2012 Bisdomblad November (Jaargang 90)
32
HOOP EN VREES DIE KOMEN ZAL OM TE OORDELEN ADVENT: TIJD VAN HOOP EN VERLANGEN Jaargang 90, november 2012 geloof kerk mens maatschappij
-
Upload
jaap-van-eeden -
Category
Documents
-
view
223 -
download
0
description
Bisdomblad November 2012 (Jaargang 90)
Transcript of 2012 Bisdomblad November (Jaargang 90)
HOOP EN VREES DIE KOMEN ZALOM TE OORDELEN
ADVENT: TIJD VANHOOP EN VERLANGEN
Jaargang 90, november 2012
geloof kerk mens maatschappij
Hoop en vrees, dat is het thema van dit voorlaatste Bisdomblad.
"Onder de invloed van zoveel ingewikkelde situaties worden zeer vele
van onze tijdgenoten verhinderd de eeuwige waarden werkelijk te onder-
kennen en ze tegelijk met de nieuw ontdekte in juiste overeenstemming
te brengen. Bijgevolg worden zij, tussen hoop en vrees heen en weer
geslingerd, als zij zichzelf vragen stellen omtrent de huidige gang van
zaken, door onrust bevangen. Maar deze gang van zaken daagt de
mensen ook uit, ja dwingt ze tot een antwoord." Met deze woorden uit
de inleidende situatieschets van 'Gaudium et spes' (4) typeerden de
concilievaders een belangrijk dilemma voor "de Kerk in de wereld van
deze tijd" (1965).
De pastorale constitutie heeft ook vandaag nog een antwoord voor
ons, die van hoop. "Daarom hebben zij, zich getrouw houdend aan het
evangelie en genietend van de kracht daarvan, in verbondenheid met
allen die de rechtvaardigheid liefhebben
Van de redactieen beoefenen, op zich genomen in deze wereld het geweldige werk te
vervullen waarvan ze aan Hem die allen op de jongste dag zal oorde-
len rekenschap moeten afleggen. Niet allen die zeggen 'Heer, Heer'
zullen het rijk der hemelen binnengaan, maar zij die de wil van de
Vader doen en het werk met kracht ter hand nemen. Want de Vader
wil, dat wij in alle mensen onze Broeder Christus erkennen en metter-
daad beminnen, in woord en werk, aldus getuigend voor de Waarheid,
en dat wij met anderen delen in het mysterie van de liefde van de
hemelse Vader.” (GS 93)
Het allerlaatste Bisdomblad, het kerstnummer van de negentigste
jaargang, heeft als thema: Begin en einde, en verschijnt op 21
december. Veel leesplezier met het voorliggende nummer!
Jaap van Eeden, hoofdredacteur
18
24
8
5Van de redactie 3
advocaat van de duivel 4Bijdrage van Hulpbisschop Mutsaerts in de rubriek Woord van de bisschop
de koninklijke weg tot evangelisatie 6Missie: een Kerk die zichtbaar ‘goed doet’ zal met meer openheid ontvangen worden
Petruskerk en bloedprocessie hart van Boxtel 8Mededeling verheffing Boxtelse Petrusbasiliek 'kwam best nog als een verrassing'
apocalyps nu 10Liggen Nederlanders van nu nog wakker van de 'Dag des oordeels'?
Bisdomnieuws 13de kerk in de wereld van vandaag 14Pastorale constitutie Gaudium et Spes was in zijn tijd een profetisch document
Heiligenrubriek: Petrus canisius 16"Het is alsof het er altijd heeft gestaan" 18'On-Nederlands mooie' Lambertuskerk in Vessem krijgt fraai altaarretabel
“Wees niet bang, wees bescheiden, wees dienaar.” 22Bisschop wijdt drie transeunte en twee permanente diakens voor het bisdom
Catecheserubriek 24Bisdomnieuws 26Liturgierubriek 27Maandlezing 28Bisdomnieuws 29Colofon/Lezingenschema 30Agenda's van de bisschoppen/Personalia 31
in dit nUMMer
2
Zowel voor bedrijven, particulieren of kerkelijkeorganisaties kunnen wij u van dienst zijn bij:
- hetvoerenvanfinanciëleadministraties- hetopmakenvanjaarrekeningen- het doen van belastingaangiftes- hetvoerenvansalarisadministraties
www.rcoppens.nl•073–6441508Wilhelminastraat1a•5243XARosmalen
kn
30xe45
iedere
vrijdag!
Speciale aanbieding!
Slechts e1,50
per week
www.katholieknieuwsblad.nlbel 073.7502315
De kroon op het levenWerkkatern 27, 40 bladzijden, rijk geïllustreerd, € 13,25 • Met 13 vieringen rond de spiritualiteit van de ouderdom. Om de ervaringen van het ouder worden te verbinden met het grote levensgeheim en het te plaatsen in het licht van God.
Langs vertrouwde wegen Werkkatern 28, 52 bladzijden, rijk geïllustreerd, € 16,50 • Met 21 vieringen in verzorgings- en verpleeghuizen, rond kerkelijke feesten, belangrijke heiligen en de vier seizoenen.Voor nadere informatie: kijk naar onze website of vraag naar onze folder.Te bestellen bij: Stichting ‘Midden Onder U…’ Postbus 1235, 6201 be MaastrichtTel. 043-3648648 • www.middenonderu.nl • [email protected]
S T I C H T I N G ‘ M I D D E N O N D E R U . . . ’Uitgever van teksten voor L iturgie en Gebed
Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?
Europalaan 22
5232 BC ‘s-Hertogenbosch
Postbus 1611
5200 BR ‘s-Hertogenbosch
Telefoon : 073-7507000
Fax : 073-7507049
www.hmsmediaexploitatie.nl
Neem contact op met:
HMS Media Exploitatie
3Bisdomblad november 2012
Hoop en vrees, dat is het thema van dit voorlaatste Bisdomblad.
"Onder de invloed van zoveel ingewikkelde situaties worden zeer vele
van onze tijdgenoten verhinderd de eeuwige waarden werkelijk te onder-
kennen en ze tegelijk met de nieuw ontdekte in juiste overeenstemming
te brengen. Bijgevolg worden zij, tussen hoop en vrees heen en weer
geslingerd, als zij zichzelf vragen stellen omtrent de huidige gang van
zaken, door onrust bevangen. Maar deze gang van zaken daagt de
mensen ook uit, ja dwingt ze tot een antwoord." Met deze woorden uit
de inleidende situatieschets van 'Gaudium et spes' (4) typeerden de
concilievaders een belangrijk dilemma voor "de Kerk in de wereld van
deze tijd" (1965).
De pastorale constitutie heeft ook vandaag nog een antwoord voor
ons, die van hoop. "Daarom hebben zij, zich getrouw houdend aan het
evangelie en genietend van de kracht daarvan, in verbondenheid met
allen die de rechtvaardigheid liefhebben
Van de redactieen beoefenen, op zich genomen in deze wereld het geweldige werk te
vervullen waarvan ze aan Hem die allen op de jongste dag zal oorde-
len rekenschap moeten afleggen. Niet allen die zeggen 'Heer, Heer'
zullen het rijk der hemelen binnengaan, maar zij die de wil van de
Vader doen en het werk met kracht ter hand nemen. Want de Vader
wil, dat wij in alle mensen onze Broeder Christus erkennen en metter-
daad beminnen, in woord en werk, aldus getuigend voor de Waarheid,
en dat wij met anderen delen in het mysterie van de liefde van de
hemelse Vader.” (GS 93)
Het allerlaatste Bisdomblad, het kerstnummer van de negentigste
jaargang, heeft als thema: Begin en einde, en verschijnt op 21
december. Veel leesplezier met het voorliggende nummer!
Jaap van Eeden, hoofdredacteur
18
24
8
5Van de redactie 3
advocaat van de duivel 4Bijdrage van Hulpbisschop Mutsaerts in de rubriek Woord van de bisschop
de koninklijke weg tot evangelisatie 6Missie: een Kerk die zichtbaar ‘goed doet’ zal met meer openheid ontvangen worden
Petruskerk en bloedprocessie hart van Boxtel 8Mededeling verheffing Boxtelse Petrusbasiliek 'kwam best nog als een verrassing'
apocalyps nu 10Liggen Nederlanders van nu nog wakker van de 'Dag des oordeels'?
Bisdomnieuws 13de kerk in de wereld van vandaag 14Pastorale constitutie Gaudium et Spes was in zijn tijd een profetisch document
Heiligenrubriek: Petrus canisius 16"Het is alsof het er altijd heeft gestaan" 18'On-Nederlands mooie' Lambertuskerk in Vessem krijgt fraai altaarretabel
“Wees niet bang, wees bescheiden, wees dienaar.” 22Bisschop wijdt drie transeunte en twee permanente diakens voor het bisdom
Catecheserubriek 24Bisdomnieuws 26Liturgierubriek 27Maandlezing 28Bisdomnieuws 29Colofon/Lezingenschema 30Agenda's van de bisschoppen/Personalia 31
in dit nUMMer
2
Zowel voor bedrijven, particulieren of kerkelijkeorganisaties kunnen wij u van dienst zijn bij:
- hetvoerenvanfinanciëleadministraties- hetopmakenvanjaarrekeningen- het doen van belastingaangiftes- hetvoerenvansalarisadministraties
www.rcoppens.nl•073–6441508Wilhelminastraat1a•5243XARosmalen
kn
30xe45
iedere
vrijdag!
Speciale aanbieding!
Slechts e1,50
per week
www.katholieknieuwsblad.nlbel 073.7502315
De kroon op het levenWerkkatern 27, 40 bladzijden, rijk geïllustreerd, € 13,25 • Met 13 vieringen rond de spiritualiteit van de ouderdom. Om de ervaringen van het ouder worden te verbinden met het grote levensgeheim en het te plaatsen in het licht van God.
Langs vertrouwde wegen Werkkatern 28, 52 bladzijden, rijk geïllustreerd, € 16,50 • Met 21 vieringen in verzorgings- en verpleeghuizen, rond kerkelijke feesten, belangrijke heiligen en de vier seizoenen.Voor nadere informatie: kijk naar onze website of vraag naar onze folder.Te bestellen bij: Stichting ‘Midden Onder U…’ Postbus 1235, 6201 be MaastrichtTel. 043-3648648 • www.middenonderu.nl • [email protected]
S T I C H T I N G ‘ M I D D E N O N D E R U . . . ’Uitgever van teksten voor L iturgie en Gebed
Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?
Europalaan 22
5232 BC ‘s-Hertogenbosch
Postbus 1611
5200 BR ‘s-Hertogenbosch
Telefoon : 073-7507000
Fax : 073-7507049
www.hmsmediaexploitatie.nl
Neem contact op met:
HMS Media Exploitatie
3Bisdomblad november 2012
Advocaat van de duivelWellicht kent u de film The Devil’s
Advocate, een film van Taylor Hackford.
Het verhaal gaat als volgt: een jong en
veelbelovend advocaat, Kevin Lomax,
wordt door de baas van een internatio-
naal advocatenkantoor naar New York
gehaald om daar voor hem rechtszaak op
rechtszaak te winnen. Hij vergaart rijkdom
en roem, maar betaalt een hoge prijs.
Lomax verliest niet alleen zijn vrouw, ook
zijn goede geweten moet hij inleveren.
Of het nu een ontuchtige wiskundeleraar
betreft of een invloedrijk industrieel die
zijn eigen gezin uitmoordt, in alle gevallen
raakt hij overtuigd van de schuld van de
dader, maar pleit hij als advocaat – met
succes – voor het tegendeel.
De briljante advocaat, staat bij dit alles
alleen zijn eigen carrière voor ogen.
Langzamerhand wordt duidelijk dat hij
daarmee in dienst is getreden van de dui-
vel zelf. John Milton – een schitterende
rol van Al Pacino – is de naam van de
baas van het advocatenkantoor. Hij zetelt
op de top van een wolkenkrabber in een
grote kantoorruimte die zich later in de
film als het portaal van de hel zal open-
baren. In een adembenemende scène
op het dak laat Milton aan de jonge
advocaat zien hoe heel New York aan zijn
voeten ligt.
We kennen deze scene van Lucas 4
en weten hoe de duivel ooit Jezus op
dezelfde manier met macht en roem
verleidde. Jezus bood weerstand aan het
kwaad, maar Lomax is ziende blind. De
film zit vol verwijzingen naar de bijbel. Als
de grote stad hem roept, neemt zijn moe-
der afscheid van hem met de bijbelse
woorden “Wijd is de poort en breed de
weg die tot het verderf leidt (Math. 7:13).
Maar hoe zit het in de film met die smalle
poort waar Jezus het over heeft? Die
poort, is het goede geweten, dat de advo-
caat op het spel zet. De smalle poort, dat
is een samenleving waarin niet de slimste
en behendigste redekunstenaar uitmaakt
wat recht en goed is, maar waarin de
waarheid telt. Maar de waarheid telt niet
voor Lomax. Hij die kinderverkrachters
en moordenaars willens en wetens ver-
dedigt, levert zich uit aan het kwaad in
persoon.
De advocaat staat in de film model voor
heel ons postmoderne klimaat waar er
geen objectieve, gedeelde waarheid of
moraal meer – de waarheid, zo u wilt -
waarop door allen een beroep kan worden
gedaan. De subjectieve mening van de
een staat tegenover die van de ander.
Degene die het overtuigendst overkomt
– en dat betekent in de praktijk: die de
meeste invloedrijke krachten in onze
samenleving achter zich krijgt - wint het
pleit. Dit is het relativisme dat onze paus
vurig bestrijdt en nooit aflaat te bena-
drukken dat het de waarheid is die ons
vrijmaakt, naar het woord van de evan-
gelist Johannes. Het ware en het goede
zijn daarmee de inzet geworden van de
retorica. Het zwaartepunt van de cultuur
ligt dan niet meer in kerk, geloof of in
de metafysica, maar in de overredings-
kracht. Waarheid en recht zijn dan altijd
voorlopig en relatief, want morgen kunnen
de krachtsverhoudingen weer anders lig-
gen.
Dat de mens slachtoffer wordt van de
verleidingskunst van de duivel is aan zijn
vrije wil en aan zijn zelfzucht te wijten.
Dat is de lijn in het denken die de kerk-
vader Augustinus aan het eind van de
vierde eeuw al uitzette. Blijkbaar kan dit
antwoord op de tweeledige vraag: waar
komt het kwaad vandaan? en: wie is ver-
antwoordelijk voor het kwaad? (dat zijn wij
zelf) niet stuk.
Jezus neemt het kwaad, de duivel en de
hel buitengewoon serieus en hoopt dat
wij dat ook doen, opdat we ons er tegen
zullen verzetten. Alleen zo wordt je vat-
baar voor het goede, voor Gods liefde en
die voor de medemens.
De duivel geeft je alles waar je om vraagt,
maar sleept je ondertussen wel naar
de hel. God geeft je niets, maar vraagt
integendeel alles af te staan om Zijn
Zoon te volgen. Een weg die leidt naar de
hemelse Vader.
+Rob Mutsaerts
Hulpbisschop van 's-Hertogenbosch
Een van de minst populaire onderwerpen van het geloof betreft de duivel. We horen graag over de hemelse gelukzaligheid, maar de hel is een angstvallig vermeden preekonderwerp. Toch, als verlossing een kernpunt van het evangelie is, mogen we ons afvragen: verlossing waarvan, van wie? Christus is toch niet voor niets gestorven? Jezus zelf neemt Satan en de hel buitengewoon serieus. Als je gaat tellen (een hobby die ik graag overlaat aan exegeten) kom je erachter dat Jezus het vaker over de hel dan de hemel heeft. Voor mij een reden om het net zo serieus te nemen. Jezus is geen bangmaker, maar de ultieme realist. Een gepast onderwerp aan het eind van het kerkelijk jaar, wanneer de lezingen nadrukkelijk over het eind van ons leven en van de wereld gaan.
Sandro Botticelli: De Drie Verleidingen van Christus (Detail). 1481-1482. Fresco in de Sixtijnse kapel in het Vaticaan.
5Bisdomblad november 20124 Bisdomblad november 2012
Advocaat van de duivelWellicht kent u de film The Devil’s
Advocate, een film van Taylor Hackford.
Het verhaal gaat als volgt: een jong en
veelbelovend advocaat, Kevin Lomax,
wordt door de baas van een internatio-
naal advocatenkantoor naar New York
gehaald om daar voor hem rechtszaak op
rechtszaak te winnen. Hij vergaart rijkdom
en roem, maar betaalt een hoge prijs.
Lomax verliest niet alleen zijn vrouw, ook
zijn goede geweten moet hij inleveren.
Of het nu een ontuchtige wiskundeleraar
betreft of een invloedrijk industrieel die
zijn eigen gezin uitmoordt, in alle gevallen
raakt hij overtuigd van de schuld van de
dader, maar pleit hij als advocaat – met
succes – voor het tegendeel.
De briljante advocaat, staat bij dit alles
alleen zijn eigen carrière voor ogen.
Langzamerhand wordt duidelijk dat hij
daarmee in dienst is getreden van de dui-
vel zelf. John Milton – een schitterende
rol van Al Pacino – is de naam van de
baas van het advocatenkantoor. Hij zetelt
op de top van een wolkenkrabber in een
grote kantoorruimte die zich later in de
film als het portaal van de hel zal open-
baren. In een adembenemende scène
op het dak laat Milton aan de jonge
advocaat zien hoe heel New York aan zijn
voeten ligt.
We kennen deze scene van Lucas 4
en weten hoe de duivel ooit Jezus op
dezelfde manier met macht en roem
verleidde. Jezus bood weerstand aan het
kwaad, maar Lomax is ziende blind. De
film zit vol verwijzingen naar de bijbel. Als
de grote stad hem roept, neemt zijn moe-
der afscheid van hem met de bijbelse
woorden “Wijd is de poort en breed de
weg die tot het verderf leidt (Math. 7:13).
Maar hoe zit het in de film met die smalle
poort waar Jezus het over heeft? Die
poort, is het goede geweten, dat de advo-
caat op het spel zet. De smalle poort, dat
is een samenleving waarin niet de slimste
en behendigste redekunstenaar uitmaakt
wat recht en goed is, maar waarin de
waarheid telt. Maar de waarheid telt niet
voor Lomax. Hij die kinderverkrachters
en moordenaars willens en wetens ver-
dedigt, levert zich uit aan het kwaad in
persoon.
De advocaat staat in de film model voor
heel ons postmoderne klimaat waar er
geen objectieve, gedeelde waarheid of
moraal meer – de waarheid, zo u wilt -
waarop door allen een beroep kan worden
gedaan. De subjectieve mening van de
een staat tegenover die van de ander.
Degene die het overtuigendst overkomt
– en dat betekent in de praktijk: die de
meeste invloedrijke krachten in onze
samenleving achter zich krijgt - wint het
pleit. Dit is het relativisme dat onze paus
vurig bestrijdt en nooit aflaat te bena-
drukken dat het de waarheid is die ons
vrijmaakt, naar het woord van de evan-
gelist Johannes. Het ware en het goede
zijn daarmee de inzet geworden van de
retorica. Het zwaartepunt van de cultuur
ligt dan niet meer in kerk, geloof of in
de metafysica, maar in de overredings-
kracht. Waarheid en recht zijn dan altijd
voorlopig en relatief, want morgen kunnen
de krachtsverhoudingen weer anders lig-
gen.
Dat de mens slachtoffer wordt van de
verleidingskunst van de duivel is aan zijn
vrije wil en aan zijn zelfzucht te wijten.
Dat is de lijn in het denken die de kerk-
vader Augustinus aan het eind van de
vierde eeuw al uitzette. Blijkbaar kan dit
antwoord op de tweeledige vraag: waar
komt het kwaad vandaan? en: wie is ver-
antwoordelijk voor het kwaad? (dat zijn wij
zelf) niet stuk.
Jezus neemt het kwaad, de duivel en de
hel buitengewoon serieus en hoopt dat
wij dat ook doen, opdat we ons er tegen
zullen verzetten. Alleen zo wordt je vat-
baar voor het goede, voor Gods liefde en
die voor de medemens.
De duivel geeft je alles waar je om vraagt,
maar sleept je ondertussen wel naar
de hel. God geeft je niets, maar vraagt
integendeel alles af te staan om Zijn
Zoon te volgen. Een weg die leidt naar de
hemelse Vader.
+Rob Mutsaerts
Hulpbisschop van 's-Hertogenbosch
Een van de minst populaire onderwerpen van het geloof betreft de duivel. We horen graag over de hemelse gelukzaligheid, maar de hel is een angstvallig vermeden preekonderwerp. Toch, als verlossing een kernpunt van het evangelie is, mogen we ons afvragen: verlossing waarvan, van wie? Christus is toch niet voor niets gestorven? Jezus zelf neemt Satan en de hel buitengewoon serieus. Als je gaat tellen (een hobby die ik graag overlaat aan exegeten) kom je erachter dat Jezus het vaker over de hel dan de hemel heeft. Voor mij een reden om het net zo serieus te nemen. Jezus is geen bangmaker, maar de ultieme realist. Een gepast onderwerp aan het eind van het kerkelijk jaar, wanneer de lezingen nadrukkelijk over het eind van ons leven en van de wereld gaan.
Sandro Botticelli: De Drie Verleidingen van Christus (Detail). 1481-1482. Fresco in de Sixtijnse kapel in het Vaticaan.
5Bisdomblad november 20124 Bisdomblad november 2012
weerbaarder te maken tegen uitbuiting, om rechten van kinderen te verdedi-gen, om landbouwkennis te brengen in afgelegen gebieden. Ieder project is een verhaal van hoop, van inzet, van luk-ken en soms ook mislukken. Maar het
raakt! Het raakt mensen in Nederland die weten: hier maak ik een verschil. Dit doet er echt toe. Het raakt mensen om hen heen: deze mensen willen we steunen door hun verhaal in onze paro-chie te vertellen en actie voor te voeren. Het raakt mensen daar: hun leven krijgt perspectief.
OPeningen tOt OntMOeting en gesPrek Wil je mensen in beweging krijgen in je parochie? Zorg er dan voor dat de verhalen voor en na de Mis over ‘ande-ren ‘ gaan. Dat inspireert: diaconie dichtbij en ver weg is de koninklijke weg van de evangelisatie. Mensen kijken weer anders naar de Kerk als je hen spreekt over noden die je verlicht uit persoonlijk idealisme dat gevoed is door een waarachtig christelijke naas-tenliefde. Jongeren zijn van ‘nature’ idealistisch. Ze willen graag iets doen voor een goed doel en je krijgt ze zeker in beweging als je hen uitnodigt om zelf de handen uit de mouwen te steken in een missieproject dat je als parochie aan het hart gaat. Met de Adventsactie en Vastenaktie worden je verhalen aangeleverd die je kunt gebruiken om de missionaire geest aan
te wakkeren en het sociale gezicht van de Kerk helder te tonen. De MOV-groep in de parochie kan een katalysator zijn: ze brengt de verhalen in bij de eerste communiegroep, bij het koor en bij de bezoekersgroep. Ieder kan er iets mee doen. Als groepen binnen de parochie span je je samen in en dat verbindt en geeft nieuwe openingen tot ontmoe-ting en gesprek.
Je als parochie actief bezighouden met missie- en ontwikkelingswerk brengt je in de ruimte van de wereldkerk. Ruimte geeft vrijheid, relativeert en schept kansen en mogelijkheden die je eerder niet zag. Het verhaal van de hele Kerk is het verhaal van de kleinste geloofsgemeenschap. Verhalen die bemoedigen en inspireren, die stil maken en hoop geven. Nederlanders zijn gevoelig voor ‘goed doen.” Een Kerk die zichtbaar ‘goed doet’ zal met meer openheid ontvangen worden. En dat is pure winst voor het waarma-ken van onze opdracht om het goede nieuws te thuis te brengen in het hart van de mensen met en voor wie we gezonden zijn in onze stad, dorp of wijk.
Matthieu Wagemaker pr
en werken in hoop. Het is niet eerder af dan in Gods tijd. Dat maakt dat het missie- én Ontwikkelingswerk is: onze bijdrage aan een humane wereld wordt doordrongen van het besef dat we werken ‘op belofte.’ Dat besef in geloof
behoedt voor wanhoop, vermoeidheid en overmoed. Wat we doen is veel, want we durven te gaan tot de uiterste grenzen van ons kunnen. Die vrijheid om dat te durven is ook een vrucht van een leven in geloof en hoop. Ze maakt dat de liefde zonder angst is en voor geen grens beducht. We durven tegelijk onder ogen te zien dat wat we kunnen niet voldoende zal zijn om de mens en de mensheid te verlossen. We werken mee met de genade, we nemen de genade niet over.
