geloof kerk mens maatschappij

Jaargang 90, maart 2012

LIJDEN ENLIEFDE

HET KRUIS: TEKEN VANONS GELOOF BIJ UITSTEK

GOEDE WEEKEN PASEN

Binnenkort is het Pasen, maar eerst nog krijgen we de Goede Week. Pasen is het hoogtepunt van het katholieke geloof, hoewel veel mensen meer gecharmeerd zijn van de geboortetaferelen met Kerstmis. Pasen gaat eerst over lijden en dan over opstaan uit de dood, verrijzen. Vooral het lijden is natuurlijk niet iets waarop we zitten te wach-ten. En verrijzen, tja, wie gelooft er nog in het leven na de dood?In landen waar Christenen onderdrukt worden, zou je ver-wachten dat deze mensen het bijltje er snel bij neergooi-en. Christen-zijn is daar letterlijk levensgevaarlijk. Toch is het omgekeerde waar. In West-Europa is het christendom op z’n retour. Kerken moeten massaal sluiten en krijgen een profane bestemming. We worden niet onderdrukt maar we hebben er gewoonweg niets meer mee.

Van de redactieHet thema Kerk doet het op verjaardagsfeestjes desal-niettemin bijzonder goed: “Schaf het celibaat af en het aantal priesters neemt explosief toe.” Of: “Die pastoor is niet meer van deze tijd, want zus en zo...” Wanneer je dan vraagt: “Zou u wel naar de kerk gaan wanneer al die achter-lijke regeltjes zijn afgeschaft?” dan wordt het stil en veran-deren we van gespreksthema.

Veel leesplezier. Het volgende nummer gaat over geloof en ratio. Kijk, daar kunnen we wat mee.

Michiel SavelsberghHoofdredacteur

2

Voorstraat 7 | 4233 Ea amEidE | t (0183) 60 66 00 | F (0183) 60 26 27inFo@koninklijkEwoudEnbErg.nl | www.koninklijkEwoudEnbErg.nl

Bisdomblad_98x126.indd 1 16-11-11 13:20

0 7 3 - 6 2 3 . 3 3 . 1 1

www.sarisenpartners.nl

AannemersbedrijfW. van Griensven

Aannemersbedrijf BV

Tel/Fax: 073-532.57.86 Mobiel:06-547.14.548Rozelaar 3 5386 ER Geffen

W. van Griensven

w.v.griensven@hetnet.nlwww.aannemersbedrijfvangriensven.nl

Rozelaar 35386 ER Geffen

Tel.: 073-532 57 86 Fax: 073-532 63 90 Mobiel: 06-547 14 548

Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?

Europalaan 22

5232 BC ‘s-Hertogenbosch

Postbus 1611

5200 BR ‘s-Hertogenbosch

Telefoon : 073-7507000

Fax : 073-7507049

uitgeverij@hmsmediaexploitatie.nl

www.hmsmediaexploitatie.nl

Neem contact op met:

HMS Media Exploitatie

20

25

9

4Van de redactie 3

Pasen is geen sprookje! 4Mgr. R. Mutsaerts in de rubriek 'Woord van de bisschop'

"Gestorven voor onze zonden" 6We bidden dat, maar wat willen we ermee zeggen?

the Passion: Jezus' lijdensverhaal in een eigentijds jasje 9"We willen jullie harten breken..." 10Christenen in veel landen lijden als gevolg van vervolging

Het doet pijn, maar het moet 12Nieuwe Eindhovense parochies willen niet wegzakken in de pijn

Katern de nieuwe Parochie: Veghel 15Bisdom sluit bescheiden aan bij Pauselijk Jaar van Geloof 19duurzaam brons voor Handels processiepark 20rubriek Liturgie: het Lijdensverhaal 22avond van de martelaren 24Misdienaarsdag dit jaar internationaal 25teken bij uitstek van doeltreffende liefde 26Maandlezing 28Bisdomnieuws 29Colofon/Personalia/Liturgieschema 30Agenda's van de bisschoppen 31

in dit nUMMer

Binnenkort is het Pasen, maar eerst nog krijgen we de Goede Week. Pasen is het hoogtepunt van het katholieke geloof, hoewel veel mensen meer gecharmeerd zijn van de geboortetaferelen met Kerstmis. Pasen gaat eerst over lijden en dan over opstaan uit de dood, verrijzen. Vooral het lijden is natuurlijk niet iets waarop we zitten te wach-ten. En verrijzen, tja, wie gelooft er nog in het leven na de dood?In landen waar Christenen onderdrukt worden, zou je ver-wachten dat deze mensen het bijltje er snel bij neergooi-en. Christen-zijn is daar letterlijk levensgevaarlijk. Toch is het omgekeerde waar. In West-Europa is het christendom op z’n retour. Kerken moeten massaal sluiten en krijgen een profane bestemming. We worden niet onderdrukt maar we hebben er gewoonweg niets meer mee.

Van de redactieHet thema Kerk doet het op verjaardagsfeestjes desal-niettemin bijzonder goed: “Schaf het celibaat af en het aantal priesters neemt explosief toe.” Of: “Die pastoor is niet meer van deze tijd, want zus en zo...” Wanneer je dan vraagt: “Zou u wel naar de kerk gaan wanneer al die achter-lijke regeltjes zijn afgeschaft?” dan wordt het stil en veran-deren we van gespreksthema.

Veel leesplezier. Het volgende nummer gaat over geloof en ratio. Kijk, daar kunnen we wat mee.

Michiel SavelsberghHoofdredacteur

2

Voorstraat 7 | 4233 Ea amEidE | t (0183) 60 66 00 | F (0183) 60 26 27inFo@koninklijkEwoudEnbErg.nl | www.koninklijkEwoudEnbErg.nl

Bisdomblad_98x126.indd 1 16-11-11 13:20

0 7 3 - 6 2 3 . 3 3 . 1 1

www.sarisenpartners.nl

AannemersbedrijfW. van Griensven

Aannemersbedrijf BV

Tel/Fax: 073-532.57.86 Mobiel:06-547.14.548Rozelaar 3 5386 ER Geffen

W. van Griensven

w.v.griensven@hetnet.nlwww.aannemersbedrijfvangriensven.nl

Rozelaar 35386 ER Geffen

Tel.: 073-532 57 86 Fax: 073-532 63 90 Mobiel: 06-547 14 548

Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?

Europalaan 22

5232 BC ‘s-Hertogenbosch

Postbus 1611

5200 BR ‘s-Hertogenbosch

Telefoon : 073-7507000

Fax : 073-7507049

uitgeverij@hmsmediaexploitatie.nl

www.hmsmediaexploitatie.nl

Neem contact op met:

HMS Media Exploitatie

20

25

9

4Van de redactie 3

Pasen is geen sprookje! 4Mgr. R. Mutsaerts in de rubriek 'Woord van de bisschop'

"Gestorven voor onze zonden" 6We bidden dat, maar wat willen we ermee zeggen?

the Passion: Jezus' lijdensverhaal in een eigentijds jasje 9"We willen jullie harten breken..." 10Christenen in veel landen lijden als gevolg van vervolging

Het doet pijn, maar het moet 12Nieuwe Eindhovense parochies willen niet wegzakken in de pijn

Katern de nieuwe Parochie: Veghel 15Bisdom sluit bescheiden aan bij Pauselijk Jaar van Geloof 19duurzaam brons voor Handels processiepark 20rubriek Liturgie: het Lijdensverhaal 22avond van de martelaren 24Misdienaarsdag dit jaar internationaal 25teken bij uitstek van doeltreffende liefde 26Maandlezing 28Bisdomnieuws 29Colofon/Personalia/Liturgieschema 30Agenda's van de bisschoppen 31

in dit nUMMer

groot om - de afloop kennende - te hopen dat je minstens Simon van Cirene zou zijn. Hij is de enige omstan-der die Jezus niet uitjouwt, bespuugd, bespot of pootje gelicht heeft en die het kruis zelfs heeft helpen dragen. Ja, hoe zouden wij ons gedragen heb-ben? Stel u kwam toevallig langs, daar op Golgotha. U ziet een executie en een menigte toeschouwers. Zou u denken ‘wat een verschrikkelijk tafereel’ en vervolgens gewoon doorlopen en het tafereel uit uw gedachten bannen? Zou u meegesleurd zijn door een collectieve lust om een weerloos en onttakeld iemand te kwellen? De verleiding is groot om dit ten stelligste te ontkennen. Toch gebeurde het toen. Niemand zag wie Jezus was.

Een onverhoeds krachtige en geen enkel mooi weer spelende verbeelding van Pasen is Mel Gibson’s The Passion of the Christ. Het is een film met veel bloed geworden, maar dat wil nog niet zeggen dat de film bloeddorstig is, dat die het lijden zou verheerlijken. Ik moet zeggen dat ik ertegenop zag om de film te bekijken. Toch, ondanks de heftig-heid, vond ik het een uitgesproken poë-

tische film, met verrassend zachtmoe-dige momenten. Waar Gibson maar een kiertje menselijkheid in de haatspiraal kon vinden, nam hij zijn kans waar. Dat The Passion of the Christ lijden ver-heerlijkte (zoals ik veelvuldig heb horen beweren door vrijzinnige theologen), heb ik niet kunnen ontwaren. Het was bij tijd en wijle een gore vertoning en juist dat deed je beseffen dat het Jezus uiterst ernst was met zijn voornemen om alles voor de mensen over te heb-ben.

Lijden vraagt om verlichting, om oplos-singen. Lijden verheerlijken in plaats van proberen te verlichten is onzinnig. Maar juist dat maakt het Goede Vrijdag en Pasen er niet gemakkelijker op. Het lijden van Jezus moet op zijn diepst geweest zijn toen Hij zich voor het laatst nog net uit de voeten had kunnen maken en God smeekte ‘deze beker aan Mij voorbij te laten gaan’. Het moeten momenten van volslagen desolaatheid geweest zijn bij de gedachte aan de haat die hem ten deel zou vallen. Toch lever-de Hij zich uit: ‘uw wil geschiede’.Dat maakt het zo moeilijk om Pasen te begrijpen. Er is in het kerkelijk jaar

geen heerlijker moment dan na afloop van de paaswake, als gelovigen elkaar de hand schudden en elkaar Zalig Pasen wensen: Christus is verrezen, ja Christus is waarlijk verrezen. Het klinkt alsof er iets op het nippertje toch nog gelukt is.

Het blijft onbegrijpelijk: een machte-loze God die zich laat belasteren, kren-ken en dodelijk verwonden om mensen te laten zien wat liefhebben is. En toch geloof ik het van harte. Het kan gewoon niet anders. Elke andere betekenis zou ongeloofwaardig zijn. God houdt van mensen. Hij neemt ons zoals we zijn. En Hij vraagt van ons te worden zoals we kunnen zijn. Hoe? Kijk naar Jezus... Hij is de mens naar Gods hart. Hoe meer we worden zoals Hij, hoe meer we vrede zullen vinden met God, met elkaar, vrede ook in uw hart. Ik wens het u van harte toe. Zalig Pasen! Jezus is waarlijk verrezen!

+Rob Mutsaerts

Hulpbisschop van 's-Hertogenbosch

Ik ga nu niet beweren dat de zaak er voor mij begrijpelijker op wordt door te zeggen dat Judas, Petrus en Maria Magdalena nu dan eindelijk beseften dat Jezus God was. Toch is dat waar heel het christelijke geloof om draait: God is mens geworden, gestorven en verrezen. Dat is geen sprookje. Degenen die zijn levensverhaal hebben opgetekend heb-ben wel degelijk de pretentie feiten te registreren. Juist omdat het niet om een mythische, bedachte figuur gaat, maar om een mens van vlees en bloed, krijgt alles zijn schokkende, smartelijke, hartveroverende betekenis. Deze man in wie geen kwaad te vinden was, sterft aan het kruis. Het ontroert vooral, want wie verlangt er niet naar om verzoend te worden, en iedereen weet hoe moei-lijk het is om te vergeven. Daar draait Pasen om.

Pasen gaat om nog iets anders. Het heeft ons opgescheept met de vraag: wie zou jij geweest zijn tijdens de Goede Week, hoe zou jij gehandeld heb-ben? Zoals Pilatus (politiek correct en hoe laf)? Judas? Petrus? De soldaten? Veronica? Natuurlijk is de verleiding

Pasen is geen sprookje, maar onbegrijpelijke realiteit

Wat is Pasen? Pasen draait om de moord op een man. Hij wordt in een graf gelegd. Drie dagen later blijkt het leeg en wordt de man, verrezen en wel, waargenomen. Van hem hebben de gelo-vende christenen tot op heden volgehouden dat Hij God is. Het verhaal van Pasen wordt zó verteld dat je meemaakt dat mensen plotseling begrijpen met wie ze te maken hebben. Als Judas zelf-moord pleegt, begrijpt hij wie hij verraden heeft. Als Petrus Jezus verloochent (‘Ik ken hem niet’) en de haan gaat kraaien, weet hij wie Jezus is. Zo vergaat het Maria Magdalena en de anderen. Voor allen geldt steeds hetzelfde: het was alsof ze iets nooit goed begrepen hadden. Het wezenlijke aan Jezus was aan hun aan-dacht ontsnapt. Ze hadden niet begrepen wie hij was. Nu pas.

5Bisdomblad maart 20124 Bisdomblad maart 2012

groot om - de afloop kennende - te hopen dat je minstens Simon van Cirene zou zijn. Hij is de enige omstan-der die Jezus niet uitjouwt, bespuugd, bespot of pootje gelicht heeft en die het kruis zelfs heeft helpen dragen. Ja, hoe zouden wij ons gedragen heb-ben? Stel u kwam toevallig langs, daar op Golgotha. U ziet een executie en een menigte toeschouwers. Zou u denken ‘wat een verschrikkelijk tafereel’ en vervolgens gewoon doorlopen en het tafereel uit uw gedachten bannen? Zou u meegesleurd zijn door een collectieve lust om een weerloos en onttakeld iemand te kwellen? De verleiding is groot om dit ten stelligste te ontkennen. Toch gebeurde het toen. Niemand zag wie Jezus was.

Een onverhoeds krachtige en geen enkel mooi weer spelende verbeelding van Pasen is Mel Gibson’s The Passion of the Christ. Het is een film met veel bloed geworden, maar dat wil nog niet zeggen dat de film bloeddorstig is, dat die het lijden zou verheerlijken. Ik moet zeggen dat ik ertegenop zag om de film te bekijken. Toch, ondanks de heftig-heid, vond ik het een uitgesproken poë-

tische film, met verrassend zachtmoe-dige momenten. Waar Gibson maar een kiertje menselijkheid in de haatspiraal kon vinden, nam hij zijn kans waar. Dat The Passion of the Christ lijden ver-heerlijkte (zoals ik veelvuldig heb horen beweren door vrijzinnige theologen), heb ik niet kunnen ontwaren. Het was bij tijd en wijle een gore vertoning en juist dat deed je beseffen dat het Jezus uiterst ernst was met zijn voornemen om alles voor de mensen over te heb-ben.

Lijden vraagt om verlichting, om oplos-singen. Lijden verheerlijken in plaats van proberen te verlichten is onzinnig. Maar juist dat maakt het Goede Vrijdag en Pasen er niet gemakkelijker op. Het lijden van Jezus moet op zijn diepst geweest zijn toen Hij zich voor het laatst nog net uit de voeten had kunnen maken en God smeekte ‘deze beker aan Mij voorbij te laten gaan’. Het moeten momenten van volslagen desolaatheid geweest zijn bij de gedachte aan de haat die hem ten deel zou vallen. Toch lever-de Hij zich uit: ‘uw wil geschiede’.Dat maakt het zo moeilijk om Pasen te begrijpen. Er is in het kerkelijk jaar

geen heerlijker moment dan na afloop van de paaswake, als gelovigen elkaar de hand schudden en elkaar Zalig Pasen wensen: Christus is verrezen, ja Christus is waarlijk verrezen. Het klinkt alsof er iets op het nippertje toch nog gelukt is.

Het blijft onbegrijpelijk: een machte-loze God die zich laat belasteren, kren-ken en dodelijk verwonden om mensen te laten zien wat liefhebben is. En toch geloof ik het van harte. Het kan gewoon niet anders. Elke andere betekenis zou ongeloofwaardig zijn. God houdt van mensen. Hij neemt ons zoals we zijn. En Hij vraagt van ons te worden zoals we kunnen zijn. Hoe? Kijk naar Jezus... Hij is de mens naar Gods hart. Hoe meer we worden zoals Hij, hoe meer we vrede zullen vinden met God, met elkaar, vrede ook in uw hart. Ik wens het u van harte toe. Zalig Pasen! Jezus is waarlijk verrezen!

+Rob Mutsaerts

Hulpbisschop van 's-Hertogenbosch

Ik ga nu niet beweren dat de zaak er voor mij begrijpelijker op wordt door te zeggen dat Judas, Petrus en Maria Magdalena nu dan eindelijk beseften dat Jezus God was. Toch is dat waar heel het christelijke geloof om draait: God is mens geworden, gestorven en verrezen. Dat is geen sprookje. Degenen die zijn levensverhaal hebben opgetekend heb-ben wel degelijk de pretentie feiten te registreren. Juist omdat het niet om een mythische, bedachte figuur gaat, maar om een mens van vlees en bloed, krijgt alles zijn schokkende, smartelijke, hartveroverende betekenis. Deze man in wie geen kwaad te vinden was, sterft aan het kruis. Het ontroert vooral, want wie verlangt er niet naar om verzoend te worden, en iedereen weet hoe moei-lijk het is om te vergeven. Daar draait Pasen om.

Pasen gaat om nog iets anders. Het heeft ons opgescheept met de vraag: wie zou jij geweest zijn tijdens de Goede Week, hoe zou jij gehandeld heb-ben? Zoals Pilatus (politiek correct en hoe laf)? Judas? Petrus? De soldaten? Veronica? Natuurlijk is de verleiding

Pasen is geen sprookje, maar onbegrijpelijke realiteit

Wat is Pasen? Pasen draait om de moord op een man. Hij wordt in een graf gelegd. Drie dagen later blijkt het leeg en wordt de man, verrezen en wel, waargenomen. Van hem hebben de gelo-vende christenen tot op heden volgehouden dat Hij God is. Het verhaal van Pasen wordt zó verteld dat je meemaakt dat mensen plotseling begrijpen met wie ze te maken hebben. Als Judas zelf-moord pleegt, begrijpt hij wie hij verraden heeft. Als Petrus Jezus verloochent (‘Ik ken hem niet’) en de haan gaat kraaien, weet hij wie Jezus is. Zo vergaat het Maria Magdalena en de anderen. Voor allen geldt steeds hetzelfde: het was alsof ze iets nooit goed begrepen hadden. Het wezenlijke aan Jezus was aan hun aan-dacht ontsnapt. Ze hadden niet begrepen wie hij was. Nu pas.

5Bisdomblad maart 20124 Bisdomblad maart 2012

We kunnen de dood van Jezus bekijken als een historische gebeurtenis. We proberen dan de datum te achterhalen waarop Jezus gestorven is. We recon-strueren de omstandigheden waaronder de kruisiging heeft plaatsgevonden. Ook denken we na over de motieven die de Romeinen en de joden hadden om Jezus te berechten. We kunnen de dood van Jezus bestuderen als een gebeurtenis in het verleden. Zo’n studie wordt gedaan door historici, en daarvoor hoef je niet gelovig te zijn. Op basis van de evange-liën kunnen we historische uitspraken doen over Jezus. De resultaten van zo’n onderzoek zijn beperkt. We weten dát Jezus gestorven is, maar de exacte his-torische omstandigheden zijn moeilijk precies vast te stellen.

Jezus’ dood heeft echter een beteke-nis die over de grenzen van Jezus’ land en tijd heen reikt. Vanaf het begin van het christendom hebben de volgelin-gen van Jezus zijn dood als heilzaam beschouwd. Jezus’ kruisiging was een onterechte en brute executie, maar dat niet alleen. De dood van Jezus heeft ook iets opgeleverd. Jezus’ apostelen hebben de waarde ervan ontdekt en verkondigd. De geloofsbelijdenissen in het Nieuwe Testament getuigen hiervan. En zo kan Sint-Paulus zeggen: “Ik heb u overge-leverd wat ik ook zelf als overlevering heb ontvangen, namelijk dat Christus gestorven is voor onze zonden … en dat Hij begraven is, en dat Hij is opgestaan.”

Wat bedoelen wij te zeggen als we in geloof belijden ‘gestorven voor onze zonden’? Daarvoor moeten we eerst iets zeggen over wat zonde is. We spreken van zonde daar waar er een breuk is met God. Deze ontstaat door ons persoonlijk doen en laten. Soms maken we echt de verkeerde morele keuzen. Maar eigenlijk delen we als mensen allemaal in het-zelfde lot. De wereld waarin we leven is geen paradijs. Als we geboren worden komen we terecht in een geschonden en zondige wereld die zich van God heeft afgekeerd, of anders gezegd: de mens en de mensheid is er niet in geslaagd de liefde van God in vrijheid positief te beantwoorden.

God berust niet in het lot dat de mens over zich heeft afgeroepen. Hij is mens geworden in Jezus Christus. Hij heeft ons menselijk levenslot gedeeld (Kerstmis) tot het einde toe (Witte Donderdag) en Hij is gestorven (Goede Vrijdag) om de band van harmonie die er was in het paradijs te herstellen. God heeft in Jezus de wereld met zich verzoend. Hij heeft de zonden weggeno-men en weggedragen (1Joh 2,2).

Het is belangrijk te bedenken dat in Jezus God zelf de zonden heeft uitge-boet. In Jezus heeft God zelf willen lij-den en willen sterven. Het is belangrijk om het offer van Jezus te doordenken vanuit de Drieëne God en te beseffen dat de Vader en de Zoon wezensgelijk

God berust niet in het lot dat de mens over zich heeft afgeroepen

7Bisdomblad maart 20126 Bisdomblad maart 2012

“Gestorven voor onze zonden”

Het grote mysterie van Gods liefde

“Gestorven voor onze zonden.” Als je deze woorden leest, denk

je meteen aan de geloofsbelijdenis die we op zondagen en op hoogfeesten in

de eucharistieviering bidden of zingen.

Dat is terecht, want de woorden vormen

een geloofsuitspraak. Toch staat de tekst

zo niet letterlijk in het Credo en in de Twaalf artikelen (de aposto-lische geloofsbelijde-nis). “Gestorven voor onze zonden” is een

uitspraak van Sint-Paulus in zijn eerste

brief aan de Korintiërs (15,3). Hoe leggen

we deze woorden uit? Wat willen we ermee

zeggen? Wat zegt het over ons geloof?

We kunnen de dood van Jezus bekijken als een historische gebeurtenis. We proberen dan de datum te achterhalen waarop Jezus gestorven is. We recon-strueren de omstandigheden waaronder de kruisiging heeft plaatsgevonden. Ook denken we na over de motieven die de Romeinen en de joden hadden om Jezus te berechten. We kunnen de dood van Jezus bestuderen als een gebeurtenis in het verleden. Zo’n studie wordt gedaan door historici, en daarvoor hoef je niet gelovig te zijn. Op basis van de evange-liën kunnen we historische uitspraken doen over Jezus. De resultaten van zo’n onderzoek zijn beperkt. We weten dát Jezus gestorven is, maar de exacte his-torische omstandigheden zijn moeilijk precies vast te stellen.

Jezus’ dood heeft echter een beteke-nis die over de grenzen van Jezus’ land en tijd heen reikt. Vanaf het begin van het christendom hebben de volgelin-gen van Jezus zijn dood als heilzaam beschouwd. Jezus’ kruisiging was een onterechte en brute executie, maar dat niet alleen. De dood van Jezus heeft ook iets opgeleverd. Jezus’ apostelen hebben de waarde ervan ontdekt en verkondigd. De geloofsbelijdenissen in het Nieuwe Testament getuigen hiervan. En zo kan Sint-Paulus zeggen: “Ik heb u overge-leverd wat ik ook zelf als overlevering heb ontvangen, namelijk dat Christus gestorven is voor onze zonden … en dat Hij begraven is, en dat Hij is opgestaan.”

Wat bedoelen wij te zeggen als we in geloof belijden ‘gestorven voor onze zonden’? Daarvoor moeten we eerst iets zeggen over wat zonde is. We spreken van zonde daar waar er een breuk is met God. Deze ontstaat door ons persoonlijk doen en laten. Soms maken we echt de verkeerde morele keuzen. Maar eigenlijk delen we als mensen allemaal in het-zelfde lot. De wereld waarin we leven is geen paradijs. Als we geboren worden komen we terecht in een geschonden en zondige wereld die zich van God heeft afgekeerd, of anders gezegd: de mens en de mensheid is er niet in geslaagd de liefde van God in vrijheid positief te beantwoorden.

God berust niet in het lot dat de mens over zich heeft afgeroepen. Hij is mens geworden in Jezus Christus. Hij heeft ons menselijk levenslot gedeeld (Kerstmis) tot het einde toe (Witte Donderdag) en Hij is gestorven (Goede Vrijdag) om de band van harmonie die er was in het paradijs te herstellen. God heeft in Jezus de wereld met zich verzoend. Hij heeft de zonden weggeno-men en weggedragen (1Joh 2,2).

