Bisdomblad 2012 Februari (Jaargang 90)

geloof kerk mens maatschappij

Jaargang 90, februari 2012

Sober en Sociaal

oP elKaar beTroKKenGeMeenScHaPPen VorMen

elKaarS loTaanTreKKen

Eigenlijk zouden parochies wat meer moeten vasten om het hun uitgaven voor kerkgebouwen te beteugelen. De gezamenlijke parochies in het bisdom Den Bosch stonden in 2010 voor maar liefst 3 miljoen euro in het rood, vooral vanwege de hoge kosten voor kerkgebouwen. Dus ook in financiële zin zullen parochies de tering naar de nering moeten zetten.De Veertigdagentijd begint over enkele dagen nadat er uit-bundig carnaval is gevierd. Je hoeft niet te vasten met een somber gezicht. Vasten is eigenlijk in Nederland weer in beeld gekomen door de islamitische Ramadan. Niks geen snoeptrommel die door de week gesloten blijft, maar tus-sen zonsopgang en zonsondergang niet eten en drinken. Ga er maar aanstaan.

Van de redactieVasten oude stij,l zoals de katholieken dat vroeger kenden, zal in Nederland niet meer terugkeren. Wellicht nog voor onze gezondheid, maar minder uit religieuze motieven. In dit nummer gaan we in op het thema sober en sociaal. Misschien dat dit meer tot de verbeelding spreekt dan gesloten snoeptrommels.

Veel leesplezier.

Michiel SavelsberghHoofdredacteur

Bouw • Restauratie • Projectontwikkeling

Postbus 115 - 5250 AC Vlijmen - Telefoon 073 - 5119022E-mail [email protected] - Website www.bonthvanhulten.nl

de Bonth van Hulten bv

Adv_98x126_H.Servatiuskerk_Appeltern.indd 1 01-12-11 13:43

IZO vertaalservice verzorgt vertalingen en tolkendiensten vanuit en naar alle talen in alle denkbare specialismen. Om een perfecte kwaliteit te garanderen wordt alleen met ‘native speakers’gewerkt. Kwaliteit, nauwkeurigheid, fl exibiliteit en het inzetten van de juiste specialist kenmerken IZO vertaalservice.

Alle talen binnen handbereik! Europalaan 22 – 5232 BC ’s-Hertogenbosch – [email protected] – www.izovertaalservice.nl V

r of tolk

Wilt u ook adverteren in het Bisdomblad?

Europalaan 22

5232 BC ‘s-Hertogenbosch

Postbus 1611

5200 BR ‘s-Hertogenbosch

Telefoon : 073-7507000

Fax : 073-7507049

[email protected]

www.hmsmediaexploitatie.nl

Neem contact op met:

HMS Media Exploitatie

6Van de redactie 3Kort nieuws 4Woord van de bisschop 5Barmhartig doen 6Vastenbrief van de Nederlandse bisschoppen over Dienst van de liefde

Geen aalmoes, maar respect 8De pelgrimstocht: de Vastenaktie van Mieke Dik

Duurzaam bouwen en verwarmen 10Groene bewustzijn heeft ook in de kerk zijn intrede gedaan

Diaconie stopt de gaten van de nood 12Elke parochie zou gestructureerd en duurzaam aan diaconie moeten doen

Katern Nieuwe Parochie: Oirschot 15Nieuwe taakverdeling bisdomstaf 19Is Lubbers lid van Groen Links geworden? 20Oud-premier van CDA-huize houdt oecumenische lezing in Den Bosch

Vasten, een positieve vorm van spiritualiteit 24Maandelijkse rubriek Vorming en catechese

Lezing van de maand 28Colofon/Lezingenschema 30Agenda/Personalia 31

in dit nUMMer

Eigenlijk zouden parochies wat meer moeten vasten om het hun uitgaven voor kerkgebouwen te beteugelen. De gezamenlijke parochies in het bisdom Den Bosch stonden in 2010 voor maar liefst 3 miljoen euro in het rood, vooral vanwege de hoge kosten voor kerkgebouwen. Dus ook in financiële zin zullen parochies de tering naar de nering moeten zetten.De Veertigdagentijd begint over enkele dagen nadat er uit-bundig carnaval is gevierd. Je hoeft niet te vasten met een somber gezicht. Vasten is eigenlijk in Nederland weer in beeld gekomen door de islamitische Ramadan. Niks geen snoeptrommel die door de week gesloten blijft, maar tus-sen zonsopgang en zonsondergang niet eten en drinken. Ga er maar aanstaan.

Van de redactieVasten oude stij,l zoals de katholieken dat vroeger kenden, zal in Nederland niet meer terugkeren. Wellicht nog voor onze gezondheid, maar minder uit religieuze motieven. In dit nummer gaan we in op het thema sober en sociaal. Misschien dat dit meer tot de verbeelding spreekt dan gesloten snoeptrommels.

Veel leesplezier.

Michiel SavelsberghHoofdredacteur

r of tolk

Europalaan 22

Postbus 1611

Telefoon : 073-7507000

Fax : 073-7507049

[email protected]

6Van de redactie 3Kort nieuws 4Woord van de bisschop 5Barmhartig doen 6Vastenbrief van de Nederlandse bisschoppen over Dienst van de liefde

Geen aalmoes, maar respect 8De pelgrimstocht: de Vastenaktie van Mieke Dik

Duurzaam bouwen en verwarmen 10Groene bewustzijn heeft ook in de kerk zijn intrede gedaan

Diaconie stopt de gaten van de nood 12Elke parochie zou gestructureerd en duurzaam aan diaconie moeten doen

Katern Nieuwe Parochie: Oirschot 15Nieuwe taakverdeling bisdomstaf 19Is Lubbers lid van Groen Links geworden? 20Oud-premier van CDA-huize houdt oecumenische lezing in Den Bosch

Vasten, een positieve vorm van spiritualiteit 24Maandelijkse rubriek Vorming en catechese

Lezing van de maand 28Colofon/Lezingenschema 30Agenda/Personalia 31

in dit nUMMer

In deze vastentijd wil de Kerk ons oproepen onze relatie met God te opti-maliseren. Dit zal ons brengen tot een natuurlijke soberheid. Hierdoor zullen we meer oog hebben voor de naasten. Wanneer we ons van God afkeren, raken we gemakkelijk in de ban van de hebzucht en zien we onze naasten nogal eens als concurrenten.

In de sociale leer van de Kerk wordt gesproken over hoe je te verhouden tot geld, tot de economie en tot het bezit. Paus Paulus VI schreef in zijn encycliek Populorum Progressio: “dat de economie alleen ten diensten mag staan van de mens.” Hij wijst alle opvattingen af “die het maken van winst beschouwen als de voornaamste prikkel tot economische vooruitgang, de vrije concurrentie als de hoogste wet van de economie, het privaateigen-dom van de productiemiddelen als een absoluut recht zonder beperking en zonder daaraan beantwoordende socia-le plichten.”

Dus, bij economie, geld en alle andere bezittingen is het nodig alles in recht-vaardigheid ten dienste van de mens te blijven stellen. Wanneer men die doelstelling hooghoudt werkt men het geluk van zichzelf en van anderen. Het eerste en tweede gebod: God en de naasten beminnen, dienen altijd voorop te blijven staan.

Deze fundamentele uitgangspunten sporen aan tot een sobere levensstijl. Hiermee heb ik het niet over het al dan niet hebben van eigendom. Wel over hoe men omgaat met het bezit. Het is niet goed om je bezit, om het wat grof te zeggen, te verbrassen. Daarvoor zijn er teveel mensen die het ontbreekt aan het noodzakelijke om van te leven. Sober leven is goed omdat men daar-door veel kan delen met anderen.

Grote eigendommen kunnen best goed gebruikt worden in het grote geheel van de samenleving. Zij kunnen zor-gen voor werkgelegenheid en helpen

om menselijke ontwikkeling tot stand te brengen. Ook in een beperktere zin is bezit niet verkeerd. In onze tijd heb-ben veel mensen een huis, een pensi-oen en bouwen ze reserves op om van te leven in geval van nood. De tijd is onzeker. En inderdaad, men heeft de plicht voor zichzelf te zorgen, men kan daarvoor een zeker bezit opbouwen. Men mag daarvan gebruiken wat nodig is, maar men mag niet vergeten dat men ook verplichtingen blijft houden tegenover de armen. In het dagelijks leven, maar ook als het gaat over het verdelen van het bezit na de dood. Zo kan men bijvoorbeeld met het maken van het testament een deel afzonderen voor de armen, een deel voor cultuur of Kerk en een deel voor de familie. Soberheid en een rechtvaardige verde-ling zijn concrete vormen van liefde.

Mgr. drs A. Hurkmans,

bisschop van ’s-Hertogenbosch

Soberheid en een rechtvaar-dige verdeling zijn concrete vormen van liefde

Toen ik nog jong was leerde ik in een eerste cursus rond zaken doen de grondwet van de economie. Deze luidde: “met zo weinig mogelijk

moeite en kosten zoveel mogelijk winst trachten te maken.” Dat ik mij die wet nu nog kan herinneren duidt er wellicht op dat de mens een diepe neiging in zich heeft om rijkdom te vergaren. Je merkt hoe de

loterijen in onze dagen op die neiging inspelen. Je kunt miljoenen win-nen! De loten gaan als zoete broodjes over de toonbank. Iedereen wil miljonair worden. Heel gemakkelijk wordt de rijkdom een doel op zich. In dat geval hebben niet de mensen het geld, maar heeft het geld de mensen. Dat maakt niet gelukkig. In het Boek Prediker 5, 9 lezen we:

“Wie van geld houdt, kan er niet genoeg van krijgen”

5Bisdomblad februari 20124 Bisdomblad februari 2012

Parochie Heilige Antonius Abt ver-kozen tot parochie van het jaar

De Parochie Heilige Antonius Abt uit Schaijk en Reek is vorige

maand uitgeroepen tot parochie van het jaar. De verkiezing

werd gehouden op de negende RKK Parochiedag in Hilversum,

die in het teken stond van geloofsoverdracht. De parochie

uit Schaijk-Reek verdiende de uitverkiezing, omdat zij erin

geslaagd is het geloof van de kerk naar de samenleving te

brengen.

