Beleidsplan 2015-2018: de kracht van het netwerk

De kracht van het netwerkBeleidsplan 2015-2018

Beleidsplan 2015-2018 De kracht van het netwerk 3

Inhoudsopgave

Woord vooraf

Missie en visie

Strategische prioriteiten 2015-2018

1. Het realiseren van de nationale digitale bibliotheek

Doelstellingen 2015-2018 voor de nationale digitale bibliotheek. De klant:• vindteenvoudigwatdebibliotheektebiedenheeft,waardeklantookzoekt;• heefteenplatformvooronderzoekinNederlandsepublicaties;• heefttoegangtotzoveelmogelijkdigitalecontent,zovrijmogelijkvooriedereen;• ervaartéénbibliotheek,bijwelkloketdeklantookaanklopt;•wordtverleidengeholpenomgebruiktemakenvandebibliotheekcollectie-Nederland;• kaneropvertrouwendatNederlandseboeken,krantenentijdschrifteneninternationalewetenschappelijkepublicatiesduurzaamtoegankelijkblijven.

2. Het versterken van nationale en internationale samenwerking• Stelseltakenopenbarebibliotheken•Duurzametoegang•Nationaleeninternationalesamenwerkingenonderzoek

3. Randvoorwaarden

Colofon

5

6

8

9

16

20

24

4 Koninklijke Bibliotheek Nationale bibliotheek van Nederland


Woord vooraf voorzitter Algemeen Bestuurscollege en Algemeen Directeur

DitbeleidsplanvandeKoninklijkeBibliotheek(KB)voordeperiode2015-2018verschijntaandevooravondvaneenvoorhaaringrijpendeverandering,hetvankrachtwordenvandeWetStelselOpenbareBibliotheekvoorzieningen(Wsob)per1januari2015.DeKBzalonderdezewetookinhetopenbarebibliotheekveldeencentralerolspelen,waarzijditindewetenschappelijkeinformatie-voorzieningaljarendeed.Haartitel‘nationalebibliotheek’zaldeKBnuvolledigwaarkunnenmaken.Deuitbreidingvantaken,middelenenmensensteltdeKB-organisatiedekomendejarenvoorbelangrijkeuitdagingen.Omsynergietebereikentussendeverschillendetaken,omeennieuwegezamenlijkeorganisatiecultuurtecreëren,ommeerwaardetegenererenvooralleklantenvan–vooral–denationaledigitalebibliotheek,enomgezamenlijkmetdepartnersinhetlandelijkenetwerkdepositievandebibliothekenteversterkenenteverankeren.Methetuiteindelijkedoeleenbelangrijkebijdrageteleverenaanhetslimmer,vaardigerencreatieverwordenvanonzegezamenlijkeklantendiezoveelmogelijkvrijetoegangkrijgentotmetpubliekgeldgefinancierdeinformatie.Opwegnaardittoekomstperspectiefschetstditbeleidsplandeeerstestappen.Desamenvoegingvanmensenentakenheeftnognietplaatsgevonden,deWsobisnognietvankrachtgeworden.Detransitieisvoorbereid,maarnognietgeëffectueerd.Onzeeerstezorgisdecontinueringvandebestaande taken van de KBenvandeper1januaria.s.voormaligeorganisatiesSIOBenBibliotheek.nl.Stapvoorstapzullenwijgezamenlijkinalleopenheidwerkenaandenieuweinvullingvanhetbegrip‘nationalebibliotheek’enaandeverwezenlijkingvaneennationaledigitalebibliotheekvoor–inprincipe–alleNederlanders.

Wijrealiserenonsterdege,datditgroteambitieszijnenzijnonsertenvollevanbewustdathetverwezenlijkenhiervaneengezamenlijkebetrokkenheideninspanningvergtvaniedereendiebijde KBwerkt.Datvraagtaanpassingenopenheidvandeorganisatieenvandemedewerkers.

Wijhebbenerhetvolstevertrouwenin,datdeorganisatiehiertoeinstaatzalzijn.

L.C. Brinkman, J.S.M. Savenije,VoorzitterAlgemeenBestuurscollege AlgemeenDirecteur


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •Missie en visie

MissieDeKoninklijkeBibliotheek(KB),denationalebibliotheekvanNederland,brengtmenseneninformatiesamen.DeKBmaakthiertoedebibliotheekcollectie-Nederlandzichtbaar,houdbaarenbruikbaar.Devrijetoegangtotditgezamenlijkebezitvanpubliekgefinancierdebibliothekenzorgtervoordatmensenopnieuweideeënwordengebrachtenopelkaarsinzichtenkunnenvoortbouwen.Ditnetwerkvanbibliothekeniseenbronvooronderzoekenhelptmensenomvaardiger,slimmerencreatieverteworden.DeKBneemteencentralepositieinditnetwerkin.

Visie: De kracht van het netwerkDekwaliteitvandeketenvanpublieketoegangtotinformatieenhetbestaansrechtvanorganisatiesdaarbinnenwordtnietmeeralleenbepaalddoorhuneigenmissie,maarookdoordepositiedieorganisatiesinnemenindenetwerkenwaarinzijopereren.Dituitgangspuntvraagtomgoedekennisvandeeigenrolendievananderenomopbasisdaarvantehandelen.DeKBzalzichbijdeuitvoeringvanhaartakenbaserenopdekrachtvanhaarnetwerk.

Synergie tussen de verschillende taken van de KBDekomendejarengaanwealsKBeennieuweinvullinggevenaanhetbegripnationalebibliotheek;wewillennogmeerdanvoorheeneenplatformbieden,waarmenseneninformatiesamenkomen.Datplatformisnieteeneindpunt(zoalseenportal),maareenstartpuntvanontwikkelingvoormensen,technologieeninformatie.Ditplatformkunnenwealleeninsamenwerkingmetanderenrealiseren.Alsnationalebibliotheekopererenwedaarbijinverschillendedomeinen:wetenschap,openbarebibliothekenenerfgoed.Wezijnbovendieneenactiefonderdeelvanhetbrederedigitaleinformatieveld,zoalsbijvoorbeeldblijktuitonzesamenwerkingmetGoogleBooksenWikimediaNederland.De KBismetNWO en de KNAWéénvandedriedoorOCWgefinancierdenationaleonderzoeks-instellingendiegerichtzijnophetbevorderenvandekwaliteitvanhetwetenschappelijkonderzoekenhetinitiërenenstimulerenvannieuweontwikkelingendaarbinnen.AandezetaakdieisvastgelegdindeWetophetHogerOnderwijsenOnderzoek(WHW)wordtin2015eentaakvanvergelijkbareomvangtoegevoegd:eencentralepositieinhetopenbarebibliotheekveld.DeoverheidheeftindeWetStelselOpenbareBibliotheekvoorzieningen(Wsob)depublieketaakvandeopenbarebibliotheekvastgelegd:hetterbeschikkingstellenvankenniseninformatie,biedenvanmogelijkhedentotontwikkelingeneducatie,bevorderenvanlezenenlatenkennismakenmetliteratuur,kunstencultuurenhetorganiserenvanontmoetingendebat.DeKBkrijgtonderdeWsobeenregierolbinnenhetnetwerkvanopenbarebibliotheken,endeverantwoordelijkheidvoordeuitvoeringvanstelseltaken.NaastonzetakenvoorwetenschapenopenbarebibliothekenzijnwijmethetNationaalArchief,hetNederlandsInstituutvoorBeeld&GeluidendeRijksdienstvoorhetCultureelErfgoedverant-woordelijkvoorhetNederlandserfgoedophetterreinvan(respectievelijk)publicaties,archieven,audiovisueelmateriaalenmuseaalenruimtelijkerfgoed.WewerkenmetdezepartijenenKNAW en DENsameninhetNetwerkDigitaalErfgoed,datonderregiestaatvanOCW.MetVlaanderenwerkenwevooronsgedeeldeerfgoedsameninhetkadervandeDigitaleBibliotheekvoordeNederlandseLetteren(DBNL),gefinancierddoordeTaalunie.


