Bisdomblad 2012 Mei (Jaargang 90)

geloof kerk mens maatschappij

VergeVenen leVen

leren HOUDenVAn De BIeCHT

VergeVenMAAKT VrIJ

Jaargang 90, mei 2012

Het Bisdomblad houdt na 90 jaar op te bestaan. Als

abonnee bent u hierover door bisschop Hurkmans geïn-

formeerd. Het blad zal tot en met december 2012 ver-

schijnen. Uiteraard vindt de redactie het spijtig dat het

Bisdomblad, dat 10 jaar geleden nog werd vernieuwd,

moet stoppen. Graag willen we alle abonnees bedan-

ken voor hun loyaliteit. De redactie, de vormgever, de

drukker, de abonnementenadministratie, iedereen die

aan het Bisdomblad heeft gewerkt heeft dat altijd met

veel plezier en toewijding gedaan.

Van de redactie

Het blad begon in 1922 onder de naam Sint-Jansklokken.

Er waren toen zelfs aparte katernen per dekenaat. Later

verscheen het blad als weekblad. Het aantal betalende abon-

nees is in de loop der jaren door vergrijzing steeds verder

afgenomen. Deze trend staat niet op zich en loopt parallel

met de ontwikkeling in de RK Kerk zelf. Maar geniet u nog

even van de komende nummers, zoals dit meinummer.

Veel leesplezier.

Michiel Savelsbergh

Hoofdredacteur

beheer vastgoed – pacht – erfpacht – landgoederen – Natuurschoonwet 1928

cultureel erfgoed – verkoop – aankoop – taxatie – mediation – productierechten – subsidies

Is het pachtbeheer van uw landbouwgronden up to date?

Neem voor een gratis en vrij blijvende quick-scan van uw pachtbeheer contact op met ons kantoor.

Postbus 4555240 AL RosmalenHintham 117c Rosmalen

T 073 641 33 12F 073 643 03 98I gloudemans.nl

KKG is de specialist voor het begeleiden van gebouwenvraagstukken

• Advisering en begeleiding rondom het afstoten van kerk(elijke) gebouwen

• Taxaties en verkoop van kerk(elijke) gebouwen

• Het verzorgen van de financiële administratie• Salaris- en / of traktementsberekeningen• Debiteuren- en crediteurenadministratie• Online boekhouden (Twinfield)

De administratieve dienstverlener voor kerken en instellingen

www.kkgkka.nl • T (033) 467 10 10

Een hele zorg minder...

Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?

Europalaan 22

5232 BC ‘s-Hertogenbosch

Postbus 1611

5200 BR ‘s-Hertogenbosch

Telefoon : 073-7507000

Fax : 073-7507049

[email protected]

www.hmsmediaexploitatie.nl

Neem contact op met:

HMS Media Exploitatie

IZO vertaalservice verzorgt vertalingen en tolkendiensten vanuit en naar alle talen in alle denkbare specialismen. Om een perfecte kwaliteit te garanderen wordt alleen met ‘native speakers’gewerkt. Kwaliteit, nauwkeurigheid, fl exibiliteit en het inzetten van de juiste specialist kenmerken IZO vertaalservice.

Alle talen binnen handbereik! Europalaan 22 – 5232 BC ’s-Hertogenbosch – [email protected] – www.izovertaalservice.nl V

r of tolk

4Van de redactie 3

Vergeven maakt vrij 4Maandelijkse rubriek 'Woord van de bisschop' van hulpbisschop R. Mutsaerts

Leren houden van de biecht 6Verder kijken om geen 'leverancier van de happy few' te worden

Meimaand-Mariamaand 9Vergeven: een nieuwe kans een nieuw leven 10Hoopvol op weg naar de toekomst 12Zeker bij een parochiefusie is het belangrijk dat je een visie hebt

Katern: de nieuwe Parochie (slot) 15Wat gebeurt hier...? 19Vormseldag Power Of Fire is een begrip geworden in de parochies

Kort nieuws 20Het is niet vergeven en vergeten 21Raadsheer Olaf van de Loo van Bossche Gerechtshof over schuld en boete

Bisschop snoeit in eigen organisatie 24Tijd van pastorale speerpunten is voorbij en Bisdomblad wordt opgeheven

Rubriek Catechese en vorming 26Lezing van de maand 28Rubriek Liturgie: Sacrament van Boete en verzoening 29Colofon/Liturgieschema 30Agenda's van de bisschoppen 31

in dit nUMMer

Het Bisdomblad houdt na 90 jaar op te bestaan. Als

abonnee bent u hierover door bisschop Hurkmans geïn-

formeerd. Het blad zal tot en met december 2012 ver-

schijnen. Uiteraard vindt de redactie het spijtig dat het

Bisdomblad, dat 10 jaar geleden nog werd vernieuwd,

moet stoppen. Graag willen we alle abonnees bedan-

ken voor hun loyaliteit. De redactie, de vormgever, de

drukker, de abonnementenadministratie, iedereen die

aan het Bisdomblad heeft gewerkt heeft dat altijd met

veel plezier en toewijding gedaan.

Van de redactie

Het blad begon in 1922 onder de naam Sint-Jansklokken.

Er waren toen zelfs aparte katernen per dekenaat. Later

verscheen het blad als weekblad. Het aantal betalende abon-

nees is in de loop der jaren door vergrijzing steeds verder

afgenomen. Deze trend staat niet op zich en loopt parallel

met de ontwikkeling in de RK Kerk zelf. Maar geniet u nog

even van de komende nummers, zoals dit meinummer.

Veel leesplezier.

Michiel Savelsbergh

Hoofdredacteur

beheer vastgoed – pacht – erfpacht – landgoederen – Natuurschoonwet 1928

cultureel erfgoed – verkoop – aankoop – taxatie – mediation – productierechten – subsidies

Is het pachtbeheer van uw landbouwgronden up to date?

Neem voor een gratis en vrij blijvende quick-scan van uw pachtbeheer contact op met ons kantoor.

Postbus 4555240 AL RosmalenHintham 117c Rosmalen

T 073 641 33 12F 073 643 03 98I gloudemans.nl

KKG is de specialist voor het begeleiden van gebouwenvraagstukken

• Advisering en begeleiding rondom het afstoten van kerk(elijke) gebouwen

• Taxaties en verkoop van kerk(elijke) gebouwen

• Het verzorgen van de financiële administratie• Salaris- en / of traktementsberekeningen• Debiteuren- en crediteurenadministratie• Online boekhouden (Twinfield)

De administratieve dienstverlener voor kerken en instellingen

www.kkgkka.nl • T (033) 467 10 10

Een hele zorg minder...

Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?

Europalaan 22

5232 BC ‘s-Hertogenbosch

Postbus 1611

5200 BR ‘s-Hertogenbosch

Telefoon : 073-7507000

Fax : 073-7507049

[email protected]

www.hmsmediaexploitatie.nl

Neem contact op met:

HMS Media Exploitatie

IZO vertaalservice verzorgt vertalingen en tolkendiensten vanuit en naar alle talen in alle denkbare specialismen. Om een perfecte kwaliteit te garanderen wordt alleen met ‘native speakers’gewerkt. Kwaliteit, nauwkeurigheid, fl exibiliteit en het inzetten van de juiste specialist kenmerken IZO vertaalservice.

