2

Resumé Witte (2008)Leerpsychologische aannames1. Definiëren verschillende niveaus of stadia2. Stevig fundament om volgende stap te kunnen

zetten3. Literaire ontwikkeling moet worden

gestimuleerd4. Cognitief conflict in zone van naaste

ontwikkeling5. Goede balans tussen inspanningen en resultaat

moet leiden tot ervaring van voldoening

3

ResultaatVoor leerlingen 15-19 (havo, vwo)

200+ titels 6 niveaus 3 descriptoren:

Leerlingkenmerken Boekkenmerken Doelen

hand-out lezenvoordelijst.nl

4

Dus…

Leerling leest en werkt in zone van naaste ontwikkeling.

Zone van verveling Zone van comfort Zone van naaste ontwikkeling Zone van vervreemding

Bandbreedte boeken en opdrachten

5

Dat betekent: verschuiving accent literatuuronderwijs

Leerling

MethodeDocent

6

De onderbouw (12-15 jaar) vmbo, havo en vmbo

100+ titels 5 niveaus:

Instapniveau (EC) N1 (EC) N2 N3 N3+

hand-out Lezenvoordelijst.nl

7

Overstap van 12-15 naar 15-19

Op het moment dat de leerling toe is aan literatuur voor volwassenen

In de praktijk vaak 4 havo en vwo

Idealiter bereikt de leerling in de onderbouw ten minste N2.

8

Werken met lezenvoordelijst.nl1 Bespreken belang en doel van literatuur(fictie)onderwijs (zie: filmpje): Technisch lezen, tekstbegrip Woordenschat Spelling Algemene ontwikkeling, vorming Inleven in andere mensen (culturen, tijden) Hoe lager het leesniveau van de leerling, hoe groter

het effect van lezen is!

Zie: S. Mol en A. Bus, ‘To Read of not to Read’, in: Psychological Bulletin 137 (2)

9

Werken met lezenvoordelijst.nl2 Niveau bepalen Boekenkast vullen Met behulp van stellingen Met behulp van ‘strookjes’ Met behulp van de omschrijvingen van de

niveaus

In ontwikkeling: tool om niveau te bepalen

10

Werken met lezenvoordelijst.nl3 Het maken van opdrachten Vraag je af welk doel jij wilt bereiken met het

laten maken van opdrachten. Laat lln opdrachten maken op hun eigen

niveau; trap niet in de ‘analytische valkuil’. Opdrachten mogen leuk zijn! Stop met het laten maken van boekverslagen.

Er wordt op dit moment hard gewerkt aan opdrachten voor de onderbouw

11

Ten slotteMet name in de onderbouw is het belangrijk: Dat lln veel en met plezier lezen (of tenminste: hun

ergste weerstand overwinnen). Dat je positief en stimulerend bent; moedig aan en

bevestig. Dat je niet oordeelt (een laag niveau is geen ‘probleem’). Dat je je realiseert dat zwakke en/of ongemotiveerde

lezers best een tijdje in hun comfortzone mogen blijven zitten, maar dat goede lezers voldoende uitdaging nodig hebben.

Dat je duidelijk bent over wat je verwacht (aantal, niveau, opdrachten, groei (literatuur/fictie als ill structured domain)

12

Ervaringen van ervaren vmbo-docenten

1. Laat lln kennismaken met de boeken van Eenvoudig Communiceren

2. Maak lestijd vrij om te lezen: ‘Mevrouw, ik moet bellen!’

3. Beloon het lezen van een boek:stickers

4. Veranker het lezen van boeken in het curriculum:ouderavonden (ouderbetrokkenheid)

5. Korte (!) boekpresentaties (voorwerp, symbool)6. Kijkdoos (personage, sfeer, tijdsbeeld, etc.)7. Verzin eens iets raars:

3bb techniek leest meidenboeken

13

ContactMarlies Schouwstramschouwstra@unic-utrecht.nl