40.563

Belasingbate d 813

274 Hoofdstuk 27

g Compensabel verlies per 31 december 2010 d 200.000

Te verrekenen in 2011 - 162.250

Overblijvend compensabel verlies d 37.750

Actieve belastinglatentie25% van d 37.750 = d 9.438.

h 1

(Definitieve) Fiscale balans per 31 december 2011

Gebouw d 1.740.0000 Ondernemingsvermogen d 6.281.2632

Deelnemingen - 2.650.0000 (inclusief fiscale reserves)

Voorraden - 921.5000 Garantievoorziening - 54.0000

Debiteuren - 432.0000 Crediteuren - 36.3000

Belastingvordering - 44.0631 Te betalen tantièmes - 30.0000

Effecten - 410.0000


d 6.401.5630 d 6.401.5630

1 d 3.500 + 25% van d 162.250 = d 44.063.

2 d 6.240.700 + 25% van d 162.250 = d 6.281.263.

Hoofdstuk 27 275

2(Definitieve) Berekening belastbaar bedrag

Ondernemingsvermogen eind 2011 d 6.281.263

Ondernemingsvermogen begin 2011 d 4.878.450

Kapitaalstortingen in de loop van 2011 - 1.000.000

+

- 5.878.450

–



Vennootschapsbelasting (25% van d 162.250) - 40.563

–


Deelnemingsvrijstelling:

Dividend deelnemingen - 200.000

–

Belastbare winst = Belastbaar bedrag d 162.250

2703 a Leaseverplichtingen d 16.000

Financieringskosten vrachtwagen - 13.000

Aan Leasecrediteuren d 29.000

b Mutatie Kas d 5.000 positief.Mutatie Banken d 47.000 positief.Totaal d 52.000 positief.

276 Hoofdstuk 27

Hoofdstuk 27 277

cKasstroomoverzicht


Bedrijfsresultaat + d 266.0000

Afschrijving gebouwen + - 250.0000

Afschrijving machines + - 397.0000

Afschrijving vrachtwagen + - 20.0000

Dotatie voorziening incourante materialen + - 46.0000

Dotatie voorziening wanbetaling + - 35.0000

Dotatie garantievoorziening + - 50.0000

Mutatie materialen – - 15.0000

Mutatie onderhanden werk + - 38.0000

Mutatie debiteuren + - 126.0000

Mutatie vooruitbetaalde kosten + - 10.0000

Onttrekking voorziening incourante materialen – - 6.0000

Onttrekking voorziening wanbetaling – - 45.0000

Onttrekking garantievoorziening – - 125.0000

Mutatie crediteuren – - 170.0000

Mutatie te betalen uitbesteed werk – - 30.0000

Kasstroom uit bedrijfsoperaties + d 847.000

Betaalde interest – d 88.0000

Betaalde vennootschapsbelasting – - 136.0001

Betaalde tantièmes – - 90.0000

– - 314.000

Kasstroom uit operationele activiteiten + d 533.000


Investering in gebouwen – d 100.0000

Desinvestering van machines + - 288.0002

Investering in machines – - 573.0002

Kasstroom uit investeringsactiviteiten – - 385.000


Emissie aandelen + d 150.0000

Aflossing 8% lening o/g – - 50.0000

Aflossing leaseverplichtingen – - 16.0000


Kasstroom uit financieringsactiviteiten – - 96.000

Toename geldmiddelen + d 52.000

278 Hoofdstuk 27

1

Te betalen vennootschapsbelasting

Betaald (sluitpost) d 136.000 1/1 Balans d 60.000

31/12 Naar balans - 20.000 W&V-rekening - 45.000

W&V-rekening - 13.000

Mutatie voorziening latente

belastingverplichtingen - 38.000

d 156.000 d 156.000

2

Machines (tegen boekwaarde)

1/1 Balans d 975.000 Afschrijving 2008 d 397.000*Investering (sluitpost) - 573.000 Boekwaarde verbrande

machine - 236.000*

31/12 Naar balans - 915.000*

d 1.548.000 d 1.548.000*

• De totale desinvestering was: d 236.000 + d 52.000 (buitengewone bate) = d 288.000.

d 1

Debiteuren

1/1 Balans d 230.000 Afgeboekt d 45.000

Omzet - 16.300.000 Ontvangen - 16.381.000

31/12 Naar balans - 104.000

d 16.530.000 d 16.530.000

Voorziening debiteuren

Afgeboekt d 45.000 1/1 Balans d 20.000


d 55.000 d 55.000

Het ontvangen bedrag van debiteuren is d 16.381.000.

