Agenda

Les 29 tm 32 18, 21, 23 en 25 november 2011 hs 8 Personeelsbeleid bestuderen par 8.1 tm 8.7

maken wb vragen 8.1 tm 8.17

8.1 Sociaal beleid

Het geheel van maatregelendat nodig is om mens en arbeidzodanig op elkaar af te stemmendat de doelen van de organisatie éndie van de medewerkergerealiseerd kunnen worden.

Sociaal plan

• Hierin wordt sociaal beleid uitgwerkt. • Bestaat uit deelplannen:

– Personeelsplan– Loopbaanplan– Opleidingsplan– Promotieplan

• Gericht op– Werving (nieuwe personeel)– Begeleiding (behoud personeel)– Uitstroom (afscheid van personeel)

Win-win?

• Welke doelen heeft onderneming/personeel?• Ondernemingsdoelstellingen en persoonlijke

doelstellingen zodanig afstemmen dat beide partijen er baat bij hebben.

• Gevolg is beter gebruik van kwaliteiten, bevorderen motivatie en inzet, ontplooingsmogelijkheden personeel: daar profiteert de organisatie van.

Personeelszaken• Uitvoeren vastgestelde personeelsbeleid (alles omtrent mens en

arbeid in de organisatie)• Registreren beoordelings- en functioneringsgesprekken• Registreren loopbaangegeven en personeelsadministratie• Coördineren van wervings- en selectieprocedures• Coördineren van opleidingsactiviteiten• Coördineren van personeelsbeheer• Opstellen rapportages en statistieken (verloop, ziekte, enz…)• Adviseren en ondersteunen managers omtrent personeelsbeleid

(werving, cao, scholing, enz…)• Uitwerken sociaal beleid in (deel-)plannen (loopbaanbeleid,

beoordelingssystemen, werkgelegenheid, enz…)

8.2 Motivatie?• Medewerkers stimuleren? Drijfveren kennen!• Waarom is iemand bereid energie te steken

in het werk? Bedenk:– capaciteiten x motivatie = prestaties!

• Motivatietheorieën Dit zijn wetenschappelijke theorieën, die verklaren, hoe mensen in hun werksituatie gemotiveerd kunnen worden. Bekende theorieën zijn:

– Maslow – behoeftenpiramide– Herzberg – motivatie-hygiëne-theorie

Soorten motivatie• Intrinsieke motivatie

– Dit zijn factoren, gelegen in het werk zelf, die de medewerker motiveren. De medewerker vindt het werk leuk (zijn werk is zijn hobby) of vindt het bedrijf en collega's prettig om mee te werken.

• Extrinsieke motivatie – Door te werken en geld te verdienen kunnen andere

behoeften bevredigd worden; zoals dure vakanties of een mooi huis. In dit geval zijn medewerkers gemotiveerd, omdat zij dankzij hun werk andere zaken kunnen realiseren!

MaslowA.H. Maslow ontwikkelde de behoeftepiramide. Daarin zijn de verschillende menselijke behoeften gerangschikt van laag naar hoog. Om medewerkers te motiveren moet de manager inspelen op de laagste, nog niet bevredigde behoefte van zijn medewerkers. Maslow onderscheidt de volgende behoeften:– Fysiologische behoeften; zoals huisvesting, eten en drinken.– Zekerheidsbehoeften. Mensen willen zekerheid voor de toekomst; vaste

baan, pensioen e.d.– Sociale behoeften. Mensen willen bij een groep horen (sociale

contacten)– Waardering en erkenning in het werk.– Zelfrealisatie Hierbij heeft een medewerker het idee dat zijn

capaciteiten volledig benut worden en dat hij zijn energie kwijt kan in zijn werk.

