Het beste uit veendam Een voorstelling geboren uit liefde

afscHeid (O)utheater

nOOrder bOkaalWie wordt de vrijwilliger van het jaar?

jaargang 6 nr 2 winter 2011/12 blad vO urkunst in grOningen

Blick is het blad voor amateurkunst in Groningen en verschijnt vier keer per jaar. Het is een gezamenlijke uitgave van De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen, de Regionale Cultuurplannen (provincie Groningen en 22 Groninger gemeenten), het Gronings Centrum voor Amateurthea-ter en Kolder en Ko.Redactieadres De Theaterwerkplaats, t.a.v. redactie Blick (Gonnie Tutelaers), Noorderbuitensingel 11, 9717 KK Groningen Tel. 050-85 07 167E-mail info@blickmagazine.nl Website www.blickmagazine.nlRedactie Nynke Oele (hoofdredacteur), Geertje Smeding, Gonnie Tute-laers, Dani Heres Dominguez

Bureauredactie Gonnie TutelaersMedewerkers aan dit nummer Iris van Dijk, Bram Douwes, Jim Rot-teveelGrafische Vormgeving Jos HendrixDruk Scholma Druk BVOplage 2500Losse nummers te verkrijgen bij Gonnie Tutelaers (zie redactieadres) Wanneer het volgende nummer zal verschijnen, is op moment van druk-ken nog onduidelijk.Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan.Foto voorpagina Mens zkt 2Foto achterpagina Noordergoud Bokaal

Het beste uit VeendamTheaterproject van De Citadel

Moord in de kerststalEen fotoverslag

Amateur Danseres Rosalie Dekker

FotogalerieRobert-Jan Zigterman

Afscheid van UTU wordt vriendelijk verzocht de zaal te verlaten

De Galm van GroningenMet z'n honderden zingen

PeerJonGAandacht voor krimp

En de winnaar is...Noordergoud Bokaal

Column door Jim Rotteveel

Aankondigingen

6

C O l O F O n

Het is winter, zonder sneeuw. De feestdagen liggen achter ons, het duurt nog zeker een maand voordat het weer een beetje licht wil worden, maar toch is er in januari tijd voor magie. Op 5, 6 en 7 januari is Carni-vale neergestreken in de Oosterpark in Groningen. In een kring rondom het speeltuintje in het park staan circustenten opgesteld; kleine tentjes waar het publiek zich goedmoedig laat inproppen. Je zit altijd vooraan.

Er hangen sfeervolle lichtjes, er zijn vuurkorven om je aan te warmen en de (bijna) volle maan doet de rest. Carnivale is een sprookje, voor jong en oud. De vrouw met de vier borsten, de man die door zijn ogen kan ademen, de magnesiumfotograaf en nog 22 an-dere goedgekozen kermisacts waren er te bewonderen. En als dat alles je nog niet genoeg betoverd heeft, geeft de gloeiwijn je het laatste zetje.

sprookje

Foto

: Jos

hua

Kel

ler

T H E A T E R www.citadeltheater.nl

Mens zkt 2 van De Citadel is gemaakt in samenwerking met Wedeka Bedrij-ven en elf jonge mensen uit Veen-dam en omstreken. Op woensdag 14 december werd de voorstelling twee keer gespeeld in Veendam. De zaal zit bij de première met zo’n vijfenvijftig mensen helemaal vol. Het zijn niet alleen vrienden en familie van de spelers, maar ook genodigden van in-stanties en andere geïnteresseerden. Het decor van de voorstelling is wit en licht. Een grote witte vloer met aan de achterkant witte kasten. Op de vloer bewegen zeven meiden in prachtige kleurige kostuums, bijgestaan door drie jongens die tijdens de voorstel-ling live muziek maken. Alle spelers hebben korte monologen die elkaar afwisselen. Het gaat om bestaande fragmenten van toneelteksten van Paul Pouveur tot aan Bouke Oldenhof en Don Duyns. In eerste instantie zijn de teksten moeilijk te snappen, maar na verloop van tijd worden de frag-menten concreter en begrijpelijker. Ze gaan over de liefde, over de verschil-len tussen vrouw en man en over je thuis voelen in situaties, bijvoorbeeld in een land. Tussendoor wordt er gedanst en wordt muziek gemaakt. Een mooi moment in de voorstelling is als de vrouwelijke spelers die tot

dat moment fel roze pruiken dragen, die afnemen waarna hun eigen haar en daardoor hun eigenheid verschijnt. Kwetsbaar en puur, een bepalende scène in het stuk.

Van te voren verwacht ik meer realiteit in het verhaal van de voorstelling, meer over de persoonlijke levens van de spelers. Dat het daar niet bij blijft en dat er echt theater wordt gemaakt, is voor mij een welkome verras-sing. De toneelteksten die worden gebruikt vind ik een meerwaarde. Daarmee wordt het duidelijk dat het om personages gaat en niet om de echte mensen die het spelen. Theater in plaats van alleen ‘human interest’. Dat niet iedereen in het publiek dat waardeert wordt duidelijk tijdens het nagesprek waarin regisseur Rob Bak-ker vraagt het wat het publiek gezien heeft. Sommige mensen die ook Mens zkt. 1 hebben gezien merken op dat die verhalen in de eerste voorstelling dichter bij de spelers zelf lagen. Dat er daardoor nu meer afstand is tussen spelers en de toneelteksten. Andere mensen in het publiek vinden dat niet storend en zijn juist positief over de vorm die is gekozen. Maar uiteindelijk heeft iedereen in het publiek respect voor de spelers die allemaal weinig tot

geen spelervaring hebben en samen een volwaardige theatervoorstelling hebben neergezet.

