special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ,...

16
Nederlandse studenten kunnen best wat harder werken Voor het eerst hebben we vier generaties fiscalisten op de werkvloer Diederik Gosewehr (HR-directeur Mazars Nederland) Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit Rotterdam en fiscalist bij Allen&Overy LLP) Frans Duynstee, managing partner VMW Taxand (advocaten en fiscalisten) WERKEN IN DE 2012-2013 special

Transcript of special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ,...

Page 1: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

Nederlandse studenten kunnen best wat harder werken

Voor het eerst hebben we vier generaties fi scalisten op de werkvloerDiederik Gosewehr (HR-directeur Mazars Nederland)

Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs

Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit Rotterdam en fi scalist bij Allen&Overy LLP)

Frans Duynstee, managing partner VMW Taxand (advocaten en fi scalisten)

WERKEN IN DE

2012-2013special

fiscaliteit.indd 1 21-11-12 16:08

Page 2: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

Is mijn planning-en-controlcyclus effectief ingericht? Hoe kunnen

we de � nanciële positie van onze gemeente op een snelle manier

in beeld brengen? Waar lopen we risico’s in onze bedrijfsvoering?

Spelen deze vraagstukken ook in uw organisatie? Neem dan contact

op met Berenschot en laat u verrassen door onze brede expertise en

multidisciplinaire teams. Berenschot beheerst tal van methodieken,

concepten en instrumenten om organisaties te ondersteunen bij het

professionaliseren en optimaliseren van hun bedrijfsvoering.

Meer informatie? www.berenschot.nl

Wat vindt Berenschot?

fiscaliteit.indd 2 21-11-12 16:08

Page 3: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

inhoud

Verantwoording:

In september en oktober voerde Berenschot

samen met SDU Fiscaal voor het eerst een on-

afhankelijk arbeidsmarktonderzoek onder fisca-

listen uit. De onderzoeksresultaten geven een

beeld van actuele ontwikkelingen in arbeids-

voorwaarden en arbeidsomstandigheden, en

bieden fiscalisten een referentiekader. Daarnaast

wordt inzichtelijk hoe fiscalisten zich op hun ar-

beidsmarkt oriënteren. Er namen 455 fiscalisten

deel, afkomstig uit verschillende sectoren. Res-

pondenten konden op vrijwillig basis online

deelnemen aan het onderzoek.

Eerste onderzoek Werken in de fiscaliteitDe Nederlandse fiscalist, wat is dat voor iemand? Nog steeds vooral een man? Of is dat (snel) aan het veranderen? Wat verdient hij/zij? Heeft de laagconjunctuur gevolgen voor de beloning en de positie op de arbeidsmarkt? Als je de fiscalist diep in zijn hart kijkt, waar zou hij dan het liefste werken? In hoeverre is Het Nieuwe Werken een thema? Waar maken fiscalisten zich zorgen over? Wat vinden ze belangrijk en wat niet…

Deze en andere vragen zijn gesteld in het eerste onderzoek naar werken in de fiscaliteit. Het is een nationaal en onafhankelijk onderzoek dat met ingang van 2012 jaarlijks wordt gehouden door Berenschot en Sdu Uitgevers (onder meer NDFR, NTFR, Belastingzaken en Loonzaken). Deelnemers zijn in Nederland werkzame fiscalisten die op persoonlijke titel deelnamen. Het onderzoek vond online plaats in september en oktober 2012.

In deze special treft u de resultaten aan van het onderzoek. Een nadere inkleuring vindt plaats door interviews met in de praktijk werkzame fiscalisten, een hoogleraar belastingrecht en de HR-directeur van een accountants- en belastingadvieskantoor.

De resultaten geven een beeld van de stand van zaken en ontwikkelingen in werkend fiscaal Nederland. De uitkomsten bieden professionals een referentiekader en kunnen salarisonderhandelingen ondersteunen. Wij hopen dat ook ú uw voordeel met dit onderzoek kunt doen.

Berenschot en Sdu Uitgevers danken een ieder die aan het onderzoek deelnam.

Hans van der Spek (Berenschot) en Philip van Borselen (Sdu Uitgevers)

3 Eerste onderzoek Werken in de fiscaliteit

4 Interview met Sigrid Hemels ‘Ik ben kritisch op de politiek’

7 Analyse onderzoeksuitkomsten Werken in de fiscaliteit 2012

10 Interview met Diederik Gosewehr ‘Generatie F en de rechterhersenhelft’

14 Column Hans van der Spek ‘Blijf zitten waar je zit en verroer je niet’

Is mijn planning-en-controlcyclus effectief ingericht? Hoe kunnen

we de � nanciële positie van onze gemeente op een snelle manier

in beeld brengen? Waar lopen we risico’s in onze bedrijfsvoering?

Spelen deze vraagstukken ook in uw organisatie? Neem dan contact

op met Berenschot en laat u verrassen door onze brede expertise en

multidisciplinaire teams. Berenschot beheerst tal van methodieken,

concepten en instrumenten om organisaties te ondersteunen bij het

professionaliseren en optimaliseren van hun bedrijfsvoering.

Meer informatie? www.berenschot.nl

Wat vindt Berenschot?

3WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 3 21-11-12 16:08

Page 4: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

‘Ik ben kritisch op de politiek’

SIGRID HEMELS HOOGLERAAR BELASTINGRECHT ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM EN FISCALIST BIJ ALLEN&OVERY LLP:

4 WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 4 21-11-12 16:08

Page 5: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

interview

Politici willen in de krant komen. Daardoor buitelen

de wets voorstellen over elkaar heen. ‘De samen-

leving wordt gek van deze trial and error-wetgeving’,

constateert de hoogleraar.