Alle talen binnen handbereik! Europalaan 22 – 5232 BC ’s-Hertogenbosch – [email protected] – www.izovertaalservice.nl V

r of tolk

4Van de redactie 3

Vergeven maakt vrij 4Maandelijkse rubriek 'Woord van de bisschop' van hulpbisschop R. Mutsaerts

Leren houden van de biecht 6Verder kijken om geen 'leverancier van de happy few' te worden

Meimaand-Mariamaand 9Vergeven: een nieuwe kans een nieuw leven 10Hoopvol op weg naar de toekomst 12Zeker bij een parochiefusie is het belangrijk dat je een visie hebt

Katern: de nieuwe Parochie (slot) 15Wat gebeurt hier...? 19Vormseldag Power Of Fire is een begrip geworden in de parochies

Kort nieuws 20Het is niet vergeven en vergeten 21Raadsheer Olaf van de Loo van Bossche Gerechtshof over schuld en boete

Bisschop snoeit in eigen organisatie 24Tijd van pastorale speerpunten is voorbij en Bisdomblad wordt opgeheven

Rubriek Catechese en vorming 26Lezing van de maand 28Rubriek Liturgie: Sacrament van Boete en verzoening 29Colofon/Liturgieschema 30Agenda's van de bisschoppen 31

in dit nUMMer

schadevergoeding. Petrus stelt dus eigen-

lijk een begrijpelijke vraag: hoe vaak moet

ik mijn naaste vergeven? Alsof hij wil zeg-

gen: ik ben wel goed, maar niet gek!

Vergeven is moeilijk. Waarom? Omdat ver-

geven meer is dan dat je zegt: laat maar

zitten, ik vind het niet erg. Nee, vergeven

betekent dat je zegt: ik wil zelf de schade

lijden en de kosten dragen. Zoals die

koning, zoals God. Daar gaat z'n miljoen.

Die ander heeft je echt het leven zuur

gemaakt en jij zegt: het is goed!

Meestal gaat het anders. Je gaat ver-

gelden. Tegenover schuld zet je wraak.

Tegenover onrecht nieuw onrecht.

Tegenover haat haat. Ruzies en conflicten

slepen zich eindeloos voort. Vetes blijven

bestaan. De wrok wordt gekoesterd. Maar

kom je zo af van wat de ander jou heeft

aangedaan? Nee, het blijft tussen je in

staan. Je bevrijdt de ander niet van zijn

schuld, maar zelf ben je ook niet vrij. Je

wordt de gevangene van je eigen haat en

woede. Je komt er zo nooit uit. De andere

weg die mensen vaak kiezen, is de weg

van vergeten. Zand erover, gebeurd is

gebeurd, niet meer over praten, niet meer

aan denken, laat maar zitten, gewoon

erboven gaan staan. Dat lijkt heel vaak

een wijze en verstandige weg. Maar in de

praktijk blijkt ook dit een vicieuze cirkel

te zijn. Want echt vergeten is er natuurlijk

niet bij. Je stopt het weg ergens diep van

binnen. Je verdringt het. Maar wat de

ander heeft gedaan blijft diep van bin-

nen doorzeuren. En op een onverwacht

moment komt het tot een uitbarsting.

Het zat toch dieper dan je dacht. Er is

geen herstel of een nieuw begin. Er wordt

niks uit de weg geruimd. Vergelden en

vergeten: allebei zorgen ze ervoor dat de

duivelskring van haat en geweld intact

blijft. De kloof blijft bestaan. En alleen

de kwetsbare touwbrug van de vergeving

kan ervoor zorgen dat de kloof wordt over-

brugd.

De Bijbel geeft maar één antwoord op

de vraag: vergeven. Waarom? Omdat

God ons vergeven heeft. Elkaar vergeven

begint dus daarmee, dat je weet wat

jezelf is overkomen. Denk aan die koning.

Een schuld van een miljoen: kwijtgeschol-

den, weg. Je krijgt je leven terug. Wie de

liefde van God aan den lijve ondervonden

heeft, gaat zelf leven in die liefde. Die

gaat zelf vergeven. De kleine en de grote

dingen die de ander hem heeft aange-

daan. En waarom? Omdat God mij ook

heeft vergeven. Wie de ander niet wil

vergeven, breekt de brug af waar hij zelf

overheen moet, de brug naar God.

Vergeven is bevrijdend. Er is ruzie en

conflict, er zijn wonden geslagen, er is

pijn gedaan en je zit er middenin. Het

gaat maar door. Je doet iets terug, de

ander doet iets terug. Alleen als je zegt

'ho stop, zo kan het niet langer, het zij je

vergeven' wordt die spiraal doorbroken.

Kan het uit zijn met steeds in hetzelfde

kringetje ronddraaien. Je kunt een nieuw

begin maken. Dat is bevrijdend voor

jezelf. Maar net zo goed voor de ander. Je

zit niet meer aan elkaar vast. Je krijgt je

vrijheid terug. En rust in je donder. Dat is

de rust die Jezus je belooft als je tot Hem

(terug)keert. Ook dat is het mooie van

vergeving.

+Rob Mutsaerts

Hulpbisschop

Er was eens een koning. En die koning had

een penningmeester. Een penningmeester

waar de koning veel vertrouwen in had. Hij

vertrouwde hem het beheer over een groot

kapitaal toe: een miljoen euro. Toen kwam

de dag dat de boeken werden gecontro-

leerd. De penningmeester moest verant-

woording afleggen. Maar het kapitaal was

verdwenen. Hij had alles opgemaakt. De

penningmeester ligt kermend op de grond.

Terugbetalen is onmogelijk. Dit is zijn

ondergang. Hij doet onmogelijke voorstel-

len: ik zal alles terugbetalen. Onzin natuur-

lijk. Dat lukt hem nooit. En de koning krijgt

medelijden met dat hoopje ellende. Hij

scheldt hem de schuld kwijt. Dat hele mil-

joen. Je kunt vrijuit gaan.

Er was eens een koning. Ja ja. Nou, zo'n

koning was er niet en zal er ook nooit

zijn. Ja, in sprookjes, maar sprookjes

zijn bedrog, want wie doet nou zoiets?

Toch is dit verhaal geen sprookje, maar

een verhaal door Jezus verteld, dus niet

zomaar over een koning, maar over God.

De koning is God. Hij scheldt mensen een

enorme schuld kwijt. Maar niet alleen

dat; Hij roept hen op om op dezelfde

manier anderen te vergeven. Vergeef

elkaar, zoals God in Christus u vergeving

geschonken heeft. En dat is moeilijk.

Waarom is dat zo moeilijk? Omdat ver-

geven nooit logisch is. Was het soms

logisch, dat die koning zijn ambtenaar

die schuld kwijt schold? Ons gevoel voor

recht komt ertegen in opstand. Vergeven

botst met onze principes. Iemand doet

een ander iets aan. Dan moet hij terugbe-

talen. Dan moet hij de schade vergoeden.

Maar als je gaat vergeven, dan komt die

ander er wel makkelijk vanaf, nietwaar?

Zomaar, zonder een centje pijn, zonder

“Ik geloof in de vergeving van zonden”, zeggen we

wekelijks in het Credo. Je zegt nogal wat als je dit zegt. Kijk maar eens

om je heen. Mensen leven samen. En men-

sen maken fouten. Kleine fouten, maar ook grote

fouten. Ook onvergeeflijke fouten? Er sijpelt vergif

in de relaties tussen mensen. Tussen ouders

en kinderen, tussen man en vrouw, tussen familie-

leden, tussen vrienden, tussen landen en volken.

Er is wrok en die wordt gekoesterd. Er is haat en

die blijft bestaan. Er is kwaad en het wordt niet

uitgesproken. Mensen leven nog wel, maar leven

niet samen. Soms komt het tot een uitbarsting,

soms ook niet.En dan zeggen wij: ‘ik

geloof in de vergeving van zonden’. En aangezien geloof een manier van

leven is, kan het nooit bij mooie woorden alleen

blijven. ‘Ik geloof in de ver-geving van zonden’, dat is

zeggen: er is echt verge-ving van zonden mogelijk.

Ook voor mij. Maar ook: daarnaar leven. Oftewel:

zelf anderen vergeven. Maar dat is zo gemakkelijk

nog niet.

In Lukas 15 wordt het verhaal verteld van de verloren zoon die zijn erfenis

verkwist en daarna terugkeert naar zijn vader. Rembrandt laat in dit schilderij uit 1668 zien hoe de vader zijn zoon volledig vergeeft. De omstanders kijken zwijgend toe, zeer onder de indruk van de genade

van de vader en de overgave van de zoon.

