www.syntra-ab.be

WELKOM

www.syntra-ab.be

Inleiding:

Wat is agressie?

Waarom is er agressie?

Jongeren en agressie

Jongeren en school

www.syntra-ab.be

Observaties over agressie:

• Agressie is geen emotie maar een aangeleerde gewoonte.

• Bij agressie zijn altijd twee of meer partijen betrokken.

• Agressie is iets anders dan assertiviteit.

(bij agressie ontneem je de ander ruimte en mogelijkheden)

www.syntra-ab.be

Vijf soorten agressie:

1) Emotionele chantage

2) Frustratieagressie

3) Doelgerichte of instrumentele agressie

4) Crimineel gedrag (overval, aanranding en verkrachting)

5) Zinloos geweld

www.syntra-ab.be

1) Emotionele chantage:

= chanteren en proberen met hulpeloosheid macht te verkrijgen

= de zwakke plek van een ander weten te raken

www.syntra-ab.be

2) Frustratieagressie

= vinden dat er iets wordt ontzegd waarvan men vindt dat ze er recht op hebben

= vinden dat de andere niet redelijk is (in hun ogen)

www.syntra-ab.be

3) Doelgerichte agressie:

= met opzet agressie gebruiken

= ze zijn heel berekend

= weten met inboezemen van angst veel te bereiken

www.syntra-ab.be

4) Overval, aanranding en verkrachting:

= crimineel gedrag

= gebruiken geweld om dingen voor elkaar te krijgen

= zijn per definitie levensbedreigend

= komen onverwachts

www.syntra-ab.be

5) Zinloos geweld

= zonder aanleiding iemand ernstig belagen

= angstaanjagend

www.syntra-ab.be

Laatste 20 jaar: toename van agressie

(in contact met politie of gerecht)

kleine groep ‘recidivist’ = ‘harde’ leerling

2 leerling op 10 gedrags- of emotionele problemen

1 leerling op 10 éénmalig ernstig incident

+- 70% van de tieners OK

www.syntra-ab.be

De X en Y generatie:

X generatie < 1985 Y generatie > 1985

Leren stap voor stap Vragen ‘waarom?’Gaan dieper in op de zakenZijn sociaalAlles gaat trager1 taak tegelijk afwerken

Leren langs alle kantenWeten vooral wat ze niet moeten kennenAlles is oppervlakkigerZijn sociaal als ze winst uit kunnen halenMultitasken

www.syntra-ab.be

Fysiologie van agressie:

• Hersenen van jongens: – Stimulans door: - schema’s

- afbeeldingen

- objecten

• Hersenen van meisjes:– Stimulans door: - verbale communicatie

- langere concentratie

www.syntra-ab.be

Hersenen en doorbloeding:

• Doorbloeding naar de hersenen gebeurd achter het voorhoofd (neocortex).

• Bij conflict is er minder doorbloeding.

• Hormonen blijven lager hangen in de hersenen.

www.syntra-ab.be

Hormonen en reactie:

• Hormonen: blijven hangen waar primitieve en instinctieve interacties gebeuren.

• Reactie: ‘HIT OR RUN’

www.syntra-ab.be

Probleemgedrag / agressie:

Probleemgedrag

Crisis Incest

Alcohol Drugs

Echtscheiding

Faalangst

Pesten

Verdriet en rouw

Schoolmoe

Verwenning

www.syntra-ab.be

Agressie en maatschappij:

Moeten we ons zorgen maken?

www.syntra-ab.be

Drie posities van elke mens:

Eerste positie: IK

Tweede positie: HIJ / ZIJ

Derde positie: WIJ

www.syntra-ab.be

Gelijke kansen komen niet vanzelf:

Eerste positie: het kind (leerling)

Tweede positie: ouders

Derde positie: vrienden, school, familie

www.syntra-ab.be

Kompas niet alleen kennen, maar ook gebruiken:

IK

Ouders Omgeving

www.syntra-ab.be

Maatschappelijke vragen:

• Generaties kenden oorlog lijden

• De ‘zonder’ oorlog generatie heeft geen duidelijk perspectief (geen land opbouwen, geen nieuwe industrie creëren)

www.syntra-ab.be

Deze generatie:

Is beperkt in al zijn mogelijke mogelijkhedenVoorbeeld: borderline volwassenen

grenzeloosheid = vrijheidswaan

Zij kunnen niet volgen

‘LOSERS’

www.syntra-ab.be

Waarom ‘LOSERS’?

Nieuwigheden en druk moeilijk om te ‘zijn’

Veeleisend tot in relatie het ‘moet’

Leer ons ‘ongelukkig’ zijn moet ‘mogen’

hoort bij het leven

www.syntra-ab.be

Politiek - Maatschappelijk:

Minister van het kind?

www.syntra-ab.be

Onderwijs: vaste budgetten.

12 leerlingen / klas = volksgezondheid stijgt

Welzijn en justitie: fluctuerende budgetten.

Problematiek: - jeugdmisdaad

- Welzijn (armoede)

- Preventie daalt

- Ondersteuning en coaching

www.syntra-ab.be

PAUZE

www.syntra-ab.be

U KUNT DE WIND NIET VERANDEREN, MAAR HOE DE ZEILEN STAAN BESLIST

U ZELF

www.syntra-ab.be

Wat verwacht de jongere?