VerHaal Van HOOPZulke inzichten moeten niet tot mooie beschouwingen beperkt blijven. Ze zijn pas echt als ze passen bij verhalen van inzet en betrokkenheid. Die zijn er ook in dit bisdom volop: honderden men-sen zijn met hart en ziel bij ontwikke-lingsprojecten betrokken en geven van hun tijd, energie (en vaak ook geld) wat ze kunnen. Met missionarissen elders worden scholen, gezondheidscentra en economische opbouwprojecten opgezet en gerealiseerd. Met priesters, religi-euzen en leken uit de kerken van het Zuiden wordt samengewerkt om iets goeds te doen voor de armen daar. Het kan gaan om een project om weduwen
We zien graag levendige parochies. Als de kerk op zondag goed gevuld is, kinderstemmen een wel-kome afwisseling bieden en jong volwassenen de gemeenschap mee vormen dan is dat nieuws. We ken-nen zulke parochies en vertellen hun verhalen als verhalen van hoop. Een levendige parochie is van-zelfsprekend missionair: ze heeft een verhaal voor en met anderen. In het Zuiden zijn zulke parochies de regel. Het missie- en ontwikkelingswerk van onze Kerk brengt hun verhalen dichtbij.
kerk: de Hele WeekHet missie- en ontwikkelingswerk is dus een prima instrument om je parochie te verlevendigen. Waarom? Omdat in de verhalen van de Kerk in het Zuiden de sociale dimensie van het Evangelie zo vanzelfsprekend meeklinkt. Mensen zijn daar gevoelig voor: we willen daden bij de woorden. Christus wordt ontmoet in Woord, Sacrament en Barmhartigheid. Als een van deze drie ontbreekt verarmt het kerkelijk leven. Kerk op werkdagen geeft inspiratie en werkelijkheid aan ‘kerk op zondag.’ Andersom is het even waar: kerk op zondag maakt dat we over onze inspanningen niet denken als “wij maken de wereld wel even beter.” We zien het als wat het is: daden van goede wil die in Christus worden tot zaad van Gods Koninkrijk. We leven
"Diaconie dichtbij en ver weg is de koninklijke weg van de evangelisatie."
Zichtbaar goed doen: de koninklijke weg tot evangelisatie
Matthieu Wagemaker is verantwoordelijk
bestuurder van de Adventsactie, waarbij
Nederlandse parochies deze weken voor
Kerst geld inzamelen voor tientallen projec-
ten in ontwikkelingslanden.
7Bisdomblad november 2012
weerbaarder te maken tegen uitbuiting, om rechten van kinderen te verdedi-gen, om landbouwkennis te brengen in afgelegen gebieden. Ieder project is een verhaal van hoop, van inzet, van luk-ken en soms ook mislukken. Maar het
raakt! Het raakt mensen in Nederland die weten: hier maak ik een verschil. Dit doet er echt toe. Het raakt mensen om hen heen: deze mensen willen we steunen door hun verhaal in onze paro-chie te vertellen en actie voor te voeren. Het raakt mensen daar: hun leven krijgt perspectief.
OPeningen tOt OntMOeting en gesPrek Wil je mensen in beweging krijgen in je parochie? Zorg er dan voor dat de verhalen voor en na de Mis over ‘ande-ren ‘ gaan. Dat inspireert: diaconie dichtbij en ver weg is de koninklijke weg van de evangelisatie. Mensen kijken weer anders naar de Kerk als je hen spreekt over noden die je verlicht uit persoonlijk idealisme dat gevoed is door een waarachtig christelijke naas-tenliefde. Jongeren zijn van ‘nature’ idealistisch. Ze willen graag iets doen voor een goed doel en je krijgt ze zeker in beweging als je hen uitnodigt om zelf de handen uit de mouwen te steken in een missieproject dat je als parochie aan het hart gaat. Met de Adventsactie en Vastenaktie worden je verhalen aangeleverd die je kunt gebruiken om de missionaire geest aan
te wakkeren en het sociale gezicht van de Kerk helder te tonen. De MOV-groep in de parochie kan een katalysator zijn: ze brengt de verhalen in bij de eerste communiegroep, bij het koor en bij de bezoekersgroep. Ieder kan er iets mee doen. Als groepen binnen de parochie span je je samen in en dat verbindt en geeft nieuwe openingen tot ontmoe-ting en gesprek.
Je als parochie actief bezighouden met missie- en ontwikkelingswerk brengt je in de ruimte van de wereldkerk. Ruimte geeft vrijheid, relativeert en schept kansen en mogelijkheden die je eerder niet zag. Het verhaal van de hele Kerk is het verhaal van de kleinste geloofsgemeenschap. Verhalen die bemoedigen en inspireren, die stil maken en hoop geven. Nederlanders zijn gevoelig voor ‘goed doen.” Een Kerk die zichtbaar ‘goed doet’ zal met meer openheid ontvangen worden. En dat is pure winst voor het waarma-ken van onze opdracht om het goede nieuws te thuis te brengen in het hart van de mensen met en voor wie we gezonden zijn in onze stad, dorp of wijk.
Matthieu Wagemaker pr
en werken in hoop. Het is niet eerder af dan in Gods tijd. Dat maakt dat het missie- én Ontwikkelingswerk is: onze bijdrage aan een humane wereld wordt doordrongen van het besef dat we werken ‘op belofte.’ Dat besef in geloof
behoedt voor wanhoop, vermoeidheid en overmoed. Wat we doen is veel, want we durven te gaan tot de uiterste grenzen van ons kunnen. Die vrijheid om dat te durven is ook een vrucht van een leven in geloof en hoop. Ze maakt dat de liefde zonder angst is en voor geen grens beducht. We durven tegelijk onder ogen te zien dat wat we kunnen niet voldoende zal zijn om de mens en de mensheid te verlossen. We werken mee met de genade, we nemen de genade niet over.
VerHaal Van HOOPZulke inzichten moeten niet tot mooie beschouwingen beperkt blijven. Ze zijn pas echt als ze passen bij verhalen van inzet en betrokkenheid. Die zijn er ook in dit bisdom volop: honderden men-sen zijn met hart en ziel bij ontwikke-lingsprojecten betrokken en geven van hun tijd, energie (en vaak ook geld) wat ze kunnen. Met missionarissen elders worden scholen, gezondheidscentra en economische opbouwprojecten opgezet en gerealiseerd. Met priesters, religi-euzen en leken uit de kerken van het Zuiden wordt samengewerkt om iets goeds te doen voor de armen daar. Het kan gaan om een project om weduwen
We zien graag levendige parochies. Als de kerk op zondag goed gevuld is, kinderstemmen een wel-kome afwisseling bieden en jong volwassenen de gemeenschap mee vormen dan is dat nieuws. We ken-nen zulke parochies en vertellen hun verhalen als verhalen van hoop. Een levendige parochie is van-zelfsprekend missionair: ze heeft een verhaal voor en met anderen. In het Zuiden zijn zulke parochies de regel. Het missie- en ontwikkelingswerk van onze Kerk brengt hun verhalen dichtbij.
kerk: de Hele WeekHet missie- en ontwikkelingswerk is dus een prima instrument om je parochie te verlevendigen. Waarom? Omdat in de verhalen van de Kerk in het Zuiden de sociale dimensie van het Evangelie zo vanzelfsprekend meeklinkt. Mensen zijn daar gevoelig voor: we willen daden bij de woorden. Christus wordt ontmoet in Woord, Sacrament en Barmhartigheid. Als een van deze drie ontbreekt verarmt het kerkelijk leven. Kerk op werkdagen geeft inspiratie en werkelijkheid aan ‘kerk op zondag.’ Andersom is het even waar: kerk op zondag maakt dat we over onze inspanningen niet denken als “wij maken de wereld wel even beter.” We zien het als wat het is: daden van goede wil die in Christus worden tot zaad van Gods Koninkrijk. We leven
"Diaconie dichtbij en ver weg is de koninklijke weg van de evangelisatie."
Zichtbaar goed doen: de koninklijke weg tot evangelisatie
Matthieu Wagemaker is verantwoordelijk
bestuurder van de Adventsactie, waarbij
Nederlandse parochies deze weken voor
Kerst geld inzamelen voor tientallen projec-
ten in ontwikkelingslanden.
7Bisdomblad november 2012
Niet vanwege de betekenis van het wonder, maar om de bindende factor die het is voor Boxtel
Petrusbasiliek en bloedprocessie vormen het hart van Boxtel
In een plechtige Eucharistieviering zegende mgr. Hurkmans afgelo-
pen 7 oktober de eretekens van de Sint-Petrusbasiliek in. Met zijn jaar-
lijkse bloedprocessie en de prachtige Petruskerk lijkt het vanzelfsprekend dat Boxtel nu een basiliek rijker is, maar hoe gaat het eigenlijk in een
parochie met basiliek?
gOed OnderHOUdenDat het eerste een feit is, blijkt uit een
kort rondgang door de kerk. De dames
van de poetsgroep staan ijverig de doop-
vont te poetsen terwijl koster Martijn
Vlamincks tekst en uitleg geeft over
gebouw en interieur. De kerk dateert in
de huidige vorm uit de 15e-16e eeuw,
heeft een mooi licht interieur en onder
meer prachtige glas-in-loodramen. Na
diverse omvangrijke restauraties wordt
nu alles heel goed bijgehouden. Franka
van Schendel: “We zijn vooral heel dank-
baar dat we in onze Verrijzenisparochie
nog zo’n trouwe groep parochianen heb-
ben die in het weekend de kerk bezoe-
ken en elkaar een warm hart toedragen.
En natuurlijk de vele vrijwilligers die in
allerlei werkgroepen actief zijn. Zonder
hen zou deze parochie niet bestaan. En
dan kun je een mooi gebouw hebben,
maar als er niemand in zit, heeft het
geen zin.”
VOOrUitkiJkenFranka van Schendel loopt al heel wat
jaartjes mee in het bestuur van de Sint-
Petruskerk. Na de fusie in 2006 werd dat
het bestuur van de Verrijzenisparochie
waartoe de Petrusbasiliek en de H.
Hartkerk behoren. “Gelukkig hebben we
een pastoor, kapelaan en permanent dia-
ken. En twee paters assisteren bij de vier
H. Missen in het weekend en bij uitvaar-
ten.” Financieel denkt het bestuur voor-
uit: “Wij hebben al jarenlang geld opzij
gelegd om belangrijke renovaties, zoals
het parochiecentrum met regiofunctie, te
kunnen bekostigen. En voor bijvoorbeeld
de aanschaf van de eretekenen van de
basiliek hebben een paar parochianen
zich garant gesteld.” Frans van den Berk,
ook bestuurslid, hield dagelijks overleg bij
de renovatie: “We hebben echt uitgekiend
dat we niets te veel zouden uitgeven.”
Franka van Schendel bevestigt dat ook
voor andere uitgaven in de parochie.
ZOrg VOOr elkaar“Ik hoop vooral”, aldus Franka van
Schendel, “dat onze parochie uitstraalt
dat we een eenheid zijn in geloof, die als
gemeenschap openstaat voor anderen.
Wij dragen zorg voor elkaar. En hoe we
dat doen, daarin verschillen we niet van
andere parochies, denk ik. Ook bij ons
werken na de fusie sommige werkgroepen
wél samen en andere niet. Ook bij ons
lopen de jonge gezinnen niet de deur van
de kerk plat, maar we proberen wel met
diverse activiteiten mensen te trekken.”
In de nabije toekomst, en dat biedt hoop,
“gaan we het feit dat we een basiliek heb-
ben, verder bekendmaken en uitbouwen”,
vult Frans van den Berk aan. “Hopelijk
bezoeken dan veel mensen de basiliek
en levert dat ook weer iets op voor de
parochie. Een voorproefje mochten we
meemaken op de open dag na de verhef-
fing. Omdat het ook Herfstfestijn was in
Boxtel, werd ook de basiliek heel druk
bezocht.”
H. BlOedkaPelDe Petrusbasiliek herbergt ook de H.
Bloedkapel. En daarmee voldoet de
kerk aan de derde vereiste: Boxtel staat
bekend om het H. Bloedwonder dat in
de 14e eeuw plaatsvond. Priester Eligius
Aeker stootte na de consecratie per
ongeluk de kelk om waarna bloedvlekken
op de altaardwaal en corporale kwamen.
Tijdens de reformatie werden de doeken
elders in veiligheid gebracht en pas in
1924 keerde de corporale terug naar
Boxtel. De altaardwaal wordt bewaard in
Hoogstraten (B). “Soms stuur ik iemand
een paar draden op die voorzichtig over
het reliek zijn gewreven”, vertelt koster
Martijn. “De mensen die daarom vragen
hebben altijd een probleem dat iets met
bloed te maken heeft. Leukemie, langdu-
rige bloedingen enzovoorts. Of het werkt,
weet ik niet. Ik weet wel dat mensen er
echt steun van ondervinden.”
BlOedPrOcessieAan het bloedwonder is de jaarlijkse
Bloedprocessie verbonden op de eerste
zondag na Pinksteren, een vaste traditie
voor deelnemers en toeschouwers. Toon
Slaats is al ruim 40 jaar verbonden aan
de Bloedprocessie. “We zijn een zelfstan-
dige stichting. Op de dag zelf beginnen we
met een Hoogmis in de Petruskerk en slui-
ten er af met een lof, maar verder hebben
we niets met de parochie. Elk jaar lopen
er wel zo’n vijfhonderd figuranten mee en
allemaal in de originele kostuums van
1949, toen de processie opnieuw werd
opgezet. Ook de teksten en voordrachten
stammen uit 1949. In een koperen schrijn
wordt dan ook de corporale meegedra-
gen. Voor Boxtel is het een eeuwenlange
volkstraditie waarvan de deelnemers het
belangrijk vinden dat het blijft bestaan.
Niet vanwege de betekenis van het won-
der, maar vanwege de bindende factor die
het is voor Boxtel. Afgelopen jaar heeft
een café dat altijd een rik-marathon houdt
de opbrengst spontaan bestempeld voor
de processie, ‘omdat ze het zo belangrijk
vinden dat de traditie doorgaat’. Onze
belangrijkste bron van inkomsten is de
collecte tijdens de processie. Verder
sponsort de gemeente onze opslag- en
naairuimte, een zolder tussen de school
en bibliotheek. In de weken voor de
processie zijn wel twintig dames twee
avonden in de week bezig alle kostuums
pasklaar te maken.” Toon Slaats en velen
met hem hopen dat de processie, devotie
of folklore, kan blijven voortbestaan.
Yvonne Koopman-Snep
“De mededeling eind 2011 dat de kerk
basiliek zou worden, kwam nog best als
een verrassing”, vertelt bestuurslid Franka
van Schendel. “We zijn hard aan de slag
gegaan om alles voor elkaar te krijgen,
want je moet alles zelf regelen en bekosti-
gen.” Een kerk kan pas tot basiliek worden
verheven wanneer aan een aantal eisen is
voldaan. Zo moet de kerk historisch, fraai
en belangrijk zijn, moet de parochie leven-
dig en (financieel) gezond zijn en dient er
een traditie van een bedevaart of bijzon-
dere verering te zijn.
9Bisdomblad november 20128 Bisdomblad november 2012
Niet vanwege de betekenis van het wonder, maar om de bindende factor die het is voor Boxtel
Petrusbasiliek en bloedprocessie vormen het hart van Boxtel
In een plechtige Eucharistieviering zegende mgr. Hurkmans afgelo-
pen 7 oktober de eretekens van de Sint-Petrusbasiliek in. Met zijn jaar-
lijkse bloedprocessie en de prachtige Petruskerk lijkt het vanzelfsprekend dat Boxtel nu een basiliek rijker is, maar hoe gaat het eigenlijk in een
parochie met basiliek?
gOed OnderHOUdenDat het eerste een feit is, blijkt uit een
kort rondgang door de kerk. De dames
van de poetsgroep staan ijverig de doop-
vont te poetsen terwijl koster Martijn
Vlamincks tekst en uitleg geeft over
gebouw en interieur. De kerk dateert in
de huidige vorm uit de 15e-16e eeuw,
heeft een mooi licht interieur en onder
meer prachtige glas-in-loodramen. Na
diverse omvangrijke restauraties wordt
nu alles heel goed bijgehouden. Franka
van Schendel: “We zijn vooral heel dank-
baar dat we in onze Verrijzenisparochie
nog zo’n trouwe groep parochianen heb-
ben die in het weekend de kerk bezoe-
ken en elkaar een warm hart toedragen.
En natuurlijk de vele vrijwilligers die in
allerlei werkgroepen actief zijn. Zonder
hen zou deze parochie niet bestaan. En
dan kun je een mooi gebouw hebben,
maar als er niemand in zit, heeft het
geen zin.”
VOOrUitkiJkenFranka van Schendel loopt al heel wat
jaartjes mee in het bestuur van de Sint-
Petruskerk. Na de fusie in 2006 werd dat
het bestuur van de Verrijzenisparochie
waartoe de Petrusbasiliek en de H.
Hartkerk behoren. “Gelukkig hebben we
een pastoor, kapelaan en permanent dia-
ken. En twee paters assisteren bij de vier
H. Missen in het weekend en bij uitvaar-
ten.” Financieel denkt het bestuur voor-
uit: “Wij hebben al jarenlang geld opzij
gelegd om belangrijke renovaties, zoals
het parochiecentrum met regiofunctie, te
kunnen bekostigen. En voor bijvoorbeeld
de aanschaf van de eretekenen van de
basiliek hebben een paar parochianen
zich garant gesteld.” Frans van den Berk,
ook bestuurslid, hield dagelijks overleg bij
de renovatie: “We hebben echt uitgekiend
dat we niets te veel zouden uitgeven.”
Franka van Schendel bevestigt dat ook
voor andere uitgaven in de parochie.
ZOrg VOOr elkaar“Ik hoop vooral”, aldus Franka van
Schendel, “dat onze parochie uitstraalt
dat we een eenheid zijn in geloof, die als
gemeenschap openstaat voor anderen.
Wij dragen zorg voor elkaar. En hoe we
dat doen, daarin verschillen we niet van
andere parochies, denk ik. Ook bij ons
werken na de fusie sommige werkgroepen
wél samen en andere niet. Ook bij ons
lopen de jonge gezinnen niet de deur van
de kerk plat, maar we proberen wel met
diverse activiteiten mensen te trekken.”
In de nabije toekomst, en dat biedt hoop,
“gaan we het feit dat we een basiliek heb-
ben, verder bekendmaken en uitbouwen”,
vult Frans van den Berk aan. “Hopelijk
bezoeken dan veel mensen de basiliek
en levert dat ook weer iets op voor de
parochie. Een voorproefje mochten we
meemaken op de open dag na de verhef-
fing. Omdat het ook Herfstfestijn was in
Boxtel, werd ook de basiliek heel druk
bezocht.”
H. BlOedkaPelDe Petrusbasiliek herbergt ook de H.
Bloedkapel. En daarmee voldoet de
kerk aan de derde vereiste: Boxtel staat
bekend om het H. Bloedwonder dat in
de 14e eeuw plaatsvond. Priester Eligius
Aeker stootte na de consecratie per
ongeluk de kelk om waarna bloedvlekken
op de altaardwaal en corporale kwamen.
Tijdens de reformatie werden de doeken
elders in veiligheid gebracht en pas in
1924 keerde de corporale terug naar
Boxtel. De altaardwaal wordt bewaard in
Hoogstraten (B). “Soms stuur ik iemand
een paar draden op die voorzichtig over
het reliek zijn gewreven”, vertelt koster
Martijn. “De mensen die daarom vragen
hebben altijd een probleem dat iets met
bloed te maken heeft. Leukemie, langdu-
rige bloedingen enzovoorts. Of het werkt,
weet ik niet. Ik weet wel dat mensen er
echt steun van ondervinden.”
BlOedPrOcessieAan het bloedwonder is de jaarlijkse
Bloedprocessie verbonden op de eerste
zondag na Pinksteren, een vaste traditie
voor deelnemers en toeschouwers. Toon
Slaats is al ruim 40 jaar verbonden aan
de Bloedprocessie. “We zijn een zelfstan-
dige stichting. Op de dag zelf beginnen we
met een Hoogmis in de Petruskerk en slui-
ten er af met een lof, maar verder hebben
we niets met de parochie. Elk jaar lopen
er wel zo’n vijfhonderd figuranten mee en
allemaal in de originele kostuums van
1949, toen de processie opnieuw werd
opgezet. Ook de teksten en voordrachten
stammen uit 1949. In een koperen schrijn
wordt dan ook de corporale meegedra-
gen. Voor Boxtel is het een eeuwenlange
volkstraditie waarvan de deelnemers het
belangrijk vinden dat het blijft bestaan.
Niet vanwege de betekenis van het won-
der, maar vanwege de bindende factor die
het is voor Boxtel. Afgelopen jaar heeft
een café dat altijd een rik-marathon houdt
de opbrengst spontaan bestempeld voor
de processie, ‘omdat ze het zo belangrijk
vinden dat de traditie doorgaat’. Onze
belangrijkste bron van inkomsten is de
collecte tijdens de processie. Verder
sponsort de gemeente onze opslag- en
naairuimte, een zolder tussen de school
en bibliotheek. In de weken voor de
processie zijn wel twintig dames twee
avonden in de week bezig alle kostuums
pasklaar te maken.” Toon Slaats en velen
met hem hopen dat de processie, devotie
of folklore, kan blijven voortbestaan.
Yvonne Koopman-Snep
“De mededeling eind 2011 dat de kerk
basiliek zou worden, kwam nog best als
een verrassing”, vertelt bestuurslid Franka
van Schendel. “We zijn hard aan de slag
gegaan om alles voor elkaar te krijgen,
want je moet alles zelf regelen en bekosti-
gen.” Een kerk kan pas tot basiliek worden
verheven wanneer aan een aantal eisen is
voldaan. Zo moet de kerk historisch, fraai
en belangrijk zijn, moet de parochie leven-
dig en (financieel) gezond zijn en dient er
een traditie van een bedevaart of bijzon-
dere verering te zijn.
9Bisdomblad november 20128 Bisdomblad november 2012
De wereld vergaat in het jaar 2060. Aldus de weten-schapper en theoloog Isaac Newton in een onlangs
ontsloten document. Die datum ligt veilig ver weg. Meer reden om in paniek te raken is de eindtijdver-
wachting van 21 december 2012. Dan loopt de vijfde cyclus van de Grote Mayakalender ten einde.
Het beste echter kan men gewoon kalm blijven. De meeste voorspellingen zijn door het vervallen van de termijn achterhaald. Zo voorspelden de Getuigen van Jehova dat de wederkomst van Christus, en daarmee
het einde der tijden, zou plaatsvinden in het jaar 1975, precies zesduizend jaar na de schepping van
Adam. De laatste apocalyptische voorspelling die afgeslagen werd, speelde op 30 maart 2010 rondom
de CERN-deeltjesversneller die de oerknal moest nabootsen, een proces waarvan velen meenden dat
het oncontroleerbaar was en door het creëren van een zwart gat het heelal zou vernietigen. Het is niet
gebeurd.
De grote religies zijn doorgaans spaar-zaam met het vaststellen van data voor het einde der tijden. Boeddha voor-spelt in de Anguttara-Nikaya 7,62: “… deze grootse aarde zal verbranden en ophouden te bestaan”, maar hij zegt er niet bij wanneer. Mohammed kreeg volgens de traditie tien feiten geopen-baard die het einde der tijden aankon-digden (waarvan de wederkomst van Isa – Jezus – Messias er één is), maar een precies tijdstip is dat niet. En ook Christus noemt geen tijdstip wanneer hij in Marcus 13,31 aankondigt: “Hemel en aarde zullen voorbijgaan… van die dag en dat uur weet niemand… ook de Zoon niet, alleen de Vader”.
Men kan zich afvragen of er vandaag de dag hier in Nederland nog chris-
tenen zijn die wakker liggen van een einde der tijden of een ‘Dag des Oordeels’. Volgens het onderzoek God
in Nederland 1996-2006 (Ton Bernts et al.) gelooft weliswaar zo’n 40% van de Nederlanders nog in een leven na de dood, maar daarvan gelooft slechts de helft nog maar in een hemel (de hel is bij 86% van de gelovigen verdwenen), en slechts 12% in de opstanding uit de doden. De oordelende God aan het einde der tijden is in de geloofsvisie van de meeste Nederlanders gemargi-naliseerd. God is niet meer allereerst de rechter aan het einde der tijden, die komt “oordelen de levenden en de doden”. God is een persoonlijke God geworden die het leven voor de Godzoekers zinvol maakt. God is gesubjectiveerd, maakt deel uit van de privélevens van mensen en doet hen steeds meer spreken over ‘mijn God’.
Dat is enerzijds een goede zaak, gelo-ven wordt ‘ervaren’ en zet aan tot per-soonlijke keuzes. Anderzijds zou het
jammer zijn als de evangelische en Bijbelse kaders daarbij verloren raken. Men kan zich God zo eigen maken, let-terlijk, dat geloven vrijblijvend wordt. De plichten eraan verbonden, de eisen van het evangelie, de geboden en de opdrachten, kunnen soms wat gemak-zuchtig terzijde worden geschoven wanneer deze niet uitkomen. Een oor-delende God die aan het einde van je leven de rekening opmaakt, past niet in het beeld van de moderne Nederlander die zichzelf vrij en autonoom acht. Als je in vrijheid voor God kiest, dan moet die God zich wel aanpassen aan jouw behoeften en verlangens, en niet Zelf veeleisend blijken. betekent per slot van rekening dat je ‘jezelf tot wet’ bent. Wie zo redeneert moet niet bij Paulus zijn.
