ชอหนงสอ : คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน

จดทำ�โดย : กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

บรรณ�ธก�ร : นฤภค ฤธาทพย

สตรรตน รจระชาคร

ไอยรดา มารอมมน

เบญญารศม จนทรเปลง

พมพครงท 1 : กรกฎาคม2562

จำ�นวนพมพ : 1,600เลม

พมพท : บรษทบยอนดพบลสชงจำากด

สามารถดาวนโหลดคมอฉบบนหรอสอเทคโนโลยดานสขภาพจตไดทwww.sorporsor.com

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน ก

ความเขมแขงทางจตใจหรอRQ(ResilienceQuotient)คอพลงสขภาพจตทสำาคญสำาหรบคนเราเปน

ความสามารถทางอารมณและจตใจ ในการปรบตวใหกลบสภาวะปกตหากพบเหตการณวกฤตหรอความยากลำาบาก

ในชวตยงในปจจบนความสะดวกสบายและเทคโนโลยเขาถงไดงายขนทำาใหคนเรามความอดทนนอยลงโดยเฉพาะ

ในวยรนเปนวยทกำาลงเจรญเตบโตเขาสวยผใหญหากแตยงมประสบการณไมมากนก แตกลบมความเปลยนแปลง

มากมายทเขามาในชวตจงอาจทำาใหเกดความคบของใจรสกวตกกงวลกบปญหาและสถานการณทเกดขน

สถานการณปญหาวยรนไทยมแนวโนมเพมสงขนและมความหลากหลายของปญหาสงผลกระทบตอสงคม

เปนวงกวางโดยในชวง10ปทผานมาพบวาเดกและเยาวชนกระทำาผดกฎหมาย3-5หมนคดตอปโดยฐานความผด

3อนดบแรกคอความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษความผดเกยวทรพยและทำารายรางกายจากสงคมวฒนธรรมท

เปลยนแปลงไปสถาบนครอบครวออนแอลงมปจจยเสยงมากมายทยวยวยรนใหหลงทางดงนนความเขมแขงทางจตใจ

จงเปนสงจำาเปนเนองจากปญหาความรนแรงการทำารายตนเองและผอนรวมถงการฆาตวตายในวยรนสวนหนงมา

จากการขาดความเขมแขงทางใจทำาใหขาดความสามารถในการจดการกบปญหาและวกฤตทเกดขน

กรมสขภาพจต จงจดทำาคมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน ซงเปนคมอทประกอบดวยความรเกยวกบ

พลงสขภาพจต แนวทางและแผนการสอนสำาหรบสรางความเขมแขงทางจตใจในวยรน เปนคมอทสามารถศกษา

ดวยตนเอง เหมาะสำาหรบบคลากรสาธารณสขครรวมถงหนวยงานหรอบคลากรททำางานเกยวของกบวยรนใชเปน

เครองมอในการเสรมสรางพลงสขภาพจตใหกบวยรนเพอใหวยรนไดมความเขมแขงทางจตใจสามารถดแลและพฒนา

ตนเองใหกาวผานปญหา ความยากลำาบากหรอวกฤตในชวต และเตบโตเปนทรพยากรของชาตทมคณภาพตอไป

ในอนาคต

กรมสขภ�พจต

คำ�นำ�

รตวตน คนหามตร พชตปญหา

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน ข

สารบญ

เรอง หน�

บทนำา 1

แนวคดการจดกจกรรมพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรน 3

วตถประสงคและสาระสำาคญของกจกรรม 11

กจกรรมเพอพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรน 17

กจกรรมท1 ผนำา4ทศWhoareYou 20

กจกรรมท2 สรางความเขาใจสรางสายสมพนธ 29

กจกรรมท3 รเขารเรารกตองแสดงออก 33

กจกรรมท4 รอารมณรบความรสก 38

กจกรรมท5 ทางเดนของชวต 44

กจกรรมท6 คดซอนซอนเรน 49

กจกรรมท7 หามใจเอาอย 58

กจกรรมท8 สลกความดบนแผนหลง 63

กจกรรมท9 มองวกฤตเปนโอกาส 65

กจกรรมท10กาวไปดวยกน 68

กจกรรมกอนจาก 70

กจกรรมเสรมสำาหรบผปกครอง 72

ภาคผนวก 73

แบบประเมนความเขมแขงทางใจในเดก 74

ResilienceScale(RS-15,10-12years)

แบบประเมนความเขมแขงทางใจในเดก 75

ResilienceScale(RS-40,10-12years)

แบบประเมนความเขมแขงทางใจในเดก 77

ResilienceScale(RS-15,13-18years)

แบบประเมนความเขมแขงทางใจในเดก 78

ResilienceScale(RS-48,13-18years)

สมดบนทกกจกรรม 80

รายชอผเขารวมประชม 98

บรรณานกรม 101

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 1

...คว�มเขมแขงในจตใจ นเปนสงทสำ�คญทจะตองฝกฝนแตเลก เพร�ะว�ตอไป ถ�มชวตทลำ�บ�ก

ไปประสบอปสรรคใด ๆ ถ�ไมมคว�มเขมแขง ไมมคว�มร ไมมท�งทจะผ�นอปสรรคอะไร กไมมอะไรทจะม�ชวย

เร�ได แตถ�มคว�มร มอธย�ศยทด และมคว�มเขมแขงภ�ยในใจ กส�ม�รถทจะผ�นพนอปสรรคต�ง ๆ นนได...

จากพระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทพระราชทานแกคณะครและ

นกเรยนโรงเรยนราชวนตณพระตำาหนกจตรลดารโหฐานเมอวนศกรท31ตลาคม2518ททรงใหความสำาคญกบ

ความเขมแขงทางจตใจ เนองจากชวยใหชวตมความอดทนสามารถกาวผานอปสรรคและความยากลำาบากในชวตได

ทงนในชวตของคนเราทกคนยอมผานพบเหตการณเขามามากมายอาจมบางทตองพบกบปญหาความทกขทรสกวา

เปนวกฤตในชวตเชนการสญเสยคนทรกมปญหาในครอบครวอกหกประสบปญหาการเรยนมปญหาการเงนฯลฯ

ปญหาทพบเจออาจมากบางนอยบางแตกตางกนไปตามแตสถานการณการตความและพลงใจหรอความเขมแขงทาง

จตใจของแตละบคคล

ยงในปจจบนสถานการณปญหาวยรนไทยมแนวโนมเพมสงขนมความหลากหลายของปญหาสงผลกระทบ

ตอสงคมเปนวงกวาง เดกนกเรยนทมปญหาสขภาพจตหรอปวยเปนโรคทางจตเวช จะกอใหเกดความสญเสยทาง

เศรษฐกจและสงคมตอเนองไปจนถงวยผใหญทงปญหาการเรยนปญหาพฤตกรรมความกาวราวการใชสารเสพตด

การตงครรภไมพงประสงคตดเชอเอชไอวกระทำาผดกฎหมายการทำารายตนเองและผอนรวมถงปญหาการฆาตวตาย

ในวยรนและเยาวชนทเพมมากขนจากผลสำารวจในป2559การแกปญหาสขภาพจตของวยรนจงจำาเปนตองเรมจาก

คนใกลชดทสดคอครอบครวตอจากครอบครวแลวคอโรงเรยนรวมถงชมชนหนวยงานตางๆในทองถนแตดวย

สภาพสงคมวฒนธรรมทเปลยนแปลงไปสถาบนครอบครวออนแอลงประกอบกบมปจจยเสยงมากมายทยวยวยรนให

หลงทางดงนนความเขมแขงทางจตใจจงเปนสงจำาเปนเนองจากปญหาทหลากหลายในวยรนสวนหนงมาจากการขาด

ความเขมแขงทางใจทำาใหขาดความสามารถในการจดการกบปญหาและวกฤตทเกดขนอย�งไรกต�มคว�มเขมแขง

ท�งใจ ไมส�ม�รถสร�งไดเพยงชวข�มคน แตจะเกดขนจ�กก�รปลกฝง ฝกฝนดงนนพอแมรวมถงครอาจารยจง

มสวนสำาคญยงทจะทำาใหความเขมแขงทางใจของเดกใหเกดขน

ความเขมแขงทางใจ เรยกเปนภาษาองกฤษวา Resilience คอคว�มส�ม�รถในก�รปรบตวของบคคล

เมอตองประสบกบสถ�นก�รณวกฤตเปนพลงทชวยใหสามารถจดการกบปญหาผานพนภาวะวกฤตหรอเหตการณ

รายๆไปไดรวมถงส�ม�รถฟนฟสภ�พอ�รมณและจตใจใหกลบสภ�วะปกตไดอย�งรวดเรวไมจมอยกบความทกข

เรยกไดวามก�รปรบตวไดด จนส�ม�รถกลบม�ดำ�เนนชวตไดอย�งปกตสขอกครงและผทมความเขมแขงทางใจทด

จะสามารถพลกวกฤตเปนโอกาสไดอกดวย นนคอเรยนรและเตบโตขนเมอเผชญกบปญหา ทำาใหมจตใจเขมแขงขน

กวาเดม

บทนำ�

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน2

แนวทางการใชคมอ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทนเปนคมอทใชศกษาดวยตนเองประกอบดวยความรเกยวกบพลงสขภาพจต

และแผนการสอนสำาหรบสรางความเขมแขงทางจตใจในวยรนโดยมวตถประสงคดงน

1. เพอใหบคลากรสาธารณสขครรวมถงหนวยงานหรอบคลากรททำางานเกยวของกบวยรนไดมความร

ความเขาใจในองคความรและแนวทางการสรางพลงใจใหกบวยรน

2. เพอใหบคลากรสาธารณสขคร รวมถงหนวยงานหรอบคลากรททำางานเกยวของกบวยรน ไดนำาไปใช

ในการสงเสรมสนบสนนและพฒนาใหวยรนมความเขมแขงทางจตใจ

กลมเป�หม�ยคอวยรนกลมปกตหรอวยรนกลมเสยง(การจดกจกรรมจะไมแยกกลมเสยงออกจากกลมปกต

ควรทำากจกรรมรวมกนแตใหมจำานวนวยรนกลมเสยงไมเกน1ใน4ของผเขารบการอบรม)

ผใชหลกสตร ไดแก บคลากรสาธารณสข คร รวมถงหนวยงานหรอบคลากรททำางานเกยวของกบวยรน

ทงนผใชหลกสตรควรทำาความเขาใจในวตถประสงคสาระสำาคญวธการดำาเนนกจกรรมอยางละเอยดและควรศกษา

ใบความรเพอเปนแนวทางในการพดคยและใหความรแกผเขารบการอบรม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน ประกอบดวย แผนกจกรรมจำานวน 10 กจกรรม และ 1 กจกรรมเสรม

เปนกจกรรมทชวยเสรมสรางพลงสขภาพจตซงจะสรางความสนกสนานและประสบการณตรงใหกบวยรนโดยแตละ

กจกรรมจะมวตถประสงคสาระสำาคญวสดอปกรณขนตอนการดำาเนนกจกรรมรวมถงแนวทางการใหความรในแตละ

กจกรรมซงจะชวยพฒนาวยรนในองคประกอบตางๆวทย�กรส�ม�รถเลอกจดกจกรรมต�มวตถประสงคทตองก�รได

นอกจากนวทยากรควรเตรยมสมดบนทกกจกรรมเพอใหวยรนไดบนทกเรองราวสงทไดเรยนรและสงทจะไดนำาไปใช

ประโยชนในชวตประจำาวนเพอจะไดทบทวนจดระบบความคดและวางแผนอนาคตของตนเอง

** ขอควรคำ�นง กจกรรมในคมออาจมบางกจกรรมทสะเทอนอารมณและความรสกของผเขารบการอบรม

จงควรมวทยากรผทสามารถจดการกบปญหาทางอารมณไดเชนนกจตวทยาบคลากรผผานการอบรมการใหคำาปรกษา

ครในระบบดแลชวยเหลอนกเรยนเปนตน

มคณคา พฒนาอารมณ

สงสมสมพนธภาพทด มความเขมแขงทางใจ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 3

แนวคดการจดกจกรรมพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรน

การศกษาแนวคดและองคประกอบ RQมาจากคำาวาResilienceQuotientทคนไทยอาจเรยกวาพลงใจความเขมแขงทางใจพลงสขภาพจต

ภมคมกนทางใจหรอทกรมสขภาพจตใชคำาวาอดฮดสRQเปนความสามารถของคนทมอยในตวเองและนำามาใช

เมอตองเอาชนะปญหาอปสรรคหรอความยากลำาบากทเกดขน ซงเปนสงททำาใหคนเราสามารถผานพนภาวะวกฤต

หรอเหตการณรายๆไปไดและอาจพลกวกฤตใหเปนโอกาสโดยสามารถยกระดบความคดจตใจและการดำาเนนชวต

ในทางทดขนหลงเหตการณผานพนไป โดยมการฟนฟสภาพอารมณและจตใจไดอยางรวดเรว ไมจมอยกบความทกข

มความยดหยนปรบตวไดดสามารถกลบมาดำาเนนชวตไดอยางปกตสขอกครง

กรมสขภาพจตไดแบงองคประกอบของพลงสขภาพจตออกเปน3องคประกอบคออดฮดส

พลงอด หม�ยถง ก�รทคนเร�มคว�มทนท�นตอคว�มกดดน มจตใจมนคง ไมหวนไหว สามารถควบคม

จตใจ แมมเรองเครยด ทกขใจมากกยงสามารถดำาเนนชวตตอไปได สวนใหญคนทมพลงอดมกมมมมองวา ไมใชเรา

ทลำาบากอยคนเดยว, เมอมความทกขเขามาไมนาน กตองผานไป, ปญหาทกอยางมทางแกไข, ชวตไมไดแยไปหมด

ถงอยางไรกยงมเรองดๆอยบางจากมมมองดงกลาวจงทำาใหสามารถหาหนทางระบายความเครยดไดมหนทางทชวย

ใหอดทนกบเหตการณทเกดขนเชนมสายสมพนธเกอหนนรจกมองสวนดหรอคณคาของตนคดถงเปาหมายทตงไว

เปนตนพลงอดเปนพนฐ�นจตใจทสำ�คญของคนมพลงสขภ�พจตทด อาจสงเกตไดจากบางคนทมความทกข

ความเครยดมากแตกยงสามารถดำาเนนชวตประจำาวนตอไปและทำาหนาททรบผดชอบได

พลงฮด หม�ยถง มขวญและกำ�ลงใจ ก�รสร�งแรงจงใจใหตวเอง ไมทอถอย หรอมกำาลงใจจากคนรอบขาง

เชน มครอบครวเปนทพง คอยชวยเหลอและเปนกำาลงใจ คดถงความสำาเรจทผานมา คดถงสงทมคณคาตอใจ

การอยกบปจจบน คอยๆ คดแกไข ทำาไปทละขนตอน อยากงวลหรอกลวไปลวงหนา การทคนเราจะฝาฟนปญหา

อปสรรคไปไดสวนหนงตองมกำาลงใจปญห�ยงย�กยงตองอ�ศยกำ�ลงใจ เพอเพมความกลาหาญทจะทำาตวใหเขม

แขงเพอลกขนมาสหรอเอาชนะอปสรรคไปยงเปาหมายทตองการ

พลงส หม�ยถง พรอมสกบปญห� ห�ทปรกษ� ห�ท�งออกหล�ยๆ ท�ง ชงนำาหนกวาวธการใดเปนวธการ

ทดไมตดสนใจแกปญหาโดยใชอารมณตองคดใหรอบคอบปญหาทเกดขนจากเหตการณวกฤตเหตการณไมคาดฝน

มกเปนเรองใหญไมเคยพบมากอนจงตองอาศยทงแรงกายแรงใจในการสกบปญหาซงทำาไดโดย

- ประเมนตนเองวาสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเองไดหรอไม

- ใชความสามารถของตวเองทมในการหาทางออกเชนการพดจาตอรองการวเคราะหหาทางออก

- ขอคำาปรกษาหรอพงพาความชวยเหลอจากคนอนกรณทไมสามารถแกไขปญหาดวยตวเองได

Grotberg,E.H.,(1995)ไดกลาวถงองคประกอบของการกาวสการมRQตามแนวคดฉนเปน(Iam)ฉนม

(Ihave)และฉนทำาได(Ican)ไวดงน

สงทฉนเปน (I am)หมายถงการเปนคนทมการสนบสนนจากปจจยภายในทำาให

มจตใจทเขมแขงโดยมการแบงออกเปน5องคประกอบดงน

1.1ก�รเปนทรกของคนอนๆคอการทรบรวาตนเองเปนทชนชอบและเปนทรกของคนอนและรวา

คนอนๆคาดหวงอะไรจากตนเอง

1.2ก�รเปนผมคว�มรก คว�มเหนใจ และเออเฟอเผอแผ แสดงความรกตอบคคลอนออกมาไดใน

หลายรปแบบและมความเขาใจถงสงทคนอนแสดงออกมาใหรบรทำาใหเกดทกษะการเขาสงคมไดอยางด

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน4

1.3ก�รเปนผมคว�มภ�คภมใจในตนเอง ความเชอมนภายในตนเองเปนการรบรวาตนเองสำาคญและ

มนใจวาตนเองสามารถทำาไดและประสบความสำาเรจได

1.4ก�รเปนผมอสรภ�พในตนเอง การมความเชอมนในความสามารถและเขาใจในขดความสามารถ

ของตนเองและรบผดชอบในสงทเกดตามมา

1.5ก�รเปนผทมคว�มหวงศรทธาและเชอมนในสงทถกตองเปนการเชอเรองความถกผดศรทธาใน

ศลธรรมและปฏบตตามหลกในศาสนาทตนนบถอ

สงทฉนม (I have) เปนการรบรถงการมแหลงทรพยากรภายนอกทดแล ชวยเหลอและเออประโยชน

โดยม5องคประกอบยอยดงน

2.1ก�รมคว�มไวว�งใจในสมพนธภ�พคอการทไดรบการยอมรบจากครอบครวคนภายนอกและ

การเปนผไดรบการดแลจากครอบครวทดเพยงพอ

2.2ก�รมคว�มส�ม�รถปฏบตตนต�มกฎเกณฑต�ง ๆ การไดรบการสอนจากพอแม ผปกครอง

โดยผานทางการกระทำาของตนเอง เชน หากทำาผด กจะไดรบการลงโทษ และถาหากทำาตามกฎกตกา กจะไดรบ

คำาชมเชย

2.3 ก�รมตนแบบ คอ การทมแบบอยางทดในการปฏบตตนไดอยางถกตองตามหลกศลธรรมจรรยา

และสามารถทำาตามหลกศาสนาทตนนบถออย

2.4ก�รมอสระในก�รทำ�สงต�ง ๆ ดวยตนเองเปนการไดรบการสนบสนนและไดรบความชวยเหลอ

ในยามจำาเปนทำาใหเกดความคดรเรมสรางสรรค

2.5ก�รมแหลงด�นส�ธ�รณสข ก�รศกษ�สวสดการรวมทงดานความปลอดภยเพอตอบสนองความ

ตองการของชวต

คว�มส�ม�รถทฉนม (I can) เปนทกษะการมปฏสมพนธทางสงคมกบคนอนโดยม5องคประกอบยอย

ดงน

3.1มความสามารถในการสอสาร

3.2มความสามารถแกไขปญหา

3.3มความสามารถในการควบคมอารมณและผลกดนตางๆ

3.4มความสามารถในการประเมนอารมณและความรสกของผอนได

3.5มความสามารถในการสรางสมพนธภาพทจรงใจจากคนทอยรอบขาง สามารถขอความ

ชวยเหลอและแบงปนความรสกกบผอนเชนพอแมครเพอนเปนตน

สภ�วด นวลมณและคณะ ไดเสนอแนวคดและองคประกอบของความเขมแขงทางจตใจซงประกอบไป

ดวยองคประกอบทหลากหลายโดยทวไปสามารถจำาแนกไดเปน2ลกษณะคอปจจยภายในบคคลและปจจยภายนอก

(Internal and External Factors) สภาพแวดลอมรอบตวเดกทสามารถลดผลกระทบเชงลบจากสถานการณท

เครยดและกดดนตาง ๆ ได ครอบครว โรงเรยน และชมชนสามารถเสรมสรางความเขมแขงทางใจได โดยการสราง

สภาพแวดลอมทสงเสรมความเขมแขงทางใจและเสรมแนวทางการเรยนรของเดกการสงเสรมปองกนปญหาอารมณ