Maatschappelijke waardeDemaatschappelijkewaardevandeKBligtverankerdinhetbijelkaarbrengenvanmenseneninformatie.Klantenuitdehiervoorgenoemdeverschillende,maariederpubliekgefinancierde,domeinenzullenopdenduurkunnenprofiterenvantoegangtotcollectiesdievroegervaakvoorbehoudenbleefaandeelnemersvanheteigendomein.Uiteindelijkzullenalleklantendusmeerenbredereinformatieterbeschikkinghebbenendaarhunvoordeelmeekunnendoen.

TransitieDitbeleidsplantreedtinwerkingopdedagdatdetakenvandrieorganisatiesbijdeKB geïntegreerd worden.Hetbouwtdaarom,behalveopdeactiviteitendiedeKBtotnutoeontplooidheeft,óókvoortopdeactiviteitenvanBibliotheek.nl(BNL),hetSectorinstituutOpenbareBibliotheken(SIOB) en de DBNL.Ineersteinstantieishetintegratieprocesgerichtopcontinueringvandetakenmetbehoudvandekrachtvandeverschillendeculturen,intweedeinstantieophettoegroeiennaareennieuweorganisatie,waarin‘oude’en‘nieuwe’KB-erssamenwerkenaanhetrealiserenvaneengedeeldevisie.Indatprocesisditbeleidsplaneeneerstestapenisdekomendebeleidsperiodeereen van transitie.

Strategische prioriteitenDemissieenvisiebepalendestrategischeprioriteitenvoor2015-2018:

1.Hetrealiserenvandenationaledigitalebibliotheek2.Hetversterkenvannationaleeninternationalesamenwerking.

Hetrealiserenvandenationaledigitalebibliotheekmetallebetrokkensamenwerkingspartnersuitdediversedomeinenisonzebelangrijksteuitdagingindekomendebeleidsperiode.Datisnadrukkelijkeenambitiediewemetanderenverwezenlijken,waarvoorwekennisenervaringvananderennodighebben.Detweedestrategischeprioriteitisdanookgerichtopdecontextwaarinweopereren:hetlerenvananderenenhethandeleninoverlegmethen.Datdoenwedooronsteontwikkelenvia(inter)nationalesamenwerkingenonderzoekendoorversterkingvandesamen-werkinginhetgeheleNederlandsebibliotheekveld.

Ditplaneindigtmetderandvoorwaardendieessentieelzijnvoorhetrealiserenvanonzeambities:HumanResourceManagement,IT-infrastructuurenmanagement,huisvestingenfinanciën.


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Strategische prioriteiten 2015-2018• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •1. De nationale digitale bibliotheek

Denationaledigitalebibliotheekisgerichtopdeklantenverbindtvoordieklantallepubliekgefinancierdebibliothekenmetelkaar.Terwijl‘aandeachterkant’verschillendecollectieseninfrastructureleonderdelenuitverschillendedomeinen,gefinancierduitdiversegeldstromen,insamenwerkingmetwisselendestakeholdersdekomendejarenhechtermetelkaarvervlochtenzullenraken,profiteertdeklant‘aandevoorkant’vandesynergie.InhetverwezenlijkenvandenationaledigitalebibliotheekkomendetakenvandeKBvanuitdeWHWendeWsobbijelkaar.

Omdatdeklantwaardeendedaaruitvolgendemaatschappelijkewaardeleidendisvooralletakenvan de KB,formulerenwededoelstellingenvanuitdeklant.

De klant:• vindteenvoudigwatdebibliotheektebiedenheeft,waardeklantookzoekt;• heefteenplatformvooronderzoekinNederlandsepublicaties;• heefttoegangtotzoveelmogelijkdigitalecontent,zovrijmogelijkvooriedereen;• ervaartéénbibliotheek,bijwelkloketdeklantookaanklopt;•wordtverleidengeholpenomgebruiktemakenvandebibliotheekcollectieNederland;• kaneropvertrouwendatNederlandseboeken,krantenentijdschrifteneninternationalewetenschappelijkepublicatiesduurzaamtoegankelijkblijven.

De KBwerktdaarvoorvanuitdepubliekewaardenonafhankelijkheid,betrouwbaarheid,toegankelijk-heid,pluriformiteitenauthenticiteit.Deafbeeldinghierondergeefteenschematischesamenvattingvandenationaledigitalebibliotheek.Linkszienwedeklanten,rechtsdebibliotheekcollectie-Nederland,inhetmiddendietakendiedeKBuitvoertomdezemenseneninformatiesamentebrengen:zoekenenvinden,verleidenenhelpen,klantenserviceenleveringsmodellen.Dezetakenwordenondersteunddooreeninfrastructuur(deachterkant).


Wie zijn de klanten van de nationale digitale bibliotheek?Webeschouwenonzedoelgroepen,onzemogelijkeklanten,alseenpiramidemeteenbredebasis.Denationaledigitalebibliotheekiservooralle17miljoenNederlanders.Hiervanzijneralviermiljoenlidvaneenopenbarebibliotheek.Bijnatweemiljoenvolwassenen(15%vanhettotaal)makengebruikvanhetaanbodvanlokaleopenbarebibliotheken.Onderdejeugdligtditpercentagenogveelhoger.Bijnaeenkwartvandebevolkingis20jaarofjonger(4,25miljoen)enhetaantaljeugdledenisindeafgelopenjarengestegentot2,25miljoen(meerdan50%).Dejeugdkrijgtzowelrechtstreeksalsviahetonderwijsspecialeaandachtbinnendenationaledigitalebibliotheek,onderanderemetprogramma’salsdeBibliotheekopSchoolenBoekStart.MensenmeteenleesbeperkingkrijgennetalsandereNederlandseburgerstoegangtotdewereldvankennis,cultuureneducatiediebinnenhetopenbarebibliotheekwerkwordtontsloten.

