BELASTINGRECHT

Minor Financieel Advies en Ondersteuning, 2012-2013

1

BELASTINGRECHT

Blok 1

2

BELASTINGRECHT - LITERATUUR

• Inkomstenbelasting, theorieboek

• Inkomstenbelasting, werkboek

• Tip: Belastingalmanak van Elsevier

AGENDA BLOK 1 BELASTINGRECHT

• Week 1: H 1 en 2 • Week 2: H 4 (4.19 t/m 4.46) en H11• Week 3: H 3 en 4 (4.1 t/m 4.19)• Week 4: H 5 en 6• Week 5: H 7 en 9• Week 6: aangifte inkomstenbelasting• Week 7: aangifte inkomstenbelasting en

tentamentraining

HOOFDSTUK 1

Inleiding in het belastingrecht

5

DE PLAATS VAN HET BELASTINGRECHT IN HET NEDERLANDSE RECHTSTELSEL

6

FINANCIERING VAN DE OVERHEID

Belangrijkste doel belastingheffing:

Financiering van de overheid.

Nevendoelen:

Bereiken van sociaal / financieel / economische doeleinden

FINANCIERING VAN DE OVERHEID

• Inkomsten van de overheid 246 • Uitgaven van de overheid

270• Tekort 2011

24

• Bron: begroting 2011 (alle bedragen x 1 Mrd) http://www.prinsjesdag2011.nl/)

FINANCIERING VAN DE OVERHEID: INKOMSTENVia Belastingdienst Belastingen Sociale premies

• Volksverzekeringen • Werknemersverzekeringen

Niet via belastingdienst Overige inkomsten Retributies

INKOMSTEN VAN DE OVERHEID

• Indirecte belastingen 69 mrd• Directe belastingen 63 mrd• Premies 87 mrdVia belastingdienst 219 mrd• Andere inkomsten 27 mrd

- aardgasbaten- overheidsondernemingen- overheidsdeelnemingen

OPBRENGST INDIRECTE BELASTINGEN 68,7 MRD kostprijsverhogende belastingen:• Omzetbelasting (BTW) 41,6 • Accijnzen 11,3 • Belastingen van rechtsverkeer 3,0 • Belastingen op milieugrondslag 4,4 • Belastingen op Personenauto’s en

Motorrijwielen (BPM) 2,0 • Motorrijtuigenbelasting 3,6 • Invoerrechten 2,3 • Verpakkingenbelasting 0,3 • Overige indirecte belastingen 0,3

OPBRENGST DIRECTE BELASTINGEN, PREMIES EN NIET BELASTINGBATEN Belasting op inkomen, winst en vermogen. • Loon- en inkomstenbelasting 46,4 • Vennootschapsbelasting 12,4 • Dividendbelasting 2,6 • Erf- en schenkbelasting 1,5 • Kansspelbelasting 0,6

Premies• Volksverzekering 37,1• Werknemersverzekering 49,5

Niet-belastingontvangsten 27,4verkopen gasstaatsbedrijven/deelnemingeRetributies

FINANCIERING VAN DE OVERHEIDSUITGAVEN 270,1 MRD• Zorg

72,6• Sociale zaken, zekerheid en arbeidsmarkt 71,1• Onderwijs, cultuur en wetenschap

33,9• Gemeente- en provinciefonds

19,8• Infrastructuur en milieu/infrastructuur

12,0• Buitenlandse zaken/internationale samenwerking 11,9• Veiligheid en justitie

11,4• Nationale schuld (rente)

9,3• Defensie

7,9• Financien

7,1• Economische zaken, landbouw en innovatie 5,8• Binnenlandse zaken en koningkrijksrelaties 5,3• Overige begrotingen/uitgaven

3,9• Kas- transverschillen

- 1,9

PLAATS VAN HET BELASTINGRECHT

(Bijna) niemand betaalt graag belasting. De belastingwet “dwingt” de belastingplichtige mee te

werken aan de totstandkoming van belastingheffing.Belastingrecht, ook wel publiekrecht of dwingend recht

genoemd, regelt de verhouding tussen overheid en belastingbetaler.

Publiekrecht kenmerkt zich door dwingendrechtelijke verplichtingen en sancties bij niet nakoming van die verplichtingen.

TWEE STELLINGEN

• Stelling I: Ik mag blij zijn dat ik belasting moet betalen.

• Stelling II: ik vind het erg dat ik belasting moet betalen.