Hoofdstuk 27 279

2

Materialen

1/1 Balans d 595.000 Naar voorziening d 6.000

Inkopen - 4.021.000 W&V-rekening - 4.000.000

31/12 Naar balans - 610.000

d 4.616.000 d 4.616.000

Voorziening incourante materialen

Onttrekking d 6.000 1/1 Balans d –


d 46.000 d 46.000

Crediteuren

Betaald d 4.191.000 1/1 Balans d 480.000

31/12 Naar balans - 310.000 Inkopen - 4.021.000

d 4.501.000 d 4.501.000

Het betaalde bedrag aan crediteuren is d 4.191.000.

e Operationele kasstromenOntvangen van debiteuren + d 16.381.000

Betaald aan crediteuren – - 4.191.000

Betaald uitbesteed werk – - 580.000

Betaalde lonen en salarissen – - 4.910.000

Betaalde sociale lasten – - 1.436.000

Betaalde garanties – - 125.000

Betaalde overige bedrijfskosten – - 4.292.000

Kasstroom uit bedrijfsoperaties + d 847.000

f

Gebouwen (vennootschappelijk)


Verbouwing - 100.000 31/12 Naar balans - 3.850.000

d 4.100.000 d 4.100.000

Gebouwen (fiscaal)


Verbouwing - 100.000 31/12 Naar balans - 4.310.000

d 4.500.000 d 4.500.000

1 Resultatenbenadering:Vennootschappelijke afschrijving d 250.000

Fiscale afschrijving - 190.000

Verschil d 60.000 x 0,25 = d 15.000

2 Balansbenadering1/1 Fiscaal d 400.000 hoger x 0,25 = d 100.000

31/12 Fiscaal d 460.000 hoger x 0,25 = - 115.000

Verschil d 15.000

De mutatie van d 15.000 heeft geleid tot een debitering bij de balanspost ‘Voor-ziening latente belastingverplichtingen’.

2704 a 1 145 Leasedebiteuren d 611.000

20 x d 30.550

Aan 850 Opbrengst verkopen machines CM60 d 611.000

800 Kostprijs verkopen machines CM60 d 360.000

20 x d 18. 000

Aan 710 In lease te leveren machines CM60 d 360.000

280 Hoofdstuk 27

146 Van leasedebiteuren te ontvangen afsluitkosten d 3.570

Aan 565 Dekking administratiekosten leaseafdeling d 3.000

20 x d 150


20 x d 28,50

2 710 In lease te leveren machines CM60 d 288.000

16 x d 18.000

Aan 700 Machines CM60 d 288.000

147 Van leasedebiteuren te ontvangen OB d 94.696

16 x d 5.918,50


3 148 Vervallen leasetermijnen d 10.125,00

15 x d 675


15 x d 345

Aan 920 Interestbaten leasecontracten - 4.800,00

15 x (d 305 + d 15)

Aan 565 Dekking administratiekosten leaseafdeling - 150,00

15 x d 10

+ voor de omzetting van 1 machine CM60 in een

contante verkoop (per bank ontvangen)

110 Bank d 36.354,50

122 Terug te vorderen OB - 114,00


Aan 147 Van leasedebiteuren te ontvangen OB - 5.918,50


10 x d 675


10 x d 348

Aan 920 Interestbaten leasecontracten - 3.170

10 x (d 302 + d 15)

Aan 565 Dekking administratiekosten leaseafdeling - 100

10 x d 10

5 110 Bank d 9.450

14 x d 675


6 1 10 Bank d 5.400

8 x d 675


Hoofdstuk 27 281

b Balanspost LeasedebiteurenIn het tweede kwartaal 2010 is• Gedebiteerd (10 + 16 + 20) x d 30.550 = d 1.405.300

• Gecrediteerd (10 + 15) x d 345 = d 8.625

1 x d 30.550 = - 30.550

10 x d 348 = - 3.480

–/– - 42.655

Debet op de balans op te nemen d 1.362.645

Balanspost Vervallen leasetermijnenIn het tweede kwartaal 2010 is• Gedebiteerd (10 + 15 + 10) x d 675 = d 23.625

• Gecrediteerd (8 + 14 + 8) x d 675 = - 20.250

Debet op de balans op te nemen d 3.375

Of: 5 openstaande termijnen van d 675 = d 3.375

c 1 149 Dubieuze leasedebiteuren d 28.431,00


d 30.550 – (d 345 + d 348 + d 351 + d 355 + d 720)