Dat is gedaan door een zogenoemde ‘parochiemissie’, die in

september 2011 negen dagen achter plaatsvond en die voor

alle doelgroepen in de dorpen bedoeld is. Deze parochiemis-

sie krijgt overigens in 2012 (en ook daarna) een vervolg met

diverse activiteiten. Zo ontwikkelt deze parochie zich steeds

meer tot een eigentijdse en levendige parochie.

De jaarlijkse verkiezing voor parochie van het jaar wordt geor-

ganiseerd door de omroep RKK. De RKK Parochiedag werd

bezocht door bijna 300 deelnemers uit parochies van alle bis-

dommen van Nederland. Juryvoorzitter Fijen had het volgende

commentaar voor de winnende parochie Schaijk- Reek: "Daar

in Brabant knallen ze in korte tijd met het geloof en daarmee

sluiten ze aan bij de eventcultuur van deze tijd. Korte projec-

ten die voor iedereen bedoeld zijn en die de kerk onvermijde-

lijk maken in de samenleving. En het zijn ook nog eens projec-

ten die door andere parochies zijn na te volgen."

De drie andere genomineerden waren de Heilige Willibrordus

Parochie uit Hillegom-Lisse-De Zilk, parochie Onze Lieve Vrouw

van de Vrede uit Amsterdam en de Goede Herder Parochie uit

Hengelo. Pastoor Spiertz van de Heilige Antonius Abt parochie

kreeg als prijs een uniek bronzen St. Christoffelbeeld. Vorig

jaar eindigde de Boekelse St. Agathaparochie bij de laatste

drie kandidaten

Katholieke Stichting voor Blinden en Slechtzienden wil meer donateurs

De KSBS verleent sinds 1887 financiële steun aan projecten

voor blinde en slechtziende mensen die gericht zijn op verbe-

teren van onderwijs, werk, wonen en vrijetijdsbesteding. Het

gaat om projecten zowel in Nederland als ontwikkelingslanden

voor zover zij geen financiële ondersteuning vanuit de overheid

krijgen. Het werk van de Katholieke Stichting voor Blinden en

Slechtzienden (KSBS) wordt ondersteund door donateurs. De

laatste jaren loopt het aantal donateurs echter hard terug.

Daarom heeft het bestuur afgelopen jaar besloten om meer

wervingsactiviteiten te ondernemen.

In het vijfhoofdige bestuur zitten twee leden die benoemd door

de bisschop van ‘s-Hertogenbosch: de heer M. Frankort (secre-

taris) en de heer J. Paagman (penningmeester). Beide zijn

voormalig bisdom-econoom van de respectievelijke bisdommen

Roermond en ’s-Hertogenbosch.

Dankzij uw donatie of legaat draagt de KSBS bij aan een betere

kwaliteit van leven voor blinde en slechtziende mensen in

Nederland en andere landen. Bijvoorbeeld door rekenonderwijs

ook voor blinde kinderen beter toegankelijk te maken. Door tan-

demtochten of goalbaltoernooien voor blinde en ziende mensen

mogelijk te maken. Door financiële ondersteuning van de pro-

ductie van een kinderboek in braille. Door zomerkampen voor

integratie van blinde en slechtziende kinderen te ondersteu-

nen. Door financiële ondersteuning van verbetering van de tast-

stok. Door financieel bij te dragen aan een varkensfokproject in

Kameroen waardoor blinden daar niet aan de bedelstaf hoeven.

En door ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek naar

verbetering van het dagelijks leven van blinde en slechtziende

mensen. Kijk op www.ksbs.nl voor meer informatie.

In deze vastentijd wil de Kerk ons oproepen onze relatie met God te opti-maliseren. Dit zal ons brengen tot een natuurlijke soberheid. Hierdoor zullen we meer oog hebben voor de naasten. Wanneer we ons van God afkeren, raken we gemakkelijk in de ban van de hebzucht en zien we onze naasten nogal eens als concurrenten.

In de sociale leer van de Kerk wordt gesproken over hoe je te verhouden tot geld, tot de economie en tot het bezit. Paus Paulus VI schreef in zijn encycliek Populorum Progressio: “dat de economie alleen ten diensten mag staan van de mens.” Hij wijst alle opvattingen af “die het maken van winst beschouwen als de voornaamste prikkel tot economische vooruitgang, de vrije concurrentie als de hoogste wet van de economie, het privaateigen-dom van de productiemiddelen als een absoluut recht zonder beperking en zonder daaraan beantwoordende socia-le plichten.”

Dus, bij economie, geld en alle andere bezittingen is het nodig alles in recht-vaardigheid ten dienste van de mens te blijven stellen. Wanneer men die doelstelling hooghoudt werkt men het geluk van zichzelf en van anderen. Het eerste en tweede gebod: God en de naasten beminnen, dienen altijd voorop te blijven staan.

Deze fundamentele uitgangspunten sporen aan tot een sobere levensstijl. Hiermee heb ik het niet over het al dan niet hebben van eigendom. Wel over hoe men omgaat met het bezit. Het is niet goed om je bezit, om het wat grof te zeggen, te verbrassen. Daarvoor zijn er teveel mensen die het ontbreekt aan het noodzakelijke om van te leven. Sober leven is goed omdat men daar-door veel kan delen met anderen.

Grote eigendommen kunnen best goed gebruikt worden in het grote geheel van de samenleving. Zij kunnen zor-gen voor werkgelegenheid en helpen

om menselijke ontwikkeling tot stand te brengen. Ook in een beperktere zin is bezit niet verkeerd. In onze tijd heb-ben veel mensen een huis, een pensi-oen en bouwen ze reserves op om van te leven in geval van nood. De tijd is onzeker. En inderdaad, men heeft de plicht voor zichzelf te zorgen, men kan daarvoor een zeker bezit opbouwen. Men mag daarvan gebruiken wat nodig is, maar men mag niet vergeten dat men ook verplichtingen blijft houden tegenover de armen. In het dagelijks leven, maar ook als het gaat over het verdelen van het bezit na de dood. Zo kan men bijvoorbeeld met het maken van het testament een deel afzonderen voor de armen, een deel voor cultuur of Kerk en een deel voor de familie. Soberheid en een rechtvaardige verde-ling zijn concrete vormen van liefde.

Mgr. drs A. Hurkmans,

bisschop van ’s-Hertogenbosch

Soberheid en een rechtvaar-dige verdeling zijn concrete vormen van liefde

Toen ik nog jong was leerde ik in een eerste cursus rond zaken doen de grondwet van de economie. Deze luidde: “met zo weinig mogelijk

moeite en kosten zoveel mogelijk winst trachten te maken.” Dat ik mij die wet nu nog kan herinneren duidt er wellicht op dat de mens een diepe neiging in zich heeft om rijkdom te vergaren. Je merkt hoe de

loterijen in onze dagen op die neiging inspelen. Je kunt miljoenen win-nen! De loten gaan als zoete broodjes over de toonbank. Iedereen wil miljonair worden. Heel gemakkelijk wordt de rijkdom een doel op zich. In dat geval hebben niet de mensen het geld, maar heeft het geld de mensen. Dat maakt niet gelukkig. In het Boek Prediker 5, 9 lezen we:

“Wie van geld houdt, kan er niet genoeg van krijgen”

Parochie Heilige Antonius Abt ver-kozen tot parochie van het jaar

De Parochie Heilige Antonius Abt uit Schaijk en Reek is vorige

maand uitgeroepen tot parochie van het jaar. De verkiezing

werd gehouden op de negende RKK Parochiedag in Hilversum,

die in het teken stond van geloofsoverdracht. De parochie

uit Schaijk-Reek verdiende de uitverkiezing, omdat zij erin

geslaagd is het geloof van de kerk naar de samenleving te

brengen.

Dat is gedaan door een zogenoemde ‘parochiemissie’, die in

september 2011 negen dagen achter plaatsvond en die voor

alle doelgroepen in de dorpen bedoeld is. Deze parochiemis-

sie krijgt overigens in 2012 (en ook daarna) een vervolg met

diverse activiteiten. Zo ontwikkelt deze parochie zich steeds

meer tot een eigentijdse en levendige parochie.

De jaarlijkse verkiezing voor parochie van het jaar wordt geor-

ganiseerd door de omroep RKK. De RKK Parochiedag werd

bezocht door bijna 300 deelnemers uit parochies van alle bis-

dommen van Nederland. Juryvoorzitter Fijen had het volgende

commentaar voor de winnende parochie Schaijk- Reek: "Daar

in Brabant knallen ze in korte tijd met het geloof en daarmee

sluiten ze aan bij de eventcultuur van deze tijd. Korte projec-

ten die voor iedereen bedoeld zijn en die de kerk onvermijde-

lijk maken in de samenleving. En het zijn ook nog eens projec-

ten die door andere parochies zijn na te volgen."

De drie andere genomineerden waren de Heilige Willibrordus

Parochie uit Hillegom-Lisse-De Zilk, parochie Onze Lieve Vrouw

van de Vrede uit Amsterdam en de Goede Herder Parochie uit

Hengelo. Pastoor Spiertz van de Heilige Antonius Abt parochie

kreeg als prijs een uniek bronzen St. Christoffelbeeld. Vorig

jaar eindigde de Boekelse St. Agathaparochie bij de laatste

drie kandidaten

Katholieke Stichting voor Blinden en Slechtzienden wil meer donateurs

De KSBS verleent sinds 1887 financiële steun aan projecten

voor blinde en slechtziende mensen die gericht zijn op verbe-

teren van onderwijs, werk, wonen en vrijetijdsbesteding. Het

gaat om projecten zowel in Nederland als ontwikkelingslanden

voor zover zij geen financiële ondersteuning vanuit de overheid

krijgen. Het werk van de Katholieke Stichting voor Blinden en

Slechtzienden (KSBS) wordt ondersteund door donateurs. De

laatste jaren loopt het aantal donateurs echter hard terug.

Daarom heeft het bestuur afgelopen jaar besloten om meer

wervingsactiviteiten te ondernemen.