และพฤตกรรม ดวยการจดกจกรรม หรอหลกสตรพฒนาเดกและเยาวชนทเหมาะสม เพอการพฒนาปจจยปกปอง

ภายในของแตละบคคลโดยองคประกอบของปจจยทงสวนทเปนภายในและปจจยภายนอกสามารถอธบายไดดงน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 5

ปจจยภ�ยใน

(ลกษณะบคลกภ�พ ท�ทก�รแสดงและลกษณะนสย)

ปจจยภ�ยนอก

(สภ�พแวดลอมรอบตวเดก)1.ความสามารถในการดแลและควบคมตนเอง

(Autonomy)

1. การมปฏสมพนธกบบคคลอน(Forming

Relationships)2. ความสามารถทางสงคม(SocialCompetence) 2. การดแลสนบสนนและใหคำาปรกษา(Caring

Relationships)3. ความสามารถในการแกปญหา(ProblemSolving) 3. การใหโอกาสและการผลกดนใหพงตนเอง(Providing

ofOpportunity)4. ความมงมนตงใจในการประสบความสำาเรจในชวต

(SenseofMeaningandPurpose)

องคประกอบของความเขมแขงทางใจ ปจจยภ�ยใน (Internal Factors)

1. คว�มส�ม�รถในก�รดแลและควบคมตนเอง (Autonomy) เปนความรสกทเปนอสระซงเปนการ

ควบคมทมาจากภายใน ภายใตความเชอวาตนเองสามารถควบคมสงตางๆได เปนความรสกภาคภมใจในตนเอง

การมระเบยบวนยในตนเอง การควบคมแรงผลกดนจากภายในและภายนอก ตลอดจนการมเอกลกษณของตนเอง

ซงประกอบดวยองคประกอบยอยดงน

- ก�รตระหนกรตนเองหรอก�รเข�ใจในตนเอง (Self Awareness) : เปนความสามารถในการรบ

รสภาวะภายในตนเองความคดอารมณและความรสก

- ก�รรบรคว�มส�ม�รถของตนเอง (Self Efficacy) : เปนคณลกษณะเชงบวกทบคคลรบรและ

เชอมนในความสามารถศกยภาพและคณคาของตนเอง

- ก�รมวนยในตนเอง (Self Discipline) : เปนความสามารถในการควบคมอารมณความตองการ

มวนยมความยบยงชงใจมความรบผดชอบและสามารถทนตอแรงตานของกลมเพอนและแรงกดดนของสงคมได

2. คว�มส�ม�รถท�งสงคม (Social Competence) เปนคณสมบตเชงสงคมของบคคลซงประกอบ

ดวยองคประกอบยอยดงน

- คว�มส�ม�รถในก�รสอส�ร (Communication) เปนความสามารถในการสอสารใหผอนรบร

ความคดความรสกของตนเองไดและความสามารถในการฟงอยางใสใจและตงใจ

- คว�มเหนอกเหนใจ เข�ใจ และใสใจผอน (Empathy) เปนความสามารถของบคคลในการ

เหนอกเหนใจเขาใจและใสใจความรสกของผอนเคารพในความเปนตวตนและสทธของผอนสามารถใหอภยผอนได

- คว�มส�ม�รถในก�รสร�งและคงไวซงสมพนธภ�พ (Co-operation) เปนความสามารถ

ในการสรางและคงไวซงสมพนธภาพ ความเปนมตร เปนทพงของผอน มสวนรวม เสยสละในการทำากจกรรมตาง ๆ

อยางเตมทและสามารถปรบตวได

3. คว�มส�ม�รถในก�รแกปญห� (Problem Solving)ซงประกอบดวยองคประกอบยอยดงน

- คว�มส�ม�รถในก�รคดแยกแยะอย�งมเหตผล และถกตอง (Critical Thinking) เปนความ

สามารถในการคดแยกแยะอยางมเหตผลและถกตอง ประเมนความเสยง และมการตดสนใจจดการปญหาไดอยาง

เหมาะสม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน6

- ก�รมองโลกในแงด และมคว�มยดหยน ในก�รเผชญกบปญห�ทเกดขน (Optimism and

Flexibility) เปนความสามารถในการมองโลกในแงดมทศนคตและคานยมเชงบวกมอารมณขนมความยดหยนใน

การเผชญปญหาทเกดขนรวมทงรจกเปดใจมองปญหาตางๆทเกดขนอยางทาทายและไมคกคามตอชวต

- คว�มส�ม�รถในก�รพงพ�ตนเองและแสวงห�แหลงชวยเหลอทมประสทธภ�พ (Effective

Help Seeking) เปนความสามารถในการพงพาตนเองและแสวงหาแหลงชวยเหลอทมประสทธภาพเมอประสบภาวะ

ยงยาก

4. คว�มมงมนตงใจในก�รประสบคว�มสำ�เรจในชวต (Sense of Meaning and Purpose) เปนการ

มแรงจงใจในชวตและการตงจดมงหมายในชวตไดแก

- ก�รตงจดมงหม�ย (Goal Direction) เปนความสามารถในการตงจดมงหมายความสำาเรจใน

ชวตทเปนไปไดและสามารถดำาเนนชวตเพอมงสเปาหมายทกำาหนดไว

- ก�รสร�งแรงจงใจ และก�รมคว�มเชอ (Achievement Motivation and Belief)เปนความ

สามารถในการสรางแรงจงใจเพอใหตนเองบรรลเปาหมายความกระตอรอรนมงมนพยายามเพอใหประสบความสำาเรจ

และการมความเชอหรอแรงบนดาลใจในการดำาเนนชวต

ปจจยภ�ยนอก (External Factors)

1. ก�รมปฏสมพนธกบบคคลอน (Forming Relationships)คอการมปฏสมพนธสมพนธภาพมตรภาพ

และทาททดของบคคลใกลชด

2. ก�รดแล สนบสนน และใหคำ�ปรกษ� (Caring Relationships) คอ การไดรบการดแลเอาใจใส

สนบสนนเกอหนนใหกำาลงใจและใหคำาปรกษา

3. ก�รใหโอก�ส และก�รผลกดนใหพงตนเอง (Providing of Opportunity) คอการไดรบโอกาสผลกดน

ใหพงตนเอง

การสรางความเขมแขงทางใจ (RQ) ใหกบวยรนเปนสงสำาคญ เนองจากเปนการสรางภมคมกนทางใจ

เพอใหสามารถเผชญกบปญหาหรออปสรรคตางๆและกาวผานไปไดอยางแขงแกรงซงสามารถทำาไดโดยสรางความ

รสกใหเดกรบรวาตนเองเปนสวนสำาคญของครอบครวและสงคมรสกวาตนเองไดรบความรกความหวงใยและกำาลงใจ

อยเสมอปลกฝงความเหนอกเหนใจผอนมสวนรวมในการคดการตดสนใจรวมกบพอแมคนหาตวเองสรางเปาหมาย

ในอนาคต นอกจากนพอแมควรเปนแบบอยางทด ถายทอดประสบการณของพอแมใหลกฟง ชแนะและฝกทกษะ

การแกไขปญหาการจดการอารมณทเหมาะสมฝกใหเดกรจกพดคยเลาความรสกนกคดระบายความทกขใจไมเกบกดไว

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 7

ตวแบบทางดานบทบาทการสรางพลงใจ

(Role Modelling for Resilience)

เมอพอแม....................... เดกเรยนรทจะ.............แสดงความรกและความสนใจ

(ShowAffection&Attention)รสกรกและผกพน มความรสกมคณคา

(Feelloved&connected) (Haveasenseofworth)รบฟงและเขาใจ

(Listen/Understand)รสกเขาใจและไดรบ เขาใจผอน

การยอมรบ (UnderstandOthers)

(FeelUnderstood

AndAccepted)สงบ(ไมโวยวายไมระเบดอารมณทงการกระทำา

และคำาพด)

(StayCalm)

สงบตวเอง รบมอกบเหตการณตงเครยด

(Calmthemselves) (HandleStressfulSituations)

แสดงความอดทนใหเหน

(ShowPatience)รอคอย พฒนาความอดทน

(Wait) (DevelopPatience)หยดและคดทบทวน

(Stop&Re-think)หยดและคด เปนนกแกปญหาทสรางสรรค

(Stopandthink) (Becreative-solvers)แสดงใหเหนมมมองดานบวก

(ShowPositiveOutlook)ชนชมชวตทางดานบวก เปนคนมความหวง(ยดหยน)

(Appreciatethe (BeHopeful(optimistic))

positivesInLife)มองความผดพลาดวาไมเปนไร

(ViewMistakesasOK)มองความผดพลาดวา พยายามกบสงใหมๆ

เปนสวนหนงของการเรยนร (Trynewthings)

(Seemistakesaspart

Oflearning)มความพยายาม

(Keeptrying)มความพยายาม บรรลเปาหมาย

(Keeptrying) (Achievegoals)มองจดแขง

(SeeStrengths)มองเหนจดแขงของตนเอง รสกมนใจ

(Seetheirown (FeelConfidence)

Strengths)รบผดชอบและมสวนรวม

(TakeResponsibility&BeInvolved)เปนคนรบผดชอบและ ความรสกเปนเจาของ

มสวนรวม(Beresponsible (Feelthey&belong)

Involved)

BestStartResourceCentre.BuildingResilienceinYoungChildren:Bookletforparentsofchildrenfrombirthto

sixyears.https://www.beststart.org/resources/hlthy_chld_dev/pdf/BSRC_Resilience_English_fnl.pdf

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน8

2.1 คว�มเขมแขงท�งใจ เกดจ�ก

- การเลยงดของครอบครวพอแมใหความรกความเขาใจจงมความมนใจในตนเองมความพรอม

ทจะเผชญปญหาดวยความเขมแขง

- ความรกความอบอนจากใครสกคนหนงผใหญหรอใครสกคนหนงทรกหวงใยเอาใจใสอยางจรงใจ

อาจเปนปยาตายายญาตพนองครอาจารยทนบถอหรอผใหญในชมชน

- พฒนาขนมาดวยตนเองไมวาเราจะมชวตแบบใดทกคนสามารถสรางความเขมแขงทางใจใหเกด

ขนไดดวยตนเอง

2.2 องคประกอบคว�มเขมแขงท�งใจ

1. รสกดกบตวเอง ประสบการณทดเปนสวนสำาคญ การไดรบความรก ความเขาใจจากครอบครว

เปนตนทนชวตทสำาคญเมอเตบโตความรสกดตอตวเองSelf-esteemเกดขนเมอเรามประสบการณชวตทดคนพบ

ตนเองทงในเรองความสามารถความถนดจนสามารถพฒนาตนเองสความสำาเรจทำาใหเกดความภาคภมใจและรสก

ดกบตวเอง

2. จดก�รชวตได เราจะสามารถจดการกบชวตไดหากเรามความเชอมนในตนเองเชอวาตนมทกษะ

ในการแกปญหาและจดการอารมณของตนเองไดรวมทงมความพงพอใจในชวต

3. มคว�มเพยรพย�ย�ม เชอวาแมตองเผชญกบสถานการณทแยสดๆ กยงสามารถทจะผานไปได

เปนการยอมรบสภาพความเปนจรงของชวตและมงมนอดทนหาหนทางทจะฝาฝนอปสรรคจนประสบความสำาเรจได

4. มส�ยสมพนธเกอหนน ความรกความเขาใจเปนพนฐานสำาคญในชวตมนษยตองการความรสกเปน

เจาของและถกยอมรบตองการทจะรกและถกรกจากคนอนถาขาดความตองการเรองนไปอาจกลายเปนคนเกบตว

เกบกด มปญหาการเขาสงคม และ เปนโรคซมเศรา การพฒนาความสมพนธกบคนรอบขางจะชวยใหเกดความ

เขาอกเขาใจ รจกความรกและความไววางใจ รจกทจะใหอภย องคประกอบนเปนกำาลงใจสำาคญทจะชวยใหคนเรา

สามารถตอสชวตแมยามพบกบวกฤตในชวต

5. มเป�หม�ยในชวต หากเรามเปาหมายในชวตทชดเจนจะชวยใหสามารถฟนฝาอปสรรคเพอกาว

ไปสเปาหมายทตงใจไว การสรางความเขมแขงทางใจโดยการมเปาหมายในชวต เปนวธฝกใหตนมเปาหมายทชดเจน

เรยนรทจะตงเปาหมายใหเหมาะสมและพรอมรบมอกบปญหาทจะเขามาในชวต

6. มคว�มคดท�งบวก คนคดบวก หมายถงคนทมองโลกอยางเปนกลางไมวาเรองนนจะดหรอราย

เปนคนมองโลกในแงดมทศนคตเชงบวกคดในเชงสรางสรรคมความหวงแมในยามทยากลำาบากแทนทจะมแตความ

กงวลกบอปสรรคดงนนเวลาพบปญหาคนทมความคดบวกจะคดวาไมใชเราเพยงคนเดยวทพบปญหานปญหาไมได

อยกบเราตลอดไปเดยวมนกผานไป

แผนกจกรรมการพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรน เปนแผนการจดกจกรรมทมลกษณะเปนชดกจกรรม โดยชดกจกรรมมวตถประสงคเพอใหบคลากร

สาธารณสขครรวมถงหนวยงานหรอบคลากรแกนนำาททำางานเกยวของกบวยรนไดมความรความเขาใจในองคความร

และแนวทางการสรางความเขมแขงทางจตใจใหกบวยรนและไดนำาไปใชในการสงเสรมสนบสนนและพฒนาใหวยรน

มความเขมแขงทางจตใจมากขนทงยงชวยใหวยรนเกดความรสกทดเขาใจตนเองเสรมสรางความสมพนธทดมสวนรวม

ในกจกรรมตางๆ รจกระเบยบวนย มอสระทางความคด รจกแกปญหาในสถานการณทยงยาก รวมถงจดประกาย

ในการคนหาเปาหมายของชวตองคประกอบของแผนกจกรรมเพอพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรนมแนวคดดงน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 9

1. criticalthinkingการคดเชงวเคราะหเปนทกษะในการคดแบบมเหตมผลเพอแยกแยะวาสงไหน

จรงสงไหนเทจอนจะนำาไปสการตดสนใจในการแกปญหาทเหมาะสม

2. copingการรบมอเปนความตงใจพยายามแกปญหาสวนตวหรอปญหากบผอนแลวสามารถเอาชนะ

ความเครยดหรอความรสกคบของใจในตนเองไดแบงเปนสองรปแบบคอ

2.1การจดการกบอารมณ

2.2การแกปญหาอยางสรางสรรค

3. connectionความผกพนความเกยวของสมพนธการสรางสมพนธภาพกบบคลอน

4. communicationการสอสารการใชImessageและผลเสยของYoumessage

5. Gritความอดทนพยายามความเพยรการมงมนไปขางหนา

6. SelfEsteemการเหนคณคาในตนเองความรสกทบคคลรบรวาตนเองมคณคานำาไปสความเชอมน

ในตนเองและการยอมรบนบถอตนเอง

7. Life Goals เปาหมายชวต สงทเราใหความสำาคญ ปรารถนาจะใหเกดขนในอนาคต และเปน

แรงจงใจใหคนเรามพลงมงไปสอนาคตการมเปาหมายในชวตจะชวยใหคนเราใชชวตอยางมความหมายมความหวง

และมทศทางมงสอนาคต

8. personality บคลกภาพ ลกษณะโดยรวมของแตละบคคล ทงลกษณะภายในและภายนอก รวมถง

ปจจยทมอทธพลตอความรสกของผพบเหน การเขาใจบคลกภาพและความแตกตางจะชวยใหสามารถเขาใจตนเอง

และผอนไดมากขน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน ประกอบดวย แผนกจกรรม จำานวน 10 กจกรรม และ 1 กจกรรมเสรม

เปนกจกรรมทชวยเสรมสรางพลงสขภาพจตใหวยรนไดเรยนรผานกจกรรมซงจะสรางความสนกสนานและประสบการณ

ตรงใหกบวยรนมากกวาการบอกเลาจากวทยากร แตละกจกรรม จะมวตถประสงค สาระสำาคญ และวสดอปกรณ

รวมถงขนตอนการดำาเนนกจกรรม โดยแตละกจกรรมจะชวยพฒนาวยรนในแตละองคประกอบ ทจะชวยเสรมสราง

ความเขมแขงทางจตใจใหกบวยรน นอกจากนวทยากรควรเตรยมสมดบนทกกจกรรมเพอใหวยรนไดบนทกเรองราว

จากกจกรรมตางๆสงทไดเรยนรและสงทจะไดนำาไปใชประโยชนในชวตประจำาวนเพอจะไดทบทวนจดระบบความคด

เพอการวางแผนอนาคตของตนเองกจกรรมสรางสรรคพลงใจใหวยทนประกอบดวย

กจกรรมท1บคลกภาพ4ทศ:WhoareYou

กจกรรมท2สรางความเขาใจสรางสายสมพนธ

กจกรรมท3รเขารเรารกตองแสดงออก

กจกรรมท4รอารมณรบความรสก

กจกรรมท5ทางเดนของชวต

กจกรรมท6คดซอนซอนเรน

กจกรรมท7หามใจเอาอย

กจกรรมท8สลกความดบนแผนหลง

กจกรรมท9มองวกฤตเปนโอกาส

กจกรรมท10กาวไปดวยกน

กจกรรมเสรมสำาหรบพอแมผปกครองกจกรรมเปดใจ

โดยแตละกจกรรมเชอมโยงกบแนวคดดงตารางสรปความเชอมโยงของกจกรรม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน10

กจกร

รม/

อดฮด

สI a

mI h

ave

I can

Soci

al

Com

pete

nce

Auto

nom

yPr

oble

m

Solv

ing

Mea

ning

and

purp

ose

Exte

rnal

Fact

orกจ

กรรม

ท1

บคลก

ภาพ

4ทศ

:Who

are

You

กจกร

รมท

2สร

างคว

ามเขาใจ

สราง

สายส

มพนธ

กจ

กรรม

ท3

รเขา

รเรา

รกต

องแส

ดงออ

ก

กจกร

รมท

4รอ

ารมณ

รบค

วามร

สก

กจ

กรรม

ท5

ทางเดน

ของช

วต

กจ

กรรม

ท6

คดซอ

นซอ

นเรน

กจกร

รมท

7หา

มใจเ

อาอย

กจกร

รมท

8สล

กควา

มดบน

แผนห

ลง

กจกร

รมท

9มอ

งวกฤ

ตเปน

โอกา

ส

กจ

กรรม

ท10

กาว

ไปดว

ยกน

กจกร

รมเส

รมสำา

หรบพ

อแมผ

ปกคร

อง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 11

วตถประสงคและสาระสำ�คญของกจกรรม

กจกรรมท 1 บคลกภาพ 4 ทศ : Who are You จดประสงคก�รเรยนร

- เพอใหสามารถเขาใจบคลกภาพของตนเอง

- เพอใหเขาใจบคคลอนทเราตองปฏสมพนธดวย

ส�ระสำ�คญ

เปนการเรยนรบคลกภาพจดออนจดแขงของตนเองผานการวเคราะหพฤตกรรมการแสดงออกถงอารมณและ

ความรสกของตนเองแบบงายๆ รวมทงเรยนรผอนเพอเขาใจยอมรบ และสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข

โดยสตวทเปนตวแทนแตละประเภทมบคลกเฉพาะทแตกตางกน การเขาถงและการสรางความสมพนธจงใชพลงและ

ทกษะทแตกตางกน

กจกรรมท 2 สรางความเขาใจ สรางสายสมพนธ จดประสงคก�รเรยนร

- เพอใหเขาใจตนเองและผอน

- เพอสรางและรกษาสมพนธภาพกบผอนไดอยางเหมาะสม

ส�ระสำ�คญ

รจกจดด จดทตองพฒนาของตนเอง เหนคณคาของตนเองและผอน สงเสรมจดด พฒนาจดทตองพฒนา

และเรยนรวธการสรางสมพนธภาพการอยรวมกบผอนอยางถกตองเหมาะสม

กจกรรมท 3 รเขารเรา รกตองแสดงออก จดประสงคก�รเรยนร

- เพอใหรเทคนคการสอสารเชงบวก

- เพอเปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางกำาลงใจ

ส�ระสำ�คญ

การสอสารแบบ Imessage เปนการสอสารทใสใจในคำาพดโดยใชหลกการบอกความรสกของตนเองและ

สงทตองการใหปรบเปลยนและสรางกำาลงใจ นอกจากนนการสอสารยงมหลากหลาย ทงสหนา ทาทาง การสมผส

