jaargang 3 nr.3 maart 2009 Blad voor amateurkunst in groningen

ColofonBlick is het blad voor amateurkunst in Groningen en verschijnt vijf of zes keer per jaar. Het is een gezamenlijke uitgave van De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen, de Regionale Cultuurplannen (provincie Groningen en 22 Groninger gemeenten), het Gronings Centrum voor Amateurtheater, Kolder & KoRedactieadres De Theaterwerkplaats, t.a.v. redactie Blick (Hans Sissingh), Noorderbuitensingel 11, 9717 KK Groningen Tel. 050-8507159e-mail info@blickmagazine.nl website www.blickmagazine.nlRedactie Jan Boland (hoofdredacteur), Iris van Dijk, Jan Dol, Barbara VonkBureauredactie Hans SissinghMedewerkers aan dit nummer Anneke Claus, Ellen van der Graaf, Hilda Hofstra, Obbert Nieuwenhuis, Elisa Noordermeer, Jim Rotteveel, Rense Sinkgraven, Nico van der WijkGrafische Vormgeving Jos HendrixDruk Scholma Druk BVOplage 2500Losse nummers te verkrijgen bij Hans Sissingh (zie redactieadres) Het volgende nummer verschijnt mei 2009 Kopij voor 30 maart 2009 Kopij/nieuws/persberichten/mededelingen t.a.v. Hans Sissingh (zie redactieadres) Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaanFoto voorpagina Open dag JTS-ATS, Kirsten PijperFoto achterpagina Retoertje onbekend, Peter Molter

Een december fes t i j n i n N ieuweschans 2

Thea te rg roep De Ca ta l anen t i en j aa r 5

Cu l t u ree l t a l en t i n de compagn ieën 6

Dr i e maa l l achen en v i e r d roge wors t 9

Z ingen voo r v rede en v r i j he id 10

Mu l t i pe r sonage 12

Aankond ig i ngen 13

S t r i p 14

Ach Mar i a 15

Fo to repo r t age 16

Van de oude en de n i euwe s t adsd i ch te r 18

Hummer vo l k ( co lumn) 20

Waar kan ik informatie vinden over

voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen.

U kUnt voor informatie over voorstellingen,

terecht op verschillende WeBsites.

enkele Belangrijke zijn:

WWW.gca-nvagroningen.nl

WWW.kolderenko.nl

WWW.theaterWerkplaatsgroningen.nl

WWW.regionalecUltUUrplannen.nl

WWW.groningerUitBUro.nl

www.blickmagazine.nl

in dit nUmmer

1

Borgercompagnie, Nieuweschans, Rot-tum, Marum en Stad. Ze komen alle-maal langs in dit nummer en het gaat allemaal over amateurkunst. Toneel na-tuurlijk, maar ook muziek, voordrachts-kunst, film en gedichten. Hét bewijs dat ‘Blick’ een blad is voor de hele provincie inclusief de stad en schrijft voor ieder-een die ‘iets’ heeft met amateurkunst, actief of passief.

Soms is de kunst geworteld in het Gro-ningse land en erfgoed, soms ook in het geheel niet en dat maakt het culturele landschap van Groningen boeiend en verrassend.Kijk maar hoe in Oost Groningen de af-gelopen tijd een keur aan projecten is gerealiseerd, zie de breedheid aan ac-tiviteiten in de Compagnieën. Regionaal getinte producten,maar zeker niet alle-maal.

Er was veel theatraals te zien de afgelo-pen tijd. We gingen kijken naar een voor-

stelling van ‘De Catalanen’ in Rottum,we zagen een blijspel in Marum en in de stad waren we ‘Welkom in het bos’ (een stuk van Alex van Warmendam).Het koor van het 4 Mei-Projekt bestaat dertig jaar en we kijken vooruit naar hun uitvoering in de stad.In ‘Ach Maria’ zoe-ken we het verderop en we gaan maar liefst naar Rome om daar stil te staan bij christendom en theater.

Terug naar de stad. Er is een nieuwe stadsdichter benoemd. Haar nieuwste stadsgedicht is onze kennismaking met haar. We nemen met enige weemoed afscheid van de oude dichter en zijn laatste stadsgedicht kunt u in ons blad lezen. Gedichten moet je lézen en pas op met voordragen! Dat houdt onze co-lumnist ons voor.

Genoeg gelezen? Kijk dan naar de foto-reportage en niet te vergeten de strip.

De redactie

Wat vooraf gingDe afsluiting van het Regionaal Cultuurplan Oost Groningen periode 2005-2008 is aan-leiding voor een feest. Op 13 en 14 december kon men twee dagen volop genieten van Groninger cultuur in ‘De Oude Remise’ te Nieuweschans.De wethouder van de gemeente Reiderland, de heer Van der Ham, opende de feestelijk-heden en memoreerde dat in de jaren 2005-2008 veel initiatieven zijn ondersteund. Dit leidde tot een keur aan projecten die de afgelopen periode succesvol zijn gerealiseerd, onder meer ‘Oostgroninger Wereldmuziek, Pentament Bourtange en OCCIS’ . Een selec-tie hieruit werd op het festival gepresenteerd.Bijna zestig beleidsmedewerkers uit de regio oost waren aanwezig. Zij konden naast een hapje en een drankje vooral genieten van de openingsvoorstelling ‘Peerd & Woa-gen’ door stichting ‘het Peerd’.

hoe gronings kUn je zijn?Van boerenerf naar boerenerf trok de cast van ‘Peerd & Woagen’ dit najaar met hun voorstelling door Groningen. Met steeds een inbreng van plaatselijke artiesten, waarmee men in dialoog ging. De voorstelling is een zoektocht naar de identiteit van de heden-daagse Groninger. Het was een flitsend verhaal met goed samenspel: het stuk stond echt. Zang, dans, mimiek, alles was aanwezig. Aan het eind van de voorstelling werd ons toegezongen: je hoort erbij! Mocht ik als ‘im-port Hollander’ nog enige twijfels hebben dan waren die even weg en voelde ik me met gepaste trots een ‘Grunnegse’.Dit jaar zullen we beslist nog meer vernemen van Stichting Peerd.