In het vijfhoofdige bestuur zitten twee leden die benoemd door

de bisschop van ‘s-Hertogenbosch: de heer M. Frankort (secre-

taris) en de heer J. Paagman (penningmeester). Beide zijn

voormalig bisdom-econoom van de respectievelijke bisdommen

Roermond en ’s-Hertogenbosch.

Dankzij uw donatie of legaat draagt de KSBS bij aan een betere

kwaliteit van leven voor blinde en slechtziende mensen in

Nederland en andere landen. Bijvoorbeeld door rekenonderwijs

ook voor blinde kinderen beter toegankelijk te maken. Door tan-

demtochten of goalbaltoernooien voor blinde en ziende mensen

mogelijk te maken. Door financiële ondersteuning van de pro-

ductie van een kinderboek in braille. Door zomerkampen voor

integratie van blinde en slechtziende kinderen te ondersteu-

nen. Door financiële ondersteuning van verbetering van de tast-

stok. Door financieel bij te dragen aan een varkensfokproject in

Kameroen waardoor blinden daar niet aan de bedelstaf hoeven.

En door ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek naar

verbetering van het dagelijks leven van blinde en slechtziende

mensen. Kijk op www.ksbs.nl voor meer informatie.

blijkt dat mensen tegen alle verdruk-king in op tal van manieren voor elkaar zorgen, zich elkaars lot aantrekken en op elkaar betrokken gemeenschappen vormen. Opmerkelijk velen proberen het gebod te gehoorzamen dat Jezus zijn leerlingen volgens het Johannesevangelie heeft nagelaten: ‘Dit is mijn gebod: dat jul-lie elkaar liefhebben’ (Johannes 15, 17). Christenen zien dit met grote dankbaar-heid en zijn vervuld van eerbied voor de toewijding van degenen die zich in vaak moeilijke omstandigheden in dienst stel-len van de liefde. Zij beschouwen het als een bevestiging van hun geloof dat alle mensen geschapen zijn naar het beeld en de gelijkenis van de God die liefde is.

dienst aan de saMenleVing

Van tal van kanten wordt in onze samen-leving geroepen om vernieuwing van de onderlinge betrokkenheid, om verster-king van de sociale cohesie. De Kerk ziet het als haar taak verbondenheid tussen

mensen te bevorderen. Waar van haar gevraagd of stilzwijgend verwacht wordt dat zij een bijdrage levert aan een meer betrokken en solidaire samenleving, zal zij dat naar vermogen en van harte doen. De dienst van de liefde aan allen en alles hoort tot de kerntaken van christenge-lovigen en barmhartigheid doen is hun centrale missie. De Kerk kan zich hierbij echter nooit in dienst stellen van een overheid of een bestuurlijke instantie, een politiek pro-gramma en of een beleidskader. Gelovig gesproken is er maar één agenda: die van de God van liefde en barmhartigheid. Naar katholieke overtuiging is geen over-heid gerechtigd en geen wet gemachtigd mensen van het doen van barmhartig-heid en de dienst van de liefde af te houden. De opdracht tot barmhartigheid en liefde stamt immers van de God van hemel en aarde, de Heer van de geschie-denis en de Behoeder van de kosmos. Hem alleen komt alle eer toe.

Blijde Boodschap

De Blijde Boodschap van het christelijk geloof is dat Gods liefde en barmhar-tigheid altijd bij ons blijft en ons nooit verlaat. Niet in situaties die zijn getekend door geluk, gezondheid en een wenkend perspectief, maar ook niet in armoede en ziekte, eenzaamheid en onzeker-heid, lijden en dood. Hij is ons nabij als Schepper en Verlosser van ons leven en van de hele kosmos. Daarom is geen bestaan hopeloos, geen situatie uitzicht-loos, geen leven waardeloos. Deze boodschap is, in tijden van onze-kerheid en verwarring, van moedeloos-heid en machteloosheid, naar onze overtuiging nog altijd bij uitstek Goed Nieuws.

De Nederlandse bisschoppen

Utrecht, 22 februari 2012

"Hier past nog wel een quote"

chaming van deze liefde in eerste instan-tie tot zijn dood. Deze dood wordt echter in de goddelijke liefde omgevormd tot een weg ten leven: dat is wat met Pasen aan het licht komt en sinds Pinksteren in de kracht van de Heilige Geest door de Kerk wordt verkondigd.

de dienst Van de liefde

Iets van de taaie kracht van de liefde doet zich vermoeden waar temidden van alle onverschilligheid, strijd, haat en geweld die de wereld steeds weer lijken te over-spoelen, liefde en genegenheid de kop blijken op te steken. De televisie en de kranten kunnen gemakkelijk een andere indruk geven, maar steeds opnieuw

machten die ons dreigen te vernietigen, kunnen wij ons toekeren naar en mee-werken met deze kracht van God! Maar hoe?

Kracht Van de liefde

Met een directheid die nog altijd als een schok kan werken, schrijft Johannes dat indien iemand zegt dat hij God liefheeft, maar onverschillig staat tegenover het lot van anderen, zij of hij ‘een leugenaar’ is. ‘Want als hij zijn zuster of broeder die hij ziet niet liefheeft, kan hij God niet liefhebben die hij nooit heeft gezien (1 Johannes 4, 20). De apostel Paulus noemt in deze lijn de liefde ‘een weg die verheven is boven alles’ (1 Korinte 12, 31). Naar christelijke overtuiging is God zelf liefde, betrokkenheid, barmhartigheid. ‘Waar liefde is en genegenheid, daar is God’, zingt de Kerk vanouds op Witte Donderdag, de vooravond van de gedach-tenis van Jezus’ lijden en dood: Ubi cari-tas et amor, Deus ibi est. Gods liefde is de weg ten leven, ook al leidt Jezus’ beli-

angst en onzeKerheid

Velen in Nederland zijn bang voor de toekomst: wat staat ons te wachten in deze tijd van crisis? Zij voelen zich ver-weesd en in de steek gelaten, juist ook door personen en instanties waarvan zij anders verwachten. De Kerk blijft hierbij niet buiten schot, we hebben het onlangs nog op een ingrijpende en schokkende manier gemerkt.

In die situatie schudt de boodschap van het evangelie ons wakker, trekt ons weg uit onze fixatie op onszelf en verplaatst het perspectief naar God en zijn Rijk. Zichtbaar wordt dat het volle leven, met het oog waarop God alles heeft gescha-pen, als vitale, zij het vaak verborgen kracht, in onze wereld werkzaam is. En midden in de gebrokenheid van ons bestaan vieren wij met Pasen hoe God in Jezus ons als Verlosser nabij gekomen is, hoe Hij de dood en het kwaad overwint. Daarom kunnen wij ons afkeren van de krachten die ons neerdrukken en de

Elk jaar leest de Rooms-katholieke Kerk op de eerste zondag van de veertigdagentijd hoe Jezus door Gods Geest naar de woestijn gedreven wordt. Daar gaat Hij de confrontatie aan met de verlei-dingen waaraan mensen zijn blootgesteld. Ter voorbereiding op Pasen, waarin we vieren dat het leven vanuit God het kwaad, het lijden en de dood overwint, laten gelovigen zich vanouds in zijn spoor figuurlijk de woestijn in drijven. Zij bezinnen zich op de situatie waarin zij zich bevinden en willen zich opnieuw laten zenden door de boodschap van de Heer: ‘Bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap’ (Marcus 1, 15). Barmhartigheid doen

Het belang van de dienst van de liefde

Geen bestaan is hopeloos, geen situatie uitzichtloos, geen leven waardeloos. Paolo Veronese schilderde op één doek de doop en de verleiding van Jezus Christus (1582). Pinacoteca di Brera, Milaan.

blijkt dat mensen tegen alle verdruk-king in op tal van manieren voor elkaar zorgen, zich elkaars lot aantrekken en op elkaar betrokken gemeenschappen vormen. Opmerkelijk velen proberen het gebod te gehoorzamen dat Jezus zijn leerlingen volgens het Johannesevangelie heeft nagelaten: ‘Dit is mijn gebod: dat jul-lie elkaar liefhebben’ (Johannes 15, 17). Christenen zien dit met grote dankbaar-heid en zijn vervuld van eerbied voor de toewijding van degenen die zich in vaak moeilijke omstandigheden in dienst stel-len van de liefde. Zij beschouwen het als een bevestiging van hun geloof dat alle mensen geschapen zijn naar het beeld en de gelijkenis van de God die liefde is.

dienst aan de saMenleVing

Van tal van kanten wordt in onze samen-leving geroepen om vernieuwing van de onderlinge betrokkenheid, om verster-king van de sociale cohesie. De Kerk ziet het als haar taak verbondenheid tussen

mensen te bevorderen. Waar van haar gevraagd of stilzwijgend verwacht wordt dat zij een bijdrage levert aan een meer betrokken en solidaire samenleving, zal zij dat naar vermogen en van harte doen. De dienst van de liefde aan allen en alles hoort tot de kerntaken van christenge-lovigen en barmhartigheid doen is hun centrale missie. De Kerk kan zich hierbij echter nooit in dienst stellen van een overheid of een bestuurlijke instantie, een politiek pro-gramma en of een beleidskader. Gelovig gesproken is er maar één agenda: die van de God van liefde en barmhartigheid. Naar katholieke overtuiging is geen over-heid gerechtigd en geen wet gemachtigd mensen van het doen van barmhartig-heid en de dienst van de liefde af te houden. De opdracht tot barmhartigheid en liefde stamt immers van de God van hemel en aarde, de Heer van de geschie-denis en de Behoeder van de kosmos. Hem alleen komt alle eer toe.

Blijde Boodschap

De Blijde Boodschap van het christelijk geloof is dat Gods liefde en barmhar-tigheid altijd bij ons blijft en ons nooit verlaat. Niet in situaties die zijn getekend door geluk, gezondheid en een wenkend perspectief, maar ook niet in armoede en ziekte, eenzaamheid en onzeker-heid, lijden en dood. Hij is ons nabij als Schepper en Verlosser van ons leven en van de hele kosmos. Daarom is geen bestaan hopeloos, geen situatie uitzicht-loos, geen leven waardeloos. Deze boodschap is, in tijden van onze-kerheid en verwarring, van moedeloos-heid en machteloosheid, naar onze overtuiging nog altijd bij uitstek Goed Nieuws.