aat niet de waan van de dag regeren. Je loopt dan het risico op slechte wetten die je na een paar jaar moet veranderen. De samen-

leving wordt gek van deze trial and error-wetgeving’. We praten met Sigrid Hemels over het fiscale beroep, maar ze steekt alvast van wal met iets dat haar duidelijk dwars zit. Enthousiast, goed formulerend, gezegend met de gave van het woord. ‘Ik ben kritisch op de politiek. Het lukt politici eenvoudigweg niet zich in te houden. Politici willen in de krant komen en daardoor buitelen de wetsvoorstellen over elkaar heen.’ Hemels is fiscalist bij Allen&Overy LLP en daarnaast hoogleraar belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Door die stortvloed van regels is de dynamiek in het fiscale vak sterk toege-nomen. Hemels vindt het één van de krachtigste trends. Nog zo’n ontwik-keling is de sterke opkomst van het gespecialiseerde kantoor. De kleine kan-toren richtten zich vroeger primair op de bakker en de slager om de hoek. De afgelopen jaren signaleert Hemels een toename van kleine kantoren die zich op een fiscale niche aan de top van de markt richten. Zij kunnen lagere prijzen rekenen dan de grotere kantoren. Ze zijn concurrent en partner tege-lijk, want de grotere kantoren zonder die specialisaties maken graag gebruik van de diensten van de nichekantoren. Een derde trend die de Rotterdamse hoogleraar ziet is de grotere interculturaliteit en verscheidenheid in de col-legebanken. Steeds minder is de fiscalist een blanke man. Partners met een hoofddoekje, het is slechts een kwestie van tijd.

Kwaliteit van communicatieHemels behaalde aan de Erasmus Universiteit in 1992 haar propedeuse kunst- en cultuurwetenschappen en in 1997 haar doctoraal fiscale econo-mie. Nu is ze daar hoogleraar. Vindt ze de studenten veranderd? ‘Nee en ja’, zegt ze. ‘Ik vond het zó leuk om te ontdekken dat de Rotterdamse onderne-mingsgeest er nog steeds is. De norm is om naast je studie allerhande andere dingen te doen. Het bruist aan de Erasmus Universiteit’. Wat ze daarente-gen wel sterk veranderd vindt is de wijze en kwaliteit van communicatie. ‘Ik krijg e-mails met ‘hoi’ als aanhef. Of ik ontvang midden in de nacht een e-mailtje met het verzoek bijgaand werkstuk de volgende dag om 14.00 uur te bespreken. Studenten zijn er aan gewend dat alles hier en nu gebeurt en

alles om hen draait’, aldus de hoogleraar belastingrecht. De kwali-teit van communiceren is voor Hemels niet zo maar een punt. Zo corrigeert ze taalfouten in tentamens. Met een goede reden vindt ze. ‘Het advies dat een fiscalist schrijft kan de klant waarschijnlijk inhoudelijk niet beoordelen. Dat hoeft ook niet, want daar heeft hij een deskundige voor ingehuurd. Het taalgebruik kan hij echter wel beoordelen. Een taalfout kan een op zich goed advies diskwali-ficeren.’ Het zijn de kleine dingen die vaak de doorslag geven. ‘Een student mailde mij met het e-mailadres ‘jellybaby 25’. Met zo’n e-mailadres kun je niet solliciteren. Het wordt als spam gezien, of je wordt niet serieus genomen. Neem een zakelijk e-mailadres, heb ik deze student daarom geadviseerd.’

Kwaliteit van de sollicitatieDe kwaliteit van de sollicitatie is nu ook in het fiscale vak een aan-dachtspunt. ‘De arbeidsmarktpositie van fiscalisten is nog steeds goed’, was één van de conclusies in SEO’s Monitor Jonge Fiscalisten. Maar dat was in 2010. De topstudenten hebben in 2012 nog steeds ruim voor hun afstuderen een baan. ‘De mindere goden hebben het nu moeilijker’, constateert Hemels. Aan de andere kant: werkloze fiscale studenten kent zij niet. Hoe dan ook, meer dan vroeger is het zaak meer uit de studie te halen. ‘Nederlandse studenten zien de studie vaak als iets dat je erbij doet. Ze kunnen best wat harder wer-ken. Ik vind het onverstandig dat de regering de langstudeerboete wil afschaffen. We zagen op de universiteit dat die werkte: een record aantal studenten studeerde afgelopen zomer af ’. £

L Partners met een hoofddoekje, het is slechts

een kwestie van tijd.

5WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 5 21-11-12 16:08

Page 6: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

Fiscaal volledig op de hoogteMet het Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht (NTFR)bent u op een toegankelijke wijze snel op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen het fiscale vakgebied. NTFR bevat wekelijks samenvattingen van arresten van de Hoge Raad en uitspraken van de gerechtshoven, rechtbanken en het Europese Hof van Justitie waaraan praktische commentaren zijn toegevoegd. Daarnaast ontvangt u dagelijks fiscaal nieuws in de NTFR Daily Mail.NTFR Beschouwingen is het bijbehorende blad waarin maandelijks een selectie van uitspraken en fiscaal nieuws uit NTFR wordt geplaatst in de context van de jurisprudentie en fiscale leerstukken.

Ervaar zelf de voordelen van NTFR en neem een proefabonnement van 3 maanden voor slechts €78,50 (excl. btw).

NTFR biedt u een voorsprong in kennis door:» Een wekelijks overzicht van uitspraken,

met samenvattingen en commentaren» Opinies van gezaghebbende auteurs» De e-mailnieuwsbrief NTFR Daily Mail» Maandelijkse verdieping in NTFR-Beschouwingen» Actuele wet- en regelgeving» Originele brondocumenten online

www.sdufiscaal.nl/ntfr

beschikbaar als:

Sdu-NTFR ADV A4 FC:Opmaak 1 21-11-12 15:42 Pagina 1

fiscaliteit.indd 6 21-11-12 16:08

Page 7: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

onderzoeksresultaten

B

Functienaam Gemiddelde leeftijd in jaren

Aantal jaren ervaring organisatie

Aantal jaren ervaring functie

Aantal jaren ervaring sector

Partner/vennoot 47,4 10,0 10,1 22,6

Senior belastingadviseur 43,0 8,6 6,2 18,3

Belastingadviseur 37,4 8,2 6,2 12,2

Junior belastingadviseur 29,2 4,3 2,8 5,5

Aangiftemedewerker 40,5 13,3 11,5 15,9

Belastinginspecteur 49,9 25,8 7,4 24,6

Bedrijfsfiscalist 39,1 4,5 3,6 11,6

%17van de fiscalisten maakt melding van verslechterde arbeidsvoorwaarden

lanke man van middelbare lee�ijd…De Nederlandse fiscalist is meestal een blanke man van

middelbare leeftijd: drie op de vier fiscalisten is man en de

gemiddelde leeftijd in het fiscale vak is 42 jaar. 59% van de

fiscalisten is ouder dan 40 (32% is 50+) en 13% is jonger dan 30. 16%

van de fiscalisten is starter.