Vergeven maakt vrij

Bisdomblad april 2012 5

schadevergoeding. Petrus stelt dus eigen-

lijk een begrijpelijke vraag: hoe vaak moet

ik mijn naaste vergeven? Alsof hij wil zeg-

gen: ik ben wel goed, maar niet gek!

Vergeven is moeilijk. Waarom? Omdat ver-

geven meer is dan dat je zegt: laat maar

zitten, ik vind het niet erg. Nee, vergeven

betekent dat je zegt: ik wil zelf de schade

lijden en de kosten dragen. Zoals die

koning, zoals God. Daar gaat z'n miljoen.

Die ander heeft je echt het leven zuur

gemaakt en jij zegt: het is goed!

Meestal gaat het anders. Je gaat ver-

gelden. Tegenover schuld zet je wraak.

Tegenover onrecht nieuw onrecht.

Tegenover haat haat. Ruzies en conflicten

slepen zich eindeloos voort. Vetes blijven

bestaan. De wrok wordt gekoesterd. Maar

kom je zo af van wat de ander jou heeft

aangedaan? Nee, het blijft tussen je in

staan. Je bevrijdt de ander niet van zijn

schuld, maar zelf ben je ook niet vrij. Je

wordt de gevangene van je eigen haat en

woede. Je komt er zo nooit uit. De andere

weg die mensen vaak kiezen, is de weg

van vergeten. Zand erover, gebeurd is

gebeurd, niet meer over praten, niet meer

aan denken, laat maar zitten, gewoon

erboven gaan staan. Dat lijkt heel vaak

een wijze en verstandige weg. Maar in de

praktijk blijkt ook dit een vicieuze cirkel

te zijn. Want echt vergeten is er natuurlijk

niet bij. Je stopt het weg ergens diep van

binnen. Je verdringt het. Maar wat de

ander heeft gedaan blijft diep van bin-

nen doorzeuren. En op een onverwacht

moment komt het tot een uitbarsting.

Het zat toch dieper dan je dacht. Er is

geen herstel of een nieuw begin. Er wordt

niks uit de weg geruimd. Vergelden en

vergeten: allebei zorgen ze ervoor dat de

duivelskring van haat en geweld intact

blijft. De kloof blijft bestaan. En alleen

de kwetsbare touwbrug van de vergeving

kan ervoor zorgen dat de kloof wordt over-

brugd.

De Bijbel geeft maar één antwoord op

de vraag: vergeven. Waarom? Omdat

God ons vergeven heeft. Elkaar vergeven

begint dus daarmee, dat je weet wat

jezelf is overkomen. Denk aan die koning.

Een schuld van een miljoen: kwijtgeschol-

den, weg. Je krijgt je leven terug. Wie de

liefde van God aan den lijve ondervonden

heeft, gaat zelf leven in die liefde. Die

gaat zelf vergeven. De kleine en de grote

dingen die de ander hem heeft aange-

daan. En waarom? Omdat God mij ook

heeft vergeven. Wie de ander niet wil

vergeven, breekt de brug af waar hij zelf

overheen moet, de brug naar God.

Vergeven is bevrijdend. Er is ruzie en

conflict, er zijn wonden geslagen, er is

pijn gedaan en je zit er middenin. Het

gaat maar door. Je doet iets terug, de

ander doet iets terug. Alleen als je zegt

'ho stop, zo kan het niet langer, het zij je

vergeven' wordt die spiraal doorbroken.

Kan het uit zijn met steeds in hetzelfde

kringetje ronddraaien. Je kunt een nieuw

begin maken. Dat is bevrijdend voor

jezelf. Maar net zo goed voor de ander. Je

zit niet meer aan elkaar vast. Je krijgt je

vrijheid terug. En rust in je donder. Dat is

de rust die Jezus je belooft als je tot Hem

(terug)keert. Ook dat is het mooie van

vergeving.

+Rob Mutsaerts

Hulpbisschop

Er was eens een koning. En die koning had

een penningmeester. Een penningmeester

waar de koning veel vertrouwen in had. Hij

vertrouwde hem het beheer over een groot

kapitaal toe: een miljoen euro. Toen kwam

de dag dat de boeken werden gecontro-

leerd. De penningmeester moest verant-

woording afleggen. Maar het kapitaal was

verdwenen. Hij had alles opgemaakt. De

penningmeester ligt kermend op de grond.

Terugbetalen is onmogelijk. Dit is zijn

ondergang. Hij doet onmogelijke voorstel-

len: ik zal alles terugbetalen. Onzin natuur-

lijk. Dat lukt hem nooit. En de koning krijgt

medelijden met dat hoopje ellende. Hij

scheldt hem de schuld kwijt. Dat hele mil-

joen. Je kunt vrijuit gaan.

Er was eens een koning. Ja ja. Nou, zo'n

koning was er niet en zal er ook nooit

zijn. Ja, in sprookjes, maar sprookjes

zijn bedrog, want wie doet nou zoiets?

Toch is dit verhaal geen sprookje, maar

een verhaal door Jezus verteld, dus niet

zomaar over een koning, maar over God.

De koning is God. Hij scheldt mensen een

enorme schuld kwijt. Maar niet alleen

dat; Hij roept hen op om op dezelfde

manier anderen te vergeven. Vergeef

elkaar, zoals God in Christus u vergeving

geschonken heeft. En dat is moeilijk.

Waarom is dat zo moeilijk? Omdat ver-

geven nooit logisch is. Was het soms

logisch, dat die koning zijn ambtenaar

die schuld kwijt schold? Ons gevoel voor

recht komt ertegen in opstand. Vergeven

botst met onze principes. Iemand doet

een ander iets aan. Dan moet hij terugbe-

talen. Dan moet hij de schade vergoeden.

Maar als je gaat vergeven, dan komt die

ander er wel makkelijk vanaf, nietwaar?

Zomaar, zonder een centje pijn, zonder

“Ik geloof in de vergeving van zonden”, zeggen we

wekelijks in het Credo. Je zegt nogal wat als je dit zegt. Kijk maar eens

om je heen. Mensen leven samen. En men-

sen maken fouten. Kleine fouten, maar ook grote

fouten. Ook onvergeeflijke fouten? Er sijpelt vergif

in de relaties tussen mensen. Tussen ouders

en kinderen, tussen man en vrouw, tussen familie-

leden, tussen vrienden, tussen landen en volken.

Er is wrok en die wordt gekoesterd. Er is haat en

die blijft bestaan. Er is kwaad en het wordt niet

uitgesproken. Mensen leven nog wel, maar leven

niet samen. Soms komt het tot een uitbarsting,

soms ook niet.En dan zeggen wij: ‘ik

geloof in de vergeving van zonden’. En aangezien geloof een manier van

leven is, kan het nooit bij mooie woorden alleen

blijven. ‘Ik geloof in de ver-geving van zonden’, dat is

zeggen: er is echt verge-ving van zonden mogelijk.

Ook voor mij. Maar ook: daarnaar leven. Oftewel:

zelf anderen vergeven. Maar dat is zo gemakkelijk

nog niet.

In Lukas 15 wordt het verhaal verteld van de verloren zoon die zijn erfenis

verkwist en daarna terugkeert naar zijn vader. Rembrandt laat in dit schilderij uit 1668 zien hoe de vader zijn zoon volledig vergeeft. De omstanders kijken zwijgend toe, zeer onder de indruk van de genade

van de vader en de overgave van de zoon.