2 705 Teruggenomen machines CM60 d 20.000,00

149 Dubieuze leasedebiteuren - 5.301,45

970 Verlies op leasedebiteuren (sluitpost) - 6.539,00

Aan 148 Vervallen termijnen d 4.050,00

6 x d 675

Aan 149 Dubieuze leasedebiteuren - 26.944,00

d 28.431 – d 1.487

Aan 120 Te betalen OB - 846,45

121 Te vorderen OB d 3.800,00

Aan 150 Crediteuren d 3.800,00

282 Hoofdstuk 27

d 1 Per 1 november 2011 is van de 10 machines CM60• De boekwaarde:

Aanschafprijs 10 x d 30.550 = d 305.500

Cum. afschrijving 24 x (d 305.500 – d 35.500) : 60 = - 108.000

–

d 197.500

• De verkoopopbrengst 10 x d 23.700 = - 237.000

Verschil d 39.500

2 Boekwaarde Reële waarde Verkoopopbrengstd 197.500 d 210.000 d 237.000

+ d 12.500 + d 27.500Te boeken als winst. Als overlopende post

op de balans opnemen.

e 1 130 Debiteuren d 282.030

1,19 x 10 x d 23.700




0,19 x 10 x d 23.700

Aan 945 Resultaat verkochte vaste activa - 12.500

Aan 195 Te verrekenen resultaat verkochte vaste activa - 27.000

2 415 Kosten machines CM60 d 8.500



195 Te verrekenen resultaat verkochte vaste activa d 750

d 27.000 : 36

Aan 415 Kosten machines CM60 d 750

Hoofdstuk 27 283

▲ ▲ ▲ ▲

284 Hoofdstuk 27

2705 a 1 Rekening 125, nog openstaand volgens de contracten:Contract A 50% van d 40.000 = d 20.000

Contract B 80% van d 90.000 = - 72.000

Contract C 10% van d 50.000 = - 5.000

d 97.000

Rekening 127, nog te realiseren winst:Contract A 50% van d 6.000 = d 3.000

Contract B 80% van d 10.000 = - 8.000

Contract C 10% van d 6.000 = - 600

d 11.600

2 De reeds gerealiseerde winst op de contracten bedraagt:Contract A (50% van d 40.000) – d 15.000 = d 5.000

Contract B (20% van d 90.000) – d 17.000 = - 1.000

Contract C (90% van d 50.000) – d 37.000 = - 8.000

d 14.000

d 83.000 – d 14.000 = d 69.000 (of de som van de nacalculatorische kosten).

b 1 125 Debiteuren wegens aangenomen werk d 100.000

Aan 126 Uit te voeren werken d 80.000

Aan 127 Ongerealiseerde winst aangenomen werk - 20.000

2 155 Uitbesteed werk d 37.500

Aan 156 Crediteuren wegens uitbesteed werk d 37.500

3 125 Debiteuren wegens aangenomen werk d 260.000

Aan 126 Uit te voeren werken d 260.000

910 Kosten verlieslatende contracten d 10.000


4 420 Kosten uitbesteed werk d 18.000



+

156 Crediteuren wegens uitbesteed werk d 18.000

Aan 155 Uitbesteed werk d 18.000

Hoofdstuk 27 285

5 700 Onderhanden werken d 134.000

500 Indirecte kosten - 59.000

Aan 499 Overboekingsrekening d 193.000

+

700 Onderhanden werken d 58.000

50% van (d 64. 000 + d 52.000)

Aan 505 Dekking indirecte kosten d 58.000


Aan 140 Termijnen aangenomen werk d 5.000

Aan 185 Te betalen omzetbelasting - 950

+

126 Uit te voeren werken d 4.400

10% van d 44.000

127 Ongerealiseerde winst aangenomen werk - 600

Aan 125 Debiteuren wegens aangenomen werk d 5.000

10% van d 50.000

+

800 Kostprijs werken d 4.000

1,5 x (d 1 000 + d 1 000) + d 1 000

700 Onderhanden werken - 1.000

Aan 805 Opbrengst werken d 5.000

+

140 Termijnen aangenomen werk d 50.000



Aan 140 Termijnen aangenomen werk d 193.000

0,4 x d 40.000 + 0,3 x d 90.000 +

0,2 x d 100.000 + 0,5 x d 260.000

Aan 185 Te betalen omzetbelasting - - 36.670

+

126 Uit te voeren werken d 183.600

0,4 x d 34.000 + 0,3 x d 80.000 +

0,2 x d 80.000 + 0,5 x d 260.000

127 Ongerealiseerde winst aangenomen werk - 9.400

Aan 125 Debiteuren wegens aangenomen werk d 193.000

(Zie hierboven bij rekening 140)