Devolgendelagenvandepiramidewordengevormddoordedoelgroependievoornamelijkoponderzoekenwetenschappelijkeinformatiegerichtzijn.DeKBbereiktmomenteel1miljoengebruikersmetvrijtoegankelijkeenbetaaldediensten.Solo-onderzoekers−dienietaaneenwetenschappelijkeinstellingverbondenzijn−envrijetijds-historici,zoalsgenealogen,heemkundigenenonderzoekersvanlokalegeschiedenis.Enmensendie,beroepsmatigofniet,opzoekzijnnaarbetrouwbare(gevalideerde)informatie.Indeeersteplaatsgaathetdaarbijomdeduizendenaaneeninstellingverbondengeesteswetenschappers,maardenkhierbijookaanbovenlokalecommunitiesdieopditmomentnochdooreenbibliotheeknochdooreencommercieelaanbodopmaatbediendworden,bijvoorbeeldpatiëntenverenigingen,amateur-archeologenenfreelancejournalisten.

Eenrelatiefkleine,maargroeiende,groepvormtdebovenstelaag.HetgaatomwetenschappersenontwikkelaarsdiedegrotetekstueledatasetsgebruikendiedeKBindeafgelopenjarenmethaarsamenwerkingspartnersheeftopgebouwd.Steedsvakermakengeesteswetenschappersgebruikvantools,bijvoorbeeldvoorinformatie-extractieendatavisualisatie,omgreeptekrijgenopdatasetsdienietmeeroptraditionelemanierenteanalyserenzijn(‘bigdata’).DeKBondersteuntdezevormvanwetenschap,deDigitalHumanities,actief.Degrenzentussendelagenvandepiramidezullenlangzamerhandvervagen,steedsmeerzullendeklantenvandenationaledigitalebibliotheekgebruikmakenvancontentdienietineersteinstantievoorhenwasbedoeld.Nietiedereenzalzichvoortdurendbedienenvanalhetaanbod,maardemogelijkheidomdattedoen,iservooriedereen.

In2018gevenonzeklantenonzedienstverleningeen8.

In2018komen20miljoenbezoekenperjaaruitbijdedienstenvandenationale digitale bibliotheek.


Doelstellingen 2015-2018 voor de nationale digitale bibliotheek

De klant vindt eenvoudig wat de bibliotheek te bieden heeft, waar de klant ook zoektAlsdemaatschappelijkewaardevanbibliothekengelegenisingebruik,iszichtbaarheiddeeerstestap.Diekrijgtinvullingdoorhetrealiserenvandenationalebibliotheekcatalogus.Daarinvindtdeklanthetcompleteinformatieaanbodvanallepubliekgefinancierdebibliothekenenhoeditgebruiktkanworden.Hetzalnogvaakgaanominformatieoppapier,aanweziginfysiekebibliotheekcollecties,maarsteedsmeerookomdigitaleinformatie(e-boekenofgedigitaliseerd).Zoveelmogelijkzalhetgaanommateriaalwaarmengratistoegangtoeheeft,maarsomsisregistratieofbetalingeenvoorwaarde.Detweedestapisnogmeervanbelang,omnietdeklantnaardeinformatietelatenkomen,maardeinformatienaardeklant.Diezelfdeverzamelinggegevens,denationalebibliotheekcatalogus,eventueelaangevuldmetrelevanteinformatie,isnodigomdeinformatietekunnenpresenterenopelkeplekwaarmenzoekt.AangezienGoogledevoornaamsteplekiswaarmensenzoeken,ishetrelevantomdaarbijzoekvrageneen‘bibliotheekpagina’tekunnenleveren,waarophelderinformatiewordtgepresenteerdoverwatdebibliotheekheeftenweetenhoemendatkangebruiken.Hiernaastzienwevoorhetzoekennaarinformatieoveronderwerpenookeengrotetoekomstinlinked dataomdevindbaarheidvanbibliotheekcollectiestevergroten.Demeestezoekvragenkunnenwordenteruggebrachttotviercentrale:‘wie,wat,waar,wanneer?’.DeKBzalzichdekomendejareninspannenominformatiedieantwoordgeeftopdezevragenincontextaantebiedendoorzetekoppelenaannationaleeninternationalekennissystemen(bijvoorbeeldDBPedia,Freebase,VIAF –VirtualInternationalAuthorityFile).Omdezeklantgerichtevisiemogelijktemakenmoeterachterdeschermenveelwerkgebeuren.Deverschillendesystemendiebibliothekengebruikenomhunfysieke,digitaleengedigitaliseerdebezitteregistrerenmoetenaanelkaargekoppeldwordenomeenplatformteontwikkelenvooralleswatzijtebiedenhebben.Ditgeeftbibliothekenzelf,maarookanderendemogelijkheiddienstverleningopmaatterealiseren.

In2018zijnallerelevantenamenenplaatsenindedigitalecontentvande KBbruikbaaralslinked[open]data.

De klant heeft een platform voor onderzoek in Nederlandse publicatiesAlsnationalebibliotheekverzameltenbeheertdeKBalleswatinofoverNederlandverschenenis,vanafdeperiodevanhethandgeschrevenboekviahetgedruktenaarhetdigitaleboek.HetNederlandsegepubliceerdeerfgoedbeschouwenwealseencontinuüm:vandeBeatrijstotdemeestrecentee-boeken.Wevoelenonsverantwoordelijkvooreenkwalitatiefhoogstaandedienstverleningopditgebied,zowelvoortoegangtothetgeheel,alsvoorhetuitlichtenvanhetbijzondere.IndeafgelopenjarenisinsomslanglopendeprojectenhetinNederlandgepubliceerde,tekstueleerfgoed van de KBenandereinstellingenuithethelelandgedigitaliseerdenbeschikbaargesteldopdiversewebsites.Nadetijdvande‘duizendbloemen’isnudeperiodevanuniformeringengezamenlijkedoorzoekbaarheidaangebroken.Delpher−ontwikkeldmetdeuniversiteitsbibliothekenvanUvA,Leiden,UtrechtenGroningenenhetMeertensInstituut−isdaarvanheteersteresultaat.Delpherbiedtdemogelijkheidomverschillendegedigitaliseerdetekstcollectiesinéénkeerte


doorzoekenenzomeertevindendanindesamenstellendeafzonderlijkewebsites(kranten,tijdschriften,boeken,andermateriaal).Delpherzaldekomendejarenverderontwikkeldworden,zowelwatbetreft(zoek)functionaliteitalscontent.OmzoveelmogelijkNederlandseboeken,krantenentijdschriftendigitaaldoorzoekbaartemakenbouwenwehetbestaandenetwerkuitmetnieuwepartners.

Westrevenernaaromin2018vanvijftigNederlandseerfgoedinstellingengedigitaliseerdecontentbinnenDelpherdoorzoekbaartemaken.

