บทท 3

ระเบยบวธวจย

ในบทนจะกลาวถงวธการศกษาเพอใหบรรลวตถประสงคทไดตงไวประกอบไปดวยสวน

ตางๆดงนคอกรอบแนวคดการศกษาขอมลและการเกบรวบรวมขอมลประชากรและการเลอกกลม

ตวอยางเครองมอทใชในการศกษาและการวเคราะหขอมลซงสามารถแสดงรายละเอยดได

ดงตอไปน

3.1 กรอบแนวคดการศกษา

หลกการประเมนมลคาทางเศรษฐศาสตร (economic value) ของสงแวดลอมจะประกอบไป

ดวย มลคาจากการใชประโยชน (use value) มลคาจากการไมไดใชประโยชน (non-use value) และ

มลคาเผอใชประโยชนในอนาคต (option value) ซงจะท าใหไดมลคาทสะทอนผลประโยชนท

แทจรงจากการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยง ทมความตระหนกถงความส าคญของ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

การศกษาครงนจะด าเนนการเกบขอมลและประเมนมลคาทางเศรษฐศาสตรดานการใช

ประโยชน (use value) ทงในดานการใชประโยชนทางตรง (direct use value) และการใชประโยชน

ทางออม (indirect use value) ซงสามารถแบงไดเปน 2 สวนตามลกษณะพนท คอ (1) พนทต าบลแม

เจดยใหม อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย ซงจะท าการประเมนมลคาโดยแบงเปน มลคาจากการ

ใชประโยชนทางตรง (direct use value) ซงไดแก มลคาจากการปลกพชเศรษฐกจนนคอกาแฟ และ

มลคาจากการเกบเมยงและของปา อกสวนคอ มลคาการใชประโยชนทางออม (indirect use value)

ซงในทนจะท าการศกษามลคาการดดซบคารบอนของพนทเปาหมาย ซงมลคาจากการใชประโยชน

(use value) นจะออกมาในรปของราคาตลาดโดยกลมเปาหมายในการศกษาสวนนคอเกษตรกรทท า

การปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงและ (2) การส ารวจความเตมใจจะจายของประชาชนทอย

32

ในพนททงอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนเขตต าบลแมเจดยใหม) ซงเปนการประเมนมลคาจากการใช

ประโยชนทางตรง (direct use value) โดยวธทจะท ามาใชในการหามลคาในสวนนคอ วธการ

ประเมนมลคาโดยการใชเหตการณสมมต (contingent valuation method: CVM) นนคอ ความเตมใจ

จายเพอโครงการสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษ โดยการม

สวนรวมของชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหม ดงแสดงในภาพ 3.1

ทมา: จากการศกษา

ภาพ 3.1 กรอบแนวคดการศกษา

การประเมนมลคาทางเศรษฐศาสตร

มลคาดานการใชประโยชน (Use Value)

การใชประโยชนทางตรง (Direct Use Value)

การใชประโยชนทางออม (Indirect Use Value)

มลคาพชเศรษฐกจ

มลคาผลผลตในรปของของปา

มลคาความเตมใจจายเพอการทองเทยงเชงอนรกษ

มลคาการดดซบ กาซคารบอนไดออกไซด

มลคาตลาด CVM

มลคารวมของการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยง

33

3.2 ขอมลและการเกบรวบรวมขอมล

การศกษานเปนการศกษาวจยเชงส ารวจ โดยใชขอมลปฐมภม (primary data) ทไดจากการ

เกบขอมลภาคสนามจากกลมตวอยาง และขอมลทตยภม (secondary data) โดยจากการรวบรวม

เอกสารงานวจยทเกยวของ

3.2.1 ขอมลปฐมภม (primary data)

ขอมลปฐมภมเปนขอมลทเกยวกบสภาพทวไป เศรษฐกจ สงคม ของพนทโดยอาศยการ

สมภาษณผร (key personal) อกทงมลคาจากการใชประโยชนในพนทต าบลแมเจดยใหมรวมไปถง

ขอมลดานความเตมใจทจะจายของประชาชนทอยในเขตอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนต าบลแมเจดย

