DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

“Tot 2020 komen ermaar liefst 40.000vacatures in dewatersector”

BOEGBEELDHANS HUIS IN ‘T VELD:TOPSECTOR

MINISTER SCHULTZ VAN HAEGEN: “WEMAKEN DEEL UIT VAN DEWERELDTOP”P4

GEZOCHT: STOEREMEISJES VOOR DE VAART P11

“AFVALWATER IS EENWARE GOUDMIJN” P9

BRING INTHE DUTCH! P6

WATER

LUCHTFOTOVANRW

S

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

“Het kabinet-Rutte I heeft ooitin kaart gebracht wat de speer-punten zijn van de Nederlandseeconomie voor de toekomst. Daarzijn in totaal negen zogehetentopsectoren uit voortgekomen,waarvan water er een is. Doelstel-ling van Topsector Water is omde toegevoegde waarde van dewatersector in 2020 te verdubbe-len ten opzichte van die van 2011,toen de Topsector werd opgericht.Iets concreter houdt deze doel-stelling in dat we de Nederlandseexportpositie nóg sterker willenmaken door duurzame innovatiesop het gebied van water sneller opde markt te krijgen.

CENTRE OF EXPERTISEBij Topsector Water is een onder-verdeling gemaakt in de subsec-toren Maritieme technologie,Deltatechnologie enWatertechno-logie. Met deze drieslag wordt hetmeeste afgedekt wat er in Ne-derland op het gebied van watergebeurt. Bij Maritiemmoet jedenken aan alles wat op zee vaartof drijft voor vervoer van ladingof werkzaamheden op zee.In de Nederlandse maritiem-technologische maakindustrieworden veel kleinere schepen enuitrusting gebouwd. Offshorebe-drijven voeren hun werkzaam-heden uit op zee en maken eigenontwerpen voor hun schepen.Deltatechnologie heeft alles temaken met kust- en landverde-diging, waarvoor bijvoorbeeldbaggerbedrijven werkzaam zijn, oforganisaties die zich met slimmedijken bezighouden. Water tenslotte zijn vooral de drinkwaterbe-drijven en waterzuiveringen vanbijvoorbeeld de waterschappen,die ervoor zorgen dat Neder-land schoon, goedkoop en veiligdrinkwater heeft. Maar energie uitwater is ook een sterk groeiendemarkt. Op Delta- en Maritiemgebied behoort Nederland echt tot

de wereldtop, en ons doel is omdie toppositie niet alleen vast tehouden, maar ook verder te ver-stevigen. Nederland is en blijft hetinternationale ‘Centre of Exper-tise’ op het gebied van water.

GOUDEN DRIEHOEKCruciaal bij Topsector Water isdat de Kernteams van de drieonderdelen bestaan uit wat wewel de ‘gouden driehoek’ noemen:kennisinstellingen, bedrijven ende overheid. Door samenwerkingtussen die drie kan die versnelde

innovatie plaatsvinden. Deoverheid faciliteert en werkt alsverbindende factor in binnen- enbuitenland. Kennisinstellingenwerken aan toegepast onderzoekvoor de middellange en langetermijn. En het broeinest voorinnovatie zit bij het bedrijfslevenwaarbij het MKB en de grote be-drijven elkaar hard nodig hebben.Een MKB’er kan immers snelleren veelal specifieker opererenterwijl de grote organisaties dekoopkracht hebben en het risicokunnen dragen. Binnen het Top-team wordt gehandeld om allewensen van de markt, de onder-zoeks- en financieringsregelingengoed te stroomlijnen.In de Kernteams kom je aller-lei mensen tegen, van de rector

magnificus van de TU Delft, deDG van Rijkswaterstaat tot aande CEO van Damen Shipyards enMKB’er Hatenboer-Water. Ieder-een is erg betrokken en steekt ertijd en energie in om TopsectorWater een krachtige impuls telaten geven aan de Nederlandseeconomie.Er zijn verschillende projecten tenoemen die weliswaar niet directonder de vlag van TopsectorWater zijn bedacht en ontwikkeld,maar die wel goede voorbeeldenzijn van wat we willen. Om te be-ginnen met een voorbeeld uit dewatertechnologie. Nereda is eenduurzame en innovatieve water-zuiveringstechnologie, die is ont-wikkeld door onder meer RoyalHaskoning DHV, de TU Delft enenkele waterschappen. Inmiddelszijn er vier van zulke installatiesin Nederland gebouwd. Stuk voorstuk geven ze betere zuiveringsre-sultaten dan de bestaande installa-ties, verbruiken ze minder energieen nemen ze minder oppervlaktein beslag. Inmiddels groeit Neredauit tot een waardevol exportpro-duct, gezien de bestellingen uitbijvoorbeeld Brazilië, Portugal enZuid-Afrika.

INNOVATIEDe Zandmotor voor de kust vanZuid-Holland en de TweedeMaasvlakte bij Rotterdam zijngoede voorbeelden waarbij ver-schillende partijen samenwerkenmet de natuur om Nederland vei-liger te maken. Het laatste projectis tevens een belangrijke economi-sche factor voor Nederland. Eenprachtig voorbeeld uit de mari-tieme hoek is het grootste schipter wereld dat het Nederlandseoffshorebedrijf Allseas aan hetbouwen is. Dit schip zal in staatzijn om olieplatforms in zee in éénkeer weg te halen. Op zee staanveel grote, verouderde platforms,bij de verwijdering waarvan mili-

Nederland aan de topDE TOPSECTORWATER:

“WEWILLEN DENEDERLANDSEEXPORTPOSITIEVAN DEWATER-SECTOR NÓGSTERKERMAKEN” HANS HUIS IN ‘T VELD

euvervuiling kan optreden.Met dit gigantische schip zal dattot het verleden behoren. Dankzijeen ingenieuze hydraulische con-structie kan een olieplatform inéén keer aan boord van het schipworden gehesen en vervolgensnaar wal worden gebracht. Daarkan het dan uit elkaar wordengehaald. Innovatie én duurzaam-heid dankzij samenwerking tussenbedrijven, overheden en kennis-instellingen, daar draait het bij aldeze voorbeelden en bij TopsectorWater om.

HUMAN CAPITALEssentieel bij dit alles zijn de men-sen die het werk moeten doen.Vandaar dat Topsector Watertwee andere belangrijke kern-teams heeft: Export&Promotie,

dat de Nederlandse expertiseinternationale bekendheid moetgeven, en Human Capital.Export&Promotie wordt gesteunddoor een vertegenwoordiging uitNGO’s en Human Capital wordtuiteraard gesteund door leerin-stellingen. Dat laatste kernteam iscontinu op zoek naar gekwalifi-ceerde mensen die in de water-sector willen werken. Daartoegeven we onder meer gastlessenop scholen. Tot 2020 komen ermaar liefst 40.000 vacatures in dewatersector, op alle niveaus – vanmbo tot universiteit – en in allesubsectoren. Dit is deels doornatuurlijk verloop, en deels doorde enorme groei van de sector.Wij zoeken dus jonge mensen diegraag in deze internationale Top-sector werkzaam willen zijn.”