Als ik met de spelers in gesprek ga na de voorstelling hoor ik hun eigen verhalen en motieven waarom ze meedoen aan het stuk. Alle spelers hebben op het moment geen werk of zitten in een werkervaringstraject. Sommige van hen kregen thuis een brief met daarin het verzoek zich op een tijdstip te melden en wisten niet dat ze mee zouden doen aan een the-atervoorstelling. Anderen hoorden van het project en melden zich zelf aan. Door deze voorstelling zijn ze weer in contact gebracht met oude dromen of worden nieuwe dromen aangeboord. Ze brengen een verleden mee van weinig kansen en moeizame relaties. Maar op het toneel tonen ze veel moed en doorzettingsvermogen.

Aziz Elhajjami is in de voorstelling muzikant en daarnaast in het dagelijks leven kok. Hij is 39 jaar en de oudste van het stel. “Ik ben heel blij dat ik bij deze voorstelling weer wat met muziek kan doen,” vertelt hij. Kimm Drenthen (26 jaar) ontwikkelde haar talenten op het gebied van fotografie. Ze maakte de foto’s voor het program-

Het beste uit veendam

De Citadel is bezig met een serie bijzondere en bezielde theaterprojecten in Oost Groningen. Met werkloze jongeren in een uitkering hebben ze in 2011 hun tweede theatervoorstelling gemaakt. “Een project geboren uit liefde”, staat te lezen in de uitnodiging. Geertje Smeding ging voor Blick kijken en sprak met een aantal hoofdrolspelers en de regisseurs van het stuk.

maboekje, die ook in de foyer te zien waren voorafgaand aan de voorstel-ling. Yvonne Bonenschansker (30 jaar) heeft zich niet alleen creatief ontwik-keld, maar bovenal persoonlijk. De manier waarop ze door de regisseur en de crew behandeld is, heeft haar geraakt. Ze verwoordt het prachtig in het programmaboekje dat we bij de voorstelling krijgen: “Er is best veel veranderd van binnen, in mijn gevoelsleven. Je gaat nadenken over dingen, dingen uit het verleden. Ik heb daardoor heftige beslissingen in mijn leven durven nemen. Mijn leven ging altijd bergop- en bergafwaarts en ik probeer daar een stabiele lijn in te krijgen en sinds de eerste voorstelling lukt dat aardig. Ik ben er een ander

mens van geworden. Ik ben bewuster in het leven gaan staan en ik hoop dat ik dat mee kan nemen als ik weer op zoek ga naar een baan.”

Zelfvertrouwen. Zelfontplooiing. Zelfinzicht. Dat zijn de trefwoorden voor de deel-nemers die boven komen drijven als ik ze vraag naar hun ervaringen van dit project. En dat is ook precies waarom dit soort projecten voor de Citadel zo waardevol zijn. Het laat goed zien hoe kunst individuele levens kan raken en veranderen. “Het is een ervaring die ik de rest van mijn leven mee zal nemen”, zegt Aziz in het program-maboekje.

Lotte Lohrengel heeft samen met Rob Bakker de twee voorstellingen geregisseerd. Na afloop van de eerste voorstelling ontstond bij hen de vraag wat er zou gebeuren als ze meer theater zouden maken met de spelers, in plaats van dat de spelers alleen persoonlijke verhalen zouden vertel-len. Het belangrijkste verschil, zegt Lotte, is dat de spelers nu op zoek moesten gaan naar wat hen verbindt met de toneelteksten, in plaats van dat het eigen teksten waren. “Ik hoop dat de spelers trots zijn op zichzelf en elkaar. Dat ze iets hebben durven de-len met elkaar en het publiek. Ik ben echt geroerd en diep geraakt als ik zie hoe ze zich tot bepaalde teksten en het werk op de vloer verhouden. Hoe

Het beste uit veendam voorstelling met werkloze jongvolwassenen in Oost groningen door de citadel

-aankondigingen - nog niet aangeleverd

ze elkaar helpen, de spontaniteit en de kracht. Ik hoop ook dat dit project dat oplevert, dat je op een dag wak-ker wordt en denkt: ik ga het anders doen en niet bedenken dat alles maar tegenzit en dat iedereen tegen mij is. Ik ga kijken of ik dit kan keren, want ik ben zelf krachtig genoeg om dat te doen.”

Rob Bakker is de andere regisseur van het stuk en tevens de artistiek leider van De Citadel. Hij heeft een vurige wens om dit soort projecten structu-reel voort te zetten in de Veenkolo-niën. “Deze jongvolwassenen worden vaak getraind in hele praktische zaken als sollicitaties en werkervarings-projecten. Waarom zouden we ze niet breder kunnen opleiden en ze onder-wijzen in politiek, in kunst en filosofie. Bijscholing dat verder gaat dan het heel concrete. Ik hoop dat we met De Citadel in de toekomst vaker dit soort projecten kunnen doen.”

Geertje Smeding

Mens zkt 2.. Zo man, Zo vrouw, Zo.. werd gemaakt door De Citadel in samenwerking met Wedeka Bedrij-ven. Spelers: Yvonne Boneschansker, Kimm Drenthen, Aziz Elhajjami, Sharina Hofman, Irene Kreeft, Semra Koçak. Alida Ludophie, Johan Molema, Natasja Ploeger, Gerard de Vries en Liesbeth Zegerius. De regie was in handen van Rob Bakker en Lotte Lohrengel. Of er een vervolg komt op Mens zkt 2 wordt de komende tijd be-keken. Voor meer informatie over De Citadel en de projecten die zij maken: www.citadeltheater.nl

F O T O V E R S l A G www.theaterwerkplaatsgroningen.nl | Foto's: Vale

Sterrenhotel De Goede Afloop is geheel zelfvoor-zienend in het toekennen

van de broodnodige sterren, die elke ochtend eigenhan-

dig aan de gevel worden bevestigd door de gierige

en corrupte hoteleigenaar (herbergier). Een bewerking

van het ons aller bekende Material Girl.

De drie wijzen uit het Oosten blijken drie kleurrijke travestieten die hun wijsheid blijkbaar hebben ingeruild voor hun glimmende glitteroutfits.