Behoeftepiramide van Maslow

Zelf-verwezelijking

Erkenning, waardering

Sociale contacten, liefde

Zekerheid, veiligheid

Voedsel, drinken

Ego-behoeften

Fysiekebehoeften

Socialebehoeften

HerzbergF.I. Herzberg ontdekte een belangrijke tweedeling in de motivatiemiddelen die een manager ter beschikking staan; te weten:– Hygiënefactoren zijn factoren, die medewerkers niet

motiveren wanneer daaraan voldaan is, maar wel demotiveren, wanneer er niet aan voldaan is. Voorbeelden daarvan zijn: werkomstandigheden, salaris, arbeidsvoorwaarden, collegialiteit en beleid van het bedrijf. Hygiënefactoren worden ook wel dissatisfiers genoemd.

– Motivatoren of satisfiers motiveren medewerkers daadwerkelijk, wanneer de leiding er op inspeelt. Voorbeelden zijn erkenning door de leiding, uitdaging in het werk, uitstraling van prestaties, groei en het mogen dragen van verantwoordelijkheid.

8.3 WervingPrognose van de personeelsbehoefte:

– hoeveel personen (kwantiteit) – van welk niveau (kwaliteit) – heeft de organisatie in de toekomst nodig?

Behoefte wordt bepaald door de conjunctuur: – is er vraag naar producten en– dus vraag naar werknemers?

Hoe flexibel wil de onderneming zijn?– Vaste dienst? Tijdelijk dienst? – Flexbanen? Nulurencontract? ZZP’er?

Human Resource planning• Arbeidsaanbod – het reservoir aan

werknemers met de specifieke vaardigheden die een werkgever nodig heeft

• Arbeidsvraag – Het aantal werknemers dat een organisatie nodig heeft

• Human resource planning – Het proces dat een organisatie toepast om te zorgen dat zij in de toekomst de juiste hoeveelheid en de juiste soort mensen heeft om een bepaald productieniveau of dienstenniveau te halen

Bronnen van wervingDe juiste persoon op de juiste plaats… de juiste persoon vinden?– Huidige werknemers (promotiebeleid)– Aanbevelingen van huidige werknemers– Oud-werknemers– Advertenties in kranten en radio

of op internet en carrieresites– Werving- en selectiebureaus– Uitzendbureaus– Centrum voor Werk en Inkomen (CWI)– Opleidingsinstituten– Klanten

Selectie-instrumentenDe juiste persoon op de juiste plaats… de juiste persoon kiezen?– Sollicitatiebrieven– Vaardighedentests– Persoonlijkheidstests– Psychologische tests– Assessment– Referenties– Medische keuring / Drugstests– Handschriftanalyse– Eerlijkheidstests

Selectie-instrumentenDe juiste persoon op de juiste plaats… de juiste persoon kiezen?– Sollicitatiebrieven– Vaardighedentests– Persoonlijkheidstests (eerlijk, vriendelijk, …)– Psychologische tests / Assesment

(emotioneel stabiel, stressbestendig, openheid)– Referenties– Medische keuring / Drugstests– Handschriftanalyse– Eerlijkheidstests

SollicitiatiegesprekBedoeling (net als bij andere selectie-instrumenten) om arbeidsprestaties te voorspellen.

Aandachtspunten & vragen– Kennisvragen omtrent

vakkennis, opleiding en ervaring– Motivatievragen omtrent

opvattingen ten opzichte van de werkzaamheden– Situatievragen omtrent

persoonlijkheid van de sollicitant (past deze in organisatie? beschikt hij over de juiste gedragskenmerken voor de functie? …)