Wijbiedennietalleendigitalebronnenaan,maarwillenwetenschappersondersteunenomdezebronnenzoefficiëntmogelijktedoorzoeken,losvanonzeeindgebruikersdiensten.WewillenonsontwikkelenvaneenportaltoteenplatformvooronderzoekinNederlandsepublicaties.Opdiemanierkunnenweonzeplaatsinhetnetwerkvanonderzoeksinfrastructuren(o.a.CLARIAH,DARIAH enNederlab)innemen.BehalvedatdeKBverantwoordelijkisvoorhetoptimaalbeschikbaarstellenvandecollectiealsgeheel,iszedatookvoorhetuitlichtenenuitleggendaarvan;opbasisvankennisoverdecollectiedemooistewerkenpresenteren.Datgebeurtdigitaalmetbladerboekenenwebexposities,maarookfysiek.Naastonzeeigententoonstellingen,o.a.samenmetMuseumMeermanno,lenenwetientallenkerenperjaarbijzonderestukkenuitvoorexpositiesvanderdenomderijkdomvanonscultureelerfgoedtetonen.Hetbehoudvandefysiekecollectiesblijftbelangrijk,ookalszedigitaalbeschikbaarzijn.Voorboekhistorischonderzoekishetvanbelangomhetboekindevormwaarinhetopdemarktkwambeschikbaartehouden,maarookvoordemaatschappijalsgeheel(authenticiteit).Deklantkanzoeenbesefvangedruktengeschrevenerfgoedkrijgenendehistorischesensatievandocumentenmeteenbijzonderewaardeondergaan.

De klant heeft toegang tot zoveel mogelijk digitale content, zo vrij mogelijk voor iedereenDenormvoorgebruikissteedsmeerdigitaal.DeKBwerktdanookactiefaanhetvergrotenvanhetaanbodvandigitalecontentvooronderzoekenlezen,lereneninformeren.Hetwegnemenvanbeperkingenkaneveneensleidentotgroteretoegankelijkheid.Erzijnpraktische,juridischeenfinanciëlebeperkingenaandevrijebeschikbaarheidvaninformatie.Wespannenonsinomdezerestrictiesteminimaliseren.Onsuitgangspuntisvrijetoegangtotzoveelmogelijkinformatie;eenlidmaatschapen/ofbetaalmodelnaargebruikzaleenvoorwaardeblijvenvoormateriaaldatnietvrijtoegankelijkis.Wewilleneerlijkomgaanmetrechthebbenden,maarverwachtendanookhetomgekeerde.DeKBtrektopauteursrechtgebiedzoveelmogelijkopmetandere(inter)nationalebibliotheekorganisaties en erfgoedinstellingen.

WevergrotenhetaanbodvoorelkvandeverschillendedomeinenwaarindeKBactiefis.Vanuithet wetenschappelijkedomeinconcentrerenweonsophetmogelijkmaken–zoweltechnischalsfinancieel–vantoegangtotwetenschappelijkeinformatie.Indeeersteplaatsvooronderzoekers,maarookvoorindividuenenorganisatiesbuitendeuniversiteitenenonderzoeksinstellingen.Ditisvangrootbelangomdekennissamenlevingtestimulerenendeimpactvanderesultatenvanwetenschappelijkonderzoektevergroten.Wijzienhetdaaromalseenbelangrijkeopdrachtvoorde KBomopen accessvanwetenschappelijkeinformatietebepleitenenteondersteunen.Waardezehogenorm–open access–nognietbereiktis,zoekenwenaaranderemanierenombrede


toegangtotwetenschappelijkeinformatietebevorderen:bijvoorbeeldviagebruikoplocatieinalleNederlandseopenbarebibliotheken(walk-in use).

VanuitheterfgoeddomeinconcentreertdeKBzichopdigitaliseringvanalleNederlandsepublicatiesvanafhetbeginvandeboekdrukkunst.Ditiseenéénmalige,zeergroteinspanning.Indevoorgaandebeleidsperiodezijnwijermetonzepartnersingeslaagdom10%vandeboeken,krantenentijdschriftendieinNederlandzijnuitgegeventedigitaliseren.Hetdigitaliseringsprocesmaaktintussendeeluitvandestaandeorganisatieenzalkrachtigwordenvoortgezet.Omditdoeltebehalenblijfthetnodigmetprivateenpubliekepartnerssamentewerken.Metingangvan2015voert de KBookhetbeheerendeverdereuitbouwvandeDBNLuit.DeNederlandseTaalunie,deVlaamseErfgoedbibliotheekendeKBhebbendaartoeeenakkoordgesloten.Daarmeeontwikkeltdeorganisatiezichdooreenanderevormvandigitalisering,gerichtophetgetrouwweergevenvandetekst,teincorporeren.Voordedigitaliseringvanhetniet-commerciëleaanbod(out-of-commerce) blijvenweingesprekmetderechthebbendenen/ofauteursrechtenorganisaties,metwiewijaleenaantaldeelovereenkomstenhebbenafgeslotenvoorhetbeschikbaarstellenvankranten,tijdschriftenenboeken.Wewillenmetanderenenrechtdoendaandeverschillendepositiesinhetnetwerk(auteurs,uitgevers,bibliothekenengebruikers)pilotsstartenomtevoorzienindedigitaleleemtedieontstaanisvoordetweedehelftvandetwintigsteeeuw.

In2018hebbenwe90%vanalleinNederlandgepubliceerdeboekenenvandemeestrelevantetijdschriftenenkrantenvanvóór1940gedigitaliseerd.

Vanuithetopenbare bibliotheekdomeinconcentrerenweonsopdebeschikbaarheidvane-content.In2014ishete-bookplatformgelanceerd,watonmiddellijkzichtbaarwerdindeafzetcijfersvane-boekeninNederland.Debeschikbaarheidvane-contentisopditmomentnognietophetniveauvanhetfysiekeaanboddatmenseninhunlokalebibliotheekgewendzijn.Overeenkomstenmetuitgeversenauteurszijn–zekerdoorhetontbrekenvananderejuridischemogelijkheden,zoalstoepassingvanleenrecht–vancruciaalbelangomeenvolwaardigdigitaalaanbodtekunnencreëren.Voordeinkoopvane-boeken,e-muziekenanderevormenvane-contentvooreenbreedpubliekiseenbudgetbeschikbaardatopvoordrachtvanlokaleopenbarebibliothekenwordtingevuld.Deafstemmingoverdeprincipesvoorcollectievormingvindtplaatsopgrondvaneenlandelijkcollectieplandatdehoofdlijnenaangeeftvoordeinkoopvandigitalecontent.HetplanisprocedureelvanaardenbevorderteenevenwichtigeenefficiëntecollectieopbouwwaarindesamenhangtussendefysiekeendigitalecollectiesinhetOB-domeinwordtbewaakt.Inditdomeinisookhetwegnemenvanbeperkingendoortitelsomtezettennaaraangepasteleesvormeneenbelangrijketaak.Westreveneengroeivanhetaantaltitelsdatwordtomgezetnaaraangepasteleesvormenna.

In2018stellenwetenminste50procentvanhetdigitalemarktaanbodbeschikbaar.