เปนสงทแสดงถงความเหนอกเหนใจเขาใจความรสกของผพดอยางแทจรง

กจกรรมท 4 รอารมณ รบความรสก จดประสงคก�รเรยนร

- เพอใหรจกอารมณของตนเอง

- เพอใหวยรนสามารถควบคมอารมณตนเองไดผอนคลายอารมณเปนนำาไปสสมพนธภาพทด

ส�ระสำ�คญ

รจกคำาทใชเรยกอารมณและความรสกแตละรปแบบรวมทงวธการจดการกบอารมณใหเหมาะสม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน12

กจกรรมท 5 ทางเดนของชวต จดประสงคก�รเรยนร - เพอใหเกดความภาคภมใจในตนเองเหนคณคาของตนเองและผอน - เพอใหวยรนกลาแสดงออกในสงทดของตนเอง - เพอใหสามารถตงเปาหมายในชวตได ส�ระสำ�คญ ความมงมนสความสำาเรจกคอการทเรามงมนวาเราจะตองทำาในสงทเราปรารถนาแมจะเจออปสรรคกไมยอมแพคนทจะประสบความสำาเรจนอกจากมความเชอมนในตนเองตองมความมงมนตงใจลงมอทำาและรจกวธการตงเปาหมายในชวตสงเหลานจะชวยใหเราเกดความภาคภมใจในตนเองกจกรรมท 6 คดซอน ซอนเรน จดประสงคก�รเรยนร - ใหวยรนมทกษะในการคดรอบดานไมดวนสรป - ใหวยรนยอมรบและเคารพความแตกตางทางความคดของบคคลอน - ใหวยรนมทกษะในการคดวเคราะหอยางสมเหตสมผลและเลอกตดสนใจไดอยางเหมาะสม ส�ระสำ�คญ CriticalThinkingคอทกษะการคดความตงใจทจะพจารณาตดสนใจเรองใดเรองหนง โดยไมเหนคลอยตามขออางตางๆ แตสามารถตงคำาถามทาทายหรอโตแยงขออางนน เพอเปดแนวทางความคดออกสทางทแตกตาง อนนำาไปสการแสวงหาคำาตอบทสมเหตสมผลทำาใหไมถกชกชวนชกจงไปในทางทผด และรเทาทนสถานการณเสยงและสามารถเอาตวรอดไดกจกรรมท 7 หามใจเอาอย จดประสงคก�รเรยนร - เพอใหเหนความสำาคญของการควบคมตวเอง - เพอใหทราบถงวธการทใชในการควบคมตวเองจากสงลอใจหรอแรงกระตน - เพอใหเหนทางเลอกในการแกปญหาทเหมาะสมและสามารถประยกตใชในการควบคมตวเอง ส�ระสำ�คญ ความตองการ ความปรารถนา เปนสงทดเพราะเปนแรงจงใจใหคนเราฝาฟนอปสรรคไปสเปาหมายได แตหากเปนเรองไมเหมาะสมทำาแลวเกดผลเสยกตองหกหามใจ นอกจากนการตอบสนองตอปญหาและการตความการรบรความรนแรงของปญหาในวยรนแตละคนแตกตางกน การควบคมตวเอง การหาแนวทางการแกปญหา หรอการหามใจจงเปนสงสำาคญทจะไมนำาเราไปสหนทางทผดกจกรรมท 8 สลกความดบนแผนหลง จดประสงคก�รเรยนร - เพอใหเกดความรสกภาคภมใจในตนเอง ส�ระสำ�คญ ความมคณคาในตนเองสามารถประเมนไดจากการรบรของตนเองและการรบรของผอนเมอใดกตามทบคคลรบรวาตนเองมคณคาและผอนกรบรวาเราเปนคนมคณคา เมอนนบคคลกจะเกดความรสกภาคภมใจในตนเองซงเปนรากฐานทสำาคญของชวต

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 13

กจกรรมท 9 มองวกฤตเปนโอกาส จดประสงคก�รเรยนร - เพอใหสมาชกปรบเปลยนมมมองตอสถานการณเลวรายทเกดขนในชวต ส�ระสำ�คญ ทกคนตางตองพบกบสงทดและไมดในชวตขนอยกบวาเราจะเลอกมองเหตการณทเกดขนอยางไรมมมองตอปญหาทเกดขนเปนสงสำาคญทจะกำาหนดวาเราจะสหรอยอมจำานนตอปญหาการใชเทคนคมองตนเองในดานบวกความเชอมนในตวเองจะชวยใหมความสขและลดความกงวลในจตใจกจกรรม 10 กาวไปดวยกน จดประสงคก�รเรยนร - เรยนรทจะมความมงมนพยายามเพอไปสเปาหมายและความสำาเรจ - อดทนและสามารถจดการกบอารมณในยามเหนอยเมอยทอ - เรยนรการวางแผนการแกปญหาการทำางานเปนทม ส�ระสำ�คญ กจกรรมนชวยใหเหนวธการวางแผนเพอจดการปญหา การลองผดลองถก การเอาชนะความรสกเหนอยเมอยทอและความหงดหงดของตนเองความมงมนทจะทำาใหสำาเรจการใหกำาลงใจกนและกนวธคดบวกเมอทำาพลาดรวมถงวธการระงบอารมณกจกรรมเสรมสำาหรบผปกครอง กจกรรมเปดใจ จดประสงคก�รเรยนร - เพอสรางความสมพนธระหวางพอแมผปกครองกบวยรน - เพอใหเกดความเขาใจกนในครอบครว ส�ระสำ�คญ บางครงพอแมกบลกวยรนเกดการไมเขาใจกนเนองจากขาดการสอสารทเหมาะสมชองวางระหวางวยการไมไดพดคยกนตรงๆถงความคาดหวงและความชอบไมชอบของแตละฝาย ตวอย�งสมดบนทกกจกรรม (หนาปกสมดบนทกกจกรรมควรปลอยวางเพอใหผเขารบการอบรมเขยนชอวาดรปตกแตงดวยตนเอง) กจกรรมท1บคลกภาพ4ทศ:WhoareYou 1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................หม�ยเหต วทยากรควรมสมดบนทกกจกรรมและบนทกแตละกจกรรมไปพรอมกบผเขารบการอบรม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน14

ตารางการจดกจกรรม สรางสรรคพลงใจใหวยทน การจดกจกรรมสรางสรรคพลงใจใหวยทนหากจดเตมรปแบบควรใชเวลา3วนในการจดกจกรรมเนองจาก

เปนกจกรรมทเนนการแลกเปลยนเรยนรและดงเอาประสบการณของผเขารบการอบรมเปนสำาคญซงจะชวยใหผเขารบ

การอบรมเขาใจและเขาถงวตถประสงคของกจกรรมไดดยงขนแตหากมเวลาจำากดอาจใชระยะเวลา2วนนอกจากน

สามารถทจะดงบางกจกรรมนำามาปรบใชในคาบการเรยนการสอนตามวตถประสงคทตองการ

ตวอยาง การจดกจกรรม ระยะเวลา 3 วน

วนท /เวล� เช� บ�ยวนท 1 9.00-10.00น. ลงทะเบยน/พธเปด

10.00-10.45น.กจกรรมสนทนาการ

จบสลากBUDDY

10.45-11.00น.พกรบประทานอาหารวาง

11.00-12.00น.กจกรรมท1ผนำาสทศ

13.00-13.15น. กจกรรมสนทนาการ

13.15-14.15น. กจกรรมท2สรางความเขาใจ

สรางสายสมพนธ

14.15-14.30น. พกรบประทานอาหารวาง

14.30-15.30น. กจกรรมท3รเขารเรารกตอง

แสดงออก

15.30-16.30น. สรปกจกรรมและนดหมาย

กจกรรมวนรงขนวนท 2 9.00-9.15น. กจกรรมสนทนาการ

9.15-10.15น. กจกรรมท4รอารมณ

รบความรสก

10.15-10.30น. พกรบประทานอาหารวาง

10.30-11.30น. กจกรรมท5ทางเดนของชวต

12.30-12.45น. กจกรรมสนทนาการ

12.45-13.45น. กจกรรมท6คดซอนซอนเรน

13.45-14.00น. พกรบประทานอาหารวาง

14.00-15.00น. กจกรรมท7หามใจเอาอย

15.00-15.30น. สรปกจกรรมและนดหมาย

กจกรรมวนรงขนวนท 3 9.00-9.15น. กจกรรมสนทนาการ

9.15-10.15น. กจกรรมท8สลกความดบน

แผนหลง

10.15-10.30น.พกรบประทานอาหารวาง

10.30-11.30น. กจกรรมท 9 มองวกฤตเปน

โอกาส

12.30-12.45น. กจกรรมสนทนาการ

12.45-13.45น. กจกรรมท10กาวไปดวยกน

13.45-14.00น. พกรบประทานอาหารวาง

14.00-15.30น. เฉลย BUDDY /กจกรรม

เสรมสำาหรบพอแมผปกครอง

กจกรรมเปดใจ / ปดคาย

ความสข ความทรงจำา และ

กำาลงใจ

หม�ยเหต ตารางกจกรรมสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 15

ตวอยาง การจดกจกรรม ระยะเวลา 2 วน

วนท /เวล� เช� บ�ยวนท 1 8.00-9.00น. ลงทะเบยน/พธเปด

9.00-9.30น. กจกรรมสนทนาการ

จบสลากBUDDY

10.00-11.00น. กจกรรมท1ผนำาสทศ

11.00-12.00น. กจกรรมท2สรางความเขาใจ

สรางสายสมพนธ

13.00-13.15น. กจกรรมสนทนาการ

13.15-14.15น. กจกรรมท3รเขารเรารกตอง

แสดงออก

พก15นาท

14.30-15.30น. กจกรรมท4รอารมณ

รบความรสก

15.30-16.30น. กจกรรมท5ทางเดนของชวตวนท 2 8.30-8.45น. กจกรรมสนทนาการ

8.45-9.45น. กจกรรมท6คดซอนซอนเรน

9.45-10.45น. กจกรรมท7หามใจเอาอย

พก15นาท

11.00-12.00น. กจกรรมท8สลกความดบน

แผนหลง

13.00-14.00น. กจกรรมท 9 มองวกฤตเปน

โอกาส

14.00-15.00น. กจกรรมท10กาวไปดวยกน

พก15นาท

15.15-16.30น. เฉลยBUDDY/ปดคายความ

สขความทรงจำาและกำาลงใจ

หม�ยเหต ตารางกจกรรมสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน16

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 17

กจกรรมเพอพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรน

การจดกจกรรมเพอพฒนาความเขมแขงทางใจในวยรนเพอใหเกดบรรยากาศการเรยนรอยางมสวนรวมจาก

วยรนวทย�กรตองมบทบ�ทในก�รกระตนและเสรมสร�งใหเกดบรรย�ก�ศก�รเรยนรแบบมสวนรวมจากวยรน

วทยากรจงตองสวมบทบาทการเปนวทย�กรกระบวนก�ร (Facilitator) หรอผททำาหนาทอำานวย

ความสะดวกในการดำาเนนงานเสรมสรางบรรยากาศการเรยนรการระดมความคดเหนการทำางานอยางสรางสรรค

เพอใหเกดความรวมมอรวมทงมอสระท�งคว�มคดและก�รสอส�ร โดยใชเทคนคกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวม

บทบาทของวทยากรกระบวนการ (Facilitator) 1. เปนผประสานงาน(Coordinator)เพอใหเกดการมสวนรวมมากทสด

2. เปนผกระตน(Catalyst)ใหเกดการเรยนรผานคำาถามปลายเปดคำาถามแตกองคประกอบคำาถามสราง

ความตระหนกรเพอดงพลงหรอศกยภาพของผเขารวมใหเหนถงปญหาสาเหตเปาหมายและทางออกรวมกน

3. เปนผสงเกตการณ (Observer) โดยสงเกตพฤตกรรมความรสกและวธคดของผเขารวมเพอปรบ

กระบวนการใหเหมาะสมอยตลอดเวลา

4. เปนผสรางบรรยากาศ(ClimateSetter)ใหผอนคลายเปนกนเองและสรางความไววางใจเพอใหเกด

การสอสารอยางมประสทธภาพ

5. เปนผชวยการสอสาร (Communicator Enabler) ชวยใหผเขารวมแลกเปลยนขอมลประสบการณ

ความรตางๆอยางเตมทเตมใจและเปดกวางทจะรบฟงอยางใครครวญ

6. เปนพเลยงในการเรยนร (LearningCoach) ใหผเขารวมไดเลาถงประสบการณและวธการแกปญหา

ซงเปนแหลงความรฝงลกทอยในตวบคคลนำาไปสการพฒนาและจดการตนเองทประสบความสำาเรจ

คณสมบตทจำาเปนของวทยากรกระบวนการ คอ - รกในการเรยนรวทยากรกระบวนการเปนบคคลทพรอมจะเรยนรเพอใหรบกบการเปลยนแปลง

- เชอมนในความเปนมนษย เชอวาทกคนมศกยภาพ มความรความสามารถ ทกคนสามารถเรยนร

รวมกนไดมความรกผอนพรอมทจะเรยนรจากผอนมความสขเมอเหนการเตบโต

- มวธคดอยางเปนระบบ(Systemthinking)มการเชอมโยงความคดทเปนระบบการคดเชงบวกมความ

คดเชงสรางสรรคไมตดกรอบ“กลาจนตนาการ”ความคดเชงสงเคราะหวเคราะหและความคดเชงออกแบบ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน18

ตารางแสดงการเปรยบเทยบบทบาทของวทยากรในความหมายเดม

กบวทยากรกระบวนการ

วทย�กรในคว�มหม�ยเดม วทย�กรกระบวนก�ร1. มบทบาทเปนครผถายทอด(Teacher) 1. มบทบาทเปนครผฝก (Coach) ตงประเดนคำาถาม

พฒนาความคดพรอมใหคำาแนะนำาอยางสรางสรรค2. เปนผรวบรวมและนำาความรมาถายทอดใหแบบทาง

ตรงเนนการฟงเพอใหเกดความเขาใจ

2. เปนผจดกระบวนการใหเกดความรวมมอในการแลก

เปลยนเรยนรรวมกน3. มเปาหมายใหผอนเชอในสงทถายทอดเนองจากความ

รทถายทอดใหเปนสงทถกตองและผานการสงเคราะห

แลว

3. มเปาหมายใหเกดการพฒนาความคดสการรบรและ

เรยนรความเขาใจทแตกฉานดวยตนเองมากกวาการ

รบฟงฝายเดยว4. วทยากรเปนศนยกลางของการถายทอดความรทงมวล 4. ผเขารวมกจกรรมเปนศนยกลางของการถายทอดและ

มการแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน5. เปนผตดสนใจในการเปลยนแปลงของผเขารวม

กจกรรม

5. เปนเพยงผสะทอนภาพของการเรยนรเพอใหผเขารวม

กจกรรมสามารถปรบเปลยนตนเอง6. ความสำาเรจตามวตถประสงคเปนความรบผดชอบของ

วทยากร

6. ความสำาเรจตามวตถประสงคเปนความรบผดชอบของ

ผเขารวมกจกรรมการเรยนรรวมกบวทยากร7. มชองทางการสอสารแบบทางเดยว (One - way

Communication)

7. มชองทางการสอสารสองทาง(Two-way

Communication)8. วทยากรมความเชยวชาญเฉพาะดาน 8. วทยากรกระบวนการมความรเชงสหวทยากร

(Interdisciplinary)9. มความสามารถในการไขปญหาทผ เรยนของใจ

ไดทกอยาง

9. ไมจำาเปนตองรและตอบขอของใจไดในทกเรอง

แตรจกการสรางการเรยนรรวมกนได10.กระบวนการจดการความรและการถายทอดความร

เปนแบบมแบบแผนตายตว

10.มระบบกระบวนการจดการความรทยดหยนตาม

สถานการณทเหมาะสม11.สนใจในเนอหาทถายทอดมากกวากระบวนการของ

การถายทอด

11.สนใจในกระบวนการเชงปฏสมพนธของสมาชกกลม

12.ขาดการกระตนใหเกดการเรยนร ใหความสำาคญกบ

ตนเองมากกวากลม

12.มกระบวนการเสรมพลงความคดแบบเปดกวาง

มองการพฒนาแบบองครวมเนนการมสวนรวม

ทม�: บทบาทวทยากรกระบวนการกบการสรางผนำาการเปลยนแปลง(ผศ.ดร.กตชยรตนะ)

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 19

กจกรรมกลมสมพนธ เพอใหเกดบรรยากาศทเปนกนเองสรางความคนเคยละลายพฤตกรรมสรางการมสวนรวมและการทำางาน

เปนทม รวมถงสามารถใชสงเกตพฤตกรรม อาจตองเตรยมกจกรรมกลมสมพนธทใชเวลาไมมากนก แตชวยใหเกด

บรรยากาศทดทงกอนและหลงการดำาเนนกจกรรม

ขอตกลงเบองตนในการอบรมเพอสรางความรบผดชอบ วทยากรสามารถกระตนใหผเขารบการอบรมเกดความรบผดชอบ โดยการทำาขอตกลงรวมกนกบผเขารบ

การอบรมดงน

1. ใหผเขารบการอบรม วาดรปตกแตง และเขยนชอสมดบนทกกจกรรมใหสวยงาม ตามทรสกวาเปน

ตวเรามากทสดรบผดชอบดแลและเขยนสมดบนทกกจกรรมเมอเสรจสนแตละกจกรรมพรอมนำาตดตวมาทกครงเมอ

เขารวมกจกรรมในแตละวน

2. มอบหมายใหมความรบผดชอบตอหนาทตางๆในกจกรรม เชน การเขารวมทกกจกรรม มบทบาทใน

การเตรยมอปกรณการตดบอรดแสดงผลงานการเกบรวบรวมเอกสารการจดเตรยมสถานทเปนตน

3. ใหเคารพและตรงตอเวลาในทกกจกรรม

4. มความตงใจสนใจและใสใจฟงเมอผใดพดหรอแสดงความคดเหน

5. การมวนยในตนเองทำาตามกตกาของกลม

6. มความเปนระเบยบเรยบรอยเชนการเขาควกนขาวการวางรองเทาใหเปนระเบยบการเกบทำาความ

สะอาดสถานท

7. การมจตสำานกทดเชนการเหนใจและรจกชวยเหลอผอน

กอนเรมกจกรรม 1. ใหผเขารบการอบรมทำาแบบประเมนคว�มเขมแขงท�งใจในเดก (Resilience Scale)โดยสามารถ

เลอกทำาฉบบเตม48ขอหรอฉบบยอ15ขอเพอประเมนระดบความเขมแขงทางจตใจกอนเขารบการอบรมและ

เพอเปนขอมลสำาหรบวทยากรในการสงเกตผเขารบการอบรมแตละคนและอ�จประเมนซำ�หลงจบก�รอบรม หรอ

ทงระยะเวล�ประม�ณ 3 เดอนเพอดความเปลยนแปลงทเกดขน

2. ใหวทยากรทำาฉลากรายชอผเขารบการอบรมใหผเข�รบก�รอบรมออกม�จบฉล�ก ใครจบไดชอตนเอง

ขอใหมาจบใหมจากนนใหดชอทจบไดและจำาไววาคนๆนนเปนBuddyของตนไดใครกไปดแลคนนนขอแบบเนยนๆ

อยาใหเขาจบไดสวนตวเราจะเรยกตวเองวาBudder มหนาทตองดแลและตดตามBuddyของตวเองหางๆอยางหวงๆ

อยาใหBuddyของตวเองจบไดวาตนคอใครโดยใหเรมภารกจดแลBuddyตงแตบดนเปนตนไปและจะทำาการเฉลย

ในวนสดทายของกจกรรมซงในวนสดทายหากใครตองการหาของทระลกใหBuddyหรอของสำาหรบขอบคณBudder

ทดแลตนเองกขอใหเตรยมมาในวนสดทายของกจกรรมอาจเปนของททำาเองกไดเปนการใหจากใจ

*** ขอควรคำ�นง วยรนเปนวยทชอบการแขนขน อาจใชกจกรรมสนทนาการในการแบงกลม กลมละ

ประมาณ 6-8 คน ตามความเหมาะสมของจำานวนผเขารวมกจกรรม และใหมการเกบคะแนนกลมในแตละกจกรรม

กจะชวยเพมความกระตอรอรนใจการทำากจกรรมมากยงขน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน20