een decemBerfestijn in nieUWeschans

mondelinge geschiedenisHet project ‘Verhoalen van Vrouger’ bestaat onder andere uit interviews met vrouwen van boeren- en arbeidersafkomst uit de gemeente Reiderland. Ze vertellen hun herin-neringen in de vorm van verhalen, gedichten en sketches. Kleine geschiedenissen die verloren dreigen te gaan als ze niet worden vastgelegd. De zes vraauwlu zijn, hoewel flink op leeftijd, deze middag allemaal aanwezig. Ze vertellen ter plekke of op de film over hun belevenissen van weleer. Het waren tijden van ontbering en hard werken, maar ook genieten van kleine dingen. De dames konden zo te horen nog wel uren doorvertellen, ze kunnen allemaal stuk voor stuk zo meedoen met een monologenfestival. Een knap staal-tje interviewwerk overigens van de makers. De presentatie werd begeleid met liedjes en muziek door een tweetal zangeressen en een zanger/gitarist.

het feest gaat doorEr wordt gelegenheid geboden tot een open podium. ‘He-now He-now, don’t dream it’s over’ van Crowded House kwam schuchter voorbij in diverse uitvoeringen. Aan de stamtafel zaten zangers, gitaristen, een accordeonist en een fluitspeler het publiek gezel-lig te vermaken. Na een poosje durfden twee dames zelfs het podium op met zang en pianospel. Hoewel alles af en toe wat haperde vielen de liedjes toch in goede aarde in een ontspannen sfeer.

De artiesten kozen zelf voor deze formule aan de grote tafel, midden in de ruimte. Daar-door misten ze natuurlijk een officiële aan- en afkondiging en eeuwige roem.

getoonzette gedichtenHet stuk ‘Mien Aner Land’ gaat over het erfgoed van dichter/boer Derk Siebolt Hovinga.Het geheel bestaat uit zijn levensverhaal gepresenteerd in beelden, gedichten, zang en voordracht. Naast een lofzang op het Oldambt horen we de tweestrijd van Dirk in zijn keuzes op zijn levensweg. Eerst gaat hij in stad studeren, maar het boerenleven lokt meer. Hij krijgt heimwee en gaat terug en richt zich nu op de dichtkunst.

festival proost! kijkt terUg op cUltUrele hoogtepUnten

Hovinga vergaarde roem met zijn gedichten over historische onderwerpen, mystieke ervaringen en vooral over zijn leven in de natuur.De muziek is passend gecomponeerd bij het gesproken woord. De solo’s zijn prachtig, maar de zanger is erg in zichzelf. Hij kijkt niet éénmaal in het publiek, zelfs niet in de muzikale intermezzo’s, jammer! De foto’s en videobeelden waren erg indrukwekkend.

jazzy afslUitingDe middag werd voortgezet met muziek en zang door het Nick Nilov Trio. Tot grote verrassing van het publiek maakte festivalpresentator Hans El-bersen daar als zanger ook deel van uit. Een aangenaam geheel als af-sluiting van de middag.De avond en de tweede festivaldag bood ook nog veel mooie voorstel-lingen. De organisatie kan terugblikken op een geslaagd en goed bezocht festival waarop het publiek een gevarieerd overzicht kon krijgen wat het Regionaal Cultuurplan Oost betekent voor de regio.

Hilda Hofstra

gangmakers gezocht

Binnenkort organiseert het RCP weer een zogenaamde ‘gangmakerbijeenkomst’ om nieuwe ideeën door te spreken en te toetsen volgens een aantal nieuwe criteria. Hierbij geldt dat de voornaamste doelstelling is: in-vesteren in de culturele infrastructuur van de provincie Groningen. Vooral door samenwer-king en stimulans voor (gemeente) overstij-gende projecten.Weer volop nieuwe kansen voor creatieve-lingen die de Groninger cultuur uit willen dragen!

Vader en zoon Altijd leuk, naar een première in het Bernleftheater in Rottum. De sfeer van het theater heeft iets speciaals, iets feestelijks. Theatergroep de Catalanen bestaat 10 jaar en uiteraard heb ik deze groep eerder zien spelen. Tien jaar lang zelf teksten schrijven en theater maken is al bewonderenswaardig, maar als je het kunt zoals de Catalanen dat doen, is dat pas echt knap.

Ton Meijer heeft weer een prachtige tekst geschreven. De tekst is zo mooi dat ie af en toe niet helemaal vloeiend uit de monden van de spelers komt (omdat het eigenlijk spontaan gesproken zou moeten worden), maar dat heeft mogelijk met de premièrespanning te maken.

Een verrassend stuk, op meerdere momenten. Op het programma staat het al: ‘een herkenbaar thema, maar de vorm die eraan wordt gegeven zal de toeschouwer zeer verrassen’. En ik werd verrast. Door de tekst, door het spel van zowel Ton Meijer (vader) als Germt Gringhuis (zoon) en door de wendingen. Veel tekst, hier en daar misschien iets te veel, maar tijdens al die woorden werd er functioneel met de mise-en-scène gewerkt. Er is spanning tussen de spelers en er is spanning in de tekst. Je weet niet waar het naartoe gaat. Net als je denkt dat er dan wel iets in een bepaalde richting zal gebeuren, gebeurt er iets heel anders!