De fiscalist werkt gemiddeld 16 jaar in de sector, 10 jaar in de betref-

fende organisatie en 7 jaar in zijn huidige functie. Hij is dus zowel

behoorlijk organisatievast als functievast. In tabel 1 staan voor de

verschillende soorten fiscalisten de gemiddelde leeftijd weergege-

ven en het aantal jaren ervaring in de organisatie, in de functie en

de sector.

Nederlandse fiscalisten zijn hoogopgeleid: 94% heeft een HBO-, WO-,

postdoctorale en/of MBA-studie gevolgd. Anders gezegd: in de fisca-

le praktijk kun je met andere dan deze papieren blijkbaar nauwelijks

aan de slag. Van de respondenten heeft 50% fiscaal recht gestudeerd

en 18% heeft een studie fiscale economie afgerond.

…wordt jonge vrouw met andere culturele achtergrondIs de fiscalist nu vooral een witte man van middelbare leeftijd, de

komende jaren zal dat veranderen. ‘Ik zie nu een versnelde instroom

van zowel vrouwen als mensen met een andere culturele achter-

grond’, zegt managing partner Frans Duynstee van het in Amster-

dam gevestigde VMW Taxand (advocaten en fiscalisten). Inmiddels

Werken in de fiscaliteit 2012

Wat beweegt de Nederlandse fiscalist anno 2012? Dit eerste onderzoek onder fiscalisten levert soms verrassende antwoorden op. Herkent u uzelf?

ANALYSE ONDERZOEKSUITKOMSTEN

Bron

gra

fieke

n en

tabe

llen:

Ond

erzo

ek W

erke

n in

de

fisca

litei

t, Be

rens

chot

en

Sdu

Uitg

ever

s, 20

12.

heeft al zo’n 30% van zijn medewerkers een andere cul-

turele achtergrond. Daarnaast zal door de veranderende

klantvraag ook de inhoud van het werk veranderen. ‘De

markt vraagt meer en meer allround adviseurs, die een

fiscaal advies weten te vertalen in mogelijke gevolgen

voor de klant’, constateert Duynstee. Deze trend wordt

onderschreven door fiscalist en manager belastingadvies

Jozé Van de Sande van Schipper OAZ, Accountants en Ad-

viseurs. ‘Klanten hebben door alle veranderingen heel veel

vragen. Waar staan we over vijf jaar?, willen ze van ons we-

ten. De fiscalist van de toekomst is iemand die gevraagd

én ongevraagd advies geeft’, zo verwacht Van de Sande.

Stijgende salarissen ondanks recessieWat verdienen in Nederland werkzame fiscalisten? Dat is

afhankelijk van functie, ervaring en waar men werkt (ad-

viesbureau, belastingdienst, bedrijfsleven). In tabel 3 staan

Tabel 1. Soorten fiscalisten: gemiddelde leeftijd en aantal jaren ervaring Top 5 meest voorkomende functies in de

fiscaliteit (%)

Belastingadviseur 14

Senior belastingadviseur 14

Partner/vennoot 12

Junior belastingadviseur 9

Bedrijfsfiscalist 5

Fiscaal volledig op de hoogteMet het Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht (NTFR)bent u op een toegankelijke wijze snel op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen het fiscale vakgebied. NTFR bevat wekelijks samenvattingen van arresten van de Hoge Raad en uitspraken van de gerechtshoven, rechtbanken en het Europese Hof van Justitie waaraan praktische commentaren zijn toegevoegd. Daarnaast ontvangt u dagelijks fiscaal nieuws in de NTFR Daily Mail.NTFR Beschouwingen is het bijbehorende blad waarin maandelijks een selectie van uitspraken en fiscaal nieuws uit NTFR wordt geplaatst in de context van de jurisprudentie en fiscale leerstukken.

Ervaar zelf de voordelen van NTFR en neem een proefabonnement van 3 maanden voor slechts €78,50 (excl. btw).

NTFR biedt u een voorsprong in kennis door:» Een wekelijks overzicht van uitspraken,

met samenvattingen en commentaren» Opinies van gezaghebbende auteurs» De e-mailnieuwsbrief NTFR Daily Mail» Maandelijkse verdieping in NTFR-Beschouwingen» Actuele wet- en regelgeving» Originele brondocumenten online

www.sdufiscaal.nl/ntfr

beschikbaar als:

Sdu-NTFR ADV A4 FC:Opmaak 1 21-11-12 15:42 Pagina 1

7WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 7 21-11-12 16:08

Page 8: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

Vast jaarsalaris Totaal salaris Salarisstijging in %

Functienaam marktconform spreiding marktconform spreiding Afgelopen jaar Komend jaar

Partner/vennoot € 90.400 € 64.800- € 109.200 € 96.000 € 65.000- € 113.400 3.7 4.1

Senior belastingadviseur € 79.060 € 66.600- € 91.600 € 80.968 € 66.600- € 95.400 3.6 2.3

Belastingadviseur € 53.211 € 46.200- € 63.800 € 55.554 € 47.100- € 65.900 5.6 4.0

Junior belastingadviseur € 38.524 € 32.400- € 47.700 € 38.524 € 32.400- € 47.700 6.8 6.6

Aangiftemedewerker € 43.072 € 40.900- € 52.200 € 43.072 € 40.900- € 52.200 1.0 2.1

Belastinginspecteur € 76.972 € 63.400- € 86.500 € 76.972 € 63.400- € 86.500 0.4 0.5

Bedrijfsfiscalist € 82.134 € 70.600- € 107.000 € 91.084 € 74.100- € 117.300 4.0 3.7

Het allerbelangrijkste voor je inzetbaarheid op de lange termijn is een goede balans tussen werk en privéJozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs

de salarissen voor een aantal veel voorkomende functies.