ใหม)

3.2.2 ขอมลทตยภม (secondary data)

ขอมลทตยภมเปนขอมลทไดจากการรวบรวมเอกสารเกยวกบพนทต าบลแมเจดยใหม

ประวตความเปนมา ลกษณะพนทโดยรวมทวไป รวมไปถงแนวคดทเกยวของกบทฤษฎการ

ประเมนมลคา ไมวาจะไดจากการรวบรวมเอกสาร บทความทางวชาการ งานวจยตางๆ อกทงขอมล

สารสนเทศออนไลน ทงในสวนของหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน

3.3 ประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

3.3.1 ประชากร (population)

ประชากรทใชในการศกษาครงนจะแบงเปน 2 กลม คอ (1) กลมครวเรอนทอาศยอยใน

พนทต าบลแมเจดยใหมซงมอาชพท าการเกษตรในระบบวนเกษตรทมกาแฟเปนพชหลก และ

(2) กลมครวเรอนทอาศยอยในพนทอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนเขตพนทต าบลแมเจดยใหม) ซงม

ประชากร 19,865 ครวเรอน (กรมการปกครอง, 2551)

34

3.3.2 กลมตวอยาง (sample)

การเลอกจ านวนตวอยางในการเกบขอมล จะแบงออกเปนสองสวนคอ

(1) กลมตวอยางทอาศยอยในพนทต าบลแม เจดยใหมเพอหามลคาการใช

ประโยชนทางตรง (direct use value) และ มลคาการใชประโยชนทางออม (indirect use value) จาก

พนทเปาหมาย จะท าการแบงการเกบตวอยางโดยการสม (random) จากสดสวนการปลกกาแฟใน

ระบบวนเกษตรปาเมยงในแตละหมบาน ซงผลจากการสอบถามผทเกยวของพบวา พนทสวนใหญ

ทท าการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงนจะอยในพนท หม 7 บานขนลาว 161 ครวเรอนและ

หม 12 บานหวยคณพระ 40 ครวเรอนโดยจะแบงจ านวนการเกบแบบสอบถามเปน 80 และ 20

ตวอยาง ตามสดสวนของจ านวนเกษตรกร จะไดตวอยางในสวนนทงหมด 100 ตวอยาง ดงแสดงใน

ตาราง 3.1

ตาราง 3.1 จ านวนตวอยางในพนทศกษาหลกทจะท าการศกษา

พนท จ านวนครวเรอนทงหมด จ านวนตวอยาง

หม 7 บานขนลาว 161 80

หม 12 บานหวยคณพระ 40 20

รวม 201 100

ทมา: จากการศกษา

(2) กลมตวอยางทอาศยอยในพนทอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนเขตพนทต าบลแม

เจดยใหม) เพอหามลคาจากการใชประโยชนางตรง (direct use value) ในสวนของความเตมใจจาย

เพอโครงการสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษ โดยการมสวน

รวมของชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหม โดยการอาศยวธการเลอกลมตวอยางจากหลกการของ

Yamane (1973) ดงแสดงในสมการ (23)

n =

(23)

35

โดยก าหนดให n คอขนาดของกลมตวอยางทตองการศกษา

N คอ ขนาดของประชากรทงหมดในพนท

e คอ คาความคาดเคลอนในการสมตวอยาง

เมอค านวณกลมตวอยาง โดยใชสตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) ทระดบความ

