1

jaargang 1 nr. 2 november 2006 Blad voor amateurkunst in groningen

ColofonBlick is het blad voor amateurkunst in Groningen en verschijnt zes keer per jaar. Het is een gezamenlijke uitgave van De Theaterwerkplaats De Prins van Groningen, de Regionale Cultuurplannen (samenwerking provincie Groningen en 22 Groninger gemeenten), het Gronings Centrum voor Amateurtheater, Kolder & KoRedactieadres De Theaterwerkplaats, t.a.v. redactie Blick (Hans Sissingh), Noorderbuitensingel 11, 9717 KK Groningen Tel. 050- 8507159e-mail info@blickmagazine.nl website www.blickmagazine.nlRedactie Jan Boland (hoofdredacteur), Jan Dol, Gradus de Groot, Ben Smit, Barbara VonkBureauredactie Hans SissinghMedewerkers aan dit nummer Jur Engels, Fleur Faber, Ellen van der Graaf, Beppy Holwerda Akse, Wim Koeneman, Obbert Nieuwenhuis, Nynke OeleGrafische Vormgeving Jos HendrixDruk Scholma Druk BVOplage 3500Losse nummers te verkrijgen bij Hans Sissingh (zie redactieadres) Het volgende nummer verschijnt december 2006 Kopij voor 13 november 2006 Kopij/nieuws/persberichten/mededelingen t.a.v. Hans Sissingh (zie redactieadres) Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaanFoto voorpagina De Spiegel, Fleur FaberFoto achterpagina Geluk is niet te huur, Fleur faber

Redactioneel 1

Jeugdtheaterschool Oost Groningen 2

Kunst en cultuur in het Westerkwartier 4

wijktheater terug van weggeweest 9

Drie spelen Theater te Water 11

Warme spot op vanBeresteyn 15

Het publieke debat als instrument voor cultuurbeleid 16

Links 17

handtheater ‘de spiegel’ 18

In de zomer is het druk 19

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen. voor informatie over voorstellingen, uitvoeringen en manifestaties in stad

en provincie kunt u terecht op verschillende WeBsites. enkele Belangrijke zijn:

de site van ‘Blick’WWW.Blickmagazine.nl

de site van het groninger centrum voor amateurtheater:

WWW.gca-nvagroningen.nl

de site van kolder & ko: WWW.kolderenko.nl

de site van 050 uitmagazine groningen: WWW.groningeruitBuro.nl

in dit nummer

Inderdaad, in het eerste nummer staat het theater centraal en hier en daar komen an-dere kunsten ter sprake. Als je kijkt naar de partijen die betrokken zijn bij dit blad, is dat voor de hand liggend. Naast de Regi-onale Cultuurplannen participeren erin De Theaterwerkplaats, het GCA en Kolder & Ko. De laatste drie bestrijken het hele veld van het amateurtoneel in stad en provincie. De Regionale Cultuurplannen zijn breder van opzet en samenhang tussen diverse kunstvormen is daarin van belang. In de artikelen over die projecten is dat duidelijk terug te vinden.

Het gaat in dit blad dus niet alleen over toneel, maar het is wel zo dat theater een belangrijk perspectief vormt van waaruit wij schrijven. Daarnaast is integratie met andere kunstuitingen een belangrijk on-derwerp. Daarbij komt nog dat ‘cultuur in het algemeen’ een regelmatig terugkerend thema zal vormen.Zo is de situatie op dit moment, maar het is heel goed mogelijk dat er zich verschui-vingen voordoen en dat andere kunstuitin-gen een prominentere plaats krijgen.Blad voor amateurkunst is volgens ons een vlag die de lading nu al heel behoorlijk dekt en in de toekomst zal dat nog beter wor-den.

Kijken we naar de inhoud van het nummer dat u nu in handen heeft dan is er sprake van een behoorlijke spreiding: van ‘alge-mene cultuur in een regio’ (Westerkwar-

tier) tot een jeugdtheaterschool in Oost Groningen,van een fotoreportage tot een beschouwing over het niet bezoeken van een festival, van impressies van toneelver-enigingen (Wie speelt Theater te Water?) tot een recensie over een voorstelling in de stad. Over recensies gesproken. Binnen de re-dactie discussiëren we over vragen als in hoeverre er ruimte moet zijn voor kritieken en door wie deze dan geschreven moeten en kunnen worden. Vooralsnog gunnen we onszelf het voordeel van de twijfel en we plaatsen daarom recensies.

Onder de naam ‘Links’ starten we een ru-briek die met een zekere regelmaat terug zal keren. Wat moet u zich bij deze enigs-zins cryptische naam voorstellen? Het gaat om een rubriek waarin u kunt lezen over websites, die voor u wellicht leuk, zinvol, spannend zijn om te bezoeken.Op onze eigen website (www.blickmaga-zine.nl) kunt u ook van alles van uw gading vinden. In ieder geval informatie over voor-stellingen, uitvoeringen en manifestaties in stad en provincie. Om die elektronische agenda actueel te houden hebben we uw hulp nodig. Mail en/of bel ons over de data van uw opvoeringen en activiteiten.

We kregen al verschillende reacties op het eerste nummer en die hebben we ook no-dig. We stellen het op prijs als u ons laat weten wat u van dit blad vindt.

De redactie

‘Blick’ is een blad voor amateurkunst in groningen staat er op het omslag te lezen. een lezer die de inhoudsopgave Bekijkt en het Blad doorBladert, zal Wellicht de Wenk-BrauWen fronsen en zich afvragen of die ondertitel Wel klopt. gaat het in eerste instantie niet vooral over ama-teurtheater met een enkel uitstapje naar andere kunst-vormen? valt er niets te lezen over muziek en dans? dat vraagt om toelichting.

1

Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost

“Het gaat er niet om kinderen op te leiden tot ac-teurs, dansers en zangers. maar de wereld zou er wel mooier uitzien als er wat meer burgemeesters zou-den zijn die kunnen toneelspelen, fabrieksdirecteu-ren die kunnen zingen en agenten die kunnen dansen.” - louis lemaire

2

Dit citaat, van de geestelijke vader van Jeugdtheaterschool Hofplein te Rotter-dam, omschrijft eigenlijk al waarom en op wat voor manier Jeugdtheaterschool Oost Groningen bestaat. Kinderen en jongeren leren van professionele docen-ten theater te maken, dit geheel aangepast aan hun leeftijd en eerdere ervaring. Jeugdtheaterschool Oost-Groningen bestaat dit jaar tien jaar. Voor de tiende maal is zij een seizoen gestart met enthousiaste leerlingen uit de hele regio Oost Gro-ningen. Voor de tiende maal zal deze enthousiaste groep jonge mensen tijdens de Grote Presentatie Avond in mei laten zien dat een Jeugdtheaterschool veel bijdraagt aan de beleving van alles wat met de wereld van het theater te maken heeft.

