persoonsgebonden budget/diagnosebehandelingcombinaties

85zorg & financiering > 1-2005

De Tweede Kamer maakt zich zorgen over hetvoortbestaan van het persoonsgebonden budget(PGB) in de zorg. Staatssecretaris Ross vanVWS kon de Tweede-Kamerleden niet echtgeruststellen.

Iedereen was het erover eens dat het PGB eensucces is. Zowel de Kamerleden als Staats-secretaris Ross roemden tijdens een AlgemeenOverleg op 14 december 2004 de resultaten vanhet PGB. Jaarlijks besteden de budgethoudersbijna één miljard euro aan zorgactiviteiten dieze zelf inkopen, en dat is gemiddeld genomendertig procent goedkoper dan wanneer ze zorgin natura zouden ontvangen. (Zie ook Z&F2004/1422, nr. 9, p. 72-74.)Maar het PGB staat onder druk; in ieder gevalwas er Kamerbreed bezorgdheid over het voort-bestaan van het PGB. Garanties van Staatsse-retaris Ross dat het PGB gewoon blijft bestaan,konden de Kamerleden niet geruststellen: zijvonden de garanties niet hard genoeg.

Geen garantie

Zo kon Ross niet verzekeren dat de 14.000 bud-gethouders met psychische stoornissen nainvoering van de nieuwe Zorgverzekeringswethun PGB zullen behouden. Datzelfde geldt inwezen voor budgethouders die huishoudelijke

zorg, en activerende en ondersteunende begelei-ding inkopen. Op termijn zullen zij hun wette-lijk recht op zorg verliezen, wanneer dezezorgonderdelen worden overgeheveld vanuit deAWBZ naar de nieuwe Wet op de maatschappe-lijke ondersteuning (WMO). Ross zegde eerdertoe te onderzoeken of gemeenten op onderdeleneen zorgplicht kan worden opgelegd. Maar hetis allerminst zeker dat dit ook daadwerkelijkgebeurt. Ross verklaarde dat de vrijheid van debudgethouders wat haar betreft niet ter discus-sie staat.De fraude met PGB’s blijkt minimaal en de indi-catie en de eis om kwalitatief verantwoorde zorgin te kopen volstaan voorlopig als controle-instrumenten. Toch kon zij niet garanderen datiedereen ook in de toekomst een PGB zoubehouden. Ross wil ook een budgetplafond aan-brengen in het PGB: dit zou jaarlijks niet meermogen groeien dan 4,3 procent. Volgens Rosskomt deze groei overeen met de vraag en zal ergeen wachtlijst ontstaan voor een PGB.Een apart probleem vormt de kwestie van demantelzorgers. Duidelijk is dat niet iedereen diemantelzorg levert (‘langdurig intensieve zorgom niet’) een PGB zal kunnen krijgen. ‘Mantel-zorgers leveren voor acht miljard euro aan zorgen dat is dus letterlijk onbetaalbaar’, zei Ross.Bron: Stcrt. 2004, nr. 242<

58 zorgen om toekomst pgb

Invoering van de diagnosebehandelingcombi-naties (DBC’s) in de ziekenhuiszorg komt snelnaderbij. Maar tijdens een algemeen overleg inde Tweede Kamer bleken hierover nog veel vra-gen en onzekerheden te bestaan.

Niet per 1 januari 2005, maar per 1 februari 2005zullen ziekenhuizen en zorgverzekeraars voortien procent van de ziekenhuiszorg vrije onder-handelingen voeren over de DBC’s. Daarmeewordt echt een begin gemaakt van meer markt-werking in de ziekenhuiszorg. Dat dit eenmaand later gebeurt dan gepland, komt doordat

> diagnosebehandelingcombinaties

59 invoering dbc’s op 1 februari 2005

ZenF-0105-cyaan.qxd 9-2-2005 19:39 Pagina 85

financiering

86 1-2005 > zorg & financiering

de Eerste Kamer niet tijdig kon toekomen aan debehandeling van enkele wetsvoorstellen die ookvoor het DBC-project van belang zijn. MinisterHoogervorst van VWS noemde dit uitstel in deKamer een ‘kinkje in de kabel’.