+

800 Kostprijs werken d 188.000

1,5 x (d 63.000 + d 51.000) + d 17.000

700 Onderhanden werken - 5.000

(Saldo)

Aan 805 Opbrengst werken d 193.000

700 Onderhanden werken d 5.000

Aan 910 Kosten verlieslatende contracten d 5.000

286 Hoofdstuk 27

c Omzet d 50.000

Mutatie onderhanden werk d 231.000 (30/9) – d 83.000 (30/6) + - 148.000

d 198.000

Materiaalkosten d 64.000

Loonkosten - 52.000

Kosten uitbesteed werk - 18.000

Indirecte kosten - 59.000

Kosten verlieslatende contracten - 5.000

–/– - 198.000

Resultaat d 0

2706 a 1 Gebouw d 44.000

Voorziening groot onderhoud gebouw - 15.000

Aan Herwaarderingsreserve d 44.000


Onderhanden werken d 40.000

130/390 x (d 510.000 – d 390.000)




Aan Bank d 48.000

Aan Te betalen dividendbelasting - 2.000

3 Onverdeelde winst 2009 (na belasting) d 40.000


Aan Uit te reiken aandelen - 2.800

Aan Te betalen dividendbelasting - 1.260


4 Uit te reiken aandelen d 2.800


5 Te betalen interest d 600

6% Converteerbare obligatielening - 10.000

Bank - 1.400


6 Inventaris d 8.400

(80% x d 8.000) + d 2.000


Aan Kantoorkosten - 2.000

Hoofdstuk 27 287

7 Personeelskosten d 6.840

Aan Te betalen loonheffing d 2.200




Aan Te betalen dividendbelasting - 865

9 Afschrijvingskosten d 16.000

d 11.000 + d 5.000 (onderhoud)

Aan Gebouw d 16.000

Herwaarderingsreserve gebouw d 3.500

[(d 220.000 – d 200.000) : 20] + 1/20 x d 50.000


10 Geactiveerde ontwikkelingskosten d 10.000

Aan 499 Overboekingsrekening d 10.000


Aan Overige wettelijke reserves d 10.000

11 999 Overboekingsrekening d 52.000


Aan Winst 2010 na belasting - 39.000

b (bedragen x d 1)

Gebeurtenis Aandelen- Agio- Herwaar- Overige Algemene Onverdeel- Totaal

nr. kapitaal reserve derings- wettelijke reserve de winst na

reserve reserves- belasting

01-01-2010 300.000 200.000 50.000 350.000 40.000 940.000

1 + 44.000 + 55.000

2 – 10.000 – 40.000

3 + 31.600 – 40.000

4 + 2.800

5 + 12.000

6 + 6.400

7 + 4.640

8 – 5.768

9 – 3.500 + 3.500

10 + 10.000 – 10.000

11 + 39.000

■ ■ ■ ■ ■ ■

31-12-2010 290.000 200.000 90.500 10.000 410.172 39.000 1.039.672■ ■ ■ ■ ■ ■

288 Hoofdstuk 27

2707 a 1 Machinecomplex P:Boekwaarde: d 800.000 – 26,5 x d 16.000 = d 376.000.Machinecomplex Q: Boekwaarde: d 1.500.000 – 12 x d 30.000 = d 1. 140.000.

2 a 010 Machinecomplexen d 1.400.000

d 2.200.000 – d 800.000

Aan 011 Afschrijving machinecomplexen d 742.000

d 1.166.000 – d 424.000

Aan 044 Herwaarderingsreserve machinecomplexen - 658.000

NB 26,5 x d 16.000 = d 424.000 (cumulatieve afschrijving historische aanschafprijs)

b 010 Machinecomplexen d 500.000

d 2.000.000 – d 1.500.000

Aan 011 Afschrijving machinecomplexen d 120.000

d 480.000 – d 360.000

Aan 044 Herwaarderingsreserve machinecomplexen - 380.000

NB 12 x d 30. 000 = d 360. 000 (cumulatieve afschrijving historische aanschafprijs)

3 Gerealiseerde herwaardering:Machinecomplex P:

4 x (d 44.000 – d 16.000) = d 112.000

Machinecomplex Q:

4 x (d 40.000 – d 30.000) = - 40.000

d 152.000

b 1 046 Algemene reserve d 1.750.000

Aan 115 Bank d 1.750.000

2 051 Resultaat vorig boekjaar d 1.800.000

Aan 141 Keuzedividend d 1.260.000

180.000 x d 7


3 046 Algemene reserve d 380.000

Aan 710 Voorraad handelsgoederen d 380.000

4 141 Keuzedividend d 378.000

30% van (180.000 x d 7)