กจกรรมท�1�บคลกภาพ�4�ทศ

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหสามารถเขาใจบคลกภาพของตนเอง

- เพอใหเขาใจบคคลอนทเราตองปฏสมพนธดวย

สาระสำาคญ เปนการเรยนรบคลกภาพจดออนจดแขงของตนเองผานการวเคราะหพฤตกรรมการแสดงออกถงอารมณ

และความรสกของตนเองแบบงายๆ รวมทงเรยนรผอนเพอเขาใจยอมรบ และสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข

โดยสตวทเปนตวแทนแตละประเภทมบคลกเฉพาะทแตกตางกน การเขาถงและการสรางความสมพนธจงใชพลงและ

ทกษะทแตกตางกน

อปกรณ 1. ใบกจกรรมท1.1แบบประเมนลกษณะบคลกภาพ

2. ใบกจกรรมท1.2ขอความอธบายบคลกลกษณะทง4ทศ

3. กระดาษ,ปากกาเมจก,กระดาษกาว(ในกรณทจะระดมความคด)

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรตดกระดาษใบกจกรรมท 1.2ไวตามทศตางๆในหอง

2. แจกใบกจกรรมท 1.1ใหผเขารบการอบรมโดยใหอานและคดวาตนเองมลกษณะตรงกบขอความใน

ขอใดใหกาเครองหมายหนาขอทตรงกบตวเรามากทสด

3. ใหรวมคะแนนตามตารางใบรวมคะแนน

ขอ คะแนน ทศ/ธ�ตรวมคะแนนขอ1-5 ทศตะวนตกธาตดนรวมคะแนนขอ6-10 ทศเหนอธาตไฟรวมคะแนนขอ11-15 ทศตะวนออกธาตลมรวมคะแนนขอ16-20 ทศใตธาตนำา

4. หากผเขารบการอบรมไดคะแนนสงสดในกลมใดใหเดนไปรวมกลมตามทศ/ธาตทกำาหนด(กรณคะแนน

เท�กนใหเดนไปอานลกษณะบคลกภาพตามใบกจกรรมท 1.2แลวตดสนใจเลอกวาจะเขากลมใด)

5. ใหผเขารบการอบรมนงรวมกลมและแลกเปลยนคว�มคดเหนเกยวกบลกษณะบคลกของตนเอง

ทตรงกบลกษณะของสตวทเลอก

6. วทยากรแจกใบกจกรรม 1.3 ใหผเขาอบรมแตละคนทบทวนเหตการณทผานมา แลวเขยนจดเดน

(จดด) ของตนเอง 2 ขอ และจดดอย(จดออน) 2 ขอ ลงในกระดาษพรอมเหตการณทเกดขนในชวตประจำาวน

ซงแสดงใหเหนถงจดเดนและจดดอยเพอเลาใหเพอนในกลมฟงรอบแรกใหแตละคนเลาถงจดเดนรอบสองใหเลา

ถงจดดอย(หากกลมใดใหญเกนไปอาจแยกเปน2กลม)ใหเวลากลมละ10นาท

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 21

7. ใหผเขารบการอบรม จบคโดยห�มสตวชนดเดยวกนคกนพดคยทำาความรจกใหเวลา5นาทวทยากร

สมถามผเขารบการอบรม3หวขอ

7.1ใหแนะนำาเพอนทเราพดคยเขาอยในกลมใดเราอยในกลมใด

7.2สงทเราไดเรยนรจากเพอนลกษณะนสยทเหมอนและแตกตางระหวางเรากบเพอน

7.3จะปรบตวเขาหากนอยางไร

8. วทยากรชวนพดคยวาทกคนไดรจกตวเองมากขนและรจกเพอนคนอนๆทมลกษณะแตกตางจากเรา

ดงนนถาจะเรยนรกนและกนตองมการปรบตวเขาหากนตองเขาใจความคดความรสกของเพอนแตละคนตามลกษณะ

นสย รวมถงเรยนรทจะยอมรบในจดออนของเพอน และนำาจดเดนทด ของเพอนมาปรบใชกบเรา วทยากรสรปตาม

สงทไดจากกลมและเพมสาระสำาคญและเนนยำาถงบคลกทโดดเดนสรปตามใบคว�มรท 1.1

9. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

9.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

9.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

อารมณด มมตร คดบวก

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน22

ใบกจกรรมท 1.1

อานขอคำาถามตอไปนแลว กาเครองหมาย หนาขอทตรงกบตวเรามากทสด...............1. ชอบแลกเปลยนความคดเหนกบผอนหากผอนรองขอหรอหากมนใจในประเดนดงกลาว

...............2. มกนงเงยบมากกวาจะยนยนสทธของตน

...............3. ไมชอบใหสงตางๆเปลยนแปลงบอย

...............4. มกถามกอนทจะบอก

...............5. สวนใหญแลวถอวาทานมความอดทน

...............6. มกแลกเปลยนความคดเหนกบผอนแมวาจะไมมใครขอรองหรอแมวาจะไมแนใจ

...............7. มกยนยนสทธมากกวาทจะนงสงบเงยบ

...............8. ชอบความรวดเรวทนใจ

...............9. ตรงไปตรงมาไมออมคอม

...............10. สวนใหญแลวเปนคนทไมคอยมความอดทน

...............11.มกคนหาสงใหมๆคดนอกกรอบ

...............12.มความยดหยนคดเสมอวาทกอยางแกไขได

...............13. ชอบการเปลยนแปลง

...............14.มองโลกในแงดเชอคนงาย

...............15. อารมณดชอบความสนกสนาน

...............16.มกจะแลกเปลยนแสดงออกถงความรสกอยางเปดเผย

...............17.มกสนใจคนและความรสก

...............18.มกแสดงความเปนมตรและผอนคลาย

...............19.มกจะผกมตรและสงสรรคกอนลงมอทำา

...............20. การทำาความรจกหรอสรางความคนเคยกบทานเปนเรองงาย

ใบรวมคะแนน

ขอใดทกาเครองหมาย นบเปน 1 คะแนน โดยรวมคะแนนตามขอตอไปน

ขอ คะแนน ทศ/ธ�ตรวมคะแนนขอ1-5 ทศตะวนตกธาตดนรวมคะแนนขอ6-10 ทศเหนอธาตไฟรวมคะแนนขอ11-15 ทศตะวนออกธาตลมรวมคะแนนขอ16-20 ทศใตธาตนำา

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 23

“มนคงดจภผ�” ไมชอบการเปลยนแปลง ไมชอบเสยงชอบความมนคง

หนกแนน

จดเดน

ชอบคดเปนระบบมความรอบคอบชอบเกบขอมลชาแตชวร

ทกอยางตองมขอพสจนหลกเกณฑและความเหมาะสม

ยอมเปลยนแปลงถามเหตผลและขอพสจน

รบปากคำาไหนตองเปนคำานน

จดออน

ตดอยในกรอบเดมๆโลกแคบไมกลาเสยงระวงมากเกนไป

คดนานเชองชาจนดเฉอยในบางครง

เชอและยอมรบคนอนยากมโลกสวนตวสงไมยดหยน

ทำาอะไรเปนไปตามลำาดบเครงครดจงมกตดสนใจชาและเยนชากบความรสก

ทศตะวนตก - หม

ใบกจกรรมท 1.2

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน24

“เป�หม�ยมไวพงชน”

จดเดน

บกตะลย ลงมอทำาไมลงเล ทำาอะไรรวดเรว ขยน อดทน ไมเสแสรง

ไมยอทอ

กลาไดกลาเสยกลาตดสนใจชอบความทาทาย

กลายนยนในสงทคดมงมนรกอสระเปดเผยตรงไปตรงมา

จดออน

ใจรอนขาดความรอบคอบหงดหงดงายขโมโหอารมณเหนอเหตผล

ชอบเอาชนะพดตรงจนทำารายใจคนอน

ทศเหนอ - กระทง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 25

“นกครเอทฟ”

จดเดน

มความคดสรางสรรคมองการณไกลมจนตนาการ

ยดหยนสงชอบการเปลยนแปลงชอบของใหม

คดวาอปสรรคทกอยางมทางแกไขรรอบแตรกวางๆ

เขาไดกบคนทกกลมมความเปนมตร

สรปเกงเชอมโยงความคดไดดมองภาพรวมทนสมยคดนอกกรอบ

ชอบเดนทางอานมากจำามากรเรองใหมๆเสมอมองไปยงอนาคต

จดออน

ชอบคดแตไมชอบทำา

เปนคนเบองายเบอความซำาซากจำาเจสมาธสนเปลยนใจงายชอบทำาอะไร

ทละหลายๆอยาง

ใหความสำาคญกบความคดมากกวาขอมล

ไมตดสนใจพดมากเกนไปสรางทางเลอกมากเกน

ทศตะวนออก นกอนทร

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน26

“ผประส�นคว�มขดแยง”

จดเดน

ใหความสำาคญกบความรสกและอารมณสงประนประนอมชอบชวยเหลอ

ใหกำาลงใจรบฟงคนอนใสใจคนอนออนโยนรกษานำาใจกลวเพอนเสยใจ

มองโลกในแงดรกสนต เปนผไกลเกลยเปนผประสานงานทดชอบสราง

ความมสวนรวม

บคลกรวดเรววองไวกนเกงคยเกงเพอนมากราเรงขเกรงใจใสใจในรายละเอยด

จดออน

ขเกรงใจขกงวลเกบกดตดสนใจชาไมกลาปฏเสธลงเล

เกบความรสกเกบกดความตองการของตนเอง

ชอบพด“อะไรกได” “ไมเปนไร” ปากกบใจไมตรงกน

ทศใต - หน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 27

ใบกจกรรม 1.3

ใหผเขาอบรมแตละคนทบทวนเหตการณทผานมาแลวเขยนจดเดน(จดด)ของตนเอง2ขอและจดทตอง

พฒนา2ขอลงในกระดาษพรอมเหตการณทเกดขนในชวตประจำาซงแสดงใหเหนถงจดเดนและจดทตองพฒนาเพอ

เลาใหเพอนในกลมฟงรอบแรกใหแตละคนเลาถงจดเดนรอบสองใหเลาถงจดทตองพฒนา(หากกลมใดใหญเกนไป

อาจแยกเปน2กลม)ใหเวลากลมละ10นาทจากนนใหแตละกลมสงตวแทนมานำาเสนอจดดจดทตองพฒนาในภาพรวม

จดเดน จดทตองพฒน�1. 1.

2. 2.

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน28

ใบความรท 1.1

บคลกพนฐานของสตวทเปนตวแทน ทง 4 ทศ

คนทกคนมจดแขงจดออนการยอมรบกนทงจดแขงจดออนบางทจดแขงคอจดออนปรบตวเขากบคนอนเขาใจคนอนปฏบตตอเขาอยางไร หม :ธาตดนนกคดรอบคอบตรวจสอบมกฏเกณฑมขนตอนชอบควบคมไมชอบการเปลยนแปลง ขอเสนอแนะ : วธแกไขคอควรปลอยวางดวยการปฏบตธรรม ลดความเครยดในการใชชวตลง เปดรบสนทรยภาพในชวตเพอลดความแขงกระดางของเหตผลในชวตลงไดรบรความรสกของตนเองพรอมเปดรบความรสกของคนอนบาง หน :ธาตนำานกประสานออนโยนปรบตวงายเนนเรองใจคยเกงชอบประสาน ขอเสนอแนะ : กลาทจะยนยนสทธของตนบางสรางความเชอมนในตวเองชนชมตวเองใหกำาลงใจตวเองเอาใจใสความรสกตวเองมากขน หากมเพอนแบบหนมกจะไมคอยมความขดแยงแตอยาลมใสใจความรสกใหมากๆและหมนใหกำาลงใจและชนชมเขาอยเสมอๆ อนทร : ธาตลมนกวางแผนคดนอกกรอบเชอมโยงอสระเสรชอบเรองแปลกใหม ขอเสนอแนะ : คนหาความจรงจากการกระทำาบางลดการอยในโลกของจนตนาการของตวเองลงมสตมากขน ลงลกในรายละเอยดบาง รจกปลอยวางในบางเรอง เรยนรความทกขทเกดขนเพอการแกไขตนตอของปญหา ไมใชละทงไปเฉยๆ หากมเพอนทเปนอนทรอาจตองเขาใจในการหาความสนกสนาน เขาอาจจะเบอถาไมมกจกรรมหรอความตนเตนแปลกใหมเขาอาจตองการเปลยนรปแบบการทำางานและลองทำาอะไรใหมๆไปเรอยๆ กระทง :ธาตไฟนกปฏบตตอสกบอปสรรคตางๆจนงานสำาเรจลงไดชอบทำา ขอเสนอแนะ : พยายามใชชวตใหชาลง มองเหนความงามในรายละเอยดมากขน และหมนฝกสตกบการรสกตวในการกระทำาเพมขนไมควรดวนสรปอะไรเรวเกนไปรจกทจะชาๆกบบางเรองรจกอดทนรอคอยลดความเปนตวของตนเองลงและลดอำานาจนยมลงยอมใหผอนสะทอนตวตนบางหากมความจำาเปนตองตดตอกบกระทง อาจจะตองทำาความเขาใจเขาใหมากๆ และตองพดตรงประเดนไมออมคอมกระทงมงมนในความสำาเรจสงคณสามารถใหกำาลงใจสงเสรมเขาใหสำาเรจในหนาทการงาน ในความเปนจรงสตวทงหมดกเปนสวนผสมอยในตวเร�แตกต�งกนต�มสถ�นก�รณและประสบก�รณ คนทกคนมจดแขงจดออนการยอมรบกนทงจดแขงจดออนบางทจดแขงคอจดออนปรบตวเขากบคนอนเขาใจคนอน โดยพยายามเขาใจวาเราควรทจะ 1. รจกตวเราเองรจกคนอน 2. คนทกคนมความตางมทงในสวนทเปนจดแขงและสวนทเปนจดออน ใหเราเขาใจจดแขง จดออนของเราและเขาใจจดแขงจดออนของคนอน 3. จดแขงบางตวเปนทงจดออนของคนอน 4. การอยรวมกนตองปรบเขาหาซงกนและกน

รบรตน มองเหน เขาใจ สชยชนะ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 29

กจกรรมท�2�สรางความเขาใจ�สรางสายสมพนธ�

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหเขาใจตนเองและผอน

- เพอสรางและรกษาสมพนธภาพกบผอนไดอยางเหมาะสม

สาระสำาคญ รจกจดดจดทตองพฒนาของตนเองเหนคณคาของตนเองและผอนสงเสรมจดดพฒนาจดดอยและเรยนร

วธการสรางสมพนธภาพการอยรวมกบผอนอยางถกตองเหมาะสม

อปกรณ 1. กระดาษฟลปชารท

2. ใบกจกรรมท2.1ตนไมแหงชวต

3. ใบความรท2.1สรางความเขาใจสรางสายสมพนธ

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. จากกจกรรมท 1 เมอเราไดวเคราะหตนเองและทราบวามลกษณะนสยคลายสตวชนดใด (กระทง

หมอนทรหน)วทยากรอาจนำาใบกจกรรมท 1.2 ฉ�ยขนจอ หรอตดไวใหอ�นเพอเปนแนวทางในการพจารณา

2. ใหแตละคนวเคร�ะหคนในครอบครว คนใกลชดตามประเดนตอไปน

2.1คนในครอบครวคนใกลชดมนสยคล�ยสตวชนดใดเหมอนหรอตางจากเรา

2.2เราไดรบอทธพลอะไรจากคนในครอบครวคนใกลชดบาง

2.3หากเรากบคนในครอบครวมลกษณะนสยตางกนจะสร�งสมพนธหรอพดคยกนไดอย�งไรโดยไม

เกดความขดแยง

3. วทยากรสมผเขาอบรมออกมานำาเสนอ

4. แบงกลมต�มประเภทของบคลกภ�พ (กระทง หม อนทร หน) วทยากรแจกกระดาษฟลปชารทให

แตละกลมทำาตามประเดนตอไปน(หากกลมใดใหญเกนไปอาจแยกเปน2กลม)

4.1 ว�ดสวนประกอบของตนไม (รากตนกงใบดอกผลฯลฯ)

4.2ชวยกนคดวาในชวตของเราตองพบเจอบคคลใดบางแลวกำาหนดบคคลเหลานนเปนสวนประกอบใด

บนตนไมพรอมเหตผลวาเพราะอะไรบคคลนนจงเปนสวนประกอบดงกลาว

4.3ถาอยากใหตนไมแหงชวตตนนเจรญเตบโตไดดตองบำารงรกษาอยางไร(ใบกจกรรมท 2.1)

5. สงตวแทนกลมมานำาเสนอตนไมแหงชวต

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน30

6. วทยากรสรปภาพรวม จากการนำาเสนอแตละกลม พรอมทงชใหเหนวาทกคนจะมบทบ�ทหน�ท

แตกต�งกนแตจะอยรวมกนได โดยการทำาตามบทบาทหนาทของแตละคนแมมความแตกตางแตสามารถอยรวมกนได

หากเราสามารถยอมรบในสงทเราชอบและสงทเราไมชอบ เชอมโยงใหเหนถงสมพนธภ�พ จดด จดดอย

การเขาใจและยอมรบคนในครอบครวรวมถงขยายไปถงเครอขายในชวตความใกลชดความสามารถในการพงพาชวยเหลอ

(ใบคว�มรท 2.1)

** หม�ยเหต ผนำากจกรรมสามารถนำากจกรรมนมาวเคราะหกลมได เชน รบรคนสำาคญในชวต คนทอย

แวดลอมบงบอกถงความใกลชดสายสมพนธระหวางตนเองกบคนใกลชดวทยากรควรเปดใจกวางในการรบฟงสาย

สมพนธทเหนภาพชดเจนตามการรบรของเขาสามารถเปนบคคลทเกอหนนซงกนและกนใหตระหนกวาใครคอสาย

สมพนธใกลชดเขาไมไดอยตวคนเดยวในชวตมสายสมพนธมชองทางในการอยรวมกบคนรอบขางได

7. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

7.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

7.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 31

ใบกจกรรมท 2.1 ตนไมแหงชวต

1. แบงกลมตามสตว4ทศ(กระทงหมอนทรหน)หากกลมใดใหญมากอาจแบงเปนสองกลม

2. ใหแตละกลมชวยกนวาดสวนประกอบของตนไม(รากตนกงใบดอกผลฯลฯ)

3. อภปรายรวมกน

3.1วาดสวนประกอบของตนไม(รากตนกงใบดอกผลฯลฯ)

3.2ชวยกนคดวาในชวตของเราตองพบเจอบคคลใดบางแลวกำาหนดบคคลเหลานนเปนสวนประกอบ

ใดบนตนไมพรอมเหตผลวาเพราะอะไรบคคลนนจงเปนสวนประกอบดงกลาว

3.3ถาอยากใหตนไมแหงชวตตนนเจรญเตบโตไดดตองบำารงรกษาอยางไร

4. สงตวแทนกลมมานำาเสนอตนไมแหงชวต

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน32

ใบความรท 2.1 สรางความเขาใจ สรางสายสมพนธ

ในตวเรามนสยคลายสตวอย4ตวคอกระทงหนอนทรและหม

กระทง เปนผมงมน ชอบการเปลยนแปลง ใจรอน พลงเพยบ ชอบลงมอทำา พดตรง เลงผลลพธ

ไมสนกระบวนการไมจกกจรายละเอยดเปนนกลงมอทำาชอบพชตเอาชนะแงลบคองานไดผลคนเสยหาย

หน เปนผเออเฟอ ใจกวาง รกเพอน ใจด ไมพดตรง เรอยๆ รกสข รกสบาย ไมทำารายใคร

เหนความสำาคญของหวใจมากกวาวตถขเกรงใจใจดมากเปนผประสานไมตร

อนทร ชอบศกษ�เรยนรตลอดเวลาคดมากเจาโปรเจคชอบเดนทางชอบสงใหมๆอสระไมยดตด

แตขอเสยคอมวแตคดไมคอยลงมอทำาอะไรเปนชนเปนอนเปนผมองอนาคต

หม เปนผพทกษ จอมรายละเอยดเปนคนทรอะไรรลกมากแตไมรกวางคดนานคดละเอยดเกบตว

ไมชอบไปไหนแตรกอะไรเชออะไรจะไมเปลยนแปรมนคงทำาอะไรตองมรปแบบมขนตอนเปนผยดตดอดต

ในตวเราแตละคนจะมลกษณะทเดนเปนพนฐาน จากนนการเลยงดของพอแม ความใกลชดกจะทำาใหเรา

ไดรบอทธพลจากทานมาผสมผสานเขาไปอก (เชนตวเราเปนกระทงมแมเปนหนและพออนทร) เปาหมายทเรยนร