Consequenties

De latere inwerkingtreding heeft geen conse-quenties voor de invoering van de DBC’s in seg-ment A, maar heeft wel tot gevolg dat tijdelijk de(omgekeerde) contracteerplicht voor de DBC’sin segment B van kracht blijft en er alleen vastetarieven mogelijk zijn. Het is daardoor nietmogelijk vrije prijzen voor DBC’s uit segment B,die het resultaat zijn van bilaterale onderhande-lingen, in rekening te brengen. Tevens hebbende standaardprijslijsten, die gelden voor niet-gecontracteerde zorg nog geen rechtsgeldigebasis. Dit betekent dat de ziekenhuisbudgettenen de lumpsums voor medisch specialisten tot1 februari 2005 in omvang ongewijzigd blijvenen dat alle productie door middel van vasteDBC-tarieven aan de zorgverzekeraars gedecla-reerd zal moeten worden. Per 1 februari 2005zullen de ziekenhuisbudgetten en de lumpsumsvoor medisch specialisten geschoond wordenvoor de DBC’s uit segment B. De schoninggebeurt, zoals voorzien, tegen de prijzen dieCTG/ZAio heeft vastgesteld op 30 september2004. Voor de maand januari zijn doorCTG/ZAio tijdelijk vaste DBC-tarieven vastge-steld voor de DBC’s die per 1 februari 2005 insegment B vallen. Deze tarieven zijn gelijk aande schoningsprijzen en dienen ter dekking vanhet budget en van de lumpsum van medisch spe-cialisten. CTG/ZAio stelt – alleen voor de maandjanuari 2005 – vaste DBC-tarieven vast. De over-gangsorganisatie DBC-zorg zal de publicatie ende uitlevering van de tijdelijke vaste DBC-tarie-ven verzorgen. Vanaf 1 februari 2005 kunnen devrije prijzen voor DBC’s uit segment B in reke-ning worden gebracht. CTG/ZAio heeft tevensbeleidsregels opgesteld voor de financiering van

liquiditeitspositie van zorgaanbieders in deinvoeringsfase van de DBC’s.

Onduidelijkheden

De NVZ vereniging van ziekenhuizen denkt daarechter iets minder gemakkelijk over. Volgens dewoordvoerster van de NVZ brengt de maand uit-stel grote administratieve problemen mee. ‘Deonderhandelingen en afspraken over die tienprocent zijn de afgelopen tijd grotendeels algevoerd. Dat was al een hele klus, omdat de zie-kenhuisdirecties gemiddeld met veertig zorgver-zekeraars moeten onderhandelen, in plaats vanmet één marktleider uit de regio. Het uitstelbetekent in de praktijk dat alle afgeslotencontracten voor de maand januari weer openge-broken moeten worden en dat er opnieuwonderhandeld moet worden.’In de Kamer leven nog veel onzekerhedenomtrent de DBC’s. Is de privacy wel goed gere-geld? Hoe zit het met het uurtarief voor medischspecialisten? Is het systeem wel afdoende frau-debestendig? Gaan de ziekenhuizen straks nietten onder aan administratieve rompslompomdat ze verschillende systemen in de luchtmoeten houden?Minister Hoogervorst reageerde tamelijk laco-niek op het spervuur aan vragen. Hij stelde dater ongetwijfeld ziekenhuizen zullen zijn dieachterblijven bij de invoering van de DBC’s endaardoor uiteindelijk in de problemen komen.Ook verwacht hij dat na invoering van de DBC’ser nog allerlei problemen zichtbaar zullen wor-den. ‘Ik bereid me nu al voor op de eerste mon-delinge vragenreeks in de Kamer. Daar zal ik totde tanden toe bewapend verschijnen’, zei hij.Aan de privacy wordt in overleg met het Collegebescherming persoonsgegevens gewerkt, verze-kerde de Minister.

