Algemene informatie - Pink Ribbon · PDF fileCyclofosfamide 5-fluorouracil bleomycine...
Transcript of Algemene informatie - Pink Ribbon · PDF fileCyclofosfamide 5-fluorouracil bleomycine...
Inge Konings, medisch oncoloog VUMC
20 juni 2014
Triple negatieve borstkanker
Algemene informatie
Incidentie borstkanker in Nederland
• 14.000 nieuwe gevallen per jaar
• nog steeds stijgende
• relatief hoge incidentie in NL t.o.v. rest van Europa door
aanwezigheid risicofactoren
(late leeftijd 1e kind, weinig borstvoeding, screening)
Bron: RIVM
Mortaliteit borstkanker in Nederland
- 3.400 sterfgevallen/jaar
- dalende tendens door:
• vroegdetectie/screening
• verbeterde behandeling
- prognose sterk verbeterd Bron: RIVM
Anatomie
http://www.breastcancer.org
Verandering of groei
Huid of tepelintrekking
Tepelvloed
Afwijking gevonden bij
screening
“Triple diagnostiek”
Anamnese en lichamelijk onderzoek
Radiologisch onderzoek
Weefselonderzoek –Punctie
–Biopsie
Mammografie en echografie
Weefselonderzoek
Punctie = cellen
Biopsie = weefsel
MRI
niet standaard
WANNEER?
• Onvoldoende duidelijkheid
• Onbekende tumor bij okseluitzaaiing
• Screening genmutatiedraagsters
• Twijfel over grootte van afwijkende gebied
• Indien eerst chemotherapie wordt gegeven
Operatie
Borst
– Borstsparend
– Amputatie borst
Lymfeklieren
– Schildwachtklierprocedure
– Okselkliertoilet
Borstsparend
• Afhankelijk van grootte van
de tumor
• in relatie tot de grootte van
de borst
• Altijd gevolgd door bestraling
Amputatie
• Op meerdere plaatsen
• Diffuus microkalk
• Bij eerdere operatie geen
vrije snijranden
• Verzoek
• Eerder bestraling gehad
Schildwachtklier procedure
TUMOR
SN
Schildwachtklier procedure
Pathologie
http://www.uptodate.com/contents/image?imageKey=ONC/76328&topicKey=SURG/783&source=outline_link&search='breast cancer&utdPopup=true
laaggradig
hooggradig
Oestrogeen Receptor
Bepaling (ER)
1+ 2+ Negative/0 3+
Her2 bepaling
Prognose van borstkanker
is afhankelijk van:
• Tumor grootte
• Gradering (1-3)
• Hormoonreceptoren (ER and PgR)
• HER2
• Leeftijd (<35 jr)
• Ingroei in lymfe- of bloedvaten
• (Okselklier) uitzaaiingen
Het gaat allemaal om subtypes…
Triple
negatief
HER2+
ER + en HER2- ER +
ER -
verschillende
subtypes
Tjan, post-ASCO 2013
Triple negatieve borstkanker (TNBC)
• 15 - 20% van alle borstkanker diagnoses
2100-2800 patiënten/jaar
• Vaker graad 3
• 30 - 40% is erfelijk belast BRCA1 > BRCA2
• Vaker jonge vrouwen
• Vaker bij Afro- en Latijns-Amerikaanse vrouwen
• Grootste kans op terugkeer van ziekte eerste 3
jaar
• Prognose eerste jaren ongunstiger dan bij
hormoongevoelige tumoren
Behandeling:
• chemotherapie
– Neo-adjuvant
– Adjuvant
– Uitgezaaide ziekte
• geen aangrijpingspunten voor
– Hormonale therapie
– HER2-gerichte behandeling
Triple negatieve borstkanker (TNBC)
Chemotherapie bij TNBC
Standaard: combinatie therapie
– Adriamycine
– Cyclofosfamide
– Paclitaxel of docetaxel
– Evt. 5-Fluorouracil
Alkylating
agents
Antimeta-
bolites
Anti-biotics Mitosis
inhibitors
Topo-
isomerase-
inhibitors
Others
Cyclofosfamide 5-fluorouracil bleomycine vincristine etoposide cisplatin
busulfan methotrexate dactinomycine vinblastine teniposide carboplatin
ifosfamide gemcitabine mitomycine vinorelbine topotecan oxaliplatin
melphalan fludarabine mitoxantrone paclitaxel irinotecan chlorambucil
thiothepa cytosine idarubicine docetaxel asparaginase
darcabazine adriamycine
chloorambucil epirubicine
Chemotherapie
Antibiotics antracyclines
Antimetabolites 5FU/methothrexate
S
(2-6h) G2
(2-32h)
M
(0.5-2h)
Alkylating agents
cyclofosfamide
G1
(2-h)
G0
vinca alkaloids
Mitotic inhibitors
taxanes
Combinatiebehandeling
vanwege verschillende werking
Celcyclus
Waarom combinatie chemotherapie?
verhogen effectiviteit
ACTIVITEIT VEILIGHEID
• verschillende werking
• verschillende resistentie • verschillende bijwerkingen
Stappen in ontwikkeling antikanker
behandeling
Stappen in klinisch oncologisch
geneesmiddelonderzoek
Fase I Vaststellen dosering en toedieningschema o.b.v.:
bijwerkingen
farmacokinetiek
farmacodynamiek
Fase II Werkzaamheid in specifieke patiëntengroep bekijken en bijwerkingen
Fase III Vergelijken effectiviteit
nieuwe behandeling vs. standaardbehandeling
Adjuvante chemotherapie
1970s
1980s
1990s
2000s
chemotherapie +/- trastuzumab
EBCTCG Overview Peto SABCS 2007
pCR = pathologisch complete respons
Na neo-adjuvante chemotherapie
TNBC en prognose
Liedtke et al, JCO 2008
TNBC en prognose
Liedtke et al, JCO 2008
Triple negatieve borstkanker
• Geen ER
• Geen PR
• Geen HER2
• (Nog) geen target om op te schieten
• Heel gevoelig voor chemotherapie
ruimte voor verbetering