เชอมนรอยละ 93นนคอยอมใหเกดความคลาดเคลอนในการประเมนคาสดสวนเกดขนในระดบรอย

ละ 7 นนเอง

ให N = 19,865

e = 0.07

แทนคา n =

=

= 202.0063

ซงจากขนาดประชากร 19,865 ครวเรอน จะไดจ านวนตวอยางเพอหามลคาความเตมใจจาย

(WTP) ในสวนของมลคาการคงอย อยท 202.0063 ตวอยาง ในทนเพอใหเกดการลงตวผศกษาจะท า

การเกบขอมลทงสน 240 ตวอยาง โดยจะแบงการเกบขอมลตามคาความเตมใจจายเรมตน คาละ 60

ตวอยาง โดยการเลอกตวอยางนนจะท าการสมตามสดสวนของประชากรในแตละต าบล และลงมา

ในระดบหมบานอกครงหนง การเกบขอมลนนจะท าการแบงตามระดบความหางไกลจากพนท

เปาหมาย โดยใชเสนแบงเขตต าบลเปนตวแบงระดบ ซงสามารถแบงออกไดเปน 3 ระดบ ดงน คอ

- อยใกลพนทเปาหมาย ระดบท 1 ประกอบดวยพนท ต าบลแมเจดยและต าบลเวยงกาหลง

- อยใกลพนทเปาหมาย ระดบท 2 ประกอบดวยพนท ต าบลปางวและต าบลบานโปง

- อยใกลพนทเปาหมาย ระดบท 3 ประกอบดวยพนท ต าบลเวยงและต าบลสนสล

36

ทมา :เชยงรายโฟกส, 2554

ภาพ 3.2 แผนทแสดงการก าหนดขอบเขตพนทอ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย

37

โดยการก าหนดจ านวนตวอยางในแตละเขตพนทจะท าการกระจายแบบสอบถามของแตละ

คาเรมตนไปในแตละเขตพนทเทาๆกน การเลอกตวอยางนนจะท าโดยการสมตวอยางแบบบงเอญ

(accidental sampling) เพอใหไดตวอยางทตองการตามจ านวนทตองการ จะไดจ านวนตวอยางในแต

ละเขตการศกษาครงนดงตาราง 3.2

ตาราง 3.2 จ านวนตวอยางในแตละเขตพนททจะท าการศกษา

เขตพนท คาเรมตนของแบบสอบถาม จ านวนตวอยาง

ต าบลแมเจดยและ

ต าบลเวยงกาหลง

50 20

100 20

150 20

200 20

รวม 80

ต าบลปางวและ

ต าบลบานโปง

50 20

100 20

150 20

200 20

รวม 80

ต าบลเวยงและ

ต าบลสนสล

50 20

100 20

150 20

200 20

รวม 80

รวม 240

ทมา : จากการศกษา

38

3.4 เครองมอทใชในการศกษา

เครองมอทใชในการศกษาครงนประกอบไปดวยแบบสอบถาม (Questionnaire) และ

อปกรณ visual aids เพอใชในการเกบรวบรวมขอมลปฐมภม (primary data) ในสวนของการใช

ประโยชนในพนทและความเตมใจจายของกลมตวอยาง มรายละเอยดดงตอไปน

3.4.1 แบบสอบถาม

แบบสอบถามสรางขนจากการรวบรวมขอมลทตยภม และการเกบรวบรวมขอมล

ภาคสนามเกยวกบการท าการเกษตรในระบบวนเกษตรทมกาแฟเปนพชหลกในพนทต าบลแมเจดย

ใหมอกทงการส ารวจความคดเหนของตวแทนประชากรในพนทอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนต าบลแม

เจดยใหม) โดยมการออกแบบสอบถาม 2 ชดดวยกนคอ

1) แบบสอบถามทเกยวของกบจากการใชประโยชนในพนท ซงใชสอบถามเฉพาะ

ชาวบานทอยในเขตพนทต าบลแมเจดยใหมทท าการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยง โดย

แบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวน คอ

- สวนท 1 เปนค าถามทเปนขอมลทวไปและสภาพทางเศรษฐกจสงคมของ

ครวเรอนตวอยาง ซงประกอบไปดวย สภาพในครวเรอนของผตอบแบบสอบถาม ระดบการศกษา

ต าแหนงหนาทรบผดชอบในหมบานจ านวนปทเขามาอาศยอยในต าบล จ านวนสมาชกในครวเรอน

จ านวนแรงงานในภาคการเกษตรของครวเรอน เปนตน

- สวนท 2 เปนค าถามเกยวกบรายไดและแหลงทมาของรายไดของครวเรอน

- สวนท 3 เปนค าถามเกยวกบตนทนการผลต การใชแรงงานในการเกษตรของ

ครวเรอน

2) แบบสอบถามทเปน CVM ซงเปนการสมภาษณโดยใชเหตการณสมมต พรอม

ทงมอปกรณ visual aids เชน ภาพถายจากพนทจรง ตวอยางผลตภณฑ เขามาประกอบดวย เพอใหผ

ถกสมภาษณมความเขาใจในเรองทสมภาษณมากขนและลดความเอนเอยงดานขอมล เพอหามลคา

ความเตมใจทจะจาย (WTP) เพอโครงการสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยว

39

เชงอนรกษ โดยการมสวนรวมของชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหม โดยเลอกประชากรทอาศยอย

ในพนทอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนต าบลแมเจดยใหม) แบบสอบถามแบงออกเปน 4 สวน คอ

- สวนท 1 เปนค าถามขอมลทวไปและปจจยทางเศรษฐกจสงคมของผตอบ

แบบสอบถาม ซงประกอบไปดวย เพศ อาย สถานภาพการแตงงาน เขตพนททอาศยอย อาชพ

จ านวนปทไดรบการศกษารายไดตอเดอน สถานะในครวเรอน และจ านวนสมาชกในครวเรอนทตน

เปนคนรบผดชอบ

- สวนท 2 ค าถามเกยวกบทศนคตตอสงแวดลอมแบงเปน (1) การรบทราบเกยวกบ

สภาพพนทและการท ากจกรรมในพนทเปาหมาย และ (2) ความตระหนกถงการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต ซงลกษณะค าถามเปนแบบมาตรวดประเมนคา

- สวนท 3 มลคาความเตมใจจาย โดยมการสมมตเหตการณขนเพอสอบถามความเตมใจท

จะจาย (WTP) ทสะทอนออกมาในรปของการยนดชวยเหลอบรจาคเงนใหเปนเงนตงตนของ

โครงการสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษ โดยการมสวนรวม

ของชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหม เพอดแลและสงเสรมการท าเกษตรแบบวนเกษตรของ

เกษตรกร อกทงสงเสรมรายไดใหแกเกษตรกรและประชากรทอาศยอยในพนทอ าเภอเวยงปาเปา

โดยเปนลกษณะของการจดการทองเทยวเชงนเวศน (conservation tourism) ขนในพนท ซงการ

สอบถามถงราคาความเตมใจจายจะใชเทคนค double bounded close–ended หรอค าถามปลายปด

สองชน เนองจากการทไดทบทวนเอกสารงานวจยทเกยวของพบวามประสทธภาพในการสอบถาม

คาความเตมใจจายมากกวาวธการอนๆ สวนคาเรมตนนนจะมการก าหนดไว 4 คา โดยไดจากการท า

การสนทนากลม (focus group discussion) กบตวแทนทอาศยอยในพนทอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวน

ต าบลแมเจดยใหม)

- สวนท 4 การใหคะแนนความเปนไปไดหรอความมนใจในการจายจรงของผตอบ

แบบสอบถาม ซงจะมคะแนนตงแต 1 ถง 10 โดยผตอบแบบสอบถามใหคะแนนตามระดบความ

มนใจของตนเองวาสามารถจายจรงตามจ านวนเงนทระบไวไดในระดบใด โดยการวเคราะหขอมล

จะคดเลอกเอาเฉพาะผใหสมภาษณทใหความมนใจในการจายเงนในระดบ 6 ขนไปเทานน

40

3.4.2 อปกรณ visual aids

อปกรณ visual aids คอ ภาพถายจากสถานทจรง เพอใหผถกสมภาษณสามารถมองเหนภาพ

ไดชดเจนมาขนและงายตอการตดสนใจเกยวความเตมใจจายและใกลเคยงกบความเปนจรงมากขน

ทมา: จากการศกษา

ภาพ 3.3ภาพถายสถานทจรงใชประกอบการสมภาษณ

41

3.5 การวเคราะหขอมล

3.5.1 เพอใหบรรลวตถประสงคขอท 1 “เพอทราบสภาพทางกายภาพ ชวภาพและเศรษฐกจ

สงคมของการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงในพนทเปาหมาย”