Oudtestamentische profeten als Jesaja, Sefanja en Zacharia kondigen met de ‘Dag des Heren’ de vernietiging aan van de menselijke hoogmoed aan het einde der dagen. Vooraf zal Israël
geteisterd worden door grote verschrik-kingen. Zon en maan verduisteren, de vrouwen worden verkracht, de mannen in ballingschap gedaan. Maar op de Dag des Heren zal God redding bren-gen op de berg Sion en in Jeruzalem.
Paulus neemt de idee van de Dag des Heren over. Wanneer de christenen van Tessalonica hem vragen hoe het zit met de gestorvenen omdat zij in de illu-sie leven dat als je gedoopt bent, je niet meer zult sterven, neemt hij hun zorg aldus weg: “… wij die in leven blijven tot de wederkomst (parousia) van de Heer, wij zullen hen die ontslapen zijn, in geen geval voorgaan. Want wan-neer het bevel gegeven wordt… en de trompet van God weerklinkt, dan zal de Heer zelf uit de hemel neerdalen, en eerst zullen de doden opstaan die in Christus zijn; daarna zullen wij die nog in leven zijn… worden weggevoerd, de Heer tegemoet” (1 Tessalonicenzen 4,16-17). Vervolg op pagina 12
Een oordelende God die aan het einde van je leven de rekening opmaakt, past niet in het beeld van de moderne Nederlander die zichzelf vrij en autonoom acht. Paulus:
Apocalyps nu!
11Bisdomblad november 201210 Bisdomblad november 2012
De wereld vergaat in het jaar 2060. Aldus de weten-schapper en theoloog Isaac Newton in een onlangs
ontsloten document. Die datum ligt veilig ver weg. Meer reden om in paniek te raken is de eindtijdver-
wachting van 21 december 2012. Dan loopt de vijfde cyclus van de Grote Mayakalender ten einde.
Het beste echter kan men gewoon kalm blijven. De meeste voorspellingen zijn door het vervallen van de termijn achterhaald. Zo voorspelden de Getuigen van Jehova dat de wederkomst van Christus, en daarmee
het einde der tijden, zou plaatsvinden in het jaar 1975, precies zesduizend jaar na de schepping van
Adam. De laatste apocalyptische voorspelling die afgeslagen werd, speelde op 30 maart 2010 rondom
de CERN-deeltjesversneller die de oerknal moest nabootsen, een proces waarvan velen meenden dat
het oncontroleerbaar was en door het creëren van een zwart gat het heelal zou vernietigen. Het is niet
gebeurd.
De grote religies zijn doorgaans spaar-zaam met het vaststellen van data voor het einde der tijden. Boeddha voor-spelt in de Anguttara-Nikaya 7,62: “… deze grootse aarde zal verbranden en ophouden te bestaan”, maar hij zegt er niet bij wanneer. Mohammed kreeg volgens de traditie tien feiten geopen-baard die het einde der tijden aankon-digden (waarvan de wederkomst van Isa – Jezus – Messias er één is), maar een precies tijdstip is dat niet. En ook Christus noemt geen tijdstip wanneer hij in Marcus 13,31 aankondigt: “Hemel en aarde zullen voorbijgaan… van die dag en dat uur weet niemand… ook de Zoon niet, alleen de Vader”.
Men kan zich afvragen of er vandaag de dag hier in Nederland nog chris-
tenen zijn die wakker liggen van een einde der tijden of een ‘Dag des Oordeels’. Volgens het onderzoek God
in Nederland 1996-2006 (Ton Bernts et al.) gelooft weliswaar zo’n 40% van de Nederlanders nog in een leven na de dood, maar daarvan gelooft slechts de helft nog maar in een hemel (de hel is bij 86% van de gelovigen verdwenen), en slechts 12% in de opstanding uit de doden. De oordelende God aan het einde der tijden is in de geloofsvisie van de meeste Nederlanders gemargi-naliseerd. God is niet meer allereerst de rechter aan het einde der tijden, die komt “oordelen de levenden en de doden”. God is een persoonlijke God geworden die het leven voor de Godzoekers zinvol maakt. God is gesubjectiveerd, maakt deel uit van de privélevens van mensen en doet hen steeds meer spreken over ‘mijn God’.
Dat is enerzijds een goede zaak, gelo-ven wordt ‘ervaren’ en zet aan tot per-soonlijke keuzes. Anderzijds zou het
jammer zijn als de evangelische en Bijbelse kaders daarbij verloren raken. Men kan zich God zo eigen maken, let-terlijk, dat geloven vrijblijvend wordt. De plichten eraan verbonden, de eisen van het evangelie, de geboden en de opdrachten, kunnen soms wat gemak-zuchtig terzijde worden geschoven wanneer deze niet uitkomen. Een oor-delende God die aan het einde van je leven de rekening opmaakt, past niet in het beeld van de moderne Nederlander die zichzelf vrij en autonoom acht. Als je in vrijheid voor God kiest, dan moet die God zich wel aanpassen aan jouw behoeften en verlangens, en niet Zelf veeleisend blijken. betekent per slot van rekening dat je ‘jezelf tot wet’ bent. Wie zo redeneert moet niet bij Paulus zijn.
Oudtestamentische profeten als Jesaja, Sefanja en Zacharia kondigen met de ‘Dag des Heren’ de vernietiging aan van de menselijke hoogmoed aan het einde der dagen. Vooraf zal Israël
geteisterd worden door grote verschrik-kingen. Zon en maan verduisteren, de vrouwen worden verkracht, de mannen in ballingschap gedaan. Maar op de Dag des Heren zal God redding bren-gen op de berg Sion en in Jeruzalem.
Paulus neemt de idee van de Dag des Heren over. Wanneer de christenen van Tessalonica hem vragen hoe het zit met de gestorvenen omdat zij in de illu-sie leven dat als je gedoopt bent, je niet meer zult sterven, neemt hij hun zorg aldus weg: “… wij die in leven blijven tot de wederkomst (parousia) van de Heer, wij zullen hen die ontslapen zijn, in geen geval voorgaan. Want wan-neer het bevel gegeven wordt… en de trompet van God weerklinkt, dan zal de Heer zelf uit de hemel neerdalen, en eerst zullen de doden opstaan die in Christus zijn; daarna zullen wij die nog in leven zijn… worden weggevoerd, de Heer tegemoet” (1 Tessalonicenzen 4,16-17). Vervolg op pagina 12
Een oordelende God die aan het einde van je leven de rekening opmaakt, past niet in het beeld van de moderne Nederlander die zichzelf vrij en autonoom acht. Paulus:
Apocalyps nu!
11Bisdomblad november 201210 Bisdomblad november 2012
Drie dingen kunnen we hieruit afleiden. ‘Heer’ is volgens Paulus ‘Christus’ en de dag des Heren is de dag van Christus Jezus geworden (zie Filippenzen 1,6 en 2,16). Vervolgens valt volgens hem de eindtijd samen met de wederkomst van Christus. En tenslotte stelt hij het voor dat de weder-komst van Christus nog binnen zijn generatie plaatsvindt.Dit laatste is zo’n sterk gevoel van Paulus dat men mag zeggen dat hij zijn brieven naar eigen idee aan het einde der tijden schreef. Op verschillende plaatsen schrijft hij over de weder-komst van Christus. De christenen van Korinthe vragen hem hoe de doden zullen verrijzen, met welk lichaam en hoe de dood wordt overwonnen. Paulus antwoordt: “Zoals allen sterven in Adam, zullen ook allen in Christus herleven… als eersteling Christus, vervolgens, bij zijn wederkomst, zij die Christus toebehoren. Daarna komt het einde: na alle heerschappij en macht te hebben onttroond… is de laatste vijand die uitgeschakeld wordt, de dood” (1 Korintiërs 15,22-27).
Anders dan de eindstrijd die de pro-
feten beschrijven, tegen menselijke machten en heerschappijen, neemt Christus het op tegen bedreigingen van het kwaad, de dood voorop. We zullen uit de dood opstaan in een ‘geestelijk lichaam’ dat het natuurlijke lichaam vervangt (1 Korintiërs 15,44). Het natuurlijke lichaam dat aards is en vergankelijk, naar wellust verlangt en waarvan het vlees zwak is (de gevallen Adam is hiervan het ultieme beeld), wordt vervangen door zijn tegendeel. Een geestelijk lichaam dat hemels is en onvergankelijk, glorie kent en uitgerust met een sterke geest, waarvan de ver-rezen Christus het beeld is.
De belangrijkste wijziging in de oud-testamentische voorstelling van de eindtijd is dat Paulus deze laat ingaan met de dood van Jezus aan het kruis. Voor degenen die ‘in Christus’ zijn, de gedoopten, is de eindtijd al begon-nen. De dood, die de oude schepping kenmerkt, is overwonnen door Jezus’ kruisdood. Maar pas met de weder-komst van Christus verdwijnt de oude schepping, en daarmee de dood, voorgoed. Het einde der tijden is voor Paulus niet slechts toekomstverwach-ting, maar gebeurt ‘nu’.
Paulus had ongelijk wanneer we hem letterlijk verstaan: “Ik vertel u een geheim: wij zullen niet allemaal ster-ven…” (1 Korintiërs 15,51). De defini-tieve eindtijd is niet ingetreden tijdens zijn generatie. Maar dat wil niet zeggen dat we allemaal zullen sterven. Dat is overigens geen vrijblijvend aanbod. ‘In Christus zijn’, gedoopt zijn, betekent niet dat je achterover mag leunen en een God kunt samenstellen die jou welgevallig is. Er wordt veel van je gevraagd. Vrede, blijdschap, liefde, barmhartigheid, trouw, zelfbeheersing, goedheid. Lees de brieven van Paulus. Lees de evangeliën. En laten we niet denken, omdat we een deeltjesversnel-ler kunnen bouwen, dat we de Geest van God kennen.
Patrick Chatelion Counet
‘In Christus zijn’, gedoopt zijn, betekent niet dat je achterover mag leunen en een God kunt samenstellen die jou welgevallig is. Er wordt veel van je gevraagd.
35-ste Katholieken Jongerendag niet de laatste
Afgelopen zondag werd in het Bossche Maaspoortcentrum
de 35ste aflevering van de Katholieke Jongerendag gehou-
den. Het gonsde in den lande dat de bisschoppen hadden besloten dat deze editie de
laatste zou zijn, maar volgens de organisatie gaat de jonge-
renontmoetingsdag volgend jaar gewoon door. De dag trok tussen de 1300 en 1400 jon-geren, flink wat minder dan de aanvankelijk verwachte 1800
en gehoopte 2000 bezoekers.
Dat er iets gaat veranderen is wel duidelijk. Op de website rkk.nl vertelt Christine Kurstjens, verantwoordelijk voor de communicatie van de manifestatie, dat de organisatie bezig is met brainstormen. “Verschillenden betrokken mensen zijn al bij elkaar geweest. We zullen ons idee voorleggen aan de bisschoppenconferentie en dan zullen we zien in welk nieuw jasje de jongerendag gestoken zal worden”. Nog in de laatste bijeenkomst van de bisschoppenvergadering is andermaal gezegd dat de Katholieke Jongerendag belangrijk is, een dag waar de bisschoppen grote waarde aan hechten, aldus de organisatie. "Wat wel waar is, is dat we na een aan-tal jaren volgens een vaste formule gewerkt te hebben, aan het nadenken zijn over een nieuw format, een nieuwe frisse
opzet." Insiders spreken van een opwaardering naar KJD 3.0 (uit te spreken als '3-punt-0').
De 35ste editie van de KJD had als thema ‘Hoop’. Diverse gasten hielden toespraken rondom dit onderwerp, zoals podcastpriester en RKK-presentator Roderick Vonhögen. De programmering in de Maaspoort/FlikFlakhallen bestond daarnaast uit optredens van de popbands Trinity en The Fruits en van de KISI Kids. Er waren tal van workshops en in twee hallen konden de aanwezigen zich laten informeren over onder meer de naderende Wereldjongerendagen 2013. Mgr J. Liesen van Breda ging voor in de pontificale eucharis-tieviering.
Maatschappelijke stage in de parochieOp donderdag 25 oktober stonden Perry van den Hout, koster van de Sint-Janskathedraal, en Kristel van der Loop, projectmedewerker Jongeren en Diaconie van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch, samen op de Bossche markt voor maatschappelijke stages die vrijwilligerscentrale Galant had georganiseerd.De Sint-Jan, die valt onder de Nieuwe Parochie Heilige Maria en Heilige Johannes, bood op de stagemarkt verschil-lende vacatures aan waaronder kerststal opbouwen, kerst-kaartverkoop bij de kerststal, ordedienst in de kersttijd en in de Mariamaand, meehelpen aan de info/verkoopbalie en
het assisteren van de kosters. Dit leverde negen enthousiaste leerlingen op van verschillende scholen. Er zijn nog enkele plaatsen vrij die voor leerlingen beschikbaar zijn op www.maspoint.nl .Alle scholieren in het voortgezet onderwijs (jaarlijks zo'n 195.000 leerlingen) moeten verplicht minimaal 30 uur maatschappelijke stage lopen. Tijdens deze stage doen zij vrijwilligerswerk. Ze helpen bijvoorbeeld in een buurthuis, organiseren sportactiviteiten of werken op een zorgboerde-rij, maar ook de parochie komt steeds meer als stageplek in beeld. Zo kunnen jongeren tijdens hun schooltijd een bij-drage leveren aan de samenleving...........................................
13Bisdomblad november 201212 Bisdomblad november 2012
Drie dingen kunnen we hieruit afleiden. ‘Heer’ is volgens Paulus ‘Christus’ en de dag des Heren is de dag van Christus Jezus geworden (zie Filippenzen 1,6 en 2,16). Vervolgens valt volgens hem de eindtijd samen met de wederkomst van Christus. En tenslotte stelt hij het voor dat de weder-komst van Christus nog binnen zijn generatie plaatsvindt.Dit laatste is zo’n sterk gevoel van Paulus dat men mag zeggen dat hij zijn brieven naar eigen idee aan het einde der tijden schreef. Op verschillende plaatsen schrijft hij over de weder-komst van Christus. De christenen van Korinthe vragen hem hoe de doden zullen verrijzen, met welk lichaam en hoe de dood wordt overwonnen. Paulus antwoordt: “Zoals allen sterven in Adam, zullen ook allen in Christus herleven… als eersteling Christus, vervolgens, bij zijn wederkomst, zij die Christus toebehoren. Daarna komt het einde: na alle heerschappij en macht te hebben onttroond… is de laatste vijand die uitgeschakeld wordt, de dood” (1 Korintiërs 15,22-27).
Anders dan de eindstrijd die de pro-
feten beschrijven, tegen menselijke machten en heerschappijen, neemt Christus het op tegen bedreigingen van het kwaad, de dood voorop. We zullen uit de dood opstaan in een ‘geestelijk lichaam’ dat het natuurlijke lichaam vervangt (1 Korintiërs 15,44). Het natuurlijke lichaam dat aards is en vergankelijk, naar wellust verlangt en waarvan het vlees zwak is (de gevallen Adam is hiervan het ultieme beeld), wordt vervangen door zijn tegendeel. Een geestelijk lichaam dat hemels is en onvergankelijk, glorie kent en uitgerust met een sterke geest, waarvan de ver-rezen Christus het beeld is.
De belangrijkste wijziging in de oud-testamentische voorstelling van de eindtijd is dat Paulus deze laat ingaan met de dood van Jezus aan het kruis. Voor degenen die ‘in Christus’ zijn, de gedoopten, is de eindtijd al begon-nen. De dood, die de oude schepping kenmerkt, is overwonnen door Jezus’ kruisdood. Maar pas met de weder-komst van Christus verdwijnt de oude schepping, en daarmee de dood, voorgoed. Het einde der tijden is voor Paulus niet slechts toekomstverwach-ting, maar gebeurt ‘nu’.
Paulus had ongelijk wanneer we hem letterlijk verstaan: “Ik vertel u een geheim: wij zullen niet allemaal ster-ven…” (1 Korintiërs 15,51). De defini-tieve eindtijd is niet ingetreden tijdens zijn generatie. Maar dat wil niet zeggen dat we allemaal zullen sterven. Dat is overigens geen vrijblijvend aanbod. ‘In Christus zijn’, gedoopt zijn, betekent niet dat je achterover mag leunen en een God kunt samenstellen die jou welgevallig is. Er wordt veel van je gevraagd. Vrede, blijdschap, liefde, barmhartigheid, trouw, zelfbeheersing, goedheid. Lees de brieven van Paulus. Lees de evangeliën. En laten we niet denken, omdat we een deeltjesversnel-ler kunnen bouwen, dat we de Geest van God kennen.
Patrick Chatelion Counet
‘In Christus zijn’, gedoopt zijn, betekent niet dat je achterover mag leunen en een God kunt samenstellen die jou welgevallig is. Er wordt veel van je gevraagd.
35-ste Katholieken Jongerendag niet de laatste
Afgelopen zondag werd in het Bossche Maaspoortcentrum
de 35ste aflevering van de Katholieke Jongerendag gehou-
den. Het gonsde in den lande dat de bisschoppen hadden besloten dat deze editie de
laatste zou zijn, maar volgens de organisatie gaat de jonge-
renontmoetingsdag volgend jaar gewoon door. De dag trok tussen de 1300 en 1400 jon-geren, flink wat minder dan de aanvankelijk verwachte 1800
en gehoopte 2000 bezoekers.
Dat er iets gaat veranderen is wel duidelijk. Op de website rkk.nl vertelt Christine Kurstjens, verantwoordelijk voor de communicatie van de manifestatie, dat de organisatie bezig is met brainstormen. “Verschillenden betrokken mensen zijn al bij elkaar geweest. We zullen ons idee voorleggen aan de bisschoppenconferentie en dan zullen we zien in welk nieuw jasje de jongerendag gestoken zal worden”. Nog in de laatste bijeenkomst van de bisschoppenvergadering is andermaal gezegd dat de Katholieke Jongerendag belangrijk is, een dag waar de bisschoppen grote waarde aan hechten, aldus de organisatie. "Wat wel waar is, is dat we na een aan-tal jaren volgens een vaste formule gewerkt te hebben, aan het nadenken zijn over een nieuw format, een nieuwe frisse
opzet." Insiders spreken van een opwaardering naar KJD 3.0 (uit te spreken als '3-punt-0').
De 35ste editie van de KJD had als thema ‘Hoop’. Diverse gasten hielden toespraken rondom dit onderwerp, zoals podcastpriester en RKK-presentator Roderick Vonhögen. De programmering in de Maaspoort/FlikFlakhallen bestond daarnaast uit optredens van de popbands Trinity en The Fruits en van de KISI Kids. Er waren tal van workshops en in twee hallen konden de aanwezigen zich laten informeren over onder meer de naderende Wereldjongerendagen 2013. Mgr J. Liesen van Breda ging voor in de pontificale eucharis-tieviering.
Maatschappelijke stage in de parochieOp donderdag 25 oktober stonden Perry van den Hout, koster van de Sint-Janskathedraal, en Kristel van der Loop, projectmedewerker Jongeren en Diaconie van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch, samen op de Bossche markt voor maatschappelijke stages die vrijwilligerscentrale Galant had georganiseerd.De Sint-Jan, die valt onder de Nieuwe Parochie Heilige Maria en Heilige Johannes, bood op de stagemarkt verschil-lende vacatures aan waaronder kerststal opbouwen, kerst-kaartverkoop bij de kerststal, ordedienst in de kersttijd en in de Mariamaand, meehelpen aan de info/verkoopbalie en
het assisteren van de kosters. Dit leverde negen enthousiaste leerlingen op van verschillende scholen. Er zijn nog enkele plaatsen vrij die voor leerlingen beschikbaar zijn op www.maspoint.nl .Alle scholieren in het voortgezet onderwijs (jaarlijks zo'n 195.000 leerlingen) moeten verplicht minimaal 30 uur maatschappelijke stage lopen. Tijdens deze stage doen zij vrijwilligerswerk. Ze helpen bijvoorbeeld in een buurthuis, organiseren sportactiviteiten of werken op een zorgboerde-rij, maar ook de parochie komt steeds meer als stageplek in beeld. Zo kunnen jongeren tijdens hun schooltijd een bij-drage leveren aan de samenleving...........................................
13Bisdomblad november 201212 Bisdomblad november 2012
Daarom richt het concilie zich in dit document tot alle mensen van goede wil en willen de vaders uiteenzetten hoe de Kerk denkt over haar aanwezig-heid in de wereld van nu.” Daarom eerst een inleidende schets. De vaders constateren dat de mensheid een nieuw tijdperk in zijn geschiedenis betreedt. Het verschijnsel globalisering wordt niet met name genoemd maar de ken-merken wel beschreven. Volgens de concilievaders treden we een nieuw tijdperk binnen. Snelle veranderingen verspreiden zich over de hele wereld. Deze raken ook het innerlijke en het godsdienstige leven van de mens.
De Kerk spant zich in om in het licht van het geloof in deze gebeurtenissen, eisen en verlangens de werkelijke teke-
dat hij bestemd is voor een bestaan dat de grenzen van de aardse ellende overstijgt.
saMen de Wereld OPBOUWenDe mens vindt zijn waardigheid in zijn roeping tot gemeenschap met God. In I, 19-I, 21 gaat de constitutie in op het atheïsme. Op zich is het interessant dat de concilievaders de oorzaken van het ontstaan van het atheïsme ook bij de gelovigen leggen. Ze kunnen het gezicht van God verhullen. De Kerk keurt het atheïsme af. Toch neemt ze het atheïsme serieus. De Kerk leert dat het godsgeloof en de menselijke waar-digheid niet in tegenspraak zijn met elkaar. Ze verwerpt de opvatting dat de eschatologische verwachting afbreuk doet aan onze inzet voor de wereld. Ze wil het atheïsme bestrijden door haar leer goed uit te leggen en te getuigen van een levend en volwassen geloof. Het geloof moet blijken door inzet voor rechtvaardigheid en liefde. Gelovigen en ongelovigen moeten samen de wereld opbouwen. De Kerk vraagt van staten de rechten van gelovigen te erkennen. Ze is ervan overtuigd dat haar boodschap overeenkomt met de diepste verlangens van de mens. Juist tijdens de Koude Oorlog zocht de Kerk op deze manier de dialoog met het marxisme. Op een open manier weer-spreekt het concilie de marxistische godsdienstkritiek.
nen van Gods aanwezigheid te onder-kennen. In zoverre moderne waarden uit de aard van de mens die hun door God is toebedeeld voortkomen zijn zij goed. Maar, zegt het concilie, vanwege de bedorvenheid van het hart worden ze niet zelden uit de juiste koers gesla-gen zodat ze een zuivering behoeven.
geWeten en VriJHeidDe constitutie schetst vervolgens een katholieke antropologie. De invloed van het personalisme is duidelijk zichtbaar. Volgens de concilievaders zijn zowel gelovigen als ongelovigen het er bijna allemaal over eens dat alles op aarde betrokken dient te worden op de mens. De heilige Schrift leert dat de mens is geschapen naar Gods beeld en gelijke-nis. De mens is geschapen als man en
de kerk is UniVerseelHoofdstuk IV spreekt over de taak van de Kerk in de wereld van van-daag. De constitutie spreekt over de hulp die de Kerk aan de mens en aan de maatschappijn wil bieden maar ook over de hulp die de Kerk van de hedendaagse wereld ontvangt. De Kerk heeft geen economische of politieke zending. Vanuit haar godsdienstige opdracht biedt de Kerk haar diensten aan. Indien de situatie dit vraagt ver-richt zij diaconaal werk voor iedereen, vooral voor de armen. De Kerk erkent wat er aan goeds gevonden wordt in de maatschappelijke dynamiek. Ze is uni-verseel en daarom kan Zij de eenheid tussen verschillende gemeenschappen en volkeren bevorderen.
Gaudium et Spes is een profetisch document geweest, juist omdat het geschreven is in een tijd dat de gevol-gen van de secularisatie in de westerse wereld nog niet zo duidelijk waren. De concilievaders bieden ook de katho-lieken van de 21ste eeuw een weg om, luisterend en dienend, de dialoog aan te gaan met de huidige samenleving.
Hans de Jong
De constitutie valt in drie delen uiteen. De vaders openen met een inleidende situatieschets over de mens in de wereld van vandaag. Het eerste deel behandelt de Kerk en de Roeping van de mens. In het tweede deel gaan de vaders in op enkele bijzondere urgente problemen van de wereld in het begin van de jaren zestig. We beperken ons tot de eerste twee.
een nieUW tiJdPerkDe openingszin van de constitutie zet de toon voor het document. “De vreugde en de hoop, verdriet en angst van de mensen van vandaag vooral van de armen en van hen die, hoe ook, te lijden hebben, zijn evenzeer de vreugde en de hoop, het verdriet en de angst van de leerlingen van Christus.
vrouw en dus wezenlijk sociaal. Zonder de band met anderen kan hij niet leven. Van het begin van de schepping heeft de mens zijn vrijheid misbruikt en zich tegen God gekeerd. De mens weigert God als zijn beginsel te erkennen. Dit schaadt zijn relatie met God, met de ander en de gehele schepping. De mens is één wezen, lichamelijk en geestelijk. Hij moet goed met zijn lichaam omgaan. Tegelijkertijd is de mens meer dan zijn lichaam. Door zijn innerlijkheid overtreft de mens het stoffelijk heelal. In het diepst van zichzelf ontdekt de mens zijn geweten, een wet die hij zichzelf niet stelt maar waaraan hij moet gehoorzamen. Hierin bestaat zijn waardigheid. Het geweten is, aldus de constitutie, de meest ver-borgen kern en het heiligdom van de mens. De trouw aan het geweten ver-bindt christenen met niet-christenen. De vaders benadrukken het belang van vrijheid. Enkel in vrijheid kan de mens zich tot het goede wenden. De mens wordt ook geconfronteerd met de dood. De Kerk verzekert de mens
De Pastorale Constitutie over de Kerk in de wereld van deze tijd is het slotdocument van het concilie (7 december 1965) en is het langste document. Het beslaat eigenlijk het hele spectrum van het sociale leven. Het bevat hoofdstukken over de waardigheid van huwelijk en gezin, het sociaal-economisch leven en de internationale verhoudingen.