Het is al bijzonder dat een zoon aan zijn vader iets komt vertellen. Maar het is nog veel specialer als blijkt dat vader en zoon elkaar vijftien jaar niet gezien hebben en een dui-delijk moeizame band met elkaar hebben. Dan verwacht je verhalen, beschuldigingen over dingen als incest of mishandeling, maar dat is helemaal niet aan de orde. Ook is het niet eind goed, al goed, wat je misschien verwacht. Nee, de verhoudingen blijven zoals ze waren. Een mooie tekst die mij aangreep. Ook het spel vond ik mooi, ondanks enkele mindere momenten (soms te snel overtuigd, een inconsequent oude-mannen-loopje). Een zeer geslaagde jubileumuitvoering dus, wat mij betreft. Zo wil ik graag vaker naar het theater!

Elisa Noordermeer

G E Z I E N

Theatergroep De CatalanenTheatervoorstelling DokumentMet Ton Meijer en Germt GringhuisRegie: Fenna BesijnBernleftheater Rottum30-01-09Speellijst www.decatalanen.nl

theatergroep de catalanen viert 10 jarig jUBileUm

cUltUreel talent in de compagnieën

‘Wij zijn een vrijwilligersorganisatie voor en door amateurs. Waar specifieke deskun-digheden nodig zijn werken wij met professionals. Centraal staat bij ons de doelstelling om amateurs de gelegenheid te bieden te oefenen aan een breed aanbod van kunst- en cultuuruitingsvormen. Het geleerde wordt zo veel mogelijk ten tonele gebracht. Wij werken hard om onze sterren op het podium te doel stralen’.

Dit zijn enkele citaten uit het inhoudelijke verslag 2007 van de stichting MMC (Meer Met Cultuur). Deze stichting heeft ‘De compagnieën’ als werkgebied en dan hebben we het over het buitengebied van de gemeenten Veendam, Menterwolde en Hoogezand-Sappemeer.We spraken met Anneke Schüren, Sina de Jong en Peter Molter in de cultuurboerderij in oprichting van Peter in Borgercompagnie over MMC, over de activiteiten die de stichting ontplooit, over de resultaten en over het project ‘Cultuur in de Compagnieën’. De cultuur-boerderij (‘in oprichting’, zegt Peter met enige nadruk) is de uitvalsbasis. Daar worden plannen bedacht, daar worden in het intieme theatertje veel voorstellingen gegeven en er vinden in de openlucht muzikale manifestaties plaats. Het is niet de enige plaats waar wordt gewerkt en opgetreden, ook het café in Borgercompagnie en het dorpshuis in Tripscompagnie zijn betrokken bij talrijke activiteiten.

cUltUreel BroeinestIn juni 2003 werd er een muziektheatervoorstelling gegeven ter gelegenheid van het 350 jaar bestaan van Borgercompagnie met inbreng van toneelspelende en muziekmakende inwoners uit de streek. Het werd een daverend succes. Niet geheel onverwachts want op cultureel gebied broeide het al geruime tijd in de compagnieën en spontaan ontsproten er theater- en muziek projecten. Hét moment dus om de handen in een te slaan en de stichting MMC op te richten. MMC brengt mensen bij elkaar die het leuk en zinvol vinden om op een of andere wijze met cultuur bezig te zijn én die er ook beter in willen worden. Zij doet dat onder meer door het aanbieden van workshops, muziek, dans, toneel en cursussen, bijvoorbeeld grimeren. Iedereen die er zin in heeft iets cultureels te onderne-men en zich daarin verder te ontwikkelen kan mee doen. Vijf jaar later kan het bestuur onder bezielende leiding van Peter Molter gerust stellen dat deze opzet is geslaagd. In de afgelopen jaren zijn er tientallen workshops gegeven, presentaties gehouden; er waren honderden deelnemers, jong en oud, en nog veel meer bezoekers. Steeds meer vrijwil-ligers voelen zich bij de organisatie betrokken waardoor er steeds nieuwe en ook meer mogelijkheden worden gecreëerd.

gevarieerd aanBodIeder jaar probeert men een gevarieerd aanbod te doen, waarvoor vooraf de belangstel-ling wordt gepeild. Soms zijn het kortlopende cursussen of workshops, soms langlo-pende projecten.

Meer informatie www.metmeercultuur.nlwww.cic.metmeercultuur.nl

7

Op theatraal gebied bood het programma 2007 een workshop stem, beweging en im-provisatie. Een groep deed mee aan de competitie van Theater te Water. Een andere groep maakte de productie ‘Bagage’ en stond op het podium in de finale van het eenak-terfestival in Van Beresteyn in Veendam. Samen met de dans-, muziek en theaterschool Veendam is er in Borgercompagnie een theaterweekend voor jongeren gehouden.Een greep uit de rest van het programma. Salsa dansen, het muziekfestival ‘Nutopia’ voor en door jongeren, een djembeeworkshop, een korenwerkgroep en last but not least het MMC theaterkoor. Dat koor selecteert liedjes, maakt een raamwerk voor een thea-trale opzet en treedt een aantal keren op.

participeren en presenteren‘In de praktijk brengen van het geleerde en presenteren aan een publiek is bij ons on-losmakelijk verbonden aan de activiteit’, schrijft het bestuur in het jaarverslag 2007. Deelnemers aan een activiteit zijn geen passieve consumenten, maar worden betrokken in het geheel. Meedenken in het voortraject, meedoen, oefenen, trainen én tenslotte op-treden op een of ander podium. Zo werd in 2007 met twee theater- en zangproducties en twee jongerenfestivals toegewerkt naar verschillende presentaties in Borgercompagnie, Meeden, Muntendam en Veendam. Dat betekent dat naast de uitvoerders veel andere vrijwilligers bij een productie een rol spelen: decorbouwers, geluid- en lichttechnici, gri-meurs, kostuummakers en organisatoren. In totaal waren er in dat jaar tien presentaties en drie try outs.

vrijWillig maar niet vrijBlijvend

cUltUUr in de compagnieën‘Cultuur in de compagnieën’ is een samenwerkingsproject van MMC met organisaties in het werkgebied zoals de Heemtuin in Muntendam, dorpsverenigingen, basisscholen en de Muziek-, Dans en Theaterschool Veendam. In het kader van de regionale cultuur-plannen heeft de provincie hiervoor een subsidie verstrekt, zodat er in 2008 een pak-ket aan culturele presentaties voor verschillende doelgroepen gerealiseerd kon worden. Organisaties, verenigingen, groepen maar ook loslopende individuen zijn door MMC uit-genodigd, gestimuleerd en ondersteund om hun aanbod af te stemmen en voor elkaars doelgroepen open te stellen. Integratie en uitbreiding van activiteiten van die diverse clubs was een van de doelen. Dit alles moest uitmonden in de maand van ‘Cultuur op Locatie’ in mei en juni en nog enkele presentaties in september en oktober.