Hetaantaltitelsdatperjaarwordtomgezetnaaraangepasteleesvormeniseind2018gegroeidmet25%,naar2.500titelsperjaar.

Eind2018hebben50%meerlezerszichingeschrevendiegebruikmakenvanlezeninaangepasteleesvormen.

De klant ervaart één bibliotheek, bij welk loket de klant ook aankloptVoordeNederlandseburgerisermaaréénbibliotheek,endatisgeenorganisatieofgebouw,maarhetgeheelaanmogelijkhedenwaarhijofzijviadebibliotheektoegangtoekrijgt.Denationalebibliotheekpas,diedoordeVerenigingvanOpenbareBibliothekenontwikkeldwordt,hetgezamenlijkebibliotheek-beeldmerkendegezamenlijkeherkenbareaanwezigheidophetwebkunnenkrachtigemiddelenzijnomalsbibliothekeneenheiduittestralen.Deklantervaartéénbibliotheek,dieeenfysiekeeneendigitaleaanwezigheidheeft.Dieervaringishetnatuurlijkeleidendeconceptindesamenhangtussenfysiekendigitaal.Erzullenfysiekeklantenzijndiegeendigitaledienstenafnemen,erzullendigitaleklantenzijndiegeenfysiekedienstenafnemenenvelenzullenbeidedoen,maarallenmoetendebibliotheekalseeneenheidervaren.Eenvraagopelkniveauwordtnaadloosdoorgeleidnaardeplekinhetnetwerkwaardezehetbestebeantwoordkanworden.Wezettendaaromookinopeengezamenlijkedigitale‘MijnBibliotheek’-omgeving.

Dezeambitievereistdatallebibliotheekvoorzieningenopelkaarafgestemdzijntendienstevandeklant. De KBstreefterdanooknaardatuiteindelijkallepubliekebibliotheekvoorzieningeninenigevormdeelnemenaanditnetwerk,datgerichtisoppubliekewaardedoorgebruik.

De klant wordt verleid en geholpen om gebruik te maken van de bibliotheekcollectie-NederlandAllesstaatofvaltmetlezen.Indehuidigekennissamenlevingis80%vanhetwerkgerelateerdaanlezenenschrijveneniseengoedetaal-enleesvaardigheidonmisbaaromactieftezijnindemaatschappij.Decommissie-Cohen,diedemaatschappelijkefunctievanbibliothekenonderzocht,legtnietvoornietsdenadrukopdebijdragevandebibliotheekaandekennissamenleving,doorondersteuningvanleesbevorderingenenmediawijsheid.Leesbevordering,maarookbevorderingvanhetleesplezierzijndaarmeecentraleactiviteitenvandenationaledigitalebibliotheekinsamenwerkingmethetstelselvanbibliotheken.Samenbiedenwedienstenomlaaggeletterdheidtebestrijdenenmensentelerenbeterinzichttekrijgenindewaardevan(online)informatie(mediawijsheid).Bibliothekenbeperkenzichniettothetbeschikbaarstellenvaninformatie,maarhelpendeklanteruittehalenwaterinzitdoorordening,attenderingenuitleg.Ditgeldtvooralleklantenvandenationaledigitalebibliotheek,vanhetbredepubliektotdewetenschap.Vooralledoelgroepenzullenwedigitale,landelijkgefinancierdeactiviteitenopditterreinbinnenhetbibliotheekdomeinbijelkaarbrengenenwaarmogelijkintegreren.


De klant kan erop vertrouwen dat Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften en internationale wetenschappelijke publicaties duurzaam toegankelijk blijvenAlsbibliotheekmeteenlangegeschiedenisdraagtdeKBverantwoordelijkheidvoorgrotefysiekecollectiesensindshetmiddenvandejarennegentigookvoorgroeiendedigitalecollecties.Bibliotheekbetekentletterlijk‘bewaarplaatsvanboeken’enhoeweldefunctiesvandebibliotheekindeloopderjarenaanzienlijkverbreedzijnis‘bewaren’nogsteedseenkernfunctie.Alsdebibliotheekervoorwilzorgendatmensenvoortkunnenbouwenopalbestaandekenniseninformatie,danmoetdienogbeschikbaarenbruikbaarzijn.Daaromishetgaranderenvanduurzametoegangtotcollectieseencentraletaakvandenationalebibliotheek.InhetverlengdevandefysiekedepottaakbewaartdeKBdigitaleNederlandseboeken,krantenentijdschriften.DaarnaastwillenweeenrepresentatiefdeelvanhetNederlandseinternetbewaren(webarchivering).DegroeivanhetaanbodvanNederlandsee-boekenblijftvooralsnogachterbijdeverwachtingen,waardoorwenogaltijdveeloppapierverzamelen.Vooronzeeigencollectievormingisdigitaaldenorm,enwaarmogelijkstrevenweafbouwvandefysiekestroomnatengunstevande digitale.Wijzullendekomendejarenonsbeleidophetgebiedvandigitaleduurzaamheidaanscherpen.Wanneeronverhoopteenuitgevernietmeerkanleveren,moetdecontinuïteitvande(wetenschap-pelijke)informatievoorzieninggewaarborgdzijn.Hetgebruikvandenationaledigitalebibliotheekmoetookvoortoekomstigegeneratiesgewaarborgdblijven,zowelvoordeuniversitairegemeenschapalsvoorhetbredepubliek.Dezestrategischedoelstellingkandanookgezienwordenalsde‘back-up’van de nationale digitale bibliotheek.


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •2. Nationale en internationale samenwerking

De KBontwikkeltzichinsamenwerkingmetanderen.Omeffectiefteoperereninnetwerkenishetessentieelvoldoendevoelingtehoudenmetdebelangen,plannenenzorgenvananderespelersinhetnetwerk.DeKBspeeltverschillende–somsconflicterende–rollenindiversedomeinen.Ingrotelijnenzaldeafwegingaltijdindeeersteplaatsvanuitdeklantendepubliekewaardenvandebibliotheekwordengemaaktenvervolgensvanuitcontroleerbaarenefficiëntomgaanmetpubliekemiddelen.Webenoemenhieronderalseerstedetweenetwerkenwaarwedekomendejarenextrainzulleninvesteren:destelseltakenvoordeopenbarebibliotheken,enonderzoekensamenwerkingophetterreinvanduurzametoegang.Deafbeeldingoppagina19geefteenvisuelesamenvattingvanonzenationaleeninternationalecontext.