Merendeel instellingen klaar

Zorgaanbieders en zorgverzekeraars zijn vol-doende ver gevorderd met de implementatie van

ZenF-0105-cyaan.qxd 9-2-2005 19:39 Pagina 86

diagnosebehandelingcombinaties

87zorg & financiering > 1-2005

het DBC-systeem om tot integrale invoeringover te gaan. Dit concluderen de partijen in hetDBC-project, het Ministerie van VWS, Zorgver-zekeraars Nederland (ZN), ziekenhuizen (NVZ,NFU) en medisch specialisten (OMS). De partij-en komen tot deze conclusie op basis van dederde DBC-monitor waarin de voortgang vanhet implementatieproces in kaart is gebracht.In een overleg op het Ministerie van VWS is afge-sproken om achterblijvende zorginstellingen

door ‘veegploegen’ klaar te laten stomen voor deoorspronkelijke invoeringsdatum van 1 januari.Volgens alle betrokken partijen zijn problemenbij de invoering niet uit te sluiten, maar een her-nieuwd uitstel vinden zij schadelijker. Dit isdemotiverend voor de instellingen die wel opschema liggen en vermindert het draagvlak voorde invoering van het DBC-systeem.Bronnen: Stcrt. 2004, nr. 238 en o.a. ZN Journaal2004, nr. 46<

De rekening die een zorgverzekeraar krijgt vaneen ziekenhuis voor de behandeling van eenpatiënt gaat binnenkort veranderen. De reke-ning zal voor 65-plussers met gemiddeld circavijftien procent dalen en voor 65-minners metgemiddeld circa elf procent stijgen. Deze per-centages hebben betrekking op zowel zieken-fondsverzekerden als particulier verzekerden.

Dit blijkt uit het onderzoek naar schadelastver-schuivingen als gevolg van de invoering van dia-gnosebehandelingcombinaties (DBC’s) datPrismant in opdracht van het Ministerie vanVolksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeftuitgevoerd.Vanaf 1 februari 2005 wordt de financiering vande ziekenhuiszorg gebaseerd op DBC’s. Dit ver-vangt de huidige financiering op basis van ver-pleegdagen en nevenverrichtingen. De verschui-ving van kosten van ouderen naar jongeren diedit met zich brengt, wordt vooral veroorzaaktdoor het hanteren van andere prijzen voor deonderdelen van een DBC. Bijvoorbeeld voor eenverpleegdag als onderdeel van een DBC zal eenzorgverzekeraar minder dan driehonderd eurogaan betalen, terwijl tot nu toe vaak meer danvijfhonderd euro per verpleegdag betaald moetworden. Het zijn vooral ouderen die relatief veelverpleegdagen afnemen.

Resultaten uit het onderzoek worden gebruiktdoor het Ministerie van VWS en het College voorzorgverzekeringen (CVZ) bij het vaststellen vanhet macroverstrekkingenbudget voor de zieken-fondssector en voor de wijze waarop dit wordtverdeeld over de ziekenfondsen (‘risicovereve-ningssysteem’). Particuliere ziektekostenverze-keraars kunnen de resultaten uit het onderzoekgebruiken bij het vaststellen van hun premies.Voor ziekenfondsverzekerden heeft de invoeringvan DBC’s geen consequenties voor de hoogtevan hun premie. Door de aanpassing van hetrisicovereveningssysteem in de ziekenfondssec-tor ondervinden ziekenfondsen met relatief veeljongere verzekerden geen nadeel van de schade-lastverschuivingen als gevolg van invoering vanDBC’s. Ziekenfondsen met relatief veel oudereverzekerden hebben er ook geen voordeel bij.

Verhoging bij maatschappijpolissen

Particulier verzekerden met een maatschappij-polis krijgen zeer waarschijnlijk te maken meteen premieverhoging als gevolg van de invoe-ring van DBC’s. In de particuliere sector vanziektekostenverzekeringen vindt geen risicover-evening plaats. Daarom zijn particuliere verze-keraars genoodzaakt schadelastverschuivingenop te vangen door hun premies aan te passen.Zorgverzekeraars Nederland heeft eerdergewaarschuwd voor de mogelijke gevolgen voor

60 schadelastverschuivingen als gevolg van de invoering van dbc’s

ZenF-0105-cyaan.qxd 9-2-2005 19:39 Pagina 87