Artrose is geen risicofactor voor hart-en vaatziekten; een prospectieve populatie-studie.

TA Hoeven, MJ Leening, PJ Bindels, JB van Meurs, OH Franco, M Kavousi, A

Hofman, MA Ikram, JC Witteman, SM Bierma-Zeinstra

University Medical Center Rotterdam, Erasmus MC, The Netherlands.

Artrose

Meest frequente gewrichtsaandoening

Veroorzaakt enorm veel pijn en invaliditeit

Belangrijkste risicofactoren; leeftijd, vrouwelijk geslacht en obesitas

Achtergrond

Voorgaande studies suggereren associatie tussen artrose (OA) en hart-en

vaatziekten (HVZ)

- cross-sectionele studies

- disease specific mortality studies

Verschillende potentiele mechanismen

- metabole / laag-gradige inflammatoire processen

- OA gelinkte medicatie

- invaliditeit

- bias

Kan gerapporteerde relatie worden gebruikt in de praktijk?

- rode vlag?

Onderzoeksvragen

Is artrose risicofactor voor toekomstige hart-en vaatziekten?

Rol van invaliditeit in potentiële associatie tussen artrose en HVZ?

De ERGO-studie (Rotterdam Study)

Prospectieve populatie-gebaseerde

cohort studie in ouderen (n >11,000)

Onderzoek: prevalentie en

determinanten van ziekte

Uitgebreide onderzoeken:

interviews, bloed-afname, lichamelijk onderzoek, echo’s X-foto’s.

Follow-up: elke 4-5 jaar, digitale links naar huisarts-dossiers en apotheek

Design: Deelnemers

Eerste cohort van de ERGO-studie (RS-I, ≥ 55 jaar, 1990-1992)

Selectie

Vrij van HVZ op baseline

Bezochten onderzoekscentrum op baseline (X-rays)

Design: Determinanten

1. Artrose:

- Röntgen OA: X- knie, heup, of hand (KL ≥ 2)

- Klinisch OA: Röntgen OA + corresponderende gewrichtsklachten

- Self-reported OA: “Heeft u last van gewrichtsklachten die door een

arts aan artrose worden toegeschreven?”

- Totaal OA burden: (opgetelde KL scores heupen, knieën, en handen)

Invaliditeit:

Stanford Health Assessment Questionnaire

(0-3, enige klachten versus geen klachten)

Covariaten:

leeftijd, geslacht, body mass index, hypertensie, diabetes mellitus, totaal

cholesterol/HDL cholesterol ratio, en roken

Design: Uitkomst maten

Incidente HVZ

Myocard infarcten, coronaire revascularisaties en mortaliteit, CVA

Directe links study base met medische dossier huisarts

Regelmatige screening diagnoses bij huisartspraktijk

- alle beschikbare informatie (ontslagbrieven, ECGs, neuroimaging, etc)

- 2 arts-onderzoekers en 1 specialist

Follow-up interviews en onderzoeken bij onderzoeks-centrum

Consultatie lokale bevolkingsregister

Design: Statistische analyse

Imputeren missing values (1%) co-variaten (expectation maximalisation)

Hazard Ratios voor incidente HVZ (Cox proportional hazard models)

geadjusteerd : leeftijd en geslacht

geadjusteerd : leeftijd, geslacht en cardiovasculaire RF

Sensitiviteits-analyses

alleen myocard infarcten, ischaemische CVA, coronaire

mortaliteit

alleen voor vrouwen

Resultaten: Study populatie en follow-up

Mediane follow-up 14.4 jaar (interquartile range 7.6 jaar)

41 personen lost to follow-up (< 1 %)

1,230 personen met HVZ events tijdens follow-up

Resultaten: Knie OA en het risico op incidente HVZ

Hazard ratio (95%CI)

Totale HVZ (n=1230) P-value

Rontgen OA Model 1 1.00 (0.87 to 1.15) 0.96

Model 2 0.99 (0.86 to 1.15) 0.92

Klinische OA Model 1 1.08 (0.88 to 1.33) 0.45

Model 2 1.09 (0.88 to 1.34) 0.43

Self-reported OA Model 1 1.08 (0.93 to 1.24) 0.32

Model 2 1.09 (0.94 to 1.26) 0.26

Model 1: adjusted for age and gender

Model 2: adjusted for age, gender and CVD risk factors

Resultaten: Invaliditeit en het risico op incident HVZ

Hazard ratio (95% CI)

Totale HVZ (n=1230) P-value

Invaliditeit Model 1 1.30 (1.15 to 1.46) <0.001

Model 2 1.26 (1.12 to 1.42) <0.001

Invaliditeit onderste

extremiteiten

Model 1 1.22 (1.08 to 1.38) 0.002

Model 2 1.19 (1.05 to 1.34) 0.008

Model 1: adjusted for age and gender

Model 2: adjusted for age, gender and CVD risk factors

Resultaten: HVZ-vrije survival curves(leeftijd & geslacht geadjusteerd)

Conclusies

Artrose geen risico-factor voor toekomstige HVZ in dit cohort (55+)

Invaliditeit voorspelt HVZ:

- onafhankelijk andere cardiovasculaire risico-factoren

- onafhankelijk aanwezigheid van artrose

Artrose gerelateerde invaliditeit en comorbiditeit zou eerdere

rapportages over relatie tussen artrose en HVZ kunnen verklaren.

Financiële support

Deze studie werd mogelijk gemaakt door subsidies van het

Reumafonds, de NWO, en ZonMw.