85% van d 378.000

Aan 142 Te betalen dividendbelasting - 56.700

15% van d 378.000

141 Keuzedividend d 882.000

70% van (180.000 x d 7)


043 Agio d 525.000

1/12 x 70% van (180.000 x d 50)

Aan 042 Uit te reiken aandelen d 525.000

5 042 Uit te reiken aandelen d 525.000


6 115 Bank d 90.000

Aan 960 Dividend deelneming d 90.000

7 115 Bank d 140.000

2.000 x d 70


8 044 Herwaarderingsreserve machinecomplexen d 19.000

P: d 14. 000 + Q: d 5. 000


9 Ontvangen d 1.000.000

Boekwaarde: d 2.200.000 – 31 x d 44.000 = - 836.000

Boekwinst d 164.000

115 Bank d 1.000.000

011 Afschrijving machinecomplexen - 1.364.000

Aan 010 Machinecomplexen d 2.200.000

Aan 950 Resultaat verkocht machinecomplex P - 164.000

10 060 4% Converteerbare obligatielening d 1.680.000

84% van d 2.000.000


12.660 x d 50

Aan 043 Agio - 422.000

12.660 x d 33,3333


7.500 x d 83,3333

11 a 045 Overige wettelijke reserves d 60.000


Hoofdstuk 27 289

b Gerealiseerde herwaardering:

Machinecomplex P: d 658.000 (a2a) – d 112.000(a3) – d 14.000 (b8) = d 532.000

Machinecomplex Q: (d 40.000 – d 30.000) : 2 = - 5.000

d 537.000

044 Herwaarderingsreserve machinecomplexen d 537.000


c 999 Overboekingsrekening d 2.200.000

Aan 050 Resultaat lopend jaar d 2.200.000

2708 a 1/12 300 Voorraad grondstof d 137.143

(96.000 : 0,70) x d 1

Aan 145 Buitenlandse crediteuren d 137.143

2/12 125 Valutaopties d 1.700

Aan 110 Bank d 1.700

2/12-31/12 400 Verbruik grondstof d 17.143

1/8 x d 137.143

Aan 300 Voorraad grondstof d 17.143

31/12 970 Koersverschillen vreemde valuta d 10.549

[(96.000 : 0,65) – (96.000 : 0,70)] x d 1

Aan 145 Buitenlandse crediteuren d 10.549

125 Valutaopties d 4.500

d 6.200 – d 1.700

Aan 970 Koersverschillen vreemde valuta d 4.500

b Valutaopties Debet d 6.200

Buitenlandse crediteuren (96.000 : 0,65) x d 1 = Credit d 147.692

Voorraad grondstof d 137.143 – d 17.143 = Debet d 120.000

c 1/1-31/1 400 Verbruik grondstof d 60.000

35/80 x d 137.143

Aan 300 Voorraad grondstof d 60.000

290 Hoofdstuk 27

31/1 145 Buitenlandse crediteuren d 2.238

[(96.000 : 0,65) – (96.000 : 0,66)] x d 1

Aan 970 Koersverschillen vreemde valuta d 2.238

970 Koersverschillen vreemde valuta d 2.000

d 6.200 – d 4.200

Aan 125 Valutaopties d 2.000

1/2 145 Buitenlandse crediteuren d 145.454

d 147.692 – d 2.238

Aan 110 Bank d 139.130

(96.000 : 0,69) x d 1

Aan 970 Koersverschillen vreemde valuta - 6.324

970 Koersverschillen vreemde valuta d 4.200

Aan 125 Valutaopties d 4.200

d 1 Het koersverschil op de totale transactie is:–/– d 10.549 + d 4.500 + d 2.238 –/– d 2.000 + d 6.324 –/– d 4.200 = d 3.687 verlies.

