zorg

84 4-2006 > zorg & financiering

een drietal ‘gestileerde’ modellen op, die de ver-schillende aangetroffen investeringsstrategieënweerspiegelen.Het Bouwcollege constateert dat, voor een ver-dere implementering, het ontwikkelen van eenoperationeel systeem van productdefinities nuop de eerste plaats zou moeten komen. Verdermoet het systeem van integrale kostprijzen aan-gepast kunnen worden wanneer bijvoorbeeld demaatschappelijke opvattingen leiden tot anderekwaliteitseisen. Bovendien dient het toekomsti-ge systeem niet alleen voldoende financiëleruimte te bevatten maar ook voldoende prikkelsom ervoor te zorgen dat de slechte huisvestings-

situaties die uit de monitoringonderzoeken zijngebleken verbeterd worden. In dat kader is hetde vraag of instellingen die onvoldoende voort-gang maken met het verbeteren van de huis-vesting al op korte termijn de volledige vrijhedenmet betrekking tot het vastgoed moeten krijgen(en de daarbij behorende middelen) die bij hetnieuwe systeem horen. Overigens heeft ook deboekwaardeproblematiek de aandacht: hetBouwcollege oriënteert zich momenteel op deverschillende methoden om tot een waarde-bepaling van het vastgoed te komen.Bron: Kort Bestek, april 2006<

In 2004 telden de algemene ziekenhuizen inNederland ruim 125.000 voltijdbanen. Dat wasveertien procent meer dan in 1997. Sinds datjaar is het overheadpersoneel (management enadministratie) met 32 procent toegenomen tot21.000 voltijdbanen (vte’s). Deze toename istwee keer zo groot als die van het behandelend,verpleegkundig en verzorgend personeel in die-zelfde periode. Dit blijkt uit nieuwe cijfers vanhet Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Overhead gegroeid, facilitair personeel afgenomen

Tussen 1997 en 2004 is in de algemene zieken-huizen het overheadpersoneel in vte’s ruim tweekeer zo hard gegroeid als het totale personeel.Hierdoor is – ondanks de vele fusies van instel-lingen in de afgelopen jaren – het aandeel vanhet overheadpersoneel in het totaal aantal vol-tijdbanen licht toegenomen van vijftien procentin 1997 naar zeventien procent in 2004. Een ver-klaring die hiervoor doorgaans door de branchewordt gegeven, is de toenemende regelgevingop het gebied van de verantwoording over zorg-verlening.De inzet van het facilitair personeel is in de

periode 1997-2004 juist gedaald met twee pro-cent. Deze daling heeft onder andere te makenmet de afname van het aantal beschikbare zie-kenhuisbedden met meer dan tien procent. Hetaandeel van het overhead- en facilitair personeelsamen in het totale personeelsbestand is in dezeperiode constant gebleven.

Meer medici dan verpleegkundigen

In de periode 1997-2004 is het behandelend per-soneel (uitgedrukt in voltijdbanen) twee keer zohard gegroeid als het verpleegkundig en verzor-gend personeel. In deze jaren nam het aantalbehandelaars met 21 procent toe tot ruim 38.000vte’s, terwijl het aantal verpleegkundigen en ver-zorgenden met tien procent steeg tot 43.000vte’s. Deze verschuiving gaat samen met eendaling van de gemiddelde verpleegduur peropname van negen dagen in 1997 naar bijnazeven dagen in 2004.

Overhead in ziekenhuizen vrij hoog

Het aandeel overheadpersoneel is in de algeme-ne en academische ziekenhuizen vrij hoog invergelijking met de verpleeghuizen en de gehan-

528 overhead in algemene ziekenhuizen gestegen

ZenF-0406 cyaan.qxd 16-5-2006 9:14 Pagina 84

planning en organisatie

85zorg & financiering > 4-2006

dicaptenzorginstellingen. Zo werden in 2004 bijde algemene ziekenhuizen zeventien van elkehonderd voltijdbanen bezet door overheadper-soneel en bij de academische ziekenhuizen 23van de honderd. In de verpleeghuizen en degehandicaptenzorg bedroeg het aandeel van deoverhead zeven procent, respectievelijk achtprocent. Dit komt onder andere doordat in zie-kenhuizen de doorstroming van patiënten hogeris, waardoor er sprake is van meer opgenomenpatiënten per bed en dus meer administratievehandelingen. Daarnaast neemt bij ziekenhuizenhet aantal dagbehandelingen en bezoeken aande poliklinieken een belangrijke plaats in.