INHOUDSOPGAVE

04 Minister opent deuren voor Nederlandse watersector

05 Op stap met een dijkinspecteur

06 Bring in the Dutch! Internationale successen

09 Afvalwater is een ware goudmijn

10 Betrouwbaar drinkwater, gezuiverd door UV-licht

COLOFON

HANS HUIS IN ’T VELD IS BOEGBEELD VAN TOPSECTOR WATER, DAT DE VOLLEDIGE NEDERLANDSEWATERSECTOR NAAR EEN NÓG HOGER NIVEAU WIL TILLEN. HUIS IN ’T VELD LEGT UIT HOE ZE DATAANPAKKEN.

2

‘Topsector Water’ is een publicatie van

Metro Custom Publishing.

Business Developer: Reinoud Jager

Editorial Manager: Jessica van Leeuwen

Redactie: Ilja Post, Paul Poley

Vormgeving: Lydia Hotting

Voor meer informatie over de themakranten

van Metro Custom Publishing of als u zelf een

idee heeft voor een uitgave kunt u contact

opnemen met Sales Manager Dennis Lanson,

088 824 2898

04

05 10

09

06 11

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Innovatievegetijdenturbine inhet Mardiepbij Texel

DUURZAMEENERGIEBRON

Eenduidige normen voorinnovatieve productenMETEN IS WETEN. PRODUCENTEN EN KLANTEN ZIJN GEBAAT BIJ DUIDELIJKHEID OVER BIJVOORBEELD DE PRESTATIES VANEEN PRODUCT. PRODUCENTEN KUNNEN ZICH ZO (INTER)NATIONAAL ONDERSCHEIDEN, KLANTEN KUNNEN DE RISICO’S VANHUN MOGELIJKE AANSCHAF GOED IN KAART BRENGEN. NEN-NORMEN GEVEN DIE DUIDELIJKHEID. OP HET GEBIED VANENERGIEWINNING UIT WATER IS DAARBIJ DE NORMCOMMISSIE ENERGIE UIT WATER ACTIEF.

De Zeeuwse Brouwersdam is onderdeel van het ro-buuste verdedigingsstelsel van Nederland: de Delta-werken. Stel nu dat we dit verfijnde staaltje innovatievoor een deel willen openbreken voor iets nóg in-novatievers: duurzame energieopwekking uit water(zie kader). Dat betekent onder meer grote gatenboren in de dam, reusachtige propellers (turbines)plaatsen en vervolgens ervoor zorgen dat de hoofd-functie van de dam – bescherming tegen hoogwater– in tact blijft. De belangrijkste vragen: kan dit welveilig? Levert het voldoende energie op? Hoe langgaat zo’n installatie mee? Kortom, van groot belangis duidelijkheid over kwaliteit, betrouwbaarheid,veiligheid, duurzaamheid en prestaties van de teplaatsen turbines. Om dergelijke essentiële onder-delen van allerlei producten, processen en dienstente kunnen meten en vergelijken, zijn kraakheldereafspraken nodig. In Nederland is NEN de organi-satie die bedrijven en overheden ondersteunt enbegeleidt bij het maken en vastleggen van zulkenormen op mondiaal niveau. Peter Scheijgrondis met zijn bedrijf MET-support gespecialiseerdin duurzame energieopwekking in een maritiemeomgeving. Ook is hij voorzitter van de normcom-missie Energie uit Water. Hij legt kort en krachtighet werk en belang van deze normcommissie uit:“Wij ontwikkelen nieuwe, eenduidige normenvoor producten die energie uit water halen metbijvoorbeeld getijdenenergie en golfenergie.Toekomstige klanten en financiers van dezevormen van energieopwekking zijn onderandere energiebedrijven, banken en verzeke-raars die deelnemen in projectontwikkeling.Zij hebben doorgaans weinig zicht op de pre-cieze werking van de techniek, dus moetenze kunnen terugvallen op wereldwijd erkendenormen die iets zeggen over bijvoorbeeld de

veiligheid, de prestatiesen de betrouwbaarheid.”

SCHONE ENERGIEBRONIn de normcommissie zitten momenteel vier indus-triële partijen. Zij kunnen dus zélf invloed uitoefe-nen op de normen in deze watersector. NEN bege-leidt de normcommissie hierbij van begin tot eind.Scheijgrond: “In dit eerste stadium van normontwik-keling zitten vooral industriële organisaties aan tafel,de normen zijn immers voor hun eigen productenbestemd. Wat later denken ook andere partijen mee,zoals overheden, netbeheerders en banken.” Hetadviseurs- en ingenieursbureau Antea Group is eenvan de deelnemers aan de normcommissie Energieuit Water. George Bitter werkt bij Antea Group envertelt over hun motivatie ommee te doen: “Detechnieken en producten om energie uit water tewinnen zijn wereldwijd sterk in opkomst. Het is danook van groot belang dat mondiaal normen wordenontwikkeld. Antea Group heeft door mee te doenaan de normcommissie invloed hierop. Wij vindendat belangrijk omdat wij getijdenenergie zien alsschone energiebron die een belangrijke bijdrage kanleveren aan de energiemix van de toekomst.”

Kijk voor meer informatie opnen.nl/energieuitwater.

GEORGE BITTER

Duurzameenergie uitwaterWAT: EEN DRIJVEND PLATFORMMET EEN GETIJDENTURBINEWAAR: HET MARSDIEP BIJ TEXELPeter Scheijgrond: “Dit is een mooiesamenwerking tussen een aantal bedrij-ven. Tocardo International heeft eengetijdenturbine ontwikkeld. Dat is in feiteeen windmolen die ondersteboven in hetwater hangt. De bladen worden daarbijaangedreven door de horizontale ver-plaatsing van de getijdenstromen. Dit iseen goedkope en zeker ook voorspelbareduurzame energiebron. De getijdenstand– eb en vloed – is namelijk zo voorspel-baar als de stand van de maan. Het anderebedrijf, Bluewater Energy Services, heeftgrote ervaring met drijvende reuzentan-kers voor de productie en opslag van olieen gas op locaties in de Noordzee, maarook in tyfoongebieden in Zuidoost-Azië.Deze kennis van drijvende olieplatform-technologie wordt door Bluewater ingezetom drijvende platformen te ontwikkelenvoor toekomstige getijdenenergieparkenop zee. Later dit jaar begint een proef-project in het Marsdiep onder Texel. Eendrijvend lichaam wordt in een stroomgeulop vier punten verankerd en daaronderwordt een getijdenturbine van Tocardogehangen. Dit project moet een showcasevan Nederlandse offshoretechnologie wor-den, die over de hele wereld kan wordentoegepast.”

WAT: SLIMME ENERGIEDIJKENWAAR: O.A. BROUWERSDAMScheijgrond: “Nederland heeft veel kennisop het gebied van deltawerken. Dijken endammen kunnen echter niet alleen wor-den gebruikt om overstromingen tegen tegaan, maar ook om energie op te wek-ken.” Antea Group vervult een belangrijkevoortrekkersrol bij de realisatie van eentestcentrum (‘Tidal Testing Centre’) voorlaagvervalgetijdenturbines in de Greve-lingendam. Zusterbedrijf Strukton werktdaarnaast binnen een consortium om demogelijkheden te onderzoeken voor eengetijdencentrale bij de Brouwersdam.George Bitter: “Het is de bedoelingdat deze centrale in de toekomst deenergie gaat verzorgen voor maar liefst50.000 huishoudens. Het mes snijdt bijdit project aan twee kanten: niet alleenkan duurzaam energie worden opgewekt,maar ook worden de natuurwaarde ende ecologische omstandigheden in hetGrevelingenmeer verbeterd.” Voor zo’nmegaproject zijn normen van het grootstebelang. Scheijgrond: “Als je over ongeveervijf jaar van de Brouwersdam een slimmeenergiedijk wilt maken, met innovatievetechnologie, dan moet je kunnen voldoenaan normen. Anders zullen banken, verze-keraars en overheden nooit in zo’n projectstappen. Wij zijn die normen momenteelaan het ontwikkelen. Dit project geeft hetbelang van normen goed aan!”