“De aankleding is bijzonder fraai (de engelen, en vooral de Wijzen in hun kostuums), zijn rake en subtiele animaties. Noe-ken (regisseuse Karin Noeken, Vrouw Holland) haalt uit het bonte gezelschap wat erin zit. Op het spel is verdraaid weinig aan te merken: plezier en inzet zijn evident, en er schuilt kwa-liteit in waarvan je denkt: hoezo amateur?” (Bron: Eric Neder-koorn, Dagblad van het Noorden)

moord in de kerststal Een kerstvoorstelling van Theaterwerkplaats de Prins van Groningen

“Dikke, dikke doei!” roept Josef voordat hij er als de kippen vandoor gaat zodra duidelijk wordt dat het kind dat Maria draagt niet van hem is.

Engel Gabriel is drukker bezig met de voorberei-ding van zijn musical, dan met wat er op de aarde gebeurt.

Tien engeltjes en de ster met een hoog lady GaGa gehalte, zingen het publiek toe vanachter maagdelijk witte vitrage.

Agatha Christie (jawel, ook de beroemde detective auteur is van de partij tijdens de geboorte van het Kindeke Jezus) is niet de stoere speurneus, maar een bemoeizuch-tige pinnige dame op leeftijd, die stinkt van het geld.

Het wiegje van Jezus wordt in elkaar getimmerd met hout van de Praxis. Kindeke Jezus is wat groot voor het kleine ding en lijkt bovendien verdacht veel op een vrouw…

A M A T E U R ? ! Wie zijn de beoefenaars van amateurkunst in de provincie Groningen? Welke betekenis heeft het in hun leven? Wat zijn hun dromen en ambities? Elk nummer praat Gonnie Tutelaers met een echte liefhebber over deze en andere zaken.

Talentenjachten zoals So You Think You Can Dance hebben dans de afgelopen jaren via de televisie definitief op de kaart gezet. Houterige stijldanslessen hebben plaatsge-maakt voor flitsende hiphop moves en broeierige latin dance routines. Veel amateurdansers hebben de sport de afgelopen jaren opgepakt en er met plezier hun hobby van gemaakt. Maar als je goed zoekt, vind je op een aantal dansscholen ook echte talenten die hun dansschoenen al onderbonden lang voordat de talent shows de zondag-avond domineerden.

Van rondhuppelen naar DansacademieDe twintigjarige Rosalie Dekker is vier jaar oud als ze be-gint met een cursus Kleuterdans aan balletschool La Danse in Groningen. “Gewoon wat rondhuppelen” wordt in de jaren die volgen een serieuze zaak. Rosalie ontwikkelt zich tot een getalenteerde danseres die zich thuis voelt in klas-sieke, moderne en jazzdans. Op vijftienjarige leeftijd start ze in Groningen met de vierjarige oriëntatie- en vooroplei-ding aan de Hanzehogeschool bij Lucia Marthas. Wat begon als een hobby, groeit uit tot een passie die de een hoofdrol speelt in het jonge leven van de Groningse. Maar gemakke-lijk is het niet. “Ik heb na mijn vooropleiding auditie gedaan bij Dansacademies door het hele land. Zonder resultaat. Ze zagen allemaal mijn potentie, maar vonden dat ik nog niet genoeg techniek in huis had.” Uiteindelijk zorgt een afvaller bij Lucia Marthas Groningen ervoor dat ze alsnog haar plek kan opeisen en een carrière als professioneel danseres kan najagen. Dat loopt alleen niet zoals gepland. “Al snel kwam ik tot de conclusie dat de opleiding niet was wat ik ervan had gehoopt en verwacht. Ik had niet het idee dat ik er de dingen kon leren die ik nodig had om me te ontwikkelen. Na zes maanden ben ik met de opleiding gestopt.”

Frisse startDaar sta je dan na al die jaren training en voorbereiding. Wat dan? Het gevreesde zwarte gat volgt en Rosalie heeft geen idee wat ze wil gaan doen. “Uiteindelijk heb

ik gekozen voor een studie International Business en Management, een brede studie die me tot nu toe goed af gaat.” En dansen? Dat wil ze aanvankelijk helemaal niet meer. Na een bezoekje aan een eindpresentatie van haar oude dansschool La Danse komt ze gelukkig terug op dat rigoureuze besluit. “Ik besloot weer lessen te gaan volgen bij La Danse, weer lekker te gaan dansen in een actieve, toegewijde groep gevorderde amateurs. Op dit moment volg ik lessen vergevorderd Klassiek en Jazz en dans ik in de selectie van Moderne Dans.” In het weekend is ze te vinden in Amsterdam, bij het Amsterdam Dance Centre, waar ze losse lessen volgt die haar helpen nog beter te worden. Ook volgde ze tot voor kort hiphoplessen van een personal trainer bij een sportschool. “Hiphop is mijn zwakste kant. Ik ben echt een prima ballerina, ik ben gewend om met een rechte rug te dansen. Daarom wil ik juist leren hoe het anders kan.” Maar Rosalie heeft vooral een zwak voor moderne dans. “Het voelt voor mij als de meest natuurlijke manier van bewegen. Het is eigenlijk een soort klassiek ballet, maar de bewegingen zijn minder netjes.”

Met je talent op tvHeeft Rosalie met al die talentenjachten op tv nooit over-wogen om zich in te schrijven op die manier een gooi te doen naar een leven als professioneel danseres? “Er zijn veel mensen beter dan ik, en de danswereld is hard. Daarin ben ik heel realistisch. De mensen die aan dergelijke programma’s meedoen zijn allemaal goede dansacademie-studenten. Maar de mensen die zich niet opgeven zijn nog beter, die hebben de talentenjachten niet nodig om het te maken. Dan kun je je iets voorstellen bij het hoge niveau dat daar als standaard geldt. Neem bijvoorbeeld Nina, de winnares van So You Think You Can Dance 2011. Zij is een fantastische danseres, maar ze is heel klein. Dat levert met het oog op de broodnodige balans een groot probleem op, en dus weinig werk. Dat soort dansers grijpen hun kans bij SYTYCD. Ikzelf wil gewoon lekker blijven dansen op se-miprofessioneel niveau en ga ook geen auditie meer doen

“lange nina’s hebben programma’s als So You Think You Can Dance niet nodig”

Een interview met danseres Rosalie Dekker

voor een andere Dansacademie. Bovendien is die mogelijkheid er over een jaar niet meer, want je mag maar tot je eenentwin-tigste toelating doen.”