Vergeven maakt vrij

Bisdomblad april 2012 5

Het fundament van het sacrament van boete en verzoening is het handelen van Christus zelf. Talrijk zijn de pas-sages in het Nieuwe Testament waarin Hij mensen vergeving schonk. Denk aan de overspelige vrouw, de lamme, de blindgeborene. Soms ging dat gepaard met lichamelijke genezing, maar de genezing door vergeving ging het verst. Dat riep ook de toorn op van Christus’ tegenstanders: Wie is Hij dat hij zonden denkt te vergeven? Toen Christus na zijn verrijzenis aan zijn apostelen de volmacht schonken om te vergeven of niet te vergeven, was dat niet bedoeld voor een paar jaar, tot aan hun dood! Nee, het was een gave aan de kerk die zou voortduren in de tijd. Dat is eigenlijk de beste definitie van de Kerk: de plek waarin Christus zijn verlossingswerk voortzet. Geen ritueel huis of een instituut van zin-geving, maar een heilig milieu waarin Hijzelf ons keer op keer ontmoet. Dat komt mede tot uitdrukking in de term ‘Lichaam van Christus’, waarvan wij de ledematen zijn, aldus St. Paulus. In de biecht reinigt Christus dus zijn eigen ledematen.

de Vroege KerKIn de jonge kerk beleefde men de Doop vooral als bekering tot God, waardoor men een heidense leefstijl achter zich liet. Maar wat moest er gebeuren als gedoopten toch hervielen in de zonde? Was er voor hen redding mogelijk? Ja, zij konden zich verzoenen met God

door hun zonden in de gemeenschap te belijden ten overstaan van de bisschop. Deze stelde een passende boete vast. Na het volbrengen van de boete werd men weer verzoend met het altaar, dat wil zeggen: men mocht weer deelne-men aan de Maaltijd des Heren. Later is deze tamelijk rigoureuze vorm van boetedoening gemilderd, onder invloed van de Ierse monniken in de zesde eeuw. De zogenaamde 'oorbiecht' kwam op. Men beleed zijn zonde in het geheim bij een priester die, namens de bisschop, een boetewerk oplegde en de absolutie gaf.

BiecHten in de Moderne tiJdDaarna is er aan de kern van de biecht niet veel veranderd: berouw hebben, zijn zonden belijden, de absolutie ontvangen en iets doen om het goed te maken (penitentie). Het Tweede Vaticaans Concilie heeft wel bevorderd dat het gemeenschapskarakter van de biecht versterkt werd en dat bij de viering van het sacrament ook een schriftlezing genomen zou worden. Het eerste was goed om een zeker individualisme te overwinnen, alsof zonde en vergeving alleen iets is tus-sen jou en God. Neen, het is ook iets dat de gemeenschap aangaat, omdat de gemeenschap (Lichaam van Christus) verzwakt wordt als een lid zondigt. De priester is degene die namens Christus én namens de gemeenschap zonden kan vergeven. Wat de schriftlezing bij de biecht betreft, die brengt duidelijker

de band naar voren tussen het hande-len en het spreken van Christus. Die band is zichtbaar in het aardse leven van Christus en ook van zijn voort-gezette leven in de kerk. Hij doet niet alleen iets, Hij zegt ook iets.

nieUWe initiatieVenDe nieuwe bewegingen in de Kerk zijn vindingrijk om het sacrament van de biecht een nieuw gezicht te geven. In mijn parochie wilden enkele leden van Emmanuel met andere parochianen een ‘Avond van Barmhartigheid’ aan-bieden. Zo’n avond staat of valt niet alleen met feitelijk biechten (mensen kunnen ook een intentie opgeven of voor zich laten bidden of gewoon stil aanwezig zijn). Het is fijn als er ook een vreemde priester bij is. Ik moet zeggen dat we met drieën drie kwartier lang biechtelingen hebben gehad. Ik zag nieuwe gezichten uit de wijk of parochianen die niet eerder hadden gebiecht. Tussendoor werd er gezongen en aan het begin hadden enkele men-sen een persoonlijk getuigenis gegeven over wat de biecht voor hen betekende. En er was ook reclame gemaakt via de parochiekanalen. Allemaal schakels in de keten, waardoor mensen de optie van biechten weer in hun gedachten toelaten en niet a priori afwijzen.

de BiecHt en de eUcHaristieNa het biechtmoment op de Avond van Barmhartigheid vierden met de aanwe-zigen de H. Mis. Dat zijn hele mooie

7Bisdomblad april 20126 Bisdomblad april 2012

De meimaand is een mooie tijd om weer eens

te biechten, om nog beter te kunnen doen wat Maria ons in het evangelie aan-

raadt: ‘Doet maar wat Hij u zeggen zal.’ Is dat niet de

eerste zorg voor een chris-ten? Doen wat Christus

zeggen zal? En het is een positief uitgangspunt om

vooruit te gaan op de weg van het geloof. Waar een

mens stilstaat of achteruit gaat krijgt de ‘zonde’ kans. In onderstaand artikel doet

een parochiepriester wat handreikingen.

"Als in katholieke scholen weer positief uitleg geven wordt over de biecht, zal

het belaste geheugen van Nederlandse katholieken verlicht worden."

Leren houden van de biecht

Het fundament van het sacrament van boete en verzoening is het handelen van Christus zelf. Talrijk zijn de pas-sages in het Nieuwe Testament waarin Hij mensen vergeving schonk. Denk aan de overspelige vrouw, de lamme, de blindgeborene. Soms ging dat gepaard met lichamelijke genezing, maar de genezing door vergeving ging het verst. Dat riep ook de toorn op van Christus’ tegenstanders: Wie is Hij dat hij zonden denkt te vergeven? Toen Christus na zijn verrijzenis aan zijn apostelen de volmacht schonken om te vergeven of niet te vergeven, was dat niet bedoeld voor een paar jaar, tot aan hun dood! Nee, het was een gave aan de kerk die zou voortduren in de tijd. Dat is eigenlijk de beste definitie van de Kerk: de plek waarin Christus zijn verlossingswerk voortzet. Geen ritueel huis of een instituut van zin-geving, maar een heilig milieu waarin Hijzelf ons keer op keer ontmoet. Dat komt mede tot uitdrukking in de term ‘Lichaam van Christus’, waarvan wij de ledematen zijn, aldus St. Paulus. In de biecht reinigt Christus dus zijn eigen ledematen.

de Vroege KerKIn de jonge kerk beleefde men de Doop vooral als bekering tot God, waardoor men een heidense leefstijl achter zich liet. Maar wat moest er gebeuren als gedoopten toch hervielen in de zonde? Was er voor hen redding mogelijk? Ja, zij konden zich verzoenen met God

door hun zonden in de gemeenschap te belijden ten overstaan van de bisschop. Deze stelde een passende boete vast. Na het volbrengen van de boete werd men weer verzoend met het altaar, dat wil zeggen: men mocht weer deelne-men aan de Maaltijd des Heren. Later is deze tamelijk rigoureuze vorm van boetedoening gemilderd, onder invloed van de Ierse monniken in de zesde eeuw. De zogenaamde 'oorbiecht' kwam op. Men beleed zijn zonde in het geheim bij een priester die, namens de bisschop, een boetewerk oplegde en de absolutie gaf.

BiecHten in de Moderne tiJdDaarna is er aan de kern van de biecht niet veel veranderd: berouw hebben, zijn zonden belijden, de absolutie ontvangen en iets doen om het goed te maken (penitentie). Het Tweede Vaticaans Concilie heeft wel bevorderd dat het gemeenschapskarakter van de biecht versterkt werd en dat bij de viering van het sacrament ook een schriftlezing genomen zou worden. Het eerste was goed om een zeker individualisme te overwinnen, alsof zonde en vergeving alleen iets is tus-sen jou en God. Neen, het is ook iets dat de gemeenschap aangaat, omdat de gemeenschap (Lichaam van Christus) verzwakt wordt als een lid zondigt. De priester is degene die namens Christus én namens de gemeenschap zonden kan vergeven. Wat de schriftlezing bij de biecht betreft, die brengt duidelijker

de band naar voren tussen het hande-len en het spreken van Christus. Die band is zichtbaar in het aardse leven van Christus en ook van zijn voort-gezette leven in de kerk. Hij doet niet alleen iets, Hij zegt ook iets.

