906 Gebruik Antidepressiva Stijgt Sterk
2
genees- en hulpmiddelen 75 zorg & financiering > 6-2005 de verschijnselen van eczeem tegen te gaan. In 2004 is 30,3 miljoen euro aan deze middelen uitgegeven, 31,7 procent van het totale bedrag dat aan huidmiddelen is besteed. Onderaan de top-5 komen de corticosteroïden nogmaals voor, dit keer in de combinatie met andere middelen (ATC-code D07X). Beide groepen komen volledig voor vergoeding door de zorg- verzekeraar in aanmerking. De voornaamste ver- tegenwoordiger in de laatste groep is de combi- natie van hydrocortison met het antischimmel- middel miconazol (Daktacort ® ). Ten gevolge van het convenant dat in 2004 is gesloten, is de omzet van deze combinatie gedaald met 6,1 pro- cent tot 5,2 miljoen euro, ondanks een toename van het aantal verstrekkingen met 2,2 procent tot 0,6 miljoen euro. Bron: bericht SFK, 17 juni 2005< Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) adviseert om terughoudend om te gaan met het ‘off label’ voorschrijven van geneesmid- delen. Het NHG hanteert het standpunt dat ‘off label’ voorschrijven is toegestaan mits dat voor de patiënt op dat moment de best denkbare behandeling is. ‘Off label’-gebruik van een geneesmiddel is ver- antwoord indien dat voor de patiënt op dat moment de best denkbare behandeling is. Daarvan is sprake als er geen goed alternatief beschikbaar is en als het middel wordt voorge- schreven op basis van wetenschappelijk bewijs. Dan vloeit ‘off label’ voorschrijven voort uit de professionele verantwoordelijkheid en de wette- lijke verplichting van de arts om de patiënt de meest optimale behandeling te geven. Als ‘off label’ voorschrijven in die gevallen niet toege- staan zou zijn, kan dat betekenen dat de arts de patiënt een beschikbare behandeling moet ont- houden en bijzondere patiënten, zoals zwange- ren, kinderen en bejaarden, soms helemaal niet medicamenteus kan behandelen. Als een geneesmiddel wordt gebruikt buiten de goedgekeurde indicatie én zonder dat hier een goede wetenschappelijke onderbouwing aan ten grondslag ligt, is dat af te raden, aldus de NHG. ‘Off label’-gebruik kan extra risico’s met zich brengen, juist omdat voor de betreffende indica- tie bij aanvraag van registratie geen zorgvuldige afweging van voor- en nadelen is gemaakt. Dit risico neemt toe als de arts zich niet bewust is van het feit dat een middel wordt voorgeschre- ven voor een niet-geregistreerde indicatie. Daarom is het goed om enerzijds het ‘off label’ voorschrijven te beperken, en anderzijds waar dat onvermijdelijk is de bewustwording ervan bij artsen te stimuleren. Bronnen: NHG en MedNet, 14 juni 2005< 905 nhg adviseert terughoudendheid voor ‘off label’ voorschrijven Het gebruik van antidepressiva is sterk toege- nomen van 5,1 miljoen verstrekkingen in 2003 tot 5,5 miljoen verstrekkingen in 2004 (+ 8%). Antidepressiva worden overwegend chronisch gebruikt: negen van de tien voorschriften betref- fen een herhaling van een eerder recept. Van de 760.000 Nederlanders die in het laatste halfjaar van 2004 via de apotheek een antidepressivum hebben gekregen, zijn 14.000 personen (2%) jonger dan 21 jaar. De afgelopen vijf jaar is het gebruik van antide- pressiva met 33 procent toegenomen. Ondanks de forse stijging in het gebruik van de middelen, 906 gebruik antidepressiva stijgt sterk
Transcript of 906 Gebruik Antidepressiva Stijgt Sterk
genees- en hulpmiddelen
75zorg & financiering > 6-2005
