1

jaargang 1 nr.4 maart 2007 Blad voor amateurkunst in groningen

ColofonBlick is het blad voor amateurkunst in Groningen en verschijnt zes keer per jaar. Het is een gezamenlijke uitgave van De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen, de Regionale Cultuurplannen (samenwerking provincie Groningen en 22 Groninger gemeenten), het Gronings Centrum voor Amateurtheater, Kolder & KoRedactieadres De Theaterwerkplaats, t.a.v. redactie Blick (Hans Sissingh), Noorderbuitensingel 11, 9717 KK Groningen Tel. 050-8507159e-mail info@blickmagazine.nl website www.blickmagazine.nlRedactie Jan Boland (hoofdredacteur), Jan Dol, Gradus de Groot, Ben Smit, Mariëlle de VriesBureauredactie Hans SissinghMedewerkers aan dit nummer Fleur Faber, Ellen van der Graaf, Obbert Nieuwenhuis, Nynke Oele, Jim Rotteveel, Tim SmidGrafische Vormgeving Jos HendrixDruk Scholma Druk BVOplage 2500Losse nummers te verkrijgen bij Hans Sissingh (zie redactieadres) Het volgende nummer verschijnt mei 2007 Kopij voor 3 april 2007 Kopij/nieuws/persberichten/mededelingen t.a.v. Hans Sissingh (zie redactieadres) Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaanFoto voorpagina Anno Turkije; Jos HendrixFoto achterpagina Leerlingen JTS Groningen; Kirsten Pijper

Redactioneel 1

Betsy Torenbos over Anno Turkije 2

Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ 4

IS DE KLUCHT TERUG? 7

MOORD EN BRUILOFT IN NOORD GRONINGEN 8

De Geflipte Familie 12

goden of mensen, het maakt geen donder uit 15

links 17

fotoreportage 18

orkestbak 20

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen. voor informatie over voorstellingen, uitvoeringen en manifestaties in stad

en provincie kunt u terecht op verschillende WeBsites. enkele Belangrijke zijn:

de site van ‘Blick’WWW.Blickmagazine.nl

de site van het groninger centrum voor amateurtheater:

WWW.gca-nvagroningen.nl

de site van kolder & ko: WWW.kolderenko.nl

de site van 050 uitmagazine groningen: WWW.groningeruitBuro.nl

in dit nummer

Correctie: in het artikel Love boat in een hotel in de jaren twintig, BLICK december 2006, stond een naam verkeerd: Eric Meier, dat moet zijn Eric Keizer.

“De klucht is een soort poppenkast voor grote mensen. Er gebeurt iets waardoor je accepteert wat er op het toneel gaande is. Ik geloof niet dat dat ooit verouderd raakt.” Deze omschrijving is afkomstig van Paul van Soest die met zijn ‘Echt Rotterdams Theater’ een waardige opvolger is van John Lantings ‘Theater van de Lach’. Dat de klucht nog steeds jong en spring-levend is, wordt in dit nummer van ‘Blick’ duidelijk. “Een goede klucht is teamwork”, zegt Jack Nieborg in een vraaggesprek. Onze recensent schrijft: “Een geliefd gen-re dat wordt gekoesterd, omdat het een avondje lachen belooft.” Om het genre nog beter te doorgronden komt er een work-shopweekend over de klucht in het Prin-sentheater (zie de aankondiging verderop).

Er gebeuren ook andere dingen in Stad en Ommeland. In Hoogezand en Veendam vertellen Turkse families over hun jeugd in hun geboorteland en hun leven in Neder-land. Daar gebruiken ze zogeheten ‘thea-trale installaties’ voor.We vervolgen onze serie over ‘Wie speelt Theater te Water?’. Dit keer zijn we te gast in Zeerijp en Warffum. U kunt genieten van een voorproefje uit het jubileumboek over Theater te Water (een primeur).Om het blad nog meer standing te geven krijgt de Griekse mythologie op een paar plaatsen aandacht en we vragen uw speci-ale aandacht voor een nieuwe column.

De redactie

1

een geliefd genre dat Wordt gekoesterd, omdat het een avondje lachen Belooft

Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno

2

Zeven Turkse families uit Hoogezand en Veendam vertellen in het project ‘Anno Turkije’ over liefde, geloof en dood, over hun jeugd daar en over hun leven hier in Nederland. Theatermaker en choreograaf Betsy Torenbos ging met ze terug naar Turkije en interviewde ze voor de camera. De interviews zijn te zien in een ‘theatrale installatie’. De films worden in het theater vertoond, aangevuld met poëtische beelden en dans. De hoofdrolspelers staan ook op het podium. “Ik verwacht niet van ze dat ze acteurs worden,” verduidelijkt Torenbos. “Waar het om gaat is dat ze zichzelf zijn”.

Wat komt dat meisje hier doen?

Betsy Torenbos is altijd op zoek naar persoonlijke verhalen en geschiedenissen van men-sen. Op verzoek van programmeur Bob Faber van theater ‘Het Kielzog’ heeft ze een stuk gemaakt met de eerste generatie Turkse immigranten in Veendam en Hoogezand. Op een bijeenkomst van de Turkse vereniging moest Torenbos haar plannen bekend maken. Een bijzondere ervaring. “In een ruimte die blauw stond van de rook stond ik daar als enige vrouw tussen een zaal vol Turkse mannen, die samen druk aan het kaarten en praten waren. Ze keken me vol verwondering aan met een blik van ‘wat komt dat meisje hier doen?’”