3

PETER SCHEIJGROND

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Minister opent deuren voorNederlandse watersectorMET DE TOPSECTOR WATER KUNNEN WE ERVOORZORGEN DAT DE NEDERLANDSE WATERSECTOR AANDE INTERNATIONALE TOP BLIJFT. HOE? MINISTERSCHULTZ VAN HAEGEN LEGT UIT.

WAT IS DE BIJDRAGE VAN DE OVERHEIDBIJ DE TOPSECTOR WATER?“De overheid maakt deel uit van de TopsectorWater. We bekijken samen met het bedrijfslevenen kennisinstellingen waarin we de komendejaren investeren met de zogeheten innovatie-contracten. Het ministerie van Infrastructuuren Milieu is een grote opdrachtgever voor dewatersector. Daarbij kijken we naar innovatieveoplossingen en werken we nauw samen om debeste oplossingen te vinden. Ook vind ik het be-langrijk om als minister in het buitenland deurente openen voor de Nederlandse watersector enonze expertise. Ik zie steeds weer dat daarvoorheel veel interesse bestaat bij andere landen.”

HOE ZIET U DE NEDERLANDSE WATERSECTORIN 2020?“Ik denk dat we dan nog steeds tot deel uitmaken van de wereldtop. Ik vind het mooi om tezien datwe een relatief klein land zijn, maar op som-mige gebieden tot de absolute top behoren.Denk bijvoorbeeld aan de baggerindustrie of dejachtbouw. Om daar te blijven moeten we steedsinvesteren en uitbouwen in kansrijke markten.Kijk naar het project Rembrandt-water. Daarinhelpen we drinkwaterbedrijven om een grotereinternationale rol te spelen. Investeren in de wa-tersector betekent ook investeren in nieuw talent,jonge mensen en opleidingen. De komende jarenhebben we 40.000 mensen extra nodig in de wa-tersector, dus ook dat is heel belangrijk.”

WAT GAAT DE GEMIDDELDE NEDERLANDERMERKEN VAN DE TOPSECTOR WATER?“Onze waterexpertise kan, zeker met een stij-gende zeespiegel en groeiende steden in laagge-legen gebieden, uitgroeien tot een exportproduct

dat Nederland zowel financieel als quawerkgelegenheid een enorme opstekergeeft. Het is een groeisector, ongevoe-lig voor conjunctuur. Op dit momentzit 8,6 procent van de Nederlandsebevolking werkloos thuis, terwijl inde watersector tot 2020 ruim 40.000arbeidsplaatsen moeten worden gevuld.Om meer mensen te interesseren maaktde Topsector Water jongeren op jongeleeftijd bekend met de veelzijdigheidvan water en techniek, onder meer doorgastlessen op school. Ook werken werk-gevers in de watersector nauw samenmet wateropleidingen (mbo, hbo, wo).Daarnaast wil ik mensen meer bewustmaken van de unieke situatie waarinwe in Nederland leven: een bijzonderetechnische constructie die het levenonder zeeniveau mogelijk maakt. Onswater is onvoorspelbaar en grillig. Wezijn in Nederland nooit klaar. Het isnodig dat we allemaal nadenken overwat we moeten doen als het een keer

misgaat. Ook daar gaat de gemiddeldeNederlander op korte termijn iets vanmerken.”

KUNT U VOORBEELDEN NOEMEN VANPROJECTEN DIE IN HET KADER VAN DETOPSECTOR WATER PLAATSVINDEN?“Er zijn zoveel goede voorbeelden tenoemen. Een hele goede ontwikkelingvind ik het beschikbaar stellen vanstudiebeurzen voor jong talent door dewatersector, ongeacht bij welke werkge-ver ze straks terecht komen. Ik heb zelfin november de eerste 26 studiebeur-zen aan geselecteerde jongeren mogenuitreiken en je hebt deze enthousiastemensen echt nodig. Daarnaast zijntechnologische ontwikkelingen als deO-foil vissenstaartaandrijving voorbinnenvaartschepen en de Nereda-techniek om water te zuiveren goedevoorbeelden van het succes van deTopsector Water.”

MINISTER SCHULTZ VAN HAEGEN

4

“OM OP DE TOP TEBLIJVEN MOETENWESTEEDS INVESTERENEN UITBOUWEN INKANSRIJKE MARKTEN”

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Op padmet de dijkinspecteurBESCHERMING TEGEN OVERSTROMIN-GEN EN HET ZORGEN VOOR VEILIGEDIJKEN IS ÉÉN VAN DE OUDSTE TAKENVAN EEN WATERSCHAP. WIJNAND EVERS,DIJKINSPECTEUR VAN WATERSCHAPGROOT SALLAND, ZORGT DAT ONZEVERDEDIGINGSLINIES TEGEN HET WATERHOOG EN DROOG GENOEG ZIJN ÉNBLIJVEN.

Buitenlanders zijn altijd razend nieuws-gierig naar onze dijken. Vooral de le-gende van Hansje Brinker spreekt tot deverbeelding. De jongen die zijn vinger inde dijk stak, om het land van de verdrin-kingsdood te redden. Dat Nederlandvoor een kwart onder de zeespiegel ligt;ze zouden er zelf hypernerveus vanworden. Nederlanders maken zichdaar op hun beurt vaak geen enkelezorgen over. Die hebben een rotsvastvertrouwen in onze waterwerken. Alsze er überhaupt al over nadenken.Maar dat is volgensWijnand Evers, alsdijkinspecteur vanWaterschap GrootSalland samen met een team van expertsverantwoordelijk voor het beheer van536 kilometer aan dijken en kaden, eengoed teken. “Dat betekent dat ze zichveilig voelen. Maar 100 procent veilig-heid kunnen we niet garanderen. Stormen water kunnen veel schade aanrichten,waardoor er altijd kansen op overstro-mingen blijven bestaan.” Het opbouwenen op peil houden van die verdediging-slinie gaat echter niet vanzelf. Daar zijnreal life Hansje Brinkers als Wijnand24/7 mee bezig. Zijn taak, net als die vande andere dijkinspecteurs van de 23 wa-terschappen die Nederland telt: contro-leren of de dijken goed het stormseizoenzijn doorgekomen en waar herstelwerk-zaamheden nodig zijn.“Jaarlijks vinden bij ons twee van derge-lijke ‘dijkschouwen’ plaats, één in aprilen één in oktober. Dan kijken we onderandere of delen van dijken goed zijnonderhouden door eigenaren en andereonderhoudsplichtigen. Maar ook of degrasmat en oeverbegroeiing goed standhouden. En of mollen, muskusratten enander gedierte dat dijken kan schadengeen vrij spel hebben.”“Daarnaast gaan we ook tijdens hoog-water op pad om de dijken te inspecte-ren”, gaat hij verder. “Daarbij eventueelbijgestaan door een ‘dijkleger’ van in