Wat is er uit gekomen? Een selectie: een fotografieproject op een basisschool afgesloten met een tentoonstelling, festival Nutopia voor jongeren op een bijzonder podium, locatie-theater ‘Retoertje onbekend’(waarover hieronder meer), jeugdtheaterfilm ‘De Reis’, re-prise van de Groningse rockopera ‘Zolen in het park’, theaterspel door het theaterkoor en een atelierroute. Aan belangstelling en bezoekers geen gebrek, zo blijkt uit de getallen.

retoertje onBekendDeze productie is een voorbeeld van locatietheater pur sang. Het publiek koopt voor deze voorstelling een ‘retoertje onbekend’ met onduidelijke bestemming en wordt op de reis vergezeld door al even onduidelijke reisleiders. Het vertrekpunt van de bus is de cultuur-boerderij in Borgercompagnie, alwaar de reizigers samenkomen. Het blijkt dan al dat er wat aan de hand is, maar wat precies? De passagiers stappen in en gaan op weg naar de Heemtuin in Muntendam waar zij de gelegenheid krijgen even op adem te komen. Daar beleven zij een ontluisterend (toneel)avontuur. Dertien spelers hebben eerst een verhaallijn bedacht en die vervolgens uitgewerkt in een dramatisch verhaal. Onder leiding van regisseuse Astrid Warntjes is er een toneeelvoor-stelling van gemaakt. Het ‘stuk ‘is vier keer opgevoerd en trok zo’n 180 toeschouwers.

aandacht voor jongerenBinnen MMC is een jongerenwerkgroep actief onder de naam ‘Nutopia’(genoemd naar het Nutopia van John Lennon, een fantasieland zonder grenzen waar iedereen gelijk is). Deze organiseert het gelijknamige festival. Dit jaar de derde editie met vijftig deelnemers en 200 bezoekers. Het is een mengeling van optredens van jongerenbands uit de omge-ving, theatrale aspecten, dansacts en andere kunstuitingen. Bijzonder is dat ‘Nutopia’ de winnaar is van de Vrijwilligersprijs 2008 van de provincie Groningen.

Wat vijf jaar geleden begon met een kleine groep enthousiastelingen is inmiddels uitge-groeid tot een bijna professionele organisatie met behoud van intimiteit en persoonlijke betrokkenheid. Cultureel talent ontwikkelen in de compagnieën, daar gaat het om.

Jan Boland

9

Een blijspel is een glimlach. Een komedie is hardop lachen. En een klucht is pijn in de buik van het lachen. Een paar jaar geleden heb ik John Lanting eens in de Stads-schouwburg gezien. Het viel me nogal tegen, ik geloof dat ik een keer geglimlacht heb. Een mager blijspel al met al.

Een paar jaar later zag ik de Klucht met hun eerste voorstelling. En bij die voorstelling heb ik inwendig gesmeekt of ze wilden stoppen omdat de spieren in mijn buik te heftig aangespannen werden: pijn in de buik van het lachen. Dat was de beste klucht die ik ooit gezien heb. Geen idee meer trouwens waar het stuk over ging. Iets met kasten en een sukkel en een zakenman en een hele dikke vrouw. De pijn in de buik kwam van de acteurs. Ze speelden razend snel maar hadden ook altijd rust in de kop om te blijven denken. Ze wisten precies waarom ze wat deden en waarom ze wat zeiden. Omdat de acteurs dachten kon ik voelen: een stevige pijn in de buik.

Ik verwachtte niet dat ik in Marum pijn in de buik zou krijgen. En dat gebeurde ook niet. Ik hoopte wel dat ik een paar keer hardop kon lachen. Het verhaal had niet heel veel om het lijf. Een vrouwelijke minister had een heleboel affaires en een gemene fotograaf maakte daar foto’s van. En aan het eind viel het kabinet. Maar ik ging niet om het verhaal naar Marum, ik ging om de lol. Op een gegeven moment hing er een sjaaltje in een emmer waar de minister in de kast net in geplast had en toen moest ik lachen. En toen diezelfde minister zin had in een lekkere kus en ze met haar tong uit haar mond lebber lebber ging doen, toen moest ik ook hard lachen. Van een derde lach ben ik eerlijk gezegd niet helemaal zeker; diezelfde minister sprak op een gegeven moment over de zedelijkheid en toen hoorde ik retelijkheid en moest ik lachen. Maar of dat een bewuste verspreking was, of een onbewust slipje van de tong, of dat ik het niet goed hoorde, dat weet ik dus niet helemaal zeker. Maar goed, drie keer lachen hardop. Dat is al meer dan toen bij John Lanting. En hoe zat het dan met de glimlachen? Het zat eigenlijk wel goed met de glimlachen. Vooral na de pauze kwam er een prettig tempo in de voorstelling en leken de spelers ook beter te weten wat ze aan het doen waren en vooral wat ze met elkaar aan het doen waren. En de actrice die minister Donners speelde heb ik de hele tijd met een

G E Z I E N

Toneelgroep Eendracht MarumTheatervoorstelling De minister wil ook wel eens wat, John LantingBewerking Jan DolRegie Jan DolCafé Markzicht Marum 07-02-09

drie maal lachen en vier droge Worst

10

Dit jaar bestaat het koor van het 4 Mei – Projekt dertig jaar en deze verjaardag wordt gevierd met een bijzonder jubileumprogramma. Het bestaat uit koorcomposities van eerder uitgevoerde programma’s en een première van een koorwerk, speciaal ge-schreven voor dit jubileumconcert.