INSTROOM DOORSTROOM UITSTROOM INSTROOM DOORSTROOM UITSTROOM

WervingWerving& Selectie& Selectie

BegeleidingBegeleiding& Behoud& Behoud

OntslagOntslag& Pensioen& Pensioen

8.4 8.4 inwerkperiodeinwerkperiode

trainingtrainingfunctionerenfunctionerenbeoordelenbeoordelenontwikkelenontwikkelen

scholenscholen

8.4 8.4 afscheid afscheid

out-placementout-placement

8.4 Begeleiding

8.38.3

Functioneren & beoordelen

• Functioneringsgesprek:– Tussen medewerker en direct leidinggevende– Tweerichtingsverkeer, ieder kan onderwerpen

aandragen– Gericht op toekomst

• Beoordelingsgesprek:– Tussen medewerker, direct leidinggevende en

evt. personeelsverantwoordelijke– Eenrichtingsverkeer, doel is beslissen over

promotie, salarisverhoging of ontslag– Heeft betrekking op het verleden

Scholen & ontwikkelen• Bijscholing:

– Hetzelfde werk, maar met nieuwe verbeterde technieken (ontwikkeling in het bedrijf)

– In belang van organisatie en medewerker– Bedrijf betaalt en probeert medewerker te binden

• Omscholing:– Opleiding om juist ander werk te gaan doen– Vooral in het belang van medewerker, want komt

vaak voor wanneer banen verdwijnen– Bedrijf betaalt en probeert medewerker productief te

houden of elders onder te brengen (outplacement).

8.5 Arbeidsovereenkomst

Definitie: de arbeidsovereenkomst is de overeenkomst, waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt, in dienst van de andere partij, de werkgever,tegen loon gedurende een zekere tijd arbeid te verrichten.

Werknemer

• werknemer is verplicht de overeengekomen arbeid zo goed mogelijk zelf te verrichten

• de werknemer is verplicht redelijke instructies van de werkgever op te volgen

• zich gedragen als goed werknemer

Werkgever

• tijdige loonbetaling

• werkgever is verplicht maatregelen te treffen die bijdragen aan de bescherming van de werknemers

• zich gedragen als goed werkgevero.a.– getuigschrift uitreiken– minderjarigen opleiding laten volgen

Individuele arbeidsovereenkomst

• Arbeidsovereenkomst tussen één werkgever & één werknemer.

• In een individuele arbeidsovereenkomst staan de arbeidsvoorwaarden Bepalingen die van kracht zijn volgens de wet / collectieve arbeidsovereenkomst.

Collectieve arbeidsovereenkomst

• Overeenkomst tussen vakbonden en werkgeversbonden óf 1 werkgever voor groepen werknemers & werkgevers (bedrijfstak).

• In een collectieve arbeidsovereenkomst staan de rechten en plichten van de werkgevers en werknemers.

• Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan een CAO voor een gehele bedrijfstak geldend verklaren algemeen verbindend verklaren.

• Zo lang een CAO loopt, geldt er een vredesplicht.

Primaire

arbeidsvoorwaarden

Secundaire

arbeidsvoorwaarden

- Loon

- Vakantiegeld

- Toeslagen extra (over/onregelmatig)

- Normale arbeidstijd

- Vakantieregelingen

- Duur van de middagpauze

- Reiskostenvergoedingen

- Kinderopvang

- Scholing

- Auto van de zaak

Arbeidsvoorwaarden

8.6 Loon & loonstrookje

Herhaling van in 3e klas behandelde stof:• O.a. een werknemer kost meer dan zijn

loon… (werkgeversaandeel in pensioen en werknemersverzekeringen!)

• O.a. een werknemer krijgt wat hij verdient niet in handen… (belasting en premies worden ingehouden)

Nieuw: het loonstrookje…

Totale LoonKosten (TLK)

TLK = wat een werknemer kost voor de werkgever

TLK bestaan uit• het brutoloon (BLn) én• de sociale lasten werkGever

Je ziet dus, dat een werknemer meer kost dan zijn loon!

BrutoLoon (BLn)BLn = wat een werknemer volgens zijn

arbeidsovereenkomst verdient

BLn bestaat uit• inhouding pensioen, spaarloon, levensloop• de premies werkNemersverzekeringen (WV)• de bijdrage zorgverzekeringswet (ZVW)• de premies loonheffing (LH)• het nettoloon (NLn)

Inhoudingen PSLPensioen = het inkomen op de ‘oude dag’. Deze

inhouding heet pensioenpremie.