totaal zo’n zevenhonderd vrijwilligers.Dan kijken we vooral of er scheurenen vervormingen in de dijk zitten, of erkwelwater door de dijk komt, of dat dedijk wordt beschadigd door drijfhout.”VoorWijnand is het niets minderdan zijn droombaan. Zeventien jaarwerkte hij bij Ballast Nedam, waarvande laatste jaren als hoofduitvoerdergrond- en wegenbouw. “Ook leuk, maartoen ik op een dag een vacature voordijkinspecteur in de krant zag, was ikmeteen verkocht. Het is de vrijheiddie me aanspreekt; het bezig zijn inde buitenlucht. Ik voel me soms netWinnetou”, lacht hij, doelend op de gelemarkeerstokken in een koker op zijnrug. “Nadat ik de schade aan waterke-ringen met mijn veldlaptop digitaal hebvastgelegd, markeer ik daarmee nogeens extra de zwakke plekken in de dijk,zodat de herstelploeg precies weet waarze moeten zijn.” Maandag 31 maart starthet Waterschap Groot Salland weer metde jaarlijkse voorjaarsschouw. Vanaf diedatum lopenWijnand en drie collega-inspecteurs in twee tot drie weken elke

dijk, kade en boezem in het gebied af.Inderdaad, te voet. Want al heeft demoderne dijkinspecteur een heel palletaan technische hulpmiddelen tot zijnbeschikking; er blind op vertrouwendoet hij niet. “Drones en sensoren zijneen mooie ondersteuning. Maar eenvisuele inspectie blijft onmisbaar. Wewerken sinds vorig jaar veel samen metDefensie. Tijdens de oefening Conecto2013 hebben we onder andere gebruikgemaakt van beelden vanuit de F16 ende Raven.” Tijdens zijn ronden houdtWijnand zijn ogen en oren scherp open.Want hij weet wat er kan gebeuren alshet mis gaat. Januari 2012 was hij erbijtoen het water van het Eemskanaal bijWoltersum zo hoog stond, dat de kansbestond dat de dijk zou doorbreken.Voor de veiligheid werden de inwonersop 6 januari voor een tijdje geëvacueerd.“Ineens liep ik door een leeg dorp metoveral kruizen op de huizen van eva-cuees”, haalt hij de beelden uit die dagterug. “Gewonden waren er niet, maarop zo’n moment maakt zich toch eenunheimisch gevoel van je meester.”

Maar het grootste bewijs dat je hetwassende water nooit de rug moet toe-keren, zag hij onlangs in het EngelseSommerset, dat ten tijde van zijn bezoekal maanden werd geteisterd door stor-men, hevige regenval en overstromin-gen. Hij was er om kennis en gegevensuit te wisselen. En om de Engelsecollega’s, die na weken van regen enstress uitgeput waren, de helpende handte reiken. Wijnand kwam er van allestegen. “Overstroomde dijken, omgeval-len bomen en erosie. Op een aantalplaatsen konden we door het overstro-mende water lopen. Hoewel we ervoorzijn opgeleid, kennen we dit soortextreme situaties in Nederland gelukkigniet. Leerzaam is dat je nu in werkelijk-heid ziet hoe er schade ontstaat. Kennisdie wij weer gebruiken om onze, maarook buitenlandse dijken nóg steviger enveiliger te maken.”

WIJNAND EVERS/ FOTO: RICHARD VAN DER KLAAUW

5

Dutch WaterAuthoritiesNederland is een waterland.Waterschappen zijn de expertsop het gebied van regionaalwaterbeheer. Hoe houden wedroge voeten en zorgen we voorvoldoende, schoon water? Water-beheer kent geen grenzen. Vanuitde hele wereld is er vraag naarNederlandse waterexpertise. Dewaterschappen trekken als ‘DutchWater Authorities’ de wereldover om samen met Rijkswater-staat, kennisinstellingen en hetbedrijfsleven de Nederlandse wa-terkennis in te zetten. Niet voorniets wordt er bij watercrisis inhet buitenland al snel geroepen:‘Bring in the Dutch!’.

DIT IS EEN UITGAVE VAN M6

Bring in the dutch!HET ENE NA HET ANDERE INNOVATIEVE WATERIDEE WORDT BEDACHT EN UITGEVOERD DOORNEDERLANDSE DESKUNDIGEN. EN NIET ALLEEN IN NEDERLAND HEBBEN WE HIER PROFIJT VAN, ONZEINNOVATIES GAAN DE HELE WERELD OVER. EEN PAAR MOOIE VOORBEELDEN VAN WAAR EEN KLEINLAND GROOT IN KAN ZIJN…

WATER

MARITIEM

DELTA

Al zo’n 100 jaar zuiveren we afvalwater op dezelfde manier.En toen was daar Nereda: een nieuwe zuiveringstechnologievoor rioolwaterzuivering. Wat er zo vernieuwend is aan dezetechnologie? Er wordt gebruik gemaakt van bacteriën die zichomzetten in korrels die snel bezinken. Met deze technologiewordt het water vier keer sneller gezuiverd en biedt het boven-dien grote voordelen voor chemicaliën- en energieverbruik,er is minder ruimte nodig voor de installatie en kost ook nogminder. Niet zo gek dus dat er grote interesse is in deze Neder-landse uitvinding. De technologie is al aan meerdere landenverkocht, binnen en buiten Europa.

Bij Heerema Marine Contractors (HMC) wordt deimposante Aegir niet voor niets het Zwitsers zakmesgenoemd. Het 50.000 ton wegende constructieschiplegt op twee manieren pijpen in ultradiep water encombineert dit met zwaar hijs- en constructiewerk.De Aegir is uitgerust met een kraan die tot 4.000ton kan tillen en lasten tot 3.500 meter onder dewaterlijn kan laten zakken. Het is met veel Neder-landse kennis en toeleveringen tot stand gekomen.Heerema Marine Contractors, met het hoofdkantoorin Nederland, geeft een grote impuls aan de werkge-legenheid en kennis in ons land.

De Climategame is een virtuele wereld waarinstudenten worden uitgedaagd een universiteitswijkklimaatadaptief in te richten. Deze zogenaamde‘serious game’ is bedoeld voor studenten vanstudierichtingen als civiele techniek, bouwkunde,ruimtelijke ordening, watermanagement, be-stuurskunde en communicatie. In de game vervul-len de studenten de rol van de partijen die ook inde echte wereld moeten samenwerken. Door debeperking aan middelen en kennis worden de stu-denten in hun rol uitgedaagd om samen te werkennaar een optimaal resultaat. Zo komen studen-ten er actief achter hoe bepaalde scores wordenbehaald en hoe het samenspel van water, klimaat,ruimtelijke ordening maar ook kosten en bouw inde praktijk werkt.

Building with Nature is een concept waarbij de natuur wordtingezet om de risico’s van golfslag en zeespiegelstijging het hoofd tebieden. Wilgen, oesters, vooroevers en moerassen en hun natuur-lijke processen worden ingezet om het land te beschermen tegenhoogwater. Ecoshape staat aan het hoofd van deze projecten enproeven, een consortium waarin een twintigtal wetenschappelijkeinstituten en universiteiten samenwerkt met bedrijven als bag-geraars en adviesbureaus. Er zijn al flink wat projecten in uitvoe-ring gebracht. Zo zijn er in de polder Noordwaard in Werkendamwilgen geplant die de golfslag breken. En in Bangladesh is er eenoesterrif aangelegd als kustverdediging en voedselproductie.