Het is belangrijk te bedenken dat in Jezus God zelf de zonden heeft uitge-boet. In Jezus heeft God zelf willen lij-den en willen sterven. Het is belangrijk om het offer van Jezus te doordenken vanuit de Drieëne God en te beseffen dat de Vader en de Zoon wezensgelijk

God berust niet in het lot dat de mens over zich heeft afgeroepen

7Bisdomblad maart 20126 Bisdomblad maart 2012

“Gestorven voor onze zonden”

Het grote mysterie van Gods liefde

“Gestorven voor onze zonden.” Als je deze woorden leest, denk

je meteen aan de geloofsbelijdenis die we op zondagen en op hoogfeesten in

de eucharistieviering bidden of zingen.

Dat is terecht, want de woorden vormen

een geloofsuitspraak. Toch staat de tekst

zo niet letterlijk in het Credo en in de Twaalf artikelen (de aposto-lische geloofsbelijde-nis). “Gestorven voor onze zonden” is een

uitspraak van Sint-Paulus in zijn eerste

brief aan de Korintiërs (15,3). Hoe leggen

we deze woorden uit? Wat willen we ermee

zeggen? Wat zegt het over ons geloof?

zijn. Soms wordt het christendom een wreed godsbeeld verweten. Men gaat er dan vanuit dat God een offer nodig had om de zonden van de mensen te kun-nen vergeven, een offer om de toorn van God te kunnen matigen. God moest het bloed van Jezus zien om de mensen weer als kinderen te kunnen aannemen. Hij heeft Iemand opgeofferd. Er was genoegdoening nodig voor onze zonden, en die heeft Jezus gebracht door zijn leven te geven. God laat zich verzoenen door het offer van Jezus. Met zo’n voor-stelling moeten we ons de vraag stellen: heeft God werkelijk de dood van een mens nodig? Is het door (bloed)offers dat God om te kopen is? Geeft God zijn genade alleen maar als er bloed vloeit? Is God wreed? Deze suggestieve vragen moeten we met ‘neen’ beantwoorden. God is niet uit op wraak, vergelding of genoegdoening.

We kunnen de dood van Jezus voor de vergeving van onze zonden niet goed begrijpen als we niet beseffen dat God zelf het offer gebracht heeft (in Jezus). Hij heeft niet iemand anders gevraagd om zich op te offeren. God heeft zich-zelf gegeven door mens te worden en te willen sterven. Jezus heeft vanuit dit diepe besef van verbondenheid met de Vader zijn leven gegeven en het lot van de lijdende mens willen delen. Tijdens zijn aardse leven heeft Hij driemaal zijn dood voorzegd en bij het Laatste Avondmaal heeft Hij gewezen op de heilsbetekenis van zijn aanstaande dood. De zonde van de mensen heeft

God helemaal serieus genomen door er zelf in af te dalen. God heeft de breuk gevoeld die er was gegroeid tussen Hem en de mens, en door zichzelf te geven heeft Hij deze kloof overbrugd. Hij heeft niet met een decreet of een dictaat de vergeving aangezegd. Hij heeft zelf aan de straf voor de zonden deel willen heb-ben. God heeft de breuk die er was tus-sen Hem en de mens serieus genomen, en dat betekent dat Hij er ook alles voor over heeft gehad. Hij heeft niet gezegd: “laat maar, het is niks.” Daarmee zou Hij ons als mens eigenlijk niet serieus hebben genomen.

Dat God zelf in Jezus een offer brengt kan niet zonder betekenis zijn voor de mensen van alle tijden en plaatsen. Dit overschrijdt de geschiedenis van de aardse Jezus. Hier begint het geloof te groeien. God zelf is de plaats van verzoening. Hij draagt het offer voor de verzoening niet aan een ander op, Hij bewerkt het zelf in zijn Zoon Jezus Christus. De mens kan zijn zonden niet zelf vergeven, God neemt die taak op zich doordat Hij zijn Zoon deel laat uit-maken van de wereld van mensen. Het mysterie van de dood van Jezus is tege-lijkertijd het mysterie van de menswor-ding van Jezus. God heeft de oplossing niet buiten zichzelf gezocht. ‘Gestorven voor onze zonden’ is het grote mysterie van zijn liefde.

Ron van den Hout

Vicaris-generaal

We spreken van zonde daar waar er een breuk is met God

9Bisdomblad maart 2012

The Passion is een 21-ste eeuwse variant op de passieverhalen, een hervertelling van de laatste uren van het leven van Jezus. Tijdens een groot cultureel popevenement in het centrum van Rotterdam vertolken bekende artiesten, aan de hand van een hedendaags Nederlandstalig repertoire, in de Goede Week het verhaal van het lijden, sterven en de opstanding van Christus. Het evenement wordt live uitgezonden via Nederland 1 en internet.

hoort en voor mensen die willen weten wie Jezus is of wat Pasen betekent. Voor toevallige voorbijgangers of tv-kijkende zappers.

The Passion is een unieke samenwer-king tussen de Evangelische Omroep, omroep RKK, de Protestantse Kerk in Nederland, de Rooms-katholieke Kerk en het Nederlands Bijbelgenootschap, gebaseerd op de BBC Manchester Passion uit 2006. Het evenement bouwt voort op het succes van The Passion 2011, die in Gouda 20.000 mensen op de been bracht en zo'n mil-joen televisiekijkers wist te boeien.The Passion wordt live uitgezonden op 5 april 2012 om 20:25 uur op Nederland 1. Ook zal het evenement live te volgen

Pasen gaat voor veel mensen over eieren. Maar voor christenen staan eerst en vooral de dood en opstanding van Jezus centraal. Een eeuwenoud en krachtig verhaal dat ooit de wereld op zijn kop zette en nog steeds vele miljoenen in zijn greep houdt. Op Witte Donderdag 5 april wordt het ver-haal van Pasen live herverteld op het Willemsplein in Rotterdam, onderaan de Erasmusbrug. Bekende artiesten spelen het verhaal van Jezus' dood en opstanding in een wervelende show met veel muziek.

De organisatie is heel blij met de keuze voor de stad Rotterdam: "Als één Nederlandse stad een bijzonder decor vormt voor het Paasevangelie, dan Rotterdam. Sinds de Tweede Wereldoorlog, waarin bijna de hele binnenstad werd weggevaagd door een bommenregen, kan Rotterdam meepraten over 'lijden, dood en weder-opstanding'." Bovendien is Rotterdam een mooie afspiegeling van de moder-ne multiculturele samenleving in Nederland.

Dit oecumenisch georganiseerde mega-evenement, vol muzikale hoogtepun-ten, is bedoeld voor jong en oud, gelo-vig of niet gelovig. Het is voor iedereen die houdt van Nederlandse popmuziek en voor wie graag een goed verhaal

Het Willemsplein is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De auto kun je parkeren in Parkeergarage Erasmusbrug of bij een van de ande-re parkeerplaatsen in de buurt.

zijn op deze site. Er zijn herhalingen op Nederland 1 (15:57 uur) en op Nederland 3 (23:22 uur) op zaterdag 7 april. Via Facebook (facebook.com/thepas-sionrotterdam), Hyves (thepassion.hyves.nl) en Twitter (@thepassionr-dam) worden nieuwsgierigen op de hoogte gehouden met een kijkje achter de schermen en het laatste nieuws over artiesten en locaties.

Het passiespel over de laatste uren van Jezus zijn leven, zijn dood en opstanding, vorig jaar op de Markt in Gouda trok zo’n 20.000 toeschouwers. Nog eens 979.000 kijkers volgden het evenement live op tv The Passion

Jezus’ lijdensverhaal in Rotterdam

zijn. Soms wordt het christendom een wreed godsbeeld verweten. Men gaat er dan vanuit dat God een offer nodig had om de zonden van de mensen te kun-nen vergeven, een offer om de toorn van God te kunnen matigen. God moest het bloed van Jezus zien om de mensen weer als kinderen te kunnen aannemen. Hij heeft Iemand opgeofferd. Er was genoegdoening nodig voor onze zonden, en die heeft Jezus gebracht door zijn leven te geven. God laat zich verzoenen door het offer van Jezus. Met zo’n voor-stelling moeten we ons de vraag stellen: heeft God werkelijk de dood van een mens nodig? Is het door (bloed)offers dat God om te kopen is? Geeft God zijn genade alleen maar als er bloed vloeit? Is God wreed? Deze suggestieve vragen moeten we met ‘neen’ beantwoorden. God is niet uit op wraak, vergelding of genoegdoening.

We kunnen de dood van Jezus voor de vergeving van onze zonden niet goed begrijpen als we niet beseffen dat God zelf het offer gebracht heeft (in Jezus). Hij heeft niet iemand anders gevraagd om zich op te offeren. God heeft zich-zelf gegeven door mens te worden en te willen sterven. Jezus heeft vanuit dit diepe besef van verbondenheid met de Vader zijn leven gegeven en het lot van de lijdende mens willen delen. Tijdens zijn aardse leven heeft Hij driemaal zijn dood voorzegd en bij het Laatste Avondmaal heeft Hij gewezen op de heilsbetekenis van zijn aanstaande dood. De zonde van de mensen heeft

God helemaal serieus genomen door er zelf in af te dalen. God heeft de breuk gevoeld die er was gegroeid tussen Hem en de mens, en door zichzelf te geven heeft Hij deze kloof overbrugd. Hij heeft niet met een decreet of een dictaat de vergeving aangezegd. Hij heeft zelf aan de straf voor de zonden deel willen heb-ben. God heeft de breuk die er was tus-sen Hem en de mens serieus genomen, en dat betekent dat Hij er ook alles voor over heeft gehad. Hij heeft niet gezegd: “laat maar, het is niks.” Daarmee zou Hij ons als mens eigenlijk niet serieus hebben genomen.

Dat God zelf in Jezus een offer brengt kan niet zonder betekenis zijn voor de mensen van alle tijden en plaatsen. Dit overschrijdt de geschiedenis van de aardse Jezus. Hier begint het geloof te groeien. God zelf is de plaats van verzoening. Hij draagt het offer voor de verzoening niet aan een ander op, Hij bewerkt het zelf in zijn Zoon Jezus Christus. De mens kan zijn zonden niet zelf vergeven, God neemt die taak op zich doordat Hij zijn Zoon deel laat uit-maken van de wereld van mensen. Het mysterie van de dood van Jezus is tege-lijkertijd het mysterie van de menswor-ding van Jezus. God heeft de oplossing niet buiten zichzelf gezocht. ‘Gestorven voor onze zonden’ is het grote mysterie van zijn liefde.

Ron van den Hout

Vicaris-generaal

We spreken van zonde daar waar er een breuk is met God

9Bisdomblad maart 2012

The Passion is een 21-ste eeuwse variant op de passieverhalen, een hervertelling van de laatste uren van het leven van Jezus. Tijdens een groot cultureel popevenement in het centrum van Rotterdam vertolken bekende artiesten, aan de hand van een hedendaags Nederlandstalig repertoire, in de Goede Week het verhaal van het lijden, sterven en de opstanding van Christus. Het evenement wordt live uitgezonden via Nederland 1 en internet.

hoort en voor mensen die willen weten wie Jezus is of wat Pasen betekent. Voor toevallige voorbijgangers of tv-kijkende zappers.

The Passion is een unieke samenwer-king tussen de Evangelische Omroep, omroep RKK, de Protestantse Kerk in Nederland, de Rooms-katholieke Kerk en het Nederlands Bijbelgenootschap, gebaseerd op de BBC Manchester Passion uit 2006. Het evenement bouwt voort op het succes van The Passion 2011, die in Gouda 20.000 mensen op de been bracht en zo'n mil-joen televisiekijkers wist te boeien.The Passion wordt live uitgezonden op 5 april 2012 om 20:25 uur op Nederland 1. Ook zal het evenement live te volgen

Pasen gaat voor veel mensen over eieren. Maar voor christenen staan eerst en vooral de dood en opstanding van Jezus centraal. Een eeuwenoud en krachtig verhaal dat ooit de wereld op zijn kop zette en nog steeds vele miljoenen in zijn greep houdt. Op Witte Donderdag 5 april wordt het ver-haal van Pasen live herverteld op het Willemsplein in Rotterdam, onderaan de Erasmusbrug. Bekende artiesten spelen het verhaal van Jezus' dood en opstanding in een wervelende show met veel muziek.

De organisatie is heel blij met de keuze voor de stad Rotterdam: "Als één Nederlandse stad een bijzonder decor vormt voor het Paasevangelie, dan Rotterdam. Sinds de Tweede Wereldoorlog, waarin bijna de hele binnenstad werd weggevaagd door een bommenregen, kan Rotterdam meepraten over 'lijden, dood en weder-opstanding'." Bovendien is Rotterdam een mooie afspiegeling van de moder-ne multiculturele samenleving in Nederland.

Dit oecumenisch georganiseerde mega-evenement, vol muzikale hoogtepun-ten, is bedoeld voor jong en oud, gelo-vig of niet gelovig. Het is voor iedereen die houdt van Nederlandse popmuziek en voor wie graag een goed verhaal

Het Willemsplein is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De auto kun je parkeren in Parkeergarage Erasmusbrug of bij een van de ande-re parkeerplaatsen in de buurt.

zijn op deze site. Er zijn herhalingen op Nederland 1 (15:57 uur) en op Nederland 3 (23:22 uur) op zaterdag 7 april. Via Facebook (facebook.com/thepas-sionrotterdam), Hyves (thepassion.hyves.nl) en Twitter (@thepassionr-dam) worden nieuwsgierigen op de hoogte gehouden met een kijkje achter de schermen en het laatste nieuws over artiesten en locaties.

Het passiespel over de laatste uren van Jezus zijn leven, zijn dood en opstanding, vorig jaar op de Markt in Gouda trok zo’n 20.000 toeschouwers. Nog eens 979.000 kijkers volgden het evenement live op tv The Passion

Jezus’ lijdensverhaal in Rotterdam

11Bisdomblad maart 201210 Bisdomblad maart 2012

beelden zijn Noord-Korea, Saoedi-Arabië en Irak.

Noord-Korea voert de ranglijst voor Christenvervolging aan. Niemand weet hoe het gaat met de Noord-Koreaanse bisschoppen en priesters. Er is geen contact mogelijk. Zeer waarschijnlijk zijn ze allemaal opgepakt en naar werkkampen gestuurd of vermoord. Officieel en uit eerbetoon staat bijvoor-beeld Francis Hong Yong-ho nog steeds te boek als bisschop van Pyongyang, de hoofdstad van Noord-Korea. Het is alleen bekend dat hij in 1949 werd gear-resteerd en daarna is verdwenen. Als hij nog leefde zou hij nu 105 jaar zijn.Saoedi-Arabië is een ander land dat hoog op de ranglijst van de Christenvervolging staat. Dit land heeft 25 miljoen inwoners waarvan 95% Moslim en 4% Christen is. Deze 1 mil-joen Christenen zijn voor het grootste deel gastarbeiders uit verschillende lan-den zoals de Filippijnen en India. Deze kwetsbare groep mag geen gebedsbij-eenkomsten houden, heeft geen moge-lijkheid om het geloof te belijden en de religieuze vrijheid wordt niet beschermd door de wet. In veel landen vind een ware ‘exo-dus’ van Christenen plaats. Een tra-gisch voorbeeld hiervan is Irak. Hier wonen 30 miljoen mensen waarvan 97% Moslim (60% Sjiieten en 37% Soennieten) en 0,7% Christen. Vóór de

Amerikaanse invasie in Irak in 2003 leefden er nog 1,3 miljoen Christenen, nu, na de oorlog en de vele aanslagen op de Christelijke gemeenschap, is daar nog maar een fractie (minder dan 200.000) van over. In de periode 2003 tot 2011 zijn 2.000 Christenen gedood door gericht geweld. Het verhaal van de moeder van Vivian waar dit artikel mee begon is kenmerkend voor het dage-lijkse leven van Irakese Christenen.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele landen waar Christenen dage-lijks te lijden hebben onder vervolging. Voor ons is hun lijden een oproep tot solidariteit. We worden opgeroepen om ons van hun situatie op de hoogte te stellen, voor hen te bidden en hen waar mogelijk te helpen. Het is belangrijk om de juiste informatie over vervolgde Christenen te krijgen en weer aan anderen (b.v. de Nederlandse politiek) door te geven. Er zijn goede nieuws-bronnen, waaronder www.kerkinnood.nl die dagelijks berichten plaatsen van de vervolgde Kerk. Bidden voor ver-volgde Christenen is erg belangrijk, vele van hen rekenen hier ook op. Een mogelijkheid om voor hen te bidden is op de Avond van de Martelaren die Kerk in Nood organiseert op 29 maart 2012, www.kerkinnood.nl/martelaren.

Peter van Hoof, Kerk In Nood

“We willen geen losgeld. We willen jullie harten breken.” Dit kreeg de moeder van de ontvoerde Vivian in Bagdad te horen toen ze vroeg hoeveel ze moest betalen om haar dochter terug te krijgen. Een dag later vonden ze haar verminkte lichaam terug op het dorpsplein. Overmand door verdriet en angst heeft de familie van Vivian Irak verlaten

Paus Benedictus XVI geeft tevens aan dat zowel religieus fundamentalisme als secularisme een bedreiging zijn voor Christenen, de Kerk en de hele maatschappij: “Met dezelfde kracht waarmee elke vorm van fanatisme en religieus fundamentalisme wordt veroordeeld moet ook elke vorm van godsdienstvijandigheid, die de publieke rol van gelovigen in het maatschap-pelijke en politieke leven beperkt, worden tegengegaan.” Het zijn veelal de (Christelijke) minderheden die hieronder te lijden hebben. Deze twee bewegingen hebben eenzelfde bron van extreme verwerping van het bestaan van verschillende overtuigingen naast elkaar (pluralisme). “Een maatschappij die religie met geweld wil opleggen, of juist wil verwerpen, doet niet alleen onrecht aan individuen en aan God, maar ook aan zichzelf”, volgens de Paus in de Boodschap voor de wereld-vredesdag 2011. Christenen in veel lan-den lijden als gevolg van deze extreem intolerante stromingen. Enkele voor-

gen, verkrachtingen, gedwongen huwe-lijken en moord.

Paus Benedictus XVI geeft zeer regel-matig aan zeer begaan te zijn met de grote groep vervolgde Christenen. Na grote aanslagen spreekt hij steeds zijn medeleven uit naar de slachtoffers en nabestaanden en roept hij op te stop-pen met geweld en mensenrechten-schendingen. Zo zei hij in zijn bood-schap voor de wereldvredesdag 2011: “Het is pijnlijk te bedenken dat men in sommige delen van de wereld onmo-gelijk vrij zijn godsdienst kan belijden, tenzij met gevaar voor eigen leven en persoonlijke vrijheid.” En in zijn toe-spraak tot het Corps Diplomatique in januari 2010: “Bij deze gelegenheid wil ik de smeekbede die ik tijdens het Angelusgebed van 1 januari maakte, hernieuwen, dat iedereen die bij gewa-pende groeperingen hoort, van welke soort dan ook, het pad van geweld ver-laat en zijn hart opent voor de vreugde van de vrede.”

“Op dit moment zijn Christenen dege-nen die het meeste lijden onder vervol-ging wegens hun geloof”, aldus Paus Benedictus XVI in zijn boodschap naar aanleiding van de wereldvredes-dag 2011. Grote aantallen Christenen worden onderdrukt en vervolgd juist vanwege hun geloof of onder het mom van hun geloof. In de praktijk is het resultaat hetzelfde: grove schendingen van mensenrechten. De situatie en ach-tergrond van vervolging verschilt per land en groep, maar de gevolgen voor deze vaak kwetsbare groep zijn zeer vergelijkbaar. De berichten variëren van discriminatie door niet-christelijke medeburgers, leraren, werkgevers, overheidsambtenaren, publieke instel-lingen, buren, etc. tot bomaanslagen op Christelijke kerken tijdens de Heilige Mis. Andere schendingen die voorkomen zijn bijvoorbeeld onteige-ning van grond van kerken, weigering van bouwvergunningen, vernietigen van huizen en kerken, gevangenschap, strafkampen, ontvoeringen, martelin-

“... dat iedereen het pad van geweld verlaat en zijn hart opent voor de vreugde van de vrede.”Vervolging van

Christenen in de Wereld

11Bisdomblad maart 201210 Bisdomblad maart 2012

beelden zijn Noord-Korea, Saoedi-Arabië en Irak.

Noord-Korea voert de ranglijst voor Christenvervolging aan. Niemand weet hoe het gaat met de Noord-Koreaanse bisschoppen en priesters. Er is geen contact mogelijk. Zeer waarschijnlijk zijn ze allemaal opgepakt en naar werkkampen gestuurd of vermoord. Officieel en uit eerbetoon staat bijvoor-beeld Francis Hong Yong-ho nog steeds te boek als bisschop van Pyongyang, de hoofdstad van Noord-Korea. Het is alleen bekend dat hij in 1949 werd gear-resteerd en daarna is verdwenen. Als hij nog leefde zou hij nu 105 jaar zijn.Saoedi-Arabië is een ander land dat hoog op de ranglijst van de Christenvervolging staat. Dit land heeft 25 miljoen inwoners waarvan 95% Moslim en 4% Christen is. Deze 1 mil-joen Christenen zijn voor het grootste deel gastarbeiders uit verschillende lan-den zoals de Filippijnen en India. Deze kwetsbare groep mag geen gebedsbij-eenkomsten houden, heeft geen moge-lijkheid om het geloof te belijden en de religieuze vrijheid wordt niet beschermd door de wet. In veel landen vind een ware ‘exo-dus’ van Christenen plaats. Een tra-gisch voorbeeld hiervan is Irak. Hier wonen 30 miljoen mensen waarvan 97% Moslim (60% Sjiieten en 37% Soennieten) en 0,7% Christen. Vóór de

Amerikaanse invasie in Irak in 2003 leefden er nog 1,3 miljoen Christenen, nu, na de oorlog en de vele aanslagen op de Christelijke gemeenschap, is daar nog maar een fractie (minder dan 200.000) van over. In de periode 2003 tot 2011 zijn 2.000 Christenen gedood door gericht geweld. Het verhaal van de moeder van Vivian waar dit artikel mee begon is kenmerkend voor het dage-lijkse leven van Irakese Christenen.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele landen waar Christenen dage-lijks te lijden hebben onder vervolging. Voor ons is hun lijden een oproep tot solidariteit. We worden opgeroepen om ons van hun situatie op de hoogte te stellen, voor hen te bidden en hen waar mogelijk te helpen. Het is belangrijk om de juiste informatie over vervolgde Christenen te krijgen en weer aan anderen (b.v. de Nederlandse politiek) door te geven. Er zijn goede nieuws-bronnen, waaronder www.kerkinnood.nl die dagelijks berichten plaatsen van de vervolgde Kerk. Bidden voor ver-volgde Christenen is erg belangrijk, vele van hen rekenen hier ook op. Een mogelijkheid om voor hen te bidden is op de Avond van de Martelaren die Kerk in Nood organiseert op 29 maart 2012, www.kerkinnood.nl/martelaren.

Peter van Hoof, Kerk In Nood

“We willen geen losgeld. We willen jullie harten breken.” Dit kreeg de moeder van de ontvoerde Vivian in Bagdad te horen toen ze vroeg hoeveel ze moest betalen om haar dochter terug te krijgen. Een dag later vonden ze haar verminkte lichaam terug op het dorpsplein. Overmand door verdriet en angst heeft de familie van Vivian Irak verlaten

Paus Benedictus XVI geeft tevens aan dat zowel religieus fundamentalisme als secularisme een bedreiging zijn voor Christenen, de Kerk en de hele maatschappij: “Met dezelfde kracht waarmee elke vorm van fanatisme en religieus fundamentalisme wordt veroordeeld moet ook elke vorm van godsdienstvijandigheid, die de publieke rol van gelovigen in het maatschap-pelijke en politieke leven beperkt, worden tegengegaan.” Het zijn veelal de (Christelijke) minderheden die hieronder te lijden hebben. Deze twee bewegingen hebben eenzelfde bron van extreme verwerping van het bestaan van verschillende overtuigingen naast elkaar (pluralisme). “Een maatschappij die religie met geweld wil opleggen, of juist wil verwerpen, doet niet alleen onrecht aan individuen en aan God, maar ook aan zichzelf”, volgens de Paus in de Boodschap voor de wereld-vredesdag 2011. Christenen in veel lan-den lijden als gevolg van deze extreem intolerante stromingen. Enkele voor-

gen, verkrachtingen, gedwongen huwe-lijken en moord.