2 Op 1 februari 2010 betaald aan de Engelse leverancier d 139.130

Op 1 december 2009 geboekt voor - 137.143

Verlies d 1.987

Betaald voor niet gebruikte opties Verlies - 1.700

Verlies d 3.687

2709 a 1 Betaald voor deelneming d 138.000

Zichtbare intrinsieke waarde deelneming 15% van d 820.000 = - 123.000

Goodwilll d 15.000

2 Deelneming Disselkreek BV d 138.000

Aan Bank d 138.000

Hoofdstuk 27 291

292 Hoofdstuk 27

b 1 Aandelenkapitaal d 700.000




Totaal Eigen vermogen d 1.050.000 x 45% = d 472.500

Betaald - 502.500

Goodwill d 30.000

2 Deelneming Disselkreek BV d 502.500

Aan Bank d 502.500

c Te vorderen dividend d 21.000

60% x d 35.000

Aan Deelneming Disselkreek BV d 15.750

45% x d 35.000

Aan Dividend deelneming - 5.250

15% x d 35.000

dGrondstof XL Anne-Sophie NV Disselkreek BV

Voorraad 1 januari 2011 000.500 eenheden 3.000 eenheden

Productie 100.000 eenheden

Inkopen 99.000 eenheden

100.500 eenheden 102.000 eenheden

Verkopen 99.000 eenheden

Verbruik 97.000 eenheden

Voorraad 31 december 2011 1.500 eenheden 5.000 eenheden

Eindproduct EPXL Anne-Sophie NV Disselkreek BV

Voorraad 1 januari 2011 2.000 eenheden 3.000 eenheden

Inkopen 98.000 eenheden

Productie 97.000 eenheden

100.000 eenheden 100.000 eenheden

Verkopen 98.500 eenheden 98.000 eenheden

Voorraad 31 december 2011 1.500 eenheden 2.000 eenheden

e 1 Aandelenkapitaal d 105.000

15% x d 700.000

Agioreserve - 7.500

15% x d 50.000


15% x d 70.000

Goodwill - 15.000



45% x d 700.000


45% x d 50.000


45% x d 265.000

Goodwill - 30.000



40% x d 700.000


40% x d 50.000


40% x d 280.000


40% x d 936.000


4 Winstreserve d 10.500

(5 x d 1.500) + d 3.000


1 x d 4.500



Aan Winstreserve d 27.000

6 a Winstreserve d 22.500

75% x 3.000 x d 10


b Winstreserve d 37.500

75% x (3.000 x d 10 + 2.000 x d 10)


Hoofdstuk 27 293

294 Hoofdstuk 27

7 a Actieve belastinglatentie d 12.500

25% x d 50.000


75% x d 50.000

Aan Voorraad grondstof XL d 50.000

5.000 x d 10

b Actieve belastinglatentie d 8.750

25% x (d 20.000 + d 15.000)


75% x d 35.000

Aan Voorraad eindproduct EPXL d 35.000

8 Winstreserve d 15.600

60% x d 26.000


9 Actieve belastinglatentie d 7.500

25% x d 30.000


60% x 75% x d 30.000


40% x 75% x d 30.000

Aan Voorraad eindproduct EPXL d 30.000

1.500 x d 20

f 1 Aandeel derden d 374.400

40% x d 936.000

Aan Winst 2011 d 374.400

2 Afschrijvingskosten goodwill d 4.500

Aan Winst 2011 d 4.500

3 Dividendopbrengst deelneming d 27.000

Aan Winst 2011 d 27.000


25% x d 40.000

Winst 2011 - 18.000

60% x 75% x d 40.000


40% x 75% x d 40.000

Aan Kostprijs omzet (EPXL) d 40.000

2.000 x (d 200 + d 180)

5 Omzet (EPXL) d 19.300.000

96.500 x d 200

Aan Kostprijs omzet (EPXL) d 19.300.000

6 Omzet (EPXL) d 300.000

1.500 x d 200

Aan Kostprijs omzet (EPXL) d 270.000

1.500 x d 180


25% x d 30.000

Aan Winst 2011 - 13.500

60% x 75% x d 30.000


40% x 75% x d 30.000

7 Kostprijs omzet aan derden staat op 98.500 x d 180, dit moet worden 98.500 x d 170:

Vennootschapsbelasting d 246.250

25% x d 985.000

Winst 2011 738.750

75% x d 985.000

Aan Kostpijs omzet (EPXL) d 985.000

8 Eliminatie van omzet grondstof XL bij Anne-Sophie NV:Omzet (XL) d 9.900.000

Aan Kostprijs omzet (XL) d 8.910.000


25% x d 990.000

Aan Winst 2011 - 742.500

75% x d 990.000

Hoofdstuk 27 295

2710 a 1 Eigen vermogen volgens balans Dupiler: d 272.000

Herwaardering materiële activa:

Grond 25/100 x d 106.000 = d 26.500

Gebouwen 40/100 x d 187.000 = - 74.800

Inventaris 12/100 x d 66.000 = - 7.920

Voorraden 8/100 x d 141.000 = - 11.280

- 120.500

d 392.500

Vorderingen

(d 16.600 – d 11.500) – d 3.000 = - 2.100

Eigen vermogen volgens

waarderingssysteem Blankenberger BV d 390.400

Betaald bij overname - 494.000


2 080 Filiaal Dupiler d 417.400

d 390.400 (zie a) + d 27.000

090 Betaalde goodwill filiaal Dupiler - 103.600

Aan 132 Rekening-courant Dupiler d 27.000

Aan 1 . . Liquide middelen - 494.000

3 060 Eigen vermogen d 272.000

140 Rekening-courant Blankenberger BV - 27.000


b 1 Afschrijvingskosten gebouwen d 8.000

40/100 x d 20.000

Afschrijvingskosten inventaris - 1.920

12/100 x d 16.000

Inkoopprijs verkopen - 11.280

8/100 x d 141.000


Saldo winst d 2.100

Aan Diverse kosten d 2.100

(dit betreft de op 1 oktober door Blankenberger BV in aanmerking genomenafwaardering van de dubieuze vorderingen)

296 Hoofdstuk 27

2 Grond d 29.680

28/100 x d 106.000

Gebouwen - 70.140

42/100 x d 167.000

Inventaris - 7.500

15/100 x d 50.000

Voorraden - 2.407

(110 – 108)/108 x d 130.000


c 1 080 Filiaal Dupiler d 8.900

Aan 940 Resultaat filiaal Dupiler d 8.900

d 28.000 – d 21.200 + d 2.100

2 080 Filiaal Dupiler d 10.427*

Aan 050 Ongerealiseerde herwaardering d 10.427

* Berekening bedrag:

Grond (28 – 25)/125 x 125/100 x d 106.000 = d 3.180

Gebouwen (42 – 40)/140 x 140/100 x d 167.000 = - 3.340

Inventaris (15 – 12)/112 x 112/100 x d 50.000 = - 1.500

Voorraden (110 – 108)/108 x d 130.000 = - 2.407

d 10.427

2711 a 1 450 Kosten verkoopbevordering d 900,00

180 Te vorderen omzetbelasting - 171,00

Aan 160 Crediteuren d 1.071,00

170 Voorraad chequeboekjes d 47.250,00

400 x d 35 + 300 x d 52,50 + 200 x d 87,50

Aan 171 In omloop te brengen cheques d 47.250,00

2 171 In omloop te brengen cheques d 3.762,50

34 x d 35 + 24 x d 52,50 + 15 x d 87,50

Aan 172 Cheques in omloop d 3.762,50

100 Kas d 2.913,75

90% van (26 x d 35 + 21 x d 52,50 +

14 x d 87,50)

190 Geactiveerde korting wasstraat - 848,75

Aan 170 Voorraad chequeboekjes - 3.762,50

Hoofdstuk 27 297

298 Hoofdstuk 27

3 100 Kas d 14.612,50

1.670 x d 3,50 + 820 x d 5,25 + 510 x d 8,75

Aan 250 Tussenrekening munten d 14.612,50

4 210 Tussenrekening pinpasbetalingen d 3.448,25

Aan 100 Kas d 3.448,25

5 172 Cheques in omloop d 1.870,75

211 x d 3,50 + 109 x d 5,25 + 64 x d 8,75

Aan 100 Kas d 1.870,75

820 Verstrekte korting wasstraat d 217,00

10% van (207 x d 3,50 + 107 x d 5,25

+ 63 x d 8,75) + 4 x d 3,50 + 2 x d 5,25 + d 8,75

Aan 190 Geactiveerde korting wasstraat d 217,00

6 250 Tussenrekening munten d 14.624,75

1.665 x d 3,50 + 824 x d 5,25 + 511 x d 8,75

Aan 260 Tussenrekening te boeken omzet d 14.624,75

7 260 Tussenrekening te boeken omzet d 14.624,75

882 Omzetderving wasstraat - 112,00

20 x d 3,50 + 8 x d 5,25

Aan 880 Omzet wasstraat d 14.736,75

1.685 x d 3,50 + 832 x d 5,25 + 511 x d 8,75

8 110 Rabobank d 1.542,70

830 Provisie Interpay - 44,80

Aan 210 Tussenrekening pinpasbetalingen d 1.587,50

9 172 Cheques in omloop d 647,50

50 x d 3,50 + 40 x d 5,25 + 30 x d 8,75

Aan 190 Geactiveerde korting wasstraat d 64,75

10% van d 647,50

Aan 920 Resultaat niet ingeleverde wascheques - 582,75

10 883 Correctierekening in verband met

omzetbelasting d 2.300,40

19/119 x (d 14.736,75 – d 217 – d 112)

Aan 181 Te betalen omzetbelasting d 2.300,40

b Nee, tenzij alle munten zijn ingeleverd. Normaal gesproken zal er een creditsaldozijn voor die wasbeurten waarvan de munten nog niet zijn ingeleverd.

c Ja, deze rekening is puur een voorlopige rekening, waarvandaan de omzet wordtgeboekt. Deze dient dus leeggeboekt te worden.

