17/2/2008 College IOBM 2008-2009 1

Organisatietheorie en managementklassieken: wat hebben

informatiekundigen eraan?

Ronald Batenburg

ronald@cs.uu.nl

www.cs.uu.nl/people/ronald

Agenda

Klassiekers over: De aansturing van mensen in

organisaties De strategie van organisaties Het inrichten van organisatie

Informatiekunde over: Afstemming, integratie en balans

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 2

Een eerste stroom ‘management-goeroes’: de aansturing van mensen in

organisaties

Adam Smith Karl Marx Frederic Taylor Henry Ford Elton Mayo

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 3

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 4

Frederick Taylor (1)

1. Zoek, zeg tien tot vijftien verschillende mannen die zeer bedreven zijn in het werk dat geanalyseerd wordt.

2. Bestudeer heel precies de serie handelingen die deze mannen betrachten in het verrichten van het werk.

3. Klok de tijd met de stopwatch en zoek naar de snelste manier van alle handelingen afzonderlijk.

4. Elimineer alle verkeerde, trage en nutteloze bewegingen.

5. Stel dan een serie bewegingen samen die uit louter goede en snelle bestaat.

(The Principles of Scientific Management, 1911)

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 5

Frederick Taylor (2)

 1.    Indien werknemers de optimale doelen bereiken, zouden

ze hogere lonen moeten ontvangen en als dat niet het geval zou zijn, dan zouden de werknemers lagere lonen moeten krijgen;

2.    Wetenschappelijke selectie en verdere training van de werknemer zodat hij de beste wordt in één taak;

3.    Het samenbrengen van het werk als wetenschap en de wetenschappelijk geselecteerde en getrainde werknemers voor de beste resultaten;

4.    Een gelijke verdeling van werk en verantwoordelijkheid tussen arbeiders en management, die moeten samenwerken in een hoge mate van afhankelijkheid

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 6

Van:Henry Ford

Naar:

Elton Mayo - de Hawthorn-experimenten

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 7

Douglas Mc Gregor

The Human Side of Enterprise (1960)

“Theorie Y”

1.    Mensen zijn van nature werkzaam, zowel in arbeid als vrije tijd

2.    Mensen sturen zichzelf als ze aan bedrijfsdoelen gebonden zijn

3.    Mensen hebben behoefte aan eigen verantwoordelijkheid en hun intellectuele vermogens blijven onderbenut

• “Theorie X”

1.    Mensen zijn van nature liever lui dan moe

2.    Mensen werken alleen onder dwang, controle, aanwijzingen en straf

3.    Mensen hebben behoefte aan duidelijkheid, veiligheid boven ambitie

Een eerste stroom ‘management-goeroes’: de aansturing van mensen in

organisaties

Wat hebben we hier als informatiekundigen aan?

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 8

Een tweede stroom ‘management-goeroes’: de strategie van organisaties

Peter Drucker Peters & Waterman Michael Porter Hamel & Prahalad Treacy & Wiersma

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 9

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 10

Peter Drucker

The Concept of the Corporation (1946)

The Practice of Management (1954)

Managing for Results (1964)

People and Performance (1973)

Management, Tasks, Responsibilities, Practices (1973)

‘Management by Objectives’

1. Set goals2. Organize3. Motivate and

communicate4. Measure5. Develop

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 11

Peters and Waterman

1. Actie- en taakgericht

2. Klantgerichtheid

3. Decentraal ondernemerschap4. Productiviteitsstijging door mensen

5. Sterke cultuur6. Eigen superioriteit

7. Simpele organisatiestructuur8. Financieel strak maar informeel

beheer

(In Search of Excellence , 1982)

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 12

Michael Porter

“Competitive Strategy” (1980)

“The Competitative Advantage of Nations”

(1990)

“Strategy and The Internet” (2001)

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 13

Het ‘Five Forces Model’

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 14

Porters’ Generieke Strategieën

Competitive advantage

Strategic goalLow price Perceived added

value

Completeindustry

Cost leadershipDifferentiation

Specificsegments

Focused costleadership

Focuseddifferentiation

15

Hamel & Prahalad

“Depart from your core competencies … translate them into ‘strategic intent’ … and shape the future of your business” (Competing for the Future ,1994)

Kerncompetentie is iets waar een bedrijf goed in is en voldoet aan de volgende criteria:1. Het moet consumenten een voordeel verschaffen2. Het moet moeilijk zijn voor concurrenten om het te imiteren3. Het kan over meerdere producten en markten ingezet worden

17/2/2008 College IOBM 2008-2009

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 16

Treacy & Wiersma

Value Disciplines / Klantwaardeprofielen

Een tweede stroom ‘management-goeroes’: de strategie van organisaties

Wat hebben we hier als informatiekundigen aan?

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 17

Een derde stroom ‘management-goeroes’: het inrichten van

organisaties

Henry Mintzberg Womack, Jones & Roos Hammer & Champy

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 18

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 19

Womack, Jones & Roos:Lean Production

The Machine that Changed the World (1990)

Waarom blinkt Toyota uit in: Superior product design Superior production processes Superior SCM Superior organization?

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 20

De geschiedenis van Toyota1937 - ‘Autonomation’

- weaving car manufacturing (copy cat)- protection law- shortages

1947 - line lay-out along products- small series- defect tracing down the line

1949 - U-shaped working cell- SOPs to standardize skills, enable multi-skilled

workers- push pull production schemes (‘kanban’)- supply demand stock control (TQM, 0-defects)

1950 - increase production leveling- minimizing internal adjustment times- externalize quality and stock control (JIT)- ‘culture’: multi-skill, flexible, part-time life-time,

teams

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 21

The U-shaped working cell

1 2 3 4

5

6

78910

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 22

De proces-gerichte organisatie (1)

A B C D

I

II

III

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 23

De proces-gerichte organisatie (2)

Production structure Governance structure

Micro

Macro

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 24

Hammer and Champy:Business Process Redesign

Organize processes according to results not tasks

Integrate tasks into parallel positions Let employees take their own decisions as

much as possible Create case managers as one single point of

service to customers Centralize data entry at 1 focal point, that is

accessible at different places and at different times

Reengineering the corporation (1993)

Een derde stroom ‘management-goeroes’: het inrichten van organisaties

Wat hebben we hier als informatiekundigen aan?

17/2/2008 College IOBM 2008-2009 25