Paus Benedictus XVI geeft zeer regel-matig aan zeer begaan te zijn met de grote groep vervolgde Christenen. Na grote aanslagen spreekt hij steeds zijn medeleven uit naar de slachtoffers en nabestaanden en roept hij op te stop-pen met geweld en mensenrechten-schendingen. Zo zei hij in zijn bood-schap voor de wereldvredesdag 2011: “Het is pijnlijk te bedenken dat men in sommige delen van de wereld onmo-gelijk vrij zijn godsdienst kan belijden, tenzij met gevaar voor eigen leven en persoonlijke vrijheid.” En in zijn toe-spraak tot het Corps Diplomatique in januari 2010: “Bij deze gelegenheid wil ik de smeekbede die ik tijdens het Angelusgebed van 1 januari maakte, hernieuwen, dat iedereen die bij gewa-pende groeperingen hoort, van welke soort dan ook, het pad van geweld ver-laat en zijn hart opent voor de vreugde van de vrede.”

“Op dit moment zijn Christenen dege-nen die het meeste lijden onder vervol-ging wegens hun geloof”, aldus Paus Benedictus XVI in zijn boodschap naar aanleiding van de wereldvredes-dag 2011. Grote aantallen Christenen worden onderdrukt en vervolgd juist vanwege hun geloof of onder het mom van hun geloof. In de praktijk is het resultaat hetzelfde: grove schendingen van mensenrechten. De situatie en ach-tergrond van vervolging verschilt per land en groep, maar de gevolgen voor deze vaak kwetsbare groep zijn zeer vergelijkbaar. De berichten variëren van discriminatie door niet-christelijke medeburgers, leraren, werkgevers, overheidsambtenaren, publieke instel-lingen, buren, etc. tot bomaanslagen op Christelijke kerken tijdens de Heilige Mis. Andere schendingen die voorkomen zijn bijvoorbeeld onteige-ning van grond van kerken, weigering van bouwvergunningen, vernietigen van huizen en kerken, gevangenschap, strafkampen, ontvoeringen, martelin-

“... dat iedereen het pad van geweld verlaat en zijn hart opent voor de vreugde van de vrede.”Vervolging van

Christenen in de Wereld

13Bisdomblad maart 201212 Bisdomblad maart 2012

priesters en drie diakens. We hebben er heel bewust voor gekozen dat de parochianen ons en wij de parochianen willen leren kennen. We mogen niet weglopen van de pijn. We moeten naast de mensen gaan staan en helpen die pijn woorden te geven. Tegelijkertijd bouwen we immers aan iets nieuws voor

Eindhoven gaat verder met twee nieuwe parochies

‘Het doet pijn, maar het moet’

voormalige dorpsgemeenschappen, die allen heel duidelijk hun eigenheid heb-ben. Op de informatieavonden bleek een veel grotere betrokkenheid dan we als pastoraal team hadden verwacht. Het is bewonderenswaardig zoals mensen meegaan in het proces. Zomaar een voorbeeIdje: een van de voormalige parochies heeft een ‘commissie over-stappen’ gevormd: de gemeenschap komt nu al gezamenlijk naar de vierin-gen in een andere kerk die straks open-blijft.””

FUsieProces is LeerProces“Natuurlijk is er de pijn en het verdriet om los te moeten laten, maar tegelijker-tijd ziet men dat het echt niet anders kan”, zegt Wilmink. “Op zakelijk vlak kun je het nog wel uitleggen. Op pas-toraal vlak is dat veel moeilijker. Wij werken in het pastoraal team met vier

voor zich. Johan Goris: “Ik ben vorig jaar september aangesteld en heb veel tijd gebruikt om met allerlei mensen uit de oude besturen en uit de werkgroepen te gaan praten. Zowel in die gesprekken als op de informatieavonden bleek dat de mensen er eigenlijk best bewust van zijn dat het samengaan van de parochies moet gebeuren. En dat bewustzijn was er niet alleen zakelijk financieel, maar ook pastoraal. Er zijn talrijke vrijwil-ligers die al jaren heel trouw zijn. Toch worden het er steeds minder en je kunt niet al maar taken blijven bijladen. Ik heb grote bewondering voor die mensen die toch weer opnieuw de schouders eronder zetten.”

Ook René Wilmink, die in januari van dit jaar als pastoor nieuw in de parochie kwam, is onder de indruk van de paro-chianen. “In Zuid hebben we te maken met een samenvoeging van allerlei

“Is het nodig? Ja. Is het leuk? Nee. Doet het pijn? Ja.” Pastoor Goris is duidelijk. Hij is de nieuwe pastoor van de Sint Petrus’ Stoel parochie en is als nieuwste lid aan het team toegevoegd. Dat bestaat uit twee priesters, twee diakens, twee pastoraal assistenten en twee assistent priesters. “Het ideaalplaatje is dat de pastoor al zijn parochianen kent en andersom de parochianen hun herder. Dat gaat helaas niet meer. Maar kijkend naar de ontwikkelingen van de afgelo-pen decennia, kun je twee dingen doen. Krampachtig op de oude voet doorgaan tot het water je aan de lippen staat en je een bordje met ‘te koop’ in de tuin moet zetten, of zoals we nu doen: de krachten bundelen.”

BeWonderinG Voor GeLoViGenDat zo’n heel nieuwe situatie van een enorm grote parochie ook nieuwe uit-dagingen met zich meebrengt, spreekt

de Harde FeitenEindhoven bestaat per 1 januari 2012 uit twee parochies: één boven en één

onder de spoorlijn, oftewel Eindhoven Noord en Eindhoven Zuid. Met de fusie

waren 10 voormalige parochies (waaronder al eerder gefuseerde parochies)

gemoeid en 18 kerkgebouwen/kapellen. Daarvan zullen er volgens plan in 2015,

wanneer het fusieproces afgerond moet zijn, nog 8 overblijven. Eindhoven is een

van de eerste zichtbare voorbeelden van schaalvergroting zoals het bisdom die

voorstaat voor de toekomst.

Twee nieuwe pastoors werden aangesteld om deze parochies te leiden: Johan

Goris voor de parochie Sint Petrus’ Stoel en René Wilmink voor de parochie Sint

Joris. Zij worden beiden bijgestaan door een team van priesters, diakens en in

Noord pastoraal assistenten. Er kwamen twee besturen.

De Parochie Sint Petrus’ Stoel (Eindhoven Noord) is voortgekomen uit: Parochie

Woensel Oost, Parochie Woensel Midden, Parochie Acht en Parochie Achtse

Barrier/Blixembosch.

De kerkgebouwen in deze parochie zijn: Sint Petruskerk, Sint Thomaskerk,

Sint Antonius Abt, O.L.V. van Lourdes (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), Sint

Mattheuskerk (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), Verrijzeniskerk (sluiting uiterlijk 1

januari 2015), en de St. Jan, die eind 2011 aan de eredienst is onttrokken. Ook

behoren er nog twee kapellen van woonzorgcentra tot de parochie.

De Parochie Sint Joris (Eindhoven Zuid) is voortgekomen uit: Binnenstadparochie,

Parochie Strijp, Parochie Gestel, Parochie Stratum, Parochie Tongelre en

Parochie H. Georgius.

Kerkgebouwen in deze parochie zijn: St. Joris, H. Martinus, Sint Trudo, H.

Lambertus, H. Antonius van Padua (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), H. Theresia,

(sluiting uiterlijk 1 januari 2015), H. Hart van Jezus (sluiting uiterlijk 1 januari

2015), HH. Harten (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), Catharinakerk (sluiting uiter-

lijk 1 januari 2015), H. Gerardus (sluiting uiterlijk 1 januari 2015) en H. Pius X,

waarvoor nog geen sluitingsdatum is aangegeven.

Heel het bisdom heeft ermee te maken: de schaalvergroting van parochies. In Eindhoven was

het begin dit jaar zo ver. Tien voormalige paro-chies fuseerden tot twee nieuwe parochies. Twee

nieuwe pastoors, Johan Goris en René Wilmink, staan met hun teams voor de zware uitdaging

hun parochies de toekomst in te loodsen.

Wilmink“We bouwen aan

iets nieuws voor de toekomst en om dat

vitaal te kunnen laten zijn, mag je niet alleen maar wegzak-

ken in de pijn.”

de toekomst en om dat vitaal te kunnen laten zijn, mag je niet alleen maar weg-zakken in de pijn.” Johan Goris: “Kijk, op het geloofsvlak zijn we geloofsleerlingen en we mogen beseffen dat we op dit vlak ook leerlingen zijn. Bij de presentatie-mis van de nieuwe parochie heb ik ook gezegd: “Een ding is zeker, ik ga fouten Vervolg volgende pagina

13Bisdomblad maart 201212 Bisdomblad maart 2012

priesters en drie diakens. We hebben er heel bewust voor gekozen dat de parochianen ons en wij de parochianen willen leren kennen. We mogen niet weglopen van de pijn. We moeten naast de mensen gaan staan en helpen die pijn woorden te geven. Tegelijkertijd bouwen we immers aan iets nieuws voor

Eindhoven gaat verder met twee nieuwe parochies

‘Het doet pijn, maar het moet’

voormalige dorpsgemeenschappen, die allen heel duidelijk hun eigenheid heb-ben. Op de informatieavonden bleek een veel grotere betrokkenheid dan we als pastoraal team hadden verwacht. Het is bewonderenswaardig zoals mensen meegaan in het proces. Zomaar een voorbeeIdje: een van de voormalige parochies heeft een ‘commissie over-stappen’ gevormd: de gemeenschap komt nu al gezamenlijk naar de vierin-gen in een andere kerk die straks open-blijft.””

FUsieProces is LeerProces“Natuurlijk is er de pijn en het verdriet om los te moeten laten, maar tegelijker-tijd ziet men dat het echt niet anders kan”, zegt Wilmink. “Op zakelijk vlak kun je het nog wel uitleggen. Op pas-toraal vlak is dat veel moeilijker. Wij werken in het pastoraal team met vier

voor zich. Johan Goris: “Ik ben vorig jaar september aangesteld en heb veel tijd gebruikt om met allerlei mensen uit de oude besturen en uit de werkgroepen te gaan praten. Zowel in die gesprekken als op de informatieavonden bleek dat de mensen er eigenlijk best bewust van zijn dat het samengaan van de parochies moet gebeuren. En dat bewustzijn was er niet alleen zakelijk financieel, maar ook pastoraal. Er zijn talrijke vrijwil-ligers die al jaren heel trouw zijn. Toch worden het er steeds minder en je kunt niet al maar taken blijven bijladen. Ik heb grote bewondering voor die mensen die toch weer opnieuw de schouders eronder zetten.”

Ook René Wilmink, die in januari van dit jaar als pastoor nieuw in de parochie kwam, is onder de indruk van de paro-chianen. “In Zuid hebben we te maken met een samenvoeging van allerlei

“Is het nodig? Ja. Is het leuk? Nee. Doet het pijn? Ja.” Pastoor Goris is duidelijk. Hij is de nieuwe pastoor van de Sint Petrus’ Stoel parochie en is als nieuwste lid aan het team toegevoegd. Dat bestaat uit twee priesters, twee diakens, twee pastoraal assistenten en twee assistent priesters. “Het ideaalplaatje is dat de pastoor al zijn parochianen kent en andersom de parochianen hun herder. Dat gaat helaas niet meer. Maar kijkend naar de ontwikkelingen van de afgelo-pen decennia, kun je twee dingen doen. Krampachtig op de oude voet doorgaan tot het water je aan de lippen staat en je een bordje met ‘te koop’ in de tuin moet zetten, of zoals we nu doen: de krachten bundelen.”

BeWonderinG Voor GeLoViGenDat zo’n heel nieuwe situatie van een enorm grote parochie ook nieuwe uit-dagingen met zich meebrengt, spreekt

de Harde FeitenEindhoven bestaat per 1 januari 2012 uit twee parochies: één boven en één

onder de spoorlijn, oftewel Eindhoven Noord en Eindhoven Zuid. Met de fusie

waren 10 voormalige parochies (waaronder al eerder gefuseerde parochies)

gemoeid en 18 kerkgebouwen/kapellen. Daarvan zullen er volgens plan in 2015,

wanneer het fusieproces afgerond moet zijn, nog 8 overblijven. Eindhoven is een

van de eerste zichtbare voorbeelden van schaalvergroting zoals het bisdom die

voorstaat voor de toekomst.

Twee nieuwe pastoors werden aangesteld om deze parochies te leiden: Johan

Goris voor de parochie Sint Petrus’ Stoel en René Wilmink voor de parochie Sint

Joris. Zij worden beiden bijgestaan door een team van priesters, diakens en in

Noord pastoraal assistenten. Er kwamen twee besturen.

De Parochie Sint Petrus’ Stoel (Eindhoven Noord) is voortgekomen uit: Parochie

Woensel Oost, Parochie Woensel Midden, Parochie Acht en Parochie Achtse

Barrier/Blixembosch.

De kerkgebouwen in deze parochie zijn: Sint Petruskerk, Sint Thomaskerk,

Sint Antonius Abt, O.L.V. van Lourdes (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), Sint

Mattheuskerk (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), Verrijzeniskerk (sluiting uiterlijk 1

januari 2015), en de St. Jan, die eind 2011 aan de eredienst is onttrokken. Ook

behoren er nog twee kapellen van woonzorgcentra tot de parochie.

De Parochie Sint Joris (Eindhoven Zuid) is voortgekomen uit: Binnenstadparochie,

Parochie Strijp, Parochie Gestel, Parochie Stratum, Parochie Tongelre en

Parochie H. Georgius.

Kerkgebouwen in deze parochie zijn: St. Joris, H. Martinus, Sint Trudo, H.

Lambertus, H. Antonius van Padua (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), H. Theresia,

(sluiting uiterlijk 1 januari 2015), H. Hart van Jezus (sluiting uiterlijk 1 januari

2015), HH. Harten (sluiting uiterlijk 1 januari 2015), Catharinakerk (sluiting uiter-

lijk 1 januari 2015), H. Gerardus (sluiting uiterlijk 1 januari 2015) en H. Pius X,

waarvoor nog geen sluitingsdatum is aangegeven.

Heel het bisdom heeft ermee te maken: de schaalvergroting van parochies. In Eindhoven was

het begin dit jaar zo ver. Tien voormalige paro-chies fuseerden tot twee nieuwe parochies. Twee

nieuwe pastoors, Johan Goris en René Wilmink, staan met hun teams voor de zware uitdaging

hun parochies de toekomst in te loodsen.

Wilmink“We bouwen aan

iets nieuws voor de toekomst en om dat

vitaal te kunnen laten zijn, mag je niet alleen maar wegzak-

ken in de pijn.”

de toekomst en om dat vitaal te kunnen laten zijn, mag je niet alleen maar weg-zakken in de pijn.” Johan Goris: “Kijk, op het geloofsvlak zijn we geloofsleerlingen en we mogen beseffen dat we op dit vlak ook leerlingen zijn. Bij de presentatie-mis van de nieuwe parochie heb ik ook gezegd: “Een ding is zeker, ik ga fouten Vervolg volgende pagina

In Veghel zullen negen geloofsgemeenschappen samen verder gaan als Nieuwe Parochie.

Naar verwachting zullen de pastorale eenheid van Veghel en de parochies H. Antonius Abt

te Eerde, H. Lambertus te Zijtaart, H. Antonius van Padua te Keldonk, O.L. Vrouw, Moeder

van Goede Raad te Mariaheide, H. Servatius te Erp en de H. Servatius te Boerdonk in het

voorjaar van 2013 samengaan als één Nieuwe Parochie. Het nieuwe parochiële grensge-

bied is daarmee gelijk aan de gemeentegrenzen van Gemeente Veghel.

Momenteel zijn twee groepen bezig: een pastorale en een bestuurlijke stuurgroep. De

bestuurlijke stuurgroep bestaat uit vijf subgroepen voor administratie, secretariaat,

gebouwen, vrijwilligers en communicatie. Het beoogde pastorale team bestaat uit

pastoor Ard Smulders, diaken Hans van Bemmel en pastoraal werker Antoon van der

Steen. In dit katern komen twee leden van de stuurgroep diaken Hans van Bemmel en

Jan Rietbergen aan het woord over respectievelijk de bestuurlijke en pastorale ontwik-

kelingen in Veghel. In hun communicatie worden zij bijgestaan door Karien Janssen-

Schwiebe die in dit katern ook aan het woord komt.

NieuwParochiekatern

maart 2012

Vegh

el

14 Bisdomblad maart 2012

maken, ik ga vergissingen maken, spreek mij daar dan op aan, zodat we van elkaar leren. En natuurlijk ga je op tenen staan en zal ik mensen kwetsen. Kom naar me toe, zeg ik dan. En als het nodig is, moet je ook je excuses aan kunnen bieden.”

VeranderinGenDe concrete veranderingen zijn de parochianen al gaan merken in bijvoorbeeld het vieringenschema, terwijl aan de andere kant allerlei zaken nog volop in ontwikkeling zijn. Zo hebben beide parochies een nieuwsbrief die voor alle kerken in de parochie hetzelfde is en wordt ook naar één parochieblad en één website per parochie gewerkt. René Wilmink: “Bij ons groeit steeds ster-ker de gedachte dat we niet een paro-chieblad willen maken voor de paro-chianen die de informatie toch mak-kelijk van de website of nieuwsbrief kunnen halen, maar voor hen die we niet bereiken. Dus via een katern in de lokale bladen. Dat is nu in ontwik-keling.” In Noord kennen ze de luxe van een eigen drukkerijtje. Johan Goris: “De redacties van de voorma-lige bladen hebben de opdracht mee-gekregen om te onderzoeken hoe het was, het goede te behouden, vooral te kijken naar wat wenselijk en haal-

baar is en te komen met een voorstel voor een nieuw blad.”

Hoe Vieren We Pasen?En dan komt de vraag: Hoe vieren jul-lie Pasen in de parochies? De pastoors hebben een eenduidig en eigenlijk heel logisch antwoord. René Wilmink: “We hoefden er niet lang over na te denken: we vieren het triduum - Witte Donderdag tot en met de Paaswake op zaterdagavond - alleen in de vier kerken die in de toekomst open blijven. We leggen ook hierbij het accent op hoe het morgen, in de toekomst, zal zijn. Alleen op Goede Vrijdag is wel in elke kerk een kruiswegviering.” Voor de parochie in Noord geldt hetzelfde. “Wij houden de vieringen ook alleen in de drie kerken die open zullen blijven, met uitzondering van Goede Vrijdag. Dan wordt in alle kerken de kruisweg gebeden. De avondviering op Goede Vrijdag is alleen in de hoofdkerk, de Sint Petrus. Palmpasen en Eerste Paasdag zijn dan weer als een gewone zondag”, vertelt Johan Goris.

de KernNaast alle voorbeelden en situatieschet-sen in de nieuwe parochies – die te veel zijn om hier allemaal op te noemen – springen er bij beide pastoors een paar

dingen heel duidelijk uit. Dat is ten eerste de zorg voor de gelovigen. Zij begrijpen de pijn, die zij zelf natuurlijk ook ervaren. “Fuseren is als een trou-wen”, zegt Johan Goris. “Hoeveel liefde er ook mag zijn, het is altijd water bij de wijn doen.” Tegelijkertijd houden ze de blik hoopvol op de toekomst gericht. René Wilmink: “De uitdaging is om naar het hart te gaan van wie en wat wij zijn. Ik heb de laatste tijd vaak de basale vraag gesteld: wat ís eigenlijk een parochie? Wij zijn niet zomaar een clubje mensen bij elkaar. Wij zijn gemeenschap in Christus. Om de intense dynamiek van die gemeen-schap te vinden en ook te kunnen uit-stralen, moeten we ons laten opbouwen door Hem, laten omvormen door Hem. Als je naar het kruis kijkt, zie je wat een christen moet zijn, moet doen: de minste plek kiezen om tot de top van je zending te komen. Dan kunnen we zijn gemeenschap zijn in Eindhoven.”

Yvonne Koopman-Snep

Goris“Je kunt twee dingen doen: Op de oude voet doorgaan tot het water je aan de lippen staat, of zoals we nu doen: de krachten bundelen.”Vervolg pagina 13

In Veghel zullen negen geloofsgemeenschappen samen verder gaan als Nieuwe Parochie.

Naar verwachting zullen de pastorale eenheid van Veghel en de parochies H. Antonius Abt

te Eerde, H. Lambertus te Zijtaart, H. Antonius van Padua te Keldonk, O.L. Vrouw, Moeder

van Goede Raad te Mariaheide, H. Servatius te Erp en de H. Servatius te Boerdonk in het

voorjaar van 2013 samengaan als één Nieuwe Parochie. Het nieuwe parochiële grensge-

bied is daarmee gelijk aan de gemeentegrenzen van Gemeente Veghel.

Momenteel zijn twee groepen bezig: een pastorale en een bestuurlijke stuurgroep. De

bestuurlijke stuurgroep bestaat uit vijf subgroepen voor administratie, secretariaat,

gebouwen, vrijwilligers en communicatie. Het beoogde pastorale team bestaat uit

pastoor Ard Smulders, diaken Hans van Bemmel en pastoraal werker Antoon van der

Steen. In dit katern komen twee leden van de stuurgroep diaken Hans van Bemmel en

Jan Rietbergen aan het woord over respectievelijk de bestuurlijke en pastorale ontwik-

kelingen in Veghel. In hun communicatie worden zij bijgestaan door Karien Janssen-

Schwiebe die in dit katern ook aan het woord komt.

NieuwParochiekatern

maart 2012

Vegh

el

14 Bisdomblad maart 2012

maken, ik ga vergissingen maken, spreek mij daar dan op aan, zodat we van elkaar leren. En natuurlijk ga je op tenen staan en zal ik mensen kwetsen. Kom naar me toe, zeg ik dan. En als het nodig is, moet je ook je excuses aan kunnen bieden.”

VeranderinGenDe concrete veranderingen zijn de parochianen al gaan merken in bijvoorbeeld het vieringenschema, terwijl aan de andere kant allerlei zaken nog volop in ontwikkeling zijn. Zo hebben beide parochies een nieuwsbrief die voor alle kerken in de parochie hetzelfde is en wordt ook naar één parochieblad en één website per parochie gewerkt. René Wilmink: “Bij ons groeit steeds ster-ker de gedachte dat we niet een paro-chieblad willen maken voor de paro-chianen die de informatie toch mak-kelijk van de website of nieuwsbrief kunnen halen, maar voor hen die we niet bereiken. Dus via een katern in de lokale bladen. Dat is nu in ontwik-keling.” In Noord kennen ze de luxe van een eigen drukkerijtje. Johan Goris: “De redacties van de voorma-lige bladen hebben de opdracht mee-gekregen om te onderzoeken hoe het was, het goede te behouden, vooral te kijken naar wat wenselijk en haal-

baar is en te komen met een voorstel voor een nieuw blad.”

Hoe Vieren We Pasen?En dan komt de vraag: Hoe vieren jul-lie Pasen in de parochies? De pastoors hebben een eenduidig en eigenlijk heel logisch antwoord. René Wilmink: “We hoefden er niet lang over na te denken: we vieren het triduum - Witte Donderdag tot en met de Paaswake op zaterdagavond - alleen in de vier kerken die in de toekomst open blijven. We leggen ook hierbij het accent op hoe het morgen, in de toekomst, zal zijn. Alleen op Goede Vrijdag is wel in elke kerk een kruiswegviering.” Voor de parochie in Noord geldt hetzelfde. “Wij houden de vieringen ook alleen in de drie kerken die open zullen blijven, met uitzondering van Goede Vrijdag. Dan wordt in alle kerken de kruisweg gebeden. De avondviering op Goede Vrijdag is alleen in de hoofdkerk, de Sint Petrus. Palmpasen en Eerste Paasdag zijn dan weer als een gewone zondag”, vertelt Johan Goris.

de KernNaast alle voorbeelden en situatieschet-sen in de nieuwe parochies – die te veel zijn om hier allemaal op te noemen – springen er bij beide pastoors een paar

dingen heel duidelijk uit. Dat is ten eerste de zorg voor de gelovigen. Zij begrijpen de pijn, die zij zelf natuurlijk ook ervaren. “Fuseren is als een trou-wen”, zegt Johan Goris. “Hoeveel liefde er ook mag zijn, het is altijd water bij de wijn doen.” Tegelijkertijd houden ze de blik hoopvol op de toekomst gericht. René Wilmink: “De uitdaging is om naar het hart te gaan van wie en wat wij zijn. Ik heb de laatste tijd vaak de basale vraag gesteld: wat ís eigenlijk een parochie? Wij zijn niet zomaar een clubje mensen bij elkaar. Wij zijn gemeenschap in Christus. Om de intense dynamiek van die gemeen-schap te vinden en ook te kunnen uit-stralen, moeten we ons laten opbouwen door Hem, laten omvormen door Hem. Als je naar het kruis kijkt, zie je wat een christen moet zijn, moet doen: de minste plek kiezen om tot de top van je zending te komen. Dan kunnen we zijn gemeenschap zijn in Eindhoven.”

Yvonne Koopman-Snep

Goris“Je kunt twee dingen doen: Op de oude voet doorgaan tot het water je aan de lippen staat, of zoals we nu doen: de krachten bundelen.”Vervolg pagina 13

Nieuwe Parochie katern maart 2012

Alle Nieuwe Parochie-katernen zijn als

PDF-bestand te lezen via de website

www.bisdomdenbosch.nl onder de rubriek ‘Nieuwe Parochie’.