InspiratieRosalie kiest er dus bewust voor haar danstalent op een hoog amateurniveau te beoefenen, en wil haar voldoening halen uit het dansen in een gedreven, getalenteerde selectiegroep. Er valt immers nog genoeg te leren. “Ik heb bijvoorbeeld verkeerd aangeleerd gekregen hoe ik mijn been moet liften. Ik gebruik mijn bovenbeenspieren te veel, zodat ik niet verder kom dan een lift van negentig graden”. Ook zijn er nog onontdekte dansstijlen die ze zich eigen wil maken in de toekomst. “Ik ben echt op zoek naar manieren om mezelf verder te ontwikkelen. Ik ben van plan het stijldansen op te pakken, sinds een bezoek aan Burn The Floor, een Australisch concept waarbij zeven paren uit verschil-lende landen, verschillende dansstijlen door elkaar laten zien. Dat was echt geniaal. Stijldansen is bovendien perfect om mijn lift te oefenen.”

Jubileumvoorstelling Op 9 en 10 juni 2012 staat Rosalie zelf weer op het podium in de Stadsschouwburg Groningen tijdens de Jubileumvoorstelling van La Danse. Het thema dit keer is Earth. De dansen staan in het te-ken van tropische regenwouden, woestijnen en ijskoude oorden als Antarctica. En Rosalie vervult daarin een wel heel bijzondere rol: “Ik ben een smeltende ijskap.“

F O T O G A l E R I E In de fotogalerie krijgt elk nummer een andere amateurfotograaf de kans om zijn of haar werk te presenteren en toe te lichten. In dit nummer Robert-Jan Zigterman, www.rjzigterman.nl.

Ik ben Robert-Jan Zigterman en ik fotografeer nu een jaar. Dat begon met de spiegelreflex camera die ik kreeg van mijn schoonouders (Canon EOS 400D). Ik ben altijd al gefascineerd geweest door fotografie. Buiten mijn werk als drumdocent en drummer (o.a. Audio Adam) is fotograferen inmiddels een uit de hand gelopen hobby. Ik zou in de toekomst graag een cursus ‘concertfotografie’ willen volgen. Op dit mo-ment fotografeer ik nog met de hulp van internet en tips en trucs van bevriende fotografen. Eigenlijk zijn er veel gelijkenissen te vinden met het maken van muziek. De basis (techniek, compositie) moet goed zijn, vanuit daar kun je details aanbrengen.

Het oude Universiteitstheater, sinds vijf jaar onder de

vleugels van de USVA als het (O)UTheater, is gesloten.

Het bestuur van de USVA moest bezuinigen.

Zonder noemenswaardig protest vanuit de studenten of

de Universiteit is Groningen nu een theater armer.

23 December 2011 werden formeel de deuren gesloten.

A F S C H E I D

kleffe handjesZeven à acht jaar heb ik bij het Universiteitstheater gewerkt. Ik ben begonnen in de horeca en de pro-grammering en een jaar later ben ik in de wereld van theatertechniek gedoken.

De allereerste voorstelling die ik als technicus moest draaien kan ik me nog goed herinneren. Ik was een volstrekte nono op het gebied van theater-techniek, dus elke minuut vond ik bijster leer-zaam en interessant. De voorstelling was van een jongedame die voor haar opleiding een theatervoor-stelling moest maken en regisseren. Ze speelde er bovendien ook zelf nog in mee. Haar docenten kwamen haar die avond beoordelen, dus het was nog spannender dan een reguliere première.Na de hele dag zwoegen op de steiger, lichtstanden maken en nauwkeurig een lijstje met alle cues te hebben gemaakt, was het bijna zover. Ik moest zelf al direct achter de lichttafel zitten om de boel te be-dienen, want Frans van Rijn hield zich met de audio bezig. Best spannend!

Vlak voor aanvang werd ik op mijn weg naar de regiecabine in het pikkedonker door een uiterst gestreste regisseuse aangeklampt, struikelend over haar eigen woorden, ‘Iris, Iris, ik ben zo zenuwach-tig! Ik sta helemaal te trillen. Ik ga zo hyperventile-ren. Straks gaat alles fout!’. Ik heb haar natuurlijk niet verteld dat het mijn eerste werkdag was, dat ik ook kleffe handjes had van de zenuwen, en dat ik ook niet wist of het wel allemaal goed zou komen. Ondanks mijn eigen zenuwen en daarmee gepaarde onzekerheid heb ik haar gekalmeerd, verzekerd dat ze zich over de techniek al helemaal geen zorgen hoefde te maken, en ben vervolgens zelf met knik-kende knieën de regiecabine in gegaan. Achteraf kwam ze me vertellen dat ze me zo dank-baar was voor mijn geruststellende woorden en dat ze daardoor vol vertrouwen de voorstelling in was gegaan. En toen ik haar een jaar later nog eens tegenkwam, haalde ze dat nog eens een keer aan. Ze moest eens weten.

Iris van Dijk

Het is vrijdagavond 23 december 2011, en het is even na twaal-ven. Een kleine groep witte pakken trekt, onder droef geblaas van een trombone, langzaam het Universiteitstheater binnen. Wij, zij die het theater liefhebben, volgen in een statig tempo.