Daaruit blijkt dat de partner/vennoot met een totaal bruto

jaarsalaris van € 96.000 in 2011 het meest verdient. Opval-

lend is hier de grote spreiding (uitkomsten uit het onder-

zoek gelegen tussen het 25e en 75e percentiel) in de salaris-

hoogte: van € 65.000 tot € 113.400. Op twee in de lijst van

best betaalde banen in de fiscaliteit staat de bedrijfsfiscalist

met een bruto jaarsalaris van € 91.084. Ook hier is de sprei-

ding groot, maar minder groot dan die bij de beloning van

de partner/vennoot. Het bruto jaarsalaris van een Neder-

landse belastinginspecteur bedroeg € 76.972 in 2011. Dat

ligt zo’n € 4.000 onder dat van een senior belastingadviseur

bij een adviesbureau.

Nemen we de arbeidsvoorwaarden (in de breedste zin

van het woord) onder de loep, dan geeft 17% van de res-

pondenten aan dat die zijn verslechterd. 14% vindt ze juist

verbeterd. De overgrote meerderheid maakt melding van

gelijk gebleven arbeidsvoorwaarden. Opvallend is dat alle

soorten fiscalisten er vorig jaar financieel op vooruit gingen.

De junior belastingadviseur met 6,8% het meest en de be-

lastinginspecteur met 0,4% het minst. Van de fiscalisten die

bij de Belastingdienst werken vindt een relatief hoog per-

centage de arbeidsvoorwaarden verslechterd. Voor 2013

wordt voor alle functies een salarisstijging verwacht.

Bonussen en winstuitkeringenOok in de fiscaliteit wordt met bonussen en winstuitkerin-

gen gewerkt, maar zeker niet bij alle organisaties en ook

niet in alle sectoren. Binnen de rechtelijke macht en de Be-

lastingdienst worden ze niet toegepast.

Het vaakst worden bonussen gebruikt in de advocatuur:

67% van de respondenten uit deze hoek zegt een bonus

te ontvangen. Bij de fiscalisten in het bedrijfsleven en bij

de fiscale adviesbureaus is dat respectievelijk 57% en 36%.

Die bonus is (gemiddeld over alle functies) in 31% van de

gevallen afhankelijk van individuele prestaties, bij 13% van

de organisaties van collectieve prestaties en bij 56% van

de gevallen van beide soorten prestaties. VMW Taxand in

Amsterdam is één van de kantoren die bonussen uitkeren.

Tabel 3. Salarissen in de fiscaliteit 2012

Bron

gra

fieke

n en

tabe

llen:

Ond

erzo

ek W

erke

n in

de

fisca

litei

t, Be

rens

chot

en

Sdu

Uitg

ever

s, 20

12.

Kan een jonge fiscalist daar één tot twee maandsalarissen extra ver-

dienen, de ervaren fiscalist die goed presteert kan vier tot vijf maand-

salarissen extra opstrijken.

De collectieve winstuitkering is een stuk minder populair dan de bo-

nus: 33% van de advocatenkantoren zegt er gebruik van te maken,

21% van de bedrijven en 12% van de fiscale adviesbureaus.

De verdwijnende leaseautoVooral bij de fiscale adviesbureaus is de leaseauto een belangrijke

secundaire arbeidsvoorwaarde: 57% van de respondenten bij deze

bureaus zegt een leaseauto te hebben, tegen 44% van de bedrijfsfis-

calisten en 13% van de fiscalisten bij advocatenkantoren. De lease-

auto als secundaire arbeidsvoorwaarde is minder vanzelfsprekend

dan vroeger. VMW Taxand werkt met een mobiliteitsbudget in plaats

van een leaseauto. Zeker in steden met hoge parkeertarieven en de

8 WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 8 21-11-12 16:08

Page 9: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

onderzoeksresultaten

eeuwige strijd om een parkeerplek het overwegen waard. Managing

partner Duynstee van dit bureau ziet dat de jonge generatie door de

OV-jaarkaart gewend is geraakt aan openbaar vervoer. Ze combine-

ren openbaar vervoer met fiets of scooter en hebben aan de rand van

de stad een tweedehands auto staan voor het weekend.

Stevige organisatiesDe meeste fiscalisten werken bij een accountants- en belastingad-

vieskantoor (42%) of een belastingadvieskantoor (25%). 23% van

alle Nederlandse fiscalisten vindt emplooi in Noord-Holland, 18% in

Zuid-Holland en 16% in Noord-Brabant. Qua fiscale werkgelegen-

heid volgen de andere provincies op afstand. In Flevoland en Dren-

the zijn de fiscalisten het dunst gezaaid. In elk van beide provincies

werkt slechts 1% van de Nederlandse fiscalisten.

Wat opvalt is dat fiscalisten werken bij organisaties die reeds geruime

tijd bestaan: 59% van alle fiscalisten werkt bij een organisatie die lan-

ger dan 20 jaar bestaat. 38% bij een organisatie die al meer dan een

halve eeuw bestaat. Eén op de tien werkt bij een organisatie die jon-

ger is dan vijf jaar.

Positie op de arbeidsmarktVoor het vierde jaar op rij laat de Nederlandse economie geen of

nauwelijks groei zien. In hoeverre beïnvloedt de laagconjunctuur de

positie van fiscalisten op de arbeidsmarkt? Uit het eerste onderzoek

‘Werken in de fiscaliteit’ komt een diffuus beeld naar voren. Zes op

de tien fiscalisten menen dat hun positie op de arbeidsmarkt niet

is veranderd. Twee op de tien geven aan dat die is verslechterd en

een zelfde aantal vindt dat ze juist sterker staan op de arbeidsmarkt.

Opvallend veel advocaten en medewerkers van de Belastingdienst

vinden dat hun positie op de arbeidsmarkt is verslechterd.

Was het lange tijd zo dat de arbeidsmarkt voor fiscalisten gespan-

nen was (vraag naar mensen groter dan het aanbod), inmiddels lijken

vraag en aanbod beter in de pas te lopen. Maar regionale verschillen

blijven er. Van de Sande van Schipper OAZ, Accountants en Fiscalis-

ten zit naar eigen zeggen in Zeeland ‘te springen’ om fiscalisten. Jon-

ge mensen uit die provincie gaan in Tilburg of Rotterdam studeren

en blijven daar vervolgens hangen. Terug naar Zeeland willen ze niet.

Daarentegen is het voor een kantoor als VMW Taxand in Amsterdam

momenteel niet moeilijk om aan mensen te komen.

Gezocht: beter betaald werk20 op de 100 fiscalisten zeggen op zoek te zijn naar ander werk. Verre-

weg het grootste deel (86%) zoekt dat andere werk binnen de sector.