Het vierstemmige koor is ontstaan in 1979, geïnspireerd door het antifascistisch verzet in de Tweede Wereldoorlog. Het brengt sindsdien programma’s die te maken hebben met de herdenkingen op 4 mei en de daarmee verbonden bevrijding van fascisme en sociale onrechtvaardigheid. Het accent ligt op de koormuziek, maar soms worden de optredens ook gecombineerd met tentoonstellingen en lezingen. Zo zijn er programma’s gebracht over Entartete Musik, Soweto, de Spaanse burgeroorlog, De Jodenvervolging, Armenië en Zuid-Afrika.

een Breed programmaMet het jubileumprogramma wil het koor een doorsnede laten horen van de geënga-geerde muziek die de afgelopen dertig jaar is uitgevoerd. Het is breed van opzet met muziek die varieert van modern klassiek tot composities gebaseerd op volksmuziek. Met de muziek memoreert het koor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog die 70 jaar geleden begon.

zingen voor vrede en vrijheiddertig jaar koor 4 mei-projekt

glimlach bekeken; ze liep leuk, ze praatte leuk en ze deed en keek leuk. Het licht was op het toneel midden voor afwezig en dat vond ik wat slordig. En het idee van het decor, een scheiding op het toneel tussen een zitkamer en een slaapkamer, was leuker dan wat de acteurs er op het toneel mee deden. Dat was namelijk niet consequent. Maar dat was niet heel erg. Anders had ik niet zoveel geglimlacht. Al met al was het een genoeglijke avond in Marum bij de toneelvereniging Eendracht. Er zaten twee leden in de zaal die al 64 jaar lid waren van de vereniging, de zaal zat vol, de telefoon achter de bar ging tijdens de voorstelling en er waren, naast ook andere prijsjes, vier droge worsten en zes stukken leverworst bij de tombola te winnen. Ik ben dus bij een goed verteerbaar blijspel geweest.

Nico van der Wijk

Ze zingen over het concentratiekamp Natzweiler, over kinderen gedood in de oorlog en daarnaast over recentere onderwerpen zoals het democratiseringsproces in Zuid- Afrika en de oorlog in voormalig Joegoslavië.

premiÈresEr is een compositieopdracht verleend aan de Groningse componist Gerrit Jan Niemeijer voor een compositie voor koor en orgel, gebaseerd op twee gedichten: ‘Pogrom’ van Ed Hoornik en ‘Natzweiler’ van Rutger Kopland. ‘Pogrom’is geschreven in 1938 en voorspelt de duistere tijden die er aankomen.“Het is maar tien uur sporen naar Berlijn”, dichtte Hoornik. Hoeveel uur sporen is het naar een samenleving waarin onderling wantrouwen en angst ons dagelijks leven gaan beheersen? Natzweiler was een concentratiekamp in de tweede wereldoorlog. Van de 40.000 gevangenen waaronder Nederlandse verzets-mensen, zijn er 25.000 omgekomen. In Nederland is dit kamp relatief onbekend en het wordt niet met een aparte plechtigheid herdacht. Hiernaast is er een selectie gemaakt uit eerdere programma’s. Uitgevoerd worden onder meer: een deel uit een Armeens oratorium, twee liederen van de Griekse componist Theodorakis (waaronder ’Asma Asmaton’ dat door Liesbeth List in de Nederlandse ver-taling van Lennart Nijgh beroemd is geworden) en twee liederen van Shostakovich. Ook is er gekozen voor drie korte liederen, gecomponeerd door Frank Deiman, op Groninger gedichten van Saul van Messel over het lot van de joden in Winschoten. Deze liederen zijn in 2005 gecomponeerd in opdracht van het 4 Mei-projekt

Het koor wordt begeleid door Eeuwe Zijlstra op orgel en piano en Anne Elize Thouvenin, cello. De dirigent is Pieter Kole. In Groningen is het te horen op maandagavond 4 mei tijdens de officiële 4 mei- herdenkingsplechtigheid in de Martinikerk met een aangepast programma, zodanig samengesteld dat het voor een breed publiek toegankelijk is. Op zaterdagavond 9 mei is er een optreden in Doopsgezinde kerk in de stad.

Jan Boland

Meer informatie www.4meiprojekt.nl Kaarten kosten € 12,- (Stadjers-pas en CJP € 6,-, kinderen tot 12 jaar gratis) en kunnen worden besteld via de site.

12

Ja wel absurd joh. Twee meisjes dolen door een bos. Ze zijn verdwaald en dat vinden ze helemaal niet prettig. Niet dat er enge beesten zijn, maar wel allerlei rare geluiden, allemaal bomen die aan het plafond hangen - ook al zo absurd - maar ook weer niet zo raar, want een boom valt later wel mooi op dat ene meisje!

Veel knotsgekke figuren die er belachelijk uitzien, maar wel heel normaal lijken te praten, maar bij nader inzien denk je toch daar zit een steekje aan los hoewel, het zou kunnen. Een boer met hoorntjes die zegt dat hij boer is, maar kan ook huisarts zijn, een elf (zonder geslacht) die er zomaar bij neervalt als een vleugeltje wordt afgerukt, een priester bedre-ven in het geven van liefde, die plotseling zomaar weer een brave burger is; de meisjes op zoek naar hulp, aankloppen bij een man, angstig dat de man een tegenprestatie zal verwachten en als dat niet zo is, dan toch teleurgesteld zijn. Enzovoort. Enzovoort.

