1

Reactie op “Stedelijke en plattelandsarmoede: Eindrapport POCICO”

Dr. Carmen Mathijssen

2

Vergelijkbare uitgangspunten POCICO en Cera-onderzoek

Plattelandsarmoede Onzichtbaar en onbekend Wat is het?

Wie overkomt het?

Wat eraan te doen?

Onderschatting problematiek Nood aan cijfergegevens zoals bij POCICO

Belang signaleren en bespreekbaar maken van niche

3

Een kritische blik op POCICO

Vooral (academisch) debat over armoede-indicatoren Weinig visie m.b.t. armoede & armoedebestrijding ??

Relevantie voor academische wereld is duidelijk Relevantie voor praktijk en beleid ??

Vandaag hiertoe een kans? Samen nadenken over visie & relevantie voor praktijk/beleid…

4

Definitie: Wat is armoede en meervoudige sociale uitsluiting?

Armoedebarometers Decenniumdoelen: gezondheid, arbeid, inkomen, wonen, onderwijs en samenleven

Meerdere vormen van uitsluiting in zo goed als alle levenssferen versterken elkaar Armoede als netwerk van sociale uitsluitingen die armen niet op eigen kracht kunnen overbruggen

5

Visie omtrent armoede en sociale grondrechten? Bottom-up !

Sociale grondrechten zijn niet gegarandeerd voor mensen in armoede

Armoede als structureel onrecht: de manier waarop onze samenleving is georganiseerd maakt dat sommige mensen uit de boot vallen

Samenhang structurele en persoonlijke aspecten van armoede: schaamte, stress, eenzaamheid, wantrouwen, angst…

6

Probleemanalyse POCICO vs. Cera:

Wat is armoede op het platteland?

POCICO Cera

1. Woningmarkt2. Transport3. Aanbod aan diensten

1. Woonnoden2. Vervoersafhankelijkheid en vervoersarmoede3. Terugtredende diensten en voorzieningen

4. Sociaal kapitaal: idylle van solidaire dorpsgemeenschap doorprikt

4. Onderbescherming en beperkte bestuurskracht van ocmw’s en gemeenten5. Precaire arbeidsmarkt (niet alleen bij etnische minderheden en jongeren)

7

Beperkte bestuurskracht gemeenten en ocmw’s Onderbescherming

Groeiend takenpakket, maar geen evenredige groei van middelen

Minder economische bedrijvigheid, lagere bevolkingsdichtheid…

Recht op een leven in menselijke waardigheid

Onderbescherming: Mensen hebben recht op maatschappelijke dienstverlening, maar ontvangen die niet wegens informatieve, administratieve, situationele, gevoelsmatige… redenen

8

Precaire arbeidsmarktop het platteland

Rurale milieu genereert minder werkgelegenheid

Toename precaire jobs: deeltijds, interim, seizoensarbeid

Groeiend aantal werkende armen

Gebrekkig aanbod sociale tewerkstelling

Tekort aan kinderopvang!

Mobiliteitsprobleem heeft grote impact op toegang tot arbeid

9

Wie zijn risicogroepen?

POCICO Cera

1. Jongeren2. Ouderen3. Etnische minderheden

1. Jongeren2. Ouderen3. Etnische minderheden

4. Gender 5. Alleenstaande ouders, eenpersoonshuishoudens, eenwagengezinnen6. Gezinnen met meervoudige problemen7. Landbouwers en zelfstandigen in moeilijkheden8. Permanente campingbewoners

10

Kwetsbare kinderen en jongeren op het platteland

Ontgroening: jongeren trekken weg naar steden Kleine groep jongeren in dorpen dreigt ‘vergeten’ te worden

Aandacht nodig voor:

Generatie-armoede

Kinderen in eenoudergezinnen

Laaggeschoolde en werkloze jongeren

Jongeren uit bijzonder onderwijs

Zorgverlaters bijzondere jeugdzorg

‘Restgroep’ tussen 18 en 25 jaar

Tienermoeders en hun kinderen

11

Problemen, maar ook oplossingen: Armoedebestrijding op het platteland

Mobiliteit als rode draad

Outreach: hoe geraakt het aanbod tot bij kwetsbare dorpsbewoners? Proactief handelen in ocmw’s

Dorpsnetwerken voor zorg

Toegankelijkheid: hoe geraken kwetsbare dorpsbewoners tot bij het aanbod? Dorpsrestaurants

Sociaal huis of dorpshuis

12

Succesfactoren:Meer kans op succes…

Sensibilisatie en vorming

Participatie en inspraak

Samenwerking en overleg

Armoedetoets

… ???

13

Participatie en inspraak

Bewonersparticipatie werkt ! Bewoners willen en kunnen

engagement nemen voor het ontwikkelen van hun leefomgeving

Bewoners als gesprekspartner & actor Van bij probleemdefinitie tot

uitvoering oplossingen

14

Sensibilisatie en vorming

Vorming is altijd een onderdeel van structurele armoedebestrijding

Beter begrip van armoede als voorwaarde voor beter beleid & toegankelijkheid

Sensibilisatie praktijk, beleid en bevolking is een must !

Bewust worden van eigen kijk en houding m.b.t. armoede