การวเคราะหขอมลจะใช การวเคราะหขอมลเชงพรรณนา เพออธบายถงรายละเอยด

เกยวกบสภาพทวไปของกลมครวเรอนตวอยาง โดยอาศยวธการทางสถตอยางงายในรปของคาเฉลย

(mean) คารอยละ (percentage) และคาความถ (frequencies) เปนตน

3.5.2 เพอใหบรรลวตถประสงคขอท 2 “เพอทราบมลคาทางเศรษฐศาสตรของการปลก

กาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงทมกาแฟเปนพชหลก”

การวเคราะหหามลคาทางเศรษฐศาสตรของการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงทม

กาแฟเปนพชหลกจะท าการวเคราะห 2สวนดวยกน คอ

1) มลคาจากการใชประโยชนทางตรง (direct use value) ประกอบไปดวย

ก) มลคากาแฟการศกษาจะท าโดยการเกบขอมลผลผลตและราคาเฉลยของกาแฟ

ทงหมดเฉลยตอไร อกทงเกบขอมลดานตนทนในการบ ารง ดแลรกษา ตนทนในการแปรรป รวมไป

ถงตนทนในการจ าหนายผลผลตทงหมดเฉลยตอไร ตลอดอายของการปลกกาแฟในหนงรอบ เพอ

หามลคาปจจบนสทธ (NPV) ดงสมการท (20) ทแสดงไวในบทท 2

NPV = ∑

(20)

จากนนจงน ามาค านวณหามลคาเฉลยตอป (P หรอ AEV) จากสมการ (21) ดงท

แสดงไวในบทท 2 โดยท าการยายขางสมการ จะไดสมการใหมดงสมการ (24)

NPV = P[

] (21)

P =NPV[

] (24)

42

จะไดมลคาสทธเฉลยตอไรตอป หลงจากนนจงน ามาคณกบจ านวนพนททท าการ

ปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงในพนทเปาหมายทงหมด จะไดเปนมลคากาแฟทเกษตรกร

ทงหมดขายไดสทธตอปตอพนททงหมด

ข) มลคาผลผลตในรปของเมยงและของปา จะท าการส ารวจโดยใชแบบสอบถาม

ประกอบการสมภาษณ ประชากรเปาหมาย คอหวหนาครอบครวหรอตวแทนคนใดคนหนงใน

ครอบครวทท าการปลกกาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยง และเปนผเขาไปใชประโยชนในการเกบหา

ผลผลตในรปของเมยงและของปาในพนทเปาหมาย ซงเปนขอมลทงทางดานรายไดและตนทน

ทงหมดจากการหาผลผลตในรปของเมยงและของปาเฉลยตอครวเรอน แลวน ามาหกลบกนจะได

รายไดสทธเฉลยตอครวเรอน หลงจากนนจงน ามาคณกบจ านวนครวเรอนในพนททท าการปลก

กาแฟในระบบวนเกษตรปาเมยงทงหมดกจะไดเปนมลคาของเมยงและของปาทเกษตรกรขายได

สทธตอปตอพนททงหมด ดงสมการ (25)

ผลประโยชนสทธในรปของปารายป =

(ผลประโยชนรวมในรปของเมยงและของปาทกชนด –

ตนทนในการด าเนนการทงหมด) x

จ านวนครวเรอนทงหมดในพนท (25)

ค) มลคาความเตมใจจายความเตมใจจายเพอโครงการสงเสรมการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษ โดยการมสวนรวมของชมชนในพนทต าบลแม