En dat gaat eigenlijk het hele stuk door. Die rare figuren – multi personages -worden allemaal gespeeld door Rob Nagtegaal en hij doet dat geweldig. De (volle) zaal ligt regel-matig plat door zijn malle uitdossingen en zijn knappe taalgebruik. Droogkomisch en heel natuurlijk uitgesproken met een serieus gezicht. Het absurde als heel gewoon brengen. Het verhaal dus van Dora die van haar man is weggelopen en vriendin Fanny die met haar mee hobbelt om haar te steunen. Maar ze strijden vooral met elkaar. Ze gunnen elkaar het hapje uit de pan niet en vechten om de liefde van een man. Gelukkig krijgen ze daarbij van Van Warmendam een mooie lijpe tekst mee die het weer grappig maakt.

Een verhaal dat weinig om het lijf heeft – bovendien voegen proloog en epiloog wat mij betreft niets toe -, maar vol zit met onverwachte wendingen met een komische en zeer herkenbare uitwerking. Een mooie prestatie als afstudeerproject Regieopleiding.

Jan Dol

mUlti personage stelt de vreemdste dingen

voor als heel geWoon

Van Warmendam’s werk wordt gekenmerkt door typische, vaak bizarre humor, met thema’s als macht, eenzaamheid en scheefgegroeide familie-verhoudingen.In 1995 kreeg hij de Prins Bernhard Fonds Thea-terprijs. De Jury schreef: ‘Wat hij doet lijkt voor de hand te liggen maar in feite onttrekt het zich aan elke voorspelbaarheid. Het is een exotisch spel met bekende gegevens en een verrekijkersblik op Neder-land en op de Nederlan-ders . . . ‘.

G E Z I E N

Toneelgroep Vrije VogelsTheatervoorstelling Welkom in het bos – Alex van WarmendamRegie Maaike van den HoekPrinsentheater 06–02-09

mUlti personage

voorstellingen

De Wonderboom – Wraak!? [www.wonderboom.nl]

20 en 21 maart en 11 april is de voorstelling ‘Wraak!?’ van de jongerenproductiegroep te zien in de regio Eemsmond, De Marne en Winsum. Geschikt voor 12+. Reserveren 0595-444889 of via de website van De Wonderboom.Zuster Westerhofstraat 13, Leens - 20 en 21 maart; Groningen – 11 april

sWet – Deel 4 [www.swet.nu]

Het vierde deel van het zevendelige ‘Requiem voor een gebouw’ vindt plaats in Zuidhorn.Het verhaal speelt zich langs het water af. Er ligt een prachtige, afgebakende route tussen de spoorbrug en de te slopen brug. Even verderop, moet de nieuwe brug gaan komen. De hoofdpersoon bouwt tijdens de voorstelling misschien wel de nieuwe brug. Reserve-ren via de website van SWET.Brug van Starkenborgkanaal, Rijksstraatweg, Zuid-horn - 27 t/m 30 mei

Jeugdtheaterschool groningen - Alice [www.theaterwerkplaatsgroningen.nl]

De voorstelling ‘Alice’, gespeeld door de Jeugdthea-terschool Groningen, gaat 16 april in première in het Prinsentheater te Groningen. Deze vrije bewerking van ‘Alice in Wonderland’ is een wervelende voorstelling geschikt voor kinderen van 8 tot 10 jaar. Tot half juni zal deze voorstelling op scholen en in het Prinsenthea-ter gespeeld worden.Prinsentheater, Groningen – 16 april

Jonge sla – De Kersentuin [www.jongeslatheater.nl]

In augustus 2008 zag een nieuwe jeugdtheatergroep in Groningen het licht: Jonge Sla. Grytha Visser en Philippien Bos zijn de initiatiefnemers en artistiek leiders van dit gezelschap. Deze twee enthousiastelin-gen werken uitsluitend met jonge spelers en willen het klassiek repertoire op een jonge, frisse manier op de planken brengen. Momenteel zijn ze druk bezig met de repetities van ‘De Kersentuin’ van Anton Tsjechow. Per productie worden de benodigde medewerkers aange-trokken; zo is bij ‘De Kersentuin’ een docent Russisch aangetrokken om de uitspraak van de Russische na-men goed onder de knie te krijgen. Dit eerste seizoen werkt Jonge Sla aan één productie, maar heeft wel de ambitie om in de toekomst meerde-re producties per jaar te maken. Per productie worden audities gehouden.

‘De Kersentuin’ gaat 25 april in première in het Prin-sentheater te Groningen en zal vervolgens door de drie noordelijke provincies op tournee gaan.Contact groep: info@jongeslatheater.nl of 050-5733774.Prinsentheater, Groningen – 24 (try-out) en 25 april (première)

festivAls

Amateurtheater festival [www.theaterwerkplaatsgroningen.nl]

De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen is volop bezig met de organisatie van dit nieuwe festival. In het Prinsentheater wordt drie dagen lang een programma vol voorstellingen van amateurtheatergroepen uit de regio en provincie Groningen getoond. Dit zijn zowel eenakters als andere korte voorstellingen. Een vakjury zal aan het eind van het festival een winnaar uitroe-pen. Prinsentheater, Groningen - 27, 28 en 29 maart

groninger Jeugdtheaterfestival [www.theaterwerkplaatsgroningen.nl]

Op zondag 26 april vindt het tweede Groninger Jeugd-theaterfestival plaats, georganiseerd door de Theater-werkplaats De Prins van Groningen, in De Molenberg te Delfzijl. In 2007 vond de eerste editie plaats in het kader van de toekenning van de Tine Clevering Meijer Prijs. Ditmaal zal er wederom een prijs te winnen zijn. Gedurende deze dag kan het publiek verschillende korte voorstellingen zien van jeugdtheatergroepen uit de provincie Groningen. De Molenberg, Delfzijl - 26 april

overige

Workshops: lenteworkshops – 3 t/m 5 april. Irma Nijenhuis en Ludo Hoogmartens geven 3 dagen lang workshops bij de Theaterwerkplaats Groningen. Voor de geoefende speler. Zie voor meer informatie www.theaterwerkplaatsgroningen.nl

Audities: WAArK - 4 april 10.00–18.00 uur. In 2010 komt WAARK met een nieuwe Groningstalige productie ‘tWotterop’ (werktitel). De regie is in han-den van Jack Nieborg. Het is een vertaling van ‘Way Upstream’ van Alan Ayckbourn en wordt momenteel naar het Gronings bewerkt door Gré van der Veen. De voorstelling speelt zich geheel op het water af. WAARK zoekt stoere spelers (m/v) in bezit van zwemdiploma A, Gronings sprekend en tussen de 18 en 60 jaar. Aanmelden kan bij Philippien Bos: p.a.bos@hetnet.nl / 06-42071725.

a a n k o n d i g i n g e n

13

Jaarvergadering gCA - 4 april 11.30 uurLocatie: Theaterwerkplaats Groningen.