15

BEGINSELEN VAN BELASTINGRECHT

• Draagkrachtbeginsel• Profijtbeginsel• Beginsel van de minste pijn• Beginsel van bevoorrechte verkrijging

HET BOXENSTELSEL

17

Box 1: inkomen uit werk en woning (progressief tarief)

Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang (tarief 25%)

Box 3: inkomen uit sparen en beleggen (tarief 30% over 4%

verondersteld rendement)

BOX 1: WERK EN WONING• + Winst uit onderneming• + Belastbaar loon• + Belastbaar resultaat overige werkzaamheden• + Belastbare periodieke uitkeringen en

verstrekkingen• + Belastbare inkomsten eigen woning• + Negatieve uitgaven inkomensvoorzieningen• + Negatieve persoonsgebonden uitgaven• - Aftrek geen/geringe eigen woningschuld• - uitgaven inkomensvoorziening• - Persoonsgebonden aftrek ------------------------------------------------------------------- +/+ • Inkomen uit werk en woning• Te verrekenen verlies uit werk en woning------------------------------------------------------------------- -/-Belastbaar inkomen uit werk en woning

SUBJECT, OBJECT EN DRAGER VAN BELASTING

Belasting Subject Object Drager soortInkomstenbelasting

Natuurlijk persoon

Belastbaar inkomen

Natuurlijk persoon

Direct, tijdvak, aanslag

Loon belasting Werknemer inhoudings-plichtige

Belastbaar loon werknemer Direct, tijdvak,aanslag

Vennootschaps belasting

Lichamen Belastbaar bedrag

Lichaam Direct, tijdvak, aanslag

Omzet belasting Ondernemer Vergoeding Afnemer prestatie

Indirect (kostprijs verhogend) tijdvak, aangifte

Erf belasting Verkrijger verkrijging Verkrijger Tijdstip, aangifte

HOOFDSTUK 2Algemene bepalingen en raamwerk Wet IB 2001

20

RAAMWERK INKOMSTENBELASTING

• Subject inkomstenbelasting:

Natuurlijke personen (art. 1.1 IB)

a. inwoner van Nederland (art. 2.1 IB)

b. niet-inwoner van Nederland met Nederlands inkomen (art. 2.1. IB)

22

WOONPLAATS• Feitelijke omstandigheden omstandigheden

bepalen of een natuurlijke persoon in Nederland woont (art. 4 AWR)

• Woonplaatsficties:• naar buitenland, binnen jaar weer terug• diplomatenfictie

23

OBJECT INKOMSTENBELASTING (DRIE BOXEN)• Box 1 (art. 2.3)

belastbaar inkomen uit werk en woning. Tarief progressief. 2 tarieven: < 65 jaar en > 65 jaar

• Box 2 (art. 2.3)belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang. Tarief 25%

• Box 3 (art. 2.3)belastbaar inkomen uit sparen en beleggen. 4% van het vermogen wordt belast tegen 30%. Effectief tarief 1,2%

24

DRIE BOXEN (1)• Belasting wordt geheven over de inhoud van de drie boxen:

de heffingsgrondslag. De heffingsgrondslag wordt gedetailleerd in de wet inkomstenbelasting omschreven.

• Wat in een box tot de heffingsgrondslag behoort kan niet in de heffingsgrondslag van een andere box begrepen worden.

• Box arbitrageBij twijfel in welke box een inkomstenbestanddeel moet worden ingedeeld gaat box 1 voor aan box 2 en 3. Box 2 gaat voor box 3.

• Het tariefverschil tussen de boxen maakt het aantrekkelijk om bijvoorbeeld box 1 inkomen naar box 3 te schuiven. De wetgever heeft dit voorzien en heeft maatregelen getroffen.

25

DRIE BOXEN (2)Belasting wordt geheven zodra het inkomen “genoten” is. D.w.z. veelal op het eerste moment dat de belastingplichtige in juridische zin kan zeggen: het is van mij. In art. 3.146 IB zijn de genietingsmomenten opgesomd:- ontvangst- verrekend- ter beschikking gesteld- rentedragend- vorderbaar en inbaar

VRAAG 1

Jan heeft met een opdrachtgever de volgende afspraak: Jan declareert € 100 per gewerkt uur. Voor iedere 10 gedeclareerde uren krijgt Jan een uitkering in 2015 van € 50. Aan het eind van 2012 krijgt Jan de mededeling van zijn opdrachtgever dat 120 uren door hem gedeclareerd zijn en dat een recht van 12 x € 50 = € 600 is opgebouwd.