De zaal, die even daarvoor nog het warme middelpunt was van een spetterende afscheidsavond, met memorabele bijdragen van ondermeer Frans Geubel, Karel Hupperetz, Theo de Groot en Frans van Rijn, doet een uur later al verweesd aan. Zo zonder tribune ervaren we nog wel kort het unieke karakter van deze zwarte doos, maar de prachtige theaterlampen, die van buiten(!) de zaal inschenen en ons eens te meer deden herin-neren aan de ontelbare mogelijkheden van deze zaal, hebben inmiddels plaats gemaakt voor een kil werklicht. De witte pakken verdelen zich over de zaal en wij staan in het midden. Dan steekt er één een enorme kwast in een nog grotere pot verf en zet een witte streep op de zwarte muur.Al het zwart wordt wit geschilderd. Sommige van ons beginnen mee te helpen. Anderen schrijven op de muur: Het is U(I)T of het is (K)UT.

Het is kwart over twaalf en er volgt een mededeling over de intercom van het universiteitsgebouw: ‘geachte dames en heren, vanaf nu is het Universiteistheater gesloten. U wordt vriendelijk verzocht de zaal te verlaten.’

Bram Douwes

u(i)t.

Foto

: Jac

quel

ine

Zwig

gela

ar

I n T E R V I E W

Het gaat galmen in de Martinikerk. Tenminste, als het aan Merlijn Twaalfhoven (1976) ligt. De jonge componist heeft al meerdere bij-zondere composities op bijzondere locaties op zijn naam staan, en het concert Resonance in de Martinikerk belooft met honderden amateur-zangers niet minder spectaculair te worden. Dit concert op 31 maart is het slotakkoord van De Galm van Groningen, een project dat de noor-delijke Stichting voor Koorzang en Koorscholing organiseert in de stad en provincie.

Wat voor concert wordt Resonance?“Als componist wil ik een belevenis maken. Natuurlijk, het is een concert want het gaat over klank, maar het is veel meer dan dat. Het is voelen en kijken en jezelf onderdompelen in een bepaalde sfeer. Dat onderdompelen doen we door iets te maken wat jou als toeschouwer helemaal omgeeft. Een traditioneel klassiek concert geeft een hele andere ervaring, dan zit je op een stoel en blijft het toch vaak op een bepaalde manier afstandelijk. Bij dit project mag je als publiek rond-dwalen door de Martinikerk . De klank komt van alle kanten. De ene heeft misschien na tien minuten genoeg, de andere wil drie uur blijven, maar dat is allemaal goed, je kan het op je eigen manier beleven. Ik wil mensen uit een rationele modus krijgen. Muziek is iets om met je gevoel te beoordelen, maar

je ratio is vaak veel sneller waardoor je gedachten je emotie overstemmen. Ik wil een ervaring maken met een nieuwe compositie die mensen op een intuïtieve manier kunnen beleven.”

De ervaring van het publiek zal dus anders zijn, maar de ervaring van de zangers zal ook afwijken van een normaal concert.“Dat klopt. We zullen niet zoveel bezig zijn met bladmuziek en dat soort dingen. Je moet vooral heel erg letten op wat je hoort, dat je goed mengt met de andere stemmen en dat je goed reageert op wat er gebeurt. Eigenlijk ontwerp ik een soort van opdrachten en klankspelletjes voor de deelne-mers. Met die opdrachten kan ik zowel beginnende als gevorderde zangers bedienen, iedereen krijgt opdachten op zijn eigen niveau.

met z’n honderden zingen in een schemerige martinikerk

www.degalmvangroningen.nl

Een voorbeeld van zo’n spelletje is een solist die een trage melodie zingt en iedereen moet proberen mee te zingen. Heel vaak hoor je al aan een melodie waar het heen gaat. Ik denk dat het als koorzanger goed is om af en toe iets te doen wat gaat over klank, en niet zozeer over het uitvoe-ren van stukken.”

“Ik zal heel erg werken met tijd. Hoe ervaar je het moment, hoe ervaar je de tijd die verstrijkt. Alle dirigenten hebben een klok die exact gelijk lopen met elkaar, zodat iedereen weet ‘zo laat gaat er dat gebeuren’, ‘bij die seconde begint dit stukje’ etc. De avond is dus wel heel strak gere-gisseerd, het lijkt heel los maar er is wel degelijk een structuur.”

Je werkt in projecten vaak samen met amateurs en professionals. Waarom doe je dat?“Ik denk dat het echt een meerwaarde is. Voor amateurs is het inspire-rend om met professionals te werken, en voor professionals is het inspi-rerend om met grote groepen te werken van mensen die enthousiast zijn voor zang. Ik vind het belangrijk om communicatie tussen professionals en amateurs te creëren.”

Het concert vindt plaats op 31 maart, Earth Hour. Wereldwijd doen mensen dan een uur lang het licht uit, om aandacht te vragen voor klimaatverandering. Hoe heeft dit concert daar mee te maken?“Ik had al langer de wens om iets te betekenen voor Earth Hour, ik vond het te weinig om thuis een uur lang het licht uit te doen. Ik wil een ode maken op de natuurlijkheid, dus zang zonder versterking, licht zonder elektriciteit en op die manier genieten van het schemerduister en de zachte stemmen. Daarmee hoop ik mensen een soort stilte en rust te laten ervaren. Ik denk dat stilte belangrijk is, voor ieder mens, of je dat nu meditatief noemt of gewoon bijkomen. Iedereen heeft behoefte aan rust en ontspanning omdat het leven nu eenmaal zoveel eisen stelt. Ik zoek naar vormen van hedendaagse spiritualiteit of ingetogen-heid waar ruimte is voor individualiteit. Je hoeft dus niet allemaal in dezelfde houding te zitten, je mag zelf weten wanneer je weggaat. Voor de mensen die meedoen zal die ervaring hopelijk nog sterker zijn dan voor de mensen die komen luisteren. Als de klank door je eigen lichaam komt, en je moet bijvoorbeeld een tijdlang dezelfde toon zingen, dan geeft dat een soort van rust. Het leven is zo efficiënt geworden door alle communicatiemiddelen, maar tegelijkertijd wordt je daardoor ook zo vaak gestoord, dat mensen steeds meer behoefte krijgen aan een soort tegenwicht. Telefoons moeten natuurlijk uit als je naar het concert komt, want anders gaan mensen alleen maar filmpjes maken. Een filmpje van Resonance op Facebook stelt niks voor; om daar in de Martinikerk te zijn, dát is de ervaring. De uitvoering is op zaterdagavond, en ik hoop dat veel mensen bijvoorbeeld eerst naar de kroeg gaan, dan een half uurtje de Martinikerk in lopen, en dan weer verder op stap gaan. Iedereen is van harte welkom.”