Teksten: Marc de Koning

Centraal aansturen, lokaal uitwerkenMet deze titel vat Jan rietbergen de samenvoegingsstrategie voor nieuwe Parochie Veghel samen. als voor-

zitter van de pastorale stuurgroep is het zijn taak om mensen bij elkaar te houden. elk dorp in de beoogde

fusieparochie wordt vertegenwoordigd door een persoon. rietbergen: “ik vind het belangrijk dat elke

gemeenschap echt gehoord wordt en niemand ondergesneeuwd raakt. iedereen moet alle kansen krijgen om

zijn verhaal te doen, zijn zorgen te uiten, behoeften kenbaar maken en vertellen wat er in zijn of haar geloofs-

gemeenschap leeft. als voorzitter is het vervolgens de bedoeling dat je visie hebt, de lijn vasthoudt en aan-

geeft waar je naartoe wilt. Het moet geen stuurloos schip zijn, je moet weten welke koers je vaart.”Het uitgangspunt, de beleidsnotitie van het bisdom, biedt volgens Rietbergen de kaders waar de stuur-groep zich heel bewust aan wil houden. “Die kaders zijn goed. Maar dan heb je nog geen koers. Al pra-tende met de pastorale stuurgroep blijkt hoe belang-rijk het is om de vitaliteit van de lokale geloofsge-meenschap te koesteren. Onze conclusie is dan ook dat we in het nieuwe plan kiezen voor een centrale aansturing en een lokale uitwerking.” De stuurgroep neemt de operatie erg serieus. Om de inleiding van het startdocument te formuleren waren er drie à vier vergaderingen nodig waarin zorgvuldigheid voorop stond. Rietbergen waardeert daarbij de steun van pastoraal werker Anton van der Steen met wie hij veel stukken heeft voorbereid. “Zijn inbreng in het proces is echt onmisbaar.”

Evenals andere parochies kampt Veghel met een tekort aan vrijwilligers en een hoge vergrijzing. Rietbergen: “Veghel als plaats is niet groot, maar als daar in een keer zes kerkdorpen bij komen, wordt de vijver groter. Dat is voor de afzonderlijke werkgroepen in de dorpen gunstig, want die hebben dan meer kans om te herleven of opnieuw op te starten. Je hoeft niet negen keer het wiel opnieuw uit te vinden. Als de negen geloofsgemeenschappen kunnen terugvallen op een paar vitale werkgroe-pen, heb je daar veel meer aan.” Met gepaste trots

benadrukt de voorzitter dat er zich veel talent en betrokkenheid in de kerkdorpen bevindt. “Als je met andere dorpen gaat praten, merk je dat het heel verrijkend is wat er allemaal is opgebouwd. Hoe groter het gebied is, hoe rijker de schakering aan ideeën. Dus die bundeling die het bisdom voorstelt is erg goed, daar voorkom je het doodbloeden mee.” Veghel en omgeving delen van oudsher een agrari-sche oorsprong en zien elkaar niet als bedreiging volgens Rietbergen. “Men verstaat elkaar. De dor-pen vormen eigenlijk al een natuurlijke eenheid.”Angst is er natuurlijk altijd dat parochies hun eigen-heid verliezen, beseft Rietbergen. Die eigenheid komt onder andere tot uiting in de vieringen. Als tip voor parochies die ook aan de vooravond van samenvoeging staan adviseert hij goed te luisteren naar wat er leeft in de lokale geloofsgemeenschap-pen. “In het begin is goede communicatie cruciaal, maar wanneer de jaren verstrijken en emeriti gaan wegvallen zullen de vieringen onder druk komen te staan. Het is goed dat het bisdom eisen stelt aan voorgangers, het kan echter een probleem worden als er alleen vieringen in de parochiekerk kunnen plaatsvinden.”

19Bisdomblad maart 2012

Het Jaar van het Geloof loopt van 11 okto-

ber 2012 tot en met 24 november 2013.

Deze data zijn niet willekeurig gekozen.

Op 11 oktober is het namelijk vijftig jaar

geleden dat het tweede Vaticaans Concilie

werd geopend. En op 24 november 2013

sluiten we als Kerk het liturgisch jaar af

met het Feest van Christus Koning van

het heelal. In zijn brief ‘Porta fidei’ legt de

paus uit wat hij met dit jaar beoogt. We

kunnen als bisdom niet alles oppakken.

We hebben er daarom twee aandachts-

punten uitgelicht waar we aan willen

werken. Het eerste is de noodzaak om in

de Kerk te werken aan een vernieuwde en

authentieke bekering en het tweede is het

kennen van het credo. Dit tweede punt

hangt nauw met het eerste samen, want

kennis van de inhoud van het geloof is

nodig om (opnieuw) met het geloof te kun-

nen instemmen. Deze twee punten werken

we op drie vlakken uit, d.w.z. we willen

iets ondernemen naar parochies, naar het

onderwijs en het bisdom als geheel.

1. iMPULs naar de (nieUWe) ParocHies, MiddeLs- een Powerpoint-presentatie over de

geloofsbelijdenis. Een presentatie die

catechetisch en liturgisch goed in elkaar

zit, professioneel vorm krijgt en gebruikt

kan worden voor een bijeenkomst /

bijeenkomsten voor vormelingen. Deze

PP-presentatie kan ook dienst doen bij

ouderavonden in het kader van Doop,

Eerste Communie en Vormsel;

- een cursus ‘Geloof op zakformaat’.

Een cursus waarin aan de hand van de

Geheimen van de Rozenkrans de hoofd-

punten van het Evangelie verkondigd, uit-

gelegd en verdiept worden. Bij de cate-

chese naar aanleiding van de geheimen,

wordt telkens een koppeling gemaakt

naar liturgie. Het bisdom zal het cursus-

materiaal aanbieden (incl. Powerpoint-

presentatie) alsook de cursus samen

met en in enkele parochies aanbieden.

2. iMPULs naar aLLen die (Mee)WerKen in Het Pastoraat (dio-cesaan niVeaU), MiddeLs- vieringen in de kathedraal. De bisschop

zal in oktober het Jaar van Geloof in

het bisdom openen door iedereen op te

roepen tot (her)ontdekken en verdiepen

van het geloof; er zal een korte inleiding

zijn alsook enkele getuigenissen. Ook bij

afsluiting van het Jaar zal er een viering

zijn waar we hopen met velen op plech-

tige wijze onze doopbeloften te hernieu-

wen… samen ‘Ja’ zeggen tegen God;

Bisdom geeft invulling aan Jaar van het GeloofPaus Benedictus XVI heeft een ‘Jaar van het Geloof’ uitgeroepen waarmee hij een vernieuwde impuls wil geven aan de missie van de Kerk. Hoewel dit jaar pas in oktober start, willen we nu al laten weten hoe we als bis-dom op bescheiden wijze bij dit initiatief willen aansluiten.

- een lezingencyclus in Den Bosch. Er zal

een aantal lezingen worden verzorgd

over ‘herkenbare drempels/hindernissen

die mensen anno 2012/2013 hebben

om het geloof te beamen, c.q. om zich

naar buiten als katholiek te bekennen.’

3.iMPULs naar Het onderWiJs, MiddeLs- Studie en ontmoetingsdag. Het bisdom

zal aan het begin van het Jaar van het

geloof docenten levensbeschouwing en

rectoren uitnodigen voor een dag over

de ‘relevantie van levensbeschouwelijk

onderwijs’.;

- ‘Inleiding op het christendom’ . Een

cursus – indien mogelijk - op de cam-

pus voor studenten aan Hogeschool

en Universiteit waarin vanuit een sterk

antropologische component gesproken

wordt over het christelijk geloof.

Momenteel worden bovenstaande activi-

teiten al voorbereid door diverse mede-

werkers op het bisdomkantoor. Zodra

data bekend zijn worden deze gecommu-

niceerd. Over enige tijd kunt u meer lezen.

Opmerkingen, ideeën en vragen van uw

kant zijn van harte welkom. E-mail: vor-

mingscentrum@bisdomdenbosch.nl. Graag

met vermelding Jaar van het Geloof''.

Ellen Kleinpenning

Toen Van Bemmel in Veghel kwam wist hij aanvankelijk niet

van de fusieplannen van het bisdom. Van Bemmel: “Toen ik

vanwege mijn ervaringen in het bedrijfsleven en mijn erva-

ringen met een parochiesamenvoeging in Delft gevraagd

werd mee te werken aan het fusieproces, heb ik daarmee

ingestemd omdat de Kerk mij dierbaar is. Het is niet zo dat ik

stond te juichen, want ik doe veel liever diaconie en opbouw-

werk met jongeren. Maar ik dacht: als ik eenmaal met de

inventariserende gesprekken bezig ben, dan neem ik mijn

ideeën voor het jongerenwerk in alle contacten vanzelf mee.”

Van Bemmel werkt hard aan de voorbereidingen, maar heeft

bijzonder oog voor de lokale gemeenschappen: “Sommige

kerkdorpen zijn al ruim honderd jaar een zelfstandige paro-

chie. Voor hen is het heel wat om dat prijs te geven. Dan ga je

niet over één nacht ijs. Van de andere kant beseft de diaken

ook dat veranderingen nu eenmaal altijd pijnlijk zijn. Ik ver-

gelijk het wel eens met ouderen die naar het bejaardenhuis

gaan. Die moeten ook hun zelfstandigheid opgeven. Maar als

ze er eenmaal zijn, dan gaan ze het meestal best naar hun zin

krijgen. Dan zien ze de noodzaak.” Een voorwaarde is volgens

Van Bemmel wel dat je voortdurend met elkaar in gesprek

bent en het als een proces benadert. “Als je te snel wil, zet-

ten mensen hun stekels op.”

Van Bemmel: “We zeggen wel eens dat we een kerk van

eeuwen zijn. Toch staat dit onder druk. Om daar met negen

geloofsgemeenschappen een werkbare modus in te vinden,

stellen we voor om eerst het nieuwe bestuur te vormen en

dat vervolgens de tijd te geven om zich in te werken. Als je

meteen alles centraal laat plaatsvinden dan wordt een pen-

ningmeester bijvoorbeeld knettergek. Die krijgt in één klap

negen kerken, zeven kerkhoven en al het onroerende goed

wat hier en daar verhuurd is, voor zijn kiezen. We stellen een

periode van vijf jaar voor waarin het nieuwe bestuur gaat kij-

ken wat centraal en decentraal aangestuurd kan worden bij de

lokale groepen onder de torens. Omdat het zo'n groot gebied

is, geven we onszelf enerzijds de tijd die nodig is om om te

schakelen, terwijl we ons gewoon houden aan het beleidsplan

van het bisdom.”

inForMatieaVond

Op 30 mei gaat M25 in Sint-Oedenrode van start met een

informatieavond voor Veghel en Sint-Oedenrode. Voor meer

informatie zie: http://www.mtwentyfive.nl of neem contact op

met Kristel van der Loop, tel.: 073 6125488, mail: kerkensa-

menleving@bisdomdenbosch.nl

recent afkomstig uit het bisdom van rotterdam, is

Franciscaanse broeder Hans van Bemmel als diaken

betrokken bij de beoogde nieuwe Parochie van Veghel.

in het samenvoegingsproces heeft hij de rol van voorzit-

ter van de bestuurlijke stuurgroep die zich sinds zijn komst

vorig jaar bezighoudt met de inventarisatie van onder meer

financiën, kerkgebouwen en communicatie. daarnaast tim-

mert hij aan de weg in het jongerenpastoraat in de regio. Met

het jongereninitiatief M25, dat hij uit rotterdam heeft meegenomen, wil hij

het aanbod voor vormselvoorbereidingen en jongerenactiviteiten in de nieuwe situatie uit-

bouwen. Het concept, gebaseerd op de werken van barmhartigheid uit Mattheüs 25, sluit

volgens Van Bemmel ontzettend goed aan op het speerpunt van Jeugd en Jongeren.

Samen een

werkbare modus vinden

Nieuwe Parochie katern maart 2012

Kansen door

communicatie

Met de komst van Karien Janssen - schwiebbe voor

de subgroep communicatie zijn er voor de beoogde

nieuwe Parochie van Veghel vijf groepen operationeel. als

voormalig persvoorlichter van de Gemeente Veghel weet

zij hoe belangrijk communicatie is in de verschillende fases

van fusies. net als Hans van Bemmel maakt ook Janssen pas

recent onderdeel uit van de voorbereidingen rond de parochiële

samenvoegingen.

Janssen: “Ik ben lid van de Kerk, en dan wil ik ook graag een steentje bijdragen als dat nodig is.

In de eerste vergaderingen van de bestuurlijke en de pastorale stuurgroepen die ik heb bijgewoond,

heb ik betrokken mensen ontmoet die van harte mee willen werken om er iets van te maken. Op

beide terreinen heeft communicatie een essentiële rol.” De mensen vormen samen de Kerk volgens

Janssen: “Je kunt nog zulke mooie structuren bedenken, als er geen mensen zijn, kun je niets. Daarom

is het belangrijk om met alle betrokkenen, van werkgroepen tot parochianen, in contact te blijven. Je

moet beseffen welke begrippen je communiceert en weten hoe iets kan landen. Als ik naar mezelf kijk

en in de krant het woord ‘fusie’ lees, dan ga ik mij afvragen wat dat voor mij betekent. En zo denkt ieder-

een: Moet ik straks ergens anders naar de kerk? Het belang van communicatie is om in alle openheid

draagvlak te creëren. Communiceren is samen delen, zowel informatie geven als luisteren. Als dat proces

goed loopt, win je vertrouwen. Dat vertrouwen heb ik in de toekomst.”

Janssen herkent de spanningen die er in de dorpsgemeenschappen leven van de tijd toen de gemeenten Erp

en Gemeente Veghel één gemeente werden. “Dat kwam als een donderslag bij heldere hemel en veel inwo-

ners waren daar niet gelukkig mee. Later werkte ik met de besturen van de dorps- en wijkraden. Toen merkte

ik dat het allemaal aparte gemeenschappen waren met hun eigen identiteit en kenmerken. Dat geef je niet

zomaar op. Dit soort processen heeft tijd nodig.”

De eerstvolgende stap die de subgroep communicatie gaat zetten is het zoeken naar mensen voor het opzetten

van het operationele deel van de communicatie. Janssen: “We denken aan een gezamenlijke website, een geza-

menlijk parochieblad en er zijn wellicht ook andere kanalen waarmee je mensen kunt bereiken. We hebben het

format uit de toolkit van het bisdom gezien. Daar zitten punten in die we kunnen gebruiken. Ook de plannen die een

aantal parochies zelf al heeft, nemen we natuurlijk mee. Maar een nieuwe situatie biedt ook de kans om er op een

nieuwe manier naar te kijken. Neem bijvoorbeeld de social media. Deze tijd biedt kansen, vooral op het gebied van

communicatie. Jongeren draaien er hun hand niet voor om om daar iets leuks mee op te zetten en op deze manier kun

je hen ook bij de geloofsgemeenschap betrekken. Ik zou zeggen: durf ze taken en verantwoordelijkheden te geven.”

M25In M25 worden jongeren tussen de 12 en 18 jaar uit-

gedaagd hun grenzen te verleggen door zich in te zet-

ten voor anderen. De naam M25, is afgeleid van de

bijbeltekst Matteüs hoofdstuk 25, waarin Jezus tegen

zijn leerlingen zegt dat vooral belangrijk is wat ze voor

de zwakkeren in de samenleving kunnen betekenen.

17

Toen Van Bemmel in Veghel kwam wist hij aanvankelijk niet

van de fusieplannen van het bisdom. Van Bemmel: “Toen ik

vanwege mijn ervaringen in het bedrijfsleven en mijn erva-

ringen met een parochiesamenvoeging in Delft gevraagd

werd mee te werken aan het fusieproces, heb ik daarmee

ingestemd omdat de Kerk mij dierbaar is. Het is niet zo dat ik

stond te juichen, want ik doe veel liever diaconie en opbouw-

werk met jongeren. Maar ik dacht: als ik eenmaal met de

inventariserende gesprekken bezig ben, dan neem ik mijn

ideeën voor het jongerenwerk in alle contacten vanzelf mee.”

Van Bemmel werkt hard aan de voorbereidingen, maar heeft

bijzonder oog voor de lokale gemeenschappen: “Sommige

kerkdorpen zijn al ruim honderd jaar een zelfstandige paro-

chie. Voor hen is het heel wat om dat prijs te geven. Dan ga je

niet over één nacht ijs. Van de andere kant beseft de diaken

ook dat veranderingen nu eenmaal altijd pijnlijk zijn. Ik ver-

gelijk het wel eens met ouderen die naar het bejaardenhuis

gaan. Die moeten ook hun zelfstandigheid opgeven. Maar als

ze er eenmaal zijn, dan gaan ze het meestal best naar hun zin

krijgen. Dan zien ze de noodzaak.” Een voorwaarde is volgens

Van Bemmel wel dat je voortdurend met elkaar in gesprek

bent en het als een proces benadert. “Als je te snel wil, zet-

ten mensen hun stekels op.”

Van Bemmel: “We zeggen wel eens dat we een kerk van

eeuwen zijn. Toch staat dit onder druk. Om daar met negen

geloofsgemeenschappen een werkbare modus in te vinden,

stellen we voor om eerst het nieuwe bestuur te vormen en

dat vervolgens de tijd te geven om zich in te werken. Als je

meteen alles centraal laat plaatsvinden dan wordt een pen-

ningmeester bijvoorbeeld knettergek. Die krijgt in één klap

negen kerken, zeven kerkhoven en al het onroerende goed

wat hier en daar verhuurd is, voor zijn kiezen. We stellen een

periode van vijf jaar voor waarin het nieuwe bestuur gaat kij-

ken wat centraal en decentraal aangestuurd kan worden bij de

lokale groepen onder de torens. Omdat het zo'n groot gebied

is, geven we onszelf enerzijds de tijd die nodig is om om te

schakelen, terwijl we ons gewoon houden aan het beleidsplan

van het bisdom.”

inForMatieaVond

Op 30 mei gaat M25 in Sint-Oedenrode van start met een

informatieavond voor Veghel en Sint-Oedenrode. Voor meer

informatie zie: http://www.mtwentyfive.nl of neem contact op

met Kristel van der Loop, tel.: 073 6125488, mail: kerkensa-

menleving@bisdomdenbosch.nl

recent afkomstig uit het bisdom van rotterdam, is

Franciscaanse broeder Hans van Bemmel als diaken

betrokken bij de beoogde nieuwe Parochie van Veghel.

in het samenvoegingsproces heeft hij de rol van voorzit-

ter van de bestuurlijke stuurgroep die zich sinds zijn komst

vorig jaar bezighoudt met de inventarisatie van onder meer

financiën, kerkgebouwen en communicatie. daarnaast tim-

mert hij aan de weg in het jongerenpastoraat in de regio. Met

het jongereninitiatief M25, dat hij uit rotterdam heeft meegenomen, wil hij

het aanbod voor vormselvoorbereidingen en jongerenactiviteiten in de nieuwe situatie uit-

bouwen. Het concept, gebaseerd op de werken van barmhartigheid uit Mattheüs 25, sluit

volgens Van Bemmel ontzettend goed aan op het speerpunt van Jeugd en Jongeren.

Samen een

werkbare modus vinden

Nieuwe Parochie katern maart 2012

Kansen door

communicatie

Met de komst van Karien Janssen - schwiebbe voor

de subgroep communicatie zijn er voor de beoogde

nieuwe Parochie van Veghel vijf groepen operationeel. als

voormalig persvoorlichter van de Gemeente Veghel weet

zij hoe belangrijk communicatie is in de verschillende fases

van fusies. net als Hans van Bemmel maakt ook Janssen pas

recent onderdeel uit van de voorbereidingen rond de parochiële

samenvoegingen.

Janssen: “Ik ben lid van de Kerk, en dan wil ik ook graag een steentje bijdragen als dat nodig is.

In de eerste vergaderingen van de bestuurlijke en de pastorale stuurgroepen die ik heb bijgewoond,

heb ik betrokken mensen ontmoet die van harte mee willen werken om er iets van te maken. Op

beide terreinen heeft communicatie een essentiële rol.” De mensen vormen samen de Kerk volgens

Janssen: “Je kunt nog zulke mooie structuren bedenken, als er geen mensen zijn, kun je niets. Daarom

is het belangrijk om met alle betrokkenen, van werkgroepen tot parochianen, in contact te blijven. Je

moet beseffen welke begrippen je communiceert en weten hoe iets kan landen. Als ik naar mezelf kijk

en in de krant het woord ‘fusie’ lees, dan ga ik mij afvragen wat dat voor mij betekent. En zo denkt ieder-

een: Moet ik straks ergens anders naar de kerk? Het belang van communicatie is om in alle openheid

draagvlak te creëren. Communiceren is samen delen, zowel informatie geven als luisteren. Als dat proces

goed loopt, win je vertrouwen. Dat vertrouwen heb ik in de toekomst.”

Janssen herkent de spanningen die er in de dorpsgemeenschappen leven van de tijd toen de gemeenten Erp

en Gemeente Veghel één gemeente werden. “Dat kwam als een donderslag bij heldere hemel en veel inwo-

ners waren daar niet gelukkig mee. Later werkte ik met de besturen van de dorps- en wijkraden. Toen merkte

ik dat het allemaal aparte gemeenschappen waren met hun eigen identiteit en kenmerken. Dat geef je niet

zomaar op. Dit soort processen heeft tijd nodig.”

De eerstvolgende stap die de subgroep communicatie gaat zetten is het zoeken naar mensen voor het opzetten

van het operationele deel van de communicatie. Janssen: “We denken aan een gezamenlijke website, een geza-

menlijk parochieblad en er zijn wellicht ook andere kanalen waarmee je mensen kunt bereiken. We hebben het

format uit de toolkit van het bisdom gezien. Daar zitten punten in die we kunnen gebruiken. Ook de plannen die een

aantal parochies zelf al heeft, nemen we natuurlijk mee. Maar een nieuwe situatie biedt ook de kans om er op een

nieuwe manier naar te kijken. Neem bijvoorbeeld de social media. Deze tijd biedt kansen, vooral op het gebied van

communicatie. Jongeren draaien er hun hand niet voor om om daar iets leuks mee op te zetten en op deze manier kun

je hen ook bij de geloofsgemeenschap betrekken. Ik zou zeggen: durf ze taken en verantwoordelijkheden te geven.”

M25In M25 worden jongeren tussen de 12 en 18 jaar uit-

gedaagd hun grenzen te verleggen door zich in te zet-

ten voor anderen. De naam M25, is afgeleid van de

bijbeltekst Matteüs hoofdstuk 25, waarin Jezus tegen

zijn leerlingen zegt dat vooral belangrijk is wat ze voor

de zwakkeren in de samenleving kunnen betekenen.

17

Nieuwe Parochie katern maart 2012

Alle Nieuwe Parochie-katernen zijn als

PDF-bestand te lezen via de website

www.bisdomdenbosch.nl onder de rubriek ‘Nieuwe Parochie’.

Teksten: Marc de Koning

Centraal aansturen, lokaal uitwerkenMet deze titel vat Jan rietbergen de samenvoegingsstrategie voor nieuwe Parochie Veghel samen. als voor-

zitter van de pastorale stuurgroep is het zijn taak om mensen bij elkaar te houden. elk dorp in de beoogde

fusieparochie wordt vertegenwoordigd door een persoon. rietbergen: “ik vind het belangrijk dat elke

gemeenschap echt gehoord wordt en niemand ondergesneeuwd raakt. iedereen moet alle kansen krijgen om

zijn verhaal te doen, zijn zorgen te uiten, behoeften kenbaar maken en vertellen wat er in zijn of haar geloofs-

gemeenschap leeft. als voorzitter is het vervolgens de bedoeling dat je visie hebt, de lijn vasthoudt en aan-

geeft waar je naartoe wilt. Het moet geen stuurloos schip zijn, je moet weten welke koers je vaart.”Het uitgangspunt, de beleidsnotitie van het bisdom, biedt volgens Rietbergen de kaders waar de stuur-groep zich heel bewust aan wil houden. “Die kaders zijn goed. Maar dan heb je nog geen koers. Al pra-tende met de pastorale stuurgroep blijkt hoe belang-rijk het is om de vitaliteit van de lokale geloofsge-meenschap te koesteren. Onze conclusie is dan ook dat we in het nieuwe plan kiezen voor een centrale aansturing en een lokale uitwerking.” De stuurgroep neemt de operatie erg serieus. Om de inleiding van het startdocument te formuleren waren er drie à vier vergaderingen nodig waarin zorgvuldigheid voorop stond. Rietbergen waardeert daarbij de steun van pastoraal werker Anton van der Steen met wie hij veel stukken heeft voorbereid. “Zijn inbreng in het proces is echt onmisbaar.”