เรองเหลานกเพอใหรวาคนเราตางกนแตสามารถพฒนาและเตบโตไดเมอรวาเรามลกษณะเดนอยางไรมขอดขอเสย

อยางไรคอยๆขดเกลาตนเองใหเหลอแตดานดไวและทสำาคญใหเรารวาเราขาดดานดของสตวชนดไหนคอยๆเพม

ตรงนนหรอไมกใหหาเพอนลกษณะนนมาอยดวยแลวคอยๆดงลกษณะทดจากสตวตวอนถาเราเพมลกษณะดของ

แตละตวมากขนๆชวตเราจะกาวหนาขนเรอยๆและหากเรานำาสงทมอยในตวไปทำาประโยชนตอสวนรวม

การอยในสงคมคนเร�ไมส�ม�รถอยไดดวยตวคนเดยว เร�ตองมปฏสมพนธกบผอน ตงแตปฏสนธใน

ทองแมพอเกดมาสงคมแหงแรกครอบครวทเลยงดเราโตขนมาสงคมกวางขนทงโรงเรยนมเพอนมครคนขายอาหาร

นกการภารโรง ชมชนทเราอาศยอย ยงเตบโตเราตองยงพบปะผคนมากขน ดงนนในการอยรวมกบผอนควรเขาใจถง

ความสำาคญและความสมพนธทเกดขน การพดคยสรางสมพนธภาพกบบคคลอนเปนสงจำาเปน และเทคนคสำาคญคอ

การเขาใจลกษณะนสยของกนและกน จะรวาทำาไมเราถงไมชอบการกระทำาของเขา หรอสงใดทเราพดเราแสดงออก

เขาจงไมชอบ อาจเพราะลกษณะนสยทแตกตาง หากเราเขาใจกจะชวยลดความขดแยง เรยกไดวา รเขารเรารบรอย

ครงชนะรอยครง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 33

กจกรรม�3�รเขารเรา�รกตองแสดงออก�

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหรเทคนคการสอสารเชงบวก

- เพอเปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางกำาลงใจ

สาระสำาคญ การสอสารแบบ Imessage เปนการสอสารทใสใจในคำาพดโดยใชหลกการบอกความรสกของตนเอง

และสงทตองการใหปรบเปลยนและสรางกำาลงใจนอกจากนนการสอสารยงมหลากหลายทงสหนาทาทางการสมผส

เปนสงทแสดงถงความเหนอกเหนใจเขาใจความรสกของผพดอยางแทจรง

อปกรณ 1. กระดาษรปหวใจ

2. ใบกจกรรมท3.1ตวอยางคำาพด

3. คลป“คำาพด”ทขาดสต....ทำารายกนไดเสมอ”https://www.youtube.com/watch?v=kjSlZ3SxmK4

4. ใบความร3.1เรองการสอสารImessageกบYoumessage

5. ใบกจกรรมท3.2

** ก�รเลอกใชคลปวดโอสามารถปรบเปลยนไดโดยใหมเนอหาทำานองเดยวกนหรออาจใชสอภาพยนตร

เรองเลาตามความเหมาะสมของระยะเวลาและสถานท

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรแจกกระดาษรปหวใจใหผเขารบการอบรมคนละ1ดวงบอกใหผเขารบการอบรมฟงคำาพด

ประโยคตางๆตอไปนห�กไมชอบคำ�พดใด ใหพบกระด�ษใหเกดรอย (ใบกจกรรมท 3.1 ตวอย�งคำ�พด)

2. วทยากรใหผเขารบการอบรมแตละคนดหวใจของตนเองว�มรอยพบกรอย สภ�พหวใจเปนอย�งไร

สมถามผเขารบการอบรมวาประโยคใดทไมชอบม�กทสด เพร�ะอะไร จากนนสรปจากกจกรรม“คำ�พดดเหมอนเปน

เพยงลมป�ก แตกส�ม�รถสร�งรอยยบ รอยแผลใหกบหวใจคนฟงได จากหวใจดวงเลกๆทเรยบๆไมมรองรอยอะไร

หากไดฟงคำาพดทไมดทำาใหเกดรอยยบรอยกรดแทงดงหวใจกระดาษในมอของเราแมจะมคำาพดดๆในภายหลงกไม

สามารถลบรอยยบรอยพบในกระดาษนนได”

3. ใหผเขาอบรมดคลป “คำาพด” ทขาดสต....ทำารายกนไดเสมอ” https://www.youtube.com/

watch?v=kjSlZ3SxmK4

4. วทยากรสมถามผเขารบการอบรม ถาเปน ผชายจะพดกบผหญงอยางไร และสมถามผหญงวารสก

อยางไรกบคำาพดนนและอยากใหเขาพดอยางไร

5. วทยากรสรปตามสถานการณและใหความรตามใบคว�มรท 3.1เรองการสอสารImessageกบYou

message

6. แบงกลมๆละ 4-5คน หรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลม ใหชวยกนคดสถานการณ

พรอมคำาพดและออกมาแสดงบทบาทสมมตทมทงImessageกบYoumessageต�มใบกจกรรมท 3.2

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน34

7. วทยากรสมถามประทบใจประโยคไหน เพร�ะอะไร ไมชอบประโยคไหน และถาจะเปลยนใหเปน

Imessageเปลยนอยางไรพรอมทงวทยากรสรปเพมเตม เร�ควรคดกอนพด มสตในก�รพด จดก�รกบอ�รมณกอนพด

“คดทกคำ�ทพดแตอย�พดทกคำ�ทคด”

8. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

8.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

8.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

***ขอควรคำ�นง ในระหวางการทำากจกรรมหรอหลงจากจบกจกรรมหากผเขารบการอบรมรายใดมอาการ

เศราเสยใจสะเทอนใจวทยากรหรอผชวยควรเขาไปพดคยใหการปรกษาเปนการสวนตว

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 35

ใบกจกรรมท 3.1 ตวอยางคำาพด

11.แมเปนหวงนะจะ

12.เลนแตเกมทงวนเลยนะ

13.คดถงจงเลย

14.ทำาไมโงอยางน

15.ดมนำากอนสจะ

16.เรองแคนกทำาไมได

17.ไปไกลๆเลยไป

18.แมรกลกนะจะ

19.การบานนลอกเขามาใชไหม

20.ไอหนาสว

1. เธอนไมไดเรองเลยจรงๆ

2. กนขาวมาหรอยงจะ

3. เหนอยไหมพกกอนส

4. ไปทำาอะไรมา

5. เธอทำาไมนาเกยจอะไรอยางน

6. นารกจรงๆ

7. ขอบคณมากนะ

8. ไมตองมายงไดไหม

9. ไมเปนไรนะ

10.ทำาไมวนนกลบดกหะ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน36

ใบความรท 3.1 เรองการสอสาร I message กบ You message

การสอสารเปนสงจำาเปนในชวตคนเรา การสอสารมทงทางบวกและทางลบ การสอสารทดชวยใหคนเรา

เขาใจกนชวยสรางสมพนธภาพทด กอเกดกำาลงใจการสอสารแบบ“I message”คอการพดถอยคำาออกมาโดย

เนนไปท “เร� หรอตวเองเปนทตง” ใชคำาพดทขนตน“ฉน......มากกวา เธอ.............” สวน “Youmessage”

เปนการใชถอยคำาทเนน“คนอน หรอสงอน”เปนทตงมกแฝงความรสกดานลบคกคามและตำาหน

แนวทางการสอสารแบบImessage

- เปนผฟงทดเพราะการฟงเปนพนฐานสำาคญของการสอสาร

- ใช Imessageมากกวา Youmessage โดยใชประโยคทขนตนดวย “ฉน”หรอ “ผม”ทเรยกวา

Imessageทสรางความรสกนมนวลกวาเชนควรพดวาฉนรสกโกรธมากวาเธอทำาใหฉนโกรธเปนการแสดงความรสก

ของตนเองมากกวาตำาหนผอน

- ยอมรบความรสกและสทธของผอนไมพดในสงทละเมดหรอเจตนาทำารายความรสกของคนอนการขน

ตนดวยคำาวา“ฉน”“จะไมรสกวาถกกลาวหา”หรอถกขมขและจะไมตอบโตหรอปกปองตวเองเหมอนการใชคำาวา

คณนนแหละ

- ควรพดอยางชดเจนและเฉพาะเจาะจงทไมใชการตำาหนไมพดในลกษณะพดเปนนยเปรยบเปรยเกรน

แลวคาดหวงวาคนอนจะเดาไดวาตองการสอสารอะไร เชน หนรสก เปนหวง เมอ พอกลบบานดกเพราะหนรกพอ

หนอยากใหพอกลบบานเรวกวาน

สตรของประโยคทใชคำาวา “ฉน” (I Message) ฉนรสก___________เพราะ__________ฉนตองการ(อยาก)_____________________

ขอควรระวง ประโยคทใช แบบผด ๆ (False I Message) “ฉนอยากใหคณไปพนๆหนาฉน”“ฉนรสกวาเจาหลอนนาจะหยดทำาบาๆนนเสยท”(ใช“ฉน”แตพง

ประเดนไปสการตำาหนคนอน)

ในสวนของ “You message”เปนคำาพดทไมควรใชเพราะเปนวธการสอสารทมงไปท“การจบผด”โดยม

ลกษณะเดนอยท“การตำาหน”คกรณหรอคนอนๆผฟงจะมความรสกวา“กำาลงถกตอวาหรอถกกลาววา”วาเปนตน

เหตของความผดพลาดบกพรองเชนแกไปไหนมาเมอคนทงคนกลบเอาปานน,แกนเลวมากบอกกครงกหนกไมจำา

ดนะทแกไมถกตำารวจจบ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 37

ใบกจกรรมท 3.2

แบงกลมๆละ4-5คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลมใหชวย

กนคดสถานการณพรอมคำาพดและออกมาแสดงบทบาทสมมตทมทงImessageกบ

Youmessage

รตวตน คนหามตร คดสรางสรรค

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน38

กจกรรมท�4�รอารมณ�รบความรสก�

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหรจกอารมณของตนเอง

- เพอใหวยรนสามารถควบคมอารมณตนเองไดผอนคลายอารมณเปนนำาไปสสมพนธภาพทด

สาระสำาคญ รจกคำาทใชเรยกอารมณและความรสกแตละรปแบบรวมทงวธการจดการกบอารมณใหเหมาะสม

อปกรณ 1. ชดบตรคำาอารมณตางๆ

2. ลกโปงทใสแปงฝนไวภายใน

3. หนงยาง

4. ใบกจกรรมท4.1รจกอารมณของตวเอง

5. ใบความร4.1ลกโปงกบอารมณและใบความร4.2การจดการกบอารมณ

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรเตรยมชดบตรคำ�อ�รมณตางๆเชนโกรธเศราสขขยะแขยงกลววตกกงวลนอยใจดใจ

ตนเตนอจฉาเสยใจฯลฯ

2. ใหผเขารบการอบรมแบงกลม กลมละ 5-10 คน หรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลม

ใหแตละกลมจดลำ�ดบผทจะออกม�ใบคำ�โดยใหเปดบตรคำาจากกองและแสดงท�ท�งใหเพอนท�ยอ�รมณ หามใช

คำาพดห�กเพอนในกลมท�ยถก ใหหง�ยบตรคำ�นนไวอกกองหนง แลวกลบเขากลมห�กตองก�รข�มใหนำาบตรคำาไว

ลางสดแลวกลบเขากลมจากนนใหเพอนคนตอไปออกม�เปนผใบคำ� ในเวลา1นาทกลมใดทายถกมากทสดเปนผชนะ

(ใบกจกรรมท 4.1)

3. ใหสมเลอกอ�รมณ 3 อ�รมณ แตงประโยคเมอเกดอารมณนจะรสกอยางไรเพราะอะไรเชนฉนรสก

นอยใจเพราะเธอไมสนใจ

4. วทย�กรสรปเชอมโยงกจกรรมการรจกคำาศพททใชเรยกอารมณและการแสดงออกของอารมณนนๆ

ซงมทงดานบวกและดานลบแตไมวาจะเปนดานบวกหรอลบสงเหล�นกจะอยกบเร�ไมน�น เดยวกผ�นไปแตหาก

เปนอารมณลบเราตองมวธการจดการอารมณทสรางสรรค

5. วทย�กรแจก ลกโปงทหยอดแปงฝนไวข�งใน(อาจใชหลอดเพอหยอดแปงในลกโปง)ใหผเขารบการ

อบรมเปาลกโปงขนาดตามทตนตองการ(หากเวลาจำากดผจดอาจเตรยมลกโปงใสแปงทเปามาแลวกได)

** สถ�นทควรเปนทโลงไมกวางหรอแคบเกนไปใหพอเหมาะกบจำานวนผเขารบการอบรม

6. ใหผเขารบการอบรมคลองลกโปงไวทขอเทาเมอไดยนเสยงสญญาณใหแขงกนเหยยบลกโปงของเพอน

ในขณะเดยวกนใหระวงลกโปงของตนเองดวย ภายในเวลา 5 นาท หรอตามความเหมาะสม โดยสงเกตจากจำานวน

ผทมลกโปงอยเมอไดยนเสยงสญญาณใหหยด(อาจใชเสยงนกหวดเสยงกรงหรอเปด-ปดเพลงเปนเสยงสญญาณกได)

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 39

7. วทยากรสมถาม

- รสกอยางไรเมอเพอนเหยยบลกโปงของเรา

- เมอเหยยบลกโปงเพอนแตกรสกอยางไร

- เมอลกโปงแตกแลวโดนแปงทำาใหเสอผาเลอะรสกอยางไร

8. วทยากรสรปเชอมโยงกจกรรมลกโปงกบอารมณ(ใบคว�มรท 4.1)

9. วทยากรสมถามในชวตประจำาวนเวลามอารมณทางลบเกดขน เชนโกรธโมโหเศรามวธการจดการ

กบอารมณอยางไร

10. บรรยายเรองการจดการกบอารมณ(ใบคว�มรท 4.2)

11. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

11.1 ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

11.2 จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

***ขอควรคำ�นง วทยากรควรถามผเขารบการอบรม ใครกลวเสยงลกโปงมาก จนไมสามารถเลนได

อาจใหไปพกนอกบรเวณหองทจดกจกรรมชวคราว

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน40

ใบกจกรรมท 4.1 รจกอารมณของตนเอง

1. ใหผเขารบการอบรมแบงกลมกลมละ5-10คนหรอตามกลมของตนกรณ

มการเกบคะแนนกลม

2. ใหแตละกลมจดลำาดบผทจะออกมาใบคำา จดลำ�ดบผทจะออกม�ใบคำ�

โดยใหเปดบตรคำาจากกอง และแสดงท�ท�งใหเพอนท�ยอ�รมณ หามใชคำาพด

ห�กเพอนในกลมท�ยถก ใหหง�ยบตรคำ�นนไวอกกองหนง แลวกลบเขากลม

ห�กตองก�รข�มใหนำาบตรคำาไวลางสด แลวกลบเขากลม จากนนใหเพอนคนตอไป

ออกมาเปนผใบคำาในเวลา3นาทกลมใดทายถกมากทสดเปนผชนะ

Strong Together

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 41

ตวอยางชดบตรคำา

ขยะแขยง

กลว

วตกกงวล

สข

เสยใจ

ตนเตน

ดใจ

โกรธ

อจฉา

นอยใจ

เศรา

ประทบใจ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน42

ใบความรท 4.1 ลกโปงกบอารมณ

ลกโปงเปรยบเสมอนอารมณ คนทกคนมอารมณ การไปเหยยบลกโปงของเพอนเปรยบดงการไปกระทบ

กระแทกกระตนอารมณของคนอนโดยไมไดดแลลกโปงของตนเองดงนนการรกษาลกโปงของตนเองไดคอการรจก

จดการอารมณของตนเองการควบคมอารมณมทงทางบวกและทางลบซงแตละบคคลจะวธการจดการกบอารมณของ

ตนเองแตกตางกนออกไปหากสามารถควบคมอารมณไดกจะไมกระทบกบสมพนธภาพลกโปงทแตกอ�จทำ�ใหเจบ

มเสยงดงทำ�ใหเกดคว�มกลว แปงทำ�ใหเลอะทงตนเองและผอน เปรยบเสมอนอ�รมณของเร� ห�กเกดอ�รมณขน

จะมผลกระทบทงตอตนเองและผอน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 43

ใบความรท 4.2 การจดการกบอารมณ

การจดการกบอารมณสามารถทำาไดดงน

1. ระดบทวไปสขสนคอการหลกหนจากสถานการณตรงหนาอาจใชวธการดหนงฟงเพลงชอปปงออก

กำาลงกายเปนตน

2. ระดบ2สขยาวเชนการฝกหายใจ

การฝกการหายใจ (ใหผเข�รบก�รอบรมทดลองทำ�ไปพรอมๆกน)

ตามปกตคนทวไปจะหายใจตนๆ โดยใชกลามเนอหนาอกทำาใหไดออกซเจนไปเลยงรางกายนอยกวาทควร

โดยเฉพาะในเวลาเครยดจะยงหายใจถและตนมากกวาเดมทำาใหเกดอาการถอนหายใจเปนระยะๆเพอใหไดออกซเจน

มากขน การฝกหายใจชาๆ ลกๆ โดยใชกลามเนอกระบงลมบรเวณทองจะชวยใหรางกายไดอากาศเขาสปอดมากขน

เพมปรมาณออกซเจนในเลอดและชวยเพมความแขงแรงแกกลามเนอหนาทองและลำาไสการฝกหายใจอยางถกวธจะ

ทำาใหหวใจเตนชาลงสมองแจมใสเพราะไดออกซเจนมากขนและการหายใจออกอยางชาๆจะทำาใหรสกวาไดปลด

ปลอยความเครยดออกไปจากตวจนหมดสน

วธการ นงในทาทสบายหลบตาเอามอประสานไวบรเวณทอง

1. คอยๆ หายใจเขาพรอมๆ กบนบเลข1ถง4เปนจงหวะชาๆ ใหมอรสกวาทองพองออกกลนหายใจ

เอาไวชวครคอยๆผอนลมหายใจออกนบ1ถง4เปนจงหวะชาๆทำาเชนน3ครง

2. คอยๆ หายใจเขาพรอมๆ กบนบเลข1ถง4เปนจงหวะชาๆ ใหมอรสกวาทองพองออกกลนหายใจ

เอาไวชวครคอยๆผอนลมหายใจออกนบ1ถง6เปนจงหวะชาๆทำาเชนน3ครง

3. คอยๆ หายใจเขาพรอมๆ กบนบเลข1ถง4เปนจงหวะชาๆ ใหมอรสกวาทองพองออกกลนหายใจ

เอาไวชวครคอยๆผอนลมหายใจออกนบ1ถง8เปนจงหวะชาๆพยายามไลลมหายใจออกมาใหหมดสงเกตวา

หนาทองแฟบลงทำาเชนน3ครง

สามารถทำาไดทกครงทรสกเครยดรสกโกรธรสกไมสบายใจหรอทำาทกครงทนกได

อารมณด มมตร คดบวก

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน44

กจกรรมท�5�ทางเดนของชวต�

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหเกดความภาคภมใจในตนเองเหนคณคาของตนเองและผอน

- เพอใหวยรนกลาแสดงออกในสงทดของตนเอง

- เพอใหสามารถตงเปาหมายในชวตได

สาระสำาคญ ความมงมนสความสำาเรจกคอการทเรามงมนวาเราจะตองทำาในสงทเราปรารถนาแมจะเจออปสรรคกไม

ยอมแพคนทจะประสบความสำาเรจนอกจากมความเชอมนในตนเองตองมความมงมนตงใจลงมอทำาและรจกวธการ