geen kWeekschoolJeugdtheaterschool Oost-Groningen is geen school om acteurs, zangers of dansers te kweken, maar om kinderen en jongeren kennis te laten maken met, en te laten genieten van, theater in al haar facetten. Door niet alleen te kijken naar of na te denken over, maar juist door het actief beoefenen van, de drie elementaire theatervakken (acteren, zingen, dansen) denken wij dit te bereiken.De school geeft les op twee locaties: Winschoten (zaterdag) en Stadskanaal (donder-dag) en richt zich op vier leeftijdsgroepen: Onderbouw 1 - van zes tot acht jaar. On-derbouw 2 - van acht tot tien jaar. Onderbouw 3 - van tien tot twaalf jaar. Tussenklas - leerlingen vanaf twaalf jaar en ouder die voor het eerst de lessen op de JOG volgen. Bovenbouw 1 - vanaf twaalf jaar (voortgezet onderwijs).Voor elke groep is een speciaal lesprogramma ontwikkeld dat uiteindelijk ook zal leiden naar presentaties en voorstellingen. Elk jaar vindt de Productie plaats. Soms een musical van JTS Hofplein, soms een eigen productie zoals die van dit jaar: ‘Richard III’ van William Shakespeare.

Eerdere producties waren: Piggelmee, Assepoester, Sterrekind, Tristan & Isolde. Allemaal met mooie muziek en prachtige dansen. Dit jaar zijn we op tournee geweest met de Shakespeare karavaan door Oost Groningen.

samen met de muziekschoolVanaf donderdag 19 oktober 2006 zal de Jeugdtheaterschool Oost Groningen integreren met de Muziekschool Oost Groningen. Jaren geleden heeft men de koppen bij elkaar ge-stoken en is men er onder leiding van Theaterwerk NL achter gekomen wat nu eigenlijk precies Jeugdtheaterscholen in Nederland betekenen en wat dat allemaal inhoudt. Een theateropleiding voor kinderen en jongeren waar steeds gekeken wordt naar verbetering van de kwaliteit, en nieuwe ontwikkelingen, in theaterspelen door jeugd.

Jeugdtheaterschool Oost Groningen is Continu bezig om zich te verbeteren, bij te sturen daar waar nodig is en te laten wat goed is. Ofschoon wij nu tien jaar bestaan zijn er al diverse ontwikkelingen en verschillende wegen geweest die wij bewandeld hebben. Alles

jeugdtheaterschool oost groningen

Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost Groningen Jeugdtheaterschool Oost

3

om te zorgen voor de continuïteit en verbetering van de JOG. Wij denken die nu gevon-den te hebben in dit ‘huwelijk’ met het instituut Muziekschool. Eigenlijk lonkten we al vanaf het begin met dit instituut. De liefde voor elkaar was er ook wel. Maar zoals bij elk huwelijk moet er eerst gespaard worden en gewikt en gewogen. Nu is het dus zover en wij vinden dit een heel goede ontwikkeling en hebben er zin in. Zorgen worden gedeeld, werk uit handen genomen en samen gaan we fantastische dingen ondernemen. Maar zoals in elk goed huwelijk zullen wij onze eigen identiteit niet verliezen.

Wij blijven gewoon wie we zijn: de JOG (nu: JeugdtheaterEducatie Oost Groningen).

Beppy Holwerda Akse

Informatie over JOG: Beppy Holwerda Akse

0599 332099Muziekschool Oost Groningen

0597 412556. www.jeugdtheaterschooloostgroningen.nl

Foto’s: Jeugdtheaterschool Oost Groningen

kunst en cultuur in het WesterkWartier

4

Er zijn in de provincie Groningen vier Regionale Cultuurplannen: Oost-Groningen, Gorecht +, Westerkwartier en Noord-Groningen. Binnen elk cultuurplan werken de provincie en de gemeentes in een bepaalde regio samen om een beter cul-tuurbeleid te ontwikkelen, toegesneden op de situatie in deze specifieke regio. Behalve tussen deze vaste partners wordt er vooral samengewerkt met culturele organisaties en deskundige individuen.Het doel van alle Regionale Cultuurplannen is dat meer inwoners van de regio mee gaan doen aan culturele activiteiten of er kennis van nemen, dat deelname aan amateurkunst wordt gestimuleerd, dat de kwaliteit ervan wordt verhoogd, dat er een groter publiek wordt bereikt en dat de regionale identiteit wordt ver-sterkt.Ieder Regionaal Cultuurplan is dus toegespitst op de situatie in die specifieke regio. Zo ook in het Westerkwartier.De wethouder van Leek vertelt over zíjn Regionaal Cultuurplan en één project ‘Requiem voor een gebouw’ krijgt speciale aandacht.

in gesprek met Ben plandsoen, cultuurWethouder van leekAl sinds 1997 werken de vier Westerkwartiergemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn – samen met de provincie Groningen - mee aan het Regionaal Cultuurplan Westerkwartier. Bedoeld om nieuwe culturele initiatieven in het gebied te ontwikkelen en te ondersteunen, en om netwerken op het gebied van kunst en cultuur te laten ontstaan. Maar uiteraard ook om de inwoners van het gebied – en zo mogelijk de wijde regio – te laten meegenieten. Cultuurambtenaar, Jur Engels, sprak met de wethouder.

altijd op zoek.Ben Plandsoen (PvdA) van Leek is momenteel voorzitter van de Stuurgroep Regionaal Cultuurplan en heeft in de loop der jaren allerlei bijzondere activiteiten zien groeien.“Zoals het hoort, zijn dat heel verschillende evenementen geweest. Uitschieters waren bijvoorbeeld het theater-muziekproject ‘Het Ruige Paradijs’ op een prachtige locatie in Ruigezand, maar ook een aantal gebeurtenissen in het kader van het project ‘1000 jaar Westerkwartier’, bijvoorbeeld in Niekerk. Bij beide evenementen waren mensen betrok-ken uit verschillende cultuurdisciplines, waarvan een groot aantal elkaar voor die tijd niet kende. Maar je kunt ook denken aan ‘Spek om Spinnen’ in Nuis, een theaterspektakel achter de Coendersborg. Dat heeft eerst een paar jaar gedraaid met (financiële onder-steuning) vanuit het Regionaal Cultuurplan, maar is nu in staat zelfstandig de voorstel-lingen te laten draaien.”

Plandsoen benadrukt, dat het er vooral om gaat om leuke nieuwe initiatieven te onder-steunen.“Als uitgangspunt geldt, dat een evenement maximaal drie jaar ondersteund mag wor-den vanuit het Regionaal Cultuurplan en daarna op eigen benen moet kunnen staan.

