Artrose

HOE ONTSTAAT ARTROSE?

Over het ontstaan van artrose is nog veel onduideli jk.

Wel is bekend dat het een samenspel is van meerdere

factoren. Erfeli jkheid kan een rol spelen, maar ook een

zware belasting van de gewrichten door overgewicht, het

verrichten uan zwaar l ichamelijk werk oÍ het zeer intensieÍ

sporten. Daarnaast kan artrose ontstaan als gevolg van

andere aandoeningen van de gewrichten, bijvoorbeeld

chronische gewrichtsontstekingen (reumatolde artrit is).

Kniegewricht

t\

Heupbeen

Vergroeiingen

Kraakbeen slijtage

Botveranderingen

Dijbeen

. , .\

r ) Y .--- r , d\-h' \*,? / )\*.. : { 2'

\ \ '-_:-

' Heupgewricht\ ,\ í, \

à

\

I

,r-, .r . r i

t f r' I l l

\ , / , .. 'í{. t{

- . \ L -

. *

,/ Ontstoken knokkelsen vingergewrichten

\'ïj \

. 1 i 1

1ï:t' f

r1I

.^.

' \ i

t " , t i

:,t, t

,i :]

il :\J

!

\

Vernauwing

t t -

t 4 , - - . -

gewrichtsholte ---7,

l

versroeiinsen 4 ,j

slijtage

Vernauwinggewrichtsholte

" íVergroeiingen ----jI----

:

i

Artrose. Gewrichten die het vaakst zi ln aangeclaan brj

aÍtrose.. Gewrichtskraakbeen. gewrichtskapse s en

botweefsel worden het vaakst aanget 'rst.r Rcprnr mepqta l à rn êc ' r T i ide vaT ' te t ch . la r t t .. Handen en gewrichten die ( l ichaams ) gel,r icht

d ragen worden he t vaahs t adnget r ) r . 0o \ z . r 'a r rl i chamel i j k l verk kan h ie r een rnv loed ' ,p hebben.

' Naast gewrichtspi ln is ook stt j fheid eer veelvoorkomende klacht.

. Artrose ontwikkelt zich meestal langz.tamgedurende vele 1aren.

O *..u aangedane gebieden cloor artrosL:

Linker hand en pols

HOE STELT DE ARTS DE DIAGNOSE?

0m de diagnose te stellen brengt de arts uw klachten in beeld met

onder andere lichamelijk onderzoek. Vervolgens ktjkt de arts oÍ depijn en stijfheid zijn toe te schrijven aan artrose of aan een andere

aandoening. Vaak laat de arts róntgenfoto's maken ter ondersteuning

van de diagnose. Hierop is te zien of het kraakbeen beschadigd is.

WAT ZIJN DE KLACHTEN?Kraakbeen dat in kwaliteit achteruit gaat, hoeft niet meteen tot klachten

te leiden. Pijn ontstaat meestal geleidelijk, treedt vooral op bij het

bewegen en belasten van het gewricht en kan toenemen naarmate

de dag vordert. Ook kan pijn zich voordoen als u na een periode van

rust in beweging komt. Naast pijn kunt u ook last hebben van stijfheid.

Artrose in bijvoorbeeld knie of heup kan daardoor moeilijkheden geven

met zitten of lopen.

HOE VERLOOPT ARTROSE?

Artrose is een chronische aandoening waarbij het kraakbeen lang-

zaamin kwaliteit achteruit gaat. Aangetast kraakbeen kan zich niet

meer herstellen. Hoe de aandoening verloopt, is bij iedereen verschil-

lend en is in het beginstadium niet te voorspellen. Hoe ernstig het

kraakbeen aangetast raakt, varieert dus van persoon tot persoon,

net als de klachten die iemand heeft.

HOE ZIET DE BEHANDELING ERUIT?De behandeling is gericht op uw lichamelijk welzijn, houding en mobi-

Iiteit en kan pijn en stijfheid aanzienlijk verminderen. De aandoening

zelf is niet te genezen. De behandeling besiaat op de eerste plaats

uit het geven van adviezen. Hei doel hiervan is om u te leren hoe u

een goede werking van uw gewrichten zo lang mogelijk in stand kan

houden. Ook kan de arts medicijnen tegen pijn en stijÍheid voorschrijven.