ตงเปาหมายในชวตสงเหลานจะชวยใหเราเกดความภาคภมใจในตนเอง

การสรางความภาคภมใจในตนเองประกอบดวยสวนสำาคญอยางนอย2สวนคอ

1. ตวบคคลโดยสมผสถงความสามารถของตนเองและผลลพธความสำาเรจบทเรยนจากสงทตนเองไดใช

ความสามารถในการลงมอทำา

2. สงคมรอบขาง มองเหนความสำาคญและใหการยอมรบ หากมความภาคภมใจในตนเอง เมอมสงเรา

ภายนอกปญหาอปสรรคความไมพอใจ ไมชอบใจมากระทบทำาใหหวนไหวนอยลงและสามารถปรบตวปรบใจกลบ

มาดำาเนนชวตไดปกตเรวขน

อปกรณ 1. คลปการปฏสนธของมนษยhttps://www.youtube.com/watch?v=LHJYjelmy4o

2. ใบตวอยางถนนชวต

3. ใบกจกรรมท5.1บตรคำาเปาหมายของชวต

4. ใบความร5.1ทางเดนของชวต

** ก�รเลอกใชคลปวดโอสามารถปรบเปลยนไดโดยใหมเนอหาทำานองเดยวกนตามความเหมาะสมของ

ระยะเวลาและสถานท

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรนำาเขาสบทเรยนโดยการเปดคลป ก�รปฏสนธของมนษย ดถงน�ทท 1.10 https://www.

youtube.com/watch?v=LHJYjelmy4oและสมถามดแลวคดอย�งไรวทยากรสรปคว�มคดของผเขาอบรมและ

เสรมวาแตละคนกวาจะเกดมาไดตองฟนฝาอปสรรคจนสามารถเอาชนะไดเปน1ใน400ลานดงนนทกคนมความ

แขงแกรงในชวตวทย�กรฉ�ยภ�พตวอยางถนนชวตและอธบายใหผเขารบการอบรมฟง

2. วทยากรบอกใหผเขาอบรมหลบตาและนกทบทวนเรองร�วในชวตของตนเองตงแตเกดจนถงปจจบน

เหตการณททำาใหเรารสกดใจภมใจกลวกงวลเสยใจทสดคออะไรเกดขนเมอไรผานสงเหลานนมาไดอยางไรมใคร

ใหกำาลงใจหรอสนบสนนและนบจ�กวนนอย�กมอน�คตเชนไรวทยากรชวนใหผเขารบการอบรมคอยๆนกภาพให

ชดเจนทละหวขอทละเหตการณ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 45

3. วทยากรบอกใหทกคนลมตาแจกใบกจกรรม5.1บตรคำาเปาหมายของชวต

ขอใหทกคนทำางานอยในความเงยบไมพดคยกบเพอนไมรบกวนกนใหแตละคนถายทอดเรองราวถนน

ชวตของตน ตงแตเกดจนถงปจจบน ระหวางทาง เราจะใชเสนแบบไหนกได เพอแทนชวตในชวงนนๆ และบอกเลา

เรองราวระหวางทางของชวต โดยใชสญลกษณ วทยากรนำาตวอยางถนนชวตใหผเขารบการอบรมด และใหคดตอไป

วาชวตตอไปในอน�คตตองก�รทจะดำ�เนนตอไปอย�งไรลองวางเปาหมายภายใตความชอบของตวเราและสงทเรา

อยากทำาใหสำาเรจโดยเปาหมายควรอยบนพนฐานความเปนจรงบนโลกใบนจากนนเขยนถงอ�ชพหรอสงทอย�กทำ�

ในบตรคำาใหเวลาประมาณ20นาท

4. วทยากรแบงกลมยอยใหแตละคนเลาเรองกราฟชวตและเปาหมายในชวตของตวเองใหเพอนในกลมฟง

โดยสามารถเล�เฉพ�ะเรองทตนเองอย�กเล� ไมจำาเปนตองเลาทกเรอง เพอนคนอนๆ เปนผฟง โดยไมถามหรอพด

อะไรหากมขอสงสยใหถามเมอทกคนในกลมพดจบแลว

5. วทยากรใหทกคนมานงรวมกนเปนกลมใหญชวนพดคยแลกเปลยนความคดโดยถามวา

“รสกอย�งไร มใครอย�กเล�เหตก�รณ หรอเป�หม�ยของเร�หรอของเพอนทเร�ประทบใจ

ใหทกคนฟง เรองอะไรของใครท สงผลตอคว�มรสกของเร� ลองเล�ใหเพอนๆ คนอนฟง”

6. วทยากรชนชมเสรมพลงใหผรบการอบรมและสรป (ใบคว�มรท 5.1) จดหมายในชวต

7. วทยากรใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

7.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

7.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

***ขอควรคำ�นงในระหวางการทำากจกรรมหรอหลงจากจบกจกรรมหากผเขารบการอบรมรายใดมอาการ

เศราเสยใจสะเทอนใจวทยากรหรอผชวยควรเขาไปพดคยใหการปรกษาเปนการสวนตว

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน46

ตวอยางถนนชวต

เราปนจกรยานไดตอนอาย5ขวบเราอาจจะวาดจกรยานลงไปในกราฟบรเวณชวงอาย5ขวบหรอใสหนา

รองไหเพราะตอนนนเราหกลมโดยใหใสสญลกษณตางๆในแตละชวงชวตลงไปใหมากทสด

อาย5ขวบหดขจกรยานสนกมากตอนพอชวยจบรถใหตอนทขไดรสกเหมอนเราเหาะไดเลย10ขวบตอง

ยายโรงเรยนรสกกงวลและสบสนมากไมแนใจวาทใหมจะเปนยงไงจะเขากบเพอนไดไหมไปโรงเรยนแลวไมมความ

สขอยหลายเดอน12ขวบทำาขนมไปขายทตลาดกบแมตอนนนเราหดทำาโดนทเปนครงแรก

หลงจากทเราอานเจอสตรในหนงสอพมพ แมใหเราเกบเงนทขายได ไปซอของเลนใหมดวยอาย 14ปไป

แขงกฬาหมบานไดรางวลแขงวงกนมทงเดกๆและผใหญเราไมไดเปนนกกฬาดวยแตวาคนขาดเราเลยไดลงไปเลน

แลวไดรางวลทกคนแปลกใจ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 47

ใบกจกรรมท 5.1 บตรคำาเปาหมายของชวต ใหผเขารบการอบรมเขยนหรอวาดภาพอาชพหรอสงทอยากทำาในอนาคตลงในตอบในบตรคำา

ถนนชวต

ตวฉนในอน�คต หนท�งสคว�มสำ�เรจ

คว�มรสกห�กถงวนนน บคคลทภมใจ/ดใจ รวมกบฉน

อปสรรคทอ�จเกด วธก�รเอ�ชนะอปสรรคไปใหถงจดหม�ย

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน48

ใบความร 5.1 ทางเดนของชวต

การทบทวนเรองราวในอดตจะทำาใหเรามองเหนตวเร� และเหตก�รณต�งๆ ในมมมองใหม เหตการณ

เลวรายทเราอาจเคยคดวาจะผานมนไปไมไดเรากผานมนมาไดไดทำาความเขาใจและรจกตวเองมากขนวาอะไรทำาใหเรา

เปนเราในวนน

การไดฟงเรองราวของเพอน ทำาใหเราเข�ใจตวตนของเพอน เปดใจยอมรบกนม�กขน มองเหนความ

แตกตางและหลากหลายเพอสงเสรมกนและกนเสนทางของวยรนอาจไมมากมายแตการไดทบทวนชวตไดรจกตนเอง

และเหนผอนในดานทลกขนจะสงผลตอความรสกความคดและการกระทำาทงทางตรงและทางออม

การจดทำาถนนชวตจะทำาใหทกชวงวยทเตบโตมา สามารถหยบชดความคดน เพอทบทวนตวเองได เพอ

สำารวจดวาเราสามารถทำาอะไรไดบางและสงทเราทำาจะสรางแรงบนดาลใจใหตวเราทำาสงดๆตอไปและยงเหนแงมม

ชวตเพอนๆทำาใหเขาใจกนและกนมากขน

การมจดหมายในชวตเปนเรองสำาคญททำาใหเกดแรงจงใจ ชวยสรางความมงมนเพอไปสความสำาเรจในชวต

อยางไรกตามจดหม�ยส�ม�รถยดหยดไดปรบเปลยนไดแตตองอยบนฐ�นคว�มเปนจรง

จดเรมตนของก�รกำ�หนดเป�หม�ยในชวตคอ การถามตวเองวาในอนาคตเราอยากเปนอะไรอยากมอะไร

อยากจะเปนเหมอนใครเพราะหากไมสามารถตอบคำาถามนไดกจะกำาหนดเปาหมายทดไมไดเมอรความตองการของ

ตวเองกเปนจดเรมตนในการกาวสจดหมายทตงไว

จดหม�ยในชวตกบ 4 ทศท�งสำ�คญ

1. การเรยนการมงานทำา และความสำาเรจ มความมงมน เหนคณคาและประโยชนในงานททำาและมอง

งานเปนสงทาทาย

2. ความสมพนธทใกลชดผกพนมความสมพนธทดมคนทเราสามารถไววางใจไดมความสขในครอบครว

มคนทเขาใจคอยเปนกำาลงใจมคนทเรารกและรกเรา

3. มทยดเหนยวทางจตใจความเชอวาตนเองสามารถสรางความสำาเรจหรอกาวผานปญหาอปสรรคได

4. ทำาตนใหเปนประโยชนตอครอบครวชมชนสงคมจะทำาใหเกดความสขใจนำาไปสความภาคภมใจทได

ทำาประโยชนรสกมคณคา

จดหมายทงสดานนจะชวยใหเรารสกวาชวตมความหมายมากยงขน จะสรางความภาคภมใจในตนเอง

ชวยลดความเหนแกตวทำาใหเรามความเขาอกเขาใจและความอยากชวยเหลอผอนมากขน

ท�ยทสดไมมคว�มสำ�เรจใด เกดขนไดโดยปร�ศจ�กก�รลงมอทำ� ถ�เขยนแลวเกบเอ�ไวในสมด

หรอกระด�ษ ไมเคยเอ�ม�ใช กไมมวนประสบคว�มสำ�เรจ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 49

กจกรรมท�6�คดซอน�ซอนเรน

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - ใหวยรนมทกษะในการคดรอบดานไมดวนสรป

- ใหวยรนยอมรบและเคารพความแตกตางทางความคดของบคคลอน

- ใหวยรนมทกษะในการคดวเคราะหอยางสมเหตสมผลและเลอกตดสนใจไดอยางเหมาะสม

สาระสำาคญ CriticalThinkingคอทกษะการคดความตงใจทจะพจารณาตดสนใจเรองใดเรองหนง โดยไมเหนคลอย

ตามขออางตางๆ แตสามารถตงคำาถามทาทายหรอโตแยงขออางนน เพอเปดแนวทางความคดออกสทางทแตกตาง

อนนำาไปสการแสวงหาคำาตอบทสมเหตสมผลทำาใหไมถกชกชวนชกจงไปในทางทผด และรเทาทนสถานการณเสยง

และสามารถเอาตวรอดได

อปกรณ 1. ใบกจกรรมท6.1ภาพปรศนา

2. ใบกจกรรมท6.2คลปวดโอเจดาตลาดแตกhttps://www.youtube.com/watch?v=ZtY0aU8JKB0

3. ใบกจกรรมท 6.3 คลปวดโอคอนเสรตขางถนน https://www.youtube.com/watch?v=k-

0KzquDdSM8

4. ใบความรท6.1สะกดตอมคดพชตปญหา

** ก�รเลอกใชคลปวดโอ สามารถปรบเปลยนไดโดยใหมเนอหาทำานองเดยวกนเชนอาจใชสอภาพยนตร

เรองเลาตามความเหมาะสมของระยะเวลาและสถานท

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรแจกใบกจกรรมท 6.1ภาพปรศนา ใหผเขารบการอบรมดและวเคราะหภาพพรอมทงตอบ

คำาถาม“เหนอะไรในภาพ”ใหเวลา2นาทวทยากรสมถามวาเหนอะไรบาง

2. ใหผเขารบการอบรมดคลป“เจดาตลาดแตก”และตอบคำาถาม(ใบกจกรรมท 6.2) จากนนวทยากร

สมถาม

2.1รสกอยางไร

2.2ในชวตเคยพบเหตการณทำานองตรงนหรอไม(เคยเขาใจคนอนผดหรอไม)ถาเคยทำาอยางไรเมอร

ความจรง

2.3ไดขอคดอะไรจากคลปน

3. แบงกลม5-6คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลมวทยากรเปดคลปคอนเสรตขางถนน

โดยใหหยดไวในน�ทท 1.30ใหผเขารบการอบรมอภปราย(ใบกจกรรมท 6.3)

3.1ดแลวคดอยางไร

3.2หากเราเปนเพอนของนดจะทำาอยางไร

3.3นำาเสนอแบบสรางสรรคและสนกสนานเชนโตวาทRoleplayแตงเพลงอานขาวฯลฯ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน50

4. วทย�กรเปดคลปตอจนจบ พรอมทงสรปเชอมโยงกจกรรมทกษะการคดวเคราะหและเลอกตดสนใจ

ไดอยางสมเหตสมผลและการนำาไปใชในชวตประจำาวน(ใบคว�มรท 6.1)

5. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

5.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

5.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 51

ใบกจกรรมท 6.1 ภาพปรศนา

ใหผเขาอบรมดและวเคราะหภาพปรศนาทละภาพพรอมทงตอบคำาถาม“เหนอะไรในภาพ”

ภาพท 1 .................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน52

ภาพท 2 ............................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 53

ภาพท 3..................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน54

ภาพท 4.....................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 55

ใบกจกรรมท 6.2 เจดาตลาดแตก

ใหผเขารบการอบรมดคลป“เจดาตลาดแตก”และตอบคำาถาม

1. รสกอยางไร.................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

2. ไดขอคดอะไรจากคลปน............................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

3. เคยพบเหตการณทำานองตรงนหรอไม ถาเคยทำาอยางไร.......................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

4. เคยเขาใจคนอนผดหรอไมและทำาอยางไรเมอรความจรง............................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน56

ใบกจกรรมท 6.3 คอนเสรตขางถนน

1. แบงกลม5-6คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลมดคลป

วดโอคอนเสรตขางถนนอภปรายรวมกนในกลม

- คดและรสกอยางไร..........................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

- หากเราเปนเพอนของนดจะทำาอยางไร......................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

2. ชวยกนคดวธการนำาเสนออยางสรางสรรคและสนกสนาน เชนโตวาท

บทบาทสมมต(Roleplay)แตงเพลงอานขาวฯลฯ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 57

ใบความรท 6.1

สะกดตอมคด พชตปญหา CriticalThinkingเปนรากฐานของการพฒนาทกษะตางๆทงการแกปญหาการสราง

สมพนธภาพ การหาเครอขาย คนท“คดเปน ทำ�ง�นเปน แกปญห�เปน อยกบผคนเปน

มงมนในก�รทำ�สงต�งๆจนลลวง และมคว�มสข” คอคนทมกจะประสบความสำาเรจ ไมวา

ในการเรยนชวตสวนตวชวตครอบครวหรอในการทำางานคนทคดเปนเหตเปนผลเปนระบบ

คดวเคราะหเรองราวตางๆไดดไมดวนสรปหรอตดสน เมอมเรองตองตดสนใจกจะมหลกคด

มการพจารณาไตรตรองทำาใหสามารถตดสนใจไดเหมาะสมคนทรจกว�งแผนกอนลงมอทำ�

เมอลงมอทำ�จะส�ม�รถทำ�ไดเปนขนเปนตอนไมสบสนหากเกดอปสรรคกจะมแนวทางแกไข

การแกปญหาเปนกจกรรมพนฐานในการดำารงชวตของมนษย ปญหาบางปญหาเรา

สามารถหาทางแกไดทนทแตบางปญหาอาจตองใชเวลานานในการคนหาคำาตอบซงคำาตอบท

ไดตองพสจนไดวาเปนคำาตอบทถกตองนาเชอถอและสามารถนำาใชไดก�รแกปญห�ของแตละ

บคคลมขนตอนและใชเวล�ทแตกต�งกนเนองจากความรและประสบการณซงกระบวนการ

แกปญหานนตองอาศยทกษะทางปญญา เมอบคคลประสบเหตการณหรอประสบการณ

ทไมแนนอน หรอถกกระตนดวยเหตการณทกอใหเกดความขดแยง บคคลกจะพยายาม

ปรบตวโดยการรบขอมลใหมจากประสบการณหรอสงแวดลอมเขามาและมการเชอมโยงความร

กบประสบการณเดมหลงจากนนจะมการปรบเปลยนหรอการเรยนร จนเกดการสรางความร

ใหมขนมานนเองซงจะเหนไดวาบคคลเกดกระบวนการเรยนรจากปญหาหรอประสบการณใหม

ทไดรบกระบวนการดงกลาวจะเกดขนไดบคคลตองใชกระบวนการคดแกปญหาซงเปนทกษะ

ทสามารถฝกฝนและพฒนาได

วยรนพนธแกรง

มความเขมแขงทางใจ กาวไปสโลกกวาง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน58

กจกรรมท�7�หามใจเอาอย

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหเหนความสำาคญของการควบคมตวเอง

- เพอใหทราบถงวธการทใชในการควบคมตวเองจากสงลอใจหรอแรงกระตน

- เพอใหเหนทางเลอกในการแกปญหาทเหมาะสมและสามารถประยกตใชในการควบคมตวเอง

สาระสำาคญ ความตองการ ความปรารถนา เปนสงทดเพราะเปนแรงจงใจใหคนเราฝาฟนอปสรรคไปสเปาหมายได

แตหากเปนเรองไมเหมาะสม ทำาแลวเกดผลเสยกตองหกหามใจ นอกจากนการตอบสนองตอปญหาและ

การตความการรบรความรนแรงของปญหาในวยรนแตละคนแตกตางกนการควบคมตวเองการหาแนวทางการแกปญหา

หรอการหามใจจงเปนสงสำาคญทจะไมนำาเราไปสหนทางทผด

วสดอปกรณ 1. ใบกจกรรมท7.1หามใจเอาอย

2. ใบความรท7.1แนวทางควบคมอารมณตวเอง

3. ใบความรท7.2การแกปญหาอยางสรางสรรค

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรนำาเขาสบทเรยนวา“ใครเคยเหนเดกเลกๆ ลงไปนอนรองไหต�มห�งสรรพสนค�บ�ง”

วทยากรสมถามผเขารบการอบรมวา“ทำ�ไมเดกถงทำ�อย�งนน และรสกอย�งไรเมอเหนพฤตกรรมของเดก” วทยากร

สมถามและสรปจากสงทได

2. วทยากรเชอมโยงจากเรองทยกตวอยางเปนเรองของเดกเลกใหผเข�รบก�รอบรมจบคพดคยกนสงท

ตนอยากไดอยากลองทำาแตไมสามารถทำาไดวามวธก�รหกห�มใจตวเองอย�งไรบ�ง ใหแตละคเลาสกนฟงวทยากร

สมถามและสรปจากสงทได

3. วทยากรใหคว�มร แนวทางการควบคมอารมณตนเองและการแกปญหาอยางสรางสรรค(ใบคว�มรท

7.1)

4. แบงกลมยอยกลมละ6-8คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลมใหสมาชกในกลมระดม

ความคดเหนในการแกปญหาโดยเลอกหรอจบฉลากตามประเดนตอไปนหรอประเดนอนๆทเหมาะกบสถานการณ

และใหแตละกลมออกม�แสดงบทบ�ทสมมตกลมละ10นาท(ใบกจกรรมท 7.1)

1. เพอนชวนไปยกพวกตกบโรงเรยนอน

2. เมอไมไดในสงทตองการโทรศพทมอถอ/บกไบค

3. เพอนชวนไปเทยวกลางคนทผบเปดใหม

4. เมอเพอนชวนไปสบบหร/ดมเหลา

5. รสกโมโหเมอถกบน/วา/ด

6. รสกเศราเสยใจเมออกหก

7. เมอเพอนตางเพศชวนไปเทยวบานสองตอสอง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 59

5. วทย�กรสะทอนและสรปขอคดทไดจากแตละกลมสรปเชอมโยงสถานการณนำาพดคยวาวธทใชเปน

อย�งไร มผลดผลเสยหรอไม วธทดควรทำาอยางไร (ใบคว�มรท 7.2)

6. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

1.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

1.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

รตวตน คนหามตร พาชวตสโลกกวาง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน60

ใบกจกรรมท 7.1 หามใจเอาอย แบงกลมๆ ละ 6-8 คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลม ใหสมาชก

ในกลมชวยกนคดบทบาทสมมตเกยวกบการ“วธก�รควบคมตวเอง หกห�มใจตวเอง”

