Marijke Dierickx Els Pauwels

NuReDrain

Verwijdering en recuperatie van nutriënten uit drainwater

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18 1

Interreg North Sea Region (2016-2020)

NuReDrain

2

• Nutrient Removal and Recovery from Drainage water

= Verwijdering en recuperatie van nutriënten uit drainwater

• Interreg project

– Grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma: verschillende partijen uit verschillende landen

– Komen tot innovatievere en slimmere oplossingen voor gedeelde problemen

– North See region

• Regio rond Noordzee:

– Intensieve landbouw: eutrofiëring

– Nutriëntenverliezen beperken

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

NuReDrain

3

• Doelstellingen:

– Technologie ontwikkelen/uittesten om fosfor (P) en stikstof (N) vast te leggen

afkomstig uit landbouwkundige afvalstromen zoals drainagewater en effluenten uit

serres

– Verwijderde P hergebruiken voor landbouwkundige doeleinden

– Advies aan telers en beleid voor betere oppervlaktewaterkwaliteit

– Op lange termijn: bijdragen tot duurzaam beheer van aquatische ecosystemen van

de regio rond de Noordzee

• Periode: 01/01/2017 – 30/06/2020

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

NuReDrain

4

• Samenwerking:

– 11 organisaties uit Vlaanderen, Duitsland en Denemarken

• VITO: lead partner

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

Universiteiten en onderzoeksinstellingen

5 © PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

• KULeuven (België)

• Database opstellen beschikbare P-filtermaterialen

• MBBR: N-verwijdering

• UGent (België)

• Studie filtermaterialen

• Productie filtermateriaal

• Studie beschikbare filtermaterialen

Universiteiten en onderzoeksinstellingen

6 © PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

• Universiteit van Kopenhagen (Denemarken)

• Productie filtermateriaal (DiaPure (P) en Zero

valent iron (N))

• Universiteit van Rostock (Duitsland)

• Modellering: impact filtersystemen op ecosysteem

• Aarhus Universiteit (Denemarken)

• Lamellenfilter (sediment + P) + cocoschips

• Coördinatie van velddemonstraties

Praktijkcentra land- en tuinbouw

7 © PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

• Praktijkcentrum West-Vlaanderen

• Pot- en veldproeven

• Praktijkcentrum Nedersaksen

• Velddemonstraties Dümmer-meer • P-filtersystemen aansluiten op afvoerslangen

landbouwpercelen

=> Kennisverspreiding naar land- en tuinbouw

• Filterinstallaties (N en P- verwijdering) op PCS en bedrijven

• Potproeven

Drinkwatermaatschappijen

8

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

• Drinkwaterproductiecentrum De Blankaart (West-Vlaanderen).

• 3 filters bouwen met als filtermateriaal: granulaten van ijzerslib

(= nevenstroom van drinkwaterproductie)

• Oldenburgische-Ostfriesische Wasserverband

• Drinkwaterproductiecentrum Nedersaksen

• Velddemo’s op de rivier Lethe

9

Planning 2018 - PCS Opvolging systemen N-verwijdering

Tweetrapsrietveld

MBBR: biologische denitrificatie op bio-dragers in Moving-Bed BioReactor (MBBR)

Planning 2019: Installatie MBBR op bedrijf

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

Simpel Robuust Goedkoop • Geen recovery

Opvolging systemen P-verwijdering Reststromen uit drinkwaterbehandeling: ICS-korrels (ontijzering)

P-adsorptie aan filtermateriaal -> Recovery

10

Planning 2018 - PCS

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

ICS

Fosforfilters PCS

Fosforfilter

11 © PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

27/04/2016 27/05/2016 27/06/2016 27/07/2016 27/08/2016 27/09/2016

P (m

g/l)

Bloemisterij Meuninck - opstelling 2 In watersilo Na fosforfilter 2

Selectie filtermaterialen

12 © PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

Adsorptie-eigenschappen, kostprijs, beschikbaarheid?

Eerste screening: 9 filter materialen weerhouden

FerroSorb Redmedite ICS LiDonit BaseLith Vito sorbent A

DiaPure Phoslock

13

Planning 2018 - PCS

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

Filtermaterialen als meststof testen op bemestende waarde

Selectie van materialen (adsorptie via labotesten)

Potproeven: 3 gewassen (Lavendel, Buxus en Hedera)

Testen van 3 bemestingsniveau’s

Plantgroei (versgewicht, chlorofyl, vertakking, wortelgroei, planthoogte en –diameter)

14

Planning 2018 - PCS

© PCS | Studiedag Azalea – 22/02/18

Communicatie

Website

http://northsearegion.eu/nuredrain/

Artikel S & G

Veldbezoeken

Video

met dank aan Bloemisterij Meuninck en Belgian Extra Azaleas

Met dank aan:

Provincie Oost-Vlaanderen Provincie West-Vlaanderen

Provincie Antwerpen