Besturen die ertoe doen! Opbrengstgericht besturen Hans van Dael, partner BMC Selma Janssen,...

Besturen die ertoe doen!

Opbrengstgericht besturen

Hans van Dael, partner BMC

Selma Janssen, adviseur BMC

PO-RAAD 18-04-12 Besturen die ertoe doen! 2

PROGRAMMA

1. De context: projecten in Opsterland, Amsterdam en Almere

2. Wat werkt in scholen?

3. Besturen die ertoe doen (opbrengstgericht besturen)• wat is OGB • strategisch beleid• Intern toezicht

4. Reflectie


1. De context: projecten in Opsterland, Amsterdam en Almere

DE CONTEXT


Opsterland 2006:

DE CONTEXT


DE CONTEXT


DE CONTEXT

AMSTERDAM 2008

ALMERE 2009


While schools rarely have the

time and resources to ‘do it right

the first time’, they seem to always

have the time and money to go

back and do it again and again.

Anthony S. Bryk

Organizing Schools for improvement;

Lessons from Chicago

DE CONTEXT


INTERVENTIEMODEL

Integrale benadering schoolontwikkeling

Gericht op kenmerken effectieve school:

-Klassenmanagement

-Effectieve instructie

-Convergente differentiatie

-Activerend onderwijzen

Van buiten naar binnen

Wat Effect

Bestuur: voorwaarden scheppen en sturen op kwaliteit

Directie: instructiegericht leiderschap

Leraren: effectieve didactiek; leren van kinderen is het uitgangspunt professionele ontwikkeling,

B

E

T

K

E

N

I

S

G

E

V

I

N

G

Leerlingen: ontwikkelen zich naar verwachting

, Gefaseerd naar ontwikkeling scholen

DE CONTEXT

DUURZAAMHEID = DIEPGANG + DUUR


2. Wat werkt in scholen?

WAT WERKT IN SCHOLEN?



Is instructie hier een krachtige onderwijskundig structuur??


5 SYSTEMATISCH VOLGEN VAN VORDERINGEN AANDACHTSPUNTEN: GROEP:

school 75%

5.1 Observeert regelmatig en neemt regelmatig toetsen af

5.2 Volgt de sociaal-emotionele ontwikkeling

5.3 Analyseert gegevens over de vorderingen van de leerlingen

5.4 Administreert de vorderingen overzichtelijk in de groepsadministratie

OORDEEL INDICATOR 5: O Z V G

V

6 AFSTEMMING INSTRUCTIE EN VERWERKING AANDACHTSPUNTEN: GROEP:

school 75%

6.1 Stemt de instructie af op relevante verschillen tussen leerlingen

6.2 Stemt de verwerking van de leerstof af op relevante verschillen tussen leerlingen

6.3 Biedt zwakke leerlingen extra leer- en instructietijd

6.4 Het taalgebruik van de leerkracht past bij de taalbehoeften van de leerlingen

OORDEEL INDICATOR 6: O Z V G

Z

Een oorzaak van tegenvallende opbrengsten?



Leiderschap in dienst van opbouw enonderhoud krachtig,breed en diep verankerdleraarsrepertoire

INSTRUCTIEGERICHT LEIDERSCHAP




Ontwikkelen leraren

(Vaardigheid)

Herontwerp school

(Organisatie)

Management van didactische praktijk

(Stabiliteit)

Richting geven (Motivatie)

•Visie•Doelen•Verwach-tingen•Communi-catie

•Stimulans•Ondersteuning•Voorbeeld

•Structuur•Samenwerking•Verbinding•Cultuur

•Werven P//Eisen P•Constant monitoren•Bufferen•Aanboren bronnen•Langere tijd voor prioriteit



LEIDERSCHAP IN INTERACTIE


Waar Enigszins waar Enigszins onwaar Onwaar

1 2 3 4

Op onze school...1. zijn leraren in staat leerlingen te motiveren. 2. zijn leraren in staat leerlingen tot leren uit te dagen.3. zijn leraren in staat resultaat te bereiken met moeilijke leerlingen.4. geloven leraren oprecht dat ieder kind kan leren.5. Houden leraren vol als een kind niet wil leren.

‘BESEF DOELTREFFEND TE ZIJN’



Waar Enigszins waar Enigszins onwaar Onwaar

1 2 3 4

• Ik vertrouw mijn collega’s. 1. Zelfs in moeilijke situaties, kan ik vertrouwen op mijn

collega’s.1. Mijn collega’s zijn open ten opzichte van mij.2. Ik deel persoonlijke informatie met mijn collega’s.3. Mijn collega’s zijn eerlijk ten opzichte van mij.

‘ONDERLING VERTROUWEN’



•Relevant: kwazo voorziet in oplossing probleem.•Doelen in termen van gewenst leraargedrag.•Prestatie-indicatoren in termen van leeropbrengsten.•Systematische implementatie van doelen.•Systematische evaluaties.•Borging van resultaten.