“activiteiten Waar je zelf aan meedoet Blijven je ook altijd het langst Bij”

Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en

5

Wellicht heeft het project zich dan dusdanig bewezen, dat er andere subsidiemogelijkheden zijn. Daarnaast blijven we zoeken naar, en wer-ken aan een goede culturele infrastructuur om de initiatieven niet alleen ruimte te geven, maar ook toekomst.We hebben de succesvolle Familie Fiets Theater Tocht ondersteund; families stappen op hun met vrolijke ballonnetjes versierde fiets, rijden een route en kunnen onderweg theater- en muziekoptredens verwach-ten op allerlei onverwachte locaties. Een succes, waardoor een bank wilde optreden als sponsor. Wij zijn dan al weer op zoek naar volgende initiatieven.”

een mooie mix.Het jongerencultuurfestival ’Spr!ng’ was eveneens zeer succesvol. Tal van zeer uiteenlopende culturele jongerenacts, samengebald in een middag in Sportcentrum Leek,inclusief optredens van jonge talenten van scholen als de regionale scholengemeenschap de Borgen, die wer-den ondersteund door ‘The Jungle Warriors’. Een mix van enthousi-asme, talent en professionele hulp. Het moet Plandsoen van het hart, dat hij het betreurt dat scholengemeenschap de Borgen deze vorm niet meer ziet zitten, er nog geen nieuwe opzet gevonden is en dat daardoor in 2006 geen Spr!ng-festival heeft plaatsgevonden. Juist jongeren in aanraking brengen met uiteenlopende vormen van cultuur is een doel-stelling van het Regionaal Cultuurplan.Om die reden is ook ondersteuning gegeven aan het project ‘Schouw-burgdirectie’, waarbij jongeren zelf voorstellingen mogen organiseren, inclusief het leggen van contacten met de artiest, het regelen van de publiciteit, en dergelijke. De enthousiaste jongelui doopten het project om tot ‘RAG’ (Represent All Gigs). De Oude Ulo was initiatiefnemer en na een start in Leek is het uitgebreid naar de andere gemeenten in het Westerkwartier.

zelf meedoen“Ik heb ook goede herinneringen aan het Djembé-Festival in Zeven-huizen. Maar liefst 777 djembé-spelers, waaronder een gedeputeerde en een aantal cultuurwethouders, zorgden ervoor dat er een record werd gebroken op ‘De Bult’ in dat dorp. Helaas hield het record maar even stand, maar de avond was onvergetelijk,” aldus de enthousiaste cultuurwethouder. “Activiteiten waar je zelf aan meedoet blijven je ook altijd het langst bij.”En dat is nou net de opzet van het Regionaal Cultuurplan: passief, maar als het even kan actief, deelnemen aan allerlei vormen van kunst en cultuur.

Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en

Foto’s: Fernande Riemens

Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst

6

sWet

In het Groningse Westerkwartier wordt momenteel hard gewerkt aan de voorbereidin-gen voor een groots muziektheaterproject, waar professionals en amateurs aan zullen samenwerken. In SWET (Gronings voor ´grens´) staat de omgeving centraal, of liever ge-zegd: de omgeving zoals die gaat verdwijnen. Het wordt een ritueel afscheid van gebou-wen, plekken en herinneringen, op basis van de verhalen van de lokale gemeenschap. Op die manier laat amateurkunst zien waar het goed in is, namelijk: lokale voorstellingen maken die dicht op de huid van het publiek zitten.

De aanleiding voor het bedenken van SWET voor Grijpskerker kunstenaar Gert Sennema (muzikant en beeldhouwer) was dat ‘De Burcht’ in zijn woonplaats gaat verdwijnen. De eigenaar van de naburige supermarkt wil uitbreiden en meer parkeerplaatsen. Zowel het dorp Grijpskerk als de gemeente Zuidhorn ziet de noodzaak van uitbreiding; de mid-denstand in het dorp is de laatste twintig jaar meer dan gehalveerd. Het oude gemeen-schapscentrum moet wijken.Naast het verdwijnen van ‘De Burcht’ treden in de regio Westerkwartier van de provincie Groningen nog meer veranderingen op. Dit zijn geen organische veranderingen, maar planologisch zeer grote ingrepen, waarbij gebouwen en landschap niet gespaard zullen worden.

SWET bestaat dus vanwege het verdwijnen. Toch is SWET geen protest, doet geen uit-spraak over een gebouw dat wel of niet moet blijven, SWET oordeelt niet over goed of mooi. SWET geeft vorm aan het verlies door middel van een requiem, een eeuwenoude manier waarmee verlies wordt geritualiseerd. Zoals een requiem nooit ten doel heeft om een zieke te genezen of een dode weer op te laten staan, is het project SWET alleen bedoeld om afscheid nemen. Het is een artistieke vorm om gemeenschappelijk te vieren, te herinneren en vaarwel te zeggen. Op iedere locatie ligt de nadruk op één van de on-derdelen van een requiem. Maar iedere voorstelling is tevens een afgerond muziekstuk. Tezamen vormen ze een geheel nieuw requiem dat op CD zal worden uitgegeven.

Met de gemeenten in het Westerkwartier (Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn) heeft de organisatie van SWET, onder leiding van producent Willem Wessels (De Oude Ulo, Leek) geïnventariseerd, waar en wat er de komende jaren in de verschillende dorpen gesloopt wordt. Op basis hiervan is de selectie van acht locaties gemaakt. In de loop

Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst

7

van 2007-2009 zullen op deze plekken acht voorstellingen worden gemaakt. De inhoud van deze voorstellingen wordt (mede) gebaseerd op verhalen die binnen de dorpsge-meenschappen leven, waardoor de voorstellingen een product van de gemeenschap zelf worden. Ook de uitvoering van de voorstellingen wordt zoveel mogelijk in handen van de dorpsgemeenschappen zelf gegeven.“Wij komen hier alle twee vandaan”, vertelt Gert Sennema. “We zijn enorm verbonden met dit stuk van het land, met de gemeenschap, met de mensen om ons heen. Door iets te maken dat zo in de lokaliteit geworteld is, kan het ook nergens anders gemaakt worden dan hier, in ons Groningse land, met onze Groningse mensen. Hier staan de gebouwen die gaan verdwijnen, hier zijn de verhalen.”1

Muziek is belangrijk in SWET, omdat er een geweldig potentieel aan muziek is in het Westerkwartier, zowel in gewijde als in profane muziek. Het requiem is de basis. Toch zullen de voorstellingen veel meer disciplines bevatten dan alleen muziek: ook theater, dans, beeldende kunst en geschreven woord worden gebruikt. Zowel de orale als literaire traditie binnen de streek (ook dialect) moet tot uiting komen binnen deze productie. Alle disciplines worden ingezet om de herinneringen vorm te geven.

De artistieke en zakelijke leiding van SWET (die eerder al samenwerkten in Het Ruige Paradijs) wil een zekere eenheid vinden in het eindresultaat. Niet helemaal eenvoudig want aan SWET gaan veel mensen deelnemen, en de impulsen zullen veelkleurig zijn. Bovendien speelt SWET op verschillende plekken en neemt het project ook nog eens een aantal jaren in beslag. Het wordt dus de taak van de componisten, schrijvers en regisseurs om een duidelijk lijn aan te brengen in alle verhalen en herinneringen. De verschillende onderdelen van het requiem zullen daarbij helpen.

