Degeneratie van het heupgewrichtSymposium Orthopedie – 21 mei 2016

Dr. P. Dierckxsens

Dr. H. De Houwer

Inhoud

• Wat?

• Oorzaken

• Symptomen

• Klinisch onderzoek

• Diagnostiek

• Differentiëel diagnose

• Behandeling

• Totale heupprothese

Wat is coxartrose?

• Degeneratief

• Trage evolutie

• Verlies aan kraakbeen

• Vorming van bot

Wat is coxartrose?

• Meest voorkomende oorzaak van pijn thv de heupgordel

• 20-30% op 70 jaar symptomen

• < 65 jaar voornamelijk ♂

• > 65 jaar voornamelijk ♀

• Risicofactoren

- Leeftijd

- Obesitas

- ♀ > ♂

- Genetische predispositie

Oorzaken van coxartrose

Trauma

- Intra-articulaire fractuur

femurkopfractuur acetabulumfractuur

Oorzaken van coxartrose

Trauma

femurhalsfractuur luxatie

Oorzaken van coxartrose

Repetitieve microtraumata

- Chronische overbelasting ◦ Werkactiviteit

◦ Sportactiviteit

Labrumletsels

Oorzaken van coxartrose

Repetitieve microtraumata

Femoro-acetabulair impingement◦ Pincer laesie

◦ Cam laesie

Oorzaken van coxartrose

Ontwikkelingsanomalie◦ Heupdysplasie

• Onvolledig overdekken van de heupkop door het acetabulum

Oorzaken van coxartrose

Ontwikkelingsstoornis◦ Legg-Calvé-Perthes

• Vroegtijdige avasculaire necrose van de epifyse

Oorzaken van coxartrose

Ontwikkelingsstoornis◦ Epifysiolyse

• Afglijden van de femurhals tov de epifyse

Oorzaken van coxartrose

Avasculaire necrose van de femurkop◦ Stoornis in de bloedvoorziening van de heupkop

Oorzaken van coxartrose

Avasculaire necrose van de femurkop◦ ♂ >> ♀

◦ Tussen 35 en 50 jaar

◦ 80% bilateraal voorkomen

◦ Vormen 10% van indicatie voor totale heupprothese

Stadia volgens Ficat

Oorzaken van coxartrose

Avasculaire necrose van de femurkop- Risicofactoren

◦ > 20% geen duidelijke oorzaak◦ Chronisch ethylgebruik◦ Chronisch steroïden gebruik◦ Hypercoagulabiliteit• Rokers• Diabetes

◦ Trauma- Kopfractuur 75-100% kans- Collumfractuur 50%- Laterale collum 25%- Luxatie 2-10% als repositie <6u

◦ Andere• Radio – chemotherapie• Caisson – duikersziekte• Bloedziekten – virale infecties - lupus

Oorzaken van coxartrose

Inflammatoire aandoeningen

- Reumatoide artritis

- Psoriasis – spondylarthropathieën

- Lupus

- M. Bechterew

Oorzaken van coxartrose

Septische artritis

Symptomen

• Ochtendstijfheid

• Anterieure liespijn - kniepijn

• Startpijn

• Afgenomen wandelafstand

• Manken

• Instabiel aanvoelen

• Nachtelijke- of rustpijn

Klinisch onderzoek

• Afname range of motion

• Toename pijn bij mobiliseren en functieonderzoek

• Contractuurvorming◦ Exorotatie

◦ Adductie

◦ Flexietest van Thomas

Diagnostiek

• Radiografie

- Gouden standaard

- Diagnose coxartrose enkel als radiografische bevindingen conform kliniek

Diagnostiek

• MRI◦ Wanneer kliniek suggestief voor intra-articulair lijden met negatieve

radiografie

Bevestigen artrose bij twijfel Aantonen avasculaire necrose in vroeg stadium

Diagnostiek

• Intra-articulaire infiltratie

- Diagnostisch

- Therapeutisch

Differentieel diagnose

• Gerefereerde pijn uit lage rug

- Pseudoradiculair

- Spinaal kanaal stenose – neurogene claudicatio

- Sacro-iliacaal

• Trochanteritis

• Arteriële claudicatio

• Stressfractuur

• Pubalgie - tendinopathieën

BehandelingConservatief

• Levensstijl aanpassen

• Gewichtsverlies

• Kinesitherapie

• Loophulpmiddel

- Stok

- Kruk

- Looprek

BehandelingConservatief

• Analgetica

- Klassiek

- NSAID

• Intra-articulaire infiltratie

- Corticosteroïden

- Visco-supplementatie

BehandelingHeelkunde

• Preventief: afremmen van de evolutie naar coxartrose◦ Forage – core decompressie bij avasculaire necrose

• Neo-vascularisatie

◦ Peri-acetabulaire osteotomie bij dysplasie

◦ Heuparthroscopie bij labrumletsels

forage acetabulum osteotomie

BehandelingHeelkunde

Totale heupprothese

• Indicatie◦ Invaliderende pijn

◦ Belangrijk functieverlies

◦ Radiologische afwijkingen

◦ Falen conservatieve behandeling

Totale heupprotheseMaterialen

• Stem

- Gecementeerd◦ Ouderen, osteoporotisch bot

- Ongecementeerd◦ hydroxyapatiet

Totale heupprotheseMaterialen

• Klassiek wrijvingskoppel

- Ceramiek – crosslinked polyethyleen

- Ceramiek – ceramiek

• Andere

- Metaal – crosslinked polyethyleen

- Metaal – metaal

Totale heupprotheseToegangswegen

Anterieur

Posterieur

Anterieur

Anterolateraal

Lateraal

Posterieur

Totale heupprotheseToegangswegen

POSTERIEUR ANTERIEUR

• Excellente toegang tot acetabulum en proximale femur

• Uit te breiden igv revisie-ingreep

• Luxatierisico groter door sectie posterieur kapsel en exorotatoren

• N. ischiadicusletsel

• Populair• Geen spierschade• Vlot initieel herstel• Minder pijnklachten• Minder

bewegingsrestricties

• Technisch moeilijker• Learning curve• N. cutaneus femoris

lateralis schade• Revisie?

Resultaten op 2-3 maanden evenwaardig!

Totale heupprothesePostoperatieve revalidatie

Kijk naar de gebruikte toegangsweg!

POSTERIEUR ANTERIEUR

posterieure luxatie anterieure luxatie

CAVE endorotatiemet diepe flexie

CAVE exorotatie

Totale heupprothese Preventie thrombose

• Snelle mobilisatie

• Compressieve kousen

Totale heupprothese Preventie thrombose

• Anticoagulantia- LMWH

◦ Subcutaan◦ 5 weken◦ Risico-baten analyse

beter gekend◦ Eerste keuze

- NOAC◦ Orale intake◦ Vaste dosis◦ Weinig interacties met voeding

en geneesmiddelen◦ Geen monitoring noodzakelijk◦ Contra-indicatie nierinsufficiëntie

Besluit

• Coxartrose is frequent en invaliderend

• THP succesvolle ingreep

- Functioneel herstel

- Weinig complicaties

• Continue evolutie

- Materialen

- Design

- Operatietechnieken

Bedankt!www.azklina.be