Betsy torenBos over anno turkije

Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno turkije Anno

“de verhalen van deze mensen mogen niet verloren gaan”

3

terug naar het geBoorteland

Zeven mensen waren geïnteresseerd en wilden meedoen. “Bij elk project vraag ik me weer af of het wel gaat lukken om de mensen bij elkaar te krijgen. Toch komt het steeds weer goed. Ik denk dat je steeds weer liefde moet genereren. Goed oogcontact maken, het vertrouwen winnen, je eigen belang naar de achtergrond verschuiven, maar ook zelf intiem durven zijn”.Met de zeven families ging ze terug naar hun geboorteland. Openhartig vertelden ze over hun jeugd, dood en uithuwelijking. “Mensen gaan met dat laatste heel verschillend om”, vertelt Betsy Torenbos. “Ik hoorde bijvoorbeeld een verhaal over een echte jeugdliefde. Deze man was toen hij jong was verliefd op een meisje en moest haar loslaten, omdat de ouders iemand anders op het oog hadden. Er waren ook mannen bij die koppig zelf een meisje uitzochten. Anderen zagen het huwelijk als een kans. Ze waren nog nooit verliefd geweest en vonden zo iemand om mee door het leven te gaan”. Het zijn verhalen die Torenbos raken. Neem nou het verhaal van een man en zijn moeder. “Het respect dat hij toonde voor de vrouw die hem negen maanden in haar buik had gedragen! ‘Voor elke trap die ze van mij in haar buik heeft gekregen, ben ik haar dank verschuldigd’, zei hij. ‘Ik kan haar niet genoeg water brengen om haar daarvoor te bedanken.’ Zo veel liefde van een oudere man uit een land, dat vaak als vrouwonvriendelijk wordt gezien”. Voor de toekomst hoopt Torenbos nog eens een website te maken met alle verhalen die ze is tegengekomen en ook wil ze een dvd-box uitbrengen. “Het bijzondere is, dat waar je ook komt de verhalen hetzelfde zijn. Het nationalisme smelt waar je bij staat. In de kern gaat het altijd om het mens-zijn”.

Tim Smid

Foto’s Jos Hendrix

‘Anno Turkije’ is op 13 februari in première gegaan in theater ‘Het Kielzog’, Hoogezand. www.be-wonder.nl

4

Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ TE

Foto; Dastater

dastater Brengt ‘het is niet Wat u denkt’

5

een goede klucht is teamWork

De voorbereidingen voor de nieuwe klucht van Dastater zijn in volle gang. De Groningse première van ‘Het is niet wat u denkt’ is op 10 maart in het Univer-siteitstheater. Dastater brengt al vijf jaar lang, onder de noemer Crazyklucht, kluchten op de planken. Maar daarbij wordt het genre wel in een nieuw jasje gegoten.

Volgens regisseur Jack Nieborg is het zaak dat het publiek tijdens de voorstelling niet de kans krijgt om na te denken. “Je moet de toeschouwer voorblijven. Het verhaal van een klucht is natuurlijk flinterdun en als het publiek de kans krijgt om te psychologiseren dan is de lol er snel af. Het is een pretentieloze manier van theater maken en daardoor denken mensen er vrij gemakkelijk over. Het ligt namelijk dicht tegen vermaak aan. Toch is het geen makkelijke vorm van toneelspelen. Het tempo en de timing moeten precies goed zijn.”

Binnen het theater is een klucht de vorm die het meest te maken heeft met teamwork. “Alle spelers stellen zich in dienst van de grap. Om de grap goed te laten werken moeten zij ontzettend goed op elkaar ingespeeld zijn en ook de juiste timing is daarbij weer van belang. In de ouderwetse kluchten draait het om een speler die leuk moet zijn en de rest van de acteurs zijn aangevers en stellen zich in dienst van de hoofdpersoon. Bij ons is elke acteur belangrijk en worden de grappen samen gemaakt.”

Dastater en Jack Nieborg begonnen vijf jaar geleden met het maken van kluchten. ‘Het is niet wat u denkt’ is inmiddels de vierde. “Het is allemaal begonnen met het theater-feuilleton ‘De Mussengang’. We noemden het een feuilleton maar eigenlijk was het een thematische klucht, die zich afspeelde in een studentenhuis. Het was ontzettend leuk om te doen en het ging vooral om lekker lachen. Als een klucht goed wordt gespeeld komt het publiek bekaf uit het theater. Het begint altijd met een klein probleem. Daar wordt dan om gelogen en om zich er uit te redden moet een personage steeds meer liegen. Het is een vorm van pijn lijden en dat werkt. Maar het moet wel zo gebracht worden dat de toeschouwer zijn eigen fantasie erbij kan gebruiken. Om een voorbeeld te noemen. In de film ‘a Fish called Wanda’ wordt een hondje geplet door een stoomwals. In eerste instantie wilden ze dat heel echt doen laten lijken, maar het publiek pikt dat niet. Dat moet zijn eigen fantasie kunnen gebruiken. Ze hebben er toen voor gekozen om het nep te laten lijken en dat vindt de toeschouwer leuk.”