Gaudium et Spes is een profetisch document geweest, juist omdat het geschreven is in een tijd dat de gevolgen van de secularisatie in de westerse wereld nog niet zo duidelijk waren
'Gaudium et spes': een profetisch document
15Bisdomblad november 201214 Bisdomblad november 2012
Daarom richt het concilie zich in dit document tot alle mensen van goede wil en willen de vaders uiteenzetten hoe de Kerk denkt over haar aanwezig-heid in de wereld van nu.” Daarom eerst een inleidende schets. De vaders constateren dat de mensheid een nieuw tijdperk in zijn geschiedenis betreedt. Het verschijnsel globalisering wordt niet met name genoemd maar de ken-merken wel beschreven. Volgens de concilievaders treden we een nieuw tijdperk binnen. Snelle veranderingen verspreiden zich over de hele wereld. Deze raken ook het innerlijke en het godsdienstige leven van de mens.
De Kerk spant zich in om in het licht van het geloof in deze gebeurtenissen, eisen en verlangens de werkelijke teke-
dat hij bestemd is voor een bestaan dat de grenzen van de aardse ellende overstijgt.
saMen de Wereld OPBOUWenDe mens vindt zijn waardigheid in zijn roeping tot gemeenschap met God. In I, 19-I, 21 gaat de constitutie in op het atheïsme. Op zich is het interessant dat de concilievaders de oorzaken van het ontstaan van het atheïsme ook bij de gelovigen leggen. Ze kunnen het gezicht van God verhullen. De Kerk keurt het atheïsme af. Toch neemt ze het atheïsme serieus. De Kerk leert dat het godsgeloof en de menselijke waar-digheid niet in tegenspraak zijn met elkaar. Ze verwerpt de opvatting dat de eschatologische verwachting afbreuk doet aan onze inzet voor de wereld. Ze wil het atheïsme bestrijden door haar leer goed uit te leggen en te getuigen van een levend en volwassen geloof. Het geloof moet blijken door inzet voor rechtvaardigheid en liefde. Gelovigen en ongelovigen moeten samen de wereld opbouwen. De Kerk vraagt van staten de rechten van gelovigen te erkennen. Ze is ervan overtuigd dat haar boodschap overeenkomt met de diepste verlangens van de mens. Juist tijdens de Koude Oorlog zocht de Kerk op deze manier de dialoog met het marxisme. Op een open manier weer-spreekt het concilie de marxistische godsdienstkritiek.
nen van Gods aanwezigheid te onder-kennen. In zoverre moderne waarden uit de aard van de mens die hun door God is toebedeeld voortkomen zijn zij goed. Maar, zegt het concilie, vanwege de bedorvenheid van het hart worden ze niet zelden uit de juiste koers gesla-gen zodat ze een zuivering behoeven.
geWeten en VriJHeidDe constitutie schetst vervolgens een katholieke antropologie. De invloed van het personalisme is duidelijk zichtbaar. Volgens de concilievaders zijn zowel gelovigen als ongelovigen het er bijna allemaal over eens dat alles op aarde betrokken dient te worden op de mens. De heilige Schrift leert dat de mens is geschapen naar Gods beeld en gelijke-nis. De mens is geschapen als man en
de kerk is UniVerseelHoofdstuk IV spreekt over de taak van de Kerk in de wereld van van-daag. De constitutie spreekt over de hulp die de Kerk aan de mens en aan de maatschappijn wil bieden maar ook over de hulp die de Kerk van de hedendaagse wereld ontvangt. De Kerk heeft geen economische of politieke zending. Vanuit haar godsdienstige opdracht biedt de Kerk haar diensten aan. Indien de situatie dit vraagt ver-richt zij diaconaal werk voor iedereen, vooral voor de armen. De Kerk erkent wat er aan goeds gevonden wordt in de maatschappelijke dynamiek. Ze is uni-verseel en daarom kan Zij de eenheid tussen verschillende gemeenschappen en volkeren bevorderen.
Gaudium et Spes is een profetisch document geweest, juist omdat het geschreven is in een tijd dat de gevol-gen van de secularisatie in de westerse wereld nog niet zo duidelijk waren. De concilievaders bieden ook de katho-lieken van de 21ste eeuw een weg om, luisterend en dienend, de dialoog aan te gaan met de huidige samenleving.
Hans de Jong
De constitutie valt in drie delen uiteen. De vaders openen met een inleidende situatieschets over de mens in de wereld van vandaag. Het eerste deel behandelt de Kerk en de Roeping van de mens. In het tweede deel gaan de vaders in op enkele bijzondere urgente problemen van de wereld in het begin van de jaren zestig. We beperken ons tot de eerste twee.
een nieUW tiJdPerkDe openingszin van de constitutie zet de toon voor het document. “De vreugde en de hoop, verdriet en angst van de mensen van vandaag vooral van de armen en van hen die, hoe ook, te lijden hebben, zijn evenzeer de vreugde en de hoop, het verdriet en de angst van de leerlingen van Christus.
vrouw en dus wezenlijk sociaal. Zonder de band met anderen kan hij niet leven. Van het begin van de schepping heeft de mens zijn vrijheid misbruikt en zich tegen God gekeerd. De mens weigert God als zijn beginsel te erkennen. Dit schaadt zijn relatie met God, met de ander en de gehele schepping. De mens is één wezen, lichamelijk en geestelijk. Hij moet goed met zijn lichaam omgaan. Tegelijkertijd is de mens meer dan zijn lichaam. Door zijn innerlijkheid overtreft de mens het stoffelijk heelal. In het diepst van zichzelf ontdekt de mens zijn geweten, een wet die hij zichzelf niet stelt maar waaraan hij moet gehoorzamen. Hierin bestaat zijn waardigheid. Het geweten is, aldus de constitutie, de meest ver-borgen kern en het heiligdom van de mens. De trouw aan het geweten ver-bindt christenen met niet-christenen. De vaders benadrukken het belang van vrijheid. Enkel in vrijheid kan de mens zich tot het goede wenden. De mens wordt ook geconfronteerd met de dood. De Kerk verzekert de mens
De Pastorale Constitutie over de Kerk in de wereld van deze tijd is het slotdocument van het concilie (7 december 1965) en is het langste document. Het beslaat eigenlijk het hele spectrum van het sociale leven. Het bevat hoofdstukken over de waardigheid van huwelijk en gezin, het sociaal-economisch leven en de internationale verhoudingen.
Gaudium et Spes is een profetisch document geweest, juist omdat het geschreven is in een tijd dat de gevolgen van de secularisatie in de westerse wereld nog niet zo duidelijk waren
'Gaudium et spes': een profetisch document
15Bisdomblad november 201214 Bisdomblad november 2012
van Loyola kennen. Hij promoveerde in
de Godgeleerdheid, stichtte scholen
en gaf les in Duitsland en nam deel
aan twee sessies van het Concilie van
Trente. Daarbij viel vooral zijn houding
op: mild, respectvol ook ten opzichte van
zijn tegenstanders, de Hervormers. Hij
vond dat je je tegenstanders niet moest
bevechten, maar zelf voor kwaliteit moest
zorgen; dan zou niemand nog zin hebben
uit onvrede naar iets anders op zoek te
gaan.
En dus wilde hij heel praktisch iets doen
aan één van de grote problemen van die
tijd: het enorme gebrek aan geloofsken-
nis onder de katholieken. Juist in deze
tijd van reformatie zette hij zich zo in
voor de contrareformatie, onder andere
door het schrijven van verschillende cate-
chismussen. Beroemd werd de Summa
Doctrinae Christianae van 1555, de
catechismus in vraag- en antwoordvorm.
Welke Nederlandse schrijver, of dat nou
een schoolboekenschrijver is of een
andere, kan zeggen dat zijn boeken bijna
vierhonderd jaar lang zijn gebruikt, meer
dan duizend herdrukken hebben beleefd
en in 26 talen zijn vertaald? Misschien is
zijn catechismus wel zo succesvol omdat
hij het ook zelf leefde. Het waren geen
loze woorden. Zijn mildheid en vriendelijk-
heid waren bijna spreekwoordelijk. In een
brief schrijft hij: “Barmhartigheid jegens
de armen en gebed tot God; dat zijn twee
vleugels om naar de hemel te vliegen…”
En hij voegt er droog aan toe dat hande-
laars de prijzen niet nodeloos moesten
opdrijven, uit liefde voor de armen.
Petrus Canisius, die zichzelf in zijn jonge
jaren ook wel Petrus Noviomagus, Petrus
van Nijmegen noemde, heeft tijdens
zijn leven waarschijnlijk zo’n dertigdui-
zend kilometer afgelegd. En dat in die
tijd! Eigenlijk voor die tijd een moderne
Willibrord dus. Hij ligt begraven in de St.
Michaëlskerk in Fribourg, in Zwitserland,
waar hij stierf. In 1864 werd hij zalig
verklaard, en in 1925 volgde de heiligver-
klaring door Paus Pius XI, die hem ook de
titel ‘Kerkleraar’ schonk.
De ‘Petrus Canisius’ Bijbelvertaling
heeft wel zijn naam gekregen, maar is
dus niet door hem vertaald, net zoals
de Willibrordbijbel niet door Willibrord is
vertaald… De Apologetische Vereniging
Petrus Canisius, een vereniging die tot
doel had het katholieke geloof te ver-
dedigen, mede door het vergroten van
kennis over het geloof, werd in 1904
opgericht. Al in 1906 publiceerden zij
een vertaling van het Nieuwe Testament
en de Handelingen van de Apostelen,
in de volksmond ‘Canisiusbijbeltje’
genoemd. In 1929 volgde een complete
vertaling van het Nieuwe Testament en
in 1939 was volledige vertaling van de
Bijbel een feit en verscheen de Petrus
Canisius Bijbel. Dit was de eerste katho-
lieke Bijbelvertaling die niet uitging
van de Latijnse Vulgaat, maar van de
Hebreeuwse, Aramese en Griekse grond-
teksten. Tot de verschijning van de eerste
Willibrordvertaling werd voornamelijk deze
‘Petrus Canisiusvertaling’ gebruikt.
In 1948 veranderde de Petrus Canisius
vereniging van naam: het werd “Sint
Willibrord Vereniging”, met als doel “ker-
stening en hereniging”. De Katholieke
Vereniging voor Oecumene ontstond
in 2001 uit een fusie tussen deze Sint
Willibrordvereniging en de Aktie en
Ontmoeting Oosterse Kerken.
De laatste woorden die van Petrus
Canisius zijn overgeleverd: "Weet u waar-
om er jezuïeten bestaan? Alleen maar om
aan jonge mensen onderricht te geven,
en om mensen in elke vorm van nood bij
te staan, tot meerdere eer van God..."
Maar is dat niet ons aller taak?
Zr. Madeleine Bouman
Bronnen:
http://www.jezuiet en.org/nl/wie-we-zijn/
jezuieten-gisteren-en-vandaag/petrus-
canisius
http://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_
Canisius
Jan Jacobs, Nieuwe visies op een oud
visioen: een portret van de Sint Willibrord
Vereniging. Tilburg 1998.
We gaan even terug in de tijd. Een paar
honderd jaar: zo tussen 1521 en 1597.
Het was geen gemakkelijke tijd, die
tijd waarin het burgemeesterszoontje
Peter Kanis in Nijmegen werd geboren.
Hij verloor zijn moeder toen hij vijf was,
en toen hij drieëntwintig was stierf zijn
vader. Kansen had de jongen genoeg: hij
bezocht de Latijnse school in Nijmegen,
ging filosofie en theologie studeren
in Keulen en later ook nog korte tijd
kerkelijk recht in Leuven. Een briljante
jonge man. Hij trad in 1543 als eerste
Nederlander in bij de toen net opgerichte
Jezuïetenorde en leerde ook Ignatius
Bij het kijken naar – en het doorleven van – de moeilijkheden van de hui-dige tijd zijn we wel eens geneigd te vergeten dat elke tijd zijn problemen kent. De moeilijkheden in de toekomst zullen anders zijn dan die van nu, en die van nu zijn anders dan die van de middeleeuwen. Toch zijn er ook overeen-komsten, en elke tijd kent mensen die tussen hoop en vrees juist de hoop uit-dragen. Gek genoeg wor-den die mensen snel verge-ten in lijsten als ‘de grote Nederlanders’, hoewel zij ons ook nu iets te zeggen hebben.
Tijden tussen hoop en vrees
17Bisdomblad november 2012
“Barmhartigheid jegens de armen en gebed tot God; dat zijn twee vleugels om
naar de hemel te vliegen…”
Beeld van de H. Petrus Canisius, kerkleraar, in de Bossche Sint Jan. Hendril v.d. Geld, 1909.
van Loyola kennen. Hij promoveerde in
de Godgeleerdheid, stichtte scholen
en gaf les in Duitsland en nam deel
aan twee sessies van het Concilie van
Trente. Daarbij viel vooral zijn houding
op: mild, respectvol ook ten opzichte van
zijn tegenstanders, de Hervormers. Hij
vond dat je je tegenstanders niet moest
bevechten, maar zelf voor kwaliteit moest
zorgen; dan zou niemand nog zin hebben
uit onvrede naar iets anders op zoek te
gaan.
En dus wilde hij heel praktisch iets doen
aan één van de grote problemen van die
tijd: het enorme gebrek aan geloofsken-
nis onder de katholieken. Juist in deze
tijd van reformatie zette hij zich zo in
voor de contrareformatie, onder andere
door het schrijven van verschillende cate-
chismussen. Beroemd werd de Summa
Doctrinae Christianae van 1555, de
catechismus in vraag- en antwoordvorm.
Welke Nederlandse schrijver, of dat nou
een schoolboekenschrijver is of een
andere, kan zeggen dat zijn boeken bijna
vierhonderd jaar lang zijn gebruikt, meer
dan duizend herdrukken hebben beleefd
en in 26 talen zijn vertaald? Misschien is
zijn catechismus wel zo succesvol omdat
hij het ook zelf leefde. Het waren geen
loze woorden. Zijn mildheid en vriendelijk-
heid waren bijna spreekwoordelijk. In een
brief schrijft hij: “Barmhartigheid jegens
de armen en gebed tot God; dat zijn twee
vleugels om naar de hemel te vliegen…”
En hij voegt er droog aan toe dat hande-
laars de prijzen niet nodeloos moesten
opdrijven, uit liefde voor de armen.
Petrus Canisius, die zichzelf in zijn jonge
jaren ook wel Petrus Noviomagus, Petrus
van Nijmegen noemde, heeft tijdens
zijn leven waarschijnlijk zo’n dertigdui-
zend kilometer afgelegd. En dat in die
tijd! Eigenlijk voor die tijd een moderne
Willibrord dus. Hij ligt begraven in de St.
Michaëlskerk in Fribourg, in Zwitserland,
waar hij stierf. In 1864 werd hij zalig
verklaard, en in 1925 volgde de heiligver-
klaring door Paus Pius XI, die hem ook de
titel ‘Kerkleraar’ schonk.
De ‘Petrus Canisius’ Bijbelvertaling
heeft wel zijn naam gekregen, maar is
dus niet door hem vertaald, net zoals
de Willibrordbijbel niet door Willibrord is
vertaald… De Apologetische Vereniging
Petrus Canisius, een vereniging die tot
doel had het katholieke geloof te ver-
dedigen, mede door het vergroten van
kennis over het geloof, werd in 1904
opgericht. Al in 1906 publiceerden zij
een vertaling van het Nieuwe Testament
en de Handelingen van de Apostelen,
in de volksmond ‘Canisiusbijbeltje’
genoemd. In 1929 volgde een complete
vertaling van het Nieuwe Testament en
in 1939 was volledige vertaling van de
Bijbel een feit en verscheen de Petrus
Canisius Bijbel. Dit was de eerste katho-
lieke Bijbelvertaling die niet uitging
van de Latijnse Vulgaat, maar van de
Hebreeuwse, Aramese en Griekse grond-
teksten. Tot de verschijning van de eerste
Willibrordvertaling werd voornamelijk deze
‘Petrus Canisiusvertaling’ gebruikt.
In 1948 veranderde de Petrus Canisius
vereniging van naam: het werd “Sint
Willibrord Vereniging”, met als doel “ker-
stening en hereniging”. De Katholieke
Vereniging voor Oecumene ontstond
in 2001 uit een fusie tussen deze Sint
Willibrordvereniging en de Aktie en
Ontmoeting Oosterse Kerken.
De laatste woorden die van Petrus
Canisius zijn overgeleverd: "Weet u waar-
om er jezuïeten bestaan? Alleen maar om
aan jonge mensen onderricht te geven,
en om mensen in elke vorm van nood bij
te staan, tot meerdere eer van God..."
Maar is dat niet ons aller taak?
Zr. Madeleine Bouman
Bronnen:
http://www.jezuiet en.org/nl/wie-we-zijn/
jezuieten-gisteren-en-vandaag/petrus-
canisius
http://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_
Canisius
Jan Jacobs, Nieuwe visies op een oud
visioen: een portret van de Sint Willibrord
Vereniging. Tilburg 1998.
We gaan even terug in de tijd. Een paar
honderd jaar: zo tussen 1521 en 1597.
Het was geen gemakkelijke tijd, die
tijd waarin het burgemeesterszoontje
Peter Kanis in Nijmegen werd geboren.
Hij verloor zijn moeder toen hij vijf was,
en toen hij drieëntwintig was stierf zijn
vader. Kansen had de jongen genoeg: hij
bezocht de Latijnse school in Nijmegen,
ging filosofie en theologie studeren
in Keulen en later ook nog korte tijd
kerkelijk recht in Leuven. Een briljante
jonge man. Hij trad in 1543 als eerste
Nederlander in bij de toen net opgerichte
Jezuïetenorde en leerde ook Ignatius
Bij het kijken naar – en het doorleven van – de moeilijkheden van de hui-dige tijd zijn we wel eens geneigd te vergeten dat elke tijd zijn problemen kent. De moeilijkheden in de toekomst zullen anders zijn dan die van nu, en die van nu zijn anders dan die van de middeleeuwen. Toch zijn er ook overeen-komsten, en elke tijd kent mensen die tussen hoop en vrees juist de hoop uit-dragen. Gek genoeg wor-den die mensen snel verge-ten in lijsten als ‘de grote Nederlanders’, hoewel zij ons ook nu iets te zeggen hebben.
Tijden tussen hoop en vrees
17Bisdomblad november 2012
“Barmhartigheid jegens de armen en gebed tot God; dat zijn twee vleugels om
naar de hemel te vliegen…”
Beeld van de H. Petrus Canisius, kerkleraar, in de Bossche Sint Jan. Hendril v.d. Geld, 1909.
Vessemse St Lambertuskerk erft bijzonderfraai monumentaal altaarretabel
“Het is alsof het er altijd heeft gestaan”
Bisschoppelijk Museum - de inrichting van de kerk ten goede is gekomen. Na de Eucharistieviering in de goed bezet-te kerk sprak zuster Tarcisia als volgt:
‘Het klooster waar wij van afstam-men, ligt in Duitsland, in Arenberg bij Koblenz. Daar, in Duitsland, ont-brandde in 1873 de z.g. Kulturkampf, de strijd van de Duitse Staat tegen de Katholieke Kerk. Nieuwe wetten waren er op gericht de kerkelijke organisaties onder controle te krijgen. Het gevolg hiervan was dat de kloosters geen nieuwe kandidaten meer mochten aan-nemen. Zo werd ieder klooster voor de keuze gesteld: uitsterven of uitwijken naar het buitenland. De zusters van ons moederklooster Marienthal kozen ervoor uit te wijken naar Nederland. Dank zij de Duitse Dominicanen die al eerder naar Nederland waren uitge-weken, konden zij zich in Nijmegen vestigen. Enkele jaren later verhuisden zij naar Venlo waar zij voor hun kleine kloostergemeenschap een huis konden kopen dat zij de naam Mariadal gaven.
In die jaren meldden steeds meer meis-jes zich voor het kloosterleven, zodat er tot grote vreugde van de zusters al spoedig een echt klooster gebouwd moest worden. De volgende stap was de bouw van een kerk, niet alleen voor
de zusters zelf maar ook voor de bewo-ners van ‘t Ven, de buurtschap waarin de zusters woonden. Het geld hiervoor werd door vrienden van het klooster en mensen uit de omgeving bijeen-gebracht. De kerk kwam er maar een aparte kostenpost was het hoofdaltaar. Daarvoor organiseerden de zusters een loterij met door hen zelf gemaakte prijsjes. Met de opbrengst en dank zij de vele giften, kon het altaar gebouwd worden. Na de altaartombe kwam de retabel gereed en weer enkele maanden later volgden de zijpanelen, nog juist vóór de inwijding van de kerk. Vanaf 1903 tot 1981 heeft het altaar in onze kapel van Mariadal gestaan, waar wij dagelijks samenkwamen voor de Eucharistieviering en zeven maal per dag het koorgebed zongen. Het altaar en het tabernakel werden naar gelang de tijd van het jaar of het feest dat gevierd werd, omkleed met doeken in de liturgische kleuren, wit, groen of paars. Op hoge feestdagen werden de luiken opengezet zodat men de afbeeldingen uit de Blijde en Droevige geheimen kon bewonderen. Op gewone dagen waren de luiken van het altaar dicht, dan zag men de afbeeldingen van de heilige kerkvaders Augustinus, Ambrosius en Gregorius én van Dominicus, de stichter van Orde waar wij toe behoren. Een groot gebrand-
Enkele jaren geleden stond in het Bisdomblad een arti-
kel over een verborgen schat te Vessem. De aan Sint
Lambertus toegewijde kerk aldaar bleek tot verrassing van velen een tot dan toe
onbekende rijkdom aan schil-deringen te bezitten. Vijftig
jaar eerder waren deze onder een witte verflaag verdwenen maar tijdens een veelomvat-
tende restauratie kwamen de decoraties in 2008 weer aan
het licht. Bloemranken, lelies, papavers, viooltjes, zonne-
bloemen en medaillons met symbolische voorstellingen, geschilderd in vriendelijke,
lichte tinten, sieren nu als van-ouds de wanden en gewelven.
De kunstenaar die al dat moois destijds schilderde was Jos Lommers, een leer-ling van de beroemde Pierre Cuypers, die de kunst uit de Middeleeuwen wilde doen herleven. De trant waarin hij en zijn volgelingen werkten werd bekend als de neogotische stijl. In die stijl werd rond 1880 de Lambertuskerk gebouwd. De lichte kleuren van de schilderingen in de kerk zijn echter uit-zonderlijk voor die tijd en doen eerder denken aan de fresco’s die in zuidelij-ker landen te bewonderen zijn.
Na afronding van de restauratie had het parochiebestuur nog één wens: verwerving van een hoogaltaar ter ver-vanging van het oorspronkelijke altaar dat – eveneens ongeveer vijftig jaar geleden – was afgebroken en waarvan de onderdelen grotendeels verloren waren gegaan. Een nieuw altaar zou de heiligheid van de ruimte nog inten-ser maken. De foto’s op deze pagina’s laten zien dat deze wens is vervuld. Hoe dat kon gebeuren werd op zondag 21 oktober verteld door zuster Tarcisia Vermeulen, Dominicanes van Mariadal die, samen met haar medezuster Mirjam Witte en enkele medewerkers van het bisdom, in de Lambertuskerk waren uitgenodigd om te zien hoe het nieuw verworven altaar - dat in bruikleen is gegeven door de Stichting
19Bisdomblad november 2012
Vessemse St Lambertuskerk erft bijzonderfraai monumentaal altaarretabel
“Het is alsof het er altijd heeft gestaan”
Bisschoppelijk Museum - de inrichting van de kerk ten goede is gekomen. Na de Eucharistieviering in de goed bezet-te kerk sprak zuster Tarcisia als volgt:
‘Het klooster waar wij van afstam-men, ligt in Duitsland, in Arenberg bij Koblenz. Daar, in Duitsland, ont-brandde in 1873 de z.g. Kulturkampf, de strijd van de Duitse Staat tegen de Katholieke Kerk. Nieuwe wetten waren er op gericht de kerkelijke organisaties onder controle te krijgen. Het gevolg hiervan was dat de kloosters geen nieuwe kandidaten meer mochten aan-nemen. Zo werd ieder klooster voor de keuze gesteld: uitsterven of uitwijken naar het buitenland. De zusters van ons moederklooster Marienthal kozen ervoor uit te wijken naar Nederland. Dank zij de Duitse Dominicanen die al eerder naar Nederland waren uitge-weken, konden zij zich in Nijmegen vestigen. Enkele jaren later verhuisden zij naar Venlo waar zij voor hun kleine kloostergemeenschap een huis konden kopen dat zij de naam Mariadal gaven.