nieUWe initiatieVenDe nieuwe bewegingen in de Kerk zijn vindingrijk om het sacrament van de biecht een nieuw gezicht te geven. In mijn parochie wilden enkele leden van Emmanuel met andere parochianen een ‘Avond van Barmhartigheid’ aan-bieden. Zo’n avond staat of valt niet alleen met feitelijk biechten (mensen kunnen ook een intentie opgeven of voor zich laten bidden of gewoon stil aanwezig zijn). Het is fijn als er ook een vreemde priester bij is. Ik moet zeggen dat we met drieën drie kwartier lang biechtelingen hebben gehad. Ik zag nieuwe gezichten uit de wijk of parochianen die niet eerder hadden gebiecht. Tussendoor werd er gezongen en aan het begin hadden enkele men-sen een persoonlijk getuigenis gegeven over wat de biecht voor hen betekende. En er was ook reclame gemaakt via de parochiekanalen. Allemaal schakels in de keten, waardoor mensen de optie van biechten weer in hun gedachten toelaten en niet a priori afwijzen.

de BiecHt en de eUcHaristieNa het biechtmoment op de Avond van Barmhartigheid vierden met de aanwe-zigen de H. Mis. Dat zijn hele mooie

De meimaand is een mooie tijd om weer eens

te biechten, om nog beter te kunnen doen wat Maria ons in het evangelie aan-

raadt: ‘Doet maar wat Hij u zeggen zal.’ Is dat niet de

eerste zorg voor een chris-ten? Doen wat Christus

zeggen zal? En het is een positief uitgangspunt om

vooruit te gaan op de weg van het geloof. Waar een

mens stilstaat of achteruit gaat krijgt de ‘zonde’ kans. In onderstaand artikel doet

een parochiepriester wat handreikingen.

"Als in katholieke scholen weer positief uitleg geven wordt over de biecht, zal

het belaste geheugen van Nederlandse katholieken verlicht worden."

Leren houden van de biecht

missen. Als de waarde van barmhartig-heid werkelijk doordringt tot de men-sen, ontstaat ook de juiste context voor een hartelijk en eerbiedig vieren van de Eucharistie. Dan is de ‘actieve deel-name’ zoals zij bedoeld is. Als kinderen hun Eerste H. Communie gaan doen, vraagt de Kerk dat zij ken-nismaken met dit sacrament. Niet alleen uit pedagogische overwegingen, maar omdat ze echt zonde kunnen doen! Hun eerste ontmoeting met Christus in de Eucharistie vraagt om een vruchtbare voorbereiding, waar de biecht onderdeel van uitmaakt. In steeds meer parochies gaat men dit toe-passen. Sommige ouders aarzelen nog, maar de kinderen vinden het prima. De genade van vergeving maakt hen blij. De praktijk is helaas wel dat hun eerste biecht de eerste en de laatste keer blijft, tenzij ze nog het Vormsel ontvangen. Dat is weer zo’n moment.

de toeKoMst Van de BiecHtUiteindelijk is er volgens mij één manier die duurzaam is om jonge mensen weer van te Biecht te leren houden. Als in katholieke scholen weer positief uitleg geven wordt over de biecht, zal het belaste geheugen van Nederlandse katholieken verlicht worden. Het was niet allemaal fout wat er vroeger gebeurde. Waar het dan is misgegaan? Wellicht in het helpen integreren van de geloofskennis in het persoonlijke en sociale leven. Die vertaalslag blijft noodzakelijk. Dat leer je niet uit een boekje. Dat moet voorge-leefd worden. Op de eerste plaats door

ouders. Maar wat veel mensen vergeten is dat de ouders van nu niets te inte-greren hebben, omdat ze niets meer weten! Als we accepteren dat de peda-gogische driehoek (school - gezin - parochie) tot een lijn is geworden (gezin - parochie), dan worden we links en rechts ingehaald door protestanten en islamieten. Het wordt tijd om op te staan en verder te gaan.

Het is mooi om brochures over de biecht te schrijven. Maar als katholieke scholen hun roeping weer waarma-ken, is er een echte stap voorwaarts te maken. Het lijkt mij dat er nieuwe katholieke scholen moeten ontstaan, die de bestaande scholen een positief voorbeeld kunnen geven. In de tus-sentijd is het goed om rustig verder te gaan met parochiële initiatieven voor jong en oud. Ook bij bedevaarten, bijvoorbeeld in de meimaand, zou het sacrament van de biecht een grotere plaats mogen krijgen. Er is nog veel pastorale winst te halen. Maar tegelijk moeten we verder kijken dan dat om geen leverancier voor the lucky few te worden.

Drs. Harm Schilder, pr.

tiLBUrgse KaPe-Laan scHriJft BoeKJe oVer de BiecHtZit ik vast aan vormen van bijgeloof,

zoals mascottes in de auto? Zoek ik

vluchtige seksuele contacten? Heb ik

geroddeld? Gun ik een ander succes?

Vier willekeurige voorbeelden uit het

boekje ‘Durf te biechten!” dat priester

Harm Schilder schreef als handrei-

king bij het Sacrament van Boete en

Verzoening.

Volgens Schilder hebben we ons

geloof geprivatiseerd. “Ik regel het

zelf wel met onze Lieve Heer hoe

ik met mijn tekorten om kan gaan.

Daar heb ik geen Kerk of priester bij

nodig,” aldus Schilder die in 2005

afstudeerde in de Wijsbegeerte aan

de Universiteit van Tilburg. Hij wil met

zijn boekje de weerstand tegen het

sacrament verminderen en mensen

die al biechten bevestigen. Hij legt

uit wat biechten en wat zonde is. Ook

komt het gewetensonderzoek aan

bod, de kinderbiecht, aflaten (‘even-

min als de biecht niet afgeschaft’) en

het biechtgeheim. Voor wie aan het

einde van het boekje nog steeds excu-

ses heeft om niet te gaan biechten,

heeft de Tilburgse kapelaan 11 excu-

ses bedacht met de antwoorden. “Ik

ga later wel eens biechten. Wanneer

precies?”

Het 46 pagina tellende werkje is geïl-

lustreerd met foto’s van kunstwerken,

voornamelijk uit de oudste parochie-

kerk van Tilburg ’t Heike. Uitgeverij

Colomba uit Oegstgeest brengt het op

de markt onder ISBN: 90-73810-99-X.

www.colomba.nl (kosten € 4,00).

98 Bisdomblad april 2012 Bisdomblad april 2012 9

Meimaand - Mariamaand: ‘Verwachtingsvol’

Onder het thema ‘Maria, Moeder van Compassie’ is dins-

dag 1 mei de jaarlijkse Meimaand van start

gegaan. Bisschop Hurkmans ging voor

tijdens een plech-tige eucharistieviering. Vervolgens zijn er ieder

weekend, zowel op zaterdag als zondag,

speciale Mariavieringen in de Sint-Jan.

De Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch geniet grote bekendheid. Aan het der-tiende-eeuwse beeld van Maria met het kindje Jezus op de arm worden won-derbaarlijke krachten toegeschreven. Het trekt jaarlijks vele pelgrims uit alle delen van Europa en vormt al meer dan zes eeuwen het brandpunt van een sterke Mariadevotie. De Broederschap van de Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch zorgt voor de verering van Maria en stelt in nauw overleg met de parochie Heilige Johannes Evangelist en de pastores de diensten samen. Dit jaar gebeurt dat rond het thema ‘Verwachtingsvol’.

Tijdens de Meimaand is er iedere zater-dagavond om 19.00 uur een speciale Mariaviering en op zondag om 07.00, 08.30, 10.00 en 11.45 uur. Bij nagenoeg alle diensten zijn koren uit de provincie Noord-Brabant en Gilden van de Kring Maasland aanwezig om de vieringen extra luister bij te zetten.

Dit jaar kent het Meimaandprogramma een nieuw onderdeel: een speciale jon-gerenviering, uitgebreid met verschil-lende workshops in en om de Sint Jan. Het jongerenprogramma vond plaats op zaterdagavond 12 mei. Er was een Heilige Mis in de kathedraal. Daarna kon er gekozen worden uit diverse workshops die allemaal in het teken stonden van Maria. De avond werd in stijl afgesloten met een Taizéviering in de kathedraal. De eucharistieviering van zondag 13 mei om 10.00 uur werd live op televisie (Nederland 2) uitgezonden. Op zondag 20 mei trok ’s avonds de aloude bidtocht door binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Het Mariabeeld wordt dan in processie door de straten gedragen.