ECOSHAPE

AEGIR

CLIMATEGAME

NEREDA

ETRO CUSTOM PUBLISHING 7

In Spanje zocht de lokale overheid naar een oplossing voor hundroogteprobleem in de tuinbouw. Dus ging het team van Helle-brekers Technieken en partners aan de slag. Ze ontwikkelden IRIS,een systeem waarbij ‘gedeeltelijk’ gezuiverd afvalwater gebruikt kanworden voor irrigatie. Niet volledig gezuiverd dus: een deel van deontlasting en urine blijft als meststof gewoon in het water zitten.Het IRIS-water is namelijk beter geschikt voor irrigatie dan het ‘téschone’ water uit de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Onderzoekheeft bijvoorbeeld uitgewezen dat planten beter groeien door fos-faat en dat tomaten roder kleuren door vele andere nutriënten. Hetsysteem is in gebruik door verscheidene Spaanse tuinbouwers.

Thermische energie uit de zee, of ook wel OceanThermalEnergy Conversion (OTEC) is de omschrijving van Blu-erise haar product. Bluerise is een bedrijf wat gesteundwordt YesDelft!, een initiatief waarbij studenten, profes-sionals en wetenschappers geïnspireerd worden om deeerste stappen richting ondernemen te zetten. Het jongebedrijf ging aan de slag in Curaçao, waar de watertem-peratuur op 800 meter diepte wel 20 tot 23 graden koelerkan zijn dan aan de oppervlakte. Met dit temperatuurs-verschil wordt door ‘OTEC’ elektriciteit opgewekt tegeneen concurrende kostprijs. Daarnaast wordt het koudezeewater gebruikt om tot 90 procent van de energiekos-ten voor koeling te besparen. De ontwikkeling wordt opde voet gevolgd aangezien veel eilanden op dit momentenergie moeten importeren.

Ervaring leert dat voor complexe operaties op zeede menselijke factor een belangrijke bijdrage kanleveren aan het succes van een installatie. Dus waser meer nodig dan alleen de technische risicofac-toren in kaart brengen. Daarom ontwikkelde Ma-rin, the Maritime Research Institute Netherlands,het simulatorsysteem Obelics JIP, een simulator-systeem voor offshore installatie werkzaamhedenwaarbij ingenieurs en operationele mensen eenoperatie op zee vooraf met elkaar trainen. Daar-mee worden operaties veiliger uitgevoerd en kun-nen mogelijke problemen vooraf beter inzichtelijkgemaakt worden.

De binnenvaarttanker Greenstream van PetersShipyards in Kampen vaart uitsluitend opLNG (vloeibaar aardgas), waarmee emissiesaanzienlijk gereduceerd worden. Dit maaktde Greenstream, die sinds begin vorig jaarvoor Shell Nederland vaart, een zeer schoon,innovatief en duurzaam schip. De verblijvenvoor de bemanning en het stuurhuis staanbovendien op het voorschip, ver weg van demachine-installaties. Dat is niet alleen veiliger,maar ook een stuk comfortabeler.

Al sinds 2001 wordt er gewerkt aan Xbloc, een innovatief, beton-nen element dat is ontworpen als versterkingselement van golfbre-kers. Golfhoogtes van meer dan drie tot vier meter vragen namelijkom een extra bescherming met betonblokken. Dus zochten DMCen Bam Infraconcult naar een perfectionering van de daarvoortraditioneel gebruikte blokvormen en vond deze. Het Xbloc is eeneenvoudig, robuust en betrouwbaar golfbrekerelement dat door devormgeving van de blokken een goede haakweerstand hebben. Heteerste Xbloc project werd in 2004 gerealiseerd in Indonesië, daarnavolgden vele andere landen als Polen, Australië, Panama en deVerenigde Staten. Het product wordt nog steeds doorontwikkeld.

BLUERISE

GREENSTREAM

XBLOC

IRIS

OBELICS JIP

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING8

NEDERLAND: DE MARITIEMEWERELDTOPNEDERLAND IS HET MARITIEME CENTRUM VAN EUROPA EN BEZIT ÉÉN VAN DESTERKSTE EN MEEST COMPLETE MARITIEME CLUSTERS TER WERELD. DIE STERKEPOSITIE IS MOGELIJK DOOR EEN VEELZIJDIGE MARITIEME INDUSTRIE, EEN ZEERDIVERSE VLOOT VAN ZEESCHEPEN, DE GROOTSTE BINNENVAARTVLOOT VANEUROPA EN GROOTSTE HAVENCAPACITEIT VAN DE WERELD. DAARNAAST IS

NEDERLANDWERELDWIJD TOONAANGEVEND OP HET GEBIED VAN OFFSHOREDIENSTVERLENING EN ONTWIKKELING VAN COMPLEXE MARITIEME SYSTEMEN.

CREDITS: DAMEN

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING 9

Een dijk van een ideeIN DEWATERSECTORWORDEN VEEL INNOVATIEVE OPLOSSINGEN BEDACHT VOOR HARDNEKKIGE PROBLEMEN.ZO LIJKT EEN SPECIAAL ONTWIKKELD DOEK DAT IN EEN DIJKWORDT AANGEBRACHT, HET ZOGEHETEN ZANDDICHTGEOTEXTIEL, EEN UITSTEKENDE OPLOSSING VOOR EEN GROOT PROBLEEM BIJ DIJKEN: PIPING. DIT VONDOOK DE JURYVAN DEWATERINNOVATIEPRIJS 2013, DIE AAN DIT IDEE DE PRIJS TOEKENDE IN DE CATEGORIE DROGE VOETEN.

WAT DOE JE ALS JE DUINEN ONVOLDOENDE VEILIG ZIJN EN DE PAR-KEERDRUK HOOG? MET DAT VRAAGSTUK GINGEN GEMEENTE KATWIJK,HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND, PROVINCIE ZUID-HOLLAND ENRIJKSWATERSTAAT AAN DE SLAG. HET RESULTAAT? EEN DIJK-IN-DUIN METONDERGRONDSE PARKEERGARAGE.

Dijken bij rivieren worden niet alleen bedreigddoor overstromingen, maar zeker ook door hetfenomeen piping. Ulrich Förster, dijkspecialist bijDeltares, legt dit verschijnsel uit: “Een dijk heefteen rivierkant en een polderkant. Piping ontstaatbij hoogwater. Langzamerhand kan daarbij een ka-naaltje onder de dijk ontstaan, de pipe. Het waterstroomt naar de polderkant van de dijk. Hierbijkan zand van onder de dijk worden meegevoerd enaan het oppervlak worden uitgespoeld, waardoorde dijk verzwakt en uiteindelijk kan doorbreken.”Om piping te voorkomen zijn verschillende maat-regelen mogelijk, zoals het plaatsen van een stalendamwand en het aankopen van poldergrond waarbijvoorbeeld mensen wonen, dit om de dijk te kun-nen verbreden. Peperdure maatregelen.