OPBRENGSTGERICHTE KWALITEITSZORG




OPBRENGSTGERICHTE KWALITEITSZORG: Zelfevaluatie centraal

1. Vastleggen van doelen en standaarden

2. Systematisch verzamelen van informatie

3. Registreren

4. Interpreteren

5. Reflecteren

6. Beslissingen nemen


3. OPBRENGSTGERICHT BESTUREN

OPBRENGSTGERICHT BESTUREN

•wat is OGB •strategisch beleid•intern toezicht



Tot nu toe......

•OGB sterk gericht op risicobeheersing; ‘early warning’•Instrumentele benadering: dash-boards, informatiesystemen•Intern toezicht weinig gericht op onderwijskundige proces en leeropbrengsten•OGB weinig specifiek bestuurlijk; valt samen met analyse op schoolniveau•Aandacht voor accountability/verantwoording•Opbrengsten steeds vaker onderwerp in dialoog met scholen•Gerichtheid op ‘evaluatieve cyclus’ en ‘professionele reflectie’ omgekeerd evenredig tot neiging attribueren



PARALLEL MET OGW IN SCHOOL: OGB IS ‘PRAKTIJKDENKEN’

1. Het denkproces is individualiserend: • open wijze van denken; • uitgaand van praktijkparadigma’s; • gevoed door data; • met oog voor de concrete situatie; • uitmondend in strategisch, facilitair of interveniërend handelen,

gericht op concrete ontwikkeling van de onderwijspraktijk

2. Het denkproces is gericht op beslissingen en verloopt cyclisch: probleem-diagnose-plan-uitvoering-evaluatie

3. Normen zijn richtinggevend in elke fase van de cyclus (wat is goed onderwijs en wat zijn de beoogde resultaten?)

4. Ruime aandacht voor professionele reflectie(Van Strien 1986/Verbiest 2009)



OGB IS PRAKTIJKDENKEN VANUIT EEN STRATEGISCH PERSPECTIEF

1. Operationaliseren van strategische ambities in pedagogisch-didactische processen, schoolcondities en beoogde leeropbrengsten

2. Analyseren van de strategische uitgangsituatie van scholen

3. Strategische scenario’s gericht op opbrengstambities, gebouwd met relevante sturingsinformatie (factoren en stuurgetallen)

4. Strategische positionering van organisatie en scholen

5. Strategische keuzes (focus)6. Diep ingrijpend strategisch beleid

• parallelle planning-uitvoering-monitoring-evaluatie op alle niveaus

• gemeenschappelijk begrippenkader• convergentie in bestuurlijke omgeving


•Winst en verlies: permanent zicht op opbrengsten

•Functionaliteit 1: ken- en stuurgetallen houden verband met probleem- en risicoanalyse

•Functionaliteit 2: ken- en stuurgetallen houden verband met strategische doelen

•Functionaliteit 3: ken- en stuurgetallen leiden tot beleid

•Ambities relateren aan informatie over uitgangspositie

•Kengetallen analyseren en interpreteren


Functionaliteit van geaggregeerde informatie:



•Opbrengsten en pedagogisch-didactisch proces;•Opbrengsten en ontwikkeling lln-populatie(s)/demografische gegevens;•Opbrengsten en innovatie;•Opbrengsten en adequate facilitering•Kosten/lln en onderwijskundig leiderschap;•Verhouding preventief-curatief/overhead-uitvoering

Bestuurlijke analyse van leeropbrengsten



Een voorbeeld: passend onderwijs

•Scherp zicht op zorgcapaciteit scholen•Strategische analyse van eigen positie in netwerken en ketens•Strategische analyse randvoorwaarden voor beheersbare en effectieve transitie

•Uiteenlopende leeromgevingen•Organisatie van onderwijs•Organisatie van expertise•Verankering zorg in pedagogisch-didactisch handelen•Palet van beschikbare expertise

•Leeropbrengsten gerelateerd aan gemiddelde OPP’s voor deelpopulaties•Onderscheiden vaardigheidsgroei voor deelpopulaties•Intern rendement scholen (duur loopbaan; effecten zij-instromers; tussentijdse uitval)•Uitstroomniveaus van onderscheiden deelpopulaties


QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

INTERN TOEZICHT

• Adequate informatie

• Kaders

• Tijdige en adequate interventies




De toezichtpiramide


•PRESTATIEMETING IS ARMOEDIG EN UNFAIR•PRESTATIEMETING IS DOODS

•Strategisch gedrag (gaming the numbers)•Blokkade ambities (creaming; cherry picking)•Rem op innovatie•Bureaucratie •Kopiëren in plaats van leren•Ritualisering•Collectieve blindheid


Perverse effecten



VAARDIGHEDEN:

•Neus voor goede informatie

•Juiste vragen stellen

•Empathie

•Betrokkenheid

•Veiligheid bieden

•Zorgen voor eigenaarschap

CONDITIE OPBRENGSTGERICHT BESTUREN

DIALOOG


4. REFLECTIE

REFLECTIE

Besturen die ertoe doen! Opbrengstgericht besturen Hans van Dael, partner BMC Selma Janssen,...

Documents

Transcript of Besturen die ertoe doen! Opbrengstgericht besturen Hans van Dael, partner BMC Selma Janssen,...