1 Ingrid Doctor, ´De kracht van het unieke´, Theater NV, jaargang 5, nr 21, augustus 2006

Kunst en cultuur in het WesterkwartierKunst en cultuur in het Westerkwartier Kunst en cultuur in het Westerkwarti

8

De leiding van SWET maakt een plan met daarin een ruwe omschrijving van de voor-stelling. Vervolgens worden mensen en verenigingen rondom de plek of het gebouw gevraagd om deze lijn verder in te vullen met eigen verhalen via de website van SWET, www.SWET.nu . Via de website worden herinneringen verzameld, en kan er gereageerd worden op de verschillende verhalen. Een deel van deze bijdragen komt alleen op de site terecht, een ander deel wordt ook tijdens de voorstellingen verwerkt. Voorts zoekt de ar-tistieke leiding, onder leiding van Gert Sennema, welke artistieke kwaliteiten en talenten er in de dorpen aanwezig zijn. Individuen, toneelverenigingen en muzikanten kunnen zich te zijner tijd via de site aanmelden.

De leiding van SWET wil met het project een bijdrage leveren aan het versterken van het cultureel netwerk binnen het Westerkwartier. Door samen met de lokale gemeenschap voorstellingen op te zetten, worden creatieve maar ook organisatorische talenten op- en aangespoord. Hierdoor wordt de culturele infrastructuur in de regio versterkt. Daarnaast zal het project SWET zich ook inzetten voor het verhogen van de waardering voor het culturele erfgoed. Door het verzamelen en publiceren van de website van verhalen over de geschiedenis van de te slopen gebouwen wordt de waardering voor het cultureel erfgoed versterkt.

De komende jaren gaat er veel gebeuren in en om Grijpskerk. Het rituele afscheid van SWET vormt de basis voor een mooie lokale samenwerking tussen professionals en amateurs, die de komende tijd alleen maar zal worden versterkt. We kijken uit naar de uitvoering van het geheel, van het Kyrie tot het In Paradisum, en we houden u op de hoogte.

Informatie en/of meedoenNieuwsgierigen en/of belangstellenden

kunnen zich melden bij:Willem Wessels, producent SWET

P/a De Oude Ulo, Tolberterstraat 72, 9351 BJ te Leek.

Mail; w.wessels@deoudeulo.nl0594-517877 / 06-30146683

Waar kan ik informatie vinden over voorstellingen en manifestaties?

in ‘Blick’ is geen agenda opgenomen. voor informatie over voorstellingen,

uitvoeringen en manifestaties in stad en provincie kunt u terecht op verschillende WeBsites.

WWW.Blickmagazine.nl

WWW.gca-nvagroningen.nl (GRONiNGER CENTRum VOOR AmATEuRTHEATER)

WWW.kolderenko.nl

WWW.groningeruitBuro.nl

Wijktheater terug van weggeweest Wijktheater terug van weggeweest Wijktheater terug van weggeweest

9

Wijktheater terug van WeggeWeest

Het theatergebouw in de wijk stroomt vanavond bomvol met wijkbewoners die ontevreden zijn met hun woonsituatie, maar ook een grote betrokkenheid voelen met het wel en wee in hun wijk. Zij worden welkom geheten door een enthou-siaste cabareteske medewijkbewoner die de avond aan elkaar zal praten. Wo-ningbouwvereniging, Bouwdeskundigen, Wijkcomité, Vertegenwoordigers van de Gemeente, allemaal zijn ze aanwezig om van deze avond een succes te maken. Na een grappige inleiding wordt er een potje uiterst hilarisch Volkstheater opge-voerd, waarin de problemen en tekortkomingen van de wijk worden geschetst. Daarna volgt er een discussie, waarin zowel overheid als wijkbewoners zelf, vol-doende aan bod komen. Tenslotte een slapstickfilm om af te koelen, waarin te zien is dat er veel fout kan gaan in een wijk. Op weg naar de uitgang weten veel wijkbewoners de Gemeentelijke Vertegenwoordigers nog eens fijntjes op enkele details te wijzen.

Zo zóu het gegaan kunnen zijn in het Buurthuis ‘Poortershoes’ in de Oosterpoortwijk Gro-ningen. Het ging anders, al waren er wel overeenkomsten. De avond werd geopend door voorzitter Tjeerd van Dekken, die een vertegenwoordiger van mede -initiatiefnemer Woning-bouwvereniging Nijestee interviewde. Onduidelijk bleef wat de bedoeling hiermee was.

Vandaar naar het theaterstuk. Drie schrijvers hebben teksten geschreven die moeten verwijzen naar voorstelbare problemen in een wijk. Daar zijn ze aardig in geslaagd. Ge-luidsoverlast en lekkende daken zijn van alle tijden. De uitwerking evenwel is nogal kari-katuraal. Bewoners en overheid scherp tegenover elkaar zetten is een theatraal gegeven,

Theaterwerkplaats De Prins van GroningenVoorstelling: ‘Geluk is niet te huur’:

Spelers: Philippien Bos, Jothea Brouwer, Wil Schackmann.

Regie: Albert SecuurGezien in: Poortershoes 20-09-06

Nog te zien tot 11 novemberwww.theaterwerkplaatsgroningen.nl

op Weg naar de uitgang Weten veel WijkBeWo-ners de gemeentelijke vertegenWoordigers nog eens fijntjes op enkele details te Wijzen.

Foto

’s: G

eluk

is n

iet t

e hu

ur

Wijktheater terug van weggeweest Wijktheater terug van weggeweest Wijktheater

10

maar de overheid en woningbouwvereniging zo eenduidig zonder enige nuance neer te zetten tegenover bewoners die al even plat en ongenuanceerd zijn is tamelijk ongeloof-waardig. De clichémachoman die verandert in een stoffige huisman, het vormingstheater dertig jaar geleden.

Hoewel de teksten aardige, gevatte en humoristische passages bevatten worden ze door de Regie vakkundig om zeep geholpen. Ongeveer twee en twintig scènes passeren de revue en die moeten wel een aantrekkelijke plaats krijgen. Er zijn twee verschillende de-cors die er functioneel en mooi uitzien. Maar twintig decorwisselingen breken iedere keer het spel en oppervlakkiseren. Het lijkt erop dat er voor een kluchtige speelstijl is gekozen. Dat is voorstelbaar om zaken duidelijk aan de man te brengen. Nu worden spelers in een regieconcept geperst dat ze niet – op een uitzondering na – waar kunnen maken. Veel luid gepraat, geschreeuw, lach of ik schiet toontje en het moet vooral goed te begrijpen zijn. Alsof echte wijkbewoners plat vermaakt moet worden of de aanname dat ze op plat vermaak af zullen komen.

