Post on 10-Feb-2016
description
Inleiding 9
ACHTERGRONDEN 11Het land 11Klimaat 15Geschiedenis 18
De oudste tijden 18Daciërs en Romeinen 18Walachijers, Magyaren, Saksen en Turken 20Habsburgers en revoluties 24De eerste helft van de 20e eeuw 25Opkomst en val van Ceausescu 27Roemenië na 1989 29
De Roemeense bevolking 31Minderheden 32Religies 36
Kunst onder het communisme 38Bouwkunst 38Taal 42Politiek 43Economie 43Gezondheid en sociale problemen 44Milieu 46Natuur 49Winkelen en souvenirs 50De Roemeense keuken 51Drinken 51Caleidoscoop van Roemeense personen 52
PRAKTISCHE INFORMATIE 55Algemene informatie 55
Alarmnummers 55Toerisme en activiteiten 56Reisorganisaties 60
Reizen naar en in Roemenië 61Naar Roemenië met de auto 61Reizen binnen Roemenië 62Verkeersregels 64Openbaar vervoer 64
Accommodatie 66Boeken en kaarten 70
Praktische zaken van A tot Z 71Beste reistijd 71Douane 71Feestdagen 72Geld 72Gevaren 73Huisdieren 75Medische hulp 75Politie 75Post 75Reisdocumenten 75Telefoon en internet 75Tijdverschil 76Wereldomroep en ANWB-oproepen 76
Woordenlijst 76
BEZIENSWAARDIGHEDEN 81Crisana en de Banat 81Oradea 83Arad 84Timisoara 85Resiña en de Semenic bergen 87Richting de Nerakloof 88
Transsylvanië 90Cluj Napoca 92De Apuseni bergen 95Kalotaszeg 97Tussen Stei en Vârtop 99Het Aries dal en Ñara Moñilor (Moñ-land) 100Rimetea en de Turda kloof 101Alba Iulia 102Richting Deva 104Het Retezat Nationaal Park 105Noordelijk Transsylvanië: richting Bistriña en de Bârgau pas 106
Bistriña 107De Bârgau pas 108
INHOUD
Roemenie 2008 deel 1 11-02-2008 11:08 Pagina 5
De Rodnei bergen 108Târgu Mures en het Mures dal 109Székelyland 111
Lacu Rosul en de Bicaz kloof vanuit Transsylvanië 112Miercurea Ciuc en omgeving 112Rond Odorheiu Secuiesc 114
Sibiu en omgeving 116De Fagaras bergen 120Sighisoara 121De weerkerken in Saksenland 124Brasov 128De bergen ten zuiden van Brasov en de Prahova-vallei 132
Bran en omgeving 132De Prahova-vallei 134
Maramures 137Satu Mare en Baia Mare 137De Mara-vallei 140Sighetu Marmañiei en Sapânña 142De Iza-vallei 142De Viseu-vallei en deMaramures bergen 143Borsa en de Prislop pas 143
Moldavië 145De kloosters van zuidelijk Bucovina 147Vatra Dornei 150Câmpulung Moldovenesc, Vama en Gura Humorului 152Suceava 153Het Bicaz stuwmeer en Ceahlau 154De kloosters in de omgeving van Târgu Neamñ en PiatraNeamñ 156De weg door de Bicaz kloof 157Iasi 158
Boekarest 163Geschiedenis 163Oriëntatie 165
Rondwandelen in het centrum 167Musea 172Begraafplaatsen en parken 175Veiligheid en ongemakken 176Sociale kwesties 176Dagtochten rond Boekarest 177
Walachije 182De noordelijke Olt-vallei 182Târgu Jiu 183Râmnicu Vâlcea en Calimanesti-Caciulata 187Curtea de Arges 187De Transfagarasanul autoweg 188Câmpulung 190Pitesti, Târgoviste en Ploiesti 190Craiova 193De IJzeren Poort, Drobeta Turnu Severin en Bâile Herculane 193
De IJzeren Poort 193Drobeta Turnu Severin 194Baile Herculane 195
Routes vanuit Walachije naar Moldavië en de Zwarte-Zeekust 196Routes vanuit Walachije naar Bulgarije 197
Dobrogea 198De Donaudelta 198
Tulcea 202Langs de Brañul Chilia 203Langs de Brañul Sulina 204Langs de Brañul Sf. Gheorghe 205De meren en lagunes tenzuiden van de Donaudelta 206
Constanña en Mamaia 207Centraal-Dobrogea en de zuidelijke Zwarte-Zeekust 209
Register 212
ROEMENIË6