Is de € 600 door Jan genoten?

VRAAG 2

Jan (uit vraag 1) heeft een schuld bij P. Zij spreken af dat Jan 1 uur per week bij P werkt en dat daarmee de schuld is voldaan.

Is hier sprake van genieten?

VRAAG 3

Jan werkt op maandag 6 uur bij klant Q. Jan declareert altijd aan het eind van de maand. Als Jan thuiskomt, belt Q hem op en zegt dat het geld al voor hem klaar ligt en dat Jan het op kan komen halen.

Is deze 6 uur x uurtarief door Jan genoten?

29

DRIE BOXEN/3Inkomen kan in geld maar ook op andere wijze, in natura, genoten worden.

Natura inkomen wordt als regel tegen de waarde in het economisch verkeer in de belastinggrondslag opgenomen.

VRAAG 4

Jan krijgt als beloning voor zijn diensten 3 zakken wortelen en € 1.500. De zakken wortelen kosten € 50 p/s. Welk inkomen is genoten?

Katrien krijgt van haar werkgever het recht voor 31-12-2012 10 kaartjes voor de Efteling te kopen voor € 2,50 p/s. De kaartjes kosten normaal € 27,50 p/s. Het recht kan alleen worden uitgeoefend als Katrien op de besteldatum nog in dienst is van de werkgever. Welk inkomen is genoten?

TARIEVEN 2012 INCL. PREMIES BOX 1 VOOR EN NA 65 JARIGE LEEFTIJD

Inkomen box 1 < 65 >65

Van Tot % Max % Max

18.945 33,10 6.270 15,20 2.879

18.945 33.863 41,95 12.528 24,05 6.466

33.863 56.491 42,00 22.031 42,00 15.969

56.491 En verder 52,00 52,00

Het verschil in heffingspercentages wordt veroorzaakt doordat van personen ouder dan 65 geen premies AOW geheven wordt. >65 betalen wel premie ANW en AWBZ.

32

DRIE BOXEN• Box 1 inkomen * tarief = Belasting• Box 2 inkomen * tarief = Belasting• Box 3 grondslag* tarief = Belasting +• Verzamelinkomen Belasting• Af: Heffingskortingen• Af: Voorheffingen• Af: Voorl. Aanslagen

Te betalen/te krijgen

33

BELASTINGBEREKENING 2012 (1)• Box 1 inkomen € 45.000• Box 2 inkomen € 20.000• Box 3 grondslag € 3.000 • Heffingskortingen € 0 • Voorheffingen € 0• Voorl. Aanslagen € 0

Hoeveel belasting is verschuldigd/wordt teruggekregen indien: a. jonger dan 65 b. ouder dan 65

34

BELASTINGBEREKENING 2012 (2)• Box 1 inkomen € 45.000• Box 2 inkomen € 20.000• Box 3 grondslag € 3.000• Heffingskortingen € 3.500 • Voorheffingen € 6.500• Voorl. Aanslagen € -7.500 (al ontvangen)

Hoeveel belasting is verschuldigd/wordt teruggekregen indien: a. jonger dan 65b. ouder dan 65

35

HEFFINGSKORTINGEN (1)• Algemene heffingskorting• Arbeidskorting• Doorwerkbonus• Inkomensafhankelijke combinatiekorting• Ouderschapsverlofkorting

36

HEFFINGSKORTINGEN (2)• Alleenstaande-ouderkorting• Jonggehandicaptenkorting• Ouderenkorting • Alleenstaande-ouderenkorting• Levensloopverlofkorting

37

TOEREKENINGSREGELSToerekening tussen:• Ouders en hun minderjarige kinderen• partners onderling

38

PARTNERREGELINGFiscaal partnerschap• Gehuwden• Ongehuwd samenwonenden (onder bepaalde

voorwaarden)• Samenlevingsovereenkomst (van rechtswege)• Samen een kind hebben• Een van de partners een kind heeft en de ander dit kind

heeft erkend• Men als partners staan geregistreerd bij pensioenfonds• Men samen eigenaar is van een woning die als

hoofdverblijf dient

ENKELE BELANGRIJKE BEGRIPPEN (2)

• In belangrijke mate onderhouden van kinderen (art. 1.5 Wet IB) -> € 408 per kwartaal

• Lijfrente en pensioenregeling (art. 1.7 Wet IB)• Wederzijdse erkenning (art. 1.8 Wet IB 2001)

39