Stukken zijn op te vragen bij Hans Sissingh: gro-ningsca@yahoo.com of 050-8507159.

Cursus Productieleider [www.theaterwerkplaatsgroningen.nl]

Op 10 februari is bij de Theaterwerkplaats Gronin-gen het tweede jaar van de cursus Productieleider van start gegaan. Dit cursusjaar is opgedeeld in vijf verschillende modules, met elk een verschil-lend aandachtsgebied. In het eerste jaar zijn vier modules behandeld, waarbij de verschillende aspecten van de voorbereidingen van een theater-productie de onderwerpen vormden. Dit tweede jaar is begonnen met de verschillende facetten van de uitvoering van een theaterproductie. Vervolgens zal er productioneel meer de breedte in worden gegaan. Dit betekent dat er naast de productie van theatervoorstellingen ook aandacht wordt

geschonken aan de productie van festivals, evene-menten en productie in de media.

Onderstaande modules worden in 2009 behandeld:Module 5: De voorstelling,

start 10 februari (=1e module jaar 2)Module 6: Festivalproductie,

start 7 aprilModule 7: Mediaproductie,

start 2 juniModule 8: Projectleiding Kunstprojecten,

start 15 septemberModule 9: Productie (bedrijfs)evenementen,

start 27 oktoberOm de 14 dagen is er op dinsdagavond les. Je hoeft niet het eerste jaar gevolgd te hebben om aan het tweede jaar te kunnen deelnemen. Tevens kan er voor losse modules worden ingeschreven.Kijk voor meer informatie op www.theaterwerk-plaatsgroningen.nl of bel 050-8507150.

a a n k o n d i g i n g e n

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen.

U kUnt voor informatie over voorstellingen,

terecht op verschillende WeBsites.

enkele Belangrijke zijn:

WWW.gca-nvagroningen.nl

WWW.kolderenko.nl

WWW.theaterWerkplaatsgroningen.nl

WWW.regionalecUltUUrplannen.nl

WWW.groningerUitBUro.nl

ach maria

Een tijdje geleden zag ik een eenakter waarin de rol van God, Maria, Jezus en Jozef op een wel zeer aardse manier werd neergezet. In het kort: God vindt dat het op aarde niet gaat zoals Hij dat wil. Hij denkt zijn invloed te vergroten als Hij een zoon op aarde heeft die doet wat zijn Vader zegt en die de boel eens flink opschudt. God laat zijn oog op Maria vallen, daalt af en verwekt bij haar Jezus. Teleurstelling. Want Jezus is niet de krachtpatser die God zich had voorgesteld maar een weke figuur die met zachtheid de mensen bejegent. Een softie,volgens God. Hij ziet het een tijdje aan en besluit dan om het experiment te beëindigen. Als Jezus 33 jaar is haalt hij hem weer terug.(“Madonna’s man” van Daphne de Bruin).Kort daarna ging ik naar Rome. Ik zag veel kerken en veel beelden en schilderijen die scènes uit het leven van Jezus laten zienMaria met Kind, de kruisiging, piëta’s.Oorspronkelijk speelde Maria een kleinere rol in de Christelijke kerk. Om aan te sluiten bij oudere godsdiensten waar godinnen een aandeel hadden, bedacht de kerk dat Maria een grotere plaats moest krijgen. Dan zou de overgang naar het Christendom gemakke-lijker zijn. Hoe dan ook, vanuit het oogpunt van de kunst en de aardse werkelijkheid ben ik er blij mee. Want als je “Madonna’s man” ziet of de vele beelden en schilderijen waar Maria op voor komt, begrijp je wat het voor een moeder betekent moet hebben om zo’n kind te hebben en het op zo’n manier te moeten afstaan. De blijdschap, de zorgen en het onmetelijke verdriet van Maria, je ziet het in alle kunstvormen weer terug. En hoewel ik, na tot slot de Sint Pieterskerk bekeken te hebben, even genoeg had van de overweldigende aanwezigheid van het Christendom moet ik nu, een paar dagen later en weer thuis in het koude Groningen zeggen dat ik veel indrukwekkends gezien heb, dankzij datzelfde geloof.

Ellen van der Graaf

Op 17 januari was er bij de Jeugdtheaterschool en Amateur-theaterschool Groningen een Open Dag. Gedurende de hele middag waren van allerlei verschillende groepen korte pre-sentaties te zien, variërend van scènes uit een voorstelling tot improvisaties en een open zangles.

foto’s: Kirsten Pijper

18Pieter de Papoea

Slangen kap je het hoofd af,eet ze op. Ik ben een weldoener,help de mensen. Eens keer ikterug naar Melanesië.

Weer hieven we het glas,de gloeiende harten vanBlack Brothers, het was Fijitime in Groningen.

De Papoea is wous, hij kanschaatsen, heeft een zoon.De ogen van een krachtig dier,een marinier, stralend en droevig.Hij geeft wat hij kan missen.

Het is Fiji time. Happy hour.We zweven monter rondde woorden, sterke armenmaken de uren licht.Op Papoea- Nieuw- Guinea!