Dat brengt me op de doelstelling van dit project. In de discussie achteraf, waarin de spelers irritant in hun rol blijven, bleek dat er drie wijkbewoners aanwezig waren. Toen er een huizenprobleem ter tafel kwam, werd het pas interessant. Maar voor wie is het eigenlijk bedoeld? Nu komen naar mijn indruk de gewone reguliere theaterbezoekers kijken. Zou wijktheater niet ingebed moeten zijn in een bepaalde wijk? Moet het niet specifiek wijktheater zijn, dat een verwerking is van ervaringen en belevenissen van die wijkbewoners en wat ze aanspreekt? Wellicht moet het nog even wennen. Het initiatief in Groningen is in ieder geval te prijzen. Het wijktheater Stut in Utrecht bewijst al vijfen-twintig jaar dat er behoefte is aan dit soort theater.

Jan Dol

drie spelen theater te Water

11

In 2007 bestaat Theater te Water 25 jaar. Om dit feit te vieren heeft het zijn reper-toire ter beschikking gesteld aan alle toneelverenigingen en rederijkerskamers in de provincies Groningen en Drenthe. Er zijn 26 groepen die zich gaan wagen aan een Theater te Water stuk. Vrijwel alle verenigingen hebben inmiddels een stuk gekozen en bij veel groepen zijn de voorbereidingen in volle gang.‘Blick’volgt drie verenigingen gedurende het hele traject: van eerste repetities tot opvoeringen. Het zijn: Toneelvereniging Zeerijp, ’t Nut Warffum en de Damster Komedie uit Appingedam.

Bruidschuit met tekstcd Bij toneelvereniging zeerijpOm even voor acht uur stap ik het dorpshuis van Zeerijp binnen. (tegenover de kerk, het kan niet missen, dacht ik) Ger, Fenko, Henk, Berthe, Pieter, Peter, Carla en Geesje zitten al aan de lange tafel met de koffie. Het zaaltje is gezellig, de sfeer is opgewekt, en de koffie goed. Ik vertel ze wat ik kom doen en dat ik Zeerijp in eerste instantie voorbij gereden was en terecht kwam in Loppersum. “Je moet ook nooit met je ogen knipperen”, zegt een van spelers.Fenko zet de cd met de liedjes op, iedereen probeert al mee te zingen. Zingen zal geen probleem zijn heeft de regisseuse Margot Colly, die er zelf deze avond niet bij is omdat ze op vakantie is, eerder deze week mij per telefoon verteld, want een aantal mensen zingt in een koor. En dat is te horen.Op een gegeven moment zegt iemand tegen een van de mannen,: “Jij moet harmonica spelen”. “Moet ik harmonica spelen?”. “Ja”. Dit lijkt al aardig op de gebekte teksten die nodig zijn voor een komedie.

Toneelvereniging Zeerijp is niet een echte toneelvereniging maar een onderdeel van de culturele vereniging Zeerijp. Ze speelden altijd stukken in het Gronings maar vinden het hartstikke leuk om nu dit te gaan doen. Margot vertelde dat ze via via gehoord hadden over de mogelijkheid een stuk van Theater te Water te kunnen spelen. Ze hebben vier of vijf stukken opgevraagd en samen met Peter de Ruiter heeft ze de ‘Bruidschuit’ uit-gekozen.

pelen Theater te WaterDrie spelen Theater te WaterDrie spelen Theater te Water

mensen praten Wel eens te veel mee en dat is soms lastig

Foto’s: Gradus de Groot

“Omdat het een bepaalde snelheid heeft, kort op elkaar reageren”.Margot is van huis uit geen regisseur, ze is er vanzelf ingerold en wil graag meedoen aan de workshop regie. Op mijn vraag of de spelers ook wel eens meedenken of meeregis-seren: “Mensen praten wel eens te veel mee, en dat is soms lastig”. Ze wil dan ook graag regiebegeleiding voor dit stuk. Of ze ook een manier van aanpak heeft? “Proberen de toon te pakken te krijgen. Reageren, niet vanuit de tekst, maar vanuit het verhaal”.Direct de vloer op? “Nee, de eerste vier weken lezen we de tekst, totdat het er een beetje in zit, daarna de vloer op”. Zeerijp heeft een unieke manier van tekst leren: bij de eerste leesrepetitie word alles opgenomen, er worden cd’s van gemaakt, en de spelers kunnen daarmee dan thuis verder leren.

Terug naar het dorpshuis, waar het luisteren naar de liedjes nu bijna afgelopen is. Een van de spelers vertelt dat het leuke van dit project is dat ze veel nieuwe mensen hebben kunnen vinden, omdat het een uitdaging is om mee te spelen in een Theater te Water stuk. De kern van toneelvereniging Zeerijp bestaat namelijk maar uit twee mensen, maar nu hebben ze ongeveer veertien spelers. Er zijn nog geen workshops gevolgd, maar een aantal mensen wil graag meedoen aan workshops regie, toneelspelen, decor. Lijkt ze erg leuk.

Er wordt begonnen met lezen. Een paar spelers zijn er vanavond niet, dus sommigen moeten andere rollen er bij lezen. Dat geeft een boel vrolijkheid omdat er iets vergeten wordt of iemand te vroeg invalt of gewoon de kop er niet bij heeft.Dit was de tweede leesrepetitie, nog twee te gaan en dan de vloer op. Met spanning kijk ik uit naar mijn volgende bezoek om dan (een deel van) het spel te kunnen zien.

’t nut gaat óók de meterkast in’t Nut in Warffum gaat ‘Moord in de meterkast’ van Theater te Water spelen. Truus de Bruin, regisseuse en stimulator van ’t Nuttoneel, vertelt hoe dat zo gekomen is.

We zitten in een ruime kamer in de boerderij van Truus even buiten Warffum.“We zagen in het voorjaar van 2005 een stuk van Theater te Water in Spoorzicht (Café in Warffum) en van iemand van Theater te Water hoorden we van dit project in het kader van hun 25 jarig jubileum. We hebben twee stukken uitgezocht, mede in verband met het aantal spelers, drie mannen en drie vrouwen, we hebben die met vier mensen gelezen en het werd ‘Moord in de meterkast’”.

’t Nut speelt al heel lang toneel, de secretaris heeft het voor me opgezocht en vond een aankondiging uit 1905 voor twee blijspelen. De vereniging speelt meestal een klucht of een blijspel met veel actie, bijvoorbeeld het thrillerachtige blijspel ‘Gestrand’.Een regieaanpak voor ‘Moord in de meterkast’ is er nog niet. In ieder geval niet eerst alles lezen, “lezen kun je thuis ook”, maar direct de vloer op en dan zien hoe het zich ontwikkelt.