De Nederlandse bisschoppen

Utrecht, 22 februari 2012

"Hier past nog wel een quote"

chaming van deze liefde in eerste instan-tie tot zijn dood. Deze dood wordt echter in de goddelijke liefde omgevormd tot een weg ten leven: dat is wat met Pasen aan het licht komt en sinds Pinksteren in de kracht van de Heilige Geest door de Kerk wordt verkondigd.

de dienst Van de liefde

Iets van de taaie kracht van de liefde doet zich vermoeden waar temidden van alle onverschilligheid, strijd, haat en geweld die de wereld steeds weer lijken te over-spoelen, liefde en genegenheid de kop blijken op te steken. De televisie en de kranten kunnen gemakkelijk een andere indruk geven, maar steeds opnieuw

machten die ons dreigen te vernietigen, kunnen wij ons toekeren naar en mee-werken met deze kracht van God! Maar hoe?

Kracht Van de liefde

Met een directheid die nog altijd als een schok kan werken, schrijft Johannes dat indien iemand zegt dat hij God liefheeft, maar onverschillig staat tegenover het lot van anderen, zij of hij ‘een leugenaar’ is. ‘Want als hij zijn zuster of broeder die hij ziet niet liefheeft, kan hij God niet liefhebben die hij nooit heeft gezien (1 Johannes 4, 20). De apostel Paulus noemt in deze lijn de liefde ‘een weg die verheven is boven alles’ (1 Korinte 12, 31). Naar christelijke overtuiging is God zelf liefde, betrokkenheid, barmhartigheid. ‘Waar liefde is en genegenheid, daar is God’, zingt de Kerk vanouds op Witte Donderdag, de vooravond van de gedach-tenis van Jezus’ lijden en dood: Ubi cari-tas et amor, Deus ibi est. Gods liefde is de weg ten leven, ook al leidt Jezus’ beli-

angst en onzeKerheid

Velen in Nederland zijn bang voor de toekomst: wat staat ons te wachten in deze tijd van crisis? Zij voelen zich ver-weesd en in de steek gelaten, juist ook door personen en instanties waarvan zij anders verwachten. De Kerk blijft hierbij niet buiten schot, we hebben het onlangs nog op een ingrijpende en schokkende manier gemerkt.

In die situatie schudt de boodschap van het evangelie ons wakker, trekt ons weg uit onze fixatie op onszelf en verplaatst het perspectief naar God en zijn Rijk. Zichtbaar wordt dat het volle leven, met het oog waarop God alles heeft gescha-pen, als vitale, zij het vaak verborgen kracht, in onze wereld werkzaam is. En midden in de gebrokenheid van ons bestaan vieren wij met Pasen hoe God in Jezus ons als Verlosser nabij gekomen is, hoe Hij de dood en het kwaad overwint. Daarom kunnen wij ons afkeren van de krachten die ons neerdrukken en de

Elk jaar leest de Rooms-katholieke Kerk op de eerste zondag van de veertigdagentijd hoe Jezus door Gods Geest naar de woestijn gedreven wordt. Daar gaat Hij de confrontatie aan met de verlei-dingen waaraan mensen zijn blootgesteld. Ter voorbereiding op Pasen, waarin we vieren dat het leven vanuit God het kwaad, het lijden en de dood overwint, laten gelovigen zich vanouds in zijn spoor figuurlijk de woestijn in drijven. Zij bezinnen zich op de situatie waarin zij zich bevinden en willen zich opnieuw laten zenden door de boodschap van de Heer: ‘Bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap’ (Marcus 1, 15). Barmhartigheid doen

Het belang van de dienst van de liefde

Geen bestaan is hopeloos, geen situatie uitzichtloos, geen leven waardeloos. Paolo Veronese schilderde op één doek de doop en de verleiding van Jezus Christus (1582). Pinacoteca di Brera, Milaan.

De Vastenaktie van Mieke Dik: De Pelgrimstocht lopen De Pelgrimstocht lopen, dat is de Vastenaktie van Mieke Dik-Scheepens. Vorig jaar deed ze dat ook al. De vrijwilligster van de Petrus-parochie in Uden liep in de omgeving van Vaals, vier dagen lang, zo'n twintig kilometer per dag. “Dat is goed te doen hoor, en we hebben onderweg ook de nodige stops. Plekken waar we stil kunnen staan, letterlijk en figuurlijk. Die inspirerend zijn, waar iets bij te vertellen valt.” Maar vasten vraagt een inspanning, zo is ook haar geleerd. En die moet ook voor de Pelgrimstocht geleverd worden. Het echte werk doet ze nog voor ze de wandelschoenen aantrekt. “Mijn Vastenaktie is de inspanning om het sponsorgeld bij elkaar te brengen. Te vertellen over de Vastenaktie, mensen te benaderen en mijn verhaal te doen over de sloppenwijkbewoners in Addis Abeba in Ethiopië.”

“Vasten vraagt een inspanning, zo is mij geleerd.” pelgriMstocht

Niet dat het een normaal mens de

krachten te boven gaat hoor, dat wer-

ven van sponsors, zo is de ervaring

van Mieke Dik. “Het idee is dat je als

deelnemer 750 euro bij elkaar brengt.

Ik dacht: dat ga ik nooit redden. Het

was mijn man die zei: dat lukt je best!

Zo ben ik vorig jaar begonnen, en ik

had het bedrag inderdaad zo bij elkaar.

Uiteindelijk zamelde ik 1750 euro in.”

Ze benaderde familie en buren en ook

de mensen in de parochie. Misschien

dat ze dit jaar ook een foldertje maakt

om te vertellen over haar initiatief.

Overigens wandelen deze Pelgrimstocht

nog twee dames uit de parochie mee.

“Misschien kunnen we met zijn drieën

de publiciteit verzorgen.”

Dat is toch wel andere koek dan 'vroe-

ger', toen in huize Dik in de vastentijd

het beleg van het brood verdween en

de kinderen spaarden voor het vas-

tenzakje. Alhoewel: 'Even wat minder.

Voor de ander', de slogan van de

Vastenaktie dit jaar, slaat niet alleen

op minder snoepen, maar net zo goed

op even wat minder gemak. Het is

eigenlijk net als het snoeptrommeltje

vroeger. En dat waren belangrijke erva-

ringen, want daar is volgens Mieke Dik

haar begaanheid ontstaan en gegroeid.

“Als kind al maakte in me zorgen om

de Derde Wereld en stelde ik me vra-

gen over gerechtigheid, bijvoorbeeld

in de verdeling van middelen over de

wereld.”

Zo raar was het dus niet haar te vragen

voor het werk van de MOV-groep, van

toen nog de Pius X-parochie in Uden.

“Het was 1992. Toevalligerwijs liep

ik in die tijd in Den Bosch langs het

gebouw van het Diocesaan Pastoraal

Centrum (DPC) en bedacht: ik loop

eens binnen. Ik werd daar binnenge-

laten door Cor van den Brand, een

voormalig missionaris in Afrika. Van

den Brand vertelde zo bevlogen dat

het vlammetje dat brandde voor inzet

voor de wereld van het zuiden daar is

ontbrand.” “Ze hebben ons als MOV-

groep begeleid, o.a. met cursussen en

materiaal. Ik heb van die mensen veel

geleerd en ben door hen ook een beet-

je gevormd. Luisteren, denken, doen,

dat was hun motto.”

“Ze willen geen aalmoes, maar respect.” aalMoes

Dat betekende een vliegende start voor

Mieke Dik in de MOV-groep. Die organi-

seerde in de parochie de Vastenaktie,

maar ook acties voor andere goede

doelen. “Het waren zeker niet alleen

collectes: voor al die acties deden we

iets bijzonders. We spraken er over in

de liturgieviering bijvoorbeeld.”

Een ander belangrijk moment deed

zich kort daarop voor. In het kader van

de Vastenaktie waren drie indianen

uit Ecuador in Nederland op bezoek;

een delegatie van de Pius X-MOV

besloot naar een avond te gaan die

werd georganiseerd om het verhaal van

de indianen bekend te maken. “We

bedachten dat het leuk was voor die

mensen een presentje mee te nemen.

Maar we maakten de domme fout dat

we dachten dat geld het beste was om

te geven.” Het werd een mooie avond.

“De twee vrouwen en een man - klein

van stuk, heel mooi aangekleed - heb-

ben veel verteld over hun leven. Maar

gaande de avond werd het duidelijk dat

zij helemaal niet uit waren op geld. Zij

wilden vooral een luisterend oor, res-

pect voor hun zaak en hun strijd. Voor

hun cultuur en manier van leven, die

wordt weggedrongen door het groot-

grondbezit en de mijnbouwbedrijven.

We zijn uiteindelijk die avond met het

geld in onze zakken weer naar huis

gegaan.”´

Deze 'grote schok' (we willen geen

aalmoes, we willen respect) is Mieke

Dik (69) sindsdien bijgebleven en

heeft haar inzet bepaald. “Ik probeer

sindsdien uit te dragen dat ontwik-

kelingswerk geen kwestie is van geld

overmaken, maar van het waarderen

van alle mensen. Goed luisteren naar

hun verhaal is net zo belangrijk als

ondersteuning bieden.” Zoals naar de

bananenboeren die ze jaren later hoor-

de spreken. “Ook zij zaten niet op ons

geld te wachten, maar zeiden wel: koop

alsjeblieft Oké-bananen. Leveranciers

van de grote bananenhandels worden

uitgebuit.”

Sindsdien zet Dik zich in voor Fair

Trade-handel. “Ik zorg er bij gelegen-

heid voor anderen hier op te wijzen

en probeer zelf ook op te letten dat ik

verantwoorde producten koop. Gelukkig

zijn die tegenwoordig gewoon in de

supermarkt te koop.”