Het regisseren van een klucht is anders dan een serieus toneelstuk. “Je moet het met elkaar doen. Een lach is ook heel arbitrair. Tijdens een voorstelling weet je meteen of een grap wel of niet lukt. Als er niet wordt gelachen dan klopt er iets niet. Maar die lach kun je ook niet repeteren. Je moet je eigen timing aanpassen aan de reactie in de zaal. Een klucht is geen dode materie. In de pauze gaat het ook altijd over waarom een bepaalde grap niet werkt. Dat hoeft niet aan de timing te liggen, het kan ook het soort publiek zijn. Maar geen enkele voorstelling is hetzelfde.”

Mariëlle de Vries

Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ Dastater brengt ‘Het is niet wat u denkt’ TE

Crazyklucht geeft op 5, 6 en 7 maart een try-out in De Warf in Warfhuizen. De Drentse première is te zien op 8 maart in Hoogeveen, waarna de Groningse première op 10 maart volgt in het Universi-teitstheater. Kijk voor meer speeldata op www.dastater.nl.

IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG?

‘Kerel, net ’n standbeeld’ - J.Hemmink-KampDe Sprankelgroep Sellingen

Regie: Hans ElbersenDe Klinker Winschoten 16-01-07

Nog in de Sprankel te Sellingen op 3-3-07

6

foto; Ria Wever

7

De klucht was er altijd al. Zeker voor het 250 (grijs) koppige publiek in Cul-tuurcentrum de Klinker. Een geliefd genre, dat wordt gekoesterd omdat het een avondje lachen belooft. Dat het niet een avondvullend constant brullende lach oplevert neemt het voor lief, even lief als dat het driebedrijvige stuk een hele zit is. Mevrouw de Barones is een verwoed kunstverzamelaar. Op een dag wordt een beeld van Napoleon door twee nieuwe personeelsleden nogal hardhandig binnengebracht. On-herstelbaar beschadigd. (Nog erger dan de ‘Denker’ van Rodin). Wat te doen vóórdat de Barones er achter komt? Eén van de personeelsleden is de klos en moet in vol ornaat op de sokkel als standbeeld Napoleon. Het beeld wordt bewonderd, maar ook verguisd. In een nachtelijke sessie is het een komen en gaan van bewonderaars en van kunsthaters die het beeld willen vernietigen, om zo de Barones een lesje te leren.

Deze klucht wordt in volle glorie gebracht, net zoals dertig jaar geleden. Spraakgebruik, decor en kostuums, niks aan veranderd. Dat doet nogal gedateerd aan zou je zeggen. Is dat erg?Nee. Dat is juist de charme. Het laat tijden herleven en geeft inzicht, in hoe het er vroeger aan toeging. Geeft de tekst aanleiding tot bulderende lachsalvo’s? Nee. Heeft de tekst cliché wijsheden die zo versleten zijn dat ze weer leuk worden? Ja. Is het grappig voor wild en fris? Nee. Niks voor jongeren. De tekst doet traag stroperig aan en appelleert aan de heersende moraal van vijftig jaar terug. Het politiek correcte moralisme druipt er vanaf. Daar hoef je nu niet meer mee aan te komen. Veel tekstgezwets dus en niet echt grappig. Moet het dan nog wel gespeeld worden? Ja. Want er blijft voorlopig vraag naar. Er is markt voor ouderen. En de vergrijzing maakt dat die markt steeds langer mee gaat. Wordt er dan wel regelmatig gelachen? Ja. Vooral als de tekst een verbinding krijgt met onwaarschijnlijke situaties. Dan gaat het leven en maakt het niet meer uit of het ouder-wets is of modern. Die malle situaties die gecreëerd worden, zijn eigenlijk de krenten in de verder lauwe pap. Dat maakt, dat het stuk in het verleden zo populair was en door elke beetje serieuze toneelkluchtvereniging is gespeeld. Het wachten nu is niet op een Napoleon, maar op een bekende Nederlander die op de sokkel wordt gezet.

Stand in ‘sukkel’ op de sokkel Jans (Jan Heun) weet met Josefien (Annemieke Ophof) wel raad met de hachelijke situaties. Als die twee op dreef komen zijn ze heel grappig. De talrijke bezoekers van het beeld weten ze met overtuigende trucs om de tuin te lei-den. Ze laten de kunsthaters alle hoeken van de kamer zien, zodat zij niet toekomen aan hun verwoestende werk. En ze weten de Butler met goede timing zo ver te krijgen dat hij zich hopeloos laat misbruiken. Jans weet zichzelf weg te cijferen als bewegingloos standbeeld, maar de mens Jans moet ook wel eens nodig, zodat hij pardoes in een bosje duikt. Dé toplach van de avond.

Jan Dol

IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG? IS DE KLUCHT TERUG?

is de klucht terug?GE

ZI

EN

8

van lize, lotte en ’t nut in Warffum

Na mijn kennismaking in september met de toneelgroep van het ‘Nut’ in Warf-fum ben ik benieuwd hoever ze zijn met de repetities voor ‘De moord in de meterkast’. Nou, behoorlijk ver! De teksten zitten er al aardig in en de mise-en-scène ook wel. Nog niet alles is perfect, maar ja, wat wil je, op 26 september moest het allemaal nog beginnen.Ik kijk naar een doorloop van het eerste bedrijf. Guusje (politieagente), ge-speeld door Lies, legt Cornelis (haar verloofde), gespeeld door Pieter, vakkun-dig in een houdgreep op tafel.