เจดยใหม โดยจะสมภาษณกลมตวอยางทอาศยอยในพนทอ าเภอเวยงปาเปา (ยกเวนต าบลแมเจดย

ใหม) โดยการสมภาษณจะใชเทคนค double bounded close–ended หรอค าถามปลายปดสองชน

ซงการวเคราะหความเตมใจจายนนใชสมการ log-likelihood function ดงทแสดงไวใน

สมการท (9) เพอท าการประมาณคาทควรจะเปนสงสด (MLE) และใชแบบจ าลอง censored

regression model ทพฒนาโดย Cameron (รายละเอยดหนา 23) ในการประมาณคาเฉลยและคามธย

ฐานของคาความยนดทจะจาย ซงคาความเตมใจจายทไดจะออกมาในรปของการยนดชวยเหลอ

บรจาคเพอโครงการสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษ โดยการม

สวนรวมของชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหม โดยเปนเงนทผถกสมภาษณจายโดยตรง

43

1.2) มลคาการใชประโยชนทางออม (indirect use value)

ส าหรบมลคาการใชประโยชนทางออม (indirect use value) นนจะท าการศกษาถงมลคา

การดดซบกาซคารบอนไดออกไซดของพนท ท าการศกษาโดยใช ขอมลอตราการดดซบ Co2 ของ

พนทตอปส าหรบสวนปาไมโตชาทศกษาโดย คณะวนศาสตร (อางถงใน ส านกนวตกรรมไม

เศรษฐกจ, 2533) ซงสามารถดดซบCo2 ไดประมาณ 0.97 ตนตอไรตอป มาเปนขอมลพนฐานในการ

ค านวณ และในสวนของมลคาการดดซบ Co2 ในทนจะใชขอมล มลคาการซอขายคารบอนเครดตตอ

1 ตน Co2จากองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) จะไดเปนมลคาการดดซบ

กาซคารบอนไดออกไซดของพนททงหมดตอปดงสมการ (26)

มลคาการดดซบ Co2ทงหมด = ปรมาณ Co2ทงหมดทถกดดซบโดยพนทเปาหมาย X

มลคาการซอขายคารบอนเครดตตอ 1 ตน Co2 (26)

3.5.3 เพอใหบรรลวตถประสงคขอท 3 “เพอทราบปจจยทมความสมพนธกบความเตมใจ

จายของบคคลภายนอกเพอการทองเทยวเชงอนรกษในพนทเปาหมาย”

ท าโดยการวเคราะหความสมพนธทางสถตของสมประสทธในตวแปรทใชในการศกษา

ครงน ดงสมการท (27) วามความส าคญทางสถตอยางมนยส าคญหรอไม

Log (Loweri, Upperi) (27)

โดยก าหนดให

Loweri คอ คาขอบเขตลางของความเตมใจจายเพอโครงการสงเสรมการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษโดยการมสวนรวมของ

ชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหมของตวอยางท i (หนวย: บาท)

Upperi คอ คาขอบเขตบนของความเตมใจจายเพอโครงการสงเสรมการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตผานการทองเทยวเชงอนรกษโดยการมสวนรวมของ

ชมชนในพนทต าบลแมเจดยใหมของตวอยางท i (หนวย: บาท)

44

คอ รายไดเฉลยตอปของตวอยางท i (หนวย:บาท)

คอ ระดบการศกษาของตวอยางท i (หนวย:ป)

คอ จ านวนสมาชกในครอบครวทตวอยางท i ตองรบผดชอบ(หนวย: คน)

คอ ตวอยางท i อาศยอยใกลพนทเปาหมายมากทสด ซงคอพนทต าบลแม

เจดยและต าบลเวยงกาหลง เปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง ตวอยางอาศย

อยในพนทต าบลแมเจดยและต าบลเวยงกาหลงและ 0 หมายถง ตวอยาง

อาศยอยในเขตพนทอน

คอ ตวอยางท i อาศยอยใกลพนทเปาหมายรองลงมา ซงคอต าบลปางว

และต าบลบานโปง เปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง ตวอยางอาศยอยใน