Stelseltaken openbare bibliothekenDeWetStelselOpenbareBibliotheekvoorzieningen(Wsob)geefteenvernieuwde,eigentijdsebasisvoorhetfunctionerenvanopenbarebibliothekenenvoordedigitaleontwikkelingenindesector.Dewetbrengtmeersamenhanginhetstelsel,ondermeerdoordecentraleregisseursrolvoordeKBengeefthiermeeinhoudaandeverantwoordelijkheidvandelandelijkeoverheid.Daarnaasthebbenooklokaleenprovincialeoverhedenverantwoordelijkhedenvoordeopenbarebibliotheekvoorzieningen.Dezebibliothekenwordenoverhetalgemeengefinancierdomeenspecifiekegroepmensen−meestalgeografischbepaald−tebedienen.DeKBheeftdeopdrachtjuistaandachttebestedenaandeonderwerpendiehetlokaleoverstijgenzoalseengemeenschappelijkeinfrastructuur,niet-geografischgebondendoelgroepenenhetaansturenvaninnovatie,kennisdelingenonderzoekindesector.Weziendaarmeeeendrieslaginhetstelsel:1.destelseltaken:regieenadvies,faciliterendeencoördinerendetakenendeaansturingvangrootschaligeprogramma’senprojectenvoorhethelebibliotheekstelsel,2.hetWsob-deelvandenationaledigitalebibliotheeken3.lokaalondernemerschapenlokalenetwerken.Insamenspraakmetdeanderebetrokkenen,debibliothekenzelf,deprovincialeserviceorganisaties(PSO’s),deVerenigingvanOpenbareBibliothekenenanderepartnersgevenweinvullingaandestelseltaken.Onderdeelvandiestelseltakenisdeuniformebenaderingvandeklantdoorbibliotheken.Dezeambitievereistdatallebibliotheekvoorzieningenopelkaarafgestemdzijntendienstevandeklant.De KBstreefterdanooknaardatuiteindelijkallepubliekebibliotheekvoorzieningeninenigevormdeelnemenaanditnetwerk,datgerichtisoppubliekewaardedoorgebruik.Wezettendaaromookinopeengezamenlijkedigitale‘MijnBibliotheek’-omgeving.Daarnaastkunnendenationalebibliotheekpas,diedoordeVerenigingvanOpenbareBibliothekenontwikkeldwordt,hetgezamen-lijkebibliotheek-beeldmerkendegezamenlijkeherkenbareaanwezigheidophetwebkrachtigemiddelenzijnomalsbibliothekeneenheiduittestralen.Metgrootschaligeprogramma’sondersteunendebibliothekensamenkinderenenvolwassenenominformatietebegrijpenenteverwerken.MetdeStichtingLezen,CPNB,StichtingLezenenSchrijvenenVOBwerkenweindelandelijkeLeescoalitiesamenomzoveelmogelijkrelevantepartijentebindenaandedoelstellingenvanhetleesbeleid.Met‘KunstvanLezen’,eensamen-werkingsverbandtussendebibliothekenendeStichtingLezen,is–voortbouwendopvelejarenleesbevorderingsbeleid–denodigeervaringopgedaanenzijnergunstigeresultatengeboekt.Succesvolleprogramma’s,dieaantoonbaareffecthebbenophetleespleziervankinderenzoalsdeBibliotheekopSchoolenBoekStartzullenwevoortzetten.DeKBcoördineertbovendiendevoorzieningenvoorpersonenmeteenleesbeperkingenstuurtzeaan.DeuitvoeringvindtmomenteelplaatsdoordeStichtingAangepastLezen,insamenwerkingmetdestichtingDediconendeCBB.


Eind2015isinallebasisbibliothekenhetprogrammaBoekStartingevoerd;eind2018wordt55%vandeNederlandsebaby’sviahunoudersbereikt.Daarnaastvoerteind201885%vandebasisbibliothekenhetBoekStartprogrammaindekinderopvanguit,waaraan45%vandekinderopvanginstellingeninhungebieddeelneemt.

Eind2018voert85%vandebasisbibliothekenhetprogrammaBibliotheekopSchooluit.Zobereikenwebinnenhetprimaironderwijsin201860%vandeleerlingen.Eind2018is25%vandebasisbibliothekengestartmetdeaanpakbinnenhetvoortgezetonderwijs(dBosVMBO) enbereikenwe25%vandeVMBO-leerlingen.

Vanaf2015ontwikkelenweeenaanpakBibliotheekopSchoolvoorHAVO en VWO(dBosHAVO/VWO).In2018heeft10%vandebibliothekendieaanpakgeïntroduceerdenbereiktdaarmee10%vandeHAVO/VWO-leerlingen.

Duurzame toegangDe KBbeheertdeeigenpapierencollectiesenonderhoudtze.Naastverantwoordelijkheidvoorheteigen erfgoed heeft de KBalindejaren’90deverantwoordelijkheidopzichgenomenvoorhetnationalegedrukteerfgoed.NainventariseringenprioriteringinsamenwerkingmethetveldenmetdewetenschapishetprogrammaMetamorfozetotstandgekomen,datgerichtisophetbehoudvanhetpapierenerfgoed.Velecollectiesvanuniversiteitsbibliotheken,openbarebibliotheken,museum-enarchiefbibliothekenzijngeconserveerd.Eenaantaljarengeledenisovergestaptnaardigitaliseringalsbehoudsstrategie,enisdefocusuitgebreidnaargeschrevenerfgoed(archieven).Indeperiode2015-2018wordtMetamorfozevoortgezetenzullenderesultatenbeschikbaarwordengesteldviaDelpher.

IndejarennegentignamdeKBalhetinitiatiefompublicatiesvangroteinternationaleweten-schappelijkeuitgeversdievanoorsprongNederlandszijn,zoalsElsevierenKluwer,duurzaamopteslaan.Degeografischeplaatsvanherkomstisimmers,zekervoorwetenschappelijkmateriaal,steedsminderrelevant.Westrevenernaarom95%vandeartikelendieindeNederlandse‘bigdeals’zijnopgenomenduurzaamopteslaanenindiennodigteleverenaandeelnemendebibliotheken.Daarnaastwillenweallee-tijdschriftenene-boekenuitdeDirectoryofOpenAccessJournalsenDirectoryofOpenAccessBooksopslaan.

DedigitalecollectiesdiedeKBindeafgelopentwintigjaarheeftopgebouwd,zijninveelgroteremateonderhevigaanvervaldandepapierencollectiesdieindetweehonderdjaardaarvoorbijeenzijngebracht.Wijgaanervanuitdatonzeklantenookdigitaleinformatieopdelangetermijnzocompleetmogelijkenzoauthentiekmogelijkwillengebruiken.DaaromneemtdeKB deel aan het (inter)nationaleonderzoekophetgebiedvandigitaleduurzaamheid.WijnemendeelaannationaaloverlegopditterreinbinnendeNCDD(NationaleCoalitievoorDigitaleDuurzaamheid).InternationaaloverleggenweenwerkenwesamenmetorganisatiesalsLIBER(hetEuropesesamenwerkingsverbandvanwetenschappelijkebibliotheken)enPortico(eengroteAmerikaansedigitaleopslagdienst).


Digitaleduurzaamheidvergtzoweltechnischslimmeenrobuustesystemenalsmedewerkersmetactuelekennisenvaardighedenopditgebied.