Even later vindt Tante Lize (gespeeld door Anjo) een puzzelstukje. Beste lezer, u vraagt zich natuurlijk af of dit feit van belang is? Jazeker! Maar voor het ‘waarom?’ moet u echt naar de voorstelling komen kijken.Tante Lotte (zus van Lize) gespeeld door Ine, is de helderste van de twee bejaarde zus-sen en probeert alles in goede banen te leiden. Met haar tekst gaat het nu nog wel eens mis, wat de volgende monoloog oplevert: “Ik vind dat vader…” (tegen souffleuse) “Wat vind ik eigenlijk?”Gelach alom en zo hoort het ook op een repetitie van een vrolijk stuk.Op de achtergrond zit Truus (regisseuse) aandachtig te kijken en te luisteren. Naast haar de souffleuse met het script in de hand.

Dan komt meneer Kersjes (gespeeld door Erik) op. Hij is dol op Lize, en dat zie je! Ze zoenen! Anjo en Erik spelen heerlijk die dwaze oudjes. De meteropnemer (gespeeld door Pieter) komt op en wordt een levensgroot lijk. Hoe? Kom naar de voorstelling!In de pauze van de repetitie zegt Pieter: “Ik had tegen Truus gezegd dat ik wel tevreden zou zijn met een bijrol. Nou, dat is goed gelukt! Ik heb er nu drie! Meteropnemer, Moor-denaar en Vrachtwagenchauffeur.”

Na de doorloop geeft Truus nog wat aanwijzingen over houding en beweging. Pieter moet andere houdingen aannemen als hij van figuur verandert. Anjo moet het samenzweerde-rige met Erik zo houden. Anjo vindt het erg leuk om in dit stuk te spelen en is erg positief. “Het moet nog groeien. In de loop van de repetities komt het typetje wel.”Ine: “Ik moet nog echt oud worden. Ik ben nog veel te kwiek in mijn tekst. Maar ik ver-heug me er op om met meneer Kersjes te vrijen.”

Erik: “Het eist nog de nodige studie en oefeningen, en de repetitieruimte is nu ook niet bepaald stimulerend.” Nou, dat ben ik met hem eens! Zo’n grote zaal met TL-verlichting en glimmende groene kunststofvloer zou mij ook niet inspireren om nu eens lekker toneel te gaan spelen. Maar ze doen het toch maar!

in het kader van 25 jaar theater te Water spelen 22 amateur-toneelgroepen een stuk van theater te Water. een aantal groepen heBBen hun stuk al gespeeld, de anderen zijn nog druk Bezig met de repetities.

moord en Bruiloft in noordgroningen

drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water

Harry benadrukt nog even dat zij (’t nut) niet echt een toneelgroep zijn maar soms spelen voor de gezelligheid voor eigen publiek.

Dag mag dan wel zo wezen, maar ze maken toch wel mooi een prachtig stuk in het kader van ‘Wie speelt Theater Te Water’ Ik ben er zeker van dat dit een vermakelijke voorstelling gaat worden. Kom dus kijken naar: ‘Moord in de meterkast’ door ’t Nut in Warffum!

Toneelvereniging Zeerijp repeteert ‘De Bruidschuit’ in de gymzaal bij het dorps-huis. De lange koffietafel staat vol met gebruikte kopjes en kannen met koffie en thee. Iemand fluistert mij toe dat ik koffie ofzo mag nemen als ik daar zin in heb. Dat heb ik.

Terwijl ik mijn koffie drink kijk ik naar de andere kant van de zaal waar gespeeld wordt. Regisseuse Margot zit vlak voor de speelplek en kijkt oplettend naar haar spelers. Aan de andere kant zit iemand met het tekstboek in de hand te souffleren. Het oefenen van het openingslied blijkt nog niet zo eenvoudig; het zingen wordt onderbroken door een paar stukjes tekst, en om daarna de juiste toon weer te vinden om verder te zingen is niet

Moord in de meterkastZaterdag 17 maart 2007 ‘Spoorzicht’, Warffum aanvang: 20.00 uurW

AA

r

BLICK VoLGT DrIE GroEPEN: DE DAMsTEr KoMEDIE, ’T NUT IN WArffUM EN ToNEELGroEP ZEErIjP. DEZE KEEr DE VoorTGANG IN WArffUM EN ZEErIjP.

foto’s Gradus de Groot

9

drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water

Bruiloft in de gymzaal van zeerijp

drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water

gemakkelijk. De man achter het keyboard zegt: “Ondertussen speel ik zachtjes door, dan kunnen jullie zo weer doorgaan.” Hij laat het een paar keer overdoen en het lukt! Dan wordt er opnieuw begonnen. Een speelster heet het publiek welkom. Margot zegt: “Je moet wel publieksgericht blijven!.” De bruid, dat zie je want ze draagt een sluier, komt op. Ze gaat zitten op een stoel vóór de speelplek en wordt toegezongen. Ik vraag me af waarom er twee van die lange gymzaalbanken in de weg staan, de spelers moeten er voortdurend overheen stappen. (later hoor ik dat die bankjes de rand van het podium moeten aangeven) Diverse personages komen op en gaan weer af. Oom Koos met een wandelstok die een lied zingt, Kees die lange telefoongesprekken houdt in een hoekje en allerlei andere figuren die ik in dit repetitiestadium nog niet kan plaatsen.

In de pauze zeg ik dat ik er nog niet veel van snap. “D’r is gain ain die ‘t snapt” zegt Martin (speelt vader De Ronde), die pas sinds twee weken meedoet. Daar geloof ik dus niks van want ik heb de spelers bezig gezien. Hij vindt dit heel iets anders dan wat hij

10

BLICK VoLGT DrIE GroEPEN: DE DAMsTEr KoMEDIE, ’T NUT IN WArffUM EN ToNEELGroEP ZEErIjP. DEZE KEEr DE VoorTGANG IN WArffUM EN ZEErIjP.