In die jaren meldden steeds meer meis-jes zich voor het kloosterleven, zodat er tot grote vreugde van de zusters al spoedig een echt klooster gebouwd moest worden. De volgende stap was de bouw van een kerk, niet alleen voor
de zusters zelf maar ook voor de bewo-ners van ‘t Ven, de buurtschap waarin de zusters woonden. Het geld hiervoor werd door vrienden van het klooster en mensen uit de omgeving bijeen-gebracht. De kerk kwam er maar een aparte kostenpost was het hoofdaltaar. Daarvoor organiseerden de zusters een loterij met door hen zelf gemaakte prijsjes. Met de opbrengst en dank zij de vele giften, kon het altaar gebouwd worden. Na de altaartombe kwam de retabel gereed en weer enkele maanden later volgden de zijpanelen, nog juist vóór de inwijding van de kerk. Vanaf 1903 tot 1981 heeft het altaar in onze kapel van Mariadal gestaan, waar wij dagelijks samenkwamen voor de Eucharistieviering en zeven maal per dag het koorgebed zongen. Het altaar en het tabernakel werden naar gelang de tijd van het jaar of het feest dat gevierd werd, omkleed met doeken in de liturgische kleuren, wit, groen of paars. Op hoge feestdagen werden de luiken opengezet zodat men de afbeeldingen uit de Blijde en Droevige geheimen kon bewonderen. Op gewone dagen waren de luiken van het altaar dicht, dan zag men de afbeeldingen van de heilige kerkvaders Augustinus, Ambrosius en Gregorius én van Dominicus, de stichter van Orde waar wij toe behoren. Een groot gebrand-
Enkele jaren geleden stond in het Bisdomblad een arti-
kel over een verborgen schat te Vessem. De aan Sint
Lambertus toegewijde kerk aldaar bleek tot verrassing van velen een tot dan toe
onbekende rijkdom aan schil-deringen te bezitten. Vijftig
jaar eerder waren deze onder een witte verflaag verdwenen maar tijdens een veelomvat-
tende restauratie kwamen de decoraties in 2008 weer aan
het licht. Bloemranken, lelies, papavers, viooltjes, zonne-
bloemen en medaillons met symbolische voorstellingen, geschilderd in vriendelijke,
lichte tinten, sieren nu als van-ouds de wanden en gewelven.
De kunstenaar die al dat moois destijds schilderde was Jos Lommers, een leer-ling van de beroemde Pierre Cuypers, die de kunst uit de Middeleeuwen wilde doen herleven. De trant waarin hij en zijn volgelingen werkten werd bekend als de neogotische stijl. In die stijl werd rond 1880 de Lambertuskerk gebouwd. De lichte kleuren van de schilderingen in de kerk zijn echter uit-zonderlijk voor die tijd en doen eerder denken aan de fresco’s die in zuidelij-ker landen te bewonderen zijn.
Na afronding van de restauratie had het parochiebestuur nog één wens: verwerving van een hoogaltaar ter ver-vanging van het oorspronkelijke altaar dat – eveneens ongeveer vijftig jaar geleden – was afgebroken en waarvan de onderdelen grotendeels verloren waren gegaan. Een nieuw altaar zou de heiligheid van de ruimte nog inten-ser maken. De foto’s op deze pagina’s laten zien dat deze wens is vervuld. Hoe dat kon gebeuren werd op zondag 21 oktober verteld door zuster Tarcisia Vermeulen, Dominicanes van Mariadal die, samen met haar medezuster Mirjam Witte en enkele medewerkers van het bisdom, in de Lambertuskerk waren uitgenodigd om te zien hoe het nieuw verworven altaar - dat in bruikleen is gegeven door de Stichting
19Bisdomblad november 2012
schilderd raam boven het altaar beeldde de Glorievolle gehei-men uit, met Maria als middelpunt. Onze kerk was namelijk toegewijd aan Maria, de Koningin van de Rozenkrans.
Toen onze communiteit te klein werd voor het grote klooster-gebouw in Venlo, verhuisden wij in 1981 naar Berg en Dal. Ons klooster daar was veel kleiner en wij konden het altaar niet meenemen. Het deed ons wel pijn hiervan afscheid te moeten nemen maar het kreeg een mooie plaats in het Museum voor Religieuze Kunst te Uden. Vanuit het muse-um werd het altaar onlangs overgebracht naar de St. Jan in ’s-Hertogenbosch. En nu staat het hier in deze mooie kerk. Wij, Monialen Dominicanessen van Mariadal, die nu in Nijmegen wonen, zijn heel blij dat het altaar weer een plaats heeft gekregen in een liturgische ruimte. Wij hopen dat het mag bijdragen aan de bijzondere, religieuze sfeer die deze mooie Lambertuskerk uitstraalt.’
Op de toespraak van zuster Tarcisia volgde een hartelijk applaus en op uitnodiging van pastoor Verschure, die was voorgegaan in de Eucharistieviering, kon het altaar nader worden bekeken. Dat leverde dankbare reacties en levendige gesprekken op.
Het is te begrijpen dat het voor een gemeenschap, kloosters en parochies, pijnlijk is afstand te moeten doen van ver-trouwde objecten. Te weten echter dat deze in een andere ruimten opnieuw zinvolle functies kunnen krijgen, verzacht in niet geringe mate de pijn. Alleen al om die reden is het van belang dat parochies die genoodzaakt zijn afscheid te nemen van (delen van) hun religieus erfgoed met grote zorgvuldigheid over de herbestemming ervan beslissingen nemen. Het bisdom kan daarbij adviseren zoals dat ook gebeurde met betrekking tot bovengenoemd altaar. Dat het uiteindelijke resultaat hiervan tot tevredenheid stemt van alle betrokkenen, werd door de koster treffend verwoord: ‘Het is alsof het er altijd heeft gestaan’!
zuster Regina Mattens o.p.
(DCKK)
st laMBertUs: een VerHaal Van MOOrd en dOOdslag - en BerOUWLambertus van Maastricht (Landebertus, Lambrecht of
Saint Lambert was bisschop van Maastricht (Tongeren)
tussen 670 en 700, het jaar van zijn dood.
Men neemt aan dat Lambertus in 638 werd geboren.
Hij kwam uit een adellijke familie die zijn basis had in
Maastricht en was een protegé van zijn oom, bisschop
Theodard van Maastricht. Toen Theodard kort na 669
werd vermoord, werd bepaald dat Lambertus bisschop
van Maastricht moest worden. Lambert had banden met
Hugobert en Plectrudis, de eerste vrouw van hofmeier
Pepijn van Herstal (een soort eerste mininster) van
Austrasië, die dit gebied namens de Merovingische konin-
gen bestuurde. Nadat Koning Childerik II in 673 werd
vermoord, kwam de factie van Ebroin, hofmeier van het
vijandige Neustrië, ook in Maastricht de dienst uitmaken.
Lambertus werd uit zijn functie gezet en bracht de jaren
(674 -681) in ballingschap door in de pas opgerichte abdij
van Stavelot. In die periode was Faramundus bisschop
van Maastricht. Na de dood van Ebroin in 681 en de daar-
mee gepaard gaande wijziging in de politieke verhoudin-
gen binnen het Merovingische rijk kon Lambertus in 681
zijn functie opnieuw innemen en keerde hij terug naar zijn
bisdom.
In het gezelschap van Willibrord, die in 691 uit Engeland
was gekomen, predikte Lambertus het evangelie aan de
heidenen aan de benedenloop van de Maas, in het gebied
dat nu Noord-Brabant wordt genoemd. In dit gebied, met
name in ons bisdom, zijn daarom een grote hoeveelheid
kerken aan hem gewijd.
Kort nadat Lambertus' (en Plectrudis') familie Dodo,
een domesticus van Pepijn van Herstal en vermoede-
Na afronding van de restauratie had het parochiebestuur nog één wens: verwerving van een hoogaltaar dat de heiligheid van de ruimte nog intenser zou maken.
lijk de broer van Pepijn van Herstals
tweede vrouw Alpaida, hadden laten
vermoorden, namen Dodo's familieleden,
wiens machtsbasis zich in de buurt van
Luik bevond, wraak door op hun beurt
Lambertus te vermoorden. De officiële
rooms-katholieke versie ziet Lambertus
als een martelaar voor het geloof vanwe-
ge zijn verdediging van de huwelijkstrouw,
door de verbintenis tussen Pepijn met
Alpaida, de broer van Dodo en de moeder
van Karel Martel, aan de kaak te stellen.
Meteen daarop al werd Lambertus
als martelaar vereerd. Hij werd eerst
in Maastricht begraven. Zijn opvolger
Hubertus van Luik, een beschermeling
van Pepijn van Herstal en Alpaida, liet,
op het moment dat hij zelf ook zijn bis-
schopszetel van Maastricht naar Luik
verplaatste, Lambertus zijn overblijfselen
naar Luik brengen. Een nieuwe bisschops-
zetel had zijn eigen heilige nodig. Het was
ietwat ironisch, maar getuigt misschien
ook wel van berouw, dat men voor die rol
een voormalige vijand koos.
Zijn naamdag is op 17 september. Zijn
attribuut is een lans. Lambertus is de
patroon van de textielarbeiders. Het
centrale plein in Luik heet tot op de dag
van vandaag de Place Saint-Lambert. Tot
1794 was de Sint-Lambertuskathedraal
de belangrijkste kerk van het bisdom
Luik.
>>21Bisdomblad november 201220 Bisdomblad november 2012
schilderd raam boven het altaar beeldde de Glorievolle gehei-men uit, met Maria als middelpunt. Onze kerk was namelijk toegewijd aan Maria, de Koningin van de Rozenkrans.
Toen onze communiteit te klein werd voor het grote klooster-gebouw in Venlo, verhuisden wij in 1981 naar Berg en Dal. Ons klooster daar was veel kleiner en wij konden het altaar niet meenemen. Het deed ons wel pijn hiervan afscheid te moeten nemen maar het kreeg een mooie plaats in het Museum voor Religieuze Kunst te Uden. Vanuit het muse-um werd het altaar onlangs overgebracht naar de St. Jan in ’s-Hertogenbosch. En nu staat het hier in deze mooie kerk. Wij, Monialen Dominicanessen van Mariadal, die nu in Nijmegen wonen, zijn heel blij dat het altaar weer een plaats heeft gekregen in een liturgische ruimte. Wij hopen dat het mag bijdragen aan de bijzondere, religieuze sfeer die deze mooie Lambertuskerk uitstraalt.’
Op de toespraak van zuster Tarcisia volgde een hartelijk applaus en op uitnodiging van pastoor Verschure, die was voorgegaan in de Eucharistieviering, kon het altaar nader worden bekeken. Dat leverde dankbare reacties en levendige gesprekken op.
Het is te begrijpen dat het voor een gemeenschap, kloosters en parochies, pijnlijk is afstand te moeten doen van ver-trouwde objecten. Te weten echter dat deze in een andere ruimten opnieuw zinvolle functies kunnen krijgen, verzacht in niet geringe mate de pijn. Alleen al om die reden is het van belang dat parochies die genoodzaakt zijn afscheid te nemen van (delen van) hun religieus erfgoed met grote zorgvuldigheid over de herbestemming ervan beslissingen nemen. Het bisdom kan daarbij adviseren zoals dat ook gebeurde met betrekking tot bovengenoemd altaar. Dat het uiteindelijke resultaat hiervan tot tevredenheid stemt van alle betrokkenen, werd door de koster treffend verwoord: ‘Het is alsof het er altijd heeft gestaan’!
zuster Regina Mattens o.p.
(DCKK)
st laMBertUs: een VerHaal Van MOOrd en dOOdslag - en BerOUWLambertus van Maastricht (Landebertus, Lambrecht of
Saint Lambert was bisschop van Maastricht (Tongeren)
tussen 670 en 700, het jaar van zijn dood.
Men neemt aan dat Lambertus in 638 werd geboren.
Hij kwam uit een adellijke familie die zijn basis had in
Maastricht en was een protegé van zijn oom, bisschop
Theodard van Maastricht. Toen Theodard kort na 669
werd vermoord, werd bepaald dat Lambertus bisschop
van Maastricht moest worden. Lambert had banden met
Hugobert en Plectrudis, de eerste vrouw van hofmeier
Pepijn van Herstal (een soort eerste mininster) van
Austrasië, die dit gebied namens de Merovingische konin-
gen bestuurde. Nadat Koning Childerik II in 673 werd
vermoord, kwam de factie van Ebroin, hofmeier van het
vijandige Neustrië, ook in Maastricht de dienst uitmaken.
Lambertus werd uit zijn functie gezet en bracht de jaren
(674 -681) in ballingschap door in de pas opgerichte abdij
van Stavelot. In die periode was Faramundus bisschop
van Maastricht. Na de dood van Ebroin in 681 en de daar-
mee gepaard gaande wijziging in de politieke verhoudin-
gen binnen het Merovingische rijk kon Lambertus in 681
zijn functie opnieuw innemen en keerde hij terug naar zijn
bisdom.
In het gezelschap van Willibrord, die in 691 uit Engeland
was gekomen, predikte Lambertus het evangelie aan de
heidenen aan de benedenloop van de Maas, in het gebied
dat nu Noord-Brabant wordt genoemd. In dit gebied, met
name in ons bisdom, zijn daarom een grote hoeveelheid
kerken aan hem gewijd.
Kort nadat Lambertus' (en Plectrudis') familie Dodo,
een domesticus van Pepijn van Herstal en vermoede-
Na afronding van de restauratie had het parochiebestuur nog één wens: verwerving van een hoogaltaar dat de heiligheid van de ruimte nog intenser zou maken.
lijk de broer van Pepijn van Herstals
tweede vrouw Alpaida, hadden laten
vermoorden, namen Dodo's familieleden,
wiens machtsbasis zich in de buurt van
Luik bevond, wraak door op hun beurt
Lambertus te vermoorden. De officiële
rooms-katholieke versie ziet Lambertus
als een martelaar voor het geloof vanwe-
ge zijn verdediging van de huwelijkstrouw,
door de verbintenis tussen Pepijn met
Alpaida, de broer van Dodo en de moeder
van Karel Martel, aan de kaak te stellen.
Meteen daarop al werd Lambertus
als martelaar vereerd. Hij werd eerst
in Maastricht begraven. Zijn opvolger
Hubertus van Luik, een beschermeling
van Pepijn van Herstal en Alpaida, liet,
op het moment dat hij zelf ook zijn bis-
schopszetel van Maastricht naar Luik
verplaatste, Lambertus zijn overblijfselen
naar Luik brengen. Een nieuwe bisschops-
zetel had zijn eigen heilige nodig. Het was
ietwat ironisch, maar getuigt misschien
ook wel van berouw, dat men voor die rol
een voormalige vijand koos.
Zijn naamdag is op 17 september. Zijn
attribuut is een lans. Lambertus is de
patroon van de textielarbeiders. Het
centrale plein in Luik heet tot op de dag
van vandaag de Place Saint-Lambert. Tot
1794 was de Sint-Lambertuskathedraal
de belangrijkste kerk van het bisdom
Luik.
>>21Bisdomblad november 201220 Bisdomblad november 2012
23Bisdomblad november 201222 Bisdomblad november 2012
Bisschop wijdt drie transeunte en twee permanente diakens
“Wees niet bang, wees bescheiden, wees dienaar.”
Op zaterdag 10 november zijn in een volle kathedraal door mgr. A. Hurkmans vijf mannen tot diaken gewijd:
drie zogeheten transeunte diakens en twee permanente diakens.
Men smaakt in een zekere zin de vol-heid van het leven. Liefde doet vragen over het leven weg smelten. God is liefde,” aldus mgr Hurkmans die een uitstapje maakte naar het Jaar van het Geloof.
De bisschop sloot ook zijn ogen niet voor de problemen van deze tijd. “Ik begrijp het, u denkt ondertus-sen: spreekt de bisschop niet los van de dagelijkse praktijk om ons heen? Inderdaad, (…) het kwaad dat rijkelijk in de wereld en in de Kerk aanwezig is kan een belemmering zijn voor het geloof. Het kwaad in de Kerk vertroe-belt de liefde. Het kwaad in de Kerk
afgelegd van waar geloof. Nu leven wij echter in een samenleving die in het algemeen gedomineerd wordt door stress. Dit slaat ook terug op de Kerk. Veel kerkelijke, randkerkelijke mensen die weg gegroeid zijn van de Kerk heb-ben vaak scherpe kritiek en deze lijkt voorlopig te groeien. In deze tijd staan wij op de dag van vandaag. Jullie wijde-lingen gaan in deze situatie in dit uur een mooi ambt op jullie nemen.”
Over de roeping zei de bisschop: “God heeft jullie verrijkt met geloof, hoop en liefde. Hij heeft jullie geroepen. Dit heeft een nauwelijks te doorgronden diepte. De profeet Jeremia drukt die diepte uit met de woorden 'Voor ik u in de moederschoot vormde koos ik u uit'. Natuurlijk was ook jullie eerste reactie: moet ik dit doen? Kan ik dit wel? Maar God zegt ook aan jullie: wees niet bang. Zeg niet: ik kan het niet. Ik ben bij jullie om jullie te red-den. Wees niet bang. Als jullie bis-schop raad Ik jullie aan in gebed vaak
stil te staan bij het ontwaken van je roeping bij de vorming van je roeping en bij de bevestiging van je roeping in de wijding. Overweeg steeds weer hoe mysterievol je leven is. Dan ben je dicht bij God. Wees niet bang nu je uitgezonden wordt om taken op te nemen in de Kerk. Wees niet bang om de raadgeving die Jezus jullie in het Evangelie van vandaag meegeeft toe te passen. Laat je niet voorstaan op je positie. Wees bescheiden. Wees dienaar. Blijf verder openstaan voor alle mensen. Luister ook eerlijk naar de mensen die pijn opgelopen hebben aan de Kerk. Mensen die soms harde kritiek uiten. Veroordeel ze niet. Zie in hen geen vijanden. Tracht hen stap voor stap te brengen tot de kern van het leven, opdat ze God en de naaste gaan beminnen.”
Jaap van Eeden
verhult de hoop. De geschiedenis van de Kerk van Nederland is er wellicht debet aan dat het schip van de Kerk bij ons nu in een zware storm terecht is gekomen. Van 1850 tot 1950 is de groei van de Kerk en de emancipatie van de katholieke in ons land hand in hand gegaan. Hebben die ontwikkelingen er aan bijgedragen dat er in de Kerk teveel macht was? Heeft het klerikalisme daardoor te ruime kansen gekregen? Is hierdoor de Kerk van het rijke Roomse leven ook niet te veel een triomfantalis-tische Kerk geworden?”
Toch was het nooit zo, vervolgde hij, dat het alleen maar negatief was. “Er zijn steeds gezagvolle, geestelijke lei-ders geweest die de Kerk en de gelo-vigen de juiste weg hebben gewezen.” Mgr. Hurkmans wees op Romano Guardini, Paus Johannes Paulus II, paus Benedictus XVI en dichterbij op mgr. J. Lescrauwaet. “Iedere tijd heeft grote heiligen voortgebracht die met heel hun leven getuigenis hebben
“Overweeg steeds weer hoe mysterievol je leven is. Dan ben je dicht bij God. ”
Christoffelparochie te West Maas en Waal) en Bas Leijtens, die werkt in Valkenswaard.
In zijn homilie ging bisschop Hurkmans in op het wapen van de lief-de, die de bron van het geloof is. “Door een vertrouwensband met God aan te gaan mag een mens putten uit de bron van de liefde. God is liefde. Die liefde verlicht heel het leven, laat het stralen, liefde doet het leven ervaren als zinvol.
Voor Peter Koen, Bart Theunissen en Harm Eskes, studenten van het Sint-Janscentrum, is het een belangrijke stap in de richting van hun priester-wijding. Tussen priesterwijding en (transeunte) diakenwijding zit door-gaans een periode van ongeveer een half jaar.Naast de priesterstudenten wijdde de bisschop ook twee permanente diakens: Peter Buys (die benoemd wordt bij pastoor Massaer in de Sint-
23Bisdomblad november 201222 Bisdomblad november 2012
Bisschop wijdt drie transeunte en twee permanente diakens
“Wees niet bang, wees bescheiden, wees dienaar.”
Op zaterdag 10 november zijn in een volle kathedraal door mgr. A. Hurkmans vijf mannen tot diaken gewijd:
drie zogeheten transeunte diakens en twee permanente diakens.
Men smaakt in een zekere zin de vol-heid van het leven. Liefde doet vragen over het leven weg smelten. God is liefde,” aldus mgr Hurkmans die een uitstapje maakte naar het Jaar van het Geloof.
De bisschop sloot ook zijn ogen niet voor de problemen van deze tijd. “Ik begrijp het, u denkt ondertus-sen: spreekt de bisschop niet los van de dagelijkse praktijk om ons heen? Inderdaad, (…) het kwaad dat rijkelijk in de wereld en in de Kerk aanwezig is kan een belemmering zijn voor het geloof. Het kwaad in de Kerk vertroe-belt de liefde. Het kwaad in de Kerk
afgelegd van waar geloof. Nu leven wij echter in een samenleving die in het algemeen gedomineerd wordt door stress. Dit slaat ook terug op de Kerk. Veel kerkelijke, randkerkelijke mensen die weg gegroeid zijn van de Kerk heb-ben vaak scherpe kritiek en deze lijkt voorlopig te groeien. In deze tijd staan wij op de dag van vandaag. Jullie wijde-lingen gaan in deze situatie in dit uur een mooi ambt op jullie nemen.”
Over de roeping zei de bisschop: “God heeft jullie verrijkt met geloof, hoop en liefde. Hij heeft jullie geroepen. Dit heeft een nauwelijks te doorgronden diepte. De profeet Jeremia drukt die diepte uit met de woorden 'Voor ik u in de moederschoot vormde koos ik u uit'. Natuurlijk was ook jullie eerste reactie: moet ik dit doen? Kan ik dit wel? Maar God zegt ook aan jullie: wees niet bang. Zeg niet: ik kan het niet. Ik ben bij jullie om jullie te red-den. Wees niet bang. Als jullie bis-schop raad Ik jullie aan in gebed vaak
stil te staan bij het ontwaken van je roeping bij de vorming van je roeping en bij de bevestiging van je roeping in de wijding. Overweeg steeds weer hoe mysterievol je leven is. Dan ben je dicht bij God. Wees niet bang nu je uitgezonden wordt om taken op te nemen in de Kerk. Wees niet bang om de raadgeving die Jezus jullie in het Evangelie van vandaag meegeeft toe te passen. Laat je niet voorstaan op je positie. Wees bescheiden. Wees dienaar. Blijf verder openstaan voor alle mensen. Luister ook eerlijk naar de mensen die pijn opgelopen hebben aan de Kerk. Mensen die soms harde kritiek uiten. Veroordeel ze niet. Zie in hen geen vijanden. Tracht hen stap voor stap te brengen tot de kern van het leven, opdat ze God en de naaste gaan beminnen.”
Jaap van Eeden
verhult de hoop. De geschiedenis van de Kerk van Nederland is er wellicht debet aan dat het schip van de Kerk bij ons nu in een zware storm terecht is gekomen. Van 1850 tot 1950 is de groei van de Kerk en de emancipatie van de katholieke in ons land hand in hand gegaan. Hebben die ontwikkelingen er aan bijgedragen dat er in de Kerk teveel macht was? Heeft het klerikalisme daardoor te ruime kansen gekregen? Is hierdoor de Kerk van het rijke Roomse leven ook niet te veel een triomfantalis-tische Kerk geworden?”
Toch was het nooit zo, vervolgde hij, dat het alleen maar negatief was. “Er zijn steeds gezagvolle, geestelijke lei-ders geweest die de Kerk en de gelo-vigen de juiste weg hebben gewezen.” Mgr. Hurkmans wees op Romano Guardini, Paus Johannes Paulus II, paus Benedictus XVI en dichterbij op mgr. J. Lescrauwaet. “Iedere tijd heeft grote heiligen voortgebracht die met heel hun leven getuigenis hebben
“Overweeg steeds weer hoe mysterievol je leven is. Dan ben je dicht bij God. ”
Christoffelparochie te West Maas en Waal) en Bas Leijtens, die werkt in Valkenswaard.
In zijn homilie ging bisschop Hurkmans in op het wapen van de lief-de, die de bron van het geloof is. “Door een vertrouwensband met God aan te gaan mag een mens putten uit de bron van de liefde. God is liefde. Die liefde verlicht heel het leven, laat het stralen, liefde doet het leven ervaren als zinvol.
Voor Peter Koen, Bart Theunissen en Harm Eskes, studenten van het Sint-Janscentrum, is het een belangrijke stap in de richting van hun priester-wijding. Tussen priesterwijding en (transeunte) diakenwijding zit door-gaans een periode van ongeveer een half jaar.Naast de priesterstudenten wijdde de bisschop ook twee permanente diakens: Peter Buys (die benoemd wordt bij pastoor Massaer in de Sint-
Bij de opening van het Tweede Vaticaans Concilie zei paus Johannes XXIII dat het hem ging om een hernieuwing van de ontmoeting met de verrezen Heer. Vijftig jaar later zegt paus
Benedictus XVI in zijn brief Porta Fidei - waarin hij het Jaar van het Geloof aankondigt - vrijwel hetzelfde: Ik wens dat velen tot
een (hernieuwde) ontmoeting met Christus mogen komen.
