Leren ondernemen en ondernemend leren

Deel 1Ondernemerschap en ondernemerschapsonderwijs

• Ondernemerschap en ondernemerschapsonderwijs – Terminologie– Kenmerken– Effecten

• Situatie in Vlaanderen– Ondernemerschap– Ondernemerschap in het onderwijsbeleid– Ondernemerschapsonderwijs per onderwijsniveau

• Pleidooi voor meer ondernemerschapsonderwijs– Conclusie– Koppeling aan maatschappelijke doelen– Voorwaarden voor succes

Indeling in drie presentaties

Drie dimensie van ondernemerschap

• Ontplooiing van het individu – Realisatie van persoonlijk potentieel– Nut in het dagelijks leven– Werkgelegenheid

• Ontwikkeling van de economie– Meer flexibiliteit en innovatie– Gereed voor internationalisering– Meer welvaart voor iedereen

• Cohesie in de samenleving– Lokale dynamiek– Vertrouwen in de toekomst– Constructieve attitudes

Belang van ondernemerschap

Meer onder-nemer-schap

• Vormingsactiviteiten – binnen het onderwijs– onder gelijk welke vorm– specifiek gericht op de verwerving van ondernemers-

competenties (attitudes, vaardigheden en/of kennis)

• Belangrijke neveneffecten– ontwikkeling van de persoonlijkheid van jongeren– vermindering schoolmoeheid en ongekwalificeerde uitstroom– ontwikkeling van zelfvertrouwen– introductie van actieve werk- en leervormen– inzicht in maatschappelijke meerwaarde van

ondernemerschap– een hogere dynamiek binnen onderwijsinstellingen– meer samenwerking tussen scholen en lokale actoren

Ondernemerschapsonderwijs

Typische kenmerken van ondernemerschapsonderwijs

Een cultureel conflict?

Een greep uit vele onderzoeksresultaten

• Bij drie vierde van de deelnemers aan JA-YE programma’s in Europa zijn de teamwerkvaardigheden aanzienlijk toegenomen

• Twee derde van de Noorse leerlingen die participeerden aan minionder-nemingen vond dat het gemeenschapsgevoel tussen leraren en leer-lingen daardoor positief beïnvloed was, en 70% dat de vriendschap onder de leerlingen was toegenomen.

• Bij DBSO-deelnemers aan NFTE-cursussen bleken o.a. stiptheid, respect, leermotivatie en zelfvertrouwen zeer sterk toegenomen

• Twee derde van de leraren aan het Schotse School Enterprise Pro-gramme vond dat de attitudes van de leerlingen dankzij de enterprise education waren verbeterd. 86% van de leraren vond dat Determined tot Succeed een positieve impact gehad had op de leerlingen.

• Eén op vijf studenten die ooit participeerden aan oefenfirma’s in Europa start later een bedrijf op

• Diverse studies in het Verenigd Koninkrijk tonen aan er bij jongeren die ondernemerschapsonderwijs hebben genoten de kans veel groter is dat ze later een bedrijf opstarten

• Enzovoort…

Leren ondernemen en ondernemend leren

Deel 2De situatie in Vlaanderen

Graad van jong ondernemerschap (GEM)

• Verschillende initiatieven en structurele elementen

– Vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen

– Ondernemerschapsonderwijs binnen het handelsonderwijs en in opleidingen aan hogeschool

– Honderden onderwijsinstellingen ontplooien specifieke initiatieven rond ondernemerschap

– 20.000 leerlingen in het secundair onderwijs behalen jaarlijks het attest “basiskennis bedrijfsbeheer”

• Meer aandacht in het beleid– Vlaamse Regeringsverklaring en beleidsnota’s ministers

– Meerbanenplan met Actieplan Ondernemend Onderwijs (o.a. Competento, Ondernemersklasseweek, …)

– Vlaanderen in Actie / Actie in Vlaanderen

– Nieuwe initiatieven: brugprojecten, leerondernemingen, Flanders DC Fellows, …

Er gebeurt reeds heel wat

Een breed palet aan initiatieven

Ondernemerschap in het basisonderwijs

Ondernemerschap in het secundair onderwijs

Ondernemerschap in het hoger onderwijs

Leren ondernemen en ondernemend leren

Deel 3Pleidooi voor meer ondernemerschapsonderwijs

Vijf conclusies

• Vlaanderen scoort steeds zwakker op gebied van ondernemerschap

• Deze situatie legt een zware hypotheek op onze welvaart

• Zowel meer zakelijk als meer sociaal en persoonlijk ondernemerschap zijn noodzakelijk voor de toekomst

• Ondernemerschapsonderwijs kan hiertoe een belangrijke bijdrage leveren

• Ondernemerschapsonderwijs genereert ook veel andere positieve sociale en pedagogische effecten

Ondernemerschapsonderwijs om maatschappelijke doelen te bereiken

Twaalf voorwaarden en voorstellen

Tot slot…