12

pelen Theater te Water Drie spelen Theater te WaterD Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te

13

regieTruus regisseert al weer vijf jaar bij ’t Nut, heeft geen opleiding gevolgd, maar heeft ‘meegelopen’ met een vroegere regisseur Sebe Gast en daar veel van geleerd.Ze wil dan ook graag regiebegeleiding van iemand van Theater te Water. “Het probleem van regisseren in eigen dorp is dat je buiten het toneel om met de mensen die je regis-seert weer door één deur moet kunnen”. Als voorbeeld van dit probleem noemt ze een speelster die er steeds weer een stopwoordje tussen doorgooide en daar op aangepakt moest worden. Dit leidde tot onbegrip en spanning maar dat is uiteindelijk op een bevre-digende manier opgelost. Truus heeft een workshop regie van Just Vink (leider van Theater te Water) gevolgd en een workshop kostuum bij Aafje Horst. Dat laatste paste heel goed omdat ze zelf een ‘kostuum achtergrond’ heeft. Ze heeft in het verleden alle kostuums voor de vereniging zo’n beetje zelf gemaakt. Maar dat vergde zoveel tijd en inspanning dat ze de laatste tijd maar eens ging kijken of er ergens nog wat lag. En dat bleek zo te zijn. “Er is altijd wel iemand buiten de club om die nog ergens iets heeft liggen”.

de spelers.Het loopt tegen acht uur en de spelers druppelen binnen voor de eerste bijeenkomst. Ine, Pieter, Anjo, Erik, Harry en Lies hebben de tekst gelezen en Ine en Anjo maken ter plekke afspraken om samen tekst te leren. Er is koffie en heerlijk appelgebak. Drie mensen willen misschien wel meedoen aan een workshop ’zang’ en door drie anderen is aangegeven dat ze wel mee willen doen aan een workshop decor. Ine vertelt enthousiast over de workshop ‘spel’ die ze bij Just Vink gevolgd heeft. “Wij doen het voor ontspan-ning, maar volgens Just is toneelspelen een ambacht”. De deelnemers leerden wat je met beweging kunt doen, met stiltes, met je stem. “Hij liet ons stukjes tekst op een steeds andere manier spelen en dat was ontzettend leuk en leerzaam”.

We praten nog wat over toneelspelen en regisseren en dan wordt het voor mij tijd om te vertrekken, en voor ’t Nut om met de tekst aan de slag te gaan. Ik maak nog een paar foto’s en laat weten dat ik terugkom als ze echt aan het repeteren zijn.Op weg naar huis denk ik: “Wat een enthousiaste groep is dit. Hoe zal het resultaat op 17 maart 2007 in Spoorzicht zijn?”. Maar eerst komt er nog een verslag van een repetitie in het volgende nummer van Blick.

Gradus de Groot

pelen Theater te Water Drie spelen Theater te WaterD Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te

Foto’s: ’t Nut Warffum

Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater

14

een Beetje parmantig mannetje Bij de damster komedie

Annelies Wilbrink, de regisseuse, vraagt de vijf spelers zichzelf voor te stellen: “Ik ben……”. Achtereenvolgens horen en zien we de heer Kersjes (Adri de Lange), politievrouw Guus (Carla Dijkema), Cornelis (Klaas Moesker), Lise (Annette Zui-dema) en Lotte (Hennie Plat). Annelies stelt voortdurend vragen aan iedere speler: “Is hij slim? Praat hij sloom of snel? Heeft hij doorgeleerd? Is ze bazig?” Op deze manier krijgen de figuren steeds meer reliëf.

Het is de eerste repetitieavond van de Damster Komedie (Appingedam) voor ‘Moord in de Meterkast’. Er is al het nodige voorwerk verricht: het stuk is gelezen, de spelers hebben de tekst doorgenomen en ze hebben een eerste indruk van hun rol. Annelies heeft een workshop, bedoeld voor regisseurs, bij Just Vink gevolgd.Ze werkt volgens een duidelijk repetitieschema, dat wordt uitgedeeld en besproken. Ze heeft het stuk in scènes verdeeld. Vandaag: warming up en scène één en twee, volgende week: doorspreken karakters en scène drie tot en met vijf enzovoort, enzovoort. Eind februari 2007 zijn de opvoeringen.Het stuk is gekozen, omdat het goed zal vallen bij de vaste bezoekers van de Komedie en vanwege de spelersgroep. Juist omdat de vereniging een grote traditie heeft in het spelen van kluchten in het Gronings is dit heel iets anders zowel qua stuk als speelwijze. “We willen het graag dicht bij het publiek spelen, geen lijsttoneel, en dat betekent dat we andere locaties zoeken, zodat we kleiner en dichter op de mensen kunnen spelen”.

Terug naar de warming up. Annelies vraagt de spelers één voor één door de ruimte te lopen op de wijze van hun figuur. Ze maakt opmerkingen en geeft aanwijzingen na ieder loopje: “Klopt dit?, dat is mooi gedaan, kun je nog wat meer uit de heupen lopen, wat meer met je armen doen, heel goed, met die hand open”.Volgende stap: “ Je komt op en halverwege het lopen doe je iets. Je maakt bijvoorbeeld een gebaar, een korte opmerking, of je kijkt op een bepaalde manier”. Alle figuren pas-seren de revue en zo waar, ze gaan meer en meer voor ons leven.“Hou dit vast, ga na welke gebaren je mee kunt nemen”, zegt de regisseuse.

De sfeer is relaxed; er wordt gelachen, maar tegelijkertijd serieus en aandachtig gewerkt. Door de werkwijze, het inspelen op elkaar en de wijze van commentaar geven merk je dat deze groep elkaar al een tijd kent, vertrouwt en regelmatig samen heeft gespeeld. Iemand merkt op dat dit ook een nadeel kan zijn. “We weten van elkaar hoe we zijn in het spel, hoe we kijken en reageren, welke types we zijn. Daardoor kunnen we vervallen in routines en stereotypen”.

Het is tijd voor de eerste twee scènes. De Nederlandse tekst wordt direct in het Gronings omgezet, soms ontstaat er een kleine discussie over de vertaling van een woord, maar meestal is er sprake van natuurlijk Gronings.

“ik Ben een man op leeftijd, een ritselaartje, een Beetje leep, een vrouWengek….. een vlot mannetje, ja…. een parmantig mannetje.”zo typeert adri de heer kersjes, de persoon die hij gaat spelen in ‘moord in de meterkast’.

Foto’s: Damster Kom

edie

Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater te Water Drie spelen Theater

15

De spelers luisteren goed naar het commentaar van Annelies en ze spannen zich in om daarmee direct iets mee te doen. Je merkt dat de regisseuse de groep kent - het is haar derde jaar bij deze vereniging - en aanvoelt.

De Damster Komedie speelt al jaren (25 jaar!) kluchten en komedies en heeft daarmee een stevige reputatie opgebouwd en een eigen publiek gekweekt. Dit jaar worden de bakens een beetje verzet en vieren ze hun eigen feestje, een beetje samen met Theater te Water.Blijft het bij ‘Moord in de Meterkast’? Nee, daarnaast wordt er nog een echte Groningse klucht gespeeld door de andere leden van het gezelschap. Springlevend zijn ze daar in Appingedam.