พนทต าบลปางวและต าบลบานโปงและ 0 หมายถง ตวอยางอาศยอยใน

เขตพนทอน

คอ ระดบทศนคตตอการท าเกษตรแบบวนเกษตรในพนทเปาหมายของ

ตวอยางท i ในระดบสงเปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง มระดบทศนคตใน

ระดบสง และ 0หมายถง ไมมระดบทศนคตในระดบสง

คอระดบทศนคตตอการท าเกษตรแบบวนเกษตรในพนทเปาหมายของ

ตวอยางท i ในระดบปานกลาง เปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง มระดบ

ทศนคตในระดบปานกลาง และ 0 หมายถง ไมมระดบทศนคตในระดบ

ปานกลาง

คอความตระหนกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของตวอยางท i

ในระดบสง เปนตวแปรหน โดย 1 หมายถงมความรความเขาใจใน

ระดบสง และ 0 หมายถง ไมมความรความเขาใจในระดบสง

45

คอความตระหนกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของตวอยางท i

ในระดบปานกลางเปนตวแปรหน โดย 1 หมายถงมความรความเขาใจใน

ระดบปานกลาง และ 0 หมายถง ไมมความรความเขาใจในระดบปานกลาง

คอจ านวนเงนเรมตนท 1 ในการสอบถามเปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง

จ านวนเงนเรมตนทพจารณาท 1 และ 0 หมายถง จ านวนเงนเรมตนอนๆ

คอจ านวนเงนเรมตนท 2 ในการสอบถามเปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง

จ านวนเงนเรมตนทพจารณาท 2 และ 0 หมายถง จ านวนเงนเรมตนอนๆ

คอจ านวนเงนเรมตนท 3 ในการสอบถามเปนตวแปรหน โดย 1 หมายถง

จ านวนเงนเรมตนทพจารณาท 3 และ 0 หมายถง จ านวนเงนเรมตนอนๆ

โดยสมมตฐานความสมพนธเบองตนของตวแปรอสระแตละตวกบมลคาความเตมใจจาย

ของผตอบแบบสอบถาม (WTP) คอ

1) รายไดของผตอบแบบสอบถาม (Y) คาดวาจะมความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจ

จายเนองจากผทมรายไดสงจะมความสามารถในการจายมากกวาผทมรายไดนอย

2) จ านวนปทไดรบการศกษาของผตอบแบบสอบถาม (E) คาดวาจะมความสมพนธใน

ทางบวกกบความเตมใจจาย เนองจากผทมระดบการศกษาทสงกวาจะมความสามารถในการจาย

มากกวาผทมระดบการศกษานอยกวา

3) จ านวนสมาชกในครอบครวทผตอบแบบสอบถามตองรบผดชอบ (NF) คาดวาจะม

ความสมพนธในทางลบกบความเตมใจจาย เนองจากยงผตอบแบบสอบถามมสมาชกในครอบครว

ทตองรบผดชอบมาก กจะท าใหความสามารถในการจายนอยลงไปดวย

4) ระยะทอยอาศยหางจากพนทเปาหมาย (D) คาดวาจะมความสมพนธในทางลบกบความ

เตมใจจายเนองจากผทอาศยอยในพนททใกลกวายอมคดวาตนเองจะไดรบผลประโยชนจากพนท

เปาหมายมากกวา

46

5) ระดบทศนคตตอการท าเกษตรแบบวนเกษตรในพนทเปาหมาย (AT) คาดวาจะม

ความสมพนธในทางบวกกบความเตมใจจายนนคอผทมระดบทศนคตตอการท าเกษตรแบบวน

เกษตรในพนทเปาหมายสง จะมความเตมใจจายเพอรกษาสภาพการท าเกษตรในพนทเปาหมายมาก

ตามไปดวย

6) ความตระหนกเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต (AW) นนคอผทมความตระหนก

เกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตมาก จะมความเตมใจจายเพอรกษาสภาพการท าเกษตรใน

พนทเปาหมายมากตามไปดวย

7) จ านวนเงนเรมตนทผสมภาษณเสนอ (B) คาดวาจะมความสมพนธในทางบวกกบความ

เตมใจจายยงราคาตงตนทเสนอสงยงท าใหชวงมลคาความเตมใจจายสงขนตามไปดวย

เนองจากแบบจ าลองทใชในการศกษาครงนมลกษณะเปนกงลอการทม (semi- logarithmic

equation) และมตวแปรเชงคณภาพเปนตวแปรหนทมหลายคาและไมตอเนอง (discrete random

variable) ดงนนจงเปนการยากในการจะสรปวากลมตวแปรหนทน ามาใชมความส าคญทางสถต

อยางมนยส าคญหรอไม (ตวแปรหนบางตวอาจแสดงผลวามความความส าคญทางสถตอยางม

นยส าคญในขณะทบางตวไมมความส าคญทางสถตอยางมนยส าคญ) อยางไรกตาม Greene (1997)

ไดแนะน าใหใชเครองมอทางเศรษฐมตท เรยกวาการทดสอบสดสวนของคาสถต (likelihood ratio

testหรอ LR test) เพอทดสอบกลมตวแปรหนเหลานน (สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย,

2543)

การทดสอบความส าคญทางสถตอยางมนยส าคญของกลมตวแปรหนโดยวธการทดสอบ

สดสวนของคาสถตนเปนการทดสอบความเหมาะสมของตวแปรหนทงชด ซงมการตงสมมตฐาน

หลก (H0) และสมมตฐานทางเลอก (H1) ดงน

H0: ชดตวแปรหน (ชดทตองการทดสอบ) ไมมผลตอคาความเตมใจจาย

H1: ชดตวแปรหน (ชดทตองการทดสอบ) มผลตอคาความเตมใจจาย

47

ในการทดสอบความเหาะสมของกลมตวแปรหนดวยวธการทดสอบสดสวนของคาสถต

ตองมการสรางแบบจ าลองขนมา 2 แบบจ าลอง คอ แบบจ าลองทใสกลมตวแปรหนทงหมด

(unrestricted model) และแบบจ าลองทตดกลมตวแปรหนทตองการทดสอบออกจากแบบจ าลองทง

กลม (restricted model) ภายหลงจากการประมาณคาแบบจ าลองท 1 และแบบจ าลองท 2 ดวยวธหา

คาทควรจะเปนสงสด (maximum likelihood estimation: MLE) แลว จะไดคาสถตความเปนไปได

(likelihood) คอ Lur และ Lr ตามล าดบการทดสอบสดสวนของคาสถต (likelihood ratio test หรอ LR

test) สามารถท าไดโดย

LR test = -2 (LnLr- LnLur) (28)

โดยก าหนดให

Lur คอ คาทควรจะเปนสงสด (maximum likelihood estimation: MLE) ของ

แบบจ าลองทใสกลมตวแปรหนทงหมด (unrestricted model)

Lr คอ คาทควรจะเปนสงสด (maximum likelihood estimation: MLE) ของ

แบบจ าลองทตดกลมตวแปรหนทตองการทดสอบออกจากแบบจ าลองทง

กลม (restricted model)

การทดสอบสมมตฐานทตงไวสามารถท าไดโดยน าคา LR test มาพจารณาเปรยบเทยบกบ

คา chi-square ( ) ท degree of freedom เทากบ m-1 โดยทคา m-1 น เปนจ านวนตวแปรในกลมตว

แปรหนทตองการทดสอบ และจะปฏเสธสมมตฐานหลกตอเมอ คา LR test ทค านวณไดมคา

มากกวาคา chi-square ( ) จากตาราง ซงหมายความวาชดตวแปรททดสอบนนมผลตอคาความเตม

ใจทจะจายนนเอง (ชยวรตน, 2552)