Op donderdag 31 mei is om 19.00 uur de sluiting van de Meimaand.Kijk voor meer informatie op www.zoetelievevrouw.nl

missen. Als de waarde van barmhartig-heid werkelijk doordringt tot de men-sen, ontstaat ook de juiste context voor een hartelijk en eerbiedig vieren van de Eucharistie. Dan is de ‘actieve deel-name’ zoals zij bedoeld is. Als kinderen hun Eerste H. Communie gaan doen, vraagt de Kerk dat zij ken-nismaken met dit sacrament. Niet alleen uit pedagogische overwegingen, maar omdat ze echt zonde kunnen doen! Hun eerste ontmoeting met Christus in de Eucharistie vraagt om een vruchtbare voorbereiding, waar de biecht onderdeel van uitmaakt. In steeds meer parochies gaat men dit toe-passen. Sommige ouders aarzelen nog, maar de kinderen vinden het prima. De genade van vergeving maakt hen blij. De praktijk is helaas wel dat hun eerste biecht de eerste en de laatste keer blijft, tenzij ze nog het Vormsel ontvangen. Dat is weer zo’n moment.

de toeKoMst Van de BiecHtUiteindelijk is er volgens mij één manier die duurzaam is om jonge mensen weer van te Biecht te leren houden. Als in katholieke scholen weer positief uitleg geven wordt over de biecht, zal het belaste geheugen van Nederlandse katholieken verlicht worden. Het was niet allemaal fout wat er vroeger gebeurde. Waar het dan is misgegaan? Wellicht in het helpen integreren van de geloofskennis in het persoonlijke en sociale leven. Die vertaalslag blijft noodzakelijk. Dat leer je niet uit een boekje. Dat moet voorge-leefd worden. Op de eerste plaats door

ouders. Maar wat veel mensen vergeten is dat de ouders van nu niets te inte-greren hebben, omdat ze niets meer weten! Als we accepteren dat de peda-gogische driehoek (school - gezin - parochie) tot een lijn is geworden (gezin - parochie), dan worden we links en rechts ingehaald door protestanten en islamieten. Het wordt tijd om op te staan en verder te gaan.

Het is mooi om brochures over de biecht te schrijven. Maar als katholieke scholen hun roeping weer waarma-ken, is er een echte stap voorwaarts te maken. Het lijkt mij dat er nieuwe katholieke scholen moeten ontstaan, die de bestaande scholen een positief voorbeeld kunnen geven. In de tus-sentijd is het goed om rustig verder te gaan met parochiële initiatieven voor jong en oud. Ook bij bedevaarten, bijvoorbeeld in de meimaand, zou het sacrament van de biecht een grotere plaats mogen krijgen. Er is nog veel pastorale winst te halen. Maar tegelijk moeten we verder kijken dan dat om geen leverancier voor the lucky few te worden.

Drs. Harm Schilder, pr.

tiLBUrgse KaPe-Laan scHriJft BoeKJe oVer de BiecHtZit ik vast aan vormen van bijgeloof,

zoals mascottes in de auto? Zoek ik

vluchtige seksuele contacten? Heb ik

geroddeld? Gun ik een ander succes?

Vier willekeurige voorbeelden uit het

boekje ‘Durf te biechten!” dat priester

Harm Schilder schreef als handrei-

king bij het Sacrament van Boete en

Verzoening.

Volgens Schilder hebben we ons

geloof geprivatiseerd. “Ik regel het

zelf wel met onze Lieve Heer hoe

ik met mijn tekorten om kan gaan.

Daar heb ik geen Kerk of priester bij

nodig,” aldus Schilder die in 2005

afstudeerde in de Wijsbegeerte aan

de Universiteit van Tilburg. Hij wil met

zijn boekje de weerstand tegen het

sacrament verminderen en mensen

die al biechten bevestigen. Hij legt

uit wat biechten en wat zonde is. Ook

komt het gewetensonderzoek aan

bod, de kinderbiecht, aflaten (‘even-

min als de biecht niet afgeschaft’) en

het biechtgeheim. Voor wie aan het

einde van het boekje nog steeds excu-

ses heeft om niet te gaan biechten,

heeft de Tilburgse kapelaan 11 excu-

ses bedacht met de antwoorden. “Ik

ga later wel eens biechten. Wanneer

precies?”

Het 46 pagina tellende werkje is geïl-

lustreerd met foto’s van kunstwerken,

voornamelijk uit de oudste parochie-

kerk van Tilburg ’t Heike. Uitgeverij

Colomba uit Oegstgeest brengt het op

de markt onder ISBN: 90-73810-99-X.

www.colomba.nl (kosten € 4,00).

98 Bisdomblad april 2012 Bisdomblad april 2012 9

Meimaand - Mariamaand: ‘Verwachtingsvol’

Onder het thema ‘Maria, Moeder van Compassie’ is dins-

dag 1 mei de jaarlijkse Meimaand van start

gegaan. Bisschop Hurkmans ging voor

tijdens een plech-tige eucharistieviering. Vervolgens zijn er ieder

weekend, zowel op zaterdag als zondag,

speciale Mariavieringen in de Sint-Jan.

De Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch geniet grote bekendheid. Aan het der-tiende-eeuwse beeld van Maria met het kindje Jezus op de arm worden won-derbaarlijke krachten toegeschreven. Het trekt jaarlijks vele pelgrims uit alle delen van Europa en vormt al meer dan zes eeuwen het brandpunt van een sterke Mariadevotie. De Broederschap van de Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch zorgt voor de verering van Maria en stelt in nauw overleg met de parochie Heilige Johannes Evangelist en de pastores de diensten samen. Dit jaar gebeurt dat rond het thema ‘Verwachtingsvol’.

Tijdens de Meimaand is er iedere zater-dagavond om 19.00 uur een speciale Mariaviering en op zondag om 07.00, 08.30, 10.00 en 11.45 uur. Bij nagenoeg alle diensten zijn koren uit de provincie Noord-Brabant en Gilden van de Kring Maasland aanwezig om de vieringen extra luister bij te zetten.

Dit jaar kent het Meimaandprogramma een nieuw onderdeel: een speciale jon-gerenviering, uitgebreid met verschil-lende workshops in en om de Sint Jan. Het jongerenprogramma vond plaats op zaterdagavond 12 mei. Er was een Heilige Mis in de kathedraal. Daarna kon er gekozen worden uit diverse workshops die allemaal in het teken stonden van Maria. De avond werd in stijl afgesloten met een Taizéviering in de kathedraal. De eucharistieviering van zondag 13 mei om 10.00 uur werd live op televisie (Nederland 2) uitgezonden. Op zondag 20 mei trok ’s avonds de aloude bidtocht door binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Het Mariabeeld wordt dan in processie door de straten gedragen.

Op donderdag 31 mei is om 19.00 uur de sluiting van de Meimaand.Kijk voor meer informatie op www.zoetelievevrouw.nl

ge de zonden vergeeft, zijn ze vergeven, en aan wie ge ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven’.“ Jezus’ blazen over de leerlin-gen is een teken van de overdracht van de heilige Geest. Op het kruis deed Hij hetzelfde: “Hij gaf de Geest” (Johannes 19,30). Jezus draagt de Geest over. Johannes heeft heel duidelijk gezien dat de Geest van Jezus komt en door Hem aan ons wordt gegeven. Johannes heeft gezien dat de Geest komt vanuit het bin-nenste van Jezus en dat de Geest komt via dat deel van het lichaam waarmee Hij ook gesproken heeft. Er is sprake van een nieuwe schepping. Ademen en spreken gaan beide via de mond en zijn beide een teken van leven. Het gebruik van woor-den is trouwens typisch voor de mens. Toen God de mens geboetseerd had, blies Hij de adem in zijn neus en zo werd de mens een leven wezen (Genesis 2,7).