Jan Boland

In een bekend televisieprogramma mogen kijkers een zogenaamde warme of koude douche geven aan bijvoorbeeld leveran-ciers die buitengewoon goede of slechte service bieden. Wij willen iets dergelijks, maar dan alleen in positieve zin door het introduceren van personen of instellingen die zich verdienstelijk maken voor het amateurtheater in de provincie. Gewoon zo af en toe even een ´warme spot´ richten op bepaalde mensen en hen een warm ap-plaus geven, lijkt ons een goed idee. Als eerste willen wij een ´warme spot´ richten op de programmeurs van Theater VanBeresteyn in Veendam. Het theater dat zich al voor het tweede jaar sterk maakt voor het amateurtheater door samen met Grootcafé Janssen & Janssen een eenak-terfestival te organiseren en de theaterzaal hiervoor beschikbaar te stellen.

Twaalf groepen doen mee aan dit festival. In drie rondes presenteerden zij zich in Grootcafé Janssen & Janssen te Veendam (op zes, dertien en twintig oktober) op het piepkleine podiumpje van dit oergezellige

café. Voor sommige groepen betekende dat veel improvisatie om hun productie in deze kleine ruimte te kunnen neerzet-ten, voor anderen een verademing om, als eenling, intiem voor een select publiek te kunnen spelen. Elke avond was een vak-jury aanwezig die uiteindelijk vier groepen heeft geselecteerd voor de grote finale.

en de finalisten zijn geWorden:

Theatergroep Speelus met ‘VissenPH2 met ‘Doordraaien’Rederijkerskamer Praedinius met ‘Ratten’MMC met ‘Elke seconde telt’

De grote finale zal plaatsvinden op zater-dag achttien november in Theater Van-Beresteyn waar een publieksjury zich zal buigen over de beste voorstelling en de uiteindelijke winnaar bekend zal maken.Applaus voor een prima initiatief, dat navol-ging verdient door andere regiotheaters.

Gradus de Groot(met dank aan Aaldrik Hovius

voor het idee van de ‘Warme Spot’)

Warme spot op vanBeresteyn

nstrument voor cultuurbeleid Het publieke debat als instrument voor cultuurbeleid Het publieke debat als instrument voor cultuurbeleid Het publieke debat

het puBlieke deBat als instrument voor cultuurBeleid

16

Cultuurbeleid is in de regel het domein van een kleine groep professionals, specialisten en beleidsafdelingen van overheden. Eigen beleid van cultuurinstellingen is sterk afhankelijk van overheidsbeleid en regelgeving. Het culturele speelveld is sterk gereglementeerd en gesegmenteerd. Culturele producten zijn afhankelijk van adviezen van ambtenaren, com-missies en externe adviseurs. ‘Eigen beleid’ en ruimte voor eigen beleid is sterk afhanke-lijk van andere spelers op het veld: fondsen, sponsors, donateurs en in zekere mate het bedrijfsleven.

Het culturele veld is door die afhankelijkheid strak gestructureerd. Ruimte voor het experi-ment is er nauwelijks, tenzij het binnen een afgemeten budget experimentele ruimte valt. Amateuristische kunstbeoefening, podiumkunsten, beeldende kunst, muziek, alles is ste-vig ingekaderd. Daarbinnen is ruimte voor creativiteit, ambachtelijkheid en productiviteit. Kunstbeoefenaars en kunstmogelijkmakers zijn tot elkaar veroordeeld. Maar wat vindt het publiek er van? Hoe kijken niet professionele partijen tegen deze gang van zaken aan? Het ontgaat de meeste mensen eenvoudigweg. Het cultuurbestel valt volledig buiten het blikveld van een modale inwoner van een gemiddelde gemeente in de provincie Groningen. Toch zijn er allerlei thema’s die bij de bevolking leven en die opgepakt kunnen worden door beleidsmakers op cultureel, ruimtelijk en sociaal terrein, maar die buiten het afgebakende speelveld vallen. Het middel publieke debat is een instrument dat zich goed leent voor uitstapjes uit het bestel. Een voorbeeld.

In Hoogezand-Sappemeer merkten wij dat veel inwoners de ontwikkelingen van ‘Histo-risch Lint’ aan het hart gaat. Het oude (gedempte) Winschoterdiep was de levensader van het dorp en van de oude Veenkoloniën. Bedrijven, boerderijen, scheepswerven, handel en nijverheid, herenhuizen, rentenierswoningen, alles was aan het oude Winschoterdiep te vinden. Na de tweede wereldoorlog is het kanaal omgelegd en in de jaren zestig en zeven-tig is het diep gedempt. De gemeente breidt zich uit in zuidelijke richting. Het historisch lint is politiek geen thema. Tot groot verdriet van veel mensen die zich ergeren aan de komst van logge appartementencomplexen op verschillende plaatsen.

Begin februari is over deze gang van zaken een publiek debat gevoerd, voorafgegaan door een wekenlang durende artikelenreeks in het Dagblad van het Noorden. Er kwamen meer dan honderd mensen op het debat af. Politici en bestuurders luisterden verwonderd toe hoe zeer de inwoners bij hun Historisch Lint betrokken zijn. Beleid was er nauwelijks voor het behoud van het Historisch Lint. Winkels werden min of meer gedwongen naar bepaalde winkelcentra te verhuizen.

het cultuurBestel valt volledig Buiten het Blik-veld van een modale inWoner van een gemiddel-de gemeente in de provincie groningen

nstrument voor cultuurbeleid Het publieke debat als instrument voor cultuurbeleid Het publieke debat als instrument voor cultuurbeleid Het publieke debat

17

De uitkomst van de discussie? Er moet visie ontwikkeld worden. Een klus voor het nieuwe College van Burgemeester en Wethouders dat na de verkiezingen is aangetreden. Politici adopteren dit thema.

Zonder dit debat? Dan was het Historisch Lint nog het domein van de ambtenaar mo-numentenzorg van de afdeling bouwen en wonen van de dienst Ruimtelijke Ordening, enzovoort, enzovoort. Het heeft er voor gezorgd dat er even buiten de gestelde kaders ‘politiek’ bedreven wordt.

Wim KoenemanOrganisator debatreeks in Hoogezand-Sappemeer

amateurtheater is niet alleen in het plaatselijke Buurthuis te vinden, maar ook steeds meer op internet. in Blick Bespreekt nynke oele de WeBsites van verenigingen, voorstellingen en regis-seurs in stad en ommeland.

Van Nieuweschans tot Groningen en van Warffum tot Ter Apel; aan het begin van het culturele seizoen ga ik kriskras door de provincie op zoek naar het gezelligste en span-nendste amateurtheater online. Veel verenigingen zijn net begonnen met de repetities voor hun stuk in het voorjaar. De websites staan nog vol met foto’s van het afgelopen openluchtspel en het verenigingsuitje. Kijk bijvoorbeeld eens op www.fenikstoneel.net voor foto’s van hun laatste uitvoering ‘Script’. Wat een gezelligheid. Toch zijn er al clubs die in het najaar op de planken staan. www.opwierde2.nl is de website van een kleurrijke buurtvereniging in de buurt van Appingedam die naast volleybal, bingo en een shantykoor ook een toneelclub herbergt. Ze spelen in november de voorstelling ‘De dubbele boeking’ in Appingedam, en eerder al gaan ze op tournee naar Winsum, Haren en Ulrum.