Evenals andere parochies kampt Veghel met een tekort aan vrijwilligers en een hoge vergrijzing. Rietbergen: “Veghel als plaats is niet groot, maar als daar in een keer zes kerkdorpen bij komen, wordt de vijver groter. Dat is voor de afzonderlijke werkgroepen in de dorpen gunstig, want die hebben dan meer kans om te herleven of opnieuw op te starten. Je hoeft niet negen keer het wiel opnieuw uit te vinden. Als de negen geloofsgemeenschappen kunnen terugvallen op een paar vitale werkgroe-pen, heb je daar veel meer aan.” Met gepaste trots

benadrukt de voorzitter dat er zich veel talent en betrokkenheid in de kerkdorpen bevindt. “Als je met andere dorpen gaat praten, merk je dat het heel verrijkend is wat er allemaal is opgebouwd. Hoe groter het gebied is, hoe rijker de schakering aan ideeën. Dus die bundeling die het bisdom voorstelt is erg goed, daar voorkom je het doodbloeden mee.” Veghel en omgeving delen van oudsher een agrari-sche oorsprong en zien elkaar niet als bedreiging volgens Rietbergen. “Men verstaat elkaar. De dor-pen vormen eigenlijk al een natuurlijke eenheid.”Angst is er natuurlijk altijd dat parochies hun eigen-heid verliezen, beseft Rietbergen. Die eigenheid komt onder andere tot uiting in de vieringen. Als tip voor parochies die ook aan de vooravond van samenvoeging staan adviseert hij goed te luisteren naar wat er leeft in de lokale geloofsgemeenschap-pen. “In het begin is goede communicatie cruciaal, maar wanneer de jaren verstrijken en emeriti gaan wegvallen zullen de vieringen onder druk komen te staan. Het is goed dat het bisdom eisen stelt aan voorgangers, het kan echter een probleem worden als er alleen vieringen in de parochiekerk kunnen plaatsvinden.”

19Bisdomblad maart 2012

Het Jaar van het Geloof loopt van 11 okto-

ber 2012 tot en met 24 november 2013.

Deze data zijn niet willekeurig gekozen.

Op 11 oktober is het namelijk vijftig jaar

geleden dat het tweede Vaticaans Concilie

werd geopend. En op 24 november 2013

sluiten we als Kerk het liturgisch jaar af

met het Feest van Christus Koning van

het heelal. In zijn brief ‘Porta fidei’ legt de

paus uit wat hij met dit jaar beoogt. We

kunnen als bisdom niet alles oppakken.

We hebben er daarom twee aandachts-

punten uitgelicht waar we aan willen

werken. Het eerste is de noodzaak om in

de Kerk te werken aan een vernieuwde en

authentieke bekering en het tweede is het

kennen van het credo. Dit tweede punt

hangt nauw met het eerste samen, want

kennis van de inhoud van het geloof is

nodig om (opnieuw) met het geloof te kun-

nen instemmen. Deze twee punten werken

we op drie vlakken uit, d.w.z. we willen

iets ondernemen naar parochies, naar het

onderwijs en het bisdom als geheel.

1. iMPULs naar de (nieUWe) ParocHies, MiddeLs- een Powerpoint-presentatie over de

geloofsbelijdenis. Een presentatie die

catechetisch en liturgisch goed in elkaar

zit, professioneel vorm krijgt en gebruikt

kan worden voor een bijeenkomst /

bijeenkomsten voor vormelingen. Deze

PP-presentatie kan ook dienst doen bij

ouderavonden in het kader van Doop,

Eerste Communie en Vormsel;

- een cursus ‘Geloof op zakformaat’.

Een cursus waarin aan de hand van de

Geheimen van de Rozenkrans de hoofd-

punten van het Evangelie verkondigd, uit-

gelegd en verdiept worden. Bij de cate-

chese naar aanleiding van de geheimen,

wordt telkens een koppeling gemaakt

naar liturgie. Het bisdom zal het cursus-

materiaal aanbieden (incl. Powerpoint-

presentatie) alsook de cursus samen

met en in enkele parochies aanbieden.

2. iMPULs naar aLLen die (Mee)WerKen in Het Pastoraat (dio-cesaan niVeaU), MiddeLs- vieringen in de kathedraal. De bisschop

zal in oktober het Jaar van Geloof in

het bisdom openen door iedereen op te

roepen tot (her)ontdekken en verdiepen

van het geloof; er zal een korte inleiding

zijn alsook enkele getuigenissen. Ook bij

afsluiting van het Jaar zal er een viering

zijn waar we hopen met velen op plech-

tige wijze onze doopbeloften te hernieu-

wen… samen ‘Ja’ zeggen tegen God;

Bisdom geeft invulling aan Jaar van het GeloofPaus Benedictus XVI heeft een ‘Jaar van het Geloof’ uitgeroepen waarmee hij een vernieuwde impuls wil geven aan de missie van de Kerk. Hoewel dit jaar pas in oktober start, willen we nu al laten weten hoe we als bis-dom op bescheiden wijze bij dit initiatief willen aansluiten.

- een lezingencyclus in Den Bosch. Er zal

een aantal lezingen worden verzorgd

over ‘herkenbare drempels/hindernissen

die mensen anno 2012/2013 hebben

om het geloof te beamen, c.q. om zich

naar buiten als katholiek te bekennen.’

3.iMPULs naar Het onderWiJs, MiddeLs- Studie en ontmoetingsdag. Het bisdom

zal aan het begin van het Jaar van het

geloof docenten levensbeschouwing en

rectoren uitnodigen voor een dag over

de ‘relevantie van levensbeschouwelijk

onderwijs’.;

- ‘Inleiding op het christendom’ . Een

cursus – indien mogelijk - op de cam-

pus voor studenten aan Hogeschool

en Universiteit waarin vanuit een sterk

antropologische component gesproken

wordt over het christelijk geloof.

Momenteel worden bovenstaande activi-

teiten al voorbereid door diverse mede-

werkers op het bisdomkantoor. Zodra

data bekend zijn worden deze gecommu-

niceerd. Over enige tijd kunt u meer lezen.

Opmerkingen, ideeën en vragen van uw

kant zijn van harte welkom. E-mail: vor-

mingscentrum@bisdomdenbosch.nl. Graag

met vermelding Jaar van het Geloof''.

Ellen Kleinpenning

21Bisdomblad maart 201220 Bisdomblad maart 2012

Het bedevaartsoord Handel heeft een aantal cultuselementen, zoals de kerk (14e eeuw, gesticht door de Duitse Orde), de 'Keskesdijk' (de weg van Gemert naar Handel) met wegkapellen, gewijd aan de zeven smarten van Maria), en het pro-cessiepark met daarin de Wonderbare Bron die dateert uit de 15e of 16e eeuw.Met de aanleg van het processie-park werd in 1908 een eerste begin gemaakt met het aanleggen van de ‘Processieweg’. In 1917 werd de ‘Kruisweg’ aangelegd en kreeg het agrarische terrein het aanzien van een park met bomen en struiken en daar-tussen de lanen met kruiswegstaties. Aanpalend is bovendien een klein, oud kerkhof.Evenals het kerkgebouw en het Van Dijckorgel eerder, kreeg het park in 2001 de status van Rijksmonument.

Al decennialang hadden de kruisweg-staties last van erosie tengevolge van betonrot. En al even zo lang is men bezig om de fondsen en vergunningen te verwerven die een algehele restaura-tie mogelijk maakt van het processie-

park met haar diverse objecten, zoals kruisweg en wonderbare bron. Een project van ongeveer 1 miljoen euro.Het erosiegevoelige beton heeft nu plaats gemaakt voor duurzaam brons en met deze restauratie is een belang-rijk, beeldbepalend element hersteld.De afronding van de restauratie zal op grootse wijze worden gevierd met de inzegening van de kruisweg. Deze plechtigheid zal geleid worden door bisschop Hurkmans.

Aan de ingang van het park wordt men gewaarschuwd dat vanwege de restau-ratie wellicht niet alle formaties 'in huis' zijn, maar het park is ook nu een bezoek waard, klaar of niet.

Jaap van Eeden

De officiële inzegening van het gereno-veerde processiepark in Handel vindt

plaats op 10 juni 2012 om 14.00 uur.Meer informatie: Kerkbestuur Parochie Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming, Onze Lieve Vrouwestraat 57, 5423 SJ

Handel. Tel.: 0492-321315. info@onzelievevrouwvanhandel.nl

Inwijding in juni door bisschop Hurkmans Duurzaam brons voor Handels processiepark

Op 10 juni vindt de officiële inzegening plaats, maar voor wie in de Goede week een uurtje of zo vrij kan maken, is een bezoek aan het processiepark in Handel zeker al de moeite waard. Het park naast de parochiekerk, waarin opgenomen onder meer een Kruiswegroute, is een onderdeel van het bedevaarts-oord dat al in de 13e eeuw een grote vermaardheid verwierf. Handel staat bekend als het oudste bede-vaartsoord van Maria in Brabant en als zodanig staat het nog steeds volop in de belangstelling van bede-vaartgangers.

De betonnen beeldengroepen van de kruisweg en de

andere losse figuraties zoals “De Hof van Olijven” en

“De bruiloft te Kana” waren door de invloeden van

het weer steeds meer in aftakeling geraakt. Mario

Janssens begeleidt de restauratie van de beelden

vanuit het bouwbureau van het Bisdom van ’s-Her-

togenbosch. De opknapbeurt was volgens hem hard

nodig: “Eigenlijk waren we al tien jaar bezig om de

restauratie voor elkaar te krijgen.”

Ongeveer twee jaar zijn de uitvoerende bedrijven

nu bezig met het restaureren en verbronzen van de

formaties. Eerst worden de beelden naar een ate-

lier gebracht om ze schoon en kaal te maken. Dan

worden de ontbrekende onderdelen opgevuld, het

geërodeerde oppervlak gladgemaakt en worden de

beelden anatomisch gekeurd. Vervolgens worden ze

gehuld in een siliconenlaag, waarover een polyester

kap wordt geplaatst. In de rubberen mal die daardoor

ontstaat, wordt gips gegoten. Wanneer het gips is uit-

gehard, komt het bronsgieten aan de orde.

21Bisdomblad maart 201220 Bisdomblad maart 2012

Het bedevaartsoord Handel heeft een aantal cultuselementen, zoals de kerk (14e eeuw, gesticht door de Duitse Orde), de 'Keskesdijk' (de weg van Gemert naar Handel) met wegkapellen, gewijd aan de zeven smarten van Maria), en het pro-cessiepark met daarin de Wonderbare Bron die dateert uit de 15e of 16e eeuw.Met de aanleg van het processie-park werd in 1908 een eerste begin gemaakt met het aanleggen van de ‘Processieweg’. In 1917 werd de ‘Kruisweg’ aangelegd en kreeg het agrarische terrein het aanzien van een park met bomen en struiken en daar-tussen de lanen met kruiswegstaties. Aanpalend is bovendien een klein, oud kerkhof.Evenals het kerkgebouw en het Van Dijckorgel eerder, kreeg het park in 2001 de status van Rijksmonument.

Al decennialang hadden de kruisweg-staties last van erosie tengevolge van betonrot. En al even zo lang is men bezig om de fondsen en vergunningen te verwerven die een algehele restaura-tie mogelijk maakt van het processie-

park met haar diverse objecten, zoals kruisweg en wonderbare bron. Een project van ongeveer 1 miljoen euro.Het erosiegevoelige beton heeft nu plaats gemaakt voor duurzaam brons en met deze restauratie is een belang-rijk, beeldbepalend element hersteld.De afronding van de restauratie zal op grootse wijze worden gevierd met de inzegening van de kruisweg. Deze plechtigheid zal geleid worden door bisschop Hurkmans.

Aan de ingang van het park wordt men gewaarschuwd dat vanwege de restau-ratie wellicht niet alle formaties 'in huis' zijn, maar het park is ook nu een bezoek waard, klaar of niet.

Jaap van Eeden

De officiële inzegening van het gereno-veerde processiepark in Handel vindt

plaats op 10 juni 2012 om 14.00 uur.Meer informatie: Kerkbestuur Parochie Onze Lieve Vrouw Tenhemelopneming, Onze Lieve Vrouwestraat 57, 5423 SJ

Handel. Tel.: 0492-321315. info@onzelievevrouwvanhandel.nl

Inwijding in juni door bisschop Hurkmans Duurzaam brons voor Handels processiepark

Op 10 juni vindt de officiële inzegening plaats, maar voor wie in de Goede week een uurtje of zo vrij kan maken, is een bezoek aan het processiepark in Handel zeker al de moeite waard. Het park naast de parochiekerk, waarin opgenomen onder meer een Kruiswegroute, is een onderdeel van het bedevaarts-oord dat al in de 13e eeuw een grote vermaardheid verwierf. Handel staat bekend als het oudste bede-vaartsoord van Maria in Brabant en als zodanig staat het nog steeds volop in de belangstelling van bede-vaartgangers.

De betonnen beeldengroepen van de kruisweg en de

andere losse figuraties zoals “De Hof van Olijven” en

“De bruiloft te Kana” waren door de invloeden van

het weer steeds meer in aftakeling geraakt. Mario

Janssens begeleidt de restauratie van de beelden

vanuit het bouwbureau van het Bisdom van ’s-Her-

togenbosch. De opknapbeurt was volgens hem hard

nodig: “Eigenlijk waren we al tien jaar bezig om de

restauratie voor elkaar te krijgen.”

Ongeveer twee jaar zijn de uitvoerende bedrijven

nu bezig met het restaureren en verbronzen van de

formaties. Eerst worden de beelden naar een ate-

lier gebracht om ze schoon en kaal te maken. Dan

worden de ontbrekende onderdelen opgevuld, het

geërodeerde oppervlak gladgemaakt en worden de

beelden anatomisch gekeurd. Vervolgens worden ze

gehuld in een siliconenlaag, waarover een polyester

kap wordt geplaatst. In de rubberen mal die daardoor

ontstaat, wordt gips gegoten. Wanneer het gips is uit-

gehard, komt het bronsgieten aan de orde.

22 Bisdomblad maart 2012

Er zijn maar weinig verhalen die in alle vier de evangelies voorkomen. Zo vinden we het verhaal van Jezus’ geboorte alleen bij Lucas en Matteüs. Het lijdensverhaal echter vin-den we bij alle vier. Dat geeft al aan dat het lijdensverhaal in het evangelie een centrale plaats inneemt. Want met het lijden, sterven en verrijzen van Jezus breekt het ogenblik aan (Johannes noemt dat het “uur”) waarop Hij de wereld redt van zonde en dood door zijn gehoorzaamheid tot op het kruis.

Vanouds luistert de Kerk naar heel

het lijdensverhaal in de Goede Week.

Ze luistert naar het lijdensverhaal vol-

gens Johannes tijdens de liturgie van

Goede Vrijdag. In de vroegere liturgie

(vóór het Concilie) werd er altijd naar de

Matteüspassie geluisterd op Palmzondag.

In die tijd werd het lijdensverhaal volgens

Marcus gelezen in de Mis van dinsdag in

de Goede Week en de Lucaspassie in de

Mis van woensdag in de Goede Week. In

de vernieuwde liturgie wordt nog steeds

de Johannespassie op Goede Vrijdag

gelezen maar de andere drie afwisselend

op Palmzondag. In het jaar a Matteüs, in

het jaar b Marcus en in het jaar c Lucas.

In plechtig gezongen vieringen werd van

oudsher het evangelie en dus ook het

passieverhaal gezongen. Omdat het

evangelieverhaal van het lijden zo lang

is, kwam men er in de Middeleeuwen toe

een rolverdeling aan te brengen. Het ver-

haal werd dan gelezen of gezongen door

drie diakens. Eén zong dan de rol van

de verteller van het verhaal (chronista).

Voor zijn tekst stond een C. Een tweede

diaken zong de rol van Christus. Voor zijn

tekst staat een +. Een tenslotte zingt een

derde diaken de overige figuren en de uit-

spraken van het volk (synagoga). Voor zijn

tekst staat een S. De dingen die het volk

riep konden ook door het koor of door alle

aanwezigen gezongen worden. Dezelfde

regels gelden ook nu nog. Het is mogelijk

het passieverhaal ofwel in het Latijn of

in het Nederlands in de liturgie van de

Goede Week te zingen. Zeker op Goede

Vrijdag geeft een gezongen lijdensverhaal

een heel apart accent aan de liturgie.

Het is niet meer voorgeschreven dat drie

diaken het lijdensverhaal moeten lezen

of zingen. Als de passie gelezen wordt, is

het normaal dat de diaken of de priester

de Christusrol vertolkt. Dat is ook zo als

het lijdensverhaal gezongen wordt. Maar

kunnen priester en/of diaken niet zingen,

dan is het toegestaan dat drie cantores

(bijv. leden van het koor) deze taak op

zich nemen. Het is dan passend dat zij

naast elkaar in de altaarruimte staan.

Zijn het drie diakens, dan vragen zij, zoals

bij iedere evangelielezing, de zegen aan

de priester. Zijn het leken, dan gaan zij

rechtstreeks naar de plaats waar gelezen

of gezongen wordt. Aan het passieverhaal

gaat geen begroeting “De Heer zij met

U” vooraf. Het begint met “Het lijden van

onze Heer Jezus Christus…” Het is in de

vernieuwde liturgie eventueel ook moge-

lijk een kortere versie van het lijdensver-

haal te nemen.

In vieringen met kinderen op Palmzondag

wordt in de praktijk nogal eens het lij-

de Goede WeeK in de KatHedraaLZondag 1 aprilPalmzondag – Begin van de Goede Week

11.00 uur: Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan met bisschop Hurkmans

Maandag 2 april 19.00 uur: Viering van Barmhartigheid, boeteviering en sacrament van verzoening in de

Sint-Jan met bisschop Hurkmans.

Woensdag 4 april 19.00 uur: Chrismamis in de Sint-Jan: wijding van het chrisma en zegening van de oliën

voor de toediening van de sacramenten door mgr. Hurkmans, in aanwezigheid van pries-

ters uit het bisdom.

Donderdag 5 april Paastriduüm: Witte Donderdag (herdenking van het Laatste Avondmaal van Jezus

Christus en Zijn apostelen: de instelling van de eucharistie)

19.30 uur : Eucharistieviering met de bisschoppenin de Sint-Jan

Vrijdag 6 aprilPaastriduüm: Goede Vrijdag (herdenking van het lijden en sterven van Jezus Christus).

15.00 uur: Kruisweg, herdenking van het lijden en sterven van de Heer

Zaterdag 7 aprilPaastriduüm: Paaszaterdag

22.00 uur: Paaswake in de Sint-Jan met bisschop Hurkmans

Zondag 8 aprilPaastriduüm: Paaszondag (hoogfeest van de verrijzenis van Jezus Christus uit de doden)

10.00 uur: Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan

Het lijdensverhaaldensverhaal weggelaten en blijft als evan-

gelieverhaal alleen nog het verhaal van

de intocht over. Dit is niet goed omdat

het maar de helft is van wat we die dag

vieren: Jezus is inderdaad onze Koning

maar Hij is Koning op en doorheen het

kruis. Het lijdensverhaal (eventueel in ver-

korte vorm) is voor kinderen erg indruk-

wekkend en onontbeerlijk wanneer je een

begin wilt maken met de viering van de

Goede Week.

Dienst Liturgie

liturgie@bisdomdenbosch.nl

22 Bisdomblad maart 2012

Er zijn maar weinig verhalen die in alle vier de evangelies voorkomen. Zo vinden we het verhaal van Jezus’ geboorte alleen bij Lucas en Matteüs. Het lijdensverhaal echter vin-den we bij alle vier. Dat geeft al aan dat het lijdensverhaal in het evangelie een centrale plaats inneemt. Want met het lijden, sterven en verrijzen van Jezus breekt het ogenblik aan (Johannes noemt dat het “uur”) waarop Hij de wereld redt van zonde en dood door zijn gehoorzaamheid tot op het kruis.

Vanouds luistert de Kerk naar heel

het lijdensverhaal in de Goede Week.

Ze luistert naar het lijdensverhaal vol-

gens Johannes tijdens de liturgie van

Goede Vrijdag. In de vroegere liturgie

(vóór het Concilie) werd er altijd naar de

Matteüspassie geluisterd op Palmzondag.

In die tijd werd het lijdensverhaal volgens

Marcus gelezen in de Mis van dinsdag in

de Goede Week en de Lucaspassie in de

Mis van woensdag in de Goede Week. In

de vernieuwde liturgie wordt nog steeds

de Johannespassie op Goede Vrijdag

gelezen maar de andere drie afwisselend

op Palmzondag. In het jaar a Matteüs, in

het jaar b Marcus en in het jaar c Lucas.

In plechtig gezongen vieringen werd van

oudsher het evangelie en dus ook het

passieverhaal gezongen. Omdat het

evangelieverhaal van het lijden zo lang

is, kwam men er in de Middeleeuwen toe

een rolverdeling aan te brengen. Het ver-

haal werd dan gelezen of gezongen door

drie diakens. Eén zong dan de rol van

de verteller van het verhaal (chronista).

Voor zijn tekst stond een C. Een tweede

diaken zong de rol van Christus. Voor zijn

tekst staat een +. Een tenslotte zingt een

derde diaken de overige figuren en de uit-

spraken van het volk (synagoga). Voor zijn

tekst staat een S. De dingen die het volk

riep konden ook door het koor of door alle

aanwezigen gezongen worden. Dezelfde

regels gelden ook nu nog. Het is mogelijk

het passieverhaal ofwel in het Latijn of

in het Nederlands in de liturgie van de

Goede Week te zingen. Zeker op Goede

Vrijdag geeft een gezongen lijdensverhaal

een heel apart accent aan de liturgie.

Het is niet meer voorgeschreven dat drie

diaken het lijdensverhaal moeten lezen

of zingen. Als de passie gelezen wordt, is

het normaal dat de diaken of de priester

de Christusrol vertolkt. Dat is ook zo als

het lijdensverhaal gezongen wordt. Maar

kunnen priester en/of diaken niet zingen,

dan is het toegestaan dat drie cantores

(bijv. leden van het koor) deze taak op

zich nemen. Het is dan passend dat zij

naast elkaar in de altaarruimte staan.

Zijn het drie diakens, dan vragen zij, zoals

bij iedere evangelielezing, de zegen aan

de priester. Zijn het leken, dan gaan zij

rechtstreeks naar de plaats waar gelezen

of gezongen wordt. Aan het passieverhaal

gaat geen begroeting “De Heer zij met

U” vooraf. Het begint met “Het lijden van

onze Heer Jezus Christus…” Het is in de

vernieuwde liturgie eventueel ook moge-

lijk een kortere versie van het lijdensver-

haal te nemen.

In vieringen met kinderen op Palmzondag

wordt in de praktijk nogal eens het lij-

de Goede WeeK in de KatHedraaLZondag 1 aprilPalmzondag – Begin van de Goede Week

11.00 uur: Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan met bisschop Hurkmans

Maandag 2 april 19.00 uur: Viering van Barmhartigheid, boeteviering en sacrament van verzoening in de

Sint-Jan met bisschop Hurkmans.

Woensdag 4 april 19.00 uur: Chrismamis in de Sint-Jan: wijding van het chrisma en zegening van de oliën

voor de toediening van de sacramenten door mgr. Hurkmans, in aanwezigheid van pries-

ters uit het bisdom.

Donderdag 5 april Paastriduüm: Witte Donderdag (herdenking van het Laatste Avondmaal van Jezus

Christus en Zijn apostelen: de instelling van de eucharistie)

19.30 uur : Eucharistieviering met de bisschoppenin de Sint-Jan

Vrijdag 6 aprilPaastriduüm: Goede Vrijdag (herdenking van het lijden en sterven van Jezus Christus).

15.00 uur: Kruisweg, herdenking van het lijden en sterven van de Heer

Zaterdag 7 aprilPaastriduüm: Paaszaterdag

22.00 uur: Paaswake in de Sint-Jan met bisschop Hurkmans

Zondag 8 aprilPaastriduüm: Paaszondag (hoogfeest van de verrijzenis van Jezus Christus uit de doden)

10.00 uur: Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan

Het lijdensverhaaldensverhaal weggelaten en blijft als evan-

gelieverhaal alleen nog het verhaal van

de intocht over. Dit is niet goed omdat

het maar de helft is van wat we die dag

vieren: Jezus is inderdaad onze Koning

maar Hij is Koning op en doorheen het

kruis. Het lijdensverhaal (eventueel in ver-

korte vorm) is voor kinderen erg indruk-

wekkend en onontbeerlijk wanneer je een

begin wilt maken met de viering van de

Goede Week.

Dienst Liturgie

liturgie@bisdomdenbosch.nl

25Bisdomblad maart 201224 Bisdomblad maart 2012

Paus Benedictus XVI heeft bis-schop Joseph Coutts van het bisdom Faisalabad onlangs tot aartsbisschop van Karachi benoemd. “Hij zet zich al jaren in voor de christelijke minder-heid in Pakistan die gediscrimineerd en vervolgd wordt. De bedreigingen door extremistische moslims, zoals de Taliban, zijn in Karachi nog veel gro-ter dan in andere delen van Pakistan. Naast de gebruikelijke discriminatie en vervolgingen, zoals het misbruik van de blasfemiewetten, leven de christe-nen in Karachi ook nog eens onder een constante dreiging van aanslagen door extremistische moslimgroeperingen”, zegt Joris van Voorst, directeur van Kerk in Nood in Den Bosch.