‘over holland’: een muzikaal 4 mei projekt dicht Bij huis.

Het project ‘Over Holland ‘is een muzikale productie met twee nieuwe composities die in opdracht van het 4 Mei Projekt uit Groningen zijn geschreven. In samenwerking met een ensemble van zeven instrumentalisten en twee acteurs, wordt dit project voor koor en ensemble in april en mei 2007 zes keer uitgevoerd.In het verleden besteedde het 4 Mei Projekt vaak aandacht aan actuele situaties die betrekkelijk ver van ons af stonden. Met het project ‘Over Holland’ reageert het 4 Mei Projekt op gebeurtenissen dicht bij huis: de verhardende samenleving waar intolerantie de plaats lijkt in te nemen van gastvrijheid en solidariteit.

Informatie over het project en speeldata met locaties zijn te vinden op : www.4meiprojekt.nl

audities voor nieuWe groningse dramaserie

Voor de dramaserie ‘Boven Wotter’ van RTV Noord zullen de komende maanden audities worden gehouden voor de verschillende rollen. Er wordt zowel gezocht naar professio-nele spelers als amateurspelers. Kijk op de website van de Theaterwerkplaats Groningen voor meer informatie en meldt u aan voor de casting! www.theaterwerkplaatsgroningen.nl

drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water drie spelen theater te water

11

gewend is. “Anders in ’t Grunnigers lekker knauwn! Bij een ander stuk kon je rustig vijf minuten over wat anders praten. Geen mens die dat dan door had.” Nu moet alles in het Nederlands en moet je je aan de tekst houden” Geesje (de bruid): “Het was even wennen, ik dacht dat ik wel eens een keer kon overslaan, maar dat kan dus niet” Ze vindt het een leuke rol. Het leukste? “Ik mag een bruidsjurk uitzoeken”.Carla (speelt oma) is door allerlei activiteiten geregeld in het dorpshuis. Een van haar kinderen (5 jaar): “Kan je geen afscheid nemen van het dorpshuis?” Heel leuk vindt ze dat ze samen met Martin mag zingen.

Tineke (speelt moeder De Ronde) kan goed zingen, zingt graag, maar moeder de Ronde heeft geen lied! Erg lijkt zij daar niet onder te lijden. Ze speelt graag mee in dit stuk. Wat haar wel een beetje tegenvalt is de voortgang van de totstandkoming van dit spel: “In juni bij elkaar gekomen. Lekker vanaf september repeteren. Tijd genoeg! Wat blijkt? Het is nu januari en de tekst zit er nog steeds niet helemaal in!” Peter (speelt Kees): “Dat komt ook door de grootte van de groep, niet iedereen was altijd op de repetitie en het is een heel ander stuk met veel nieuwe mensen.”Gerry (speelt Lydia de zuster van de bruid) vindt het heel plezierig om in dit stuk te spelen. “Compleet ander stuk dan we gewend waren, het is helemaal nieuw.” Peter breekt nog even in: “Het is hartstikke leuk om te doen, maar dit jaar is een drama! Ik ken alles, maar dan ineens in ’t spel weet ik het niet meer”.Margot zegt (terecht) dat er genoeg gepraat is, en weer wil beginnen. Nog even blijf ik kijken naar een stukje van het tweede bedrijf. Ik heb een repetitie van ‘Zeerijp’ meegemaakt, hun inspanningen gezien en hun enthousiasme gevoeld. Margot en de spelers zullen er wel voor zorgen dat dit een mooie voorstelling wordt. Ben wel benieuwd hoe ze die gymzaal ombouwen tot een theaterzaal.

Gradus de Groot

foto’s Gradus de Groot

De BruidschuitVrijdag 16 maart 2007Het Dorpshuis in Zeerijp aanvang: 20.00 uurW

AA

r

de geflipte familie

12

Het begon als een jongensdroom. Een droom om met een oude schuit rond te trekken en de mensen te vermaken, een droom van scheepsmotoren, riet-kragen, wolkenhemels en zonovergoten watervlakten, gekoppeld aan het licht van de schijnwerpers, de geur van schmink en het applaus van een enthousi-ast publiek. Nu 25 later is het een begrip. Tijd dus voor een boek vol verhalen over de voorstellingen en het leven aan boord: ‘25 jaar Theater te Water’.Naast achtergrondinformatie bevat het boek vooral verhalen en anecdotes over de grappige en ontroerende momenten, de tegenslagen en de successen.Het boek verschijnt in mei, maar we geven vast een voorproefje.