Hoofdstuk 27 299

2712 a 1 + = + d 10,79 = d 8 + d 10,79 = d 18,79

Doorberekend aan de afnemer –/– - 15,00

Voor eigen rekening d 3,79

2 Constante kosten (300 – 250) x d 8 = d 400

Variabele kosten 300 x (d 10,79 – d 10) = + - 237

d 637

b 1 120 Debiteuren d 296.562,00

Aan 800 Omzet d 212.800,00

Aan 180 Statiegeld - 35.000,00

280 x d 125

Aan 305 Afschrijving cilinders - 2.800,00

280 x d 10

Aan 190 Gepassiveerde emballagekosten - 4.200,00

280 x d 15

Aan 170 Verschuldigde omzetbelasting - 41.762,00

801 Inkoopprijs omzet d 119.840,00

280 x 40 x d 10,70

Aan 700 Voorraad Weedkiller d 119.840,00

802 Toeslag kosten emballageafdeling d 1.061,20

280 x d 3,79

Aan 190 Gepassiveerde emballagekosten d 1.061,20

302 Cilinders bij afnemers d 28.000,00

280 x d 100

Aan 301 Cilinders in magazijn d 28.000,00

2 303 Retour ontvangen cilinders d 30.000,00

300 x d 100

Aan 302 Cilinders bij afnemers d 30.000,00

180 Statiegeld d 37.500,00

300 x d 125

Aan 120 Debiteuren d 37.500,00

d 80.000

40.000/40

V

W

C

N

3 301 Cilinders in magazijn d 26.000,00

260 x d 100

Aan 303 Retour ontvangen cilinders d 26.000,00

190 Gepassiveerde emballagekosten d 5.449,10

290 x d 18,79

Aan 563 Dekking emballageafdeling d 5.449,10

310 Prijsverschillen cilinders d 360,00

30 x d 12

305 Afschrijving cilinders - 2.112,00

80% van 30 x d 88

970 Resultaat op afgekeurde cilinders - 528,00

20% van 30 x d 88

Aan 303 Retour ontvangen cilinders d 3.000,00

4 700 Voorraad Weedkiller d 75.400,00

( x d 1) + d 1.800

171 Te verrekenen omzetbelasing - 342,00

Aan 141 Crediteuren in $ d 73.600,00

x d 1

Aan 140 Crediteuren - 2.142,00

5 141 Crediteuren in $ d 73.600,00

Aan 110 Bank d 69.000,00

x d 1

Aan 980 Valutakoersverschillen - 4.600,00

6 a Constante kosten 1/4 x d 8.000 = d 2.000

Variabele kosten 290 x d 10 = - 2.900

Totaal d 4.900

562 Te dekken budget emballageafdeling d 4.900

Aan 561 Budget emballageafdeling d 4.900

b Voor bedrag zie het antwoord bij a2.

562 Te dekken budget emballageafdeling d 637

Aan 060 Seizoencorrecties d 637

12.000 x 9,20

1,50

12.000 x 9,20

1,50

110.400

1,60

300 Hoofdstuk 27

c 1 1.050 x d 10 = d 10.500.

2Jaar van aanschaf Stand Aangeschaft Afgekeurd Stand

01-01-2010 in 2010 in 2010 31-12-2010

2004 30 – 30 –

2005 70 – 70 –

2006 190 – 60 130

2007 100 – – 100

2008 160 – – 160

2009 100 – – 100

2010 – 200 – 200

■ ■ ■

650 200 160 690■ ■ ■

Berekening van de definitieve afschrijving 2010:

2005: 10% van 70 x d 86 = d 602

2006: 10% van 60 x d 88 = - 528

20% van 130 x d 88 = - 2.288

2007: 20% van 100 x d 90 = - 1.800

2008: 20% van 160 x d 92 = - 2.944

2009: 20% van 100 x d 93 = - 1.860

2010: 10% van 200 x d 95 = - 1.900

d 11.922

3 Voor bedragen zie c1 en c2.

941 Afschrijvingsverschillen cilinders d 1.422

d 11.922 (c2) – d 10.500 (c1)

Aan 305 Afschrijving cilinders d 1.422

Hoofdstuk 27 301

Boekhouden geboekstaafd 3 Uitwerkingen voor...

Documents

Transcript of Boekhouden geboekstaafd 3 Uitwerkingen voor...