Paus Johannes XXIII wilde met het oecu-
menisch concilie “een hernieuwing van
de ontmoeting met de verrezen Christus,
tot heil en vreugde van de mensen.” Die
ontmoeting van Jezus met iedereen was
essentieel. En is ook de rode draad die
door de zestien goedgekeurde documen-
ten van het concilie loopt. We zijn geroe-
pen door Gods Woord, voor het leven van
de wereld.
De rode draad valt het duidelijkst op als
we kijken naar de vier voornaamste docu-
menten, de constituties.
In de constitutie die het heeft over Gods
Woord in de Schriften (Dei Verbum) horen
we wie wij zijn als christenen in de wereld
en wat God ten diepste met ons voor-
hele wereld, door te luisteren, in de bood-
schap van het heil moge geloven; opdat
ze door te geloven, mag hopen; en door te
hopen, liefhebben.”
Wat doet dus de Kerk? “Het Woord van
God beluisteren en verkondigen.” Hier
wordt veel gezegd in weinig woorden. De
Kerk is niet zozeer een strakke structuur,
als wel een gemeenschap die aandacht
heeft voor Gods Woord van liefde. Ze wil
er anderen gastvrij in laten delen. De Kerk
is geen gesloten burcht. Ze biedt een
weerschijn van het ‘licht der wereld’, zoals
dat terecht staat aan de aanvang van die
andere belangrijke constitutie: die over de
Kerk, Lumen gentium.
Dat Lumen gentium of Licht der wereld
is natuurlijk niet de Kerk op zichzelf. Het
gaat over Jezus, het ware licht dat elke
mens verlicht. Die grote klemtoon op
Jezus merken we ook in onze constitutie
over Het Woord van God (Dei Verbum).
Die titel verwijst niet enkel naar Gods
spreken, maar even goed naar Jezus, hét
Woord van God in persoon (Joh. 1,1).
initiatiesacramenten: ‘Leven vanuit de
Eucharistie’ en ‘Leven vanuit Doopsel en
Vormsel’. De cursussen zijn geen liturgi-
sche instructie over hoe de sacramenten
gevierd moeten worden, ook geen theo-
logische uiteenzetting over de sacramen-
ten. Beschouw het als mystagogische
catechese, dat wil zeggen als een voort-
gaande initiatie die het mysterie dichterbij
probeert te brengen en de rijkdom ervan
wil ontvouwen, opdat er daadwerkelijk
vanuit de sacramenten geleefd kan wordt.
De eerste cursus die wordt aangeboden
gaat over de Eucharistie, de cursus over
Doopsel en Vormsel volgt op een later
moment in het Jaar van het Geloof.
Ellen Kleinpenning
heeft. In het voorwoord van de constitutie
spreekt de Kerk over zichzelf, maar ook
over de hele Kerk die ze vertegenwoordigt:
“het WOORD VAN GOD met heilige eerbied
beluisterend en met vrijmoedigheid ver-
kondigend, geeft de heilige kerkvergade-
ring gehoor aan de woorden van de heilige
Johannes, die zegt: ‘Wij verkondigen u
het eeuwige Leven, dat bij de Vader was
en aan ons is verschenen; wat wij gezien
en gehoord hebben, dat verkondigen wij
ook u, opdat gij gemeenschap mag heb-
ben met ons. En onze gemeenschap is er
een met de Vader en met Jezus Christus,
zijn Zoon’ (1 Joh. 1,2-3). Daarom stelt het
concilie zich ten doel, de waarachtige leer
over de goddelijke openbaring en over het
doorgeven ervan voor te leggen, opdat de
leven met de zwaksten, kan iets oplichten
van God, die liefde is. De beginwoorden
van de constitutie over de Kerk in deze
tijd (Gaudium et Spes) verwoord het als
volgt: “Vreugde en hoop, verdriet en angst
van de mensen van vandaag, vooral van
de armen en van hen die, hoe ook, te
lijden hebben, zijn evenzeer de vreugde
en de hoop, het verdriet en de angst van
de leerlingen van Christus: er is werke-
lijk niets bij mensen te vinden dat geen
weerklank vindt in hun hart. Daarom voelt
de Kerk zich werkelijk intiem verbonden
met het mensdom en zijn geschiedenis.
De Kerkgemeenschap bestaat immers uit
mensen, die de boodschap van het heil
ontvingen om ze aan allen te verkondi-
gen.”
Nu, vijftig jaar na aanvang van het Tweede
Vaticaans Concilie, komt paus Benedictus
XVI op de essentie van het concilie en
de documenten terug, als hij de wens
uitspreekt dat velen tot een (hernieuwde)
ontmoeting met Christus mogen komen.
Hij hoopt dat het streven wordt gewekt
om het geloof in zijn volheid en met het
hernieuwde overtuiging te belijden, dat de
viering van het geloof in de liturgie, en in
het bijzonder in de Eucharistie, wordt geïn-
tensiveerd en dat de getuigenis van het
geloof door de gelovige in het leven van
alle dag groeit in geloofwaardigheid. De
paus heeft hierbij de gelovigen op het oog
die nu de Kerk vormen. De gelovigen die
de nieuwe evangelisatie, de verkondiging
van de Blijde Boodschap aan de mensen
die nog niet van Christus hebben gehoord
en Hem nog niet hebben ontmoet, gestal-
te (gaan) geven.
Om te helpen dat deze wens vervuld
wordt, biedt het bisdom in dit Jaar van
het Geloof twee cursussen aan rond de
Hoe raken we God op het spoor in een
geseculariseerde wereld? De Bijbel valt
niet ronduit samen met Gods Woord,
maar vertelt hoe mensen Hem hebben
ervaren vanuit Gods Geest. Precies in
die Geest moeten we de Schriften lezen.
Na zorgvuldige lezing en overweging kan
Gods Woord zich aan ons opnieuw laten
horen in onze nieuwe situatie. Dat wonder
van Gods openbaring steunt op Gods
aanwezigheid: niet enkel in de Bijbelse
geschiedenis, maar ook in onze moderne
geschiedenis.
Ons hart kan er het meest voor open
komen, als we door God zijn samenge-
roepen in de liturgie en daar de Schriften
beluisteren. De concilietekst over de
liturgie (Sacrosanctum concilium) zegt
heel mooi wat God doet in de viering:
“Persoonlijk is Hij aanwezig in zijn Woord,
want Hijzelf spreekt, wanneer de heilige
Schriften in de Kerk gelezen worden.”
Het veronderstelt natuurlijk dat de viering
in de Kerk verstaanbaar is. Dat vergt niet
enkel liturgieën in de volkstaal, maar ook
eenvoudige riten, twee zaken waar de con-
cilievaders veel voor geijverd hebben.
Wellicht is de beste plaats om Gods
Woord te verstaan nog wel het dagelijkse
leven in Jezus’ Geest. Als we met aan-
dacht en in gebed de Schrift overwegen,
kunnen onze ogen geopend worden. Dat
gebeurde niet alleen ten tijde van de pro-
feten of van Jezus, maar evenzeer in een
moderne samenleving. Het vergt dat we
de tekens van de tijd verstaan. Dat we
samen bidden, maar ook overleggen en
uitwisselen van hoog tot laag.
Wat de kerkgemeenschap door haar
manier van leven uiteindelijk moet wor-
den, is zout der aarde en licht der wereld.
Ze is er niet voor zichzelf, maar voor Gods
ruime wereld. Ze moet dienen. Door te
Ontmoeting met de verrezen Christus
Leven vanuit de EucharistieZes bijeenkomsten met vragen voor thuis, conferen-
ties en groepsopdrachten.
Waarover? De dagen van Christus’ lijden, sterven en
verrijzen; de voetwassing; de bruiloft van Kana; de
broodvermenigvuldiging; de Emmausgangers en de
zending; de ontvangen overlevering doorgeven.
Voor wie? Alle gelovigen die met (enige) regelmaat
Eucharistie vieren.
Waar en wanneer? In Eindhoven op woensdagavond
28 november, 12 december, 19 december, 9 januari,
23 januari en 30 januari. In Nijmegen op donderdag-
avond 29 november, 13 december, 20 december, 10
januari, 24 januari, 31 januari.
informatie en aanmelding: Secretariaat Diocesaan
Vormingscentrum, t.a.v. mevrouw Anja van der Els,
Postbus 1070, 5211 KL ’s-Hertogenbosch.
E-mail: [email protected]
Caravaggio: De maaltijd in Emmaus (1601). Londen, National Gallery
25Bisdomblad november 201224 Bisdomblad november 2012
Bij de opening van het Tweede Vaticaans Concilie zei paus Johannes XXIII dat het hem ging om een hernieuwing van de ontmoeting met de verrezen Heer. Vijftig jaar later zegt paus
Benedictus XVI in zijn brief Porta Fidei - waarin hij het Jaar van het Geloof aankondigt - vrijwel hetzelfde: Ik wens dat velen tot
een (hernieuwde) ontmoeting met Christus mogen komen.
Paus Johannes XXIII wilde met het oecu-
menisch concilie “een hernieuwing van
de ontmoeting met de verrezen Christus,
tot heil en vreugde van de mensen.” Die
ontmoeting van Jezus met iedereen was
essentieel. En is ook de rode draad die
door de zestien goedgekeurde documen-
ten van het concilie loopt. We zijn geroe-
pen door Gods Woord, voor het leven van
de wereld.
De rode draad valt het duidelijkst op als
we kijken naar de vier voornaamste docu-
menten, de constituties.
In de constitutie die het heeft over Gods
Woord in de Schriften (Dei Verbum) horen
we wie wij zijn als christenen in de wereld
en wat God ten diepste met ons voor-
hele wereld, door te luisteren, in de bood-
schap van het heil moge geloven; opdat
ze door te geloven, mag hopen; en door te
hopen, liefhebben.”
Wat doet dus de Kerk? “Het Woord van
God beluisteren en verkondigen.” Hier
wordt veel gezegd in weinig woorden. De
Kerk is niet zozeer een strakke structuur,
als wel een gemeenschap die aandacht
heeft voor Gods Woord van liefde. Ze wil
er anderen gastvrij in laten delen. De Kerk
is geen gesloten burcht. Ze biedt een
weerschijn van het ‘licht der wereld’, zoals
dat terecht staat aan de aanvang van die
andere belangrijke constitutie: die over de
Kerk, Lumen gentium.
Dat Lumen gentium of Licht der wereld
is natuurlijk niet de Kerk op zichzelf. Het
gaat over Jezus, het ware licht dat elke
mens verlicht. Die grote klemtoon op
Jezus merken we ook in onze constitutie
over Het Woord van God (Dei Verbum).
Die titel verwijst niet enkel naar Gods
spreken, maar even goed naar Jezus, hét
Woord van God in persoon (Joh. 1,1).
initiatiesacramenten: ‘Leven vanuit de
Eucharistie’ en ‘Leven vanuit Doopsel en
Vormsel’. De cursussen zijn geen liturgi-
sche instructie over hoe de sacramenten
gevierd moeten worden, ook geen theo-
logische uiteenzetting over de sacramen-
ten. Beschouw het als mystagogische
catechese, dat wil zeggen als een voort-
gaande initiatie die het mysterie dichterbij
probeert te brengen en de rijkdom ervan
wil ontvouwen, opdat er daadwerkelijk
vanuit de sacramenten geleefd kan wordt.
De eerste cursus die wordt aangeboden
gaat over de Eucharistie, de cursus over
Doopsel en Vormsel volgt op een later
moment in het Jaar van het Geloof.
Ellen Kleinpenning
heeft. In het voorwoord van de constitutie
spreekt de Kerk over zichzelf, maar ook
over de hele Kerk die ze vertegenwoordigt:
“het WOORD VAN GOD met heilige eerbied
beluisterend en met vrijmoedigheid ver-
kondigend, geeft de heilige kerkvergade-
ring gehoor aan de woorden van de heilige
Johannes, die zegt: ‘Wij verkondigen u
het eeuwige Leven, dat bij de Vader was
en aan ons is verschenen; wat wij gezien
en gehoord hebben, dat verkondigen wij
ook u, opdat gij gemeenschap mag heb-
ben met ons. En onze gemeenschap is er
een met de Vader en met Jezus Christus,
zijn Zoon’ (1 Joh. 1,2-3). Daarom stelt het
concilie zich ten doel, de waarachtige leer
over de goddelijke openbaring en over het
doorgeven ervan voor te leggen, opdat de
leven met de zwaksten, kan iets oplichten
van God, die liefde is. De beginwoorden
van de constitutie over de Kerk in deze
tijd (Gaudium et Spes) verwoord het als
volgt: “Vreugde en hoop, verdriet en angst
van de mensen van vandaag, vooral van
de armen en van hen die, hoe ook, te
lijden hebben, zijn evenzeer de vreugde
en de hoop, het verdriet en de angst van
de leerlingen van Christus: er is werke-
lijk niets bij mensen te vinden dat geen
weerklank vindt in hun hart. Daarom voelt
de Kerk zich werkelijk intiem verbonden
met het mensdom en zijn geschiedenis.
De Kerkgemeenschap bestaat immers uit
mensen, die de boodschap van het heil
ontvingen om ze aan allen te verkondi-
gen.”
Nu, vijftig jaar na aanvang van het Tweede
Vaticaans Concilie, komt paus Benedictus
XVI op de essentie van het concilie en
de documenten terug, als hij de wens
uitspreekt dat velen tot een (hernieuwde)
ontmoeting met Christus mogen komen.
Hij hoopt dat het streven wordt gewekt
om het geloof in zijn volheid en met het
hernieuwde overtuiging te belijden, dat de
viering van het geloof in de liturgie, en in
het bijzonder in de Eucharistie, wordt geïn-
tensiveerd en dat de getuigenis van het
geloof door de gelovige in het leven van
alle dag groeit in geloofwaardigheid. De
paus heeft hierbij de gelovigen op het oog
die nu de Kerk vormen. De gelovigen die
de nieuwe evangelisatie, de verkondiging
van de Blijde Boodschap aan de mensen
die nog niet van Christus hebben gehoord
en Hem nog niet hebben ontmoet, gestal-
te (gaan) geven.
Om te helpen dat deze wens vervuld
wordt, biedt het bisdom in dit Jaar van
het Geloof twee cursussen aan rond de
Hoe raken we God op het spoor in een
geseculariseerde wereld? De Bijbel valt
niet ronduit samen met Gods Woord,
maar vertelt hoe mensen Hem hebben
ervaren vanuit Gods Geest. Precies in
die Geest moeten we de Schriften lezen.
Na zorgvuldige lezing en overweging kan
Gods Woord zich aan ons opnieuw laten
horen in onze nieuwe situatie. Dat wonder
van Gods openbaring steunt op Gods
aanwezigheid: niet enkel in de Bijbelse
geschiedenis, maar ook in onze moderne
geschiedenis.
Ons hart kan er het meest voor open
komen, als we door God zijn samenge-
roepen in de liturgie en daar de Schriften
beluisteren. De concilietekst over de
liturgie (Sacrosanctum concilium) zegt
heel mooi wat God doet in de viering:
“Persoonlijk is Hij aanwezig in zijn Woord,
want Hijzelf spreekt, wanneer de heilige
Schriften in de Kerk gelezen worden.”
Het veronderstelt natuurlijk dat de viering
in de Kerk verstaanbaar is. Dat vergt niet
enkel liturgieën in de volkstaal, maar ook
eenvoudige riten, twee zaken waar de con-
cilievaders veel voor geijverd hebben.
Wellicht is de beste plaats om Gods
Woord te verstaan nog wel het dagelijkse
leven in Jezus’ Geest. Als we met aan-
dacht en in gebed de Schrift overwegen,
kunnen onze ogen geopend worden. Dat
gebeurde niet alleen ten tijde van de pro-
feten of van Jezus, maar evenzeer in een
moderne samenleving. Het vergt dat we
de tekens van de tijd verstaan. Dat we
samen bidden, maar ook overleggen en
uitwisselen van hoog tot laag.
Wat de kerkgemeenschap door haar
manier van leven uiteindelijk moet wor-
den, is zout der aarde en licht der wereld.
Ze is er niet voor zichzelf, maar voor Gods
ruime wereld. Ze moet dienen. Door te
Ontmoeting met de verrezen Christus
Leven vanuit de EucharistieZes bijeenkomsten met vragen voor thuis, conferen-
ties en groepsopdrachten.
Waarover? De dagen van Christus’ lijden, sterven en
verrijzen; de voetwassing; de bruiloft van Kana; de
broodvermenigvuldiging; de Emmausgangers en de
zending; de ontvangen overlevering doorgeven.
Voor wie? Alle gelovigen die met (enige) regelmaat
Eucharistie vieren.
Waar en wanneer? In Eindhoven op woensdagavond
28 november, 12 december, 19 december, 9 januari,
23 januari en 30 januari. In Nijmegen op donderdag-
avond 29 november, 13 december, 20 december, 10
januari, 24 januari, 31 januari.
informatie en aanmelding: Secretariaat Diocesaan
Vormingscentrum, t.a.v. mevrouw Anja van der Els,
Postbus 1070, 5211 KL ’s-Hertogenbosch.
E-mail: [email protected]
Caravaggio: De maaltijd in Emmaus (1601). Londen, National Gallery
25Bisdomblad november 201224 Bisdomblad november 2012
Drukbezochte Sint Hubertusviering in De Moer
In Loon op Zand en het daar-bij behorende kerkdorp De Moer zijn in het weekend van 3 en 4 november twee bij-zondere vieringen geweest onder de bescherming van de heilige Hubertus. Volgens een oude traditie werd het Hubertusbrood, de zogenoemde Hubkes, gewijd en in De Moer vond op zondag rond het mid-daguur voor het eerst een viering plaats waarin jagers, paarden en honden gezegend werden.
Pastoor Peter Luijcks heette de toegestroomde schare wel-kom in De Moer. Vanachter een geïmproviseerd 'altaar', dat op het kerkpleintje was opgesteld, sprak hij enkele gebeden uit, las hij een passage uit het Evangelie voor en preekte hij over heilige Hubertus (655-727), de laatste bisschop van Maastricht en de eerste bisschop van Luik. Sint Hubertus staat bekend als patroonheilige van de jacht. Ons bisdom kent vier schuttersgilden die naar hem genoemd zijn. Het Hubertusbrood hoort bij het Hubertusfeest (3 novem-ber). Brood gezegend tijdens het Hubertusfeest, moet mens en dier vrijwaren van ziekten zoals de hondsdolheid. In Brabant zijn er nog tal van bakkers en supermarkten die op of rond zijn feestdag deze hubkes, meestal in de vorm van
Nieuwe parochie St Jan de Doper (Waalwijk-Waspik) zonder neobyzan-tijnse St JanskerkDe nieuwe parochie die per 2013 ontstaat uit de fusie van de geloofsgemeenschappen in Waalwijk en Waspik, gaat Parochie St. Jan de Doper heten. Dat is onlangs aan de betreffende parochies in een voorleesbrief meegedeeld. Omdat de St. Clemenskerk in het centrum van Waalwijk nog maar kortgeleden volledig gerestaureerd is, blijft deze, naast de Bartholomeuskerk en de Antoniuskerk, geopend. De Clemenskerk is qua kostenstructuur aanmerkelijk gunstiger dan de neobyzantijnse St. Jan in het hart van Waalwijk. Voor de laatste wordt met het oog op de toekomst daarom een andere, niet-kerkelijke bestemming gezocht. Dat is het voor-nemen van de Bisdomstaf.
witte bolletjes, verkopen. In De Moer waren het smakelijke krentenbolletjes.
Hubertus was een zoon van de hertog van Aquitanië en leidde een werelds leven. Op Goede Vrijdag van het jaar 683 ging hij op jacht, hoewel dat een zeer oneerbiedige activiteit was op die dag. Hubertus ontdekte een groot hert, en joeg er achteraan met zijn honden. Toen hij het hert bijna te pakken had en het dier zich naar hem toekeerde, verscheen er een lichtend kruis tussen het gewei. Een stem zei hem naar bisschop Lambertus van Maastricht te gaan, hetgeen geschiedde.
Omdat eerst gestart zal worden met het vinden van een geschikte herbestemming voor de Sint-Jan, zal er voor de meest getroffen parochianen gelukkig wel sprake zijn van een periode van gewenning, van verder naar elkaar toe-groeien en van thuis worden in de andere kerkgebouwen in de nieuwe parochie, staat in de brief die is ondertekend door hulpbisschop R. Mutsaerts.Op korte termijn zal een bijeenkomst voor de parochianen worden georganiseerd om dit voornemen te bespreken. Na verwerking van de reacties en de behandeling in de priester-raad zal tot een definitief besluit worden gekomen. Deken M. Dorssers wordt pastoor van de nieuwe parochie.
Verlos ons, Heer, van alle kwaad
Waar wij als katholieken in ons persoonlijke gebed na het Onze
Vader meestal ‘amen’ zeggen, is het in de protestantse tra-
ditie gebruikelijk om direct na de woorden van Jezus nog een
extra zin te bidden: ‘Want van U is het Koninkrijk en de kracht
en de heerlijkheid in eeuwigheid.’ Deze doxologie (lofprijzing
van Gods heerlijkheid) is echter niet afkomstig uit de evange-
liën, maar uit enkele vroeg-christelijke geschriften (Didachè
8,2 en Apostolische Constituties 7,24,1).
In de rooms-katholieke liturgie wordt deze doxologie ook gebe-
den; en wel, net als het Onze Vader, door alle gelovigen geza-
menlijk. Maar tussen het gebed des Heren en de lofprijzing
bidt de priester een gebed dat we ‘het embolisme’ noemen.
Embolisme betekent toevoeging. De term kan gebruikt worden
voor iedere uitweiding, maar is speciaal van toepassing op het
gebed dat voortborduurt op de laatste zin van het Onze Vader.
De Catechismus van de Katholieke Kerk verklaart (in nummer
2854) de inhoud van dit gebed aldus: ‘In deze afsluitende bede
brengt de kerk heel de ellende van de wereld tot de Vader.
Met de verlossing uit al het kwaad dat de mensheid neerdrukt,
smeekt zij de kostbare gave van de vrede af en de genade van
de volhardende verwachting van de wederkomst van Christus.
Door zo te bidden loopt zij in de nederigheid van het geloof voor-
uit op het moment waarop alles en iedereen onder één hoofd
wordt gebracht in Hem die "de sleutels van de dood en het
dodenrijk heeft" (Apok 1,18), "'die is en die was en die komt',
de Albeheerser" (Apok. 1,8).’
In het embolisme bidden we om dingen waar wij als mensen ten
diepste naar verlangen: vrijheid, vrede en hoop. In het christelijk
geloof vatten we dat met één woord samen, namelijk ‘verlos-
sing’. Het embolisme raakt aldus de kern van wat wij geloven.
Dienst Liturgie
In de Mis bidt de priester na het Onze Vader het onderstaande korte gebed. Waartoe dient dat?Het Onze Vader is het gebed dat Jezus zelf aan Zijn leerlingen geleerd heeft (Matteüs 6,9-13 en Lucas 11,2-4). Het is een heel kostbaar gebed, want als we deze woorden uitspreken, bidden we zoals Jezus. Sterker nog: we gaan er mee binnen in het bidden van Jezus zelf en in Zijn relatie tot de Vader. Het is daarom goed dat in de liturgie dit bijzondere gebed wordt gebeden door allen die kind van God zijn.
Verlos ons, Heer, van alle kwaad, geef vrede in onze dagen, dat wij gesteund door uw barmhartigheid, vrij mogen zijn van zonde, en beveiligd tegen alle onrust: hoopvol wachtend op de komst van Jezus, Messias, uw Zoon.
27Bisdomblad november 201226 Bisdomblad november 2012
Drukbezochte Sint Hubertusviering in De Moer
In Loon op Zand en het daar-bij behorende kerkdorp De Moer zijn in het weekend van 3 en 4 november twee bij-zondere vieringen geweest onder de bescherming van de heilige Hubertus. Volgens een oude traditie werd het Hubertusbrood, de zogenoemde Hubkes, gewijd en in De Moer vond op zondag rond het mid-daguur voor het eerst een viering plaats waarin jagers, paarden en honden gezegend werden.