De Geflipte Familie‘Hoe vind je het worden,’ vraagt Just, terwijl hij aan het roer staat en het schip behendig door de vaargeulen manoeuvreert.‘Tja,’ zegt Jan. ‘Het is een bijzonder concept.’‘Het is geen concept,’ zegt Just. ‘Het is een droom.’Op het zonovergoten dek is Yvonne de Valk bezig met overgebleven stukjes stof een vlag-genlijn te naaien en Kees Wennekendonk tekent met vaardige hand een affiche. ‘Wat zal ik er op zetten,’ vraagt hij. ‘Hoe heet deze voorstelling?’‘De familie de Bruin,’ zegt Just.‘En wij?’ vraagt Kees, ‘Hoe heten wij?’Iemand roept: ‘Theater te Water!’De naam, die vijfentwintig jaar later leidt tot minstens veertig sprankelende voorstellin-gen en dit feestelijke boek, is daar.Eenmaal in de haven van West Terschelling is er veel werk te doen. Hans, de econoom aan boord, regelt samen met Just de vergunning. Mette koopt haastig nog wat stekkers en snoeren voor het licht en Kees en Loes gaan reclame maken in het dorp. Parade ma-ken heet dat en dat betekent muziek maken op straat. Waar ze erg goed in zijn; meteen verzamelen zich belangstellenden rondom het merkwaardig uitgedoste muzikale duo. En terwijl Mette de laatste stekkerdozen in elkaar schroeft, hijsen de spelers zich in hun kostuums. De allereerste Theater te Water-voorstelling kan beginnen.Het is niet vol, helemaal niet, maar de spelers geven alles wat ze hebben. De gasten krijgen een rare show met een rare familie voorgeschoteld, waarbij alles voortdurend in het honderd dreigt te lopen, niet in het minst door die vervelende man in het publiek die er tenslotte gewoon bij blijkt te horen. Liefde en vrijheid is het grote thema, wat nog het meest tot uiting komt in het uitbundige slotlied, gezongen door Mevrouw de Bruin:

‘In de tuin van de liefde staat geen prikkeldraadMet z’n allen kom je verder dan alleenWant met jou aan mijn zij kom ik overal bijAls je wil ga ik voor altijd met je mee.’

Het publiek heeft tranen van het lachen en van ontroering. De mensen vinden het gewel-dig en dat is een enorme opluchting na al die weken van werk, onzekerheid en afzien. Kees speelt zijn vingers stuk op zijn banjo en ergens is een zak met gedroogde wietplan-

De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte

een juBileumBoek over theater te Water

13

De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte Familie De Geflipte

ten vandaan gekomen waarna er ‘pretsigaretjes’ rondgaan. De volgende dagen is de zaal vol, iedereen wil het zien. Het is één groot feest. Kan het mooier? Vol vertrouwen zet het theaterschip koers richting Vlieland.Daar gaat het meteen heel wat minder vlekkeloos. Just schrijft hier jaren later over: ‘Er waren geruchten over geluidsoverlast op Terschelling. We begonnen een eindeloze tocht langs havenmeesters, ambtenaren, mannen van Rijkswaterstaat, die de verantwoorde-lijkheid steeds weer afschoven op een volgende instantie totdat we uiteindelijk bij de burgemeester uitkwamen.’ Just, die inziet dat zijn charme ontoereikend is voor dit doel haakt schuimbekkend af.‘Wacht maar,’ zegt Marjo, ‘laat mij maar even.’ Samen met Hans en in een zo kort mo-gelijk rokje komt zij bij de burgemeester, die van zijn ambtenaren duidelijk de opdracht heeft gekregen de kunstartiesten af te poeieren. Hij begint tegenover Hans en Marjo een verhaal af te steken over de ingewikkeldheid van de regelgeving en het beleid ten aan-zien van... en hij raakt de draad steeds meer kwijt als Marjo quasi geïnteresseerd haar benen over elkaar slaat. Als ze dan ook nog naar hem begint te glimlachen begint zijn stem te haperen. Als hij middenin een zin geen woord meer kan uitbrengen zegt Marjo:‘Meneer de burgemeester, uw gulp staat open.’ Nadat hij met een kop als een boei zijn rits heeft dichtgehesen geeft hij overal toestem-ming voor. Al zouden ze er een openlucht cursus drummen in de nacht geven.

Het boek wordt op het feestelijke boekenbal op 12 mei in de stadsschouwburg in Groningen te water gelaten en gedoopt. Tot die tijd geldt voor het boek een speciale intekenprijs. Hierover en over de wijze waarop u het boek kunt ver-krijgen, zie www.theatertewater.nl en www.uitgeverijpassage.nl.

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen.

voor informatie over voorstellingen,

uitvoeringen en manifestaties in stad en provincie

kunt u terecht op verschillende WeBsites:

WWW.Blickmagazine.nl

WWW.gca-nvagroningen.nl (GRONINGER CENTRuM VOOR AMATEuRTHEATER)

WWW.kolderenko.nl

WWW.groningeruitBuro.nl

14

Obbe

rt Ni

euw

enhu

is

N OF MENSEN, HET MAAKT GEEN DONDER UIT GODEN OF MENSEN, HET MAAKT GEEN DONDER UIT

15

goden of mensen, het maakt geen donder uit

Niks, het gaat over niks, dit keer. Ik heb geen voorstelling gezien, geen evene-ment bijgewoond, niks bijzonders meegemaakt. Kortom, het is januari. Van-ouds de saaiste maand van het jaar. Na het onophoudelijk gebulder van alle decemberfeestdagen kan het eigenlijk ook niet anders dan stil zijn.Zo’n maand gebruik je om te lezen. Niet dat ik anders niet lees tussen alle bedrijvigheid door, maar deze maand…….Ik heb me vastgebeten in de ‘Griekse Mythen’ herverteld door Imme Dros.En niet voor de eerste keer ben ik getroffen door het feit dat verhalen onmisbaar zijn voor de mens. Door alle eeuwen heen. Verhalen in welke vorm dan ook. Alle kunstuitingen hebben een verhaal als uitgangspunt of als inspiratiebron.