Bij het nieuwe leven in de Geest hoort vergeving. Die opdracht geeft Jezus ons. Hij geeft ons het gebod te vergeven, want dan kan God de vrede herstellen en kan Hij genezen. Als wij niet vergeven blijft het leven tussen ons mensen onvolkomen en geschonden. Vergeven is niet gemak-kelijk en als het gebeurt is dat eigenlijk ook een wonder. Het lijkt minder specta-culair dan de lichamelijke verrijzenis van Jezus, maar is dat wel zo? Er zijn situaties dat vergeven nagenoeg onmogelijk is voor degenen die kwaad is aangedaan. We hoeven maar te denken aan de geval-len van misbruik. Als we niet kunnen vergeven, zullen we er wel rekening mee houden dat de geschondenheid blijft bestaan en dat het proces van genezing ook geblokkeerd blijft. Vergeven geeft een

nieuwe kans en nieuw leven. Het is de kunst het goede moment te kiezen en te wachten tot de tijd rijp is. Om te kunnen vergeven is het ook nodig dat de schul-dige oprecht berouw heeft getoond in woord en daad, en dat er zo mogelijk res-titutie heeft plaats gevonden. Aangedaan onrecht moet hersteld worden.

Vergeven is niet alleen een morele opdracht. Het is niet alleen iets om te doen. De vergeving van de zonden is ook een geloofsartikel. Op het einde van de geloofsbelijdenis staat het ver-meld en wordt het verbonden met het geloof in de heilige Geest. Ik geloof dat God de vergeving van zonden bewerkt. Vanuit het centrale geloofsmysterie van Christus’ verrijzenis ontspruit het geloof in de vergeving van de zonden.

Een christelijk leven wordt gekenmerkt door vergevingsgezindheid en door de behoeft aan vergeving. Met Pinksteren leren we hoe we als christenen kunnen leven. Het toont de vruchtbaarheid van ons geloof. We treden ermee naar bui-ten. We maken ons geloof dienstbaar aan anderen. Het nieuwe leven dat ik zelf ervaar, wil ik ook anderen laten ervaren en daarvoor is het nodig dat ik van vergeving weet. Vanuit het paas-mysterie ontspruit het mysterie van de vergeving der zonden. In het doopsel wordt het persoonlijk ontvangen, in het alledaagse leven wordt het beoefend en gepraktiseerd.

Ron van den Hout, vicaris-generaal

Jezus’ verrijzenis betekent dat Hij terug gegaan is naar de Vader. Hij heeft het aardse leven helemaal aangenomen en ervaren, maar het ook kunnen loslaten. De overgang naar de Vader vieren we ‘apart’ met het hoogfeest van Christus’ hemelvaart. Dit heengaan naar zijn oorsprong betekent niet dat Hij niet meer onder ons aanwezig is. Zijn aan-wezigheid wordt wel anders, niet meer lichamelijk en fysiek. Hij is tegenwoor-dig in de Kerk, de sacramenten en de naastenliefde. Dit alles is het werk van de heilige Geest en dat vieren we met Pinksteren. Het allerbelangrijkste dat de heilige Geest doet, is Jezus tegenwoor-dig stellen.

Met het paasfeest heeft God de wereld met zich verzoend door het lijden en sterven van zijn Zoon. De verrijzenis is de overwinning op het kwaad. In het paasfeest ligt ook de vergeving van de zonden besloten. Hiervoor is apart aan-dacht op het pinksterfeest. Pinksteren is een feest van de oogst. Ook vergeven is een van de werken die de Geest in ons tot stand brengt. Als je als mens kunt vergeven is dat het werk van de heilige Geest. Hij maakt het ons mogelijk.

De evangelist Johannes vertelt hoe de verschijning van Jezus ná zijn sterven samengaat met het overdragen van de heilige Geest en de vergeving van de zonden: “In de avond van die eerste dag van de week, toen de deuren van de verblijfplaats van de leerlingen gesloten waren uit vrees voor de Joden, kwam Jezus binnen … Hij blies over hen en zei: ‘Ontvangt de heilige Geest. Aan wie

Bisdomblad april 2012

Bij het nieuwe leven in de Geest hoort vergeving

Direct verbonden met pasen is pinksteren. Deze beide

feesten vormen samen de paastijd. Het feest van de

komst van de heilige Geest sluit het paasfeest af dat

vijftig dagen duurde. Dit betekent dat de viering van de verrijzenis van Jezus en

de komst van de heilige Geest geen twee aparte

geloofsmysteries zijn.

‘Ontvangt de heilige Geest. Aan wie ge de zonden vergeeft, zijn ze vergeven, en aan wie ge ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven.’

ge de zonden vergeeft, zijn ze vergeven, en aan wie ge ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven’.“ Jezus’ blazen over de leerlin-gen is een teken van de overdracht van de heilige Geest. Op het kruis deed Hij hetzelfde: “Hij gaf de Geest” (Johannes 19,30). Jezus draagt de Geest over. Johannes heeft heel duidelijk gezien dat de Geest van Jezus komt en door Hem aan ons wordt gegeven. Johannes heeft gezien dat de Geest komt vanuit het bin-nenste van Jezus en dat de Geest komt via dat deel van het lichaam waarmee Hij ook gesproken heeft. Er is sprake van een nieuwe schepping. Ademen en spreken gaan beide via de mond en zijn beide een teken van leven. Het gebruik van woor-den is trouwens typisch voor de mens. Toen God de mens geboetseerd had, blies Hij de adem in zijn neus en zo werd de mens een leven wezen (Genesis 2,7).

Bij het nieuwe leven in de Geest hoort vergeving. Die opdracht geeft Jezus ons. Hij geeft ons het gebod te vergeven, want dan kan God de vrede herstellen en kan Hij genezen. Als wij niet vergeven blijft het leven tussen ons mensen onvolkomen en geschonden. Vergeven is niet gemak-kelijk en als het gebeurt is dat eigenlijk ook een wonder. Het lijkt minder specta-culair dan de lichamelijke verrijzenis van Jezus, maar is dat wel zo? Er zijn situaties dat vergeven nagenoeg onmogelijk is voor degenen die kwaad is aangedaan. We hoeven maar te denken aan de geval-len van misbruik. Als we niet kunnen vergeven, zullen we er wel rekening mee houden dat de geschondenheid blijft bestaan en dat het proces van genezing ook geblokkeerd blijft. Vergeven geeft een

nieuwe kans en nieuw leven. Het is de kunst het goede moment te kiezen en te wachten tot de tijd rijp is. Om te kunnen vergeven is het ook nodig dat de schul-dige oprecht berouw heeft getoond in woord en daad, en dat er zo mogelijk res-titutie heeft plaats gevonden. Aangedaan onrecht moet hersteld worden.

Vergeven is niet alleen een morele opdracht. Het is niet alleen iets om te doen. De vergeving van de zonden is ook een geloofsartikel. Op het einde van de geloofsbelijdenis staat het ver-meld en wordt het verbonden met het geloof in de heilige Geest. Ik geloof dat God de vergeving van zonden bewerkt. Vanuit het centrale geloofsmysterie van Christus’ verrijzenis ontspruit het geloof in de vergeving van de zonden.

Een christelijk leven wordt gekenmerkt door vergevingsgezindheid en door de behoeft aan vergeving. Met Pinksteren leren we hoe we als christenen kunnen leven. Het toont de vruchtbaarheid van ons geloof. We treden ermee naar bui-ten. We maken ons geloof dienstbaar aan anderen. Het nieuwe leven dat ik zelf ervaar, wil ik ook anderen laten ervaren en daarvoor is het nodig dat ik van vergeving weet. Vanuit het paas-mysterie ontspruit het mysterie van de vergeving der zonden. In het doopsel wordt het persoonlijk ontvangen, in het alledaagse leven wordt het beoefend en gepraktiseerd.