Een landelijk tournee is er dit seizoen voor FlauweCult, (www.flauwecult.nl) een theater-groep uit Groningen die ook elk jaar een eigen festival organiseren met poëzie, muziek en theater. Hun voorstelling ‘Welkom in het bos’ is geselecteerd voor het Theater Circuit (www.theatercircuit.nl), wat inhoudt dat ze in verschillende theaters in het land te zien zullen zijn. Eén van de aangesloten theaters die meedoet met het Theater Circuit is het Prinsentheater (www.kunstencentrum.nl/prinsentheater). Dus komt dat zien!

Nynke Oele

links

Heeft u ook een leuke link voor Blick? Laat het me weten via

info@blickmagazine.nl

‘de spiegel’, een voorstel-ling van het handtheater

het ‘handtheater’ is opgericht door dove acteurs en het Wil Be-kendheid geven aan de dovencul-

tuur. dat doet de groep onder andere door voorstellingen te

geven in de nederlandse geBaren-taal en door het ontWikkelen van toneelstukken in die taal. in gro-

ningen gaven ze in het prinsen-theater een voorstelling van het

stuk ‘de spiegel’.

Foto’s: Fleur Faber

18

ook daar al, dacht ik, ze laten geen provincie met rust!

uk, op zoek naar de stilte In de zomer is het druk, op zoek naar de stilte In de zomer i

19

Wanneer zo in de loop van juni het amateurtheater zich langzaam terugtrekt en de spelers uit hun repetitielokalen naar buiten komen om zich te warmen aan de zomerzon, dan slaat het festivalgeweld toe.

Je kunt geen krant opslaan of de festivals springen je in het gezicht. Het is volstrekt dui-delijk: je moet erbij zijn, op Terschelling, in Utrecht, Zeeland, Groningen…. Eigenlijk is er in iedere provincie wel een theaterfestival. En ik vrees, soms meer dan één. De meeste festivals zijn erg goed. Dat lees ik ook in de krant. Oerol, Noorderzon, lovende recensies. En als ze die nou na àfloop van zo’n festival in de krant zouden zetten. Maar nee hoor, als het festival net begonnen is, zodat de noodzaak van een bezoek alleen maar toeneemt.In de zomer voel ik me schuldig. Want ik ga naar geen enkel festival. Ik dòe het niet. Ik wil rust. Het idee om over zo’n festivalterrein te moeten lopen met geluiden en beelden in overdonderende hoeveelheid. Verschrikkelijk. En dan: hoe te kiezen tussen al die voor-stellingen!

Vroeger wilden we wel naar het festival in Avignon. Dat was lang geleden, toen waren er nog niet zoveel theaterfestivals in binnen en buitenland. Het leek ons ongelooflijk leuk om het een keer mee te maken. We zijn inderdaad eens in Avignon geweest, in de zomerva-kantie. We kampeerden in de buurt en brachten ’s middags een bezoek aan de stad. Het was er om te sterven van de hitte. Er was vrijwel niemand op de been. Om niet te smelten zigzagden we, op zoek naar de meest schaduwrijke kanten, door de straten. Je moet er toch niet aan denken dat je dan ook nog in een groot festival terecht zou komen.

Deze zomer, rustig elke ochtend aan mijn keukentafel de krant lezend, trof me eind au-gustus een artikel over een theaterfestival in Zuid-Limburg. Ook daar al, dacht ik, ze laten geen provincie met rust! Maar toen ging ik lezen, omdat ik het niet kan laten. En kijk nou toch: ze schreven over een voorstelling ‘Het leven van twee broers’ in een boerenschuur van de familie Kerkhoffs. En over muziek op de Brunsummerheide. En er was dans in een kerk in Meezenbroek. Ik wilde er héén.Want ik kom uit die streek. Boven de krant peinsde ik over de schuur van Kerkhoffs. Zou het om die boer in Kunrade gaan bij wie ik dagelijks een kan melk ging halen en wiens koeien soms uitbraken om diepe sporen na te laten in mijn moeders tuin? Nee, de schuur bleek in Terworm te staan. Ik zag hoe m’n broers en ik in hete zomers naar het zwembad in Terworm liepen. Langs gele korenvelden, graankorrels uit de aren plukkend om er zogenaamd kauwgom van te maken. Terworm zelf bestond uit enkele boerderijen en een kasteelruïne, geloof ik. Het zwembad was gelegen tussen de heuvels. Het was keurig door midden gedeeld, links de jongens, rechts de meisjes.Met in m’n hoofd de beelden van zonovergoten zomers voelde ik dat ik werd beetgeno-men. Er was hier sprake van een complot, een samenzwering tussen enerzijds theater en anderzijds het Limburgse land. Van die twee hou ik erg veel en nu spanden ze samen om me toch het festivalgeweld in te trekken.

in de zomer is het druk, op zoek naar de stilte

20

Ik-heb-het-niet-gedaan. Ik ben niet gegaan. Jammer, want ik denk eigenlijk dat er in Brunssum, Meezenbroek en Terworm, helemaal geen festivalgeweld was. Het zou er prachtig zijn, overzichtelijk, met heel mooie voorstellingen waar je nog lang over zou mijmeren. Jammer hoor, zo’n gedachte, want nu voel ik naast schuld ook nog spijt. Spijt dat ik niet gegaan ben.Misschien moeten we volgend jaar toch maar eens naar dat Limburgse festival……. Voor de zekerheid heb ik de naam onthouden: Cultura Nova.

Maar ik weet zeker dat alle andere festivals druk zijn, onoverzichtelijk, met gekmakende herrie, met heel veel mensen die voor je voeten lopen en te veel eettenten waar ik toch al zo moeilijk voorbij kom. Ik weet het zeker.Even was ik op het Noorderzonfestival in het Plantsoen, voor de lancering van dit blad.Moedig zei ik na afloop van de plechtigheid: “Zullen wel er even over heen lopen?”En zie je wel, ik heb gelijk: heel veel mensen, heel veel lawaai, heel veel eettenten en heel kleine voorstellinkjes want de andere, grotere waren elders in de stad.En af en toe heel stevige regenbuien. Ook dat nog.

Een paar weken later hebben we een film gezien: ‘Die grosse Stille’. Deze film viert de stilte zoals je een feest viert. Een groot klooster in de Franse Alpen. Daar wonen Karthui-zer monniken. Ze praten nauwelijks. Het is er stil.In een bioscoopzaal zitten waar je een speld kunt horen vallen. En twee uur lang beelden zien van een kloosterleven. Dat is feest. Aan het einde van de zomer.

Ellen van der Graaf

druk, op zoek naar de stilte In de zomer is het druk, op zoek naar de stilte In de zomFoto: Philip Gröning

Foto: Gradus de Groot

Slagschaduw / foto: Fleur Faber