In een reactie op zijn recente benoe-ming zei mgr. Coutts: “De situatie in Karachi is totaal anders dan in Faisalabad en zal vele malen moeilij-

ker zijn.” De 66-jarige bisschop is het boegbeeld van de Katholieke Kerk in Pakistan op het gebied van de interre-ligieuze dialoog met de Islam en werkt al jaren erg hard voor vrede en gerech-tigheid voor de kleine en vervolgde christelijke gemeenschap in Pakistan. Bisschop Coutts volgt mgr. Evarist Pinto op als aartsbisschop van Karachi. Mgr. Coutts werd in 1998 benoemd tot bisschop van Faisalabad en is sinds-dien de voorzitter van de bisschoppen-conferentie van Pakistan. Ook is hij de directeur van Caritas Pakistan, de organisatie van de Katholieke Kerk voor maatschappelijk werk, hulp en ontwik-keling.Aansluitend aan het symposium is er in de Nicolaaskerk in Amsterdam een gebedsavond, waarin ook Mgr. Coutss deelneemt. Namens het Bisdom van 's-Hertogenbosch zal Mgr. R. Mutsaerts aan de viering deelnemen.

Op 29 maart 2012 houdt Kerk in Nood een symposium over Christenen in een islami-tische wereld. De aartsbisschop van Karachi, Mgr. J. Coutts spreekt over de positie van christenen in zijn land Pakistan en hoe hij de dialoog met de Islam voert. Ook prof. dr. S. Khalil Samir sj, hoogleraar islamologie, en dr. P. Omtzigt, lid Tweede Kamer voor het CDA, zullen spreken. Het symposium vindt plaats in het Park Plaza Victoria Hotel, Damrak 1-5, duurt van 9.30 tot 16.00 uur en kost € 12,50 p.p. (inclusief lunch).

"Ik betreur het toenemend extremisme en de groeiende onverdraagzaamheid tegenover Christenen in Pakistan. De niet-Moslim minderheden zijn altijd al slachtoffer van discriminatie geweest, maar op het ogenblik is de toestand erger dan ooit." - mgr. J. Coutts

Kerk in Nood organiseert de Avond

van de Martelaren om te bidden voor

de vervolgde Christenen. Samen

met vele anderen kunt u op 29

maart 2012 in de St. Nicolaaskerk

in Amsterdam luisteren naar de ver-

halen over Christenen die gedood

zijn vanwege hun geloof en om te

bidden voor alle Christenen die op

dit moment vervolgd worden. Ook in

2011 waren er weer veel martelaren

te betreuren. Op deze avond hoort u

hun namen, kunt u een kaars opste-

ken en voor hen bidden. Ook kunt u

bidden voor alle Christenen die op

dit moment vervolgd worden. Tevens

zijn de levens en het geloof van deze

martelaren voor ons een boodschap

van hoop. Ze laten ons zien dat het

de moeite waard is om voor Christus

te leven.

Symposium in Amsterdam

Christenen in een islamitische wereld

Bisdom presenteert gratis Misdienaarspakket

Met de parochie naar de Internationale Misdienaarsdag

Misdienaars zijn onmisbaar! Alleen om die reden al is extra aandacht voor deze groep binnen de kerk belang-

rijk. Het bisdom heeft daarom dit jaar speciale projecten in de koker zitten, waaronder een unieke internationale

misdienaarsbijeenkomst in Kevelaer, Duitsland op zater-dag 16 juni 2012.

Het is al bijna twee jaar geleden dat het bisdom een diocesane Misdienaarsdag organiseerde. De hoogste tijd dus voor een nieuwe editie. Dit jaar is er sprake van een wel heel bijzondere bij-eenkomst: door de organisatie van de Noord- en West-Duitse Misdienaarsdag zijn de misdienaars en acolieten uit ons bisdom namelijk uitgenodigd om in 2012 deel te nemen aan hun Misdienaarsdag in Kevelaer!Een echte internationale ontmoeting dus en een unieke kans om misdie-naars uit onze parochies te laten zien dat er nog heel veel andere kinderen en tieners misdienaar zijn. Bij een eerdere editie van deze dag in Duitsland waren meer dan 10.000 misdienaars aanwezig en zo’n aantal wordt ook dit jaar ver-wacht.

BUsreisHet bisdom Den Bosch organiseert (evenals het bisdom Roermond) een busreis naar de bijeenkomst. Op zater-dagochtend 16 juni zullen vanaf diverse plekken in ons bisdom touringcars ver-trekken richting Kevelaer. Op 5 km van Kevelaer ontmoeten alle Nederlandse deelnemers elkaar en zullen dan geza-menlijk in een pelgrimage naar de stad lopen, waar ze met alle andere deelne-mers bij het middaggebed aansluiten.

Daarna is het tijd voor de lunch en het middagprogramma, waarbij van alles valt te beleven op het gebied van crea-tieve workshops, sportieve activiteiten en muziek. Het programma wordt afgesloten met een feestelijke H. Mis, waarna de deelnemers met de bussen weer terugkeren naar de opstapplaatsen in Nederland.

MisdienaarsPaKKetNaast de organisatie van de Misdienaarsdag wil het bisdom de paro-chies ook graag ondersteunen bij het organiseren van eigen bijeenkomsten voor hun misdienaars. Daarvoor is een zogeheten gratis misdienaarspakket ontworpen. Dit bestaat uit tien spellen die men kan printen van de website van het bisdom (onder het kopje ‘jon-geren’) en die gemakkelijk keer op keer te gebruiken zijn. Het materiaal kan bijvoorbeeld ingezet worden om een misdienaarsuitje mee in te vullen, maar de losse spellen kunnen ook bij andere gelegenheden worden gebruikt. De spel-len zijn gemaakt met de doelgroep mis-dienaars in het achterhoofd, maar zijn natuurlijk ook in te zetten voor commu-nicanten, vormelingen bijvoorbeeld.

Susanne van den Berk

Meer inForMatieOp het jongerengedeelte van de website www.

bisdomdenbosch.nl/jongeren vindt u meer infor-

matie over de Internationale Misdienaarsdag en

kunt u misdienaars direct aanmelden voor de

dag (kosten: € 25 p.p.). Er zijn tevens papieren

flyers beschikbaar om uit te delen in de parochie.

U kunt deze bestellen door een e-mail te sturen

aan jongeren@bisdomdenbosch.nl of door te bel-

len naar 073 5232027.

25Bisdomblad maart 201224 Bisdomblad maart 2012

Paus Benedictus XVI heeft bis-schop Joseph Coutts van het bisdom Faisalabad onlangs tot aartsbisschop van Karachi benoemd. “Hij zet zich al jaren in voor de christelijke minder-heid in Pakistan die gediscrimineerd en vervolgd wordt. De bedreigingen door extremistische moslims, zoals de Taliban, zijn in Karachi nog veel gro-ter dan in andere delen van Pakistan. Naast de gebruikelijke discriminatie en vervolgingen, zoals het misbruik van de blasfemiewetten, leven de christe-nen in Karachi ook nog eens onder een constante dreiging van aanslagen door extremistische moslimgroeperingen”, zegt Joris van Voorst, directeur van Kerk in Nood in Den Bosch.

In een reactie op zijn recente benoe-ming zei mgr. Coutts: “De situatie in Karachi is totaal anders dan in Faisalabad en zal vele malen moeilij-

ker zijn.” De 66-jarige bisschop is het boegbeeld van de Katholieke Kerk in Pakistan op het gebied van de interre-ligieuze dialoog met de Islam en werkt al jaren erg hard voor vrede en gerech-tigheid voor de kleine en vervolgde christelijke gemeenschap in Pakistan. Bisschop Coutts volgt mgr. Evarist Pinto op als aartsbisschop van Karachi. Mgr. Coutts werd in 1998 benoemd tot bisschop van Faisalabad en is sinds-dien de voorzitter van de bisschoppen-conferentie van Pakistan. Ook is hij de directeur van Caritas Pakistan, de organisatie van de Katholieke Kerk voor maatschappelijk werk, hulp en ontwik-keling.Aansluitend aan het symposium is er in de Nicolaaskerk in Amsterdam een gebedsavond, waarin ook Mgr. Coutss deelneemt. Namens het Bisdom van 's-Hertogenbosch zal Mgr. R. Mutsaerts aan de viering deelnemen.

Op 29 maart 2012 houdt Kerk in Nood een symposium over Christenen in een islami-tische wereld. De aartsbisschop van Karachi, Mgr. J. Coutts spreekt over de positie van christenen in zijn land Pakistan en hoe hij de dialoog met de Islam voert. Ook prof. dr. S. Khalil Samir sj, hoogleraar islamologie, en dr. P. Omtzigt, lid Tweede Kamer voor het CDA, zullen spreken. Het symposium vindt plaats in het Park Plaza Victoria Hotel, Damrak 1-5, duurt van 9.30 tot 16.00 uur en kost € 12,50 p.p. (inclusief lunch).

"Ik betreur het toenemend extremisme en de groeiende onverdraagzaamheid tegenover Christenen in Pakistan. De niet-Moslim minderheden zijn altijd al slachtoffer van discriminatie geweest, maar op het ogenblik is de toestand erger dan ooit." - mgr. J. Coutts

Kerk in Nood organiseert de Avond

van de Martelaren om te bidden voor

de vervolgde Christenen. Samen

met vele anderen kunt u op 29

maart 2012 in de St. Nicolaaskerk

in Amsterdam luisteren naar de ver-

halen over Christenen die gedood

zijn vanwege hun geloof en om te

bidden voor alle Christenen die op

dit moment vervolgd worden. Ook in

2011 waren er weer veel martelaren

te betreuren. Op deze avond hoort u

hun namen, kunt u een kaars opste-

ken en voor hen bidden. Ook kunt u

bidden voor alle Christenen die op

dit moment vervolgd worden. Tevens

zijn de levens en het geloof van deze

martelaren voor ons een boodschap

van hoop. Ze laten ons zien dat het

de moeite waard is om voor Christus

te leven.

Symposium in Amsterdam

Christenen in een islamitische wereld

Bisdom presenteert gratis Misdienaarspakket

Met de parochie naar de Internationale Misdienaarsdag

Misdienaars zijn onmisbaar! Alleen om die reden al is extra aandacht voor deze groep binnen de kerk belang-

rijk. Het bisdom heeft daarom dit jaar speciale projecten in de koker zitten, waaronder een unieke internationale

misdienaarsbijeenkomst in Kevelaer, Duitsland op zater-dag 16 juni 2012.

Het is al bijna twee jaar geleden dat het bisdom een diocesane Misdienaarsdag organiseerde. De hoogste tijd dus voor een nieuwe editie. Dit jaar is er sprake van een wel heel bijzondere bij-eenkomst: door de organisatie van de Noord- en West-Duitse Misdienaarsdag zijn de misdienaars en acolieten uit ons bisdom namelijk uitgenodigd om in 2012 deel te nemen aan hun Misdienaarsdag in Kevelaer!Een echte internationale ontmoeting dus en een unieke kans om misdie-naars uit onze parochies te laten zien dat er nog heel veel andere kinderen en tieners misdienaar zijn. Bij een eerdere editie van deze dag in Duitsland waren meer dan 10.000 misdienaars aanwezig en zo’n aantal wordt ook dit jaar ver-wacht.

BUsreisHet bisdom Den Bosch organiseert (evenals het bisdom Roermond) een busreis naar de bijeenkomst. Op zater-dagochtend 16 juni zullen vanaf diverse plekken in ons bisdom touringcars ver-trekken richting Kevelaer. Op 5 km van Kevelaer ontmoeten alle Nederlandse deelnemers elkaar en zullen dan geza-menlijk in een pelgrimage naar de stad lopen, waar ze met alle andere deelne-mers bij het middaggebed aansluiten.

Daarna is het tijd voor de lunch en het middagprogramma, waarbij van alles valt te beleven op het gebied van crea-tieve workshops, sportieve activiteiten en muziek. Het programma wordt afgesloten met een feestelijke H. Mis, waarna de deelnemers met de bussen weer terugkeren naar de opstapplaatsen in Nederland.

MisdienaarsPaKKetNaast de organisatie van de Misdienaarsdag wil het bisdom de paro-chies ook graag ondersteunen bij het organiseren van eigen bijeenkomsten voor hun misdienaars. Daarvoor is een zogeheten gratis misdienaarspakket ontworpen. Dit bestaat uit tien spellen die men kan printen van de website van het bisdom (onder het kopje ‘jon-geren’) en die gemakkelijk keer op keer te gebruiken zijn. Het materiaal kan bijvoorbeeld ingezet worden om een misdienaarsuitje mee in te vullen, maar de losse spellen kunnen ook bij andere gelegenheden worden gebruikt. De spel-len zijn gemaakt met de doelgroep mis-dienaars in het achterhoofd, maar zijn natuurlijk ook in te zetten voor commu-nicanten, vormelingen bijvoorbeeld.

Susanne van den Berk

Meer inForMatieOp het jongerengedeelte van de website www.

bisdomdenbosch.nl/jongeren vindt u meer infor-

matie over de Internationale Misdienaarsdag en

kunt u misdienaars direct aanmelden voor de

dag (kosten: € 25 p.p.). Er zijn tevens papieren

flyers beschikbaar om uit te delen in de parochie.

U kunt deze bestellen door een e-mail te sturen

aan jongeren@bisdomdenbosch.nl of door te bel-

len naar 073 5232027.

De Bijbel schildert ons een beeld van God

die liefde is en die voor de mensen leven

in overvloed wil. Vooral in het Nieuwe

Testament, in Jezus Christus, wordt dat

duidelijk, maar we vinden het al in het

Oude Testament.

In het verhaal over de schepping horen

we dat God alles wat Hij geschapen heeft

niet voor zichzelf houdt, maar dat Hij

ernaar verlangt alles te delen met andere

levende wezens die Hij in het leven

riep, in het bijzonder met de mens. En

verderop in de Bijbel, in de gebeurtenis

die het hart is van het geloof van Israël,

horen we dat God mensen bevrijdt uit

slavernij, hen tot zijn volk maakt en hen

oproept om door hun leven met elkaar

een teken te zijn van zijn aanwezigheid

en liefde. Tijdens die gebeurtenis horen

we ook dat God het voorwerp van zijn

liefde nooit in de steek laat. Als zijn volk

zich van Hem verwijdert, blijft Hij zoeken

Het Kruis doeltreffende liefde

Het teken bij uitstek van ons christelijk geloof is niet het evan-gelieboek, niet het lege graf, noch de paaskaars en zelfs niet het eucharistisch brood, maar het kruis. Een Romeins martel-werktuig waarop Jezus is gestor-ven. Een teken dat verwijst naar lijden en dood. Hoe verhoudt zich dat met ons geloof in God die liefde is en het leven wil?

naar wegen om hen weer op de goede

weg terug te brengen. Anders dan de

mensen is Hij steeds bereid te vergeven

en openbaart Hij zich als de God ‘van

erbarmen en genade, rijk aan ontferming

en trouw’ (Ps.86,15). Het volk mag dit

niet misbruiken, want dan merkt het dat

God in woede kan ontsteken. Tijdens

de doortocht door de woestijn horen we

meerdere malen dat God in toorn ontstak

tegen zijn volk dat ongehoorzaam was

(o.a. Num.11,1; 11,33; 12,9). En ook

de woordvoerders van God, de profeten,

uitten felle dreigementen naar het volk

vanwege hun misstappen.

Veel gelovigen vinden dit laatste een

moeilijk punt. Hoe zijn dreigementen en

woede te combineren met een God die

liefde is, eindeloos wil vergeven en uit is

op leven? Ik denk dat het alleen te begrij-

pen is door ‘de toorn van God’ en ‘zijn

vergeving en trouw’ niet tegenover elkaar

te plaatsen, maar te zien als twee kanten

van één en dezelfde werkelijkheid. Als het

woord ‘toorn’ voor God wordt gebruikt,

wil dat benadrukken dat zijn liefde niets

kan tolereren wat het leven in de weg

staat of het vernietigt. Als God werkelijk

liefheeft kan Hij niet onverschillig toezien

hoe met die liefde gespot wordt en hoe zij

afgewezen wordt. Dat zou immers bete-

kenen dat Hij zich neerlegt bij het feit dat

zijn bedoelingen om leven in overvloed te

geven, gaat mislukken. Als de Bijbel ons

confronteert met dreigingen en woede

van de kant van God, moeten we die

begrijpen als een schreeuw uit het diepst

van Gods hart waarmee Hij ons wil wijzen

op de gevolgen die het heeft als we de

liefde afwijzen die Hij ons steeds opnieuw

aanbiedt. Dat wat ‘de toorn van God’

wordt genoemd is niet in tegenspraak

met de liefde. Het is juist een uitdrukking

van deze liefde die door de vrijheid van

de mens gedwarsboomd wordt.

De vraag rijst: Kan deze woede zijn doel

bereiken, dat wil zeggen: het kwaad uit-

schakelen zonder de vrijheid van de mens

geweld aan te doen? Kan Gods liefde

alle tegenstand tegen haar overwinnen?

Het antwoord kan kort zijn: ja, kijk maar

naar Jezus’ kruisdood. Maar dat is te

kort. Laten we even naar enkele profeten

kijken.

Eerst Hosea. Hij wordt gedwongen te

trouwen met een vrouw die hem ontrouw

is (Hos.3) en zo te voelen wat God voelt

als de mensen Hem afwijzen. Gekwetst

door haar ontrouw, bedriegt Hosea op zijn

beurt zijn echtgenote. Zo komt hij tot het

inzicht dat wat de mensen ervaren als de

woede van God, in feite niets anders is

dan wat aan de buitenkant zichtbaar is

van Gods pijn als Hij ziet dat zijn liefde

afgewezen wordt.

De ervaring van de profeet Jeremia ligt in

dezelfde lijn. Door de weigering van het

volk om te luisteren naar de waarschuwin-

gen die hij in naam van God geeft, ‘moet

hij wenen, dag en nacht, zonder ophou-

den’ (Jer.14,17). Hij voelt wat God moet

voelen bij zoveel onwil van zijn mensen.

De profeet Jesaja gaat dan nog een

stap verder. Hij spreekt over de Lijdende

Dienaar van de Heer (Jes.52,13-53,12).

Deze onschuldige, gezondene van God,

neemt de zonden op zich van de schul-

digen waardoor genezing mogelijk wordt.

Het is alsof vergeving alleen haar doel

bereikt als ze niet van bovenaf komt,

maar als ze door de diepte heen gaat

en zich uitdrukt in een tot de bodem toe

doorleefde solidariteit met degenen die

het kwaad begingen.

In deze lijn mogen we de kruisging van

Jezus verstaan: “Christus heeft voor u

geleden … Hij heeft geen zonde gedaan

en in zijn mond is geen bedrog gevonden.

Als Hij gescholden werd, schold Hij niet

terug. Als men Hem leed aandeed, uitte

Hij geen dreigementen. Hij liet zijn zaak

over aan Hem die rechtvaardig oordeelt.

In zijn eigen lichaam heeft Hij onze zon-

den op het kruishout gedragen, opdat wij

aan de zonden afsterven en gaan leven

voor gerechtigheid. Door zijn striemen

zijt gij genezen’ (1 Petrus 2,21-24). In

Christus’ zelfgave op het kruis, vangen we

een glimp op van wat Johannes kernach-

tig ‘de toorn van het Lam’ noemt. Als de

‘woede van God’ een andere benaming

is voor ‘het vuur van de liefde’ die afge-

wezen wordt, dan kan deze liefde alleen

doeltreffend zijn als zij de consequen-

ties van zo’n afwijzing volkomen op zich

neemt. De woede moet dus veranderen

in een lijden uit solidariteit en zich zo tot

het uiterste vereenzelvigen met de Liefde.

Door op geen enkele manier weerstand

te bieden aan het kwaad, doet Christus

dat kwaad verdwijnen in een onpeilbare

diepte van goedheid. De dood wordt zo

een weg naar het Leven … en daarom:

het kruis, teken bij uitstek voor ons chris-

tenen.

Ellen Kleinpenning

27Bisdomblad maart 201226 Bisdomblad maart 2012

“Zozeer heeft God de wereld liefgehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat al wie in Hem gelooft niet verloren zal

gaan, maar eeuwig leven zal hebben” (Joh.3,16).

De Bijbel schildert ons een beeld van God

die liefde is en die voor de mensen leven

in overvloed wil. Vooral in het Nieuwe

Testament, in Jezus Christus, wordt dat

duidelijk, maar we vinden het al in het

Oude Testament.

In het verhaal over de schepping horen

we dat God alles wat Hij geschapen heeft

niet voor zichzelf houdt, maar dat Hij

ernaar verlangt alles te delen met andere

levende wezens die Hij in het leven

riep, in het bijzonder met de mens. En

verderop in de Bijbel, in de gebeurtenis

die het hart is van het geloof van Israël,

horen we dat God mensen bevrijdt uit

slavernij, hen tot zijn volk maakt en hen

oproept om door hun leven met elkaar

een teken te zijn van zijn aanwezigheid

en liefde. Tijdens die gebeurtenis horen

we ook dat God het voorwerp van zijn

liefde nooit in de steek laat. Als zijn volk

zich van Hem verwijdert, blijft Hij zoeken

Het Kruis doeltreffende liefde

Het teken bij uitstek van ons christelijk geloof is niet het evan-gelieboek, niet het lege graf, noch de paaskaars en zelfs niet het eucharistisch brood, maar het kruis. Een Romeins martel-werktuig waarop Jezus is gestor-ven. Een teken dat verwijst naar lijden en dood. Hoe verhoudt zich dat met ons geloof in God die liefde is en het leven wil?

naar wegen om hen weer op de goede

weg terug te brengen. Anders dan de

mensen is Hij steeds bereid te vergeven

en openbaart Hij zich als de God ‘van

erbarmen en genade, rijk aan ontferming

en trouw’ (Ps.86,15). Het volk mag dit

niet misbruiken, want dan merkt het dat

God in woede kan ontsteken. Tijdens

de doortocht door de woestijn horen we

meerdere malen dat God in toorn ontstak

tegen zijn volk dat ongehoorzaam was

(o.a. Num.11,1; 11,33; 12,9). En ook

de woordvoerders van God, de profeten,

uitten felle dreigementen naar het volk

vanwege hun misstappen.

Veel gelovigen vinden dit laatste een

moeilijk punt. Hoe zijn dreigementen en

woede te combineren met een God die

liefde is, eindeloos wil vergeven en uit is

op leven? Ik denk dat het alleen te begrij-

pen is door ‘de toorn van God’ en ‘zijn

vergeving en trouw’ niet tegenover elkaar

te plaatsen, maar te zien als twee kanten

van één en dezelfde werkelijkheid. Als het

woord ‘toorn’ voor God wordt gebruikt,

wil dat benadrukken dat zijn liefde niets

kan tolereren wat het leven in de weg

staat of het vernietigt. Als God werkelijk

liefheeft kan Hij niet onverschillig toezien

hoe met die liefde gespot wordt en hoe zij

afgewezen wordt. Dat zou immers bete-

kenen dat Hij zich neerlegt bij het feit dat

zijn bedoelingen om leven in overvloed te

geven, gaat mislukken. Als de Bijbel ons

confronteert met dreigingen en woede

van de kant van God, moeten we die

begrijpen als een schreeuw uit het diepst

van Gods hart waarmee Hij ons wil wijzen

op de gevolgen die het heeft als we de

liefde afwijzen die Hij ons steeds opnieuw

aanbiedt. Dat wat ‘de toorn van God’

wordt genoemd is niet in tegenspraak

met de liefde. Het is juist een uitdrukking

van deze liefde die door de vrijheid van

de mens gedwarsboomd wordt.

De vraag rijst: Kan deze woede zijn doel

bereiken, dat wil zeggen: het kwaad uit-

schakelen zonder de vrijheid van de mens

geweld aan te doen? Kan Gods liefde

alle tegenstand tegen haar overwinnen?

Het antwoord kan kort zijn: ja, kijk maar

naar Jezus’ kruisdood. Maar dat is te

kort. Laten we even naar enkele profeten

kijken.

Eerst Hosea. Hij wordt gedwongen te

trouwen met een vrouw die hem ontrouw

is (Hos.3) en zo te voelen wat God voelt

als de mensen Hem afwijzen. Gekwetst

door haar ontrouw, bedriegt Hosea op zijn

beurt zijn echtgenote. Zo komt hij tot het

inzicht dat wat de mensen ervaren als de

woede van God, in feite niets anders is

dan wat aan de buitenkant zichtbaar is

van Gods pijn als Hij ziet dat zijn liefde

afgewezen wordt.