Soms is een operatie nodig. Een huisarts of reumatoloog is meestal

degene die mensen met artrose behandelt. Zo nodig kan de arts een

orthopedisch chirurg, fysiotherapeut of ergotherapeut inschakelen.

ADVIEZENHet kan voorkomen dat door de artrose uw gewrichten minder goed

te gebruiken zijn. Het in acht nemen van een aantal 'leefregels' kan

ertoe bijdragen dat uw gewrichten beter blijven werken en dat u

minder last heeft van klachten als pijn en stijfheid.

Het gaat met name om de volgende adviezen:o verander regelmatig van houding,. wissel rust en activiteit af,. ga ti jdig hulpmiddelen gebruiken.

Niet alleen uw gewrichten, maar ook de spieren en pezen die hetgewricht bewegen, kunnen door artrose verzwakken. Daarom is het

nodig om in beweging te blijven - wandelen, zwemmen of fietsen -

en zo uw conditie oP Peil te houden.

Bovendien is een goede houding aanleren of behouden

belangrijk. Brj het bewegen is het van belang dat u zich

aanpast aan de mogelijkheden van het moment.

MEDICATIEAls u nauwelijks klachten heeft is er ook geen medicatie nodig.

Als u wel pijn heeft kan een eenvoudige pijnstiller zoals aspirine

of paracetamol de pijn tijdelijk verminderen.

Als het gewricht ontstoken is kan de arts ontstekingsremmende

medicijnen voorschrijven. Doordat deze medicijnen de ontstekingen

afremmen, verminderen ze de pijn en stijfheid.

OPERATIESSoms is een operatie nodig. Deze kan bijvoorbeeld gericht zijn op

het corrigeren van de stand van de botten of op het'schoonmaken'

van het gewricht. Bij een ernstige beschadiging kan het gewricht ver-

vangen worden door een kunsigewricht (prothese). Na een dergelijke

operatie kunt u vaak weer veel meer activiteiten ondernemen.

OMGAAN MET ARTROSEWelke invloed artrose heeft op het leven van alledag - voor u en

voor de mensen in uw naaste omgeving - is erg afhankelijk van het

verloop van de ziekte. Als u weinig last van artrose heeft, zal het

dagelijks leven nauwelijks of niet veranderen. Maar, als de ziekte

ernstiger verloopt, zijn voor u de gevolgen in het dagelijks leven

ingrijpender. leder mens heeft zo zijn eigen manieren om tegenvallers

te verwerken. Toch is er een aantal algemene dingen over te zeggen.

Bij mensen met artrose kunnen zich emoties voordoen als boosheid,

verdriet, angst of machteloosheid. Dit is heel normaal. De ervaring

leert dat er na enige tijd een nieuw evenwicht ontstaat. tr is afscheidgenomen van wat niet meer kan, en nieuwe mogelijkheden zijn

ontdekt. Goede informatie speelt een belangrijke rol om grip op de

situatie te krijgen.

ARTROSE VAN DE KNIE

De knie is het gewricht dat het vaakst door artrose wordt

aangetast. Naast bewegingsbeperking is het vooral de pijn die

bij activiteiten ontstaat, en minder wordt bij rust, waar men last

van heeft. Vaak ziet men in combinatie met overgewicht ook eenverergering van de klachten. Door het extra gewicht wordt dan het

knie gewricht extra belast waardoor een versnelde sli j tage van degewrichtsoppervlakken optreedt. Aangetast kraakbeen kan zich

niet meer herstellen! De il lustraties tonen het verloop van de aan-

tasting. Goed is te zien hoe de kwaliteit van het gewrichtskraak-

been achteruit gaat en zelfs uiteindeli jk helemaal kan verdwijnen endat daarnaast de botstructuur wordt aangetast en uiteindeli jk vanv0rm veran0erl.

0ppervlakkige sli j tagevan het kraakbeen

Veranderingen en eersteaantasting van het bot

Niet normale

botveranderingen

Het bolle(gewrichtsj deel

Abnormale veranderingenvan het bot

ïr

dijbeen