Het verhaal van Medea is ontroerend. Vroeger dacht ik: ach ja Medea, nare vrouw, ver-moordt haar eigen kinderen om haar geliefde te treffen, welke moeder doet dat nou.Maar nu heb ik gelezen over de jonge, dromerige, talentvolle Medea, die tot een werktuig van de goden gemaakt, steeds ongelukkiger wordt en ook anderen in het ongeluk stort.Vandaag de dag menen we te weten dat de mens zijn lot grotendeels in eigen hand heeft. Hij kan gelukkig zijn en ongelukkig en kan een ander leed berokkenen. Allemaal zijn eigen schuld. Maar in de mythen van Homerus wordt keer op keer beschreven hoe een mensenleven vooral gestuurd wordt door de grillige goden. Nu denk je: Lekker mak-kelijk, schuif het maar af op de goden, maar lezende over Medea en al die anderen zie je dat hun leven geen spat makkelijker was dan dat van ons. Alleen, de Grieken hadden er een andere verklaring voor.Ik vind Medea nu veel sympathieker. Ze is leuk en zo menselijk.Over die Medea zou ik graag eens een toneelstuk zien.

Wacht-es, ik geloof dat het mijn eigen schuld is dat ik niks heb gezien, deze maand, geen voorstelling, geen evenement, niks.Er wàs een bijzondere voorstelling, op woensdag 24 januari om 11:30 uur in de basis-school ‘de Hoeve’ te Hoevelaken, gegeven door leerlingen van groep een tot en met vijf.Daags daarvoor paste ik op mijn kleinkinderen. De oudste, net acht jaar, vertelde me aan het ontbijt dat ze woensdag een rol zou spelen in het stuk op school, “nou ja, eigenlijk een beetje de hoofdrol” zei ze, want ze is daarin niet bescheiden. Bescheiden is ze alleen van postuur, klein voor haar leeftijd en rank.“Ik ben beer”, zei ze met een miniem lachje waar alles in zat. Je associeert haar namelijk niet direct met een beer. Ze liet me, met de chocopastaboterham in de hand, even snel een paar scènes zien en zong het lied dat de andere kinderen over die beer zouden zingen.Haar jongere broertje, net op school, zou ook een rol vervullen in het stuk maar, zei zijn moeder: “Hij heeft niet in de gaten dat hij morgen moet spelen”. Hij is een dromer. Zijn oudere zus heeft later op de dag geprobeerd hem uit te leggen wat toneelspelen is. “Op een pódium” zei ze en “dan kijken er mènsen naar je”.

vervolg op pag. 16

Jason, medea en de drakentanden, naar een oude vaasschildering.

nieuws nieuws nieuws nieuws nieuws nieuws nieuws nieuws nieuws nieuws nie

16

Unieke KLUCHT-WorKsHoP met Dastater

Theaterwerkplaats De Prins van Groningen orga-niseert in samenwerking met Theaterwerk NL een workshopweekend waarin de klucht centraal staat.Dastater maakt onvervalste kluchten. Niet zoals we die van vroeger kennen, maar een frisse, doorge-schoten versie ervan. Met Dastater is een unieke workshop samengesteld. Op vrijdag 23 maart ziet u de voorstelling ‘Ik ben niet mijn broer’ van Dastater. Op zaterdag doet u mee aan een workshop onder leiding van regisseur Jack Nieborg en spelers van Dastater. Zaken als timing, werken met attributen, herhaling en decorgebruik komen daarin aan de orde. Op zaterdagavond speelt Dastater de voorstelling nogmaals, maar dan zit u backstage en ziet u de voorstelling van achter de schermen, inclusief alle kostuumwisselingen!

Voor het hele weekend (2x de voorstelling, workshop + diner) betaalt u slechts € 45,–. De aanmelding loopt inmiddels, dus haast is geboden. Voor meer informatie en aanmelding kunt u bellen of mailen met Hans Sissingh, tel. 050 8507150 of h.sissingh@kunstencentrum.nl of kijk op www.theaterwerk-plaatsgroningen.nl

EENAKTErfEsTIVAL wordt THEATErfEsTIVAL

Het Gronings Centrum voor Amateurtheater organi-seert ook in 2007 een festival. Dat gebeurt in sa-menwerking met de Culturele Raad Leek.Het festival krijgt echter een nieuwe impuls waardoor het weer een toernooi kan worden waar deelnemers en publiek graag naar uitkijken.Allereerst wordt het geen Eenakterfestival meer ge-noemd maar een Theaterfestival. Dit houdt in dat ook allerlei andere vormen van theater kunnen worden getoond.Verder zal het festival uit twee delen bestaan. Eerst zijn er voorrondes in lokale horeca-accomodaties, waar dicht op het publiek gespeeld wordt met weinig theatervoorzieningen. Voor veel groepen zal dit een nieuwe ervaring betekenen.Vervolgens is er het festivalweekend zelf, waar de tijdens de voorrondes geselecteerde groepen hun voorstellingen presenteren.Iedereen wordt uitgenodigd zijn theaterkunsten te tonen op dit festival, dat gehouden wordt op 6 en 7 april in ‘de Oude Ulo’ te Leek. De data van de voor-rondes worden nog nader bepaald.

Voor informatie en opgave:Hans Greuter, Oldenoert 50, 9351 KP Leek. Tel. 0594 513954

Het drong niet goed tot hem door, omdat hij de begrippen die hij door zijn ongeduldige zus naar zijn hoofd geslingerd kreeg, nog niet kan omzetten in beelden.Ik kon niet komen kijken omdat ik op dat tijdstip weer terug in Groningen moest zijn voor een repetitie. “Ja”, zei mijn kleindochter, met weer zo’n klein lachje “ook toneelspelen.”