de verschijnselen van eczeem tegen te gaan.In 2004 is 30,3 miljoen euro aan deze middelenuitgegeven, 31,7 procent van het totale bedragdat aan huidmiddelen is besteed. Onderaan detop-5 komen de corticosteroïden nogmaalsvoor, dit keer in de combinatie met anderemiddelen (ATC-code D07X). Beide groepenkomen volledig voor vergoeding door de zorg-verzekeraar in aanmerking. De voornaamste ver-
tegenwoordiger in de laatste groep is de combi-natie van hydrocortison met het antischimmel-middel miconazol (Daktacort®). Ten gevolgevan het convenant dat in 2004 is gesloten, is deomzet van deze combinatie gedaald met 6,1 pro-cent tot 5,2 miljoen euro, ondanks een toenamevan het aantal verstrekkingen met 2,2 procenttot 0,6 miljoen euro.Bron: bericht SFK, 17 juni 2005<
Het Nederlands Huisartsen Genootschap(NHG) adviseert om terughoudend om te gaanmet het ‘off label’ voorschrijven van geneesmid-delen. Het NHG hanteert het standpunt dat ‘offlabel’ voorschrijven is toegestaan mits dat voorde patiënt op dat moment de best denkbarebehandeling is.
‘Off label’-gebruik van een geneesmiddel is ver-antwoord indien dat voor de patiënt op datmoment de best denkbare behandeling is.Daarvan is sprake als er geen goed alternatiefbeschikbaar is en als het middel wordt voorge-schreven op basis van wetenschappelijk bewijs.Dan vloeit ‘off label’ voorschrijven voort uit deprofessionele verantwoordelijkheid en de wette-lijke verplichting van de arts om de patiënt demeest optimale behandeling te geven. Als ‘offlabel’ voorschrijven in die gevallen niet toege-staan zou zijn, kan dat betekenen dat de arts depatiënt een beschikbare behandeling moet ont-
houden en bijzondere patiënten, zoals zwange-ren, kinderen en bejaarden, soms helemaal nietmedicamenteus kan behandelen.
Als een geneesmiddel wordt gebruikt buiten degoedgekeurde indicatie én zonder dat hier eengoede wetenschappelijke onderbouwing aan tengrondslag ligt, is dat af te raden, aldus de NHG.‘Off label’-gebruik kan extra risico’s met zichbrengen, juist omdat voor de betreffende indica-tie bij aanvraag van registratie geen zorgvuldigeafweging van voor- en nadelen is gemaakt. Ditrisico neemt toe als de arts zich niet bewust isvan het feit dat een middel wordt voorgeschre-ven voor een niet-geregistreerde indicatie.Daarom is het goed om enerzijds het ‘off label’voorschrijven te beperken, en anderzijds waardat onvermijdelijk is de bewustwording ervanbij artsen te stimuleren.Bronnen: NHG en MedNet, 14 juni 2005<
905 nhg adviseert terughoudendheid voor ‘off label’ voorschrijven
Het gebruik van antidepressiva is sterk toege-nomen van 5,1 miljoen verstrekkingen in 2003tot 5,5 miljoen verstrekkingen in 2004 (+ 8%).
Antidepressiva worden overwegend chronischgebruikt: negen van de tien voorschriften betref-fen een herhaling van een eerder recept. Van de
760.000 Nederlanders die in het laatste halfjaarvan 2004 via de apotheek een antidepressivumhebben gekregen, zijn 14.000 personen (2%)jonger dan 21 jaar.De afgelopen vijf jaar is het gebruik van antide-pressiva met 33 procent toegenomen. Ondanksde forse stijging in het gebruik van de middelen,
906 gebruik antidepressiva stijgt sterk
ZenF0605-cyaan.qxd 13-7-2005 14:38 Pagina 75
zorg
76 6-2005 > zorg & financiering
zijn uitgaven aan antidepressiva in 2004 met0,3 procent licht gestegen tot 167 miljoen euro.Dat slechts marginaal meer is besteed aan anti-depressiva, terwijl het gebruik ervan sterk is toe-genomen, hangt samen met de forse prijsverla-gingen bij generieke geneesmiddelen ten gevol-ge van het convenant 2004.Binnen de groep antidepressiva speelt dit metname bij het veelgebruikte antidepressivumparoxetine (Seroxat®) waarvan sinds juli 2001merkloze varianten beschikbaar zijn.