Nynke Oele

Ben je nieuwsgierig geworden naar De Galm van Groningen? Wil je meedoen? Dan kan dat nog! Je kunt je individueel of met je koor aanmelden via de website: www.degalmvangroningen.nl

Op 20 januari zullen de eerste workshops met Merlijn Twaalfhoven zijn en er worden een aantal try-outs gepland in de provincie. Het slotconcert is op 31 maart in de Marti-nikerk in Groningen.

Foto: Kars Tuinder

Merlijn Twaalfhoven

T H E A T E R O P l O C A T I E

Peerjong blaast oud dorpsschooltje nieuw leven in Wat doe je als Drents locatietheatergezelschap in hartje winter? Antwoord: een interessant leegstaand pand zoeken in een dorp waar steeds meer openbare voorzieningen verdwijnen. De toenemende leegloop en leeg-stand in noord-nederland blijkt een interessant onderzoeksobject voor PeerJonG, de jongerenafdeling van locatietheatergezelschap PeerGrouP uit Donderen.

Aandacht voor krimpAl een tijdje concentreert de groep theatermakers zich op het gebied van de veenkoloniën, dat van Zuidlaren tot Em-men loopt en door de PeerGrouP ook wel De Streek wordt genoemd. Het landschap is er kaal en de sociale structuur wordt beïnvloed door een gebrek aan voorzieningen. Zo ook in Nieuw-Buinen, vertelt theatermaakster en produc-tieleider Marin de Boer. In deze kleine gemeente staat een dorpsschool leeg. Het karakteristieke gebouw met veel hout en bakstenen wacht op een nieuwe bestemming. Dat kan een school zijn, een activiteitencentrum, een bedrijfje of zelfs een woonhuis. Of misschien wacht het schooltje wel op de eerste bulldozers die met veel lawaai een einde maken aan haar rijke geschiedenis. Het charmante pand is oud, maar leefbaar. “De houten plafonds en gekke hoekjes maken het schooltje tot een plek die een warme, bijzondere sfeer ademt,” aldus Marin. Perfect voor een groep creatieve jongeren in de leeftijd van 14 tot 20 jaar. Met een hoop gedrevenheid en fantasie toveren zij het pand om tot een nieuw, kloppend hart van de kleine gemeente. PeerJonG betrekt de school een aantal weken om er te werken aan een theatervoorstelling. Marin vervult daarin een produc-tierol, en rent als het manusje van alles van hot

naar her om ervoor te zorgen dat alles goed wordt gere-geld. Ook het omtoveren van de school tot een bruisende plek, behoort tot haar taak. “Dit project laat zien dat een ruimte een andere functie kan hebben dan waarvoor het in de eerste instantie bedoeld is. De jongeren onderzoeken de omgeving, ze gaan op zoek naar de mensen die er leven, naar de geschiedenis, naar conflicten. De thematieken van het gebied worden onderzocht en gebruikt in de improvisa-ties tijdens de theaterlessen.” Het resultaat is de voorstel-ling We Gaan Weer Open!.

Duurzame energie en samenwerkingEen belangrijk onderwerp in de voorstelling is duurzame energie. Dit thema komt voort uit de ‘windmolenkwestie’ die in Nieuw-Buinen al een tijd veel stof doet opwaaien. De inwoners protesteren tegen het windmolenpark dat hun geliefde dorp in de toekomst zal overschaduwen. Een twaalf kilometer lange rij van zeventig windmolens moet het gebied van energie gaan voorzien.

www.peergroup.nl

“Een gevoelig onderwerp, waar een groep buitenstaanders voorzichtig mee moet omspringen,” benadrukt Marin. De open, onbevooroordeelde houding van PeerJonG blijkt daarbij keer op keer de sleutel tot succes. De jongeren stellen nieuwsgierigheid centraal en benaderen mensen en plekken zonder (voor)oordeel. Met die houding stappen ze een gemeente binnen en worden even één met de bewoners. Maar eerlijk is eerlijk: dat kan alleen als de inwoners van een dorp dat toelaten. “Gelukkig is Nieuw-Buinen een actieve gemeente met betrokken inwoners. Dorpsbe-woners zijn enthousiast en werken op verschillende manieren mee om het project tot een succes te maken. Zo zorgt de dorpskrant voor de broodno-dige pr, en mengen actieve jongeren van verschillende jongerengroepen in Nieuw-Buinen zich in het maakpro-ces van PeerJonG. De open houding die wij laten zien als we een dorp binnenstappen, wordt als zeer prettig ervaren.” De uitwisseling van ken-nis en creativiteit, de wisselwerking tussen PeerJonG en de plek waar de groep neerstrijkt, komt zo optimaal tot zijn recht.

Kom je eten?Opvallend genoeg vervult het avond-maal daarin een kernfunctie. “We willen ons als groep vestigen op een plek en bezig zijn met de verhalen en eigenaardigheden van mensen. Eten vormt daarbij een belangrijk thema; dat is immers het moment dat veel mensen en gezinnen samen komen en

de dag doorspreken.” Daarom maken de jongeren niet alleen theater, maar koken ze ook met elkaar. Ze leren dat het hele proces van belang is in hoe je samen tot een eindproduct komt. Dat betekent niet alleen theater maken, maar ook koken, dingen bouwen, vuurtjes stoken en ondersteuning bieden bij allerhande productionele werkzaamheden. De PeerGrouP, en daarbinnen PeerJonG, vertegenwoor-digt daarmee een manier van leven. De jongeren van PeerJonG denken na over bestaande kwesties, maar verliezen de speelsheid ervan nooit uit het oog. Dat maakt hun werkwijze en voorstellingen zo bijzonder.