Reactie NVZ: niet management, maar ICT-personeel gestegen in ziekenhuizen

In tegenstelling tot eerdere berichten in demedia over personeel in de ziekenhuizen blijktdat niet het management, maar het aantal ICT-medewerkers is toegenomen in de algemeneziekenhuizen. Dit stelt de Nederlandse Vereni-

ging van Ziekenhuizen (NVZ). Uit de cijfers vanhet CBS komt naar voren dat het overheadperso-neel (management en administratie) in algeme-ne ziekenhuizen van 1997 tot 2004 is gestegenmet 32 procent. Dit lijkt erg veel, maar komtneer op gemiddeld maar één vte per ziekenhuis.De toename van ICT-personeel is logisch alsgekeken wordt naar het feit dat ziekenhuizeninspelen op de wens van de patiënt om zo goeden snel mogelijk behandeld te worden. Dit legteen steeds grotere nadruk op de behandelfunc-tie, op de ingreep zelf, op een grote patiënten-doorstroom en op meer poli/dagbehandelingen.Het gevolg hiervan is dat er meer en complexereinterne hightechprocessen nodig zijn, die vra-gen om ondersteuning van ICT-personeel.De NVZ ziet geen verschillen in toename van deoverhead tussen kleine en grote ziekenhuizen.Om zeker te zijn of fusies wel of geen invloedhebben op de toename van het overheadperso-neel zou aanvullend onderzoek nodig zijn. Bronnen: bericht CBS, 3 april 2006 en NVZ, 4 april2006<

Het is niet juist dat de toename van niet-patiënt-gebonden personeel in de ziekenhuizen tenkoste is gegaan van patiëntgebonden functies.Dat schrijft Minister Hoogervorst van VWS ineen brief aan de Tweede Kamer.

De brief is een reactie op de vragen van hetKamerlid Kant (SP) over cijfers van het CentraalBureau voor de Statistiek (CBS) waaruit zou blij-ken dat het aantal managers in ziekenhuizentwee keer zo hard is gegroeid als het aantalzorgverleners (zie bericht hiervoor).Het CBS houdt cijfers bij over de personeels-samenstelling in de ziekenhuizen. Wat betreftde algemene ziekenhuizen meldt het CBS dat deoverhead is gestegen. Het personeel in de alge-mene en administratieve functies is in de perio-de 1997 tot en met 2004 met circa vijfduizend

voltijdbanen toegenomen. Deze groep bestaatuit personeel dat zich niet direct bezighoudtmet de gezondheid van de patiënten maar metadministratie, automatisering, techniek, oplei-ding en organisatie. Deze groep, die op eenmeer indirecte wijze een waardevolle bijdragelevert aan de zorgverlening in ziekenhuizen,bestaat dus niet enkel uit managers. Tegelijker-tijd is in deze periode het personeel dat werk-zaam is in patiëntgebonden functies met ruimtienduizend voltijdbanen toegenomen. En dat isexclusief het aantal medici in vrije beroepen datin dezelfde periode met bijna duizend voltijd-banen is toegenomen.Van het totale aantal van 125.000 voltijdbanen inde algemene ziekenhuizen in 2004 bestonden21.340 voltijdbanen uit algemene en administra-tieve functies. Dat is zeventien procent van het

529 interpretatie minister hoogervorst van cbs-cijfers

ZenF-0406 cyaan.qxd 16-5-2006 9:14 Pagina 85