Waar werken de Nederlandse fiscalisten?

Belastingdienst7%Accountantskantoor

42%

Belastingadvieskantoor 25%

Rechtelijke macht 1%

Bedrijfsleven12%

Anders10%

Advocatuur3%

Waarom is 20% van de fiscalisten op zoek naar een andere

baan? De top 3 van belangrijkste redenen ziet er als volgt

uit (percentage van de respondenten):

• hoger salaris (55%)

• meer ontwikkelingsmogelijkheden (52%)

• betere sfeer (38%).

Redenen die minder vaak worden genoemd zijn: dichter bij

huis werken, meer promotiekansen en betere secundaire

arbeidsvoorwaarden.

Het Nieuwe Werken: hype of realiteit?Flexibel werken qua tijd en plaats, dat is in een notendop

‘Het Nieuwe Werken’. Flexibele werktijden, flexibele werk-

plekken en natuurlijk flexibele mensen. Werken waar en

wanneer dat het beste uitkomt, met dank aan de informa-

tie- en communicatietechnologie. Hoe sterk is de trend van

Het Nieuwe Werken binnen het fiscale vak?

74% van de respondenten vindt het belangrijk flexibel en

werkplekonafhankelijk te werken, zo blijkt. Acht van de

tien ondervraagde fiscalisten zeggen hun werktijden flexi-

bel in te mogen delen. Maar (in hoeverre) doen ze dat ook?

Uit het onderzoek blijkt dat 80% van de fiscalisten van huis

uit kan werken. Echter, 84% van hen doet dat minder dan

één dag per week.

Laptop, tablet en gsm zijn belangrijke instrumenten om

flexibel werken mogelijk te maken. 57% van de fiscalisten

heeft een laptop, 18% beschikt over een door de werkge-

ver ter beschikking gestelde tablet. Wel zijn er veel meer

fiscalisten met een tablet, maar die hebben hem zelf aan-

geschaft. Er zijn maar weinig werkgevers die de werknemer

toestaan om met eigen tablet of laptop op de zaak te wer-

ken. Op die manier werken staat bekend als BYOD, Bring

Your Own Device. 73% van de respondenten zegt dat zij

Lees verder op pagina 12

5fiscalisten is op zoek naar een andere baan

1 op de

9WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 9 21-11-12 16:08

Page 10: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

‘Generatie F en de rechter-hersenhel�’

DIEDERIK GOSEWEHR HRDIRECTEUR MAZARS NEDERLAND

10 WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 10 21-11-12 16:08

Page 11: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

interview

De nieuwe generatie fiscalisten is anders.

Op zoek naar de verbinding. Op de

rechter hersenhelft wordt een groter beroep gedaan.

oor het eerst hebben we vier generaties fiscalisten op de werkvloer’, constateert Diederik Gosewehr, HR-directeur

van Mazars Nederland (accountants, fiscalisten en management consultants). Baby boomers, generatie X, generatie Y en generatie Einstein, allen fiscalisten, maar ze staan anders in het leven. Neem generatie Einstein - de generatie die alles met een ‘I’ er voor heeft - die in de eerste plaats op zoek zou zijn naar betekenisvol werk. Het is koffiedikkijkerij welke generatie daarna komt. Maar Gosewehr weet wel hoe de nieuwe generatie fiscalisten er uit ziet. Die genera-tie is op zoek naar de verbinding, naar collega’s en naar klanten. We komen in een tijd waarin we de rechter hersenhelft adequaat moeten leren gebruiken’, aldus de HR-directeur. Rechts stuurt onze inspi-ratie en creativiteit aan. De linker hersenhelft is die van de analyse en de ratio.

Voldoende instroomMazars heeft een grote fiscale praktijk. In Nederland werken voor het wereldwijd actieve bedrijf in totaal 650 mensen, waarvan 174 fiscalisten. Aan Gosewehr de taak om voor voldoende instroom te zorgen. Gemakkelijk is dat niet gezien de grote wervingskracht van de Big Four, maar zeker niet onmogelijk. ‘We kijken goed of iemand een bewuste keuze voor Mazars maakt, voor een organisatie met onze omvang: groot genoeg om professioneel te kunnen werken, maar ook klein genoeg om dicht tegen de klant aan te zitten’, aldus Gosewehr. Door de laagconjunctuur is de arbeidsmarkt voor fisca-listen veranderd. Omzet en winst uit accountancy en fiscale dienst-verlening staan onder druk. De vraag naar fiscalisten daalt, terwijl het aanbod op peil is gebleven. Organisaties als Mazars kunnen dus de krenten uit de pap pikken. Het bedrijf werkt met drie recruiters die de verschillende sociale media inzetten om fiscalisten te werven.

Dat is effectief én efficiënt, heeft de ervaring geleerd. ‘De tijd van het adverteren in faculteitsbladen als suc-cesfactor is voorgoed voorbij’, stelt Gosewehr vast.

Cultureel probleemDie instroom van jong talent, hoe ziet die eruit? Meer mannen dan vrouwen? ‘Nee, juist omgekeerd’, zegt Gosewehr. Vanaf de campus stromen nu bij Mazars meer vrouwelijke fiscalisten dan mannen in. En van de 174 fiscalisten is precies de helft vrouw. Echter, op ma-nagementniveau zijn de vrouwen veel minder te vin-den. Met het spreekwoordelijke glazen plafond heeft dat weinig te maken. Veeleer is het een cultureel pro-bleem en een gevolg van de mindset van vrouwen. De HR-directeur van Mazars vindt het ‘jammer’ dat er ook in zijn organisatie zo weinig vrouwen aan de top zitten: van de 51 partners zijn er slechts twee vrouw. Teams van mannen én vrouwen zijn namelijk beter, weet hij. Het goede nieuws is wel dat de twee vrouwen in de top fiscalisten zijn. £

V De vraag naar fiscalisten daalt,

terwijl het aanbod op peil is gebleven.

11WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 11 21-11-12 16:08

Page 12: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

door hun werkgever niet in staat worden gesteld met ei-

gen apparatuur te werken.

Kortom: flexibel werken moet kunnen in het fiscale vak,

maar of het ook een duidelijke trend is valt te betwijfelen.