Had ik een andere keuze kunnen maken? Nee, vind ik. En of ík die keuze maak of dat de goden er de hand in hebben gehad, het resultaat is hetzelfde: ik heb de kleine beer en haar broertje niet op het podium gezien. Vanavond sta ik zelf op het podium en kijken er mensen naar me.

Ellen van der Graaf

linksDe provincie Groningen heeft een nieuwe site ontworpen voor de Regi-onale Cultuurplannen: www.regionalecultuurplannen.nl. Kort gezegd wil de provincie met de Regionale Cultuurplannen stimuleren dat er ver-spreid door de provincie zoveel mogelijk mooie culturele projecten ge-organiseerd worden, die voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk zijn. Een middel daarvoor zijn de Regionale Culturele Netwerken, oftewel de RCN. “De gedachte achter RCN is dat culturele gangmakers afkomstig uit verschillende disciplines gestimuleerd worden om met elkaar een klein of groot project te realiseren. Een culturele gangmaker is een kunstzinnig persoon die breed in de samenleving staat. Bijvoorbeeld een kunstenaar of musicus, danser, theatermaker, fotograaf, iemand die graag en goed culturele projecten kan organiseren of ‘gewoon’ een creatief mens”, zo valt er op de website te lezen.Het is een informatieve en uitgebreide site geworden waar veel leuke pro-jecten zijn terug te vinden. Een greep uit het aanbod: Urban Vibes2, Op Hoop van Zegen (www.ophoopvanzegen.com), Pentament Bourtange, SWET en de Open Atelier Route. Een groot aantal daarvan wordt natuurlijk ook besproken in Blick, maar mocht u meer informatie willen over de ver-schillende projecten die door de provincie ondersteund worden, of wilt u zelf een projectvoorstel indienen, dan kan deze site u daarbij helpen. Het is mogelijk om per regio te zoeken op projecten en ook kunt u er meer lezen over het cultuurbeleid van de provincie. En anders helpen de ‘Links’ van deze site u vast wel verder op weg.

Nynke Oele

amateurtheater is niet alleen in het plaatselijke

Buurthuis te vinden, maar ook steeds meer op

internet. in Blick Bespreekt nynke oele de WeBsites van verenigingen, voorstellingen en regisseurs in stad

en ommeland.

Heeft u ook een leuke link voor Blick? Laat het me weten via info@blickmagazine.nl

17

18

De Stichting Amateurdans doet haar best meer jongens enthousiast te maken voor de dans. Zij ondersteunt balletscholen in stad en provincie die zich daarvoor inspannen.De balletschool van Wanda Kuipers is er één van. Op de foto’s zijn de vrouwen in de meerderheid, maar we zien ook enkele mannen.

foto’s Fleur Faber

19

20

column column column column column column column column column

In de catacomben van het internet stuitte ik onlangs op een citaat van een ze-kere Ben Warriss, een Engelse komiek wiens staat van dienst tot een voetnoot is verworden.

‘Acteur: het tweede oudste beroep dat, net als het eerste, verknoeid werd door amateurs.’

Nou nou nou, denk je dan. Waarom de prostitutie zo naar beneden gehaald?Warriss’ hoogtepunt viel in de jaren vijftig, toen hij samen met zijn neef The Jewel and Warriss Show deed voor de BBC. Het is een citaat van een getergd man die heeft staan rondschuimen met een roemdetector in een allang geplunderde bouwput. De meeste komische duo’s waren toen ‘groot en klein’ of ‘dik en dun’, maar tussen Jewel en War-riss zat het opvallendste contrast in het aangezicht: Warris had een knap koppie, Jewel had ‘a face like a sack of potatoes’. Jewel was jaloers op Warriss, Warriss op het succes van zijn concurrenten.En ja, dan gooi je je detector neer en ga je met modder smijten.‘Amatéúrs!’

Warriss was een arrogante dandy. ‘I’ll have a new suit made for that,’ luidde zijn mantra bij elke spitsvondige dialoog met neef Jewel. Een running gag die naar verluidt snel was uitgehold.En Warriss was brutaal. Brutale acteurs menen het halve podium te hebben. Dat kan na-tuurlijk. Met een beetje methodacting en een scherpe typecasting kom je een heel eind. Om precies te zijn: tot de rand. Eén stap verder en je lazert in de orkestbak.Nou ben ik geen kenner, maar wat mij meestal opvalt is dat een goed acteur alle rollen kan spelen én zich achter de coulissen beschéíden opstelt. En als hij al in een orkestbak lazert, gebeurt dat omdat er in het script staat dat er in orkestbakken moet worden gela-zerd. Warriss had daar geen script voor nodig. Warriss is een voetnoot geworden.Ik doolde nog wat verder in de www-kelders en stuitte op een ander citaat, van Julien Vandiest, filosoof: ‘Werkelijke hartstocht maakt van de beste acteur opnieuw een ama-teur.’Kijk, zo kan het ook.

Ik vrees dat de grote komiek Warriss zíjn werkelijke hartstochten iets te vaak op twee-derangshoertjes heeft botgevierd. En gelukkig kan hij dit niet meer horen; hij zou zich omdraaien in z’n orkestbak.

Jim Rotteveel

orkestBak