Een laatste glas, de mooistevrouw, een gulle lach, omhels me,nooit vergeten. We zochten je,je was verdwenen.

van de oUde en de nieUWe stadsdichter

Groningen heeft een nieuwe stadsdichter. Het is Anneke Claus. Op 29 januari tijdens de slotmanifestatie van de Po-eziemarathon in het Grand Theater werd ze benoemd als opvolger van Rense Sinkgraven. Ze bekleedt de functie de komende twee jaar. We nemen afscheid van Rense van wie in ‘Blick’ regelmatig gedichten te lezen waren. Dit is zijn laatste stadsgedicht.

foto's: Jan Glas

19

Saalien Blues

Het was, zeggen ze, een machtig schouwspeltoen gletsjers de Hondsrug omhoog duwdenen daaruit huis voor huis het dorp verreesde veldkeien weg, onvermijdelijk de ratelwagens enmijn zeebanket is moddervetmiddenstand die zijn haring per vers sleetnog voor men toe kon happen was er filevormingvan Haantjeduin tot in de Herestraaten ging de lichtreclame aanzo ligt hij daar: een blinde zandworm in de kleistokoud maar stom geblevenvanmorgen noemde een vakkenvuller me ‘fossiel’niet met zoveel woorden, maar wel bijna‘volgens mij komt u al sinds de prehistoriein deze winkel, klopt dat?’die wurm en ikwij begrijpen elkaar.

van de oUde en de nieUWe stadsdichter

Anneke Claus is schrijver en performer. In 2005 ontving ze het Belcampo Stipendium voor haar poëziedebuut ‘Bonzai!’. In 2006 volgde ‘Kogels zijn woorden/ woorden zijn kogels, een stemmen-spel in dertien delen, dat ze opvoerde met een drummer, een vi-deokunstenaar en een trombonist. In 2008 verscheen haar tweede bundel ‘Dat was dat’. Anneke Claus treedt veel op. Behalve poëzie schrijft ze verhalen en toneel en is redacteur voor onder andere het literaire tijdschrift ‘Krakatau’. Ze zal regelmatig een poëtische bijdrage aan ‘Blick’ leveren.Dit is haar meest recente stadsgedicht

20

Neem een simpel boodschappenlijstje met daarop: één pak melk, een halfje lichtbruin en een netje spruitjes. Ga voor de spiegel staan, schraap de keel en lees het hardop voor met de intonatie van Herman van Veen, een pedante kop en een paar afgemeten handgebaren. Dan gebéúrt er wat met je boodschappen. De melk raakt aan de kook, ’t halfje lichtbruin verandert in een ciabatta en de spruitjes beginnen spontaan zichzelf schoon te maken.Welkom in de wereld van de voordrachtskunst.

‘Echte poëzie moet je horen,’ zei Geert Buelens tijdens de tv-uitzending over de verkie-zing van de dichter des vaderlands. Buelens is een Belgische hoogleraar Nederlandse letterkunde. Buelens kan het weten. Toegegeven, de voordracht van winnaar Ramsey Nasr was indrukwekkend. Meesterlijk zelfs. Ik werd meegevoerd door zijn dictie, zijn timbre, ja, door die paar afgemeten handgebaren. En Nasr kan dat wel. Nasr is acteur. Collega-dichter Rutger Kopland zou zeggen: hij had het geluk een paar woorden te vin-den, die even bij elkaar willen horen. Horen. Ja, maar Nasr staat niet op mijn mp3-speler. Ik wil Nasr ook kunnen lezen. In alle rust, op de bank, laptop erbij. Even googelen. Ontgoochelend… Regel zes en zeven: ‘koel leefden wij op in de glans van een roemer / onze schaduwen als helder kristal’. Pardon? Een schaduw impliceert de afwezigheid van licht. Hoezo ‘helder’? Regel acht en negen: ‘onze roem even terloops als de lichtval / op de brief van een windstille vrouw’. Een windstille vrouw? Que? Een dame die nooit scheetjes laat? Et cetera, et cetera en op deze beet ik me écht stuk: ‘hoe kon uit zuinige rupsen dit hummervolk opstaan’. Een ‘hummer’ ken ik als een grote zeekreeft - zie Van Dale- , maar met die rupsen erbij kom ik qua beeld niet verder dan een geschrapte scène uit Disney’s Finding Nemo. Wellicht ‘Hummer’ dan? Staat er niet, maar toch, met een hoofdletter dus. Die belachelijk grote auto, ook wel bekend als PC Hooft-tractor. Niet bepaald een volkse auto. Onder de zeven miljoen blikken in dit land zitten pakweg duizend Hummers. Hoezo ‘dít Hummer-volk’? U en ik? Was het maar waar! Credietkriesus, hoe schrijf je dat? Verdomme Ramsey, je zéí het zo mooi op tv, het klónk allemaal zo aardig... Maar zo werkt dat dus. De vorm, de voordracht, wordt het vehikel van de boodschap. Is de voordracht uitmuntend, dan krijgt de boodschap, hoe stompzinnig soms ook, een onbestemde meerwaarde mee. Andersom kunnen de prachtigste ‘papieren gedichten’, eerloos sneuvelen in een belabberde voorleesbeurt. Dan verzuurt de melk, beschimmelt het brood, en wat rest is spruitjeslucht. Echte poëzie moet je lézen, professor Buelens. Een mooie voordracht is daarbij als een toefje slagroom.O, en Ramsey, die windstille vrouw, waar kan ik die krijgen?

Jim Rotteveel

hUmmervolk

w

Hierop staat ondermeer achtergrondinformatie met foto’s over de artikelen die in Blick zijn geplaatst,

plus de agenda met voorstellingen van (theater)groepen in de provincie Groningen.

Ook kunt u zich via het contactformulier aanmelden voor kosteloze toezending van Blick, wanneer

u nog geen abonnee bent.

Dus: kijk op www.blickmagazine.nlKijk ook op onze website:

www.blickmagazine.nl