In2018hebbenweallepublicatiesuitofoverNederlanddiewehebben,ookduurzaamopgeslagen.Ditcertificerenwevolgensstap1inhetEuropesecertificeringsmodelDataSealofApproval.

In2018zijnalletijdschriftenuitdeDirectoryofOpenAccessJournals(DOAJ)opgeslagen.Ookbevathetdigitaalmagazijnin201895%vandeartikelenvande‘bigdeals’enkandieonsite[=inhetKB-gebouw]beschikbaarstellen;bijeentrigger eventkunnenwedezeleverenaanaangesloten bibliotheken.

Wijhalenin2015detienduizendsteNederlandsewebsitebinnen(harvesten),weslaandezeduurzaamopenstellenzezoopenmogelijkterbeschikking.Elkjaarwordenerduizendnieuwewebsitesaanhetwebarchieftoegevoegd.

Nationale en internationale samenwerking en onderzoekZowelEuropa(Horizon2020)alsNederland(topsectorenbeleid)sturenopcreatieveoplossingenvoormaatschappelijkeeneconomischeproblemenmetbehulpvanonderzoekeninnovatie.Decomplexiteitvandeontwikkelingenvraagtomeeninterdisciplinaireencreatieveaanpak.DeKB werktdaaromgraagsamenmetsterkenationaleeninternationalepartnersomgezamenlijktoteffectievereoplossingentekomenopalleterreinenwaaropdeKBactiefis.

InhetwetenschappelijkedomeinsluitenweaanoponderzoeksinfrastructurenzoalsCLARIAH,DARIAHenNederlab.WewerkenookindividueelsamenmetexterneonderzoekersophetgebiedvanDigitalHumanities;deresultatenkomeneveneenstengoedeaanhetbredepubliek.Inheterfgoeddomeinconcentrerenweonsophetbeterzichtbaar,bruikbaarenhoudbaarmakenvandebibliotheekcollectie-Nederland.MethetNationaalArchief,Beeld&GeluidendeRijksdienstvoorhetCultureelErfgoedzijnwijverantwoordelijkvoorhetNederlandserfgoed,respectievelijkophetterreinvanpublicaties,archieven,audiovisueelmateriaalenmuseaalenruimtelijkerfgoed.Dezepartijenvormensamen(metKNAW en DEN)hetNetwerkDigitaalErfgoed.Vanaf2015wordtdeNationaleStrategievoorzieningenDigitaalErfgoeduitgevoerdomhetgebruikvanNederlandsdigitaal erfgoed te vergroten. De KBonderschrijftdedoelstellingenvandezestrategie.Ditbetekentvoor de KBdekomendejarenactievedeelnameindegezamenlijkeprogrammalijnenrondzicht-baarheid(presentatie),bruikbaarheid(verbindingen)enhoudbaarheid(duurzaamheid).

WeblijveneenstrategischepartnervanEuropeana,datmenseneninstellingeninEuropaondersteuntomopnieuwemanierenomtegaanmethuncultureelerfgoed.WedragenbijaanTheEuropeanLibrary,dietoeganggeefttotdemetadataenfulltext-bestandeninbibliotheekcollectiesuitdeEuropesenationalebibliothekenenonderzoeksbibliotheken.


Lokaalblijvenwesamenwerkenmetdeinstellingendiemedegebruikmakenvanonsgebouw.MetMuseumMeermannotekendenweeind2013eenovereenkomst,waarinweaangeveneengezamenlijkcentrumvoorhetboektewillenopzettenbijMeermanno.Wevoereneenhaalbaarheids-onderzoekuitnaardelevensvatbaarheidendefinancieringvanditcentrum.BijeenpositiefresultaathebbenbeideinstellingendeintentieMeermannoonderdeverantwoordelijkheidvandeKB te brengen.

Indeonderzoeksomgevingontwikkelenofverkennenwejaarlijksminimaal10nieuweoplossingen.Erwordtminimaaléénnieuweoplossingperjaardaadwerkelijkingezetinonzedienstverlening.


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •3. Randvoorwaarden

IndekomendebeleidsperiodewordtdebegrotingvandeKBbijnaverdubbeld.Tegelijkertijdligtdebestedingvaneengrootdeelvandemiddelenalvast(bijvoorbeeldvoorpersonelekosten,huisvestings-enIT-kosten).Omtochveranderingtekunnenbewerkstelligenishetessentieeldatdezemiddelenenonzemedewerkersmeebewegenenbijdragenaandedoelstellingen.Datiseenprocesdatnietvanzelfgaat,maarzorgvuldiggestuurdmoetworden.Zondergemotiveerdeenprofessionelemedewerkersdiederuimtekrijgenomeffectieftezijn,kunnenweonzeambitiesnietrealiseren.ZonderrobuusteIT-infrastructuurdiegegrondisininformatiebeleid,zullenwenieteffectiefkunnenopereren.Enonsgebouwzalaangepastmoetenwordenaanveranderdeinzichtenoverwerkenendefunctievanbibliotheken.

Human Resource ManagementGroteveranderingenindeexterneomgevingvandeKBzoalsdedigitaliseringvandemaatschappij,de invoering van de Wsob en de integratie van SIOB,BNL en DBNL hebben grote gevolgen voor de KB alsorganisatie.Dezeveranderingenbetekenenaanpassingvanwerkzaamheden,opmanagement-niveau,opafdelingsniveauenophetniveauvandeindividuelemedewerkers.Voorallemedewerkersgeldtdathuncompetentiesvooralmoetenbijdragenaanhetwerkenineenveranderendeinterneenexterneomgeving.Datbetekentdatvaniedereenflexibiliteitgevraagdwordtendebereidheidomvanelkaarteleren.Kennisdelingiséénvandebelangrijkstemiddelenomsynergietebewerkstelligen.Erzalnietmeteenin2015eensamenhangendenieuweKB-organisatiekunnenzijn.Ineersteinstantiewillenwevooraldecontinuïteitvantakengaranderen,metbehoudvandekrachtvandeintegrerendeorganisaties.Erzullendekomendejarenveelinspanningenwordengevraagdvan‘oude’en‘nieuwe’KB-ersomvervolgenssynergietebereikentussen‘oude’en‘nieuwe’taken.Daarnaastzijnernatuurlijkcultuurverschillentussen‘oude’en‘nieuwe’KB-ersdiepastijdensdedaadwerkelijkeintegratieduidelijkzullenworden.Dezeverschillenerkennenensamenkomentoteennieuwe,doorallengedragencultuurzalvanuitdeorganisatiegoedebegeleidingvanhettransitieprocesvergen,waarinruimtewordtgebodenaanmedewerkersomdienieuwecultuurookzelfmedevormtegeven.

Omde‘nieuwe’organisatievormtegevenhebbenweeentransitieplanopgesteldwaarinondermeeraandachtisvoorwerkwijzenensamenwerking,cultuurenleiderschapsontwikkeling.Inheteerstekwartaalvan2016iseenevaluatievandeintegratievoorzien.Hetkandannodigzijnverdereaanpassingenaandeorganisatietedoenomdeuitvoeringvantakenteversterkenendesamen-werkingmetonzenetwerkpartnerstebevorderen.