ในสถานการณตอไปนกลมละ1เรองและออกมาแสดงใหเวลากลมละ10นาท

- เพอนชวนไปยกพวกตกบโรงเรยนอน

- เมอไมไดในสงทตองการเชนโทรศพทมอถอ/บกไบค

- เพอนชวนไปเทยวกลางคนทผบเปดใหม

- เมอเพอนชวนไปสบบหร/ดมเหลา

- รสกโมโหเมอถกบน/วา/ด

- รสกเศราเสยใจเมออกหก

- เมอเพอนตางเพศชวนไปเทยวบานสองตอสอง

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 61

ใบความร 7.1

แนวทางการควบคมอารมณ 1. รบรอ�รมณของตนเอง อารมณมสวนสำาคญในความคดหากอารมณดมรอยยม

และเสยงหวเราะกจะรสกสดชนแจมใสการรบรอารมณทเกดขนจะสงผลใหลดความรนแรง

ของอารมณลงเชนคนทรวา“ฉนกำาลงโกรธ”จะลดความโกรธลงไดคนทรตววา“ฉนกำาลง

หงดหงด”จะลดความหงดหงดลงไดทำาใหสามารถใชเหตผลตดสนใจไดดขน

2. ฝกก�รห�ยใจ การมสตรบรลมหายใจเขาออกถอวาเปนการทำาสมาธใหอารมณและ

จตใจกลบเขาสภาวะสงบควรฝกจนเปนนสย(เทคนคเดยวกบกจกรรมท4ใบความรท4.2)

3. ก�รผอนคล�ยกล�มเนอสามารถทำาไดกบกลามเนอทกสวนทรสกเครยดโดยเรม

จากนงในทาทสบายใหทกสวนผอนคลายและสบายมากทสดคอยๆผอนกลามเนอสวนดงกลาว

จนรสกผอนคลายวธนจะชวยลดอาการปวดหวอาการปวดทวไปและอาการนอนไมหลบได

4. คดท�งบวก การคดบวกตางจากโลกสวยเพราะการคดบวกคอคนทมองโลกต�ม

คว�มเปนจรง ตวอยางเชนการเรมตนเรยนรอะไรสกอยางทเราไมถนด คนโลกสวยจะมองวา

ตองทำาสำาเรจเหมอนชวตโรยดวยกลบกหลาบแตคนคดบวกจะรวาการเรยนรยอมมอปสรรคบาง

แตปญหาอปสรรคทพบเปนสวนหนงของความสำาเรจ นอกจากนการคดบวกจะไมตดสนอะไร

งายๆแตจะพยายามคดใหรอบคอบถถวนเปนกลางและมความยดหยน

อารมณด มมตร คดบวก

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน62

ใบความรท 7.2 การแกปญหาอยางสรางสรรค

การแกปญหาแมปญหาเดยวกนแตมการตความรบรและแกปญหาทแตกตางกนทงนขนอยกบประสบการณ

เดมของแตละคนซงหนงปญหามวธแกไดหลายวธจงควรเลอกภ�ยใต ก�รพจ�รณ�ขอดขอเสย กอนทจะตดสนใจ

เลอกวธนนๆทสำาคญเวลาเกดปญหามกมอารมณเกดขนเสมอใหรบจดการกบอารมณของตนเองกอนทจะไปแกปญหา

ตดสนใจเลอกวธการทมผลกระทบทางลบนอยสดทงตอตวเราบคคลอนครอบครวชมชนการแกปญหาอยางสรางสรรค

เปนสงทสามารถพฒนาไดโดย

1. พจ�รณ�ปญห�เพอใหทราบวาปญหาทแทจรงคออะไรพยายามคดใหรอบดานเพอใหไดคำาตอบทด

และตอบโจทยไดมากทสดหาเหตผลทแทจรงวาเราตองการแกปญหาเพออะไรเปดใจใหกวางหาหนทางการแกปญหา

หลายๆทางเพอใหไดวธแกปญหาทดทสด

2. จดหนท�งแกไขคำาตอบทเปนไปไดแลวพจารณาวาทางเลอกไหนเหมาะสมทสด เปนไปไดมากทสด

เลอกสก1วธการลองลงมอทำาจากนนประเมนดวาวธการนเหมาะสมหรอไม

3. หากวธการแรกไมเหมาะสมแกปญหาไมไดไมตรงจดอาจลองใชท�งเลอกท 2 ม�ปรบใช

4. บางปญหาการคดหาทางออกเพยงลำาพงอาจเหมอนพายเรอวนอยในอางดงนนการขอคว�มชวยเหลอ

ขอความคดเหนจากคนอนมาผสมผสานกบความคดของตน เพอหาวธแกไขปญหา อยาลมวาเราไมไดอยตวคนเดยว

พอแมผปกครองครหรอผใหญทเราไวใจสามารถทจะชวยเราได

นอกจากนในบางครงปญหาทหลายคนพบคอ ไมรจะปฏเสธเพอนอยางไรด เมอเพอนชวนไปเทยวหรอทำา

กจกรรมทเราคดวาไมเหมาะสมแตกกลวเสยเพอนกลววาเพอนจะหาวาไมแนจรงดงนนทกษะในการปฏเสธจงมความ

สำาคญอยางมากสำาหรบทกคนมาทำาความรจกกบทกษะก�รปฏเสธกนดกวา

หากกจกรรมทเพอนเปนกจกรรมทไมเหมาะสมหรอเราคดพจารณาแลววาหากทำาเชนนนจะเกดปญหาตาม

มาเชนชวนหนเทยวชวนโดดเรยนชวนลองใชยาเสพตดชวนดมเหลาสบบหรรวมถงการทแฟนชวนไปคางคนหรอ

ขอมเพศสมพนธดวยเราสามารถทจะปฏเสธไดโดย

1. ใชคว�มรสกเปนขออางประกอบเหตผล เนองจากการใชเหตผลเพยงอยางเดยว มกถกโตแยงหกลาง

ดวยเหตผลอนการอางความรสกจะชวยใหการโตแยงไดยากขน เชน“เราเปนหวงแมวนนแมไมคอยสบาย เราตอง

กลบไปดแม”“เราไมชอบไปคางคนทอนและแมเรากจะเปนหวงดวยถาเราไมกลบบาน”

2. ก�รขอปฏเสธเปนการบอกปฏเสธใหชดเจนเปนคำาพดเชน“เราขอไมไปนะ”

3. ขอคว�มเหนชอบ เพอรกษานำาใจของผชวนและควรกลาวขอบคณหากผชวนยอมรบในความตองการ

ของเราเชน“นายคงไมวาอะไรใชไหมขอบใจนะ”

แตหากยงไมสำาเรจเพอนยงเซาซชกชวนไมยอมเลกรากควรมเทคนคในการปฏเสธซำาโดยไมตองใชขออาง

พรอมบอกลาทนทแลวเดนจากไปเชน“ไมไปดกวาเราขอตวกอนนะ”(แลวเดนจากไปทนท)หรอตอรองโดยชวนไป

ทำากจกรรมอนทดกวาเชน“เอางไหมนายไปดหนงสอทบานเรากแลวกน”รวมถงการผดผอนระยะเวลาออกไปเพอให

ผชวนเปลยนความตงใจเชน“ฉนตองรบไปกอนนะเอาไววนหลงแลวกน”

ทสำ�คญก�รปฏเสธจะสำ�เรจได ผพดตองตองปฏเสธดวยคำ�พดทหนกแนนจรงจงทงท�ท�ง คำ�พดและ

นำ�เสยง มคว�มตรงไปตรงม� และแสดงคว�มตงใจอย�งชดเจนว�จะขอปฏเสธ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 63

กจกรรมท�8�สลกความดบนแผนหลง

เวลา60นาท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหเกดความรสกภาคภมใจในตนเอง

สาระสำาคญ ความมคณคาในตนเองสามารถประเมนไดจากการรบรของตนเองและการรบรของผอนเมอใดกตามทบคคล

รบรวาตนเองมคณคาและผอนกรบรวาเราเปนคนมคณคา เมอนนบคคลกจะเกดความรสกภาคภมใจในตนเองซงเปน

รากฐานทสำาคญของชวต

อปกรณ 1. กระดาษเอ4คนละ2แผน

2. ปากกา/สไม

3. เทปใส(สกอตเทป)

4. เพลงบรรเลงพรอมเครองเลน

5. ใบความรท8.1แนวทางการสรางความภาคภมใจในตนเอง

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. แจกกระดาษเอ4คนละ2แผนแผนท 1 ใหแตละคนเขยนขอดของตนเองใสกระดาษและเกบไว

2. นำากระดาษอกแผนหนงไปตดไวทแผนหลงของตนเอง

3. ผนำากจกรรมเปดเพลงแลวใหสมาชกทงหมดเดนไปหาเพอนคนอนๆเพอใหเพอนเขยนขอดของเร�บน

แผนหลงซงมกระดาษแปะอยและใหเพอนๆแตละคนเวยนกนเขยนใหมากทสด(ใหเวลา10-15นาท)

4. ผนำากจกรรมขออ�ส�สมคร 3-5 คน ออกมานำาเสนอขอดของตนเองและขอดทไดรบจากเพอนๆ

วทยากรถ�มคว�มรสกทไดอ�นขอคว�มทเพอนเขยนถงขอดของตวเร�

5. ผนำากจกรรมสรปวาคนเราทกคนลวนมขอดทงทตนเองรและคนอนรซงการรบรขอดของตนเองจะชวย

ใหเกดความภาคภมใจในตนเอง(ใบคว�มรท 8.1)

6. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

6.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

6.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน64

ใบความรท 8.1 แนวทางการสรางความภาคภมใจในตนเอง

ความภาคภมใจหรอความรสกมคณคาในตวเอง(Self-esteem)เปนความรสกยอมรบตวเองมองตนเอง

ในทางบวกวาเปนบคคลทมคณคาการรบรนนำามาซงความรสกมนคงเปนสขทางใจและเปนกญแจสำาคญใหพบกบ

ความสำาเรจ คนทมความภาคภมใจในตนเอง จะยอมรบธรรมชาตความรสกของตนเอง พรอมทจะอยรวมกบผอน

สามารถใหความรกเอออาทรกบบคคลอนมความมนใจในตนเองและมความมานะพยายามอดทนในการทำาสงตางๆ

จงมกประสบความสำาเรจในการเรยนและการทำางาน

วธพฒนาตนเองใหเกดความภาคภมใจ รทนคว�มคดทมผลใหเรารสกดขนหรอทำาใหเรารสกแยลงเลอกความคดทชวยสรางพลงใจเชนเมอ

ตองทำางานหรอเรยนในวชาทเราไมชอบ แตเรากจำาเปนตองทำา เลอกคำาพดบอกตวเองในการสรางพลงเสมอๆ เชน

“ฉนทำาได”“ไมมอะไรยากเกน”

คนห�คว�มสนใจ ความถนด จดมงหมาย และจดเดนของตนเอง การทเราจะคนพบความถนดของ

ตนเองนน ตองเปดโอกาสในการเรยนร ดวยการเขารวมกจกรรมสรางสรรคทหลากหลาย เชน กจกรรมชมรม

การเขาคายอาสาสมครตางๆแลวคอยๆเรยนรวามกจกรรมอะไรทเราทำาแลวชอบมความสขสนกหรอทำาไดด

เมอคนพบความถนดความสนใจและจดเดนของตนเองไดแลวกสามารถตงเปาหมายไดวาเราตองการ

เปนอยางไรในอนาคตและเรมลงมอพฒนาในสงดทเราคนพบดวยการหมนฝกฝนและเรยนรในสงนนอยางตอเนอง

ยอมรบขอดขอเสยของตวเอง ไมคดเปรยบเทยบกบคนอน มองดานดของตวเอง และใชคำาพดทด

กบตนเองอยางสมำาเสมอทกวนเชนฉนเปนคนมความสามารถฉนเปนคนมความรบผดชอบฉนเปนคนมเสนหนารก

เปนตน

คนทกคนมคว�มแตกต�งทงหน�ต� และนสยใจคอทกคนจงมเอกลกษณเฉพ�ะของตวเองเหมอน

กบล�ยมอของทกคนทไมเหมอนกน ดงนน คณค�ของแตละคนกแตกต�งกนออกไป เร�จงควรยอมรบ

ในคว�มแตกต�งกนของบคคล ยอมรบในคว�มมคณค�ของคนอน และเชอมนในคณค� ของตนเองดวยโดยเฉพ�ะ

สงด ๆ จ�กภ�ยในทควรรกษ�ใหคงมอยและพฒน�ใหดขนเรอย ๆ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 65

กจกรรมท�9�มองวกฤตเปนโอกาส

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอใหสมาชกปรบเปลยนมมมองตอสถานการณเลวรายทเกดขนในชวต

สาระสำาคญ ทกคนตางตองพบกบสงทดและไมดในชวต ขนอยกบวาเราจะเลอกมองเหตการณทเกดขนอยางไร

มมมองตอปญหาทเกดขนเปนสงสำาคญทจะกำาหนดวาเราจะสหรอยอมจำานนตอปญหา การใชเทคนคมองตนเอง

ในดานบวกความเชอมนในตวเองจะชวยใหมความสขและลดความกงวลในจตใจ

อปกรณ 1) ใบกจกรรมท9.1ประสบการณทผานมา

2) ใบความรท9.1เทคนคการคดบวก

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. แบงกลมยอยกลมละ5-6คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลมใหสมเลอกความคดเหนตอ

ไปนพรอมทงแลกเปลยนความคดเหนวาหากเกดสถานการณเหลานในชวตประจำาวนเร�รสกอย�งไร คดอย�งไร และเร�

แสดงออกอย�งไร สถานการณอาจปรบเปลยนไดตามบรบทของพนท(ใหเวลา5นาท)ใหแตละกลมนำาเสนอความคดของ

กลมตน

- แมไมใหไปเทยวกบเพอน

- หนามนสวขนเยอะมาก

- ถกตดคาขนม

- รถตด

- การบานเยอะ

- เพอนมแฟนแตเราไมม

2. วทยากรสรปตามทกลมนำาเสนอและใหความรตามใบคว�มรท 9.1เทคนคการคดบวก

3. ใหแตละกลมลองเปลยนมมมอง เปลยนวธคดเกยวกบสถานการณทเกดขนใหเปนดานบวก (ใหเวลา

5นาท)แตละกลมนำาเสนอ

4. วทยากรแจกใบกจกรรม 9.1 ใหผเขารบการอบรม ใหผเขารบการอบรมเขยนประสบการณตางๆ

ตามใบกจกรรม

5. วทยากรขออาสาสมครทสมครใจเลาเรองใหเพอนฟง2-3คนวทยากรสรปและใหกำาลงใจ

6. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

6.1ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

6.2จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน66

ใบกจกรรม 9.1 ประสบการณทผานมา

1. เหตก�รณในอดตทผ�นเข�ม�ในชวตแลวทำ�ใหทกข

ใจไมสบ�ยใจ ลำ�บ�กใจ

2. ผ�นประสบก�รณนนม�ไดอย�งไร

3. จ�กประสบก�รณนน ใหบทเรยนอะไรบ�ง 4. ถ�เหตก�รณนนเกดขนอกจะมวธก�รแกปญห�

อย�งไร ส�ม�รถขอคว�มชวยเหลอจ�กใครไดบ�ง

เขยนคำาขวญหรอประโยคสนๆทชวยสรางกำาลงใจหรอความรสกทดตอตวเองหากตองเผชญกบปญหา

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 67

ใบความรท 9.1 เทคนคการคดบวก

คนเราแตละคนมวธการจดการกบปญหาตางกนบางคนอาจมองวาตนเองไมเอาไหนทำาอะไรกไมสำาเรจทำาให

ขาดกำาลงใจในการตอสเมอพบปญหากมกทอแทยอมแพและไมประสบความสำาเรจในชวตนานวนเขากจะฝงใจเชอ

วาตนเองไมเอาไหนขณะบางคนแมจะเจอปญหาเหมอนๆกนแตมความเชอมนในตวเองไมยอมแพอะไรงายๆกจะม

วธมองสงทเกดขนตางออกไปหรอเรยกวามความคดทางบวกหลายคนอาจคดวาการคดบวกคอพวกโลกสวยในความ

เปนจรงแลวการคดบวกตางจากพวกโลกสวยเพราะคนคดบวกคอคนทมองโลกต�มคว�มเปนจรงตวอยางเชนการ

เรมตนเรยนรอะไรสกอยางทเราไมถนดคนโลกสวยจะมองวาตองทำาสำาเรจเหมอนชวตโรยดวยกลบกหลาบแตคนคด

บวกจะรวาการเรยนรยอมมอปสรรคบางแตปญหาอปสรรคทพบเปนสวนหนงของความสำาเรจและจะคดแกปญหาดวย

สต

เทคนคการเปนคนคดบวกสามารถทำาไดโดย 1. รจกอ�รมณตวเอง อารมณมสวนสำาคญในความคดหากเรามอารมณทด มรอยยมและเสยงหวเราะ

กจะสดชนแจมใสและมโอกาสคดบวกมากขนการรบรอารมณของตนเองอาจทำาไดโดยการฝกสตและสมาธเปนการ

ฝกเพอเอาชนะความคดดานลบทมกเกดขนไดงาย

2. ก�รสร�งคว�มรสกดใหกบตวเอง หาสงทดในตวเอง หมนบอกกบตวเองทหนากระจกกอนออกจาก

บานวาเรามสงทดในตวเราสงททำาใหเราเชอมนวาเราเปนนกสชวตทดคนหนง

3. ไมตดสนอะไรงายๆพยายามคดใหรอบคอบถถวนเปนกลางไมตดสนอะไรกอนทจะรความจรงทกสง

ไมไดเกดจากมมมองดานเดยวอยทเราจะเลอกมองตรงไหน

4. ฝกตนเองใหเปนคนยดหยนไมยดตดกบความคดทางลบการจะเปลยนตวเองใหคดบวกไดสวนหนง

ตองเรมมาจากตวเองเสยกอน เปลยนความคดททกอยางตองเปะ มาเปนคดยดหยนบาง เพราะความคาดหวงคอสง

อาจทำาใหเราเสยใจมองโลกในแงรายขนมาไดดงนนลองฝกใหตวเองมความคดทยดหยนบางจะไดไมรสกวาไมไดดงใจ

5. ไมกงวลกบสงทยงไมเกด ความกลวกเปนอปสรรคททำาใหเรามองโลกในแงดไมได เพราะสมองยง

ยดตดอยกบความรสกกลวทงทความจรงอาจจะไมเกดตามทเราคดดงนนเปลยนความคดของตวเองใหปลอยวางกบ

เรองราวตางๆ มากขนอะไรจะเกดกตองเกดความคดบวกเปนสวนหนงของการทำาใหตวเองมความสขโดยทการคดบวก

นนไมใชการคดหาคำาตอบวาอะไรถกหรอผดแตเปนการคดเพอใหเราไดเขาใจในสงทเกดขน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน68

กจกรรม�10�กาวไปดวยกน

เวล� 60 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เรยนรทจะมความมงมนพยายามเพอไปสเปาหมายและความสำาเรจ

- อดทนและสามารถจดการกบอารมณเหนอยเมอยทอ

- เรยนรการวางแผนการแกปญหาการทำางานเปนทม

สาระสำาคญ กจกรรมนจะทำาใหเหนวธการวางแผนเพอจดการปญหา การลองผดลองถก การเอาชนะความรสกเหนอย

เมอยทอและความหงดหงดของตนเองคว�มมงมนทจะทำ�ใหสำ�เรจ ก�รใหกำ�ลงใจกนและกน วธคดบวกเมอทำ�พล�ด

รวมถงวธก�รระงบอ�รมณ

อปกรณ 1. เทปกาวสหรอเชอกฟาง

2. ใบความรท10.1ความเพยรพยายาม

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. ใหทกคนยนเรยงแถวหนากระดานณจดเรมตนทกำาหนดหากผเขารบการอบรมมจำานวนมากและพนท

ไมกวางพออาจแบงกลมกลมละไมตำากวา10คนหรอตามกลมของตนกรณมการเกบคะแนนกลม(จำานวนคนยงมาก

ยงไดรบการเรยนร)เท�ของแตละคนจะแตะหรอเหยยบบนเท�ของคนข�งเคยง ใหทกคนเดนจากจดเรมตนไปยงเปา

หมายทกำาหนดไว (อาจใชเทปกาวสตดเปนเสนแนวยาวหรอใชเชอกฟางขงเปนเสนหลกชยโดยมกตก�คอห�มเท�

หลดออกจ�กกน ห�มพดกน ระหว�งเดน ทกคนตองเหยยบเสนหลกชยพรอมกน ห�กไมเปนไปต�มกตก� ทกคน

ตองไปเรมทจดเรมตนใหม (ในชวงแรกจะไมมก�รใหพดคยว�งแผนกน และกรรมก�รตองรกษ�กตก�อย�งเครงครด)

2. หากผเขารบการอบรมทดลองเดนแลวไมสำาเรจส�ม�รถขอเวล�นอกเพอพดคยว�งแผนกนได

3. หลงจากทำาภารกจบรรลเปาหมาย ใหผเขารบการอบรมพดคยกนในกลมวา“เกดคว�มรสกอย�งไร

ขณะททำ�กจกรรม” และ “ไดเรยนรอะไรจ�กก�รทำ�กจกรรมนบ�ง”

4. แตละกลมสรปความรสกเดนๆของกลมและสงทไดเรยนรจากกจกรรมใหกลมใหญฟง

5. วทยากรสรปจากกลมและเพมเตมตามใบคว�มรท 10.1

6. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

*** ขอควรคำานง - กจกรรมนจำาเปนตองใชพนทในการจดกจกรรม

- วทยากรตองจรงจงกบการรกษากฎกตกาหากเทาหลดจากกนมการพดคยกนตองไปเรมทจดเรมตน

ใหมเพอใหผเขารบการอบรมมความอดทนและมงมนพยายามทำาใหสำาเรจ

- สามารถประยกตกจกรรมโดยใหแตละทมแขงขนกนอาจเรมเลนพรอมๆกนหรอหากพนทไมพออาจ

ใชการจบเวลาวากลมใดใชเวลานอยสด

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 69

ใบความรท 10.1 ความเพยรพยายาม

จากกจกรรมทำาใหเหนวธก�รว�งแผนเพอจดก�รปญห�การลองผดลองถกการเอาชนะความรสกเหนอย

เมอยหงดหงดของตนเองความมงมนทจะทำาใหสำาเรจการใหกำาลงใจกนและกนวธคดบวกเมอทำาพลาดวธการระงบ

อารมณ

เนองจากกจกรรมนตองออกแบบการยนลำาดบความสงตำาของแตละคนมผลตอการทำากจกรรมลกษณะ

การวางเทาเทคนคทจะทำาใหทกคนกาวเทาพรอมกนและมระยะกาวพอๆกนรวมไปถงวธการทำาอยางไรจงจะใหทกคน

วางเทาทเสนหลกชยพรอมกนซงตองมการลองผดลองถกการใชความสงเกตวาจดใดคออปสรรคททำาใหทำากจกรรม

ไมสำาเรจและมการวางแผนรวมกน

เปรยบดงการทคนเร�จะประสบคว�มสำ�เรจในการเรยนและในชวตไดนน ไมใชตอง IQ ดหรอพรสวรรค

แตสงสำ�คญคอ วรยะซงเปนเครองชวดไดวาใครจะประสบความสำาเรจและไมวาเปาหมายของเราจะเปนอะไรวรยะ

จะชวยใหเราไปถงจดนนไดคอการใหความสำาคญกบเปาหมายในระยะยาว

วรยะคอความเพยรความพยายามทรหดอดทนความกลาทจะลงมอทำาภาวะของผกลาเปนแนวทางให

ดำาเนนไปสความสำาเรจตามประสงคเปนการลงมอปฏบตลงมอทำางานทตนชอบทตนรกทำาดวยความพากเพยรพยายาม

ทำาดวยความสนกกลาหาญกลาเผชญกบความทกขยากปญหาและอปสรรคทจะเกดขนหากมอปสรรคขอขดของใดๆ

กเพยรกำาจดปดเปาไปใหหมดสนไปโดยไมยอทอไมสนหวงเดนหนาเรอยไปจนกวาจะบรรลเปาหมายคอความสำาเรจ

จากความหมายของวรยะในนนมคำาทนาสนใจเปนพเศษนนคอไมยอทอ ไมสนหวงเพราะนเปนคณสมบต

ทเราควรมความสามารถทจะกลบมาเขมแขงไดอกครงไมวาเราจะลมแหลวกครงหรอพลาดพลงกหนวรยะประกอบ

ไปดวยใจรก(Passion)และความเพยร(Perseverance)ถาเราใสใจในสงทเราทำาเรากจะทำาไดเรอยๆถาเรายงทำา

สงทเรารกเรากจะรกมนมากยงกวาเดมในทางกลบกนถาเราไมชอบงานทเราทำาเรากจะไมใสใจทจะทำามนใหดถา

เราไมปรบปรงงานใหมนดเรากจะไมเหนคณคาของมน

วยรนยคใหม สข สนก อยางมสต

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน70

กจกรรมกอนจาก

เฉลย Buddy วทยากรสมผเขารบการอบรม1คนใหทายวาBudderคอใครจากนนขอใหBudderออกมามอบของขวญหรอ

พดใหกำาลงใจสงทอยากบอกกบBuddyสำาหรบBuddyมอบของขวญใหBudderพรอมขอบคณและชนชมทชวยเหลอ

ดแลตนเองจากนนใหBudderเปลยนบทบาทเปนBuddyและทายวาBudderคอใครทำาตอจนครบทกคน

ห�กเวล�จำ�กดอาจใหBudder เดนไปหาBuddyของตนพรอมพดคยสงทอยากบอกอยากใหกำาลงใจ

สำาหรบBuddyมอบของขวญใหBudderพรอมขอบคณและชนชมทชวยเหลอดแลตนเอง

ความสข ความทรงจำาและกำาลงใจ กจกรรมนเปนกจกรรมปดทายทชวยยำาเตอนสงทคดททำารวมกนมาชวยใหกำาลงใจและเกดมตรภาพ

ทดตอกนเพอสรางกำาลงใจสรางมตรภาพและคำามนสญญาในสงทคดรวมกนในการทำากจกรรมตางๆทผานมา

อปกรณ 1. เพลงสรางกำาลงใจเพลงซงๆเชนเพลงกำาลงใจ(โบกมอลา)เพลงดวยรกและผพนรางวลแดคนชางฝน

จะไดไมลมกนเราและนายดวยความปรารถนาดกวาจะรกคำาวาเพอนขอใหเหมอนเดมLiveandLearn,Season

Changeวนแรก(BNK48)เปนตน

2. สมดบนทกกจกรรม

3. ปากกาสตางๆ/สไม/สเทยน

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. วทยากรและผเขารบการอบรมเตรยมสมดบนทกกจกรรมของตนเองและนงเปนวงกลมโดยวทยากร

เขารวมวงดวยวทยากรกลาวนำา“วนนเปนวนสดท�ยของก�รรวมกจกรรม ขอชนชมทกคนททำ�หน�ทของตนเอง

ไดอย�งสมบรณ ก�รเข�รวมแตละกจกรรม เชอว�แตละคนคงไดขอคดทด ไดกำ�ลงใจทงจ�กตวเอง และเพอนๆ

ทรวมกนสร�งสรรคผลง�น ไดใชเวล�รวมกน ไดรจกกนม�กขน อ�จมชวงเวล�สนกสน�น หวเร�ะรวมกน อ�จม

กระทบกระทง ขดแยง แตถงอย�งไรทกคนกกลบม�เปนเพอนกน กลบม�ทำ�กจกรรมรวมกน รบฟงกน ชวยเหลอกน

แตหลงจ�กวนนแตละคนตองกลบไปทำ�หน�ทของตนเอง แตละคนอ�จม�จ�กต�งทกน และไดม�พบเจอกนทน

มตรภ�พทเกดขนชวยสร�งคว�มสนทสนม คว�มเข�ใจ ก�รชวยเหลอ ใหกำ�ลงใจ รบฟงกนและกน เปนมตรภ�พ

ทมอ�จประเมนค�ได แมมบ�งทคว�มคดเหนไมตรงกน มคว�มขดแยงท�งคว�มคดเพอมงหวงใหง�นออกม�

ด เปนธรรมด�ของก�รอยรวมกนในสงคม ก�รทำ�กจกรรมรวมกนในครงนเปรยบเสมอนก�รจำ�ลองเหตก�รณ

ก�รใชชวตในสงคมตอไปในภ�ยภ�คหน� ทเร�ตองพบเจอกบสงต�งๆอกม�กม�ย ทมทงสขและทกข ห�กวนใด

พบปญห�และอปสรรคขอใหคดถงชวงเวล�ในก�รทำ�กจกรรมรวมกน วธก�รคด แนวท�งก�รแกปญห� ทส�ม�รถ

นำ�ไปปรบใช รวมถงกำ�ลงใจดๆ ทมใหกนและกน”

ขอใหทกคนนำาสมดบนทกกจกรรมของตนเองออกมาพรอมเปดไปทกจกรรมความสขความทรงจำาและ

กำาลงใจใหแตละคนสงสมดไปทางขวามอของตนเอง(ในการทำากจกรรมใหเปดสรางกำาลงใจเพลงซงๆคลอเบาๆ)

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 71

2. ผเขารบการอบรมรบสมดจ�กเพอนพรอมกบดว�เปนของใคร เขยนหรอว�ดภ�พใหกำ�ลงใจ

เขยนสงทดทอยากใหเพอนจดจำาเมอเขยนเสรจแลวใหสงตอวนไปท�งขว�ทำาเชนนตอไปเรอยๆจนไดรบสมดของ

ตนเองคนมา

3. วทยากรบอกใหแตละคนเกบสมดนไวเปนเครองเตอนใจใหนกถงเปาหมายทวางไวเปนกำาลงใจในวน

ทออนลา สามารถหยบขนมาอานไดทกเมอทตองการ สดทายนขอใหแตละคน รบความรกและกำาลงใจจากเพอนใน

วนนใหเตมท

4. วทยากรกลาวปดยำาถงวตถประสงคในการมาทำากจกรรมรวมกนอวยพรและขอใหทกคนโชคด

*** ห�กเวล�จำ�กด และผเขารบการอบรมมจำานวนมาก อาจใหแตละกลมนงเปนวงกลมและวนเขยนให

กำาลงใจกนในกลมของตนเอง รวมถงอาจใหนำาไปให Buddy และ Budder ของตน และบคคลทเราอยากใหเขยน

ขอความในสมดของเรา

เรมตนวนใหมดวยใจเปนสข

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน72

กจกรรมเสรม

กจกรรมเสรมสำาหรบผปกครอง กจกรรมเปดใจเวล� 30 น�ท

จดประสงคการเรยนร - เพอสรางความสมพนธระหวางพอแมผปกครองกบวยรน

- เพอใหเกดความเขาใจกนในครอบครว

สาระสำาคญ บางครงพอแมกบลกวยรนเกดการไมเขาใจกนเนองจากขาดการสอสารทเหมาะสมชองวางระหวางวยการ

ไมไดพดคยกนตรงๆถงความคาดหวงและความชอบไมชอบของแตละฝาย

อปกรณ 1. กระดาษเอ4

ขนตอนการดำาเนนกจกรรม 1. หากสามารถเชญผปกครองและวยรนมาทำากจกรรมรวมกน

2. ใหวยรนเขยนคำาพดทไมชอบหรอสงทพอแมทำาแลวไมชอบและพอแมเขยนในสงทวยรนทำาแลวไมชอบ

3. ใหวยรนเขยนสงทอยากใหพอแมทำาไมวาจะเปนคำาพดพฤตกรรมหรอสงทอยากไดรบจากพอแมและ

ใหพอแมเขยนสงทอยากใหลกทำาอยากใหลกเขยนสงทอยากใหพอแมทำาเชนเดยวกน

4. สรปเปดใจระหวางเดกกบพอแมและเชอมโยงความคาดหวงทงสองฝาย

5. ใหพอแมกอดลกเพอใหเกดสายสมพนธการเปดใจชวยใหเกดความเขาใจในความตองการของแตละคน

6. วทยากรตงคำาถามใหผเขาอบรมเขยนลงในสมดบนทกกจกรรม

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 73

ภาคผนวก

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน74

แบบประเมน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 75

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน76

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 77

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน78

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 79

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน80

สมดบนทกกจกรรม

การพฒนาความเขมแขงทางจตใจ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 81

กจกรรมท�1�บคลกภาพ�4�ทศ�:�Who�are�You

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน82

กจกรรมท�2�สรางความเขาใจ�สรางสายสมพนธ�

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 83

กจกรรมท�3�รเขารเรา�รกตองแสดงออก

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน84

กจกรรมท�4�รอารมณ�รบความรสก

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 85

กจกรรมท�5�ทางเดนของชวต

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน86

กจกรรมท�6�คดซอน�ซอนเรน

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 87

กจกรรมท�7�หามใจเอาอย

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน88

กจกรรมท�8�สลกความดบนแผนหลง

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 89

กจกรรมท�9�มองวกฤตเปนโอกาส

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน90

กจกรรมท�10�กาวไปดวยกน

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 91

ความสข�ความทรงจำ�และกำ�ลงใจ

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน92

จากเพอนถงเพอน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 93

จากเพอนถงเพอน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน94

จากเพอนถงเพอน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 95

จากเพอนถงเพอน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน96

จากเพอนถงเพอน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 97

กจกรรมเสรมสำ�หรบผปกครอง�กจกรรมเปดใจ

1. ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมครงน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

2. จะนำาไปใชประโยชนอยางไรในชวตประจำาวน

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน98

1. แพทยหญงศภรตน เอกอศวน นายแพทยทรงคณวฒ สถาบนราชานกล

2. นางสาวอมรากล อนโอชานนท วทยากรอสระ

3. นางสาวกาญจนา วณชรมณย วทยากรอสระ

4. นางสาวจนดามาศ ธมหาสจคณ พยาบาลวชาชพชำานาญการ โรงพยาบาลบางบวทอง

5. นางอรนช บญศร พยาบาลวชาชพชำานาญการ โรงพยาบาลบางใหญ

6. นางรพพร คำาแกว พยาบาลวชาชพชำานาญการ โรงพยาบาลตรอน

7. นางสาวสพรรณษา ยมจนทร ประธานสภาเดกและเยาวชน โรงเรยนตรอนตรสนธ

8. นางวไลรตน สรศกด พยาบาลวชาชพชำานาญการ โรงพยาบาลลานสกา

9. นางสดชน กองผล นกวชาการสาธารณสขชำานาญการ โรงพยาบาลลานสกา

10.นายวสนต ปยะมาตา นกวชาการศนยเยาวชนปฏบตการ ศนยเยาวชนกรงเทพมหานคร

11.นางสาวณวรา จำาปาแขม บรรณารกษปฏบตการ ศนยเยาวชนกรงเทพมหานคร

12.นางสภาณ บำารงเดช ครเชยวชาญ โรงเรยนเบญจมราชานสรณ

13. นางองคณา ศรอำาพนธกล อาจารยประจำา สถาบนการจดการปญญาภวฒน

14. นางสาวณชนนทน ใจสงเนน คร โรงเรยนขามทะเลสอวทยา

15.นายปรชญา หลาสกล นกจตวทยา โรงพยาบาลขามทะเลสอ

16.นางสาวนชนาฏ สขเกต นกจตวทยา มลนศนยพทกษสทธเดก

17. นางสาวอมาพร สดเนตร พยาบาลวชาชพปฏบตการ เทศบาลนครนนทบร

18. นายพพฒน ดาดวง อาสาสมครสาธารณสข ศนยบรการสาธารณสข34โพธศร

19. นางสาวสมศร กตตพงศพศาล นกจตวทยาคลนกเชยวชาญ โรงพยาบาลศรธญญา

20.นางสภาวด นวลมณ นกจตวทยาคลนกเชยวชาญ สำานกวชาการสขภาพจต

21.นางชาดา ประจง นกวชาการสาธารณสขชำานาญการ สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร

22. นางอมรรตน แสงโสด นกวชาการสาธารณสข สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร

23. นางสาวชนฐดา ภวชย นกจตวทยาคลนกชำานาญการ สถาบนสขภาพจตเดกและวยรน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

24.นายกตตคณ สมมาตย นกจดการงานทวไป สำานกงานโครงการToBeNumberone

25.นางพจนณย ดาราพชย นกสงคมสงเคราะห สำานกงานโครงการToBeNumberone

26.นางสาวจรยา สอนภกด นกวชาการสาธารณสขชำานาญการ ศนยสขภาพจตท4

27. นางสาวฉตรพร เพงสวรรณ นกวชาการสาธารณสข ศนยสขภาพจตท4

28. นางสาววรวรรณ หนงดานจาก นกวชาการสาธารณสขชำานาญการ ศนยสขภาพจตท9

29. นางพชรนทร วรรณรกษ นกจตวทยาคลนกปฏบตการ ศนยสขภาพจตท10

30. นางสาวระววรรณ สขเนาวรตน นกวชาการสาธารณสข ศนยสขภาพจตท11

31.นางสาวอรณศร บญท นกวชาการสาธารณสข ศนยสขภาพจตท13

32.นางสาวพชรน คณคำาช นกวชาการสาธารณสขชำานาญการพเศษ กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

33.นางสาวสตรรตน รจระชาคร นกวชาการสาธารณสขชำานาญการพเศษ กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

รายชอผเขารวมประชม

เพอพฒนาคมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 99

34.นางนฤภค ฤธาทพย นกจตวทยาคลนกชำานาญการ กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

35.นางสาวไอยรดา มารอมมน นกวชาการสาธารณสขชำานาญการ กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

36.นางศจ รกขวฒนา นกจตวทยาคลนกชำานาญการ กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

37.นางสาวเบญญารศม จนทรเปลง นกจตวทยาคลนกปฏบตการ กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

38.นายสนต แซล นกสงคมสงเคราะห กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

39.นางสาวกรกนก นาคประเสรฐ นกวชาการสาธารณสข กองสงเสรมและพฒนาสขภาพจต

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน100

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน 101

บรรณานกรม

BuildingResilienceinYoungChildrenBookletforparentsofchildrenfrombirthtosixyearsสบคน

เมอธนวาคม2561จากhttps://www.beststart.org/resources/hlthy_chld_dev/pdf/BSRC_Resil-

ience_English_fnl.pdf

ประเวชตนตพวฒนสกลคมอสรางความเขมแขงทางใจสำาหรบบคลากรสาธารณสขพมพครงท 2กรมสขภาพจต :

สถาบนราชานกล,2551.

แผนงานสรางเสรมสขภาพจต คมอเตมเตมความเขมแขงทางจตใจพมพครงท 6 กรงเทพฯ: บรษทรงศลปการพมพ

จำากด,2556.

สมพร อนทรแกว เยาวนาฏ ผลตนนทเกยรต และคณะ เปลยนรายกลายเปนด RQพลงสขภาพจตพมพครงท 1

กรมสขภาพจต:บรษทดนาดจำากด,2552

สภาวดนวลมณคมอจดกจกรรมพฒนาความเขมแขงทางใจในเดกและเยาวชนพมพครงท1กรมสขภาพจต,2555

อมรากล อนโอชานนท และคณะ คมอจดกจกรรม พฒนาความฉลาดทางอารมณในวยรนอาย 12-16 ป.

พมพครงท1กรมสขภาพจต:บรษทบยอนดพบลสชง,2558

อมรากล อนโอชานนท และคณะ คมอจดกจกรรม พฒนาความฉลาดทางอารมณในวยรนอาย 16 - 18 ป.

พมพครงท1กรมสขภาพจต:บรษทบยอนดพบลสซง,2558

อมรากล อนโอชานนท และคณะ คมอจดกจกรรม พฒนาความฉลาดทางอารมณในวยรน อาชวศกษา

การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย)พมพครงท1กรมสขภาพจต:บรษทบยอนดพบลสชง,

2558

คลปวดโอเจดาตลาดแตกhttps://www.youtube.com/watch?v=ZtY0aU8JKB0

คลปวดโอคอนเสรตขางถนนhttps://www.youtube.com/watch?v=k0KzquDdSM8

คลปวดโอการคลอดบตร(นายแพทยพงศศกด)https://www.youtube.com/watch?v=XhHiF3VBnIQ

คลปวดโอการปฏสนธของมนษยhttps://www.youtube.com/watch?v=LHJYjelmy4o

คลปวดโอ“คำาพด”ทขาดสต....ทำารายกนไดเสมอ”https://www.youtube.com/watch?v=kjSlZ3SxmK4

ภาพลวงตาhttp://oknation.nationtv.tv/blog/print.php?id=465359

ภาพลวงตาhttps://www.clipmass.com/story/125985

ภาพลวงตาhttps://www.wynnsoftstudio.com/Basic_human_psychology_For_UX_Design

คมอสรางสรรคพลงใจใหวยทน102