Inhoud

Bernhard N. Tillmann

Atlas van de menselijkeanatomieMet 1363 afbeeldingen

Met tekeningen van C. Sperlich, C. Franke en A. Cornford

12 3>

Inhoud

Prof. dr. Bernhard N. TillmannAnatomisch Instituut van de Christian-Albrechts-Universiteit te KielOlshausenstr. 4024098 KielDuitsland

ISBN 978-90-78122-09-8 NUR 870Uitgave: Springer Uitgeverij BV, HoutenVertaling: Medilingua BV, LeidenOntwerp: Nout Design, Buren

© 2008 Springer Uitgeverij BVTranslation from the German language edition:Atlas der Anatomie des Menschen by Bernard N. TillmannCopyright © Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2005 Springer is a part of Springer Science+Business MediaAll rights reserved

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbe -stand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, St. b. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St. b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Repro -recht. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatie- of andere werken (artikel 16 Auteurswet 1912) in welke vorm dan ook, dient men zicht tot de samenstellers/uitgever te wenden.

De weergave van gebruiksnamen, handelsnamen, warenaanduidingen enz. in dit boek rechtvaardigt ook zonder speciale kenmerken niet de aanname dat zo’n naam in de zin van de warenaanduidings- en merkbeschermingswetgeving als vrij te beschouwen zou zijn en daarom door iederen zou mogen worden gebruikt. Productaansprakelijkheid: voor vermelding van doseringsaanwijzingen en toedie -ningsvormen kan door de uitgeverij geen waarborg worden gegeven. Dergelijke aanwijzingen moeten door de betre�ende gebruiker in het afzonderlijke geval aan de hand van andere vindplaatsen in de literatuur op hun juistheid worden gecontroleerd.

Springer Uitgeverij BVHet Spoor 2 3994 AK Houtenwww.springeruitgeverij.nl

Met gebruik van afbeeldingen uit:Braus H (1954) Anatomie des Menschen. Ein Lehrbuch für Ärzte und Studierende.

Fortgeführt von Elze C, 3. Au�, Bd I. Springer BerlinBraus H (1956) Anatomie des Menschen. Ein Lehrbuch für Ärzte und Studierende.

Fortgeführt von Elze C, 3. Au�, Bd II. Springer BerlinBraus H (1960) Anatomie des Menschen. Fortgeführt von Elze C, 2. Au�, Bd III.

Springer BerlinHa�erl (1957) Lehrbuch der topographischen Anatomie, 2. Au�. Springer BerlinLanz T von, Wachsmuth W (1955) Praktische Anatomie. Ein Lehr- und Hilfsbuch der

anatomischen Grundlagen ärztlichen Handelns. Bd I/2: Hals. Springer BerlinLanz T von, Wachsmuth W (1959) Praktische Anatomie. Ein Lehr- und Hilfsbuch der

anatomischen Grundlagen ärztlichen Handelns. 2. Au� Bd I/3: Arm. Springer BerlinLanz T von, Wachsmuth W (1938) Praktische Anatomie. Ein Lehr- und Hilfsbuch der anatomischen

Grundlagen ärztlichen Handelns. Bd I/4: Bein und Statik. Springer BerlinLanz T von, Wachsmuth W (1993) Praktische Anatomie. Ein Lehr- und Hilfsbuch der anatomischen

Grundlagen ärztlichen Handelns. Bd II/6: Bauch/von Loeweneck, Feifel G, Springer Berlin Lanz T von, Wachsmuth W (1982) Praktische Anatomie. Ein Lehr- und Hilfsbuch der

anatomischen Grundlagen ärztlichen Handelns. Bd II/7: Rücken, Springer BerlinLanz T von, Wachsmuth W (1984) Praktische Anatomie. Ein Lehr- und Hilfsbuch der

anatomischen Grundlagen ärztlichen Handelns. Bd II/8: Becken, Springer Berlin

Met tekeningen vanC. Sperlich, KielC. Franke, KielA. Cornford, Reinheim

>>

Inhoud

V

Voorwoord

>>

Inhoud

A. subclavia dextra

N. vagus

Lobus superior

Arcus aortaeArcus aortae

N. laryngeus recurrens sinisterN. laryngeus recurrens sinister

Nodi tracheobronchialeNodi tracheobronchiales superiores

A. pulmonalis sinistraA. pulmonalis sinistra

Bronchus principalis sinisterBronchus principalis sinister

Bronchus lobarisBronchus lobaris superior sinister superior sinister

Ramus trachealis der V. vagusRamus trachealis der V. vagus

Rami bronchiales deRami bronchiales der Aorta descenden Aorta descendens

Bronchus lobarisBronchus lobaris inferior siniste inferior sinister

Vv. pulmonales sinistraeVv. pulmonales sinistrae superior und inferior superior und inferior

Nodi paratrachealeNodi paratracheales

N. laryngeus recurrens dexterN. laryngeus recurrens dexter

N. vagus mit Rami oesophagei N. vagus mit Rami oesophagei und Rami trachealeund Rami tracheales

Nodi juxtaoesophagealesNodi juxtaoesophageales

V. azygosV. azygos

V. cava superiorV. cava superior

Plexus pulmonalisPlexus pulmonalis

Nodi tracheobronchialesNodi tracheobronchialesinferioresinferiores

Curriculum vitae

Prof. dr. Bernhard Tillmann

De atlas

Professor Tillmann, u zegt dat u met deze atlas een vol-ledig nieuwe richting bent ingeslagen. Wat houdt dezeandere richting in?

Het kenmerkende aan deze atlas zijn dus de klinische ver-wijzingen, waardoor de studenten weten waarom ze ditalles moeten leren?

Het interview werd afgenomen door Christian Schaaf,geboren in 1978, student humane geneeskunde in Heidelberg

VI >>

Inhoud

VII

De docent

U kunt terugkijken op een lange ervaring als docent en ubent zeer geliefd bij studenten. Waardoor komt dat?

Uw geheime recept is dus enthousiasme enmotivatie?

Hoe beoordeelt u een klinische benadering die reeds inde preklinische fase plaatsvindt?

Wat wilt u – buiten de noodzakelijke medische feiten-kennis – als docent aan de universiteit nog overbrengenaan uw studenten?

Wat denkt u? Wat heeft een moderne student nodig omeen goede arts te worden?

Vrije tijd

U schrijft boeken, u geeft les, u gaat ’s avondsmet uw stu-denten op stap. Hoe speelt u dat allemaal klaar?

Het ‘Zentrum für Klinische Anatomie’ werd in 1994 aan

het anatomisch instituut van de Christian-Albrechts-

Universiteit opgericht als eerste instelling in zijn soort.

Er vinden regelmatig operatiecursussen en prepareer-

oefeningen plaats in samenwerking met anatomen en

clinici. De klinische anatomie vormt hier het zwaarte-

punt in onderzoek en onderwijs, en regelmatig wor-

den samen met veel klinieken cursussen gegeven.

Zentrum für Klinische Anatomie

Anatomisches Institut der CAU

Otto-Hahn-Platz 8, 24118 Kiel

Directeur: Prof. dr. B. Tillmann

>>

Inhoud

Dankwoord

VIII

>