KOSTENBESPARINGVeel goedkoper is het ingenieuze idee van verticaalzanddicht geotextiel. Stefan van den Berg, speci-alist waterkeringen bij Waterschap Rivierenland,vertelt over deze preventiemaatregel: “Geotextiel isin feite een extreem fijnmazig doek dat wel waterkan doorlaten, maar geen zand. Een soort zeef dus.Hiermee wordt piping voorkomen, omdat het zandvan de dijk niet verder kan komen dan het doek.Dit geotextiel moet verticaal worden geplaatst, aande voet van de polderkant van de dijk. Deze vormvan dijkversterking is veel goedkoper dan reeds be-staande vormen.” De jury prees deze kostenbespa-ring, maar wat daarnaast opvalt is de samenwer-king tussen verschillende partijen. Van den Berg:“Overheid en bedrijfsleven hebben eendrachtig

en op een uitstekende manier samengewerkt, datwas leuk om te doen. In eerste instantie hebbenWaterschap Rivierenland en Deltares het conceptontwikkeld. Het bedrijf TenCate GeosyntheticsNetherlands BV leverde vervolgens het geotextiel,waarbij Rijkswaterstaat Ruimte voor de Riviermeefinancierde. Daarna is het geotextiel getest.Stichting IJkdijk speelde daarbij een grote rol doorhet bouwen van een echte dijk voor de succesvolverlopen proef. Later dit voorjaar gaan uitgebrei-dere tests plaatsvinden, onder meer in de Lek. Be-langrijke vraag: krijgen de machines het geotextielgoed de grond in? Maar zeker ook: hoe houdt hetgeotextiel zich over meerdere jaren?” VolgensFörster is ook de rol van de markt belangrijk:“Wij willen graag de markt uitdagen: er zijn veelverschillende manieren waarop we deze techniekkunnen uitvoeren, maar hoe kan het in de ogenvan de marktpartijen het beste?”

“Afvalwater is eenware goudmijn”AFVALWATER DAT WE DAGELIJKS WEGSPOELEN DOOR DOUCHE EN TOILET, BIEDT MOGELIJKHEDEN OMGRONDSTOFFEN EN ENERGIE UIT TERUG TE WINNEN. HOE JE DIT AFVALWATER KUNT HERGEBRUIKEN,WORDT ONDERZOCHT IN HET PROJECT RINEW. PROJECTLEIDER SIGRID SCHERRENBERG VAN EVIDESWATERBEDRIJF VERTELT.

GRONDSTOFFEN EN ENERGIEHALEN UIT RIOOLWATER. DATKLINKT BIJZONDER.“Dat kan ik me voorstellen. Maardankzij nieuwe technologieënkunnen we afvalwater steedsbeter hergebruiken. In theorieis ons riool een ware goudmijn.Cellulose uit wc-papier kanbijvoorbeeld worden hergebruiktin papier of isolatiemateriaal.Ook kun je uit afvalwater fosfaatterugwinnen. Nuttig, omdat jedaarvan weer kunstmest kuntmaken. Zelfs poep bevat energiedie je kunt winnen en omzettennaar elektriciteit.”“Voor waterbedrijven als Evidesis dit goed nieuws. Want ook zijgaan al jaren mee met de ver-duurzamingstrend. Dat is nodigomdat de druk op zoetwater-bronnen wereldwijd toeneemt.

Nu hebben we daar in Nederlandgelukkig geen gebrek aan, maarook hier zijn zomers plekken waarschaarste is. Eigenlijk lijkt hetjammer dat je je toilet doorspoeltmet drinkwater. Maar aanleg vantwee watersystemen in huis –eentje met drinkwater en eentjemet ‘grijs’ ofwel minder gezuiverdwater – is erg duur en neemt on-gewenste gezondheidsrisico’s metzich mee.”

EN WAT GAAT ER MET RINEW NUVERANDEREN?“Hoofddoel van RINEW – Rotter-dam Innovative Nutrients Energyand Water – is het op innovatieveen duurzame wijze sluiten van de(afval)waterkringloop door mid-del van hergebruik. Dat kan Evi-des niet alleen. Ook de gemeente,verantwoordelijk voor het beheervan het rioolstelsel, en het Hoog-heemraadschap van Delfland enwaterschap Hollandse Delta, ophun beurt belast met de ver-werking van afvalwater, hebbendaarin een belangrijke rol. Samengaan we de komende drie jaaronderzoeken hoe we afvalwater inStadshavens Rotterdam duurzaamkunnen hergebruiken.”

JUIST, OM AL DIE GRONDSTOFFENEN ENERGIE UIT ONS AFVALWATERTE HALEN. MAAR HOE DAN?“Uiteindelijk wordt hiervoor

in het oude Stadshavengebiedvan Rotterdam, dat door degemeente herontwikkeld wordt,een proefinstallatie gebouwd omdeze technologieën in de praktijkte brengen. Als voorbereidingdaarop experimenteren we nu alvolop bij de afvalwaterzuiverings-installatie de Harnaschpolder inDen Hoorn bij Den Haag. Bij-voorbeeld door de inzet van eenextra fijne zeef met openingenvan 0,25 millimeter, waarmee wepapiervezels uit het water filterenen die we gaan gebruiken alsvoorbehandeling voor een bin-nenkort te installeren keramischmembraanfilter, dat zelfs bacte-riën afvangt. Dit is een nieuwetechniek zeker voor het zuiverenvan afvalwater. Hoeveel schoonwater, energie en grondstoffen wekunnen terugwinnen, en wat wedaarmee kunnen; dat zoeken wemomenteel uit.”

OKÉ, EN WAT HEEFT ‘DE BURGER’DAAR ALLEMAAL AAN?“Veel, uiteindelijk! Wat we inRotterdam met RINEW gaandoen, is bijzonder innovatief.Rioolwater is geen afval, maareen bron. Door afvalwatervanuit de riolering af te vangen,en daaruit water, grondstoffenen energie te oogsten, dragenwe bij aan een duurzamereRotterdamse samenleving.”

De huidige duinen in Katwijkzijn onvoldoende veilig. Bij eensuperstorm in combinatie met eenzeer hoge waterstand, kan het cen-trum overstromen. Tegelijkertijdis de parkeerdruk in Katwijk aanZee hoog. Dus wordt er gebouwdaan een dijk in de huidige duinen,die de golfslag op de dijk vermin-deren. Bij een storm is de dijk-in-duin dus stevig genoeg om degolfslag op te vangen.Tussen de dijk en de boulevardwordt een ondergrondse par-keergarage aangelegd die straks

ruimte biedt aan 663 auto’s. Auto’sdie nergens anders zó dichtbijhet strand kunnen parkeren. Deoplossing biedt zo veiligheid enparkeerruimte, met behoud vande ruimtelijke kwaliteit. De werk-zaamheden zijn begin 2015 afge-rond, maar op 1 april a.s. is hetstrand weer open voor bezoekers.

Kijk voor meer informatie opkustwerkkatwijk.nl.Meer innovatieve projecten vanwaterschappen zijn te vinden opinnovatie.uvw.nl.

Kustwerk Katwijk:waterkeren en parkeren

IMPRESSIEEN OVERZICHT

SIGRID SCHERRENBERG BIJ DE EXTRA FIJNE ZEEFINSTALLATIE

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

“Blijven innoveren is van levensbelang”PETER VERMAAT, ALGEMEEN DIRECTEUR VAN EVIDES WATERBEDRIJF EN VOORZITTER VAN HET TOPCONSORTIUM KENNIS ENINNOVATIE (TKI) WATERTECHNOLOGIE, IS DE MAN ÁCHTER DE KRAAN. EINDVERANTWOORDELIJK VOOR DE MILJOENEN LITERSDRINK- EN INDUSTRIEWATER DIE DAGELIJKS DOOR DE LEIDINGEN STROMEN IN GROTE DELEN VAN NEDERLAND. ZIJN TAAK:ERVOOR ZORGEN DAT ER ALTIJD VOLDOENDE VAN IS VOOR CONSUMENT EN BEDRIJF. ONDER ANDERE DOOR HET ONTWIKKELENVAN INNOVATIEVE METHODEN EN TECHNOLOGIEËN VOOR DRINK-, INDUSTRIE- EN AFVALWATERZUIVERING.