• “Kinderen van nu houden van luxe en overdaad, ze tonen geen respect meer voor ouderen en houden van kletspraatjes in plaats van lichaamsbeweging. Kinderen zijn kleine dwingelanden en hebben in het gezin geen onderdanige houding meer. Ze spreken hun ouders tegen, kletsen in gezelschap, proppen zich aan tafel vol met lekkernijen, zitten ongeïnteresseerd in de schoolbanken en tiranniseren hun leerkrachten.”

www.syntra-ab.be

Straat / schoolcultuur:

Het oudste sociaal netwerksysteem:

De straat (ruwe opvoeder)

+De macht van de media

www.syntra-ab.be

Omgaan met leerlingen:

• Vertrouwen• Doelgerichte omgang: - functioneel

- ruiltransactie

• Relatiebekwaamheid: - dynamiek

- verantwoordelijkheid

- verwachting

- aandacht

- coherentie (centrumregels)

- open interactie

- veiligheid - aanmoediging

www.syntra-ab.be

Patroongedrag in de klas:

• Meisjes: multitasken

wijs en rustig

• Jongens: monotasken

fel, energiek en driftig

www.syntra-ab.be

Zichtbaar gedrag in de klas:

Hersenen bijtanken

Jongens: hoofd op de bank, dutje

Meisjes: vervelen zich in de klas

(beleefd afwezig)

Biologie van jongens is kwetsbaarder dan meisjes

www.syntra-ab.be

Tips voor in de klas:

IT TAKES 2 TO TANGO….

www.syntra-ab.be

• Blijf empatisch, zie u leerling graag en stel grenzen.

• Laat uw leerling dromen.• Vertel met plezier en trots over uw vak.• Blijf strijden tegen armoede en sociale

uitsluiting.

www.syntra-ab.be

Geef DE GRENS een plaats in het leven van jongeren.

www.syntra-ab.be

Tijdens de lessen:

• Zorg voor een goed klimaat: licht en lucht.• Stel samen met je groep een

interklasreglement op.• Zit liefst steeds in hetzelfde lokaal.• Maak sociaal engagement als onderdeel

van uw lessenpakket.• Maak goed gedrag zichtbaar.

www.syntra-ab.be

Zorg voor rituelen:

• Welkom• Zwak zijn mag• Mijn vriend en ik – NIET – ik en mijn vriend• Reageer nooit brutaal bij brutale

opmerkingen• Bij verkeerd gedrag alleen het gedrag

afwijzen, niet de persoon

• Hardste schreeuwer niet belonen met directe aandacht

www.syntra-ab.be

Vermijd valkuilen:

• Angst is bij agressie een slechte raadgever.

• Wees voorzichtig met ‘narcistische’ jongeren. (opgeblazen ego’s)

• Blijf alert voor traject van bluf naar agressie.

• Schijnengel thuis, delinquent op straat

www.syntra-ab.be

Algemene regel in de school:

• Accepteer zelfs niet de kleinste agressie.• Zorg voor een vaste lesopbouw.• Maak kleine lesdoelen kenbaar.• Doe regelmatig kleine toetsen.

www.syntra-ab.be

Luisteren?

Luisteren is belangrijk,

niet luisteren…ook

www.syntra-ab.be

Waarom ze NIET luisteren

• Verkennen van persoonlijkheid

Ontdekken

Bron van creativiteit

Kennis vergaren

Gedrevenheid

www.syntra-ab.be

Leerlingenbegeleiding:

• Leerinhoud en doelen

• School en cultuur

• Normen en waarden

• Communicatie

www.syntra-ab.be

Type docent:

Ook bij deze leerlingen blijf ik de doelen van het onderwijs nasteven.

Bij deze leerlingen heb ik de doelen van het onderwijs opgegeven.

Ik voel een band met deze leerlingen, ook op het moment dat ik hun gedrag afwijs.

A C

Ik voel vooral tegenzin tegen deze leerlingen.

B D

www.syntra-ab.be

Ideale leraar:

• Bewust zijn van zichzelf• Interesse voor jongeren• ‘Liefde’ voor het vak• ‘Vlotte’ contacten met andere actoren• Conflicten toedekken (ontkrachten) en op

het juiste moment boven halen• Stijl: - samenwerken

- discussies oefenen

- feedback geven en krijgen

www.syntra-ab.be

Toffe leerkracht:

Preventieve houding

+ ideale leerkracht

+ stijl

Toffe leerkracht

www.syntra-ab.be

SCHOOLCULTUUR STRAATCULTUUR

Studeren is prioriteit.Aanpassen aan anderen is noodzakelijk.

School is bijzaak.Vrienden, uitgaan en internet zijn belangrijk.

Normaal doet men wat de leerkracht vraagt.

Stoer en mannelijk is belangrijk.Dus: verzet tegen leraar.

Doorzetten, concentratie, orde en netheid zijn belangrijk.

Het moment en de situatie van de dag zijn belangrijk.

www.syntra-ab.be

Wat te doen bij agressie?

• Ga bij jezelf na of je je eigen grenzen genoeg in het oog houdt en bewaakt

• Het is verstandig een ander te wijzen op het feit dat hij / zij manipuleert en dat je je niet laat manipuleren

• Neem het probleem serieus en laat de persoon zijn boosheid uiten

• Luister naar wat de persoon te zeggen heeft, neem een rustige houding aan

www.syntra-ab.be

ZORG VOOR JE EIGEN VEILIGHEID!

• Stel een grens aan het gedrag

• Wijs de persoon niet af

• Schat in met welk soort agressie je te maken hebt

www.syntra-ab.be