2,5%vanhetpersoneelsbudgetvandeKBwordtbesteedaanscholing/opleiding/congresbezoek(verwervenenbehoudenvancompetentiesvoor de digitale bibliotheek).

IT-infrastructuur en informatiebeleidDetoekomstvandeKBisdigitaal,luiddedelangetermijnstrategieuit2011.DaaromwordtinditbeleidsplanITalsexplicieterandvoorwaardevoorsuccesbenoemd.Informatiebeleiddraagtzorg


voorhetoptimaallatenaansluitenvandeICT-voorzieningenbijdedoelstellingenvandeorganisatie.SchaalbaarenflexibelzijnkernbegrippenvanhetinformatiebeleiddatdeKBnodigheeft,meteenadequatetoepassingvanopenheidenveiligheid.DeontwikkelingenopIT-gebiedenwettelijkeverplichtingenvereisenookextraaandachtvoordigitaleveiligheid.HiervooriseenprogrammaVersterkenDigitaleVeiligheidingericht,datdekomendejarenuitgevoerdwordt.DedaadwerkelijkeintegratievandeIT-systemenvandeKBendievanBibliotheek.nliseengroteoperatie,waarvanweverwachtendatdiedehelekomendebeleidsperiodeinbeslagzalnemen.Omdieintegratiegoedtelatenverlopenwordteennieuwedoelarchitectuur–detebereikensituatie–voordeKBopgesteld.Daarinzullenbestaandeafhankelijkhedentussentechnischeinfrastructurenenapplicaties/dienstenzoveelmogelijkzijnopgeheven,enzalverdubbelingvansystemen,applicatiesenserviceszoveelmogelijkwordenvoorkomen.Tegelijkertijdwerkenweaandeuitvoeringvandeplateauplanning,dieaandearchitectuurgekoppeldisendeovergangnaardegewenstesituatiebeschrijft.Deverhoudingtussenlandelijkesystemen,systemenvanleveranciersaandeKBensystemenvanleveranciersaananderebibliothekenzalvoortdurendwordenafgestemd.Uitgangspunthierbijisdatdenationaleinfrastructuurgerichtzalzijnophetondersteunenvandedienstverleningvanbibliotheken,ennietgerichtzalzijnopdedienstverleningaanbibliotheken.

HuisvestingHetgebouwvandeKoninklijkeBibliotheekisgevestigdopeenA-locatienaastDenHaagCSendateertuithetbeginvandejaren’80.Naruimdertigjaarishetpandtoeaangrootonderhoud.Daarbijmoetendebrandveiligheidsvoorzieningenvoor1januari2016zijnaangepastaandeeisenvanhet‘Bouwbesluit2012’.Enbovendienmoethetpandin2020vrijvanasbestzijn,zoalsopgenomenisinde‘Bouwsteenkostenvanasbestinventarisatieen-saneringen’(Rijks-gebouwendienst2002).

ErisbeslotengelijktijdigmetdezeomvangrijkeonderhoudsoperatieshethelegebouwaantepassenaandehuidigeentoekomstigeeisendiewijendeanderehuurdersvanhetKB-gebouwstellenaandehuisvesting.WezijneenrenovatietrajectgestartinsamenwerkingmethetRijksvastgoedbedrijf(RVB) en de medehuurdersLetterkundigMuseumenRKDNederlandsInstituutvoorKunstgeschiedenis,omtekomentotverbeteringenvoordepublieksfunctie(dienstverlening),kantoorfunctieenopslagfunctie(magazijnen).Devoorbereidingenuitvoeringvanhetrenovatietrajectzullenindekomendeenvolgendebeleids-periodehunbeslagkrijgen.Leidendegedachteisdathetgebouwzichmeeontwikkeltmetdeveranderendeorganisatie.Ineenprimairdigitaletoekomst,waarbijdefysiekecollectie-dienstverleningzichvoornamelijkzalrichtenopbijzonderecollecties,zullendekantoor-enopslagfunctiesvanhetgebouwgroeientenopzichtevandefysiekedienstverlening.Daarnaastzalderepresentatievefunctievanhetgebouwmeernadrukmoetenkrijgen.

FinanciënDeveranderingenintakenenwerkzaamhedenhebbenconsequentiesvoordefinanciënendeplanning-&controlcyclus.DekadersvoordeKB-takenen-werkzaamhedenwerdentotnogtoegevormddoordeWHW,maarper2015zullenookdeWsobendeKaderwetZBOvantoepassingzijn.Wezullendeplanning-&controlcyclusaandezedriewettelijkekadersaanpassen.


DemeerjarenbegrotingwordtopgesteldrekeninghoudendmetdeopgelegdetaakstellingenvoorZBO’s(cumulatiefoplopendtot5,3%in2018)endefinanciëlekadersvanderijksbijdrage.

OnderstaandetabelgeeftdeverwachteontwikkelingvanderijksbijdragevoordeKBindekomendebeleidsperiodeweer.Eventuelepositieveresultatenzullenwetoevoegenaandebestemmingsreservehuisvesting.

Meerjarenontwikkeling Rijksbijdrage KB – periode 2015-2018

2015 2016 2017 2018Taken voortvloeiend uit WHW1 Rijksbijdrage normale bedrijfsvoering en projecten 45.947 45.159 44.359 43.933

Totaal meerjarenkader WHW 45.947 45.159 44.359 43.933

Taken voortvloeiend uit WSOB1 Stelseltaken & Digitale infrastructuur 21.400 21.400 21.400 21.4002 Leesgehandicapten 11.270 11.270 11.270 11.2703 Digitale Bibliotheek - Inkoop e content 8.000 9.200 10.600 12.200

Totaal meerjarenkader WSOB 40.670 41.870 43.270 44.870

Ontwikkeling Rijksbijdrage KB 2015-2018 86.617 87.029 87.629 88.803

NB:voorhetjaar2015heefthetministerievanOCWeenbedragvanM€2,3toegekendtercompensatievoor het verlies dat ontstaat door een negatief BTW-effect.De KBheeftnamelijkintegenstellingtotdestichtingBibliotheek.nlgeenrechtopvooraftrekBTW. Dezecompensatieisnognietinbovenstaandetabelverwerkt.


ColofonDe kracht van het netwerk, beleidsplan 2015-2018 Koninklijke BibliotheekiseenuitgavevandeKoninklijkeBibliotheek,DenHaag.Copyright©KoninklijkeBibliotheek,DenHaag,2014.

Redactieenbeeld:KoninklijkeBibliotheekBeeldomslag:KoninklijkeBibliotheek,JosUljeeOntwerpenopmaak:JokeMestdagh,AmsterdamDrukwerk:ZwaanPrintmedia,Wormerveer

Beleidsplan 2015-2018: de kracht van het netwerk

Documents

Transcript of Beleidsplan 2015-2018: de kracht van het netwerk