De ervaring van de profeet Jeremia ligt in

dezelfde lijn. Door de weigering van het

volk om te luisteren naar de waarschuwin-

gen die hij in naam van God geeft, ‘moet

hij wenen, dag en nacht, zonder ophou-

den’ (Jer.14,17). Hij voelt wat God moet

voelen bij zoveel onwil van zijn mensen.

De profeet Jesaja gaat dan nog een

stap verder. Hij spreekt over de Lijdende

Dienaar van de Heer (Jes.52,13-53,12).

Deze onschuldige, gezondene van God,

neemt de zonden op zich van de schul-

digen waardoor genezing mogelijk wordt.

Het is alsof vergeving alleen haar doel

bereikt als ze niet van bovenaf komt,

maar als ze door de diepte heen gaat

en zich uitdrukt in een tot de bodem toe

doorleefde solidariteit met degenen die

het kwaad begingen.

In deze lijn mogen we de kruisging van

Jezus verstaan: “Christus heeft voor u

geleden … Hij heeft geen zonde gedaan

en in zijn mond is geen bedrog gevonden.

Als Hij gescholden werd, schold Hij niet

terug. Als men Hem leed aandeed, uitte

Hij geen dreigementen. Hij liet zijn zaak

over aan Hem die rechtvaardig oordeelt.

In zijn eigen lichaam heeft Hij onze zon-

den op het kruishout gedragen, opdat wij

aan de zonden afsterven en gaan leven

voor gerechtigheid. Door zijn striemen

zijt gij genezen’ (1 Petrus 2,21-24). In

Christus’ zelfgave op het kruis, vangen we

een glimp op van wat Johannes kernach-

tig ‘de toorn van het Lam’ noemt. Als de

‘woede van God’ een andere benaming

is voor ‘het vuur van de liefde’ die afge-

wezen wordt, dan kan deze liefde alleen

doeltreffend zijn als zij de consequen-

ties van zo’n afwijzing volkomen op zich

neemt. De woede moet dus veranderen

in een lijden uit solidariteit en zich zo tot

het uiterste vereenzelvigen met de Liefde.

Door op geen enkele manier weerstand

te bieden aan het kwaad, doet Christus

dat kwaad verdwijnen in een onpeilbare

diepte van goedheid. De dood wordt zo

een weg naar het Leven … en daarom:

het kruis, teken bij uitstek voor ons chris-

tenen.

Ellen Kleinpenning

27Bisdomblad maart 201226 Bisdomblad maart 2012

“Zozeer heeft God de wereld liefgehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat al wie in Hem gelooft niet verloren zal

gaan, maar eeuwig leven zal hebben” (Joh.3,16).

de zonden van het volk maar tevens voor

die van zichzelf, daar geeft Jezus, als het

zondeloze lam, zichzelf prijs als het ultie-

me offer voor allen. Het is die bereidheid

om zich tot gave van heil en verlossing

voor ons te maken die door zijn Vader

beloond wordt: “om zijn vroomheid [d.w.z.

om zijn totale toewijding en overgave]

is Hij verhoord” (vers 7b). Die verhoring

bestaat erin, dat Hij die zichzelf ‘ontledigd

had’ (Fil. 2, 7) na zijn dood verheerlijkt

wordt en tevens - omdat ook wij daardoor

deel krijgen aan de verrijzenis en het

eeuwig leven - voor ons mensen “oorzaak

wordt van eeuwig heil” (vers 9).

Dat laatste is misschien wel het belang-

rijkste wat wij uit deze passage mogen

onthouden: dat het lijden en sterven van

Jezus in het geheel niet zinloos is, maar

letterlijk cruciaal voor onze verlossing.

Ten tweede mag zijn voorbeeld ons hel-

pen om het kruis niet uit de weg te gaan,

maar op te nemen: net als voor Christus

kan het lijden voor ons een leerschool

zijn die ons ertoe brengt om onze hoop

en ons vertrouwen slechts te stellen op

Gods barmhartigheid en ons leven in zijn

hand te leggen.

N. van der Sluis pr.

opgelegd, dat heeft God gedaan” (5, 5).

Net als de hogepriester uit de Joodse

eredienst bemiddelt Jezus voor mensen

bij God: Hij spreekt voor hen ten beste

en verricht zijn dienstwerk ten behoeve

van hen. Hiertoe is Hij door God geroepen

en gezonden, hiertoe is Hij mens gewor-

den - een mens die met ons meevoelt en

mee-lijdt.

Dat Jezus werkelijk geleden heeft, met

alle beproevingen en kwellingen van dien,

wordt op aansprekende wijze verwoord

in vers 7a: “In de dagen van zijn sterfe-

lijk leven heeft Hij onder luid geroep en

geween gebeden en smekingen opgedra-

gen aan God die Hem uit de dood kon

redden.” We mogen er een verwijzing in

zien naar Lc. 22, 39-46 waar vermeld

wordt hoe Jezus in de hof van Olijven ten

prooi is aan doodsangst en aan zijn Vader

in eerste instantie vraagt dat de lijdens-

beker aan Hem voorbij mag gaan. Meteen

daarna echter voegt Hij daaraan toe “Niet

mijn wil, maar uw wil geschiede.” Jezus

aanvaardt zijn lijden en sterven, Hij neemt

het vrijwillig op zich; waar de hogepriester

in de tempel een zoenoffer opdraagt voor

De zogeheten brief aan de Hebreeën

is eigenlijk niets anders dan een lange

homilie. De auteur is onbekend, maar de

behandelde thema’s doen vermoeden

dat hij mogelijk een naaste medewer-

ker van Paulus was. De plaats van de

Hebreeënbrief in de canon is nauwelijks

omstreden en ze heeft grote invloed

gehad op de theologie. Daarbij spelen

vooral twee elementen een rol: het offer-

karakter van Jezus’ kruisdood en - daar-

mee verbonden - het hogepriesterschap

van Christus.

Dit laatste aspect komt ook aan de orde

in de passage die we nu bespreken. De

schrijver van de brief trekt daartoe een

vergelijking met de functie van de hoge-

priester in de Joodse eredienst. De rol

die Jezus vervult vertoont daarmee ener-

zijds overeenkomsten, maar is anderzijds

juist heel verschillend daarvan en over-

treft die. De gewone hogepriester “wordt

genomen uit de mensen en aangesteld

voor de mensen, om hen te vertegen-

woordigen bij God en om gaven en offers

op te dragen voor de zonden.” (Hebr. 5,

1) Welnu, “ook Christus heeft zichzelf

niet de eer van het hogepriesterschap

Bij Hebr. 5, 7-9 (tweede lezing vijfde zondag 40-dagentijd jaar B en Goede Vrijdag)

Waarom moeten mensen lijden? Het is een oude vraag, die in de Bijbel keer op keer aan de orde komt, bijvoorbeeld in het boek Job. Met die vraag worstelen ook christenen - ja, misschien wel juist christenen. Vermoedelijk zal op die vraag nooit een voor iedereen overtuigend ant-woord komen; het enige wat ons wellicht kan helpen om het lijden te aanvaarden is het gegeven dat ook Jezus geleden heeft, hoewel Hij Gods eigen Zoon is en vrij van zonden. De betekenis daarvan vinden we onder andere verwoord in deze perikoop uit de Hebreeënbrief.

In de leerschool van het lijden

Pastoraal werkers te gast voor ontmoeting en bezinning

Ongeveer dertig pastoraal werkers uit het Bisdom van ’s-Her-

togenbosch kwamen op 6 maart samen op het bisdomkan-

toor voor een dag van ontmoeting en bezinning. ’s Ochtends

hield hulpbisschop De Jong een lezing over Small Christian

Communities en ’s middags was er een gesprek met bisschop

Hurkmans.

"In een tijd van grootschaligheid, zouden we juist moeten inzet-

ten op de kleine christelijke gemeenschappen", was de kern-

boodschap van mgr. De Jong. Aan de hand van een rijke verza-

meling literatuur ging hij in op de betekenis van het mysterie,

de gemeenschap en de zending die aan de Kerk eigen is. Om

een bruisende christelijke gemeenschap te vormen, zijn kansen

genoeg volgens de hulpbisschop. "Als je met een klein groepje

begint met gebed en dienstbaarheid, dan straalt dat uit naar de

hele parochie", aldus mgr. De Jong. Daarbij benadrukte hij de

noodzaak missionair te zijn: "Het geloof wordt krachtiger, als

het aan anderen wordt doorgegeven."

In het vraaggesprek met de hulpbisschop kwam onder ande-

re de rol van de pastoraal werker aan bod. Mgr. De Jong:

"Pastoraal werkers kunnen ontzettend inspirerende leiders zijn

en daarmee complementair aan het ambt in de Kerk." Daarbij

maakte hij onderscheid tussen de organisatorische en de spiri-

tuele kant van de parochie.

Na de Mis in de Sint-Janskathedraal en een gezamenlijke lunch

ging bisschop Hurkmans in op de betekenis van de speerpun-

ten. Bisschop Hurkmans: "Jeugd en jongeren, huwelijk en gezin,

kerk en samenleving en roeping en vorming zijn belangrijk,

maar komen na het gewone werk zoals liturgie, diaconie en

catechese en zijn daar voor een deel ook al in opgenomen."

Op de vraag of het bisdom beslist welke kerken er in de toe-

komst dicht moeten was het antwoord ja en nee. "Dat gaat

altijd in samenwerking met de parochie, maar het bisdom

wil de zwarte piet wel voor zijn rekening nemen." Waarom de

Nederlandse bisschoppen altijd zo zwijgzaam zijn op actu-

ele thema’s zoals recent over de mobiele euthanasieteams?

Bisschop Hurkmans na een korte uitleg over de rolverdeling in

de bisschoppenconferentie: "In het bisdom Den Bosch hebben

we ons over euthanasie naar aanleiding van Liempde nadruk-

kelijk uitgesproken. Ook andere thema’s zoals de San Salvator

zijn de moeite waard gebleken voor media-aandacht."

Dan over mogelijke grenswijzigingen van parochies zoals in

Nijmegen. Bisschop Hurkmans: "De ontwikkelingen gaan snel,

mensen moeten de urgentie snappen, maar ze moeten ook wil-

len meewerken." Of de dorpen buiten schot blijven bij het slui-

ten van kerken? "Er zijn ook in de dorpen kerken die al failliet

zijn en bij het bisdom aankloppen, dus ook de dorpen blijven

niet buiten schot," aldus de bisschop die aangaf geen voor-

stander te zijn van multifunctioneel gebruik. "Het is een kerk of

het is er geen."

Het voorstel van pastoraal werker Theo Schepens om niet om

de vier jaar bijeen te komen maar jaarlijks, werd positief ont-

vangen door de dertig aanwezige collega’s.

.......................................

Palmzondagprogramma voor jongeren op 1 april Op 1 april is het Palmzondag en zoals ieder jaar wordt er voor

jongeren en tieners (12-30 jaar) uit het bisdom van ’s-Hertogen-

bosch een inspirerend dagprogramma aangeboden.

Jaarlijks komen jongeren wereldwijd op Palmzondag in ieder

bisdom samen rond hun bisschop om op lokaal niveau de

Wereldjongerendagen te vieren. Om de twee à drie jaar mondt

dit uit in de internationale Wereldjongerendagen. In juli 2013

vinden de Wereldjongerendagen plaats in Rio de Janeiro,

Brazilië.

Het door de Paus gekozen thema is dit jaar: “Verheug je altijd

in de Heer” uit de brief van Paulus aan de Fillipenzen (4:4) en

het Palmzondagprogramma wordt dit keer georganiseerd door

de Lifeteengroepen (een uit Amerika afkomstige jongerenbe-

weging) uit Den Bosch en Eindhoven. Zoals ieder jaar vormen

de Palmzondagbrief van de Paus en de Palmzondagviering de

vaste onderdelen van de dag. Daarnaast zijn er onder meer

workshops, sketches en optredens in Lifeteen-stijl en wordt er

gestart met de promotie voor de Wereldjongerendagen 2013 in

Rio de Janeiro.

Het programma vindt plaats in het Sint Janscentrum in Den

Bosch. Om 10.30 uur wordt in de kapel van het seminarie

Palmzondag gevierd, waarbij Mgr. Mutsaerts hoofdcelebrant zal

zijn. Daarna volgt het middagprogramma en om 16.00 uur de

afsluiting met een hapje en een drankje.

Inschrijven voor de Palmzondagmanifestatie in Den Bosch

kan nog op het jongerengedeelte van de website:

www.bisdomdenbosch.nl/jongeren

.......................................

"Aanbidding van het Lam" Altaarretabel, Jan van Eyck (1432). St Baafskathedraal, Gent.

29Bisdomblad maart 201228 Bisdomblad maart 2012

de zonden van het volk maar tevens voor

die van zichzelf, daar geeft Jezus, als het

zondeloze lam, zichzelf prijs als het ultie-

me offer voor allen. Het is die bereidheid

om zich tot gave van heil en verlossing

voor ons te maken die door zijn Vader

beloond wordt: “om zijn vroomheid [d.w.z.

om zijn totale toewijding en overgave]

is Hij verhoord” (vers 7b). Die verhoring

bestaat erin, dat Hij die zichzelf ‘ontledigd

had’ (Fil. 2, 7) na zijn dood verheerlijkt

wordt en tevens - omdat ook wij daardoor

deel krijgen aan de verrijzenis en het

eeuwig leven - voor ons mensen “oorzaak

wordt van eeuwig heil” (vers 9).

Dat laatste is misschien wel het belang-

rijkste wat wij uit deze passage mogen

onthouden: dat het lijden en sterven van

Jezus in het geheel niet zinloos is, maar

letterlijk cruciaal voor onze verlossing.

Ten tweede mag zijn voorbeeld ons hel-

pen om het kruis niet uit de weg te gaan,

maar op te nemen: net als voor Christus

kan het lijden voor ons een leerschool

zijn die ons ertoe brengt om onze hoop

en ons vertrouwen slechts te stellen op

Gods barmhartigheid en ons leven in zijn

hand te leggen.

N. van der Sluis pr.

opgelegd, dat heeft God gedaan” (5, 5).

Net als de hogepriester uit de Joodse

eredienst bemiddelt Jezus voor mensen

bij God: Hij spreekt voor hen ten beste

en verricht zijn dienstwerk ten behoeve

van hen. Hiertoe is Hij door God geroepen

en gezonden, hiertoe is Hij mens gewor-

den - een mens die met ons meevoelt en

mee-lijdt.

Dat Jezus werkelijk geleden heeft, met

alle beproevingen en kwellingen van dien,

wordt op aansprekende wijze verwoord

in vers 7a: “In de dagen van zijn sterfe-

lijk leven heeft Hij onder luid geroep en

geween gebeden en smekingen opgedra-

gen aan God die Hem uit de dood kon

redden.” We mogen er een verwijzing in

zien naar Lc. 22, 39-46 waar vermeld

wordt hoe Jezus in de hof van Olijven ten

prooi is aan doodsangst en aan zijn Vader

in eerste instantie vraagt dat de lijdens-

beker aan Hem voorbij mag gaan. Meteen

daarna echter voegt Hij daaraan toe “Niet

mijn wil, maar uw wil geschiede.” Jezus

aanvaardt zijn lijden en sterven, Hij neemt

het vrijwillig op zich; waar de hogepriester

in de tempel een zoenoffer opdraagt voor

De zogeheten brief aan de Hebreeën

is eigenlijk niets anders dan een lange

homilie. De auteur is onbekend, maar de

behandelde thema’s doen vermoeden

dat hij mogelijk een naaste medewer-

ker van Paulus was. De plaats van de

Hebreeënbrief in de canon is nauwelijks

omstreden en ze heeft grote invloed

gehad op de theologie. Daarbij spelen

vooral twee elementen een rol: het offer-

karakter van Jezus’ kruisdood en - daar-

mee verbonden - het hogepriesterschap

van Christus.

Dit laatste aspect komt ook aan de orde

in de passage die we nu bespreken. De

schrijver van de brief trekt daartoe een

vergelijking met de functie van de hoge-

priester in de Joodse eredienst. De rol

die Jezus vervult vertoont daarmee ener-

zijds overeenkomsten, maar is anderzijds

juist heel verschillend daarvan en over-

treft die. De gewone hogepriester “wordt

genomen uit de mensen en aangesteld

voor de mensen, om hen te vertegen-

woordigen bij God en om gaven en offers

op te dragen voor de zonden.” (Hebr. 5,

1) Welnu, “ook Christus heeft zichzelf

niet de eer van het hogepriesterschap

Bij Hebr. 5, 7-9 (tweede lezing vijfde zondag 40-dagentijd jaar B en Goede Vrijdag)

Waarom moeten mensen lijden? Het is een oude vraag, die in de Bijbel keer op keer aan de orde komt, bijvoorbeeld in het boek Job. Met die vraag worstelen ook christenen - ja, misschien wel juist christenen. Vermoedelijk zal op die vraag nooit een voor iedereen overtuigend ant-woord komen; het enige wat ons wellicht kan helpen om het lijden te aanvaarden is het gegeven dat ook Jezus geleden heeft, hoewel Hij Gods eigen Zoon is en vrij van zonden. De betekenis daarvan vinden we onder andere verwoord in deze perikoop uit de Hebreeënbrief.

In de leerschool van het lijden

Pastoraal werkers te gast voor ontmoeting en bezinning

Ongeveer dertig pastoraal werkers uit het Bisdom van ’s-Her-

togenbosch kwamen op 6 maart samen op het bisdomkan-

toor voor een dag van ontmoeting en bezinning. ’s Ochtends

hield hulpbisschop De Jong een lezing over Small Christian

Communities en ’s middags was er een gesprek met bisschop

Hurkmans.

"In een tijd van grootschaligheid, zouden we juist moeten inzet-

ten op de kleine christelijke gemeenschappen", was de kern-

boodschap van mgr. De Jong. Aan de hand van een rijke verza-

meling literatuur ging hij in op de betekenis van het mysterie,

de gemeenschap en de zending die aan de Kerk eigen is. Om

een bruisende christelijke gemeenschap te vormen, zijn kansen

genoeg volgens de hulpbisschop. "Als je met een klein groepje

begint met gebed en dienstbaarheid, dan straalt dat uit naar de

hele parochie", aldus mgr. De Jong. Daarbij benadrukte hij de

noodzaak missionair te zijn: "Het geloof wordt krachtiger, als

het aan anderen wordt doorgegeven."

In het vraaggesprek met de hulpbisschop kwam onder ande-

re de rol van de pastoraal werker aan bod. Mgr. De Jong:

"Pastoraal werkers kunnen ontzettend inspirerende leiders zijn

en daarmee complementair aan het ambt in de Kerk." Daarbij

maakte hij onderscheid tussen de organisatorische en de spiri-

tuele kant van de parochie.

Na de Mis in de Sint-Janskathedraal en een gezamenlijke lunch

ging bisschop Hurkmans in op de betekenis van de speerpun-

ten. Bisschop Hurkmans: "Jeugd en jongeren, huwelijk en gezin,

kerk en samenleving en roeping en vorming zijn belangrijk,

maar komen na het gewone werk zoals liturgie, diaconie en

catechese en zijn daar voor een deel ook al in opgenomen."

Op de vraag of het bisdom beslist welke kerken er in de toe-

komst dicht moeten was het antwoord ja en nee. "Dat gaat

altijd in samenwerking met de parochie, maar het bisdom

wil de zwarte piet wel voor zijn rekening nemen." Waarom de

Nederlandse bisschoppen altijd zo zwijgzaam zijn op actu-

ele thema’s zoals recent over de mobiele euthanasieteams?

Bisschop Hurkmans na een korte uitleg over de rolverdeling in

de bisschoppenconferentie: "In het bisdom Den Bosch hebben

we ons over euthanasie naar aanleiding van Liempde nadruk-

kelijk uitgesproken. Ook andere thema’s zoals de San Salvator

zijn de moeite waard gebleken voor media-aandacht."

Dan over mogelijke grenswijzigingen van parochies zoals in

Nijmegen. Bisschop Hurkmans: "De ontwikkelingen gaan snel,

mensen moeten de urgentie snappen, maar ze moeten ook wil-

len meewerken." Of de dorpen buiten schot blijven bij het slui-

ten van kerken? "Er zijn ook in de dorpen kerken die al failliet

zijn en bij het bisdom aankloppen, dus ook de dorpen blijven

niet buiten schot," aldus de bisschop die aangaf geen voor-

stander te zijn van multifunctioneel gebruik. "Het is een kerk of

het is er geen."

Het voorstel van pastoraal werker Theo Schepens om niet om

de vier jaar bijeen te komen maar jaarlijks, werd positief ont-

vangen door de dertig aanwezige collega’s.

.......................................

Palmzondagprogramma voor jongeren op 1 april Op 1 april is het Palmzondag en zoals ieder jaar wordt er voor

jongeren en tieners (12-30 jaar) uit het bisdom van ’s-Hertogen-

bosch een inspirerend dagprogramma aangeboden.

Jaarlijks komen jongeren wereldwijd op Palmzondag in ieder

bisdom samen rond hun bisschop om op lokaal niveau de

Wereldjongerendagen te vieren. Om de twee à drie jaar mondt

dit uit in de internationale Wereldjongerendagen. In juli 2013

vinden de Wereldjongerendagen plaats in Rio de Janeiro,

Brazilië.

Het door de Paus gekozen thema is dit jaar: “Verheug je altijd

in de Heer” uit de brief van Paulus aan de Fillipenzen (4:4) en

het Palmzondagprogramma wordt dit keer georganiseerd door

de Lifeteengroepen (een uit Amerika afkomstige jongerenbe-

weging) uit Den Bosch en Eindhoven. Zoals ieder jaar vormen

de Palmzondagbrief van de Paus en de Palmzondagviering de

vaste onderdelen van de dag. Daarnaast zijn er onder meer

workshops, sketches en optredens in Lifeteen-stijl en wordt er

gestart met de promotie voor de Wereldjongerendagen 2013 in

Rio de Janeiro.

Het programma vindt plaats in het Sint Janscentrum in Den

Bosch. Om 10.30 uur wordt in de kapel van het seminarie

Palmzondag gevierd, waarbij Mgr. Mutsaerts hoofdcelebrant zal

zijn. Daarna volgt het middagprogramma en om 16.00 uur de

afsluiting met een hapje en een drankje.

Inschrijven voor de Palmzondagmanifestatie in Den Bosch

kan nog op het jongerengedeelte van de website:

www.bisdomdenbosch.nl/jongeren

.......................................

"Aanbidding van het Lam" Altaarretabel, Jan van Eyck (1432). St Baafskathedraal, Gent.

29Bisdomblad maart 201228 Bisdomblad maart 2012

MaartVrijdag 23 maartStafvergadering

Zaterdag 24 maart19:00 uur Vormen in parochie H. Willibrordus

Heeswijk

Zondag 25 maart14:30 uur Stabat Mater concert in Oirschot

Maandag 26 maart 11:00 uur Les geven aan seminaristen

18:00 uur H. Mis Sint-Janscentrum

Vrijdag 30 maartStafvergadering

19:00 uur Vormen in parochie H. Willibrordus

Liessel

Zaterdag 31 maartPalmzaterdag Ridderorde van het H. graf van

Jeruzalem

17:00 uur Vormen in parochie H. Petrus Son

aprilZondag 1 aprilPalmzondag

11:00 uur Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan

Maandag 2 april19:00 uur Viering van Barmhartigheid in de

Sint-Jan

Dinsdag 3 april15:00 uur Kruisweg medewerkers in de Sint-

Jan

Woensdag 4 april19:00 uur Chrismamis

Donderdag 5 aprilWitte Donderdag

19:30 uur Pontificale Eucharistie in de Sint-

Jan

Vrijdag 6 aprilGoede Vrijdag

15:00 uur Herdenking lijden en sterven van

de Heer

Zaterdag 7 april22:00 uur Paaswake in de Sint-Jan

Zondag 8 april10:00 uur Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan

Dinsdag 10 t/m donderdag 12 aprilOecumenische ontmoeting Kurhessen-

Waldeck

Vrijdag 13 aprilStafvergadering

18:30 uur Vormen in parochie H. Lambertus

Haren

Zaterdag 14 april16:00 uur Vormen in parochie H. Willibrordus

Berghem

19:00 uur Vormen in parochie H. Servatius

Loosbroek

Zondag 15 april9:30 uur Pontificale Eucharistie in

H. Petruskerk Oirschot b.g.v. Feestelijke

afsluiting van de restauratie

Dinsdag 17 aprilBisschoppenconferentie

Donderdag 19 april9:00 uur H. Mis Sint-Jan

10:00 uur Stafvergadering

18:00 uur Receptie Nuntius

Vrijdag 20 en zaterdag 21 aprilStafvergadering

Investituur Ridderorde van het H. Graf van

Jeruzalem

agenda van mgr. Hurkmans

agenda van mgr. Mutsaerts

MaartVrijdag 23 maartStafvergadering

Vormselmis Hedel

Zaterdag 24 maartKinderfeest bisdom;

Vormselmis Spoordonk

Woensdag 28 maartVergadering Officium Catechese te Utrecht

Afscheid Mgr de Jong van Officium Jeugd en

Jongeren en Catechese

Donderdag 29 maartAvond van de Martelaren te Amsterdam

(georganiseerd door Kerk In Nood)

Vrijdag 30 maartStafvergadering;

Vormselmis te Reusel

31 maartVormselmis te Lierop

aprilZondag 1 aprilPalmzondagmis jongeren in seminarie Sint

Janscentrum

Woensdag 4 aprilChrismamis kathedraal

Donderdag 5 aprilViering Witte Donderdag kathedraal

Zaterdag 7 aprilPaaswakemis Heeze

Zondag 8 aprilHoogfeest van Pasen kathedraal

Maandag 9 aprilOprichtingsmis fusieparochie Grave

Vrijdag 13 aprilStafvergadering

Vormselmis Vessem

Zaterdag 14 aprilPower of Fire-dag Den Bosch;

18.00 uur: vormselmis Asten-Heusden

Zondag 15 aprilVormselmis Veldhoven (St.Maartenskerk)

Dinsdag 17 aprilBisschoppenconferentie

Vrijdag 20 aprilStafvergadering

Vormselmis Hooge Mierde

Zaterdag 21 aprilVormselmis Oss

Zondag 22 april40-jarig jubileum Laurentiuskerk Rosmalen

Maandag 23 aprilVergadering Officium Jeugd en Jongeren te

Utrecht

Elke woensdag en vrijdag 9.00 uur: H.Mis te

Neerkant

LezingenschemaHet Bisdomblad is het officiële nieuws- en informatiemagazine van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch. Het verschijnt onder verantwoordelijk-heid van de dienst Communicatie. (ISSN 1384-220X)

Hoofdredactie: M.E.M. SavelsberghEindredactie: J.G.P.G. van EedenRedactie: E. Kleinpenning, Th. Schepens, N. van der Sluis.