Gonnie Tutelaers

Gelukkig is Nieuw-Buinen een actieve gemeente met betrokken inwoners.

G E Z I E n

Het is donderdagavond, 8 december 2011. De kleine zaal van de Oosterpoort zit bomvol Groningse vrijwilligers. Die avond is de afsluiting van het Europees Jaar van het Vrijwilligers-werk en de bezoekers zijn door Stiel uitgenodigd voor een feestelijke voorstelling: Noordergoud Variété. Hoewel, is het wel een voorstelling? Officieel staat de avond in het teken van de uitreiking van de noordergoud Bokaal, een nieuwe prijs voor de beste vrijwilliger van het jaar. Bij binnenkomst heeft iedereen een stemkaart gekregen om te stemmen, die tevens dienst doet als programmaboekje.

Stiel, de initiatiefnemer van Noordergoud Variété, is een zelf-standige stichting die voor de Gemeente Groningen projecten ontwikkelt rond vrijwilligerswerk en opbouwwerk. In plaats van een jaarlijks feestje werd besloten om hun vrijwilligers op een andere manier te bedanken. Na een gesprek met Kolder & Ko, ook een vrijwilligersorganisatie pur sang, ontstond het idee van Noordergoud Variété.

Barbara Vonk (Kolder & Ko en productieleider van de voor-stelling): “De vraag van Stiel was om met zoveel mogelijk vrijwilligers een voorstelling te maken over vrijwilligerswerk. Dus echt voor en door vrijwilligers. Dat is gelukt: voor en ach-ter de schermen hebben 61 mensen meegewerkt! Het was de bedoeling om zoveel mogelijk onderdelen van vrijwilligers-werk te laten zien. We hebben thema’s gekregen van Stiel en we weten zelf ook veel van vrijwilligerswerk, dus daar hebben we luchtige scènes omheen bedacht.”

“Uiteindelijk hebben we de structuur van de voorstelling be-paald aan de hand van een prijsuitreiking,” vertelt Dani Heres Dominques, de regisseur van de voorstelling. “We praten dus nooit over een voorstelling, maar altijd over de Gala-uitrei-king. We hebben een soort Oscar-uitreiking willen maken, inclusief filmpjes uit het buitenland. We hebben op die manier een mooie jas bedacht voor anderhalf uur spektakel in de Oosterpoort.”

Die filmpjes zorgden inderdaad voor een leuke afwisseling. Uit verschillende Europese landen waren vrijwilligersorgani-saties gevraagd om een kort filmpje te maken. Op die manier werd ons onder andere in het Pools en Spaans een fijne avond en succes gewenst met de prijsuitreiking. En dat had best een hoog glamour gehalte.

en de winnaar is…

Wie is de beste vrijwilliger van het jaar en wint de Noordergoud Bokaal?

Voor het publiek waren de scènes die gespeeld werden vaak herkenbaar. Zoals de scène uit de zorg, waar de vrijwilliger de rotklusjes mag opknap-pen; die kon op enthousiast applaus rekenen. Een grappige rol was wegge-legd voor Ciska en haar scootmobiel. Dani: “Op dag 1 zei ik tegen haar: ‘Kijk, dit is je scootmobiel, je woont al vijf jaar in een bejaardentehuis en je zit altijd op dat ding’. Zij is soms in haar eigen tijd naar Kolder en Ko gekomen en dan vroeg ze of ze even een uurtje mocht komen oefenen. Geweldig was dat.”

Om zoveel mogelijk mensen bij de voorstelling, pardon, bij het Gala te betrekken, werden er in het voor-jaar workshops georganiseerd voor dans, theater, zingen, muziek spelen, decors maken en kostuums maken. “Die workshops zijn redelijk goed bezocht,” vertelt Barbara. “Iedereen die mee wilde doen, kreeg een plek. In mei hebben we ook nog andere acteurs gezocht die we kennen uit het amateurcircuit.” Die laagdrem-peligheid zorgde er voor dat er veel

mensen zonder ervaring meededen. Dit leverde de nodige productionele problemen op rond oktober, doordat een aantal spelers afhaakten vanwege te drukke agenda’s. “Alle problemen uit het vrijwilligerswerk maakten wij ook mee, bijvoorbeeld dat mensen een baan kregen en daardoor afhaakten. In oktober hebben we geworsteld met alles wat er moest gebeuren. Voor de mensen die er wel waren werd het daardoor dubbel zo zwaar. Sommige scènes hadden weinig repetitietijd,” vertelt Barbara.

Eerlijk is eerlijk, dat er geworsteld is met tijd en spelmogelijkheden was aan de voorstelling af te lezen, maar zoals Barbara terecht opmerkte, was het proces van de spelers en de crew in dit geval belangrijker dan het eindresul-taat. En net als bij een groep-8 musical zat de zaal vol met trotse vrienden, familie en medevrijwilligers, voor wie de avond alleen al geslaagd was omdat hun vriend(in) geschminkt en in een zelfgemaakt kostuum (soms voor het eerst) op het toneel stond. En terecht.

Toch vinden Dani en Barbara het al-lebei een bijzonder waardevol proces geweest. Dani: “We maakten het met mensen die niks anders hadden dan de wil om er iets moois van te maken. En je werkt met mensen die nooit eerder hebben gespeeld, dat vond ik een super mooie ervaring.” Barbara: “Het is ook een proces geweest voor ons als Kolder. Zo’n groot project was voor ons heel zwaar. Je moet doen wat je kunt behappen. Nu hadden we voor alle uitval niet meteen goede vervan-ging, dat is best pittig. We hebben het doorstaan, we hebben vastgehouden aan het concept, maar we hadden veel te weinig tijd. We hadden eigenlijk in januari al met de repetities moeten beginnen.” Desalniettemin staat ook voor haar het proces met de crew voorop: “Het eindresultaat moet goed zijn, maar het proces is voor mij belangrijker. Ik vond het leuk om het hele proces te zien van mensen die voor het eerst op het toneel staan, het samenwerken, het groeien in een kleine scene, dan het koppelen van het spel aan de muziek en decor en dan het spelen in de grote zaal. Dat vond ik heel mooi. Het doel om voor de vrijwil-ligers in de Oosterpoort een mooie show neer te zetten werd heel erg door iedereen gevoeld. Ze vragen nu alweer naar een vervolg.”