De HR-directeur van een grote accountancy- en adviesor-

ganisatie betitelt Het Nieuwe Werken als een ‘hype’. ‘We

worden echt niet allemaal zzp-ers. Mensen blijven verbin-

ding zoeken’, verwacht hij. Het Nieuwe Werken neemt mo-

gelijk zelfs af in het huidige tijdsgewricht omdat de filedruk

lager is geworden.

Managing partner Duynstee van VMW Taxand ziet dat flexi-

biliteit zowel voor de werknemer als de werkgever steeds

belangrijker wordt. Een toenemend aantal mensen wil

parttime werken. Samenwerking is daardoor meer dan ooit

een belangrijk thema. Want hoe organiseer je die samen-

werking tussen al die in– en uitvliegende mensen? ‘Door

de flexibilisering in het fiscale vak verandert de functie van

het kantoor. Dat wordt veeleer een plek om samen te ko-

men, dan om te werken’, ziet Duynstee.

Balans tussen werk en privé ‘Natuurlijk moet je voor je employability je vakkennis op

peil houden, maar het allerbelangrijkste voor je inzetbaar-

heid op de lange termijn is een goede balans tussen werk

en privé’, meent Van de Sande van Schipper OAZ, Accoun-

tants en Adviseurs. Een goede balans vinden en houden is

gemakkelijker gezegd dan gedaan, weet zij uit ervaring.

Ze runt niet alleen de fiscale praktijk in Zierikzee, maar ook

wegens onderbezetting die in Middelharnis. Niet alleen

voor deze fiscalist is de balans tussen werk en privé een is-

sue: 16% van de fiscalisten zegt tussen deze beide werel-

den geen goede balans te hebben.

Mogelijk wordt het vinden van de juiste balans tussen werk

en privé nog lastiger omdat ze voor jongere generaties

fiscalisten steeds meer in elkaar lijken over te lopen. Een

jonge fiscalist verlaat ’s middags vroeg kantoor om zijn of haar kind

op te halen en samen quality time door te brengen om tot laat in de

avond te werken aan een advies. ‘Die flexibiliteit zit in de genen van

generatie Einstein, de jongste generatie op de werkvloer’, consta-

teert managing partner Duynstee van VMW Taxand.

Social media: zakelijk LinkedIn, privé FacebookLinkedIn, Twitter, Facebook, Googleplus, kortom: social media. In be-

paalde sectoren werden ze direct omarmd en worden ze inmiddels

flink benut. Denk aan de reclame- en marketingwereld. Hoe populair

zijn ze onder fiscalisten? Uit dit allereerste onderzoek naar werken

in de fiscaliteit blijkt dat 73% van de fiscalisten social media zakelijk

inzet. LinkedIn staat duidelijk bovenaan: 96% van de fiscalisten zegt

dit instrument te gebruiken. Twitter en Facebook volgen op afstand

met respectievelijk 31% en 17%. Googleplus wordt door fiscalisten

nauwelijks zakelijk gebruikt.

Qua privégebruik liggen de kaarten anders. 85% van de Nederlandse

fiscalisten zegt Facebook te gebruiken, 51% LinkedIn, 26% Twitter en

5% gebruikt Googleplus. Duynstee van VMW Taxand verwacht dat

het gebruik van social media verder zal toenemen. ‘Wat voor mijn

generatie de telefoon is, zijn social media voor jongere mensen’, stelt

hij vast. Door de instroom van jonge mensen in het fiscale vak kan

het dus niet anders dan dat de penetratie van social media verder

toeneemt.

Belastingdienst populairste werkgeverAls de fiscalist op dit moment zijn werkgever zou mogen kiezen,

welke organisatie is dan eerste keuze? Duidelijk op 1 staat de Belas-

tingdienst, op enige afstand gevolgd door de rechtelijke macht op 2

en BDO Belastingadviseurs op 3. De Big Four treffen we aan op plaats

4 (Ernst&Young), 6 (PwC) en 7 (Deloitte en KPMG Meijburg & Co).

De achterliggende redenen voor de nummer 1 positie van de Belas-

tingdienst en de nummer 2 positie van de rechtelijke macht zijn on-

bekend (respondenten binnen de Belastingdienst zijn niet overver-

tegenwoordigd in het onderzoek). Zijn daar meer ontwikkelingsmo-

gelijkheden? Hebben fiscalisten in onzekere economische tijden een

voorkeur voor een stevige overheidsorganisatie? En/of, is een aantal

jaar ervaring bij de Belastingdienst uitstekend voor de employability

in de advieswereld? Mogelijk kan het volgende onderzoek naar wer-

ken in de fiscaliteit daar meer over vertellen. Wat wel uit dit onder-

zoek blijkt, is dat de meeste respondenten die de Belastingdienst hun

eerste keuze noemen, op dit moment bij een advieskantoor werken.

%73van de fiscalisten gebruikt social media zakelijk

Welke organisatie is uw eerste keus? %

1 Belastingdienst 18,4%

2 Rechterlijke macht 8,5%

3 BDO Belastingadviseurs 7,9%

4 Ernst & Young 5,7%

5 Onderwijs: wetenschappelijk 5,4%

6 PwC 5,1%

7 Deloitte 4,7%

7 KPMG Meijburg & Co 4,7%

8 Accon AVM Adviseurs & Accountants 4,4%

9 Mazars 3,5%

10 Baker Tilly Berk 3,2%

10 Loyens & Loeff 3,2%

Top 10 meest populaire werkgevers

Bron

gra

fieke

n en

tabe

llen:

Ond

erzo

ek W

erke

n in

de

fisca

litei

t, Be

rens

chot

en

Sdu

Uitg

ever

s, 20

12.

12 WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 12 21-11-12 16:08

Page 13: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

onderzoeksresultaten

Door de fl exibilisering in het fi scale vak verandert de functie van het kantoorFrans Duynstee, managing partner VMW Taxand (advocaten en fi scalisten)

Education permanente: veel studie (en een hoge eigen bijdrage…)Een leven lang leren is een conditio sine qua non om goed te kunnen

functioneren in het fi scale vak. De cijfers spreken boekdelen. 83%

van de respondenten heeft het afgelopen jaar een training, oplei-

ding of cursus op het vakgebied gevolgd. In drie van de vier gevallen

ging het om het vergroten van de vakkennis, terwijl in één op de vier

gevallen sprake was van het (verder) ontwikkelen van competenties

(vaardigheden). 52% van de fi scalisten die een opleiding volgde zegt

het afgelopen jaar meer dan 60 uur aan studie te hebben besteed.