Aan dit nummer werkten verder mee:H. Cruts, R. van den Hout, M. de Koning, Y. Koopman-Snep, Mgr. R. Mutsaerts.Beeld/Fotografie: J. van Eeden (p. 1,4, 6,7,12,15,16/17,18,19,20/21,25,26,29), Kerk in Nood (p. 10,11,24), W. Koopman (p. 22/23), Webgaljery of Art (p. 28)Adres redactie:Parade 11, ’s-Hertogenbosch.Telefoon: 073-5232044Fax: 073-6136850E-mail: redactie@bisdomblad.nlwww.bisdomdenbosch.nlAdres administratie:Correspondentie-adres: Postbus 1333, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch.E-mail: mvbeers@bisdomdenbosch.nlING: 1108695Advertentie-verkoop: HMS Mediaexploitatie, Afdeling advertenties Postbus 1611, 5200 BR ’s-Hertogenbosch;Tel 073-7507060; uitgeverij@hms-denbosch.nlVormgeving: Beelenkamp Ontwerpers Tilburg.Druk: Roto Smeets Eindhoven

ABONNEMENTEN€ 25,00 per jaar, jongeren t/m 25 jaar € 12,50; losse nummers € 2,50 (excl. porto).Proefabonnementen: 2 nummers gra-tis. Tel. 073-5232044 (M. van Beers)Abonnementen kunnen elk gewenst moment ingaan en worden automa-tisch verlengd, tenzij minimaal een maand voor het verstrijken van de abonnementstermijn schriftelijk wordt opgezegd.

OVERNEMENArtikelen in het Bisdomblad mogen vrij worden overgenomen in parochie-bladen, illustraties alleen als vooraf schriftelijk toestemming is verleend door de redactie.

COPYRIGHTVoor de bijbelteksten is gebruik gemaakt van de Willibrordvertaling, waarvan het copyright berust bij de Katholieke Bijbel Stichting te Den Bosch.

De uit polyethyleen vervaardigde verpakking van het Bisdomblad is onschadelijk in de vuilverbranding en niet van invloed op de kwaliteit van het grondwater. Polyethyleen is uitste-kend te recyclen.

Maart23 (P): L Wijsh. 2,1a+12-22; EV Joh. 7,1-2+10+25-3024 (P): L Jer. 11,18-20; EV Joh. 7,40-5325 (P): L Jer. 31,31-34; Antw. Ps. 51; TL Heb. 5,7-9; EV Joh. 12,20-3326 (W): Aankondiging van de heer (Maria Boodschap): L Jes. 7,10-14,8,10 (IV); Antw. Ps. 40; TL Heb. 10,4-10; EV Lc. 1,26-39 (IV)27 (P): L Num. 21,4-9; EV Joh. 8,21-3028 (P): L Dan. 3,14-20+91-92+95; EV Joh. 8,31-4229 (P): L Gen. 17,3-9; EV Joh. 8,51-5930 (P): L Jer. 20,10-13; EV Joh. 10,31-4231 (P): L Ez. 37,21-28; EV Joh. 11,45-56

april1 (R): Palmzondag van het lijden van de Heer: L Jes. 50,4-7; Antw. Ps. 22; TL Fil. 2,6-11; EV Mc. 14,1-15,472 (P): L Jes. 42,1-7; EV Joh. 12,1-113 (P): L Jes. 49,1-6; EV Joh. 13,21-33+36-384 (P): L Jes. 50,4-9a; EV Mt. 26,14-255 (W): Witte Donderdag:In Chrismamis: L Jes. 61,1-3a+6a+8b-9; Antw Ps. 89; TL Apok. 1,5-8; EV Lc. 4,16-21In Avondmis: L L Ex. 12,1-8+11-14; Antw. Ps. 116; TL 1 Kor. 11,23-26; EV Joh. 13,1-156 (R): Goede Vrijdag van het lijden en sterven van de Heer: L Jes. 52,13-53,12; Antw. Ps. 31; TL Heb. 4,14-16+5,7-9; EV Joh. 18,1-19,427 / 8 (W): Heilige paasnacht van zaterdag op zon-dag (Paaswake): L Ex. 14,15-15,1; Antw. Ps. 151; TL Rom. 6,3-11; Antw. Ps. 118; EV Mc. 16,1-88 (W): Paaszondag – Verrijzenis van de Heer: L Hand. 10,34a+37-43; Antw. Ps. 118, TL Kol. 3,1-4; Sequentie van Pasen; EV Joh. 20,1-99 (W): L Hand. 2,14+22-32; Antw. Ps. 16; EV Mt. 28,8-1510 (W): L Hand. 2,36-41, EV Joh. 20,11-1811 (W): L Hand. 3,1-10; EV Lc. 24, 13-3512 (W): L Hand. 3,11-26; EV Lc. 24,35-4813 (W): L Hand. 4, 1-12; EV Joh. 21,1-1414 (W): L Hand. 4,13-21; EV Mc. 16,9-1515(W): Beloken Pasen en zondag van de goddelijke Barmhartigheid: L Hand. 4,32-35; Antw. Ps. 118; TL 1 Joh. 5,1-6; Sequentie; EV Joh. 20,19-3116 (W): L Hand. 4,23-31; EV Joh. 3,1-817 (W): L Hand. 4,32-37; EV Joh. 3,7-1518 (W): L Hand. 5,17-26; EV Joh. 3,16-2119 (W): L Hand. 5,27-33; EV Joh. 3,31-3620 (W): L Hand. 5,34-42; EV Joh. 6,1-1521 (W): L Hand. 6,1-7; EV Joh. 6,16-2122 (W): L Hand. 3,13-15+17-19; Antw. Ps. 4; TL 1 Joh. 2,1-5a; EV Lc. 24,35-4823 (W): L Hand. 6,8-15; EV Joh. 6,22-2924 (W): L Hand. 7,51-8,1a; EV Joh. 6,30-3525 (R): H. Marcus. Evangelist: L 1 Petr. 5,5b-14; Antw. Ps. 89; EV Mc. 16,15-20 (IV)26 (W): L Hand. 8,26-40; EV Joh. 6,44-5127 (W): L Hand. 9,1-20; EV Joh. 6,52-5928 (W): L Hand. 9,31-42; EV Joh. 6,60-6929 (W): L Hand. 4,8-12; Antw. Ps. 118; TL 1 Joh. 3,1-2; EV Joh. 10,11-1830 (W): L Hand. 11,1-18; EV Joh. 10,1-10

Jubilea

Op 7 februari 2012 is te ’s-Hertogenbosch overleden de zeer-

eerwaarde heer Ludovicus antonius Wilhelmus de rooy, emeri-

tus-pastor van ziekenhuis Bernhoven te Oss.

Emeritus-pastor De Rooy werd geboren in Tilburg op 2 mei 1930

en tot priester gewijd op 12 juni 1954. Hij was achtereenvol-

gens werkzaam als kapelaan te Budel (parochie O.L. Vrouw

Visitatie) van 1954-1957, als kapelaan te Veghel (parochie H.

Lambertus) van 1957-1967 en als moderator van de rooms-

katholieke M.M.S. ‘Regina Mundi’ te Oss van 1967-1991. In

1991 werd hij benoemd tot pastor van het St. Annaziekenhuis

te Oss (thans behorend tot ziekenhuis Bernhoven) uit welke

functie hem op 1 september 2000 eervol ontslag werd ver-

leend. Moge hij rusten in vrede!

Op 17 februari 2012 is te Boxtel overleden de zeereerwaarde

heer Jacobus adrianus Maria de Bekker, emeritus-pastoor van

de parochie Achtse Barrier te Eindhoven.

De zeereerwaarde heer De Bekker werd geboren op 16 april

1937 te Empel en Meerwijk en tot priester gewijd op 27 mei

1961. Hij was achtereenvolgens werkzaam als kapelaan te

Tilburg (parochie O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand) van

1961-1964, als kapelaan te Eindhoven (parochie H. Judas

Thaddeus) van 1964-1976, als pastor te Eindhoven (parochie

Woensel-Midden) van 1976-1978, als pastor van de parochie

Tongelre te Eindhoven van 1983-1986, als pastor van de paro-

chie O.L. Vrouw Tuindorp te Eindhoven van 1988-1989 en als

pastoor van de nieuwe parochie Achtse Barrier te Eindhoven van

1979-2004. Op 1 november 2004 ging hij met emeritaat.

Moge hij rusten in vrede!

50 jaar priester

1 april

r.J. schreurs smm: pastoor H. Antonius-Avondmaal te Best

(Speldenmaker 23 B, 5683 NX Best)

40 jaar priester

3 april

W.H.M. schaar wp: pastoor H. Nicolaas te Valkenswaard (Markt

55, 5554 CA Valkenswaard)

in Memoriam

30 Bisdomblad maart 2012

MaartVrijdag 23 maartStafvergadering

Zaterdag 24 maart19:00 uur Vormen in parochie H. Willibrordus

Heeswijk

Zondag 25 maart14:30 uur Stabat Mater concert in Oirschot

Maandag 26 maart 11:00 uur Les geven aan seminaristen

18:00 uur H. Mis Sint-Janscentrum

Vrijdag 30 maartStafvergadering

19:00 uur Vormen in parochie H. Willibrordus

Liessel

Zaterdag 31 maartPalmzaterdag Ridderorde van het H. graf van

Jeruzalem

17:00 uur Vormen in parochie H. Petrus Son

aprilZondag 1 aprilPalmzondag

11:00 uur Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan

Maandag 2 april19:00 uur Viering van Barmhartigheid in de

Sint-Jan

Dinsdag 3 april15:00 uur Kruisweg medewerkers in de Sint-

Jan

Woensdag 4 april19:00 uur Chrismamis

Donderdag 5 aprilWitte Donderdag

19:30 uur Pontificale Eucharistie in de Sint-

Jan

Vrijdag 6 aprilGoede Vrijdag

15:00 uur Herdenking lijden en sterven van

de Heer

Zaterdag 7 april22:00 uur Paaswake in de Sint-Jan

Zondag 8 april10:00 uur Pontificale Eucharistie in de Sint-Jan

Dinsdag 10 t/m donderdag 12 aprilOecumenische ontmoeting Kurhessen-

Waldeck

Vrijdag 13 aprilStafvergadering

18:30 uur Vormen in parochie H. Lambertus

Haren

Zaterdag 14 april16:00 uur Vormen in parochie H. Willibrordus

Berghem

19:00 uur Vormen in parochie H. Servatius

Loosbroek

Zondag 15 april9:30 uur Pontificale Eucharistie in

H. Petruskerk Oirschot b.g.v. Feestelijke

afsluiting van de restauratie

Dinsdag 17 aprilBisschoppenconferentie

Donderdag 19 april9:00 uur H. Mis Sint-Jan

10:00 uur Stafvergadering

18:00 uur Receptie Nuntius

Vrijdag 20 en zaterdag 21 aprilStafvergadering

Investituur Ridderorde van het H. Graf van

Jeruzalem

agenda van mgr. Hurkmans

agenda van mgr. Mutsaerts

MaartVrijdag 23 maartStafvergadering

Vormselmis Hedel

Zaterdag 24 maartKinderfeest bisdom;

Vormselmis Spoordonk

Woensdag 28 maartVergadering Officium Catechese te Utrecht

Afscheid Mgr de Jong van Officium Jeugd en

Jongeren en Catechese

Donderdag 29 maartAvond van de Martelaren te Amsterdam

(georganiseerd door Kerk In Nood)

Vrijdag 30 maartStafvergadering;

Vormselmis te Reusel

31 maartVormselmis te Lierop

aprilZondag 1 aprilPalmzondagmis jongeren in seminarie Sint

Janscentrum

Woensdag 4 aprilChrismamis kathedraal

Donderdag 5 aprilViering Witte Donderdag kathedraal

Zaterdag 7 aprilPaaswakemis Heeze

Zondag 8 aprilHoogfeest van Pasen kathedraal

Maandag 9 aprilOprichtingsmis fusieparochie Grave

Vrijdag 13 aprilStafvergadering

Vormselmis Vessem

Zaterdag 14 aprilPower of Fire-dag Den Bosch;

18.00 uur: vormselmis Asten-Heusden

Zondag 15 aprilVormselmis Veldhoven (St.Maartenskerk)

Dinsdag 17 aprilBisschoppenconferentie

Vrijdag 20 aprilStafvergadering

Vormselmis Hooge Mierde

Zaterdag 21 aprilVormselmis Oss

Zondag 22 april40-jarig jubileum Laurentiuskerk Rosmalen

Maandag 23 aprilVergadering Officium Jeugd en Jongeren te

Utrecht

Elke woensdag en vrijdag 9.00 uur: H.Mis te

Neerkant

LezingenschemaHet Bisdomblad is het officiële nieuws- en informatiemagazine van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch. Het verschijnt onder verantwoordelijk-heid van de dienst Communicatie. (ISSN 1384-220X)

Hoofdredactie: M.E.M. SavelsberghEindredactie: J.G.P.G. van EedenRedactie: E. Kleinpenning, Th. Schepens, N. van der Sluis.

Aan dit nummer werkten verder mee:H. Cruts, R. van den Hout, M. de Koning, Y. Koopman-Snep, Mgr. R. Mutsaerts.Beeld/Fotografie: J. van Eeden (p. 1,4, 6,7,12,15,16/17,18,19,20/21,25,26,29), Kerk in Nood (p. 10,11,24), W. Koopman (p. 22/23), Webgaljery of Art (p. 28)Adres redactie:Parade 11, ’s-Hertogenbosch.Telefoon: 073-5232044Fax: 073-6136850E-mail: redactie@bisdomblad.nlwww.bisdomdenbosch.nlAdres administratie:Correspondentie-adres: Postbus 1333, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch.E-mail: mvbeers@bisdomdenbosch.nlING: 1108695Advertentie-verkoop: HMS Mediaexploitatie, Afdeling advertenties Postbus 1611, 5200 BR ’s-Hertogenbosch;Tel 073-7507060; uitgeverij@hms-denbosch.nlVormgeving: Beelenkamp Ontwerpers Tilburg.Druk: Roto Smeets Eindhoven

ABONNEMENTEN€ 25,00 per jaar, jongeren t/m 25 jaar € 12,50; losse nummers € 2,50 (excl. porto).Proefabonnementen: 2 nummers gra-tis. Tel. 073-5232044 (M. van Beers)Abonnementen kunnen elk gewenst moment ingaan en worden automa-tisch verlengd, tenzij minimaal een maand voor het verstrijken van de abonnementstermijn schriftelijk wordt opgezegd.

OVERNEMENArtikelen in het Bisdomblad mogen vrij worden overgenomen in parochie-bladen, illustraties alleen als vooraf schriftelijk toestemming is verleend door de redactie.

COPYRIGHTVoor de bijbelteksten is gebruik gemaakt van de Willibrordvertaling, waarvan het copyright berust bij de Katholieke Bijbel Stichting te Den Bosch.

De uit polyethyleen vervaardigde verpakking van het Bisdomblad is onschadelijk in de vuilverbranding en niet van invloed op de kwaliteit van het grondwater. Polyethyleen is uitste-kend te recyclen.

Maart23 (P): L Wijsh. 2,1a+12-22; EV Joh. 7,1-2+10+25-3024 (P): L Jer. 11,18-20; EV Joh. 7,40-5325 (P): L Jer. 31,31-34; Antw. Ps. 51; TL Heb. 5,7-9; EV Joh. 12,20-3326 (W): Aankondiging van de heer (Maria Boodschap): L Jes. 7,10-14,8,10 (IV); Antw. Ps. 40; TL Heb. 10,4-10; EV Lc. 1,26-39 (IV)27 (P): L Num. 21,4-9; EV Joh. 8,21-3028 (P): L Dan. 3,14-20+91-92+95; EV Joh. 8,31-4229 (P): L Gen. 17,3-9; EV Joh. 8,51-5930 (P): L Jer. 20,10-13; EV Joh. 10,31-4231 (P): L Ez. 37,21-28; EV Joh. 11,45-56

april1 (R): Palmzondag van het lijden van de Heer: L Jes. 50,4-7; Antw. Ps. 22; TL Fil. 2,6-11; EV Mc. 14,1-15,472 (P): L Jes. 42,1-7; EV Joh. 12,1-113 (P): L Jes. 49,1-6; EV Joh. 13,21-33+36-384 (P): L Jes. 50,4-9a; EV Mt. 26,14-255 (W): Witte Donderdag:In Chrismamis: L Jes. 61,1-3a+6a+8b-9; Antw Ps. 89; TL Apok. 1,5-8; EV Lc. 4,16-21In Avondmis: L L Ex. 12,1-8+11-14; Antw. Ps. 116; TL 1 Kor. 11,23-26; EV Joh. 13,1-156 (R): Goede Vrijdag van het lijden en sterven van de Heer: L Jes. 52,13-53,12; Antw. Ps. 31; TL Heb. 4,14-16+5,7-9; EV Joh. 18,1-19,427 / 8 (W): Heilige paasnacht van zaterdag op zon-dag (Paaswake): L Ex. 14,15-15,1; Antw. Ps. 151; TL Rom. 6,3-11; Antw. Ps. 118; EV Mc. 16,1-88 (W): Paaszondag – Verrijzenis van de Heer: L Hand. 10,34a+37-43; Antw. Ps. 118, TL Kol. 3,1-4; Sequentie van Pasen; EV Joh. 20,1-99 (W): L Hand. 2,14+22-32; Antw. Ps. 16; EV Mt. 28,8-1510 (W): L Hand. 2,36-41, EV Joh. 20,11-1811 (W): L Hand. 3,1-10; EV Lc. 24, 13-3512 (W): L Hand. 3,11-26; EV Lc. 24,35-4813 (W): L Hand. 4, 1-12; EV Joh. 21,1-1414 (W): L Hand. 4,13-21; EV Mc. 16,9-1515(W): Beloken Pasen en zondag van de goddelijke Barmhartigheid: L Hand. 4,32-35; Antw. Ps. 118; TL 1 Joh. 5,1-6; Sequentie; EV Joh. 20,19-3116 (W): L Hand. 4,23-31; EV Joh. 3,1-817 (W): L Hand. 4,32-37; EV Joh. 3,7-1518 (W): L Hand. 5,17-26; EV Joh. 3,16-2119 (W): L Hand. 5,27-33; EV Joh. 3,31-3620 (W): L Hand. 5,34-42; EV Joh. 6,1-1521 (W): L Hand. 6,1-7; EV Joh. 6,16-2122 (W): L Hand. 3,13-15+17-19; Antw. Ps. 4; TL 1 Joh. 2,1-5a; EV Lc. 24,35-4823 (W): L Hand. 6,8-15; EV Joh. 6,22-2924 (W): L Hand. 7,51-8,1a; EV Joh. 6,30-3525 (R): H. Marcus. Evangelist: L 1 Petr. 5,5b-14; Antw. Ps. 89; EV Mc. 16,15-20 (IV)26 (W): L Hand. 8,26-40; EV Joh. 6,44-5127 (W): L Hand. 9,1-20; EV Joh. 6,52-5928 (W): L Hand. 9,31-42; EV Joh. 6,60-6929 (W): L Hand. 4,8-12; Antw. Ps. 118; TL 1 Joh. 3,1-2; EV Joh. 10,11-1830 (W): L Hand. 11,1-18; EV Joh. 10,1-10

Jubilea

Op 7 februari 2012 is te ’s-Hertogenbosch overleden de zeer-

eerwaarde heer Ludovicus antonius Wilhelmus de rooy, emeri-

tus-pastor van ziekenhuis Bernhoven te Oss.

Emeritus-pastor De Rooy werd geboren in Tilburg op 2 mei 1930

en tot priester gewijd op 12 juni 1954. Hij was achtereenvol-

gens werkzaam als kapelaan te Budel (parochie O.L. Vrouw

Visitatie) van 1954-1957, als kapelaan te Veghel (parochie H.

Lambertus) van 1957-1967 en als moderator van de rooms-

katholieke M.M.S. ‘Regina Mundi’ te Oss van 1967-1991. In

1991 werd hij benoemd tot pastor van het St. Annaziekenhuis

te Oss (thans behorend tot ziekenhuis Bernhoven) uit welke

functie hem op 1 september 2000 eervol ontslag werd ver-

leend. Moge hij rusten in vrede!

Op 17 februari 2012 is te Boxtel overleden de zeereerwaarde

heer Jacobus adrianus Maria de Bekker, emeritus-pastoor van

de parochie Achtse Barrier te Eindhoven.

De zeereerwaarde heer De Bekker werd geboren op 16 april

1937 te Empel en Meerwijk en tot priester gewijd op 27 mei

1961. Hij was achtereenvolgens werkzaam als kapelaan te

Tilburg (parochie O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand) van

1961-1964, als kapelaan te Eindhoven (parochie H. Judas

Thaddeus) van 1964-1976, als pastor te Eindhoven (parochie

Woensel-Midden) van 1976-1978, als pastor van de parochie

Tongelre te Eindhoven van 1983-1986, als pastor van de paro-

chie O.L. Vrouw Tuindorp te Eindhoven van 1988-1989 en als

pastoor van de nieuwe parochie Achtse Barrier te Eindhoven van

1979-2004. Op 1 november 2004 ging hij met emeritaat.

Moge hij rusten in vrede!

50 jaar priester

1 april

r.J. schreurs smm: pastoor H. Antonius-Avondmaal te Best

(Speldenmaker 23 B, 5683 NX Best)

40 jaar priester

3 april

W.H.M. schaar wp: pastoor H. Nicolaas te Valkenswaard (Markt

55, 5554 CA Valkenswaard)

in Memoriam

30 Bisdomblad maart 2012

pr iesterseminar ie

diakenople id ing

vormingscentrum

“Het mooie in het priesterschap vind ik dat je van dichtbij mag mee-maken hoe God in de harten van de mensen aan het werk is. In mijn eigen hart, maar ook in het hart van anderen. Het is bijzonder wan-neer je als priester daarin een rol mag spelen. Ik ervaar mijn roeping dan ook als gave en opgave. Maar vooral als gave, waardoor de opgave iets is waarover ik mij verheug.

Ik wil graag aan de toekomst van de Kerk bouwen door me weer te concentreren op onze kerntaak. Paulus verwoordt dat prachtig in zijn brieven: ‘Ik had mij voorgenomen u geen enkele wetenschap te brengen dan die van Jezus Christus en zijn kruis, want voor het evangelie schaam ik mij niet! Voor dit mysterie ben ik een gezant. Daarom vraag ik u: bidt dan voor mij... dat ik het vrijmoedig mag verkondigen zoals het mijn plicht is.’ ”

Priester Peter Hagenbeek Uden/Boekel

Hoe spreekt God tot jouw hart?

Naam / Achternaam:Geboortedatum:Adres:Postcode en woonplaats: Tel.nr.:E-mail:

Ik wil graag: Informatie over de priesteropleiding Kennismaken met de opleiding Deelnemen aan de roepingendagen

Ben je geïnteresseerd?

Vul dan de bon in en stuur naar:

Rector F. De RyckePapenhulst 45211 LC ’s-Hertogenbosch☎: 073 - 613 20 00

info@sint-janscentrum.nlwww.sint-janscentrum.nl

R.K. Instelling SonniusNL: 22.52.03.022; BE: 521-0053201-65