Maar hoe is het afgelopen met die prijs, hoor ik je denken. Wie is de beste vrijwilliger van het jaar geworden? André Huitenga, in een prachtige rol als bankhangende werkloze thuiszitter (die uiteindelijk natuurlijk vrijwilliger wordt), dacht dat de prijs voor hem zou zijn. Dat blijkt niet zo te zijn: de prijs is voor ons allemaal (tenminste, als je vrijwilliger bent). En aangezien de zaal vol zit met vrijwilligers, wordt de prijs van voor naar achter doorgegeven, met het zaallicht aan en een groot applaus voor jezelf en alle andere winnaars.

Nynke OeleZe vragen nu alweer naar een vervolg.

Ergens medio jaren negentig moet ik het bedacht hebben. Ik zou filosofie gaan studeren in Groningen en daarna een eigen bureau opzetten: het Bureau voor Inkomende en Uitgaande Meningen. De visitekaartjes had ik al laten drukken. Onder ‘directeur’ stond mijn naam met daarachter ‘filosoof’, in lettertype Times New Roman. Dat vond ik een degelijk en passend klassiek lettertype. Het bureau was eigenlijk een ‘meningentoetser’, stelde ik me voor. Wie een mening had, kon mij bellen voor een afspraak en langskomen. U trof mij dan achter een groot bureau – elk zichzelf respecterend bureau heeft namelijk een groot bureau – met aan de wand mijn ingelijste bul filosofie. Duidelijk zichtbaar natuurlijk, maar wel ach-ter matglas; matglas komt bescheidener over. U legde mij dan een mening voor (de inkomende mening) en ik gaf daar dan mijn mening over (de uitgaande mening). Mocht ik uw mening delen, dan bracht ik niks in rekening. Behalve in de avonduren, want dan deed ik aan huisbezoek en rekende ik voorrijkosten. Dat bureau is er nooit gekomen, die bul filosofie heb ik nooit gehaald. Wat rest is een stapel van vijfhonderd nutteloze visitekaartjes, relikwieën van een lang vervlogen ambitie. Ik kwam ze onlangs weer tegen bij het uitruimen van een gangkast en liet er eentje aan mijn vriendin zien. Plechtig las ze de tekst op: ‘Bureau voor Inkomende en Uitgaande Meningen, directeur Jim Rotteveel, filosoof, consult na afspraak.’ Ze glimlachte even en zei toen: ‘Leuk, moet je wat mee doen.’ ‘Meen je dat nou?’ vroeg ik. ‘Ach, elke beroepsgroep heeft tegenwoordig zijn eigen charlatans, zijn kwakzalvers,’ zei ze. ‘Homeopaten, makelaars, therapeuten. Eentje meer of minder maakt niet uit, zolang er maar geen dooien vallen.’ Dus liet ik met fris elan nieuwe visitekaartjes drukken. Bij gebrek aan bul lijstte ik mijn propedeuse in en maakte van de resterende tentamenbriefjes een collage. Alles verdween achter matglas. Toen ik de Puddingfabriek in Stad wilde bellen voor een kantoorruimte, greep mijn vriendin in: ‘Wacht, eerst oefenen. We doen een rollenspel.’ Ze ging tegenover me aan de keukentafel zitten. ‘Ik speel een klant. Ik heb een mening.’ ‘Kom maar op!’ zei ik. Ik kraakte mijn vingers en tuitte mijn lippen onder een moei-lijke blik. ‘Ik ben van mening dat het Bureau voor Inkomende en Uitgaande Meningen een doorslaand succes wordt.’ ‘Met die mening ben ik het eens,’ zei ik gedecideerd. ‘Ja, kijk, maar zó verdien je dus niks, hè!’ ‘O, ehhh, met die mening ben ik het óneens.’ ‘Klaar,’ zei ze. ‘Zin in koffie?’ Ze stond op van de keukentafel. Nu zit ik met twéé stapels van vijfhonderd nutteloze visitekaartjes…

meningen

C O l U M n Jim Rotteveel

A A n K O n D I G I n G E n

POPgroningen Talent AwardsDé bandcompetitie van de provincie Groningen zal vanaf februari 2012 zes voorrondes op diverse locaties in de provincie Groningen organiseren. De deelnemers aan deze voorrondes worden in januari tijdens Eurosonic bekend gemaakt. De winnaars van de voor-rondes spelen in maart in Simplon voor een plek in de finale, die in april 2012 in Vera wordt georganiseerd. Houd www.popgroningen.nl in de gaten voor alle data.

De Balans opmaken no.2 - SymposiumBuro Loeks is het centrale punt voor ondersteuning, begeleiding en kennis omtrent Community Art in de stad Groningen. Buro Loeks organiseert op donderdag 2 februari 2012 een symposium in Plaza Danza te Groningen met als thema het belang van Com-munity Art in Groningen. Er zullen diverse interessante sprekers aanwezig zijn. Voor meer informatie en aanmelding: www.buroloeks.nl.

Amateurtheater FestivalDe derde editie van Het Amateurtheater Festival is in aantocht! De komende editie kunnen bezoekers genieten van een selectie van verrassende amateur-theatervoorstellingen uit de hele provincie. Daarnaast is er een uitgebreide randprogramma met o.a. workshops en ontmoetingen voor makers. Het festival vindt plaats van vrijdag 23 t/m zondag 25 maart 2012 in het Prinsentheater te Groningen. Kijk voor meer informatie op www.theaterwerkplaatsgroningen.nl.

issn 1879-9752