Eén op de zeven fi scalisten die het afgelopen jaar aan de blijvende in-

zetbaarheid werkte, heeft aan de fi nanciering daarvan bijgedragen.

Van die groep zegt de helft een eigen fi nanciële bijdrage van meer

dan 75% te hebben geleverd. Gedwongen door de laagconjunctuur

zullen mogelijk meer werkgevers een bijdrage aan hun werknemers

vragen voor (bij)scholing.

Waar fi scalisten (niet) wakker van liggenNothing is certain but death and taxes, luidt een bekend gezegde

in het fi scale vak. Voor fi scalisten zou altijd werk zijn. Ongetwij-

feld waar, maar de laagconjunctuur laat ook de fi scaliteit niet on-

beroerd. ‘Veel werk is transactie gerelateerd. Minder transacties

betekent ook minder werk’, zegt Duynstee van VMW Taxand. Ook

bij zijn organisatie staat de omzet door de laagconjunctuur onder

druk.

Als fi scalisten ergens van wakker liggen is dat van het voortduren

van de recessie. Een cluster van andere zorgen hangt daarmee sa-

men: bezuiniging op de arbeidsvoorwaarden, bevriezing

van het salaris en een afname van de klantvraag.

Maar vergeleken met andere beroepsgroepen hangt de

vlag er misschien nog niet zo slecht bij. Een vacaturestop

is volgens de respondenten nauwelijks een issue en zorgen

over concurrentie door zzp-ers, werknemers uit andere lan-

den of collega’s maakt men zich niet.

Wat fi scalisten (on)belangrijk vindenFiscalisten staan anders in het leven dan bankiers en top-

managers. Zoveel wordt duidelijk uit dit eerste onderzoek

naar werken in de fi scaliteit. Aandelenopties en winstde-

lingsregelingen vindt men minder belangrijk dan oplei-

dingsmogelijkheden en loopbaanmogelijkheden. Die bei-

de laatstgenoemde onderwerpen worden qua belangrijk-

heid op de voet gevolgd door: bedrijfsreputatie, fl exibele

werktijden en baanzekerheid. £

Onderwerp geen zorgen

weinig zorgen

veel zorgen

Bijblijven met kennis en competenties 42 45 13

Onvoldoende budget om doelen te bereiken

27 47 26

Voortduren economische recessie 9 46 45

Bezuiniging op arbeidsvoorwaarden 23 42 35

Bevriezing salaris 22 45 33

Reorganisatie of ontslag 40 45 15

Vacaturestop 51 37 12

Concurrentie door zzp-ers 58 36 6

Eigen leeftijd en concurrentie van (nieuwe)collega’s

52 40 8

Concurrentie door werknemers uit andere landen

68 29 3

Afname klantvraag 23 46 31

Onderwerpbelangrijk

enigszins belangrijk

on-belangrijk

Ontvangen aandelenopties 4 13 83

Deelname in winstdelingsregeling 29 32 39

Ruimte voor ondernemerschap 45 28 27

Bedrijfsreputatie 68 26 6

Flexibele werktijden 66 29 5

Telewerkmogelijkheden 55 33 12

Minder werkdruk 35 44 21

Beschikbaarheid nieuwe technologie 60 32 8

Opleidingsmogelijkheden 78 21 3

Loopbaanmogelijkheden 71 22 7

Minder fi lekilometers 37 34 29

Baanzekerheid 63 28 9

Belangrijk dan wel onbelangrijk voor de tevredenheid

in het werk (%)

Waar maken fi scalisten zich geen of juist veel zorgen over? (%)

13WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 13 21-11-12 16:08

Page 14: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

onderzoeksresultaten colofon

Werken in de fiscaliteit

Special naar aanleiding van

het onderzoek ‘Werken in de

fiscaliteit’ uitgevoerd door

Berenschot in samenwer-

king met Sdu Uitgevers.

Redactie

Freek Andriesse,

Annemiek Zwaan

Fotografie

Jody van der Kwaak,

Anja Robertus

Uitgever

Philip van Borselen

Vormgeving & Lithografie

Corine Voogt

Druk

DeltaHage, Den Haag

Redactieadres

Sdu - Werken in de fiscaliteit

t.a.v. Annemiek Zwaan

Postbus 20025

2500 EA Den Haag

Telefoon (070) 378 04 36

www.sdufiscaal.nl

Hoewel deze special

zeer zorgvuldig wordt

samen gesteld kunnen de

betrokkenen bij de samen-

stelling en uitgave geen

aansprakelijkheid aanvaarden

voor eventuele onjuistheden

of onvolledigheden.

© 2012 Sdu Uitgevers,

Den Haag

Overnemen of vermenig-

vuldigen van (gedeelten van)

de inhoud van deze special

uitsluitend na schriftelijke

toestemming van de uitgever.

at lijkt wel haast het credo van wer-

kend Nederland. De economische

teruggang, de val van het kabinet

Rutte I en de daarop volgende wolk

van (voorgenomen) maatregelen hebben het

gevoel van onzekerheid versterkt. Uit het trend-

onderzoek, dat Berenschot jaarlijks onder HR-

professionals uitvoert, kwam naar voren dat het

organisaties, in vergelijking met vorig jaar, minder

moeite lijkt te kosten om mensen te behouden.

Het aantal respondenten van het onderzoek wer-

ken in de fiscaliteit dat aangeeft op zoek te zijn

naar een andere functie is met ruim 20% relatief

laag ten opzchte van andere groepen. Klaarblij-

kelijk is de wens weliswaar bij 1:5 fiscalisten (la-

tent) aanwezig maar blijft de functiewisseling

uit. In deze onzekere tijd neemt menigeen even

een afwachtende houding aan. Verhuizen voor

een nieuwe baan is voor bezitters van een eigen

huis met de huidige huizenmarkt een bedenkelijk

traject en maandenlang hingen er plannen in de

lucht om de reiskosten voor het woon- werkver-

keer niet langer onbelast te laten.