“Ontwikkelingssamenwerking is niet meer zo vanzelfsprekend in de kerk.” ontwiKKelingsproBleMatieK

Bewustwording werd zo een sleutel-

begrip in de inzet van Mieke Dik. “Het

is belangrijk om het verhaal achter

armoede of een andere levenservaring

te kunnen vertellen.” Juist daarom valt

het haar tegen dat het 'niet meer zo

vanzelfsprekend is' om in kerkelijk ver-

band aandacht te besteden aan ontwik-

kelingsproblematiek en de ervaringen

van mensen in het Zuiden. “Vroeger

maakten we als PMC een hele liturgie.

We kozen als het nodig was een eerste

lezing waarmee we het project probeer-

den te vertalen naar de mensen in de

kerk.” Toen was er meer ruimte. “We

zorgden met de Vastenaktie voor een

echte rode draad door de vieringen, in

de hele vastentijd. Dat ging tot en met

de tekeningen op de misboekjes aan

toe. Nu vertellen we in de vastentijd

nog één keer tijdens de liturgie over

ons project. Meestal in het openings-

woord, en met een voorbede, alles mag

niet te lang zijn.” Andere mogelijkheden

zijn daar voor in de plaats gekomen.

“We publiceren in het parochieblad een

artikel, organiseren een solidariteits-

maaltijd (met zo'n tachtig mensen).

Toch krijg ik soms het gevoel dat we er

maar een beetje bij hangen. Daar kan

ik verdrietig van worden.”

Mysterie Die zorg neemt niet weg dat bij Mieke

Dik de ontroering over het leven, de

schepping, haar inzet bepaalt. “Het

leven is een mysterie dat van God

komt. Daarbij past verwondering, eer-

bied. Daarom moeten we ons inspan-

nen om een rechtvaardige wereld dich-

terbij te brengen. Jezus zelf deed niet

anders dan opkomen voor de zwakken.

Ik wil hem navolgen in mijn zorg voor de

schepping, de natuur en de mensen.

Dat is echt de grond van mijn bestaan.”

De basis van de Vastenaktie is niet

anders.

Ted Konings

de vastenperiode loopt

dit jaar van aswoensdag,

22 februari tot pasen,

7 april.

even iets minder.

Voor een ander.

steun de Vastenaktie.

giro 5850, den haag.

De Vastenaktie van Mieke Dik: De Pelgrimstocht lopen De Pelgrimstocht lopen, dat is de Vastenaktie van Mieke Dik-Scheepens. Vorig jaar deed ze dat ook al. De vrijwilligster van de Petrus-parochie in Uden liep in de omgeving van Vaals, vier dagen lang, zo'n twintig kilometer per dag. “Dat is goed te doen hoor, en we hebben onderweg ook de nodige stops. Plekken waar we stil kunnen staan, letterlijk en figuurlijk. Die inspirerend zijn, waar iets bij te vertellen valt.” Maar vasten vraagt een inspanning, zo is ook haar geleerd. En die moet ook voor de Pelgrimstocht geleverd worden. Het echte werk doet ze nog voor ze de wandelschoenen aantrekt. “Mijn Vastenaktie is de inspanning om het sponsorgeld bij elkaar te brengen. Te vertellen over de Vastenaktie, mensen te benaderen en mijn verhaal te doen over de sloppenwijkbewoners in Addis Abeba in Ethiopië.”

“Vasten vraagt een inspanning, zo is mij geleerd.” pelgriMstocht

Niet dat het een normaal mens de

krachten te boven gaat hoor, dat wer-

ven van sponsors, zo is de ervaring

van Mieke Dik. “Het idee is dat je als

deelnemer 750 euro bij elkaar brengt.

Ik dacht: dat ga ik nooit redden. Het

was mijn man die zei: dat lukt je best!

Zo ben ik vorig jaar begonnen, en ik

had het bedrag inderdaad zo bij elkaar.

Uiteindelijk zamelde ik 1750 euro in.”

Ze benaderde familie en buren en ook

de mensen in de parochie. Misschien

dat ze dit jaar ook een foldertje maakt

om te vertellen over haar initiatief.

Overigens wandelen deze Pelgrimstocht

nog twee dames uit de parochie mee.

“Misschien kunnen we met zijn drieën

de publiciteit verzorgen.”

Dat is toch wel andere koek dan 'vroe-

ger', toen in huize Dik in de vastentijd

het beleg van het brood verdween en

de kinderen spaarden voor het vas-

tenzakje. Alhoewel: 'Even wat minder.

Voor de ander', de slogan van de

Vastenaktie dit jaar, slaat niet alleen

op minder snoepen, maar net zo goed

op even wat minder gemak. Het is

eigenlijk net als het snoeptrommeltje

vroeger. En dat waren belangrijke erva-

ringen, want daar is volgens Mieke Dik

haar begaanheid ontstaan en gegroeid.

“Als kind al maakte in me zorgen om

de Derde Wereld en stelde ik me vra-

gen over gerechtigheid, bijvoorbeeld

in de verdeling van middelen over de

wereld.”

Zo raar was het dus niet haar te vragen

voor het werk van de MOV-groep, van

toen nog de Pius X-parochie in Uden.

“Het was 1992. Toevalligerwijs liep

ik in die tijd in Den Bosch langs het

gebouw van het Diocesaan Pastoraal

Centrum (DPC) en bedacht: ik loop

eens binnen. Ik werd daar binnenge-

laten door Cor van den Brand, een

voormalig missionaris in Afrika. Van

den Brand vertelde zo bevlogen dat

het vlammetje dat brandde voor inzet

voor de wereld van het zuiden daar is

ontbrand.” “Ze hebben ons als MOV-

groep begeleid, o.a. met cursussen en

materiaal. Ik heb van die mensen veel

geleerd en ben door hen ook een beet-

je gevormd. Luisteren, denken, doen,

dat was hun motto.”

“Ze willen geen aalmoes, maar respect.” aalMoes

Dat betekende een vliegende start voor

Mieke Dik in de MOV-groep. Die organi-

seerde in de parochie de Vastenaktie,

maar ook acties voor andere goede

doelen. “Het waren zeker niet alleen

collectes: voor al die acties deden we

iets bijzonders. We spraken er over in

de liturgieviering bijvoorbeeld.”

Een ander belangrijk moment deed

zich kort daarop voor. In het kader van

de Vastenaktie waren drie indianen

uit Ecuador in Nederland op bezoek;

een delegatie van de Pius X-MOV

besloot naar een avond te gaan die

werd georganiseerd om het verhaal van

de indianen bekend te maken. “We

bedachten dat het leuk was voor die

mensen een presentje mee te nemen.

Maar we maakten de domme fout dat

we dachten dat geld het beste was om

te geven.” Het werd een mooie avond.

“De twee vrouwen en een man - klein

van stuk, heel mooi aangekleed - heb-

ben veel verteld over hun leven. Maar

gaande de avond werd het duidelijk dat

zij helemaal niet uit waren op geld. Zij

wilden vooral een luisterend oor, res-

pect voor hun zaak en hun strijd. Voor

hun cultuur en manier van leven, die

wordt weggedrongen door het groot-

grondbezit en de mijnbouwbedrijven.

We zijn uiteindelijk die avond met het

geld in onze zakken weer naar huis

gegaan.”´

Deze 'grote schok' (we willen geen

aalmoes, we willen respect) is Mieke

Dik (69) sindsdien bijgebleven en

heeft haar inzet bepaald. “Ik probeer

sindsdien uit te dragen dat ontwik-

kelingswerk geen kwestie is van geld

overmaken, maar van het waarderen

van alle mensen. Goed luisteren naar

hun verhaal is net zo belangrijk als

ondersteuning bieden.” Zoals naar de

bananenboeren die ze jaren later hoor-

de spreken. “Ook zij zaten niet op ons

geld te wachten, maar zeiden wel: koop

alsjeblieft Oké-bananen. Leveranciers

van de grote bananenhandels worden

uitgebuit.”

Sindsdien zet Dik zich in voor Fair

Trade-handel. “Ik zorg er bij gelegen-

heid voor anderen hier op te wijzen

en probeer zelf ook op te letten dat ik

verantwoorde producten koop. Gelukkig

zijn die tegenwoordig gewoon in de

supermarkt te koop.”

“Ontwikkelingssamenwerking is niet meer zo vanzelfsprekend in de kerk.” ontwiKKelingsproBleMatieK

Bewustwording werd zo een sleutel-

begrip in de inzet van Mieke Dik. “Het

is belangrijk om het verhaal achter

armoede of een andere levenservaring

te kunnen vertellen.” Juist daarom valt

het haar tegen dat het 'niet meer zo

vanzelfsprekend is' om in kerkelijk ver-

band aandacht te besteden aan ontwik-

kelingsproblematiek en de ervaringen

van mensen in het Zuiden. “Vroeger

maakten we als PMC een hele liturgie.

We kozen als het nodig was een eerste

lezing waarmee we het project probeer-

den te vertalen naar de mensen in de

kerk.” Toen was er meer ruimte. “We

zorgden met de Vastenaktie voor een

echte rode draad door de vieringen, in

de hele vastentijd. Dat ging tot en met

de tekeningen op de misboekjes aan

toe. Nu vertellen we in de vastentijd

nog één keer tijdens de liturgie over

ons project. Meestal in het openings-

woord, en met een voorbede, alles mag

niet te lang zijn.” Andere mogelijkheden

zijn daar voor in de plaats gekomen.

“We publiceren in het parochieblad een

artikel, organiseren een solidariteits-

maaltijd (met zo'n tachtig mensen).

Toch krijg ik soms het gevoel dat we er

maar een beetje bij hangen. Daar kan

ik verdrietig van worden.”

Mysterie Die zorg neemt niet weg dat bij Mieke

Dik de ontroering over het leven, de

schepping, haar inzet bepaalt. “Het

leven is een mysterie dat van God

komt. Daarbij past verwondering, eer-

bied. Daarom moeten we ons inspan-

nen om een rechtvaardige wereld dich-

terbij te brengen. Jezus zelf deed niet

anders dan opkomen voor de zwakken.

Ik wil hem navolgen in mijn zorg voor de

schepping, de natuur en de mensen.

Dat is echt de grond van mijn bestaan.”