Pastoor Peter Luijcks heette de toegestroomde schare wel-kom in De Moer. Vanachter een geïmproviseerd 'altaar', dat op het kerkpleintje was opgesteld, sprak hij enkele gebeden uit, las hij een passage uit het Evangelie voor en preekte hij over heilige Hubertus (655-727), de laatste bisschop van Maastricht en de eerste bisschop van Luik. Sint Hubertus staat bekend als patroonheilige van de jacht. Ons bisdom kent vier schuttersgilden die naar hem genoemd zijn. Het Hubertusbrood hoort bij het Hubertusfeest (3 novem-ber). Brood gezegend tijdens het Hubertusfeest, moet mens en dier vrijwaren van ziekten zoals de hondsdolheid. In Brabant zijn er nog tal van bakkers en supermarkten die op of rond zijn feestdag deze hubkes, meestal in de vorm van
Nieuwe parochie St Jan de Doper (Waalwijk-Waspik) zonder neobyzan-tijnse St JanskerkDe nieuwe parochie die per 2013 ontstaat uit de fusie van de geloofsgemeenschappen in Waalwijk en Waspik, gaat Parochie St. Jan de Doper heten. Dat is onlangs aan de betreffende parochies in een voorleesbrief meegedeeld. Omdat de St. Clemenskerk in het centrum van Waalwijk nog maar kortgeleden volledig gerestaureerd is, blijft deze, naast de Bartholomeuskerk en de Antoniuskerk, geopend. De Clemenskerk is qua kostenstructuur aanmerkelijk gunstiger dan de neobyzantijnse St. Jan in het hart van Waalwijk. Voor de laatste wordt met het oog op de toekomst daarom een andere, niet-kerkelijke bestemming gezocht. Dat is het voor-nemen van de Bisdomstaf.
witte bolletjes, verkopen. In De Moer waren het smakelijke krentenbolletjes.
Hubertus was een zoon van de hertog van Aquitanië en leidde een werelds leven. Op Goede Vrijdag van het jaar 683 ging hij op jacht, hoewel dat een zeer oneerbiedige activiteit was op die dag. Hubertus ontdekte een groot hert, en joeg er achteraan met zijn honden. Toen hij het hert bijna te pakken had en het dier zich naar hem toekeerde, verscheen er een lichtend kruis tussen het gewei. Een stem zei hem naar bisschop Lambertus van Maastricht te gaan, hetgeen geschiedde.
Omdat eerst gestart zal worden met het vinden van een geschikte herbestemming voor de Sint-Jan, zal er voor de meest getroffen parochianen gelukkig wel sprake zijn van een periode van gewenning, van verder naar elkaar toe-groeien en van thuis worden in de andere kerkgebouwen in de nieuwe parochie, staat in de brief die is ondertekend door hulpbisschop R. Mutsaerts.Op korte termijn zal een bijeenkomst voor de parochianen worden georganiseerd om dit voornemen te bespreken. Na verwerking van de reacties en de behandeling in de priester-raad zal tot een definitief besluit worden gekomen. Deken M. Dorssers wordt pastoor van de nieuwe parochie.
Verlos ons, Heer, van alle kwaad
Waar wij als katholieken in ons persoonlijke gebed na het Onze
Vader meestal ‘amen’ zeggen, is het in de protestantse tra-
ditie gebruikelijk om direct na de woorden van Jezus nog een
extra zin te bidden: ‘Want van U is het Koninkrijk en de kracht
en de heerlijkheid in eeuwigheid.’ Deze doxologie (lofprijzing
van Gods heerlijkheid) is echter niet afkomstig uit de evange-
liën, maar uit enkele vroeg-christelijke geschriften (Didachè
8,2 en Apostolische Constituties 7,24,1).
In de rooms-katholieke liturgie wordt deze doxologie ook gebe-
den; en wel, net als het Onze Vader, door alle gelovigen geza-
menlijk. Maar tussen het gebed des Heren en de lofprijzing
bidt de priester een gebed dat we ‘het embolisme’ noemen.
Embolisme betekent toevoeging. De term kan gebruikt worden
voor iedere uitweiding, maar is speciaal van toepassing op het
gebed dat voortborduurt op de laatste zin van het Onze Vader.
De Catechismus van de Katholieke Kerk verklaart (in nummer
2854) de inhoud van dit gebed aldus: ‘In deze afsluitende bede
brengt de kerk heel de ellende van de wereld tot de Vader.
Met de verlossing uit al het kwaad dat de mensheid neerdrukt,
smeekt zij de kostbare gave van de vrede af en de genade van
de volhardende verwachting van de wederkomst van Christus.
Door zo te bidden loopt zij in de nederigheid van het geloof voor-
uit op het moment waarop alles en iedereen onder één hoofd
wordt gebracht in Hem die "de sleutels van de dood en het
dodenrijk heeft" (Apok 1,18), "'die is en die was en die komt',
de Albeheerser" (Apok. 1,8).’
In het embolisme bidden we om dingen waar wij als mensen ten
diepste naar verlangen: vrijheid, vrede en hoop. In het christelijk
geloof vatten we dat met één woord samen, namelijk ‘verlos-
sing’. Het embolisme raakt aldus de kern van wat wij geloven.
Dienst Liturgie
In de Mis bidt de priester na het Onze Vader het onderstaande korte gebed. Waartoe dient dat?Het Onze Vader is het gebed dat Jezus zelf aan Zijn leerlingen geleerd heeft (Matteüs 6,9-13 en Lucas 11,2-4). Het is een heel kostbaar gebed, want als we deze woorden uitspreken, bidden we zoals Jezus. Sterker nog: we gaan er mee binnen in het bidden van Jezus zelf en in Zijn relatie tot de Vader. Het is daarom goed dat in de liturgie dit bijzondere gebed wordt gebeden door allen die kind van God zijn.
Verlos ons, Heer, van alle kwaad, geef vrede in onze dagen, dat wij gesteund door uw barmhartigheid, vrij mogen zijn van zonde, en beveiligd tegen alle onrust: hoopvol wachtend op de komst van Jezus, Messias, uw Zoon.
27Bisdomblad november 201226 Bisdomblad november 2012
De derde zondag van de Advent draagt als bijnaam ‘Gaudete’. Die benaming is ontleend aan het woord waarmee
de tweede lezing van vandaag begint: “Verheugt u!”. Die uitnodiging en
aansporing komen we ook in de eerste lezing tegen en dat mag aanleiding zijn
om ons af te vragen of die oude en bekende Blijde Boodschap ook voor
ons, christenen anno 2012, inderdaad nog reden is tot vreugde - en zo ja,
waarom dan wel.
de onbezorgdheid (wat iets anders is dan
zorgeloosheid!) die erin gelegen is dat we
onszelf toe durven te vertrouwen aan God,
alsmede dankbaarheid die doorklinkt in
onze gebeden. Indien wij aldus leven zul-
len we niet slechts vreugde ervaren, maar
ook vrede die ons in staat stelt om alle
bekoringen te weerstaan en stand te hou-
den ondanks beproevingen.
De vrede en de vreugde die verbonden
zijn met ons geloof kunnen zo een tegen-
wicht en een tegengif vormen tegen alle
onvrede en chagrijn, onrust en bitterheid
die ons bestaan dreigen te vergallen. Wat
er ook gebeurt: God is met ons. Sefanja
heeft dat al aangekondigd en het is ten
volle bewaarheid geworden in de mens-
wording van zijn eniggeboren Zoon die we
binnenkort weer vieren. Laat dat dus voor
ons de Blijde Boodschap bij uitstek zijn
- niet alleen met Kerstmis, maar telkens
opnieuw. Verheugt u in de Heer, te allen
tijde!
N. van der Sluis pr
cifiek christelijk perspectief. De blijd-
schap is trouwens een thema dat in de
Filipenzenbrief bij herhaling voorkomt,
maar zoals ook uit deze perikoop blijkt
gaat het daarbij geenszins om oppervlak-
kige en kortstondige vrolijkheid. Paulus
zegt het heel nadrukkelijk: gelovigen moe-
ten zich verheugen “in de Heer” (verg. 3,
1) en wel “te allen tijde”. Christus is de
grond voor waarlijk christelijke vreugde;
de blijde boodschap die Paulus verkondigt
bestaat in het heil en de verlossing die Hij
gebracht heeft en waarin wij mogen delen.
De vreugde van gelovigen is niet louter
werelds, sterker nog: ze is nauw verbon-
den met de verwachting dat wij eens voor-
goed met Christus bij God zullen zijn (verg.
1 Kor. 15, 19). Daarom ook is de weder-
komst van Christus in heerlijkheid geen
aanleiding om angstig te zijn, maar een
reden temeer om blijmoedig en hoopvol
uit te zien naar dat moment (dat Paulus
spoedig verwacht: “de Heer is nabij”).
Als het goed is geven christenen ook blijk
van die bestendige vreugde, die wortelt
in het geloof dat wij in Christus deel
hebben aan Gods liefde en het eeuwig
leven. Paulus wijst op enkele praktische
gevolgen daarvan voor ons doen en laten:
vriendelijkheid in de omgang met anderen,
De profeet Sefanja was vroeger vooral
bekend om zijn waarschuwing voor de
dreigende dag des Heren, een dag van
verwoesting en verschrikking. Naar die
“dag van toorn” (Sef. 1, 15) verwijst de
sequentie ‘Dies irae, dies illae’ die van de
Middeleeuwen tot de liturgiehervorming
van Vaticanum II in requiemmissen werd
gezongen. Sefanja verkondigt in feite ech-
ter geen boodschap van angst en onheil,
maar wil juist hoop en bemoediging schen-
ken. Zoals veel profeten is het Sefanja
vooral te doen om de gewenste bekering
van zijn (en Gods!) volk; dan zal er voor de
rest van Israël redding zijn. In het licht van
die belofte moeten we de verzen verstaan
die als eerste lezing in de liturgie funge-
ren. In vers 14 roept de profeet tot vier
keer toe op tot blijdschap, met in vers 15
vier redenen daartoe, die neerkomen op
wat in vers 17 staat: de Heer zal opnieuw
met zijn volk zijn, het verbond dat Hij uit
liefde met Israël had gesloten wordt her-
steld. De wederkerigheid wordt benadrukt
in de slotwoorden: niet alleen Gods uit-
verkoren volk mag zich verheugen, ook de
Heer zelf “jubelt van vreugde”.
De tweede lezing sluit hier nauw bij
aan, uiteraard evenwel vanuit een spe-
Gedachten bij Sef. 3, 14-17 en Fil. 4, 4-7 (eerste en tweede lezing van de derde zondag in de Advent jaar C)
De Blijde Boodschap: oud en telkens nieuw
“De school heeft de kerk nodig, maar de kerk de school ook.”
Citaat van commissaris van de Koningin W. van de Donk tijdens
het onderwijssymposium dat georganiseerd was door de bis-dommen van ’s-Hertogenbosch
en Breda. Meer dan honderd mensen uit onderwijs, kerk en
politiek waren bijeen in het pro-vinciehuis om na te denken en
van gedachten te wisselen over het thema: Durven opvoeden.
Een katholieke school onderscheidt zich door een bewust aanbod van waarden. Een school bewijst haar leerlingen een dienst als ze een concreet aanbod van waarden doet. De katholieke traditie aangeboden door authentiek gelovige professionals geeft de leerling een kans om in alle vrijheid dit aanbod te onderzoeken en af te wijzen of aan te nemen. Over dit risico van opvoeden sprak inleider Michiel Peeters, VO-docent en studentenpastor aan Tilburg University.De aanwezige docenten, rectoren en opleiders toonden zich verbonden met de toekomst van het katholiek onderwijs door het benoemen van knelpunten die tevens de uitdaging vormen. Zo werd opgemerkt dat vele leraren in het katholiek onderwijs zichzelf niet gelovig noemen. En dat vele katho-lieke waarden dezelfde zijn als humanistische waarden.
Hoe kunnen we dan overdragen wat de meerwaarde is van Jezus, de bijbel en de traditie? “Dan zullen we een taal moe-ten spreken die verstaan wordt, waarin we laten horen dat er nog steeds gelovige katholieke docenten zijn", was een reactie hierop.
Ook al is het vandaag moeilijk onder de aandacht te bren-gen en staan we soms met onze mond vol tanden, ook al weten we nog niet altijd hoe, toch willen we het opvoeden en onderwijzen vanuit de katholieke traditie niet zomaar los laten. Deze gedachten waren te proeven in de sfeer waarin het symposium plaatsvond, een sfeer van openheid en samen zoeken naar nieuwe mogelijkheden.
Boxmeerse Vaart erkend als Immaterieel Cultureel ErfgoedDe Boxmeerse Vaart, de Sint Maartensviering in Utrecht en het Bloemencorso in Zundert zijn als eerste tradities op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland geplaatst. Dat werd zaterdag 13 oktober bekendge-maakt tijdens de Manifestatie Immaterieel Erfgoed in Fort Voordorp in Groenekan bij Utrecht. Ineke Strouken, directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed: 'Wij hebben er een tijd op moeten wachten, maar eindelijk is het dan zover. De eerste tradities staan op de nationale inventaris. Het imma-terieel erfgoed in Nederland heeft een gezicht gekregen. Vanaf nu zullen er meer volgen.'
Strouken: 'De Nationale Inventaris is een verplichting die voortkomt uit de ondertekening van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. Met de ondertekening van het verdrag heeft Nederland er een nieuwe tak van erfgoed bij gekregen: de tradities en ritu-elen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Het zijn tradities waar mensen zich actief mee bezig houden en de bescherming er van is een vak apart. De betrokken orga-nisaties konden zelf hun traditie voordragen voor plaatsing op de inventaris. Een commissie heeft de aanvragen getoetst en er drie op de inventaris geplaatst.' De Boxmeerse Vaart werd gekozen vanwege de eeuwenoude jaarlijkse Heilig Bloedprocessie ter herinnering aan een wonder...........................................
29Bisdomblad november 201228 Bisdomblad november 2012
De derde zondag van de Advent draagt als bijnaam ‘Gaudete’. Die benaming is ontleend aan het woord waarmee
de tweede lezing van vandaag begint: “Verheugt u!”. Die uitnodiging en
aansporing komen we ook in de eerste lezing tegen en dat mag aanleiding zijn
om ons af te vragen of die oude en bekende Blijde Boodschap ook voor
ons, christenen anno 2012, inderdaad nog reden is tot vreugde - en zo ja,
waarom dan wel.
de onbezorgdheid (wat iets anders is dan
zorgeloosheid!) die erin gelegen is dat we
onszelf toe durven te vertrouwen aan God,
alsmede dankbaarheid die doorklinkt in
onze gebeden. Indien wij aldus leven zul-
len we niet slechts vreugde ervaren, maar
ook vrede die ons in staat stelt om alle
bekoringen te weerstaan en stand te hou-
den ondanks beproevingen.
De vrede en de vreugde die verbonden
zijn met ons geloof kunnen zo een tegen-
wicht en een tegengif vormen tegen alle
onvrede en chagrijn, onrust en bitterheid
die ons bestaan dreigen te vergallen. Wat
er ook gebeurt: God is met ons. Sefanja
heeft dat al aangekondigd en het is ten
volle bewaarheid geworden in de mens-
wording van zijn eniggeboren Zoon die we
binnenkort weer vieren. Laat dat dus voor
ons de Blijde Boodschap bij uitstek zijn
- niet alleen met Kerstmis, maar telkens
opnieuw. Verheugt u in de Heer, te allen
tijde!
N. van der Sluis pr
cifiek christelijk perspectief. De blijd-
schap is trouwens een thema dat in de
Filipenzenbrief bij herhaling voorkomt,
maar zoals ook uit deze perikoop blijkt
gaat het daarbij geenszins om oppervlak-
kige en kortstondige vrolijkheid. Paulus
zegt het heel nadrukkelijk: gelovigen moe-
ten zich verheugen “in de Heer” (verg. 3,
1) en wel “te allen tijde”. Christus is de
grond voor waarlijk christelijke vreugde;
de blijde boodschap die Paulus verkondigt
bestaat in het heil en de verlossing die Hij
gebracht heeft en waarin wij mogen delen.
De vreugde van gelovigen is niet louter
werelds, sterker nog: ze is nauw verbon-
den met de verwachting dat wij eens voor-
goed met Christus bij God zullen zijn (verg.
1 Kor. 15, 19). Daarom ook is de weder-
komst van Christus in heerlijkheid geen
aanleiding om angstig te zijn, maar een
reden temeer om blijmoedig en hoopvol
uit te zien naar dat moment (dat Paulus
spoedig verwacht: “de Heer is nabij”).
Als het goed is geven christenen ook blijk
van die bestendige vreugde, die wortelt
in het geloof dat wij in Christus deel
hebben aan Gods liefde en het eeuwig
leven. Paulus wijst op enkele praktische
gevolgen daarvan voor ons doen en laten:
vriendelijkheid in de omgang met anderen,
De profeet Sefanja was vroeger vooral
bekend om zijn waarschuwing voor de
dreigende dag des Heren, een dag van
verwoesting en verschrikking. Naar die
“dag van toorn” (Sef. 1, 15) verwijst de
sequentie ‘Dies irae, dies illae’ die van de
Middeleeuwen tot de liturgiehervorming
van Vaticanum II in requiemmissen werd
gezongen. Sefanja verkondigt in feite ech-
ter geen boodschap van angst en onheil,
maar wil juist hoop en bemoediging schen-
ken. Zoals veel profeten is het Sefanja
vooral te doen om de gewenste bekering
van zijn (en Gods!) volk; dan zal er voor de
rest van Israël redding zijn. In het licht van
die belofte moeten we de verzen verstaan
die als eerste lezing in de liturgie funge-
ren. In vers 14 roept de profeet tot vier
keer toe op tot blijdschap, met in vers 15
vier redenen daartoe, die neerkomen op
wat in vers 17 staat: de Heer zal opnieuw
met zijn volk zijn, het verbond dat Hij uit
liefde met Israël had gesloten wordt her-
steld. De wederkerigheid wordt benadrukt
in de slotwoorden: niet alleen Gods uit-
verkoren volk mag zich verheugen, ook de
Heer zelf “jubelt van vreugde”.
De tweede lezing sluit hier nauw bij
aan, uiteraard evenwel vanuit een spe-
Gedachten bij Sef. 3, 14-17 en Fil. 4, 4-7 (eerste en tweede lezing van de derde zondag in de Advent jaar C)
De Blijde Boodschap: oud en telkens nieuw
“De school heeft de kerk nodig, maar de kerk de school ook.”
Citaat van commissaris van de Koningin W. van de Donk tijdens
het onderwijssymposium dat georganiseerd was door de bis-dommen van ’s-Hertogenbosch
en Breda. Meer dan honderd mensen uit onderwijs, kerk en
politiek waren bijeen in het pro-vinciehuis om na te denken en
van gedachten te wisselen over het thema: Durven opvoeden.
Een katholieke school onderscheidt zich door een bewust aanbod van waarden. Een school bewijst haar leerlingen een dienst als ze een concreet aanbod van waarden doet. De katholieke traditie aangeboden door authentiek gelovige professionals geeft de leerling een kans om in alle vrijheid dit aanbod te onderzoeken en af te wijzen of aan te nemen. Over dit risico van opvoeden sprak inleider Michiel Peeters, VO-docent en studentenpastor aan Tilburg University.De aanwezige docenten, rectoren en opleiders toonden zich verbonden met de toekomst van het katholiek onderwijs door het benoemen van knelpunten die tevens de uitdaging vormen. Zo werd opgemerkt dat vele leraren in het katholiek onderwijs zichzelf niet gelovig noemen. En dat vele katho-lieke waarden dezelfde zijn als humanistische waarden.
Hoe kunnen we dan overdragen wat de meerwaarde is van Jezus, de bijbel en de traditie? “Dan zullen we een taal moe-ten spreken die verstaan wordt, waarin we laten horen dat er nog steeds gelovige katholieke docenten zijn", was een reactie hierop.
Ook al is het vandaag moeilijk onder de aandacht te bren-gen en staan we soms met onze mond vol tanden, ook al weten we nog niet altijd hoe, toch willen we het opvoeden en onderwijzen vanuit de katholieke traditie niet zomaar los laten. Deze gedachten waren te proeven in de sfeer waarin het symposium plaatsvond, een sfeer van openheid en samen zoeken naar nieuwe mogelijkheden.
Boxmeerse Vaart erkend als Immaterieel Cultureel ErfgoedDe Boxmeerse Vaart, de Sint Maartensviering in Utrecht en het Bloemencorso in Zundert zijn als eerste tradities op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland geplaatst. Dat werd zaterdag 13 oktober bekendge-maakt tijdens de Manifestatie Immaterieel Erfgoed in Fort Voordorp in Groenekan bij Utrecht. Ineke Strouken, directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed: 'Wij hebben er een tijd op moeten wachten, maar eindelijk is het dan zover. De eerste tradities staan op de nationale inventaris. Het imma-terieel erfgoed in Nederland heeft een gezicht gekregen. Vanaf nu zullen er meer volgen.'
Strouken: 'De Nationale Inventaris is een verplichting die voortkomt uit de ondertekening van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. Met de ondertekening van het verdrag heeft Nederland er een nieuwe tak van erfgoed bij gekregen: de tradities en ritu-elen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Het zijn tradities waar mensen zich actief mee bezig houden en de bescherming er van is een vak apart. De betrokken orga-nisaties konden zelf hun traditie voordragen voor plaatsing op de inventaris. Een commissie heeft de aanvragen getoetst en er drie op de inventaris geplaatst.' De Boxmeerse Vaart werd gekozen vanwege de eeuwenoude jaarlijkse Heilig Bloedprocessie ter herinnering aan een wonder...........................................
29Bisdomblad november 201228 Bisdomblad november 2012
novemberVrijdag 23 november Vormselmis te Schijndel
Zaterdag 24 november Vormselmis te Heeze;
H. Mis Clarissen Eindhoven
26 november t/m 1 decemberretraite Benedictusabdij Clervaux
decemberZondag 2 december H. Mis kathedraal
Donderdag 6 december Stafvergadering
Maandag 10 december Extra Bisschoppenconferentie
Dinsdag 11 december Bisschoppenconferentie
Donderdag 13 december Stafvergadering;
Priesterraad
Zondag 16 december H. Mis heuvelkerk Tilburg;
Youcat-bijeenkomst Oirschot
Donderdag 20 december Stafvergadering;
Adventsmis bisdompersoneel kathedraal
Vrijdag 21 december Vergadering Scanfonds Hilversum
Elke woensdag en vrijdag H. Mis te Neerkant
novemberVrijdag 23 november18.00 uur: vormen in Oss (parochie Titus
Brandsma)
Zaterdag 24 november14.00 uur: presentatie boek over
Q-koorts te Schijndel;
17.00 uur: vormen in Vortum Mullem
Zondag 25 november11.00 uur: plechtige Eucharistie b.g.v.
125-jarig bestaan St. Trudoparochie
Eindhoven
Ma 26 november11.00 uur: H. Mis Berchmanianum te
Nijmegen met aansluitend feestdiner
Di 27 november9.00 uur: gesprek met mgr. L. Böcskei
(Hongarije);
14.00 uur: oecumenische ontmoeting
Donderdag 29 november9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering
Vrijdag 30 november18.00 uur: diner met burgemeester
A. Rombouts en echtgenote op het bisdom
decemberZaterdag 1 decemberAdventsbijeenkomst Ridders van het
Heilig Graf te Maarssen
Zondag 2 december10.00 uur: H. Mis b.g.v. 90-jarig bestaan
H. Gerardus Majella parochie Tilburg
Maandag 3 december13.45 les geven op het seminarie;
18.00 uur: H. Mis op het seminarie met
aansluitend avondmaaltijd
Dinsdag 4 december16.00 uur: contactavond Vereniging
Nederlandse Bedevaarten (VNB) op het
bisdom
Donderdag 6 december9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering;
19.00 uur: St. Nicolaasviering op het
seminarie
Vrijdag 7 december18.00 uur: processie St. Elisabethkerk
Grave
Maandag 10 december17.00 uur: vergadering Kapittel Ridders
van het Heilig Graf
Dinsdag 11 decemberBisschoppenconferentie in Utrecht
Donderdag 13 december9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering;
14.00 uur: priesterraadvergadering
Vrijdag 14 december11.30 uur: vergadering KBO Brabant
bestuur te ’s-Hertogenbosch;
15.00 uur: afscheid decaan prof. dr. A.
Denaux Tilburg;
19.00 uur: jaardiner universiteit Nijmegen
Zaterdag 15 december18.00 uur: ontvangst leiding Emmanuel
Gemeenschap
Zondag 16 december10.30 uur: H. Mis b.g.v. 100-jarig bestaan
van de kerk te Budel
Maandag 17 december9.00 uur: les geven op het seminarie;
19.00 uur: kerstconcert Van Lanschot in
de St. Jan
Dinsdag 18 december19.00 uur: boeteviering en biecht horen
in de St. Jan
Donderdag 20 december9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering;
15.00 uur: adventsviering bisdom
Vrijdag 21 december15.00 uur: kerstviering Katholiek
Nieuwsblad op het Sint-Janscentrum
lezingenschema
12½ jaar priester
17 december
s.F.M. Barberien: pastoor te Diessen, Haghorst, Esbeek en Biest-
Houtakker (Heuvelstraat 1, 5087 AA Diessen)
d.F.H.H. van dijk: wnd. pastoor te Geffen en Vinkel (Kloosterstraat
2, 5386 AS Geffen)
e.a.M. van eerd: kapelaan te Asten en pastorale eenheid St.