Het gebrek aan arbeidsmobiliteit is één van de

verklaringen waarom, in het eerste opzicht wel-

licht tegenstrijdig met de algemene beeldvor-

ming omtrent de arbeidsmarkt, organisaties ook

anno 2012 moeite hebben om functies voor men-

sen met een achtergrond in de techniek ingevuld

te krijgen. De situatie op de arbeidsmarkt levert

wel een steeds diffuser beeld op; niet alleen is de

situatie per branche of functiegroep verschillend,

de situatie verschilt soms ook per functiegroep

binnen hetzelfde bedrijf. Een bekend voorbeeld

is Defensie, waarbij men enerzijds bezig is om het

personeelsbestand te reduceren en anderzijds

dermate veel problemen ervaart om specifieke

functies in de techniek en ICT ingevuld te krij-

gen dat men duizenden euro’s als wervingspre-

mie aanbiedt. Berichten in de media over bran-

ches of functiegroepen maken deze qua imago

kwetsbaar; een andere verklaring voor een terug-

loop in arbeidsmobiliteit. Een terugloop die mis-

schien wel logisch (b)lijkt, maar niettemin zorge-

lijk is als deze voort blijft duren. Het is voor zowel

werkgevers als werknemers een goede zaak als

er functiewijzigingen plaatsvinden, dat biedt im-

mers mogelijkheden voor verdere ontwikkeling,

nieuwe uitdagingen en uitwisseling van kennis

en ervaring.

Net als uit de verschillende andere salarisonder-

zoeken die we uitvoeren, blijkt dat salaris zeker

niet het enige is dat men belangrijk vindt als het

gaat om de vraag wat men belangrijk vindt in een

baan. Sterker nog; sfeer, uitdaging en ontwikke-

lingsmogelijkheden worden door de responden-

ten als belangrijker gekenmerkt. Wat dat betreft

valt het salaris ook voor fiscalisten te typeren als

'hygiënefactor'; het moet voldoende zijn, maar

een hoger salaris leidt niet tot een (structureel)

hogere satisfactie. Dit betekent ook dat het voor

werkgevers zaak is om aan deze behoeften te-

gemoet te komen. Het is belangrijk om in de be-

staande medewerkers te blijven investeren om te

voorkomen dat deze massaal op zoek gaan naar

andere banen wanneer de (perceptie van de) ar-

beidsmarkt gunstiger wordt.

De economische teruggang heeft de impact van

de demografische ontwikkelingen als ontgroe-

ning en vergrijzing dan wel afgevlakt, krapte is

momenteel al merkbaar voor specifieke functies

en zal de komende jaren sterker en algemener

worden. Het is niet voor niets dat bedrijven in ar-

beidsmarktcommunicatie blijven investeren, ter-

wijl er tegelijkertijd ingekrompen moet worden.

Investeren in bestaande medewerkers in de vorm

van opleiding blijft noodzaak, zowel om bestaan-

de medewerkers te kunnen binden, maar ook om

als aantrekkelijke werkgever herkend te worden.

Hans van der Spek

MMC RI – management

consultant bij

Berenschot en

verantwoordelijk voor

de uitvoering van het

onderzoek.

‘Blijf zitten waar je zit en verroer je niet’

D‘‘

Vraag nu een offerte aan via www.sdufi scaal.nl/sbo

SBO gewoon een bijzonder goede aangifteSdu Belasting Offi ce. Een compleet aangiftepakket voor alle aangiften inkomsten-,

vennootschaps- en omzet belasting. Voor zowel de zelfstandig opererende

belastingadviseur als voor grote aangiftekantoren met tientallen vestigingen.

Een stabiel, veilig en gebruiksvriendelijk programma dat met de tijd meegaat.

Sdu Belasting Offi ce is SBR-proof!

Sdu Belasting Offi ce nu ook inzetbaar in XBRL-formaat

Het programma is voor alle kantoren aantrekkelijk en betaalbaar U betaalt uitsluitend op basis van het aantal aangiften

14 WERKEN IN DE

fiscaliteit.indd 14 21-11-12 16:08

Page 15: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

colofon

Vraag nu een offerte aan via www.sdufi scaal.nl/sbo

SBO gewoon een bijzonder goede aangifteSdu Belasting Offi ce. Een compleet aangiftepakket voor alle aangiften inkomsten-,

vennootschaps- en omzet belasting. Voor zowel de zelfstandig opererende

belastingadviseur als voor grote aangiftekantoren met tientallen vestigingen.

Een stabiel, veilig en gebruiksvriendelijk programma dat met de tijd meegaat.

Sdu Belasting Offi ce is SBR-proof!

Sdu Belasting Offi ce nu ook inzetbaar in XBRL-formaat

Het programma is voor alle kantoren aantrekkelijk en betaalbaar U betaalt uitsluitend op basis van het aantal aangiften

fiscaliteit.indd 15 21-11-12 16:08

Page 16: special - Oprecht de beste keuze · Jozé van de Sande, manager belastingadvies Schipper OAZ, Accountants en Adviseurs Sigrid Hemels (hoogleraar belastingrecht Erasmus Universiteit

NDFR.nlAls fiscalist heb je snel overzicht nodig in complexe vraagstukken. Onmisbaar daarbij is de digitale

encyclopedie NDFR. De geroemde tabstructuur geeft in één oogopslag, tot op artikelniveau, toegang

tot commentaar, jurisprudentie, besluiten, literatuur en parlementaire geschiedenis. Meer dan 75% van

alle Nederlandse fiscalisten gebruikt NDFR. Snelheid, kwaliteit, transparantie, relevantie en volledigheid

zijn voor fiscalisten de belangrijkste motivaties om voor NDFR te kiezen.

‘Betrouwbaar en innovatief tegelijk’

‘Zonder NDFR kan ik onmogelijk goed adviseren’

‘Dankzij NDFR kunnen wij e� ciënter werken en dat is in het belang van onze klant’

400 gerenommeerde redacteuren en commentatoren

Unieke tabstructuur

Tijdwinst door gebruiksgemak

Probeer NDFR nu gratis uit!

Ga naar:sdu� scaal.nl/NDFR

Tot in detail overzichtelijk

SDU-50982-NDFR-Campagne-advertentie-ontwerp-210x297-.indd 1 20-11-2012 09:45:04fiscaliteit.indd 16 21-11-12 16:08