De basis van de Vastenaktie is niet

anders.

Ted Konings

de vastenperiode loopt

dit jaar van aswoensdag,

22 februari tot pasen,

7 april.

even iets minder.

Voor een ander.

steun de Vastenaktie.

giro 5850, den haag.

Bisdomblad februari 201210 11Bisdomblad februari 2012

Duurzaam bouwen en verwarmen

“In 1904 werd de befaamde bouwmeester

Pierre Cuypers gevraagd om het herstel van

de toen ingestorte toren van de Petruskerk

ter hand te nemen. Cuypers ging aan het

werk en paste twee materiaalsoorten toe

die later tot grote problemen zouden lijden.

Om het ingestorte deel weer goed met het

nog overeind staande deel te kunnen ver-

binden, gebruikte hij grote hoeveelheden

ijzer in vrij forse afmetingen. In die peri-

ode was ook net het gebruik van cement

als bindmiddel in zwang gekomen en net

als vele andere bouwkundigen dacht ook

Cuypers dat we te maken hadden met een

onverwoestbaar materiaal. Nu is cement

is inderdaad een zeer duurzaam product

maar het moet wel in de goede verhoudin-

gen worden gebruikt. Bij restauraties van

oude gebouwen wordt normaal geen of

nauwelijks cement gebruikt. Bij de huidige

restauratie is echter gebleken dat niet goed

verwerkt ijzer, door roestvorming, enorme

schades heeft kunnen aanrichten. IJzer kan

tot wel zeven keer de oorspronkelijke dikte

aannemen. Ook het vermetselen en voegen

van natuursteen en baksteen met pure

cementspecie geeft een ernstige versto-

ring van de vochthuishouding in de al lang

bestaande muurwerken te zien.”

Een tweede leermoment is volgens

Schoots kritisch te zijn op de herkomst

van het materiaal. “Vlak na de Tweede

Wereldoorlog was er een enorme vraag

naar bouwmateriaal en kwam er veel inferi-

eur materiaal uit Duitsland en Frankrijk. Dat

was ongetwijfeld met de beste bedoelingen

in die tijd, maar het vervangen van 100

m3 natuursteen en 3200 m2 leisteen was

Nu energieverbruik in de parochies een

substantieel onderdeel van de exploitatie

is, let men tegenwoordig steeds meer op

efficiency van de installaties en combi-

naties van methoden. Cremers: “Bij de

restauratie van de Martinuskerk in Cuijk

hebben we onlangs bij wijze van experi-

ment een combinatie van vloerverwarming

en luchtverwarming toegepast. We pro-

beren het gebouw continue op 12 à 13

graden te houden en tijdens de vieringen

een paar graden bij te stoken door middel

van de bestaande luchtverwarming. Wij

zijn nog volop metingen aan het verrichten

om te zien of deze methode uiteindelijk

ook zuiniger blijkt. Bovendien komt een

dergelijk systeem pas in beeld als de

kerk toch al gerestaureerd moet worden.

Vloerverwarming is namelijk bouwkundig

prijzig.”

bij goed materieel nu niet nodig geweest.”

Voor de restauratie van kerkgebouwen is

er volgens de bouwadviseur voldoende

duurzaam bouwmateriaal op de aardbol

aanwezig, maar er moet volgens hem wel

voldoende en kennis en kunde zijn om de

juiste materialen te kiezen, toe te passen

en te combineren.

Die mening deelt zijn collega bouwadvi-

seur Piet Cremers als het onderwerp van

energieverbruik bij kerkverwarming ter

sprake komt. In de praktijk komt hij drie

vormen van kerkverwarming tegen. Als

eerste noemt Cremers de traditionele

verwarming met een ketel, watercircuit

en radiatoren. “Deze wordt met name

bij kleine kerken gebruikt wordt”, aldus

Cremers. Een tweede mogelijkheid is

stralingsverwarming, waarmee met gas-

kappen gewerkt wordt. “Deze vorm kan

weliswaar heel lokaal en zuinig in het

kerkgebouw worden ingezet, maar heeft

als nadeel dat de warmte van bovenaf

komt en mensen wel een warm hoofd

krijgen, maar koude voeten houden.

Bovendien ontstaat er condens in de

kerk, met alle negatieve gevolgen van

dien.” Verreweg de meest toegepaste

vorm is luchtverwarming weet Cremers.

Door middel van een gas- of oliegestook-

te ketel en een luchtunit wordt de lucht

in de kerk gecirculeerd. “In een relatief

korte tijd kun je de meeste kerkgebou-

wen daarmee op temperatuur brengen

en houden. Maar daar schuilt ook een

gevaar in, want als de installatie steeds

een piek te overbruggen heeft, is dat niet

goed voor de apparatuur en bovendien

gaat de relatieve luchtvochtigheid op

den duur omlaag, hetgeen weer slecht

is voor kerkelijke kunst en het orgel.”

Luchtverwarming is volgens de bouwad-

viseur kostbaar: “De meeste mensen

hebben dat niet in de gaten, maar bij een

gemiddelde viering trekt luchtverwarming

toch ongeveer 100-120m3 gas weg”.

In toenemende mate verwerft het thema ‘duurzaamheid’ zich onderwerp van gesprek in het maatschappelijke leven. Met komst van moderne communicatiemiddelen lijkt de wereld kleiner te worden en het publieke besef dat we ethisch verant-woord moeten omgaan met elkaar en met de planeet wordt prangender. Tegen deze achtergrond lijkt het ‘groene bewust-zijn’ ook in de kerk zijn intrede te hebben gedaan. Maar is er werkelijk iets nieuws onder de zon?

Of toekomstige systemen zoals grond-

verwarming een rol kunnen spelen wordt

nauw in de gaten gehouden. Niet iedere

grondlaag is daarvoor even geschikt.

Gebruikmaken van zonne-energie, zoals

Abdij Koningshoeven sinds januari 2012

doet bij haar poortgebouw, lijkt in beeld

te komen nu de investeringskosten van

zonnecollectoren omlaag gaan. Omdat

veel kerkgebouwen echter rijksmonu-

menten zijn, treffen we waarschijnlijk niet

snel zonnepanelen op kerkdaken aan.

Geconcludeerd kan worden dat parochies

om economische redenen altijd al zoe-

kende zijn naar duurzame manieren voor

de bouw en gebruik van kerkgebouwen.

Dat duurzaamheid tegenwoordig ‘in’ is,

zou de kerk alleen maar ten goede moe-

ten komen.

Hoe parochies omgaan met de bouw en het

onderhoud van kerkgebouwen kan volgens

het diocesaan Bouwbureau iets laten zien

van evangelische waarden die concreet

worden in ‘goed rentmeesterschap’ over

natuurlijke bronnen. Omdat het parochies

niet te doen is om kortetermijnrendement,

geldt voor bouw- restauratieprojecten van

kerkgebouwen sowieso een langetermijn-

strategie. Investeringen zijn bedoeld om

meerdere decennia of zelfs eeuwen mee te

gaan. Duurzame materialen en voorzienin-

gen gaan daarom in de regel hand in hand

met economisch verantwoord bestuur.

“Exemplarisch is de Sint Petruskerk in

Oirschot”, vertelt bouwadviseur Klaas

Schoots van het diocesaan bouwbureau.

Duurzaamheid begint bij lessen uit het

verleden. “Wat opvalt is dat er bij verschil-

lende rampen enorme schades ontstaan

maar dat veel duurzaam bouwmateriaal,

zoals natuur- en baksteen, in goede staat

blijft en derhalve als basis dient bij de

diverse restauraties en herstellingen.” Door

de jaren heen heeft het bouwbureau veel

technieken en materialen zien komen en

gaan. Wat op het eerste gezicht duurzaam

leek, bleek na enkele tientallen jaren toch

geen succes.

Bouwadviseur Piet Cremers in de stookruimte van de Martinuskerk in Cuijk waar bij wijze van expe-riment een combinatie van vloerverwarming en luchtverwarming wordt gebruikt.

Gebruikmaken van zonne-energie, zoals Abdij Koningshoevendoet bij haar poortgebouw, lijkt in beeld te komen nu de investeringskosten van zon-necollectoren omlaag gaan.

Duurzaam bouwen en verwarmen

“In 1904 werd de befaamde bouwmeester

Pierre Cuypers gevraagd om het herstel van

de toen ingestorte toren van de Petruskerk

ter hand te nemen. Cuypers ging aan het

werk en paste twee materiaalsoorten toe

die later tot grote problemen zouden lijden.

Om het ingestorte deel weer goed met het

nog overeind staande deel te kunnen ver-

binden, gebruikte hij grote hoeveelheden

ijzer in vrij forse afmetingen. In die peri-

ode was ook net het gebruik van cement

als bindmiddel in zwang gekomen en net

als vele andere bouwkundigen dacht ook

Cuypers dat we te maken hadden met een

onverwoestbaar materiaal. Nu is cement

is inderdaad een zeer duurzaam product

maar het moet wel in de goede verhoudin-

gen worden gebruikt. Bij restauraties van

oude gebouwen wordt normaal geen of

nauwelijks cement gebruikt. Bij de huidige

restauratie is echter gebleken dat niet goed

verwerkt ijzer, door roestvorming, enorme

schades heeft kunnen aanrichten. IJzer kan

tot wel zeven keer de oorspronkelijke dikte

aannemen. Ook het vermetselen en voegen

van natuursteen en baksteen met pure

cementspecie geeft een ernstige versto-

ring van de vochthuishouding in de al lang

bestaande muurwerken te zien.”

Een tweede leermoment is volgens

Schoots kritisch te zijn op de herkomst

van het materiaal. “Vlak na de Tweede

Wereldoorlog was er een enorme vraag

naar bouwmateriaal en kwam er veel inferi-

eur materiaal uit Duitsland en Frankrijk. Dat

was ongetwijfeld met de beste bedoelingen

in die tijd, maar het vervangen van 100

m3 natuursteen en 3200 m2 leisteen was

Nu energieverbruik in de parochies een

substantieel onderdeel van de exploitatie

is, let men tegenwoordig steeds meer op

efficiency van de installaties en combi-

naties van methoden. Cremers: “Bij de

restauratie van de Martinuskerk in Cuijk

hebben we onlangs bij wijze van experi-

ment een combinatie van vloerverwarming

en luchtverwarming toegepast. We pro-

beren het gebouw continue op 12 à 13

graden te houden en tijdens de vieringen

een paar graden bij te stoken door middel

van de bestaande luchtverwarming. Wij

zijn nog volop metingen aan het verrichten

om te zien of deze methode uiteindelijk

ook zuiniger blijkt. Bovendien komt een

dergelijk systeem pas in beeld als de

kerk toch al gerestaureerd moet worden.