Willibrordus te Liessel (Hoofdstraat 64, 5757 AP Liessel)
J.J. goris: pastoor St. Petrus Stoel te Eindhoven (Kloosterdreef 31,
5623 DB Eindhoven)
k.J. loodts: pastor De Goede Herder te Tilburg (Bisschop
Zwijsenstraat 3, 5038 VA Tilburg)
Drs. t.H.M. sip: pastoor te Malden (Kerkplein 4, 6581 AC Malden)
W.c.M. smulders: wnd. pastoor te Helvoirt (Kastanjelaan 14,
5268 CA Helvoirt)
25 jaar priester
19 december
J.r.M. groos: pastoor te Kaatsheuvel (Erasstraat 6, 5171 VH
Kaatsheuvel)
Mgr. A.L.M. Hurkmans, bisschop van 's-Herto-
genbosch, heeft
De zeereerwaarde pater W.H.M. schaar wp te
Valkenswaard per 23 september 2012 eervol
ontslag verleend als pastoor van de parochie H.
Nicolaas te Valkenswaard.
De zeereerwaarde heer drs. a.c.M. Verest
te Waalre per 24 september 2012 benoemd
tot waarnemend pastoor van de parochie H.
Nicolaas te Valkenswaard.
De eerwaarde heer P.a.J. de snoo te Druten
per 1 oktober 2012 benoemd tot diaken
van de parochies H.Bartholomaeus te Beek-
Ubbergen, H. Antonius van Padua te Groesbeek-
Breedeweg, H. Remigius te Leuth en H.
Hubertus te Ooij en Persingen.
De heer drs. P.a.M. ten Hacken te ’s-Hertogen-
bosch per 1 november 2012 eervol ontslag ver-
leend van de zending als pastoraal werker in de
Pastorale Eenheid H. Kruis te Nuenen.
Mgr A.L.M. Hurkmans, bisschop van
's-Hertogenbosch, heeft benoemd tot lid
van het bestuur van:
Parochie Heilige Johannes Geboorte
te Nieuwkuijk: de heer r.l.M. krol te
Nieuwkuijk;
Parochie Heilige Lambertus te
Ravenstein: mevrouw c.t.W.M. van der
Meulen te Ravenstein;
Parochie Heilige Lucia te Ravenstein:
mevrouw c.t.W.M. van der Meulen te
Ravenstein.
november23 (G): L Apok. 10,8-11; EV Lc. 19,45-4824 (R): L Apok. 11,4-12; EV Lc. 20,27-4025 (W): Christus, Koning van het heelaL L Dan. 7,13-14; Antw. Ps. 93; TL Apok. 1,5-8; EV Joh. 18,33b-3726 (G): L Apok. 14,1-3+4b-5; EV Lc. 21,1-427 (G): L Apok. 14,14-19; EV Lc. 21,5-1128 (G): L Apok. 15,1-4; EV Lc. 21,12-1929 (G): L Apok. 18,1-2+21-23+19,1-3+9a; EV Lc. 21,20-2830 (R): H. Andreas, aposteL L Rom. 10,9-18; Antw. Ps. 19; EV Mt. 4,18-22 (IV)
december1 (G): L Apok. 22,1-7; EV Lc. 21,34-362 (P) Eerste zondag van de Advent: L 57; L Jer. 33, 14 - 16; ANTW Ps. 25; TL 1 Tess. 3, 12 - 4, 2; EV Lc. 21, 25 - 28 + 34 - 36 (C) 3 (P) L Jes. 2, 1 - 5; EV Mt. 8, 5 - 114 (P) L Jes. 11, 1 - 10; EV Lc. 10, 21 - 245 (P) L Jes. 25, 6 - 10a; EV Mt. 15, 29 - 376 (P) L Jes. 26, 1 - 6; EV Mt. 7, 21 + 24 - 277 (P) L Jes. 29, 17 - 24; EV Mt. 9, 27 - 318 (W) Onbevlekte Ontvangenis van de heilige Maagd Maria (hoogfeest): L Gen. 3, 9 - 15 + 20; ANTW Ps. 98; TL Ef. 1, 3 - 6 + 11 - 12; EV Lc. 1, 26 - 389 (P) Tweede zondag van de Advent: L Bar. 5, 1 - 9; ANTW Ps. 126; TL Fil. 1, 3 - 6 + 8 - 11; EV Lc. 3, 1 - 6 10 (P) L Jes. 35, 1 - 10; EV Lc. 5, 17 - 2611 (P) L Jes. 40, 1 - 11; EV Mt. 18, 12 - 1412 (P) L Jes. 40, 25 - 31; EV Mt. 11, 28 - 3013 (P) L Jes. 41, 13 - 20; EV Mt. 11, 11 - 1514 (P) L Jes. 48, 17 - 19; EV Mt. 11, 16 - 1915 (P) L Sir. 48, 1 - 4 + 9 - 11; EV Mt. 17, 10 - 1316 (P/Roze) Zondag “Gaudete”: L Sef. 3, 14 - 18a; ANTW Jes. 12, 2 - 3 + 4bcd + 5 - 6; TL Fil. 4, 4 - 7; EV Lc. 3, 10 - 1817 (P) L Gen. 49, 1a - 2 + 8 - 10; EV Mt. 1, 1 - 1718 (P) L Jer. 23, 5 - 8; EV Mt. 1, 18 - 2419 (P) L Recht. 13, 2 - 7 + 24 - 25a; EV Lc. 1, 5 - 2520 (P) L Jes. 7, 10 - 14; EV Lc. 1, 26 – 3821 (P) L Hoogl. 2, 8 - 14 of: Sef. 3, 14 - 18a; EV Lc. 1, 39 - 45
Het Bisdomblad is het officiële nieuws- en informatiemagazine van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch. (ISSN 1384-220X)
Hoofdredactie: J.G.P.G. van EedenEindredactie: J.G.P.G. van EedenRedactie: E. Kleinpenning, Th. Schepens, N. van der Sluis.
Aan dit nummer werkten verder mee:Zr. M. Bouman cps, P. Chatelion Counet, Dienst Liturgie, H. de Jong, Y. Koopman-Snep, zr. R. Mattens o.p., Mgr. R. Mutsaerts, M. Wagemakers.Beeld/Fotografie: Archief Bisdom (p. 6,14,15), Jaap van Eeden (p. 15,8, 9,13,16,17,18,19,20,21,22,23,24,26,27,29), Albert Stolwijk (p. 9 boven), Webgallery of Art (p.4,11).Adres redactie:Parade 11, ’s-Hertogenbosch.Telefoon: 073-5232042Fax: 073-6136850E-mail: [email protected] administratie/Correspondentie-adres: Postbus 1333, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch.E-mail: [email protected]: 1108695Advertentie-verkoop: HMS Mediaexploitatie, Afdeling adver-tenties Postbus 1611, 5200 BR ’s-Hertogenbosch;Tel 073-7507060; [email protected]: Beelenkamp Ontwerpers Tilburg.Druk: RotoSmeets Eindhoven
ABONNEMENTEN2012 is de laatste jaargang van het Bisdomblad, daarom worden geen abonnementen meer afgesloten. Losse nummers kosten € 2,50 (excl. porto).
OVERNEMENArtikelen in het Bisdomblad mogen vrij worden overgenomen in paro-chiebladen, illustraties alleen als vooraf schriftelijk toestemming is verleend door de redactie.
COPYRIGHTVoor de bijbelteksten is gebruik gemaakt van de Willibrordvertaling, waarvan het copyright berust bij de Katholieke Bijbel Stichting te Den Bosch.
De uit polyethyleen vervaardigde verpakking van het Bisdomblad is onschadelijk in de vuilverbranding en niet van invloed op de kwaliteit van het grondwater. Polyethyleen is uitstekend te recyclen.
agenda van mgr. Hurkmans agenda van mgr. MutsaertsPriesterjubilea
Benoemingen en ontslagen
Parochiebesturen
in memoriam
Op 1 november 2012 is te Hilversum overleden de zeereerwaarde
heer Prof. Dr. Hermanus antonius Maria Fiolet, emeritus hoogle-
raar van de Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam.
De zeereerwaarde heer Fiolet in Sloten op 15 augustus 2012 en
tot priester van de Minderbroeders Franciscanen gewijd op 31
maart 1946. Op 8 mei 1965 is hij geïncardineerd als priester
in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. In zijn arbeidzame leven
was hij met name werkzaam als hoogleraar aan de Katholieke
Theologische Hogeschool te Amsterdam en als secretaris van de
Raad van Kerken in Nederland, uit welke functies hem op 1 sep-
tember 1985 eervol ontslag werd verleend.
Moge hij rusten in vrede!
Op 11 november 2012 is in Rosmalen overleden de zeereer-
waarde heer Wilhelmus Franciscus Maria (Willy) cornelissen,
privé-secretaris van mgr. drs. J. Bluyssen en emeritus-pastor van
de parochie O.L. Vrouw Middelares te Vught.
Pastor Cornelissen werd geboren in Nijmegen op 15 september
1932 en tot priester gewijd op 26 mei 1956. Hij was achtereen-
volgens werkzaam als kapelaan in de H. Bartholomeusparochie
te Beek-Ubbergen van 1956-1957, als kapelaan in de
H. Lambertusparochie te Someren van 1957-1958, als rector van
het Kindersanatorium “St. Jozefsheil” te Bakel van 1958-1962,
als pastor-assistent in de parochie O.L. Vrouw Middelares te
Vught van 1962-2000 (tot aan de sluiting van deze kerk) en vanaf
1962 als trouwe privé-secretaris van mgr. drs. J. Bluyssen.
Moge hij rusten in vrede!
31Bisdomblad november 201230 Bisdomblad november 2012
novemberVrijdag 23 november Vormselmis te Schijndel
Zaterdag 24 november Vormselmis te Heeze;
H. Mis Clarissen Eindhoven
26 november t/m 1 decemberretraite Benedictusabdij Clervaux
decemberZondag 2 december H. Mis kathedraal
Donderdag 6 december Stafvergadering
Maandag 10 december Extra Bisschoppenconferentie
Dinsdag 11 december Bisschoppenconferentie
Donderdag 13 december Stafvergadering;
Priesterraad
Zondag 16 december H. Mis heuvelkerk Tilburg;
Youcat-bijeenkomst Oirschot
Donderdag 20 december Stafvergadering;
Adventsmis bisdompersoneel kathedraal
Vrijdag 21 december Vergadering Scanfonds Hilversum
Elke woensdag en vrijdag H. Mis te Neerkant
novemberVrijdag 23 november18.00 uur: vormen in Oss (parochie Titus
Brandsma)
Zaterdag 24 november14.00 uur: presentatie boek over
Q-koorts te Schijndel;
17.00 uur: vormen in Vortum Mullem
Zondag 25 november11.00 uur: plechtige Eucharistie b.g.v.
125-jarig bestaan St. Trudoparochie
Eindhoven
Ma 26 november11.00 uur: H. Mis Berchmanianum te
Nijmegen met aansluitend feestdiner
Di 27 november9.00 uur: gesprek met mgr. L. Böcskei
(Hongarije);
14.00 uur: oecumenische ontmoeting
Donderdag 29 november9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering
Vrijdag 30 november18.00 uur: diner met burgemeester
A. Rombouts en echtgenote op het bisdom
decemberZaterdag 1 decemberAdventsbijeenkomst Ridders van het
Heilig Graf te Maarssen
Zondag 2 december10.00 uur: H. Mis b.g.v. 90-jarig bestaan
H. Gerardus Majella parochie Tilburg
Maandag 3 december13.45 les geven op het seminarie;
18.00 uur: H. Mis op het seminarie met
aansluitend avondmaaltijd
Dinsdag 4 december16.00 uur: contactavond Vereniging
Nederlandse Bedevaarten (VNB) op het
bisdom
Donderdag 6 december9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering;
19.00 uur: St. Nicolaasviering op het
seminarie
Vrijdag 7 december18.00 uur: processie St. Elisabethkerk
Grave
Maandag 10 december17.00 uur: vergadering Kapittel Ridders
van het Heilig Graf
Dinsdag 11 decemberBisschoppenconferentie in Utrecht
Donderdag 13 december9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering;
14.00 uur: priesterraadvergadering
Vrijdag 14 december11.30 uur: vergadering KBO Brabant
bestuur te ’s-Hertogenbosch;
15.00 uur: afscheid decaan prof. dr. A.
Denaux Tilburg;
19.00 uur: jaardiner universiteit Nijmegen
Zaterdag 15 december18.00 uur: ontvangst leiding Emmanuel
Gemeenschap
Zondag 16 december10.30 uur: H. Mis b.g.v. 100-jarig bestaan
van de kerk te Budel
Maandag 17 december9.00 uur: les geven op het seminarie;
19.00 uur: kerstconcert Van Lanschot in
de St. Jan
Dinsdag 18 december19.00 uur: boeteviering en biecht horen
in de St. Jan
Donderdag 20 december9.00 uur: H. Mis in de St. Jan;
10.00 uur: stafvergadering;
15.00 uur: adventsviering bisdom
Vrijdag 21 december15.00 uur: kerstviering Katholiek
Nieuwsblad op het Sint-Janscentrum
lezingenschema
12½ jaar priester
17 december
s.F.M. Barberien: pastoor te Diessen, Haghorst, Esbeek en Biest-
Houtakker (Heuvelstraat 1, 5087 AA Diessen)
d.F.H.H. van dijk: wnd. pastoor te Geffen en Vinkel (Kloosterstraat
2, 5386 AS Geffen)
e.a.M. van eerd: kapelaan te Asten en pastorale eenheid St.
Willibrordus te Liessel (Hoofdstraat 64, 5757 AP Liessel)
J.J. goris: pastoor St. Petrus Stoel te Eindhoven (Kloosterdreef 31,
5623 DB Eindhoven)
k.J. loodts: pastor De Goede Herder te Tilburg (Bisschop
Zwijsenstraat 3, 5038 VA Tilburg)
Drs. t.H.M. sip: pastoor te Malden (Kerkplein 4, 6581 AC Malden)
W.c.M. smulders: wnd. pastoor te Helvoirt (Kastanjelaan 14,
5268 CA Helvoirt)
25 jaar priester
19 december
J.r.M. groos: pastoor te Kaatsheuvel (Erasstraat 6, 5171 VH
Kaatsheuvel)
Mgr. A.L.M. Hurkmans, bisschop van 's-Herto-
genbosch, heeft
De zeereerwaarde pater W.H.M. schaar wp te
Valkenswaard per 23 september 2012 eervol
ontslag verleend als pastoor van de parochie H.
Nicolaas te Valkenswaard.
De zeereerwaarde heer drs. a.c.M. Verest
te Waalre per 24 september 2012 benoemd
tot waarnemend pastoor van de parochie H.
Nicolaas te Valkenswaard.
De eerwaarde heer P.a.J. de snoo te Druten
per 1 oktober 2012 benoemd tot diaken
van de parochies H.Bartholomaeus te Beek-
Ubbergen, H. Antonius van Padua te Groesbeek-
Breedeweg, H. Remigius te Leuth en H.
Hubertus te Ooij en Persingen.
De heer drs. P.a.M. ten Hacken te ’s-Hertogen-
bosch per 1 november 2012 eervol ontslag ver-
leend van de zending als pastoraal werker in de
Pastorale Eenheid H. Kruis te Nuenen.
Mgr A.L.M. Hurkmans, bisschop van
's-Hertogenbosch, heeft benoemd tot lid
van het bestuur van:
Parochie Heilige Johannes Geboorte
te Nieuwkuijk: de heer r.l.M. krol te
Nieuwkuijk;
Parochie Heilige Lambertus te
Ravenstein: mevrouw c.t.W.M. van der
Meulen te Ravenstein;
Parochie Heilige Lucia te Ravenstein:
mevrouw c.t.W.M. van der Meulen te
Ravenstein.
november23 (G): L Apok. 10,8-11; EV Lc. 19,45-4824 (R): L Apok. 11,4-12; EV Lc. 20,27-4025 (W): Christus, Koning van het heelaL L Dan. 7,13-14; Antw. Ps. 93; TL Apok. 1,5-8; EV Joh. 18,33b-3726 (G): L Apok. 14,1-3+4b-5; EV Lc. 21,1-427 (G): L Apok. 14,14-19; EV Lc. 21,5-1128 (G): L Apok. 15,1-4; EV Lc. 21,12-1929 (G): L Apok. 18,1-2+21-23+19,1-3+9a; EV Lc. 21,20-2830 (R): H. Andreas, aposteL L Rom. 10,9-18; Antw. Ps. 19; EV Mt. 4,18-22 (IV)
december1 (G): L Apok. 22,1-7; EV Lc. 21,34-362 (P) Eerste zondag van de Advent: L 57; L Jer. 33, 14 - 16; ANTW Ps. 25; TL 1 Tess. 3, 12 - 4, 2; EV Lc. 21, 25 - 28 + 34 - 36 (C) 3 (P) L Jes. 2, 1 - 5; EV Mt. 8, 5 - 114 (P) L Jes. 11, 1 - 10; EV Lc. 10, 21 - 245 (P) L Jes. 25, 6 - 10a; EV Mt. 15, 29 - 376 (P) L Jes. 26, 1 - 6; EV Mt. 7, 21 + 24 - 277 (P) L Jes. 29, 17 - 24; EV Mt. 9, 27 - 318 (W) Onbevlekte Ontvangenis van de heilige Maagd Maria (hoogfeest): L Gen. 3, 9 - 15 + 20; ANTW Ps. 98; TL Ef. 1, 3 - 6 + 11 - 12; EV Lc. 1, 26 - 389 (P) Tweede zondag van de Advent: L Bar. 5, 1 - 9; ANTW Ps. 126; TL Fil. 1, 3 - 6 + 8 - 11; EV Lc. 3, 1 - 6 10 (P) L Jes. 35, 1 - 10; EV Lc. 5, 17 - 2611 (P) L Jes. 40, 1 - 11; EV Mt. 18, 12 - 1412 (P) L Jes. 40, 25 - 31; EV Mt. 11, 28 - 3013 (P) L Jes. 41, 13 - 20; EV Mt. 11, 11 - 1514 (P) L Jes. 48, 17 - 19; EV Mt. 11, 16 - 1915 (P) L Sir. 48, 1 - 4 + 9 - 11; EV Mt. 17, 10 - 1316 (P/Roze) Zondag “Gaudete”: L Sef. 3, 14 - 18a; ANTW Jes. 12, 2 - 3 + 4bcd + 5 - 6; TL Fil. 4, 4 - 7; EV Lc. 3, 10 - 1817 (P) L Gen. 49, 1a - 2 + 8 - 10; EV Mt. 1, 1 - 1718 (P) L Jer. 23, 5 - 8; EV Mt. 1, 18 - 2419 (P) L Recht. 13, 2 - 7 + 24 - 25a; EV Lc. 1, 5 - 2520 (P) L Jes. 7, 10 - 14; EV Lc. 1, 26 – 3821 (P) L Hoogl. 2, 8 - 14 of: Sef. 3, 14 - 18a; EV Lc. 1, 39 - 45
Het Bisdomblad is het officiële nieuws- en informatiemagazine van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch. (ISSN 1384-220X)
Hoofdredactie: J.G.P.G. van EedenEindredactie: J.G.P.G. van EedenRedactie: E. Kleinpenning, Th. Schepens, N. van der Sluis.
Aan dit nummer werkten verder mee:Zr. M. Bouman cps, P. Chatelion Counet, Dienst Liturgie, H. de Jong, Y. Koopman-Snep, zr. R. Mattens o.p., Mgr. R. Mutsaerts, M. Wagemakers.Beeld/Fotografie: Archief Bisdom (p. 6,14,15), Jaap van Eeden (p. 15,8, 9,13,16,17,18,19,20,21,22,23,24,26,27,29), Albert Stolwijk (p. 9 boven), Webgallery of Art (p.4,11).Adres redactie:Parade 11, ’s-Hertogenbosch.Telefoon: 073-5232042Fax: 073-6136850E-mail: [email protected] administratie/Correspondentie-adres: Postbus 1333, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch.E-mail: [email protected]: 1108695Advertentie-verkoop: HMS Mediaexploitatie, Afdeling adver-tenties Postbus 1611, 5200 BR ’s-Hertogenbosch;Tel 073-7507060; [email protected]: Beelenkamp Ontwerpers Tilburg.Druk: RotoSmeets Eindhoven
ABONNEMENTEN2012 is de laatste jaargang van het Bisdomblad, daarom worden geen abonnementen meer afgesloten. Losse nummers kosten € 2,50 (excl. porto).
OVERNEMENArtikelen in het Bisdomblad mogen vrij worden overgenomen in paro-chiebladen, illustraties alleen als vooraf schriftelijk toestemming is verleend door de redactie.
COPYRIGHTVoor de bijbelteksten is gebruik gemaakt van de Willibrordvertaling, waarvan het copyright berust bij de Katholieke Bijbel Stichting te Den Bosch.
De uit polyethyleen vervaardigde verpakking van het Bisdomblad is onschadelijk in de vuilverbranding en niet van invloed op de kwaliteit van het grondwater. Polyethyleen is uitstekend te recyclen.
agenda van mgr. Hurkmans agenda van mgr. MutsaertsPriesterjubilea
Benoemingen en ontslagen
Parochiebesturen
in memoriam
Op 1 november 2012 is te Hilversum overleden de zeereerwaarde
heer Prof. Dr. Hermanus antonius Maria Fiolet, emeritus hoogle-
raar van de Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam.
De zeereerwaarde heer Fiolet in Sloten op 15 augustus 2012 en
tot priester van de Minderbroeders Franciscanen gewijd op 31
maart 1946. Op 8 mei 1965 is hij geïncardineerd als priester
in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. In zijn arbeidzame leven
was hij met name werkzaam als hoogleraar aan de Katholieke
Theologische Hogeschool te Amsterdam en als secretaris van de
Raad van Kerken in Nederland, uit welke functies hem op 1 sep-
tember 1985 eervol ontslag werd verleend.
Moge hij rusten in vrede!
Op 11 november 2012 is in Rosmalen overleden de zeereer-
waarde heer Wilhelmus Franciscus Maria (Willy) cornelissen,
privé-secretaris van mgr. drs. J. Bluyssen en emeritus-pastor van
de parochie O.L. Vrouw Middelares te Vught.
Pastor Cornelissen werd geboren in Nijmegen op 15 september
1932 en tot priester gewijd op 26 mei 1956. Hij was achtereen-
volgens werkzaam als kapelaan in de H. Bartholomeusparochie
te Beek-Ubbergen van 1956-1957, als kapelaan in de
H. Lambertusparochie te Someren van 1957-1958, als rector van
het Kindersanatorium “St. Jozefsheil” te Bakel van 1958-1962,
als pastor-assistent in de parochie O.L. Vrouw Middelares te
Vught van 1962-2000 (tot aan de sluiting van deze kerk) en vanaf
1962 als trouwe privé-secretaris van mgr. drs. J. Bluyssen.
Moge hij rusten in vrede!
31Bisdomblad november 201230 Bisdomblad november 2012
pr iesterseminar ie
diakenople id ing
vormingscentrum
Leeft u ook mee met de toekomst van de Kerk? Bid dan met ons mee! De priesteropleiding van het bisdom van ’s-Hertogenbosch, kortweg het Sint-Janscentrum, mag dit jaar zijn 25-jarig bestaan vieren. En daar hoort dankbaarheid bij. Gedurende al die jaren is een trouwe groep van mensen – de Gebeds-kring Sint-Jan – blijven bidden voor roepingen. Daarmee steunen zij allen die een opleiding volgen of betrokken zijn bij de vorming aan het seminarie. Het constante gebed voor roepingen van priesters, diakens en religieuzen is broodnodig voor de toekomst van de Kerk en van ons bisdom. Leden van de Gebedskring ontvangen gratis drie keer per jaar het Kringblad. Het blad biedt verdieping,
inspiratie en informatie over de priesteropleiding. Door het blad en de jaarlijkse gebedsdag weten zijdie bidden en zij voor wie gebeden wordt elkaar te vinden. Dat is een enorme bemoediging. Wilt u ook lid worden van de Gebedskring Sint-Jan? Meld u dan aan via de antwoordkaart. Daarnaast wordt het Sint-Janscentrum al 25 jaar fi nancieel ondersteund door zeer veel donateurs. Door kleine en grotere giften aan het Sonnius Priesterfonds (ANBI-instelling) kan het Sint-Janscentrum door gaan met het vormen van priesters. Hoe giften besteed worden is te lezen in de ‘Sonniuskrant’ die iedere dona-teur eens per jaar ontvangt. Wilt u het Sint-Janscentrum ook fi nancieel ondersteunen? Laat het ons dan weten via de antwoordkaart. Geloof, gebed en vertrouwen vormen al 25 jaar de pijlers waarop het Sint-Janscentrum steunt. Wij geloven in God en daarmee in de toekomst van de Kerk. Wilt u ons daarbij helpen?
Naam / Achternaam:
Geboortedatum:
Adres:
Postcode en woonplaats:
Tel.nr.:
E-mail:
Ik wil graag: mij aanmelden als lid van de Gebedskring Sint-Jan een proefexemplaar ontvangen van het Kringblad informatie over de mogelijkheden het seminarie fi nancieel te steunen
Bent u geïnteresseerd?
Vul dan de bon in en stuur naar:
Rector F. De RyckePapenhulst 45211 LC ’s-Hertogenbosch
☎: 073 - 613 20 00
R.K. Instelling SonniusNL: 22.52.03.022; BE: 521-0053201-65
Geloven in God is geloven in de toekomst