Spaarloon = een regeling om geld te sparen, waarbij het tegoed 4 jaar geblokkeerd wordt behalve in enkele speciale gevallen (aankoop eigen woning).

Levensloop = een regeling om te sparen voor onbetaald verlof of eerdere pensionering.

Belastingvoordeel: over deze inhoudingen geen loonheffing… (verminderen het belastbaar loon)

Premies WVWerknemersverzekeringen (WV) =

(verplichte) sociale verzekeringen, die (onverwacht) inkomensverlies opvangen.

Wie zijn verzekerd? Alleen werkNemers!

WIA = Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen voorziet in uitkering bij verminderde arbeidsgeschiktheid.

WW = Werkeloosheidswet voorziet in uitkering bij ontslag (niet eigen schuld)

ZorgVerzekeringsWet (ZVW)

Iedereen in Nederland is verplicht om een verzekering af te sluiten voor zorgkosten.

De kosten van deze verzekering, de zorgpremie, wordt op 2 manieren betaald:

• een inkomensafhankelijke zorgbijdrage (wordt ingehouden op het loon) én

• een nominale premie (wordt door de verzekerde betaald aan de verzekeringsmaatschappij)

Loonheffing (LH)

LH bestaat uit• Loonbelasting (LB) én• Premies Volksverzekeringen (A..)

LH is een vóórheffing van de inkomstenbelasting (IB) en wordt aan de bron (dus van het loon) ingehouden.

Volksverzekeringen (A..)Volksverzekeringen (A..) = (verplichte) sociale

verzekeringen, die zorgen voor een ‘bestaansminimum’ of bijdrage in kosten.

Wie zijn verzekerd? Iedereen in Nederland!

AOW = Algemene OuderdomsWet (65+)AKW = Algemene KinderbijslagWet (kids)ANW = Algemene NabestaandenWet (weduwen,

weduwnaars, wezen)AWBZ = Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

Vergoedingen...

Een werkgever kan verplicht (wet of CAO) of vrijwillig de kosten van een werknemer vergoeden. Voorbeelden:

• vergoeding ZVW• bijdrage kinderopvang• tegemoetkoming representatiekosten

Let op: Vergoedingen verhogen het (netto)loon!

Van bruto naar netto ...en

omgekeerd...BRUTOLOON NETTOLOON

af: inhoudingen PSL af: vergoedingen

af: premies WV bij: loonheffing

af: zorgpremie ZVW bij: zorgpremie ZVW

af: loonheffing bij: premies WV

bij: vergoedingen bij: inhoudingen PSL

NETTOLOON BRUTOLOON

8.7 Overheid

Ingrijpen van de overheid om werkloosheid te bestrijden/werkgelegenheid te stimuleren.– Loonsubsidie verlaagt de loonkosten

Doel: Iedereen laten participeren!– Wet Gelijke Behandeling

(positieve discriminatie)– Emancipatie (gelijke rechten en geen achterstelling

op grond van geloof, huidskleur, geaardheid, geslacht, leeftijd)

Ondernemingsraad OR / Medenzeggenschapsraad

MR• Doel: komen tot regelmatig overleg

tussen werkgevers en werknemers in bedrijf (OR) en onderwijs (MR)

• Twee hoofdtaken:– Leveren van een bijdrage aan goed

functioneren van de organisatie.– Behartigen van belangen van de

werknemers.

Bijzondere bevoegdheden OR/ MR

• Informatierechtwerkgever is verplciht alle info te verstrekken die OR/MR nodig heeft voor goed vervullen taken

• Adviesrechtgelegenheid om advies uit te brengen omtrent voorgenomen beslissingen (vb bij fusie)

• Instemmingsrechtbesluiten waarvoor instemming vereist is, mogen niet uitgevoerd worden zonder (soort veto)