Vloerverwarming is namelijk bouwkundig

prijzig.”

bij goed materieel nu niet nodig geweest.”

Voor de restauratie van kerkgebouwen is

er volgens de bouwadviseur voldoende

duurzaam bouwmateriaal op de aardbol

aanwezig, maar er moet volgens hem wel

voldoende en kennis en kunde zijn om de

juiste materialen te kiezen, toe te passen

en te combineren.

Die mening deelt zijn collega bouwadvi-

seur Piet Cremers als het onderwerp van

energieverbruik bij kerkverwarming ter

sprake komt. In de praktijk komt hij drie

vormen van kerkverwarming tegen. Als

eerste noemt Cremers de traditionele

verwarming met een ketel, watercircuit

en radiatoren. “Deze wordt met name

bij kleine kerken gebruikt wordt”, aldus

Cremers. Een tweede mogelijkheid is

stralingsverwarming, waarmee met gas-

kappen gewerkt wordt. “Deze vorm kan

weliswaar heel lokaal en zuinig in het

kerkgebouw worden ingezet, maar heeft

als nadeel dat de warmte van bovenaf

komt en mensen wel een warm hoofd

krijgen, maar koude voeten houden.

Bovendien ontstaat er condens in de

kerk, met alle negatieve gevolgen van

dien.” Verreweg de meest toegepaste

vorm is luchtverwarming weet Cremers.

Door middel van een gas- of oliegestook-

te ketel en een luchtunit wordt de lucht

in de kerk gecirculeerd. “In een relatief

korte tijd kun je de meeste kerkgebou-

wen daarmee op temperatuur brengen

en houden. Maar daar schuilt ook een

gevaar in, want als de installatie steeds

een piek te overbruggen heeft, is dat niet

goed voor de apparatuur en bovendien

gaat de relatieve luchtvochtigheid op

den duur omlaag, hetgeen weer slecht

is voor kerkelijke kunst en het orgel.”

Luchtverwarming is volgens de bouwad-

viseur kostbaar: “De meeste mensen

hebben dat niet in de gaten, maar bij een

gemiddelde viering trekt luchtverwarming

toch ongeveer 100-120m3 gas weg”.

In toenemende mate verwerft het thema ‘duurzaamheid’ zich onderwerp van gesprek in het maatschappelijke leven. Met komst van moderne communicatiemiddelen lijkt de wereld kleiner te worden en het publieke besef dat we ethisch verant-woord moeten omgaan met elkaar en met de planeet wordt prangender. Tegen deze achtergrond lijkt het ‘groene bewust-zijn’ ook in de kerk zijn intrede te hebben gedaan. Maar is er werkelijk iets nieuws onder de zon?

Of toekomstige systemen zoals grond-

verwarming een rol kunnen spelen wordt

nauw in de gaten gehouden. Niet iedere

grondlaag is daarvoor even geschikt.

Gebruikmaken van zonne-energie, zoals

Abdij Koningshoeven sinds januari 2012

doet bij haar poortgebouw, lijkt in beeld

te komen nu de investeringskosten van

zonnecollectoren omlaag gaan. Omdat

veel kerkgebouwen echter rijksmonu-

menten zijn, treffen we waarschijnlijk niet

snel zonnepanelen op kerkdaken aan.

Geconcludeerd kan worden dat parochies

om economische redenen altijd al zoe-

kende zijn naar duurzame manieren voor

de bouw en gebruik van kerkgebouwen.

Dat duurzaamheid tegenwoordig ‘in’ is,

zou de kerk alleen maar ten goede moe-

ten komen.

Hoe parochies omgaan met de bouw en het

onderhoud van kerkgebouwen kan volgens

het diocesaan Bouwbureau iets laten zien

van evangelische waarden die concreet

worden in ‘goed rentmeesterschap’ over

natuurlijke bronnen. Omdat het parochies

niet te doen is om kortetermijnrendement,

geldt voor bouw- restauratieprojecten van

kerkgebouwen sowieso een langetermijn-

strategie. Investeringen zijn bedoeld om

meerdere decennia of zelfs eeuwen mee te

gaan. Duurzame materialen en voorzienin-

gen gaan daarom in de regel hand in hand

met economisch verantwoord bestuur.

“Exemplarisch is de Sint Petruskerk in

Oirschot”, vertelt bouwadviseur Klaas

Schoots van het diocesaan bouwbureau.

Duurzaamheid begint bij lessen uit het

verleden. “Wat opvalt is dat er bij verschil-

lende rampen enorme schades ontstaan

maar dat veel duurzaam bouwmateriaal,

zoals natuur- en baksteen, in goede staat

blijft en derhalve als basis dient bij de

diverse restauraties en herstellingen.” Door

de jaren heen heeft het bouwbureau veel

technieken en materialen zien komen en

gaan. Wat op het eerste gezicht duurzaam

leek, bleek na enkele tientallen jaren toch

geen succes.

Bouwadviseur Piet Cremers in de stookruimte van de Martinuskerk in Cuijk waar bij wijze van expe-riment een combinatie van vloerverwarming en luchtverwarming wordt gebruikt.

Gebruikmaken van zonne-energie, zoals Abdij Koningshoevendoet bij haar poortgebouw, lijkt in beeld te komen nu de investeringskosten van zon-necollectoren omlaag gaan.

“Wat is diaconie in deze tijd?”, mijmert Vladimir. “Ik denk dat het is wat het altijd geweest is. We spreken in de kerk van diaconia caritatis – dienst van de liefdewerken. Dat is een plicht voor het hele kerkvolk, niet alleen voor mensen als wij, die daar vanuit de kerk mee bezig zijn. In die dienst aan de naaste is Christus zelf ons voorgegaan, dat lees je in de bijbel en in parabels als de Barmhartige Samaritaan. Het gaat samen met het geloof dat je belijdt, dat je dienstbaar bent aan mensen en niet vrijblijvend! Het is een recht van de ander in nood om een beroep op jou te mogen doen. Als diaken dien je dus – behalve op liturgie en catechese – ook gericht te zijn op de nood van de ander. Niet vanuit je zelf maar vanuit de kerk en de kerkgemeenschap.”

geloof is Van waarde

“Ik win geen zieltjes, daar ben ik niet voor op pad”, zegt Embregt, die zich als straatpastor inzet voor zwervers en thuislozen. “Maar ik merk wel dat dege-nen die ontdekken: dat geloof is van waarde, dat die daar meer mee bezig gaan en het dan beter doen, ook voor zichzelf, omdat ze daarin wat steun en verlichting vinden. Ik ervaar mijn roeping als komend van Christus en in denk dat diaconie wezenlijk bij het zijn van de kerk hoort. Een kerk zonder dia-conie bestaat niet. Dat kàn niet.” De horizontale balk aan het kruis…

“Een zekere verticaliteit zit daar ook in”, vervolgt Vladimir. Jezus zei wat je voor de minsten hebt gedaan, heb je voor mij gedaan. Hij is het! Het is een soort spiraalbeweging: uitgaan van Hem en ook weer naar Hem terugkeren. Als je mij vraag: wat zou je zeggen tegen de parochie, dan is dat: de diaconie kun je nooit veronachtzamen. Zonder dia-conie verzwak je alle andere aspecten van de kerk: gebed, liturgie, catechese… Diaconie geeft het geloof handen en voeten. Letterlijk.”De kerk als achtergrond is wel wezen-lijk. Embregt: “Als je het gelovig aspect eraf haalt, wordt het maatschappelijk hulpbetoon. Dat is niet slecht. Onder het vaandel diaconie hoeft je niet doen wat de burgerlijke overheid al doet. Je bent vooral daar actief waar in de nood gaten vallen.”

BoterhaMMen of een tientje

Dikwijls is er in de parochies wel aan-dacht voor zwervers en thuislozen. Vladimir: “Die kwamen aan de deur en als ze honger hadden, kregen ze een paar boterhammen met een fles drin-ken of een tientje. Dat waren mensen die je kende. Nu zie je dat er ook men-sen van veel verder weg aan de deur kloppen, dakloze asielzoekers. Hen wordt onrecht aangedaan. Sommigen kunnen niet terug naar hun eigen land, ook al willen ze dat en hier worden ze dan op straat gezet.”

Dat zijn mensen die hopeloos in de problemen zitten. Embregt: “Ja, letter-lijk is de hoop er helemaal uit. Murw zijn ze, dodelijk vermoeid. Eenmaal op straat gezet moeten ze het zelf maar uitzoeken. We vragen ons af wat er van hen terecht komt, op straat. Daar kun je naar gissen, maar je ziet ze verval-len tot straatslijperij of onderduiken bij familie en vrienden. Er zijn jonge vrou-wen waar je opeens nooit meer iets van hoort…” joUw aanwezigheid

Maar als parochie verleen je vooral diaconale hulp aan vereenzaamde men-sen, aan zieken, armen die in nood raken… Het hoeft niet allemaal om geld te gaan… “Dat kan ook niet. Het gaat vooral om jouw aanwezigheid, laten weten dat er iemand voor hen is, die warme uitstraalt, troost, bemoedigt, de weg wijst.”Maar hoe vind je die diaconale hulp? Vladimir: “Wij merken in parochies met een diaconiegroep, dat de mensen je op den duur weten te vinden. Dat spreekt zich rond. Maar je moet als kerk ook zelf kijken en er ruchtbaarheid aan geven.” Embregt: “Ik ben mensen aan het opleiden voor het straatpastoraat. Ze zijn nog niet klaar, maar nu al weten ze dat ze er zijn. Zij komen nu al allerlei vereenzaamde en verpieterende mensen tegen. Ik denk dat er veel meer vraag is dan wij aankunnen.”

