1

Els Pauwels

Zuinig omspringen met water door nutriëntencaptatie

© PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

NuReDrain

2

• Nutrient Removal and Recovery from Drainage water

= Verwijdering en recuperatie van nutriënten uit drainwater

• Interreg project

– Grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma: verschillende partijen uit verschillende landen

– Komen tot innovatievere en slimmere oplossingen voor gedeelde problemen

– North See region

• Regio rond Noordzee:

– Intensieve landbouw: eutrofiëring

– Nutriëntenverliezen beperken

© PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

NuReDrain

3

• Doelstellingen:

– Technologie ontwikkelen/uittesten om fosfor (P) en stikstof (N) vast te leggen

afkomstig uit landbouwkundige afvalstromen zoals drainagewater en effluenten uit

serres

– Verwijderde P hergebruiken voor landbouwkundige doeleinden

– Advies aan telers en beleid voor betere oppervlaktewaterkwaliteit

– Op lange termijn: bijdragen tot duurzaam beheer van aquatische ecosystemen van

de regio rond de Noordzee

• Periode: 01/03/2017 – 30/09/2020

© PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

Universiteiten en onderzoeksinstellingen

4 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Universiteit van Kopenhagen (Denemarken) • Productie filtermateriaal (DiaPure (P) en Zero

valent iron (N))

• Universiteit van Rostock (Duitsland) • Modellering: impact filtersystemen op ecosysteem

• Aarhus Universiteit (Denemarken) • Lamellenfilter (sediment + P) + cocoschips • Coördinatie van velddemonstraties

• KULeuven (België) • Database opstellen beschikbare P-filtermaterialen • MBBR: N-verwijdering

• UGent (België) • Studie filtermaterialen

• Productie filtermateriaal • Studie beschikbare filtermaterialen

Praktijkcentra land- en tuinbouw

5 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Praktijkcentrum West-Vlaanderen

• Pot- en veldproeven

• Praktijkcentrum Nedersaksen

• Velddemonstraties Dümmer-meer • P-filtersystemen aansluiten op afvoerslangen

landbouwpercelen

=> Kennisverspreiding naar land- en tuinbouw

• Filterinstallaties (N en P- verwijdering) op PCS en bedrijven

• Potproeven

Drinkwatermaatschappijen

6

© PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Drinkwaterproductiecentrum De Blankaart (West-Vlaanderen).

• 3 filters bouwen met als filtermateriaal: granulaten van ijzerslib

(= nevenstroom van drinkwaterproductie)

• Oldenburgische-Ostfriesische Wasserverband

• Drinkwaterproductiecentrum Nedersaksen

• Velddemo’s op de rivier Lethe

Selectie filtermaterialen

7 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

Adsorptie-eigenschappen, kostprijs, beschikbaarheid, desorptie-eigenschappen

Screening/selectie van 11 filter materialen tot 4

FerroSorb Redmedite ICS LiDonit BaseLith Vito sorbent A

DiaPure Phoslock

Kolomtesten

• PO4-P oplossing: 0.5 ppm P

• Temperature: 20 °C

• Flow: 0.66 L/24 h

• Komt overeen met een filter die 4.4 m3 water per dag en per m3 filter materiaal kan verwerken = trage filtratie

• Materialen: ICS, Diapure, Redmedite, BaseLith, LiDonit, Vito A, Vito B, LDH, FerroSorp

P-verwijdering – kolomtesten

• 0.5 ppm P: CURVES VAN DOORBRAAK

doorbraak punt bereikt

Influent P concentratie Effluent P concentratie

Velddemonstraties

N-verwijdering uit run off water

(Denemarken)

Velddemonstraties

P-verwijdering uit run off water (Denemarken)

Velddemonstraties

P-verwijdering uit drainagewater (België)

P-verwijdering uit drainagewater (Duitsland)

setup drainage filter system for field demonstrations o exchange battery/ bottles: 7-10 days o trafficability has to be ensured (field/bank)

drain: 1.00 -1.30 m below surface

filter height: min. 0.50 m

max. 0.25 m

+P -P

(P) P (P) P

(P)

P

P P

(P)

(P) gravel filter ICS

coconut mat

Velddemonstraties

P-verwijdering uit waterbekkens (België)

Velddemonstraties

P-verwijdering uit rivier (Duitsland)

Velddemonstraties

• Noord-West Duitsland

• Riverlengte: 36.5 km

• Catchment area: 180 km²

• Oppervlakte natuur: 465 ha

• Vergelijking tussen rietveld en houtsnipper-filter

2

a)

b)

Velddemonstraties

Voorstel zero valent ijzer-filter (Denemarken)

Velddemonstraties

NuReDrain Video

N en P-verwijdering bij drainwater uit serreteelten (België)

19

P-recuperatie en hergebruik Gesprekken met bedrijven Plantenproeven

• PCS

• Sierteeltbedrijven

© PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Diverse mogelijkheden

20 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

28/05/2018 13/06/2018 18/06/2018

17/07/2018 30/07/2018 03/08/2018

09/08/2018 13/08/2018 04/09/2018

Plantenproef op sierteeltbedrijf

21 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Start proef: 15/05/2018

• 30% ICS ondergemengd – evaluatie na 4 weken (14/06/2018)

links zonder ICS – rechts met ICS

Plantenproef op sierteeltbedrijf

22 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Start proef: 15/05/2018

• Einde proef (16/07/2018)

links zonder ICS – rechts met ICS

Plantenproef op sierteeltbedrijf

23 © PCS | NuReDrain, Technologiebeurs water, 13/09/18 Destelbergen

• Evaluatie einde proef (16/07/2018)

beworteling 1 (links) – beworteling 7 (rechts)

# wortels door de pot

Beworteling

1-7

Vers gewicht (13

planten)

Visuele plant

kwaliteit

Met ICS 8,3 6,2 333,13 9

Zonder ICS 8,5 6,2 310,37 9

Modellering van de impact

Doel: Impact van N en P-verwijderingstechnologie op oppervlaktewaterkwaliteit

24

Voorbeeld scenario

% reductie

N 0 % 40 % 5 %

P 70 % 0 % 20 %

P-Filter CW Buffer strips

Overall reduction N: 20 % P: 35 %

18.09.2018 © 2009 UNIVERSITÄT ROSTOCK 25

Modellering van de Kemmelbeek

18.09.2018 © 2009 UNIVERSITÄT ROSTOCK 26

Impact van bv: • P Filter Box

• rietvelden

• bufferstroken

• Resultaten van de P Filter Box en andere

metingen zullen doorgetrokken worden naar een groter gebied

• Vermindering van % N en P zal berekend worden voor het ganse gebied.

Modellering van de impact

Partners

Met steun van

• Interreg North Sea Region

• Provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen

Bezoek ook www.pcsierteelt.be Volg jij het PCS al op LinkedIn?

proefcentrum-voor-sierteelt

Heb je nog vragen?

E:els.pauwels@pcsierteelt.be