Chronisch gebruik
Antidepressiva zijn geneesmiddelen die over-wegend langdurig worden gebruikt. In negentigprocent van de gevallen wordt een antidepres-sivum afgeleverd dat kort daarvoor ook al doordezelfde apotheek aan dezelfde patiënt is ver-strekt. Op jaarbasis gaat het om 4,9 miljoen her-halingsrecepten. Het chronische karakter van
het antidepressivagebruik geldt voor alle leef-tijdsgroepen, behalve voor jongeren tot tien jaar.Bij deze groep worden antidepressiva voorna-melijk bij nachtelijk bedplassen toegepast.
In de laatste zes maanden van 2004 hebben deopenbare apotheken aan 760.000 personen anti-depressiva afgeleverd. Onder hen zijn 14.000personen jonger dan 21 jaar. Dit komt overeenmet twee procent van alle gebruikers van dezemiddelen. Hoe hoger de leeftijd, hoe groter dekans om antidepressiva te slikken. Van alle per-sonen van 65 jaar of ouder heeft 8,2 procent inde laatste zes maanden van 2004 een antidepres-sivum gebruikt. In de leeftijdsgroep van 41 tot65 jaar is dit percentage 7,8 procent. Onverlet deleeftijd worden antidepressiva meer door vrou-wen dan door mannen gebruikt. Van alle gebrui-kers is tweederde een vrouw. Bron: bericht SFK, 10 juni 2005<
Menzis en Regionale Patiënten/ConsumentenPlatforms (RPCP’s) zien geen enkele reden voorziekenhuizen om een noodzakelijke behande-ling te onthouden bij mensen met borstkanker.Uit onderzoek van de Borstkanker VerenigingNederland blijkt namelijk dat ziekenhuizen inde werkgebieden van zorgverzekeraars Geovéen Amicon (labels van Menzis) een kostbaarmedicijn tegen borstkanker minder vaak voor-schrijven dan het landelijk gemiddelde.
Menzis en de RPCP’s willen weten waarom datzo is en vragen patiënten om ervaringen te mel-den. Begin dit jaar heeft Menzis in een brief aan alleziekenhuizen in haar kernwerkgebied gevraagdeventuele financiële problemen rond behande-ling met dure kankermedicijnen kenbaar temaken. De ziekenhuizen die reageerden hebben
volgens Menzis toen aangegeven dat er geenbelemmeringen zijn. Ook in antwoord op eenvergelijkbare brief van het RPCP Groningen heb-ben de ziekenhuizen laten weten dat er geen fi-nanciële problemen zijn voor de behandelingen. De Borstkanker Vereniging Nederland heeftonlangs onderzoek gedaan naar de verkoop vaneen nieuw, duur medicijn dat gebruikt wordttegen borstkanker. Volgens het onderzoek zoudit middel in Nederland relatief veel minderwordt voorgeschreven dan in andere Europeselanden. Per provincie bekeken, zou dit middeldoor ziekenhuizen in Noordoost-Nederland nogminder dan het landelijke gemiddelde wordengegeven. ‘Dit ondanks de verzekering van deziekenhuizen dat geldgebrek geen rol speelt’,aldus Menzis. Daarom vragen Menzis en de RPCP’s zich af watwel de reden is waarom het nieuwe borstkanker-
907 voorschrijven borstkankermiddel roept vragen op bij menzisen rpcp’s
ZenF0605-cyaan.qxd 13-7-2005 14:38 Pagina 76