Elke parochie zou aan diaconie moeten doen. Niet te hooi en te gras, maar gestructureerd en duurzaam. Dat is een verantwoordelijkheid van het parochiebestuur, met de pastoor als voorzitter. Het werk wordt gedaan door toegeruste vrijwilligers, al dan niet onder leiding van een permanente diaken. Zo gebeurt dat nu in de voormalige Bossche binnenstadsparochie, beter gekend als de parochie van de Sint-Jan en tegenwoordig onderdeel van de parochie H. Johannes en H. Maria, die het grootste deel van Den Bosch, Rosmalen en Empel omvat. In die binnenstadsparochie wordt gewerkt aan de opbouw van een werkgroep diaconie. Diaken Vladimir Palte (op de foto rechts) en straatpastor Embregt Wever zijn daar volop bij betrokken.

Diaconie stopt de gaten van de nood

“Diaconie is ook belangrijk voor de kerkmensen zelf. Geloven is niet

alleen bidden, maar ook dóén.”

“Wat is diaconie in deze tijd?”, mijmert Vladimir. “Ik denk dat het is wat het altijd geweest is. We spreken in de kerk van diaconia caritatis – dienst van de liefdewerken. Dat is een plicht voor het hele kerkvolk, niet alleen voor mensen als wij, die daar vanuit de kerk mee bezig zijn. In die dienst aan de naaste is Christus zelf ons voorgegaan, dat lees je in de bijbel en in parabels als de Barmhartige Samaritaan. Het gaat samen met het geloof dat je belijdt, dat je dienstbaar bent aan mensen en niet vrijblijvend! Het is een recht van de ander in nood om een beroep op jou te mogen doen. Als diaken dien je dus – behalve op liturgie en catechese – ook gericht te zijn op de nood van de ander. Niet vanuit je zelf maar vanuit de kerk en de kerkgemeenschap.”

geloof is Van waarde

“Ik win geen zieltjes, daar ben ik niet voor op pad”, zegt Embregt, die zich als straatpastor inzet voor zwervers en thuislozen. “Maar ik merk wel dat dege-nen die ontdekken: dat geloof is van waarde, dat die daar meer mee bezig gaan en het dan beter doen, ook voor zichzelf, omdat ze daarin wat steun en verlichting vinden. Ik ervaar mijn roeping als komend van Christus en in denk dat diaconie wezenlijk bij het zijn van de kerk hoort. Een kerk zonder dia-conie bestaat niet. Dat kàn niet.” De horizontale balk aan het kruis…

“Een zekere verticaliteit zit daar ook in”, vervolgt Vladimir. Jezus zei wat je voor de minsten hebt gedaan, heb je voor mij gedaan. Hij is het! Het is een soort spiraalbeweging: uitgaan van Hem en ook weer naar Hem terugkeren. Als je mij vraag: wat zou je zeggen tegen de parochie, dan is dat: de diaconie kun je nooit veronachtzamen. Zonder dia-conie verzwak je alle andere aspecten van de kerk: gebed, liturgie, catechese… Diaconie geeft het geloof handen en voeten. Letterlijk.”De kerk als achtergrond is wel wezen-lijk. Embregt: “Als je het gelovig aspect eraf haalt, wordt het maatschappelijk hulpbetoon. Dat is niet slecht. Onder het vaandel diaconie hoeft je niet doen wat de burgerlijke overheid al doet. Je bent vooral daar actief waar in de nood gaten vallen.”

BoterhaMMen of een tientje

Dikwijls is er in de parochies wel aan-dacht voor zwervers en thuislozen. Vladimir: “Die kwamen aan de deur en als ze honger hadden, kregen ze een paar boterhammen met een fles drin-ken of een tientje. Dat waren mensen die je kende. Nu zie je dat er ook men-sen van veel verder weg aan de deur kloppen, dakloze asielzoekers. Hen wordt onrecht aangedaan. Sommigen kunnen niet terug naar hun eigen land, ook al willen ze dat en hier worden ze dan op straat gezet.”

Dat zijn mensen die hopeloos in de problemen zitten. Embregt: “Ja, letter-lijk is de hoop er helemaal uit. Murw zijn ze, dodelijk vermoeid. Eenmaal op straat gezet moeten ze het zelf maar uitzoeken. We vragen ons af wat er van hen terecht komt, op straat. Daar kun je naar gissen, maar je ziet ze verval-len tot straatslijperij of onderduiken bij familie en vrienden. Er zijn jonge vrou-wen waar je opeens nooit meer iets van hoort…” joUw aanwezigheid

Maar als parochie verleen je vooral diaconale hulp aan vereenzaamde men-sen, aan zieken, armen die in nood raken… Het hoeft niet allemaal om geld te gaan… “Dat kan ook niet. Het gaat vooral om jouw aanwezigheid, laten weten dat er iemand voor hen is, die warme uitstraalt, troost, bemoedigt, de weg wijst.”Maar hoe vind je die diaconale hulp? Vladimir: “Wij merken in parochies met een diaconiegroep, dat de mensen je op den duur weten te vinden. Dat spreekt zich rond. Maar je moet als kerk ook zelf kijken en er ruchtbaarheid aan geven.” Embregt: “Ik ben mensen aan het opleiden voor het straatpastoraat. Ze zijn nog niet klaar, maar nu al weten ze dat ze er zijn. Zij komen nu al allerlei vereenzaamde en verpieterende mensen tegen. Ik denk dat er veel meer vraag is dan wij aankunnen.”

Elke parochie zou aan diaconie moeten doen. Niet te hooi en te gras, maar gestructureerd en duurzaam. Dat is een verantwoordelijkheid van het parochiebestuur, met de pastoor als voorzitter. Het werk wordt gedaan door toegeruste vrijwilligers, al dan niet onder leiding van een permanente diaken. Zo gebeurt dat nu in de voormalige Bossche binnenstadsparochie, beter gekend als de parochie van de Sint-Jan en tegenwoordig onderdeel van de parochie H. Johannes en H. Maria, die het grootste deel van Den Bosch, Rosmalen en Empel omvat. In die binnenstadsparochie wordt gewerkt aan de opbouw van een werkgroep diaconie. Diaken Vladimir Palte (op de foto rechts) en straatpastor Embregt Wever zijn daar volop bij betrokken.

Diaconie stopt de gaten van de nood

“Diaconie is ook belangrijk voor de kerkmensen zelf. Geloven is niet

alleen bidden, maar ook dóén.”

In het Nieuwe Parochiekatern van deze maand gaan pastoor-deken Spijkers, pastoor

Brouwers en diaken van Nunen in op de ontwikkelingen rond de beoogde Nieuwe Parochie

Oirschot. Naar ver-wachting zullen de parochies H. Petrus te Oirschot, de H. Bernadette te

Spoordonk, de H. Willi-brordus te Middelbeers, de H.H. Andreas en Antonius van Padua

te Oostelbeers, de H. Odulphus te Best en de H. Antonius te Best op termijn samengaan

als één fusieparochie. De H. Liduinaparochie te Best is al eerder samengegaan met de

Bestse H. Antoniusparochie.

Eind januari dit jaar kwam het complete pastorale team samen in Abdij Koningshoeven

voor een bezinningsdag. Het team, bestaande uit drie priesters en drie diakens, for-

muleerde onder meer de mission statement en de taakverdeling van het pastorale

team. In verband met de speerpunten is afgesproken dat pastoor Brouwers het

speerpunt van roeping, vorming en spiritualiteit op zich neemt. Pastor Paul Versteegh

ontfermt zich over het Ouderenpastoraat. Diaken Hans van de Laar concentreert zich

op het speerpunt Huwelijk en Gezin. Wilfred van Nunen coördineert het Jeugd en

Jongerenwerk en pastoor-deken Spijkers is naast zijn rol als teamleider en deken

aanspreekpunt voor Kerk en Samenleving. In hun pastorale taken zullen de speer-

punthouders worden bijgestaan door diaken Jan van Lieverloo.

NieuwParochiekatern

januari 2011

14 Bisdomblad februari 2012

Vladimir: “Armen zijn er veel en van alle tijden. Financieel, maar ook soci-aal en zelfs op godsdienstig gebied kan er nood zijn. Ik denk dat wij altijd gatenstoppers zullen zijn.”“Diaconie” zegt Embregt, “is ook belangrijk voor de kerkmensen zelf. Geloven is niet alleen bidden, maar ook dóén.”

tieners in het pastoraat

Jammer dat het meestal oudere mensen zijn die zich daaraan geven. Embregt, die af en toe gebedsdien-sten leidt in het nieuwe Jeroen Boschziekenhuis, heeft kort geleden

afscheid genomen van vrijwilligers in het ziekenpastoraat, wat ook een vorm van heel indringende diaconie is. “Vijfentwintig jaar hadden ze daar gewerkt, een kwart eeuw. Maar nu zag ik ineens ook heel jonge mensen, tieners zelfs. Zij deden hun maatschap-pelijke stage en hadden echt gekozen voor het ziekenhuispastoráát. Dat vind ik geweldig. Zij leren de mens zien met de blik waarmee Christus naar de mens keek en daarmee groeien ze als mens.

Diaconie is er voor de hulpvrager èn voor degene die hulp geeft en allebei

Als u betrokken wilt worden bij het diaconale werk in Den Bosch, kunt u informatie vragen aan diaken Vladimir Palte, 06-22379883.

“Ik denk dat wij altijd gatenstoppers zullen zijn.”

kunnen ze erdoor geholpen worden. Ik herinner me een dame uit een sjiek appartement die op een bankje naast een zwerver gaat zitten. Ze klaagt haar nood over eenzaamheid en de zwerver luistert geduldig. Als hij aan zijn ver-haal begint, zegt zij: ‘Ik had helemaal niet in de gaten dat u op straat leeft’. Waarop hij zegt: ‘Ziet u dat hutje tus-sen de struiken. Dat is mijn huis’. Bij zoiets vraag je je af: wie helpt eigenlijk wie?”

Kees van Hassel