Ron van den Hout, vicaris-generaal

Jezus’ verrijzenis betekent dat Hij terug gegaan is naar de Vader. Hij heeft het aardse leven helemaal aangenomen en ervaren, maar het ook kunnen loslaten. De overgang naar de Vader vieren we ‘apart’ met het hoogfeest van Christus’ hemelvaart. Dit heengaan naar zijn oorsprong betekent niet dat Hij niet meer onder ons aanwezig is. Zijn aan-wezigheid wordt wel anders, niet meer lichamelijk en fysiek. Hij is tegenwoor-dig in de Kerk, de sacramenten en de naastenliefde. Dit alles is het werk van de heilige Geest en dat vieren we met Pinksteren. Het allerbelangrijkste dat de heilige Geest doet, is Jezus tegenwoor-dig stellen.

Met het paasfeest heeft God de wereld met zich verzoend door het lijden en sterven van zijn Zoon. De verrijzenis is de overwinning op het kwaad. In het paasfeest ligt ook de vergeving van de zonden besloten. Hiervoor is apart aan-dacht op het pinksterfeest. Pinksteren is een feest van de oogst. Ook vergeven is een van de werken die de Geest in ons tot stand brengt. Als je als mens kunt vergeven is dat het werk van de heilige Geest. Hij maakt het ons mogelijk.

De evangelist Johannes vertelt hoe de verschijning van Jezus ná zijn sterven samengaat met het overdragen van de heilige Geest en de vergeving van de zonden: “In de avond van die eerste dag van de week, toen de deuren van de verblijfplaats van de leerlingen gesloten waren uit vrees voor de Joden, kwam Jezus binnen … Hij blies over hen en zei: ‘Ontvangt de heilige Geest. Aan wie

Bisdomblad april 2012

Bij het nieuwe leven in de Geest hoort vergeving

Direct verbonden met pasen is pinksteren. Deze beide

feesten vormen samen de paastijd. Het feest van de

komst van de heilige Geest sluit het paasfeest af dat

vijftig dagen duurde. Dit betekent dat de viering van de verrijzenis van Jezus en

de komst van de heilige Geest geen twee aparte

geloofsmysteries zijn.

‘Ontvangt de heilige Geest. Aan wie ge de zonden vergeeft, zijn ze vergeven, en aan wie ge ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven.’

Hoopvol op weg naar een andere toekomst

Bert van Iperen, nauw betrokken bij de activiteiten rond het Open Kerkweekend en bestuurslid: “Mensen zien het ook aan de pastoor zelf: hij heeft duidelijk de voortrekkersrol op zich genomen en dat heb je nodig. Zijn ‘drive’ inspireert anderen.” Zo werkte het voor Bert zelf ook. “Ik dacht ooit dat de kerk alleen overlevingskansen had in de stad, maar nu ik zie hoe je hier in de dorpen als kerk aanwezig kunt zijn en je dingen kunt organiseren, ben ik van gedachte veranderd. Ik ervaar het zo dat niet zozeer het aantal bezoekers maar wel de spirit is veranderd. En dat moet ook, je kunt niet meer op de oude voet verder.” Dat beamen ook Jan van Rossum en de pastoor. “Die overgang moet je wel actief bewerkstelligen door

dan heb je kans van slagen. Mensen moeten zien dat je zelf gelooft in waar je voor staat. Die visie is er niet van de een op de andere dag, die moet je ont-wikkelen door voortdurend met elkaar in gesprek te blijven. Je moet eerst je eigen parochie (leren) kennen, zien wat nodig is en oor en oog hebben voor wat mogelijk is en waar mogelijkheden lig-gen.” Uit alles blijkt dat het geloof zelf de kern en het uitgangspunt is van alle activiteiten. Maar voor die activiteiten vorm kregen, is afgelopen jaren eerst gewerkt aan het stroomlijnen van de achterliggende organisatie. Steeds van-uit de gedachte: Wie zijn wij? Oftewel wat heb je? – Wat willen wij? Oftewel waar wil je naartoe? – Wat kun je? Oftewel: Wat is haalbaar?

In het gesprek met Jan van Rossum, Bert van Iperen en pastoor Harald Spiertz komen tal van onderwer-pen aan bod die ook in het vorige Bisdomblad genoemd zijn: de res-tauratiewerkzaamheden aan pastorie en kerk in Reek en Schaijk, de open Kerkweekenden en alle activiteiten die onder de noemer ‘Hoopvol op weg’ worden georganiseerd. Hoe dan ook, het is wel duidelijk dat hier niet met losse flodders wordt geschoten, maar dat er een plan, een visie achter schuilt.

Harald Spiertz is in 2008 in Schaik pastoor geworden en sinds 2010 pastoor van beide dorpen. “Zeker bij een fusie”, aldus de pastoor, “is het belangrijk dat je een visie hebt. Alleen

In het Nieuwe Parochiekatern van het vorige Bisdomblad kwam de actieve parochie H. Antonius Abt

uit Schaijk en Reek aan bod. Met het programma ‘Hoopvol op weg’ straalt de parochie vertrouwen in

de toekomst en daadkracht uit. Het korte interview smaakte naar

meer en dus gingen we in gesprek met twee vrijwilligers en pastoor

Harald Spiertz.

Vervolg volgende pagina

omamiddag. “Bij beide activiteiten heb-ben we stoelen moeten bijzetten.” Bert van Iperen: “Als kerk moet je zichtbaar zijn en bij een parochiemissie zien paro-chianen en inwoners dat je je actief voor de samenleving inzet.”

De missie, maar ook de activiteiten in het jaarprogramma zijn duidelijk geen doel op zich. Ze dragen bij aan de opbouw van het geloof van de mensen, aan de opbouw van de lokale geloofs-gemeenschap en aan de opbouw van de grotere parochiegemeenschap. “Eén plus één is drie” vult Jan van Rossum aan, daarmee aangevend dat de inspan-ningen voor de parochiemissie om naar buiten te treden dus ook of misschien juist wel naar binnen toe door werken. Jan van Rossum is intussen vutter en heeft altijd in het Voortgezet Onderwijs gewerkt. Voor de parochiemissie legde hij contact met de lagere scholen in Reek en Schaijk. Die contacten waren

er eigenlijk niet meer, “maar ik heb gewoon de stoute schoenen aangetrok-ken. De reacties waren wat gereser-veerd, maar bij de uiteindelijke bezoe-ken aan school waren leerlingen en leraren binnen vijf minuten hartstikke enthousiast.” Zijn inzet vindt Jan van Rossum vanzelfsprekend: “Een geloofs-gemeenschap kan alleen bestaan als je het samen doet.”

Het blijkt dat een parochiemissie juist bij een fusie een uitmuntend middel is om de verschillende parochies met elkaar kennis te laten maken. Pastoor Spiertz: “Je moet durven vooruit kij-ken en innovatief, creatief en inven-tief zijn. En ook durven evalueren. De Parochiemissie heeft zulke goede respons gekregen dat we er dus mee doorgaan. Zoiets kun je pas besluiten als je weet hoe het een eerste keer is ontvangen.”

het geloof onder de mensen te brengen, heel uitnodigend.” En door verbonden te blijven met de bron. “Dat is ook wat de apostelen deden”, aldus de pastoor. “Erop uitgaan, missionair zijn en ver-volgens weer terugkomen bij Christus, om je te laten vormen, voeden en altijd ondersteund door gebed.”

De Parochiemissie – en daarop aan-sluitend het jaarprogramma ‘Hoopvol op weg’– is bij uitstek een voorbeeld van deze overtuiging. Bij een parochie-missie concentreer je het organiseren van activiteiten en het mensen ervoor uitnodigen in een kort tijdsbestek van bijvoorbeeld 9 dagen. Je vertrekt vanuit een centraal punt, trekt erop uit en keert weer terug. Het centrale punt is Christus, maar ook letterlijk de pastorie waar het zenuwcentrum zich bevindt. En het erop uit trekken zijn de huisbezoeken en de activiteiten zoals als een lezing of een kleinkind-

“Ik ervaar het zo dat niet zozeer het aantal bezoekers maar wel de spirit is veranderd.”