Dia 1

Dia 2

Na 1000 gaan er weer steden ontstaan Er ontstaat bevolkingsgroei door -minder oorlogen -stijgende landbouwproductie Landbouwproductie stijgt door -andere trekdieren (paarden ipv ossen) -betere landbouwwerktuigen bv ploeg -betere landbouwmethodes -uitbreiding landbouwoppervlakte Daardoor overschot aan mensen op platteland trekken weg

Dia 3

Waar -op kruispunt van wegen/rivieren -bij klooster/kasteel (bescherming) Hoe 1-spontane groei ontstaan locale markt boeren ruilen voedsel tegen producten handwerkers ontstaan van geld 2-vorsten gaan steden stichten -zorgen voor inkomsten -bondgenoot tegen de adel -controleren de omgeving

Dia 4

3-steden groeien -ontstaan van jaarmarkten -ontstaan van (overzeese) handel Eerste grote stedelijke gebieden -Itali ( Veneti, Genua) -Vlaanderen(Brugge,Gent,Antwerpen)

Dia 5

Handelaren organiseren zich in hanzes -handelsvoorrechten -elkaar beschermen Bekendste hanze is de Duitse Hanze verbond van steden aan de Oostzee en Noordzee In Nederland hoorden de IJsselsteden daartoe(Zwolle,Zutphen,Kampen)

Dia 6

In de steden ontwikkelden zich gildes (verenigingen van handwerkers met hetzelfde beroep) Doel -beschikbare werk eerlijk verdelen -geen concurrentie -geen werkeloosheid Middelen -dezelfde prijs -dezelfde kwaliteit (keurmeesters) -evenveel knechten -zelfde aantal werkuren

Dia 7

-zorg voor zieke/arbeidsongeschikte gildebroeders en hun weduwen/wezen -stadsverdediging (schutterij) -gemeenschappelijke godsdienstbeleving -feesten (gildehallen) Opleiding -leerling (leergeld)6/7-13/14 jaar -gezel (meesterknecht)13/14-22 jaar -meester (meesterproef/meesterstuk) Beunhaas=zwartwerker (vaak op het plat- teland (hield zich niet aan de regels)

Dia 8

Dia 9

Dia 10

Nieuwe landbouw methodes Nieuwe uitvindingen Meer landbouw opbrengt en overschotten Bevolkingsgroei en groei van andere beroepssectoren (ambacht en handel) Meer ontginningen en ontstaan van nieuwe nederzettingen Hoe ontstonden er nieuwe steden in Europa na het jaar 1000? Ontstaan van steden Heren verlenen stadsrechten in ruil voor belastingopbrengst Veiligheid (geen invallen meer)

Dia 11

Wat waren de belangrijkste handelsnetwerken? (Duitse) Hanze route Venetiaanse en Genuaanse routes

Dia 12

Hoe waren de Hanze georganiseerd? Tussen 12 e en 16 e eeuw samenwerking tussen kooplieden en steden uit Europa om de handel te beschermen. Handel over zee door bijv. Kogge schepen. Overal werden kantoren opgericht met een gemeenschappelijke bouwstijl. Er was zelfs een gemeenschappelijk taal. Echter er was meestal geen hechte samenwerking. Door de komst van nationale staten in de 17 e eeuw verdwenen de Hanze. http://www.schooltv.nl/project/1555486/histoclips/2630321/afl everingen/

Dia 13

Dia 14

Dia 15

Dia 16

Dia 17

Dia 18