“Evides Waterbedrijf levert 24 uurper dag, 365 dagen per jaar schoon énbetrouwbaar drinkwater aan circa 2,5miljoen klanten in Zuidwest Neder-land. Jaarlijks produceren we ruim 155miljoen m3 drinkwater tegen zo laagmogelijke kosten. We benutten wateruit verschillende bronnen: oppervlakte-water, grondwater en geïnfiltreerdduinwater. In een land als Nederland,omringd door zee en doorkruist doorgrote rivieren, zou je denken dat aanzoetwater geen gebrek is. En dat is ookzo. Maar juist doordat ons land groten-deels onder de zeespiegel ligt, is de kwa-liteit van grondwater door verzilting nietaltijd even goed. En omdat de Rijn enMaas als laatste door ons land richtingzee stromen, is de vervuilingsdruk inónze rivierdelta het grootst. Daardoor isNederland van oudsher gedwongen omgoed na te denken over hoe we water hetbeste kunnen zuiveren. Want hoe slech-ter de kwaliteit van de bron, hoe groterde inspanning die nodig is om dat waterdrinkbaar te krijgen volgens de hogeeisen die we in Nederland stellen.Altijd kunnen vertrouwen op schoon enhoogwaardig drinkwater uit de kraanén de continue beschikbaarheid van

industriewater dat aan strenge normenvoldoet. Dat is waar Evides Waterbe-drijf – in eigendom van gemeenten enprovincies – zich altijd voor inzet. Endat tegen maatschappelijk aanvaardbarekosten en met goede service. Blijveninnoveren is daarvoor van levensbelang.Bijvoorbeeld door in samenwerking metandere waterbedrijven en binnen de wa-terketen mogelijkheden te onderzoekenom afvalwater te hergebruiken.

SAMENWERKINGEvides geeft al enige jaren actief invul-ling aan samenwerking in de waterketen.Met als een van de speerpunten herge-bruik van water, uit oogpunt van duur-zaamheid. Dit gebeurt onder meer metde gemeente Terneuzen, het WaterschapScheldestromen en Dow Benelux, waardriekwart van het huishoudelijk afval-water wordt gezuiverd tot industriewatergeschikt voor de productieprocessen vanDow Benelux. Een ander voorbeeld isDelft Blue Water waar Hoogheemraad-schap van Delfland, Evides Industriewa-ter en Delfluent Services het stedelijk af-valwater in de Harnaschpolder zuiverentot gietwater dat gebruikt kan worden inde glastuinbouw. Een derde voorbeeld is

het project RINEW in Rotterdam, waarpartijen gezamenlijk mogelijkhedenonderzoeken om zoveel mogelijkgrondstoffen en energie uit afvalwaterte recyclen.

KENNIS EN KUNDEDe kennis en kunde die al die verschil-lende partijen opdoen wordt verzameldbinnen het TKI Watertechnologie.Daarbinnen werken overheid, bedrijfsle-ven en kennisinstellingen samen om Ne-derland aan de top van de internationalewatersector te brengen én te houden.Gezamenlijk investeren zij momenteeljaarlijks zo’n 20 miljoen in aanspreken-de, toepasbare en duurzame oplossingenvoor de internationale waterproblema-tiek. Eenmaal uitontwikkeld kunnendeze oplossingen een krachtige impulsvormen voor de Nederlandse economie.Bijvoorbeeld door nieuwe technologieënte exporteren naar het buitenland. ‘Vankennis naar kunde, en van kunde naarkassa’ noemen we dat. Wat de Neder-lander zelf aan al deze kennis en kundeheeft, moge duidelijk zijn: toegang totéén van de beste kraanwaters ter wereld.Lekker, goedkoop en gezond. En veelduurzamer dan flessenwater.”

“HOE SLECHTER DEKWALITEIT VAN DEBRON, HOE GROTERDE INSPANNING OMHET WATER DRINK-BAAR TE MAKEN”

10

PETER VERMAAT

PETER VERMAAT, DEMAN ÁCHTER DE KRAAN:

Betrouwbaar drinkwater,gezuiverd met UV-licht

Bij bereiding van drinkwater uitoppervlaktewater verwijdert Evideseerst alle verontreinigingen metconventionele filtertechnieken.Vervolgens worden alle bacteriën envirussen onschadelijk gemaakt, ookwel ‘hoofddesinfectie’ genoemd. Inde daarop volgende stap in het zuiv-eringsproces leidt Evides het waterdoor actiefkoolfilters. Hier wordenalle smaak-, geur- en kleurstoffenverwijderd. Tot slot slaat Evides hetgezuiverde drinkwater op in grotereinwaterreservoirs, van waaruitze het levert aan consumenten en

bedrijven in Zuidwest Nederland.

TOEKOMSTGERICHTEvides Waterbedrijf paste in hetverleden de Ozontechniek toe alshoofddesinfectie. Binnenkort isdeze techniek op alle oppervlakte-waterzuiveringslocaties vervangenvoor ultraviolet licht. Als laatste gaatde zuiveringslocatie op RotterdamKralingen over: op dit moment vindtde bouw van een UV-installatieplaats die later dit jaar in gebruikzal gaan.

“VOORDAT HET THUIS UITDE KRAAN STROOMT,

HEEFT HET DRINKWATEREEN GRONDIG ZUIVERINGS-

PROCES DOORLOPEN”

NEDERLANDS KRAANWATER IS VAN UITSTEKENDE KWALITEIT, DIT WORDTGEBORGD DOOR DE DRINKWATERWET. AANVULLEND STELT EVIDES WATERBEDRIJFAAN DE DRINKWATERPRODUCTIE STRENGE EISEN. HET DRINKWATER IN NEDER-LAND WORDT ZELFS OP MEER PUNTEN GECONTROLEERD DAN FLESSENWATER.VOORDAT HET THUIS UIT DE KRAAN STROOMT, HEEFT HET DRINKWATER EENGRONDIG ZUIVERINGSPROCES DOORLOPEN. HIERBIJ WORDEN INNOVATIEVETECHNIEKEN INGEZET, ZOALS ZUIVERING MET ULTRAVIOLET LICHT.

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING 11

Doorlopend studieplezier op deWaterCampus in Leeuwarden

GEZOCHT:

WIE LEEUWARDEN ZEGT, ZEGTUITDAGENDE WATEROPLEIDINGEN OPELK NIVEAU, GECOMBINEERD MET EENBRUISEND STUDENTENLEVEN. STUDENTNIELS DE HART UIT LEEUWARDEN KANOVER BEIDE MEEPRATEN.

Zelf volgt Niels de Hart (22) de MasterWatertechnologie aan de WetsusAcademy, een samenwerkingsverbandtussen de Nederlandse universiteitenvan Wageningen, Twente en Gro-ningen. Niels: “Ik word opgeleid totiemand die onderzoek kan doen in dewatertechnologie-sector. Ik leer ondermeer over de biologische en fysischekant van waterzuivering. Niemand opdeze wereld kan zonder water, terwijlschoon drinkwater in veel landeneen probleem is. Graag wil ik na mijnopleiding een nieuwe technologiehelpen ontwikkelen die dit probleemzou kunnen oplossen.” Niels volgt deopleiding dankzij een studiebeurs dieis geïnitieerd door Topsector Water.“Het is erg belangrijk dat Nederlandsestudenten kiezen voor de watersector.Er is veel interessant en belangrijk werkte doen, maar er zijn slechts weinig stu-denten. Zelf zit ik in een klas met maarvier Nederlanders en tien buitenlandsestudenten. Wetterskip Fryslân heeftde studiebeurs beschikbaar gesteld,waardoor mijn studie 2 jaar lang wordt

betaald.” Naast zijn studie werkt Nielsparttime als projectmedewerker bij hetCentre of Expertise Water Technology(CEW) aan concrete vraagstukken uithet werkveld die een bijdrage leverenaan de toekomst van morgen. Al tij-dens de studie doet hij dus ervaring opin de watersector.

STUDENTENSTADNiels’ opleiding is maar een van detalloze mogelijke opleidingen op hetgebied van water die je in Leeuwar-den kunt volgen. Niels: “Leeuwardenkenmerkt zich door de doorlopendeleerlijn water. Dit wil zeggen dat je inLeeuwarden opleidingen op water-

gebied hebt van mbo-niveau tot aanuniversitair niveau. Na een univer-sitaire opleiding is het mogelijk omte solliciteren voor een PhD-positie.Met al de verschillende opleidingenop deze verschillende niveaus onder-scheidt Leeuwarden zich als waterstad.Je ziet het al op de bordjes staan alsje Leeuwarden binnenrijdt: Capitalof Water Technology. Niet alleen deopleidingen zijn aantrekkelijk, maarook worden beginnende bedrijfjes – destart-ups – gestimuleerd en gefacili-teerd. Op de WaterCampus Leeuwar-den wordt intensief samengewerkt ominnovatie in de watertechnologiesectorte versnellen.” Een belangrijke vraag

die nog overblijft: hoe is Leeuwardenverder, heeft het aan studenten ookverder iets te bieden? Niels antwoordteven bevestigend als enthousiast:“Absoluut! Sowieso is het een mooiestad met veel gezellige grachtjes. Maarvoor en door studenten wordt ookveel georganiseerd. ’s Zomers zijn erbijvoorbeeld veel festivals en de intro-ductieweek. En uiteraard zijn er enormveel leuke kroegjes. Maar ook onder-ling doen studenten veel. Zo ga ik metmedestudenten geregeld schaatsen ofwe organiseren gezamenlijke etentjes.Kortom, Leeuwarden heeft meer daninteressante wateropleidingen en kenteen prima studentenleven!”

Voor Michelle van der Wees (20) kwamde liefde voor de scheepvaart voor heteerst opzetten tijdens een vakantie naarTexel. Of om preciezer te zijn, tijdenshet boottochtje dat het gezin van daar-uit naar Den Helder boekte. Twaalf jaarmoet ze geweest zijn toen ze, starendnaar een voor anker liggend marine-schip, ineens de stem van de gids overde intercom hoorde kraken: ‘…en wistu dat op dat schip de eerste vrouwelijkekapitein van de Nederlandse marinevaart!’Dat moment is haar altijd bijgeble-ven. Want daarvoor was het idee omkapitein te worden nooit bij haaropgekomen. “Net als veel meisjes dachtik onterecht dat het een mannenberoepis. Ineens ging een hele nieuwe wereldvoor me open. Want varen voor je

beroep, ja, dat leek me wel wat. Ach-teraf dus best stom dat ik, toen ik alsderdejaars vwo’er mijn profiel moestkiezen, nou net een profiel koos zonderwis- en natuurkunde. Precies de vakkendie je nodig hebt als je de hbo opleidingMaritiem Officier wilt volgen.”

“SUPER GAAF”Gelukkig kon ze die vakken na haarmiddelbareschooldiploma alsnoginhalen. “Het kostte me een tussenjaar.Maar dat is het dubbel en dwars waardgeweest”, aldus Michelle die momenteelin het tweede jaar zit bij het RotterdamMainport University, onderdeel van deSTC-Group. “Al tijdens het eerste jaargingen we in een zeilboot de zee op omte leren manoeuvreren. Super gaaf! Netals wat ik sindsdien allemaal heb bijge-

leerd; van het efficiënt laden en lossenvan een containerschip tot hoe je datschip door een tropische cycloon moetloodsen. Nog maar een paar jaar en dankan ook ík vanaf de brug de zon in dezee zien zakken.”En dat zouden meer meisjes moetendoen, vindt Michelle. Vandaar dat zeals Young Maritime Representativeeen jaar lang allerlei scholen afgaat omavontuurlijke meisjes te enthousiasme-ren voor een carrière in de maritiemesector. “Denk niet bij voorbaat: ‘tech-niek, pfff, laat maar!’ Dat dacht ik zelfnamelijk ook. Maar nu ik eenmaal vande scheepvaart heb geproefd, wil ikniets anders meer. En die mannen zijnook heus zo eng niet. Die zeggen straksnet zo hard ‘yes, sir!’.”

“ER GING EEN HELENIEUWEWERELDVOOR ME OPEN:VAREN VOOR JE

BEROEP, DAT LEEK MEWEL WAT!”

stoere meisjes voor de grote vaart

MICHELLE VAN DER WEES

NIELS DE HART (22)

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Meer informatie? www.watercampus.nl

WaterCampusLeeuwarden

Dit is de toekomst vanwatertechnologie

Schoon water binnen handbereik. Het lijkt zo vanzelfsprekend, maarhet is dé uitdaging voor de toekomst. De beschikbaarheid van zoetwater staat wereldwijd onder druk terwijl de waterbehoefte explosiefgroeit. Dit vraagt in de hele waterketen om innovatieve oplossingenen nieuwe technieken.

Leeuwarden neemt hierin het voortouw.Wetenschappers uit alle delenvan de wereld doen op deWaterCampus onderzoek naar oplossingen ophet gebied van onder andere drinkwaterproductie en afvalwaterzuivering.

DeWaterCampus biedt bedrijven, kennisinstituten en onderwijs-instellingen alle voorwaarden om kennis te bundelen en innovatiemogelijktemaken. Hiermee is Leeuwarden hard opweg omde Europese hoofdstadvanwatertechnologie teworden.

WaterCampus Leeuwarden breidt uit. In het najaar 2014 verrijst in hetgroene hart van Leeuwarden een toonaangevend gebouw omde groei indeze sector op te vangen en alle voorzieningen te bieden om innovatie ophet gebied vanwatertechnologie nog betermogelijk temaken.

Ecomare vangt zieke en verdwaalde jonge zeehonden op.Na herstel worden zij uitgezet in de Waddenzee. Help je meevoor de zeehonden te zorgen? Adopteer een zeehond of geefeen adoptie cadeau, vanaf € 48,- per jaar.

kijk voor meer informatie opwww.adopteereenzeehond.nl

Ruijslaan 92

1796 AZ De Koog, Texel

tel: 0222 317741

www.ecomare.nl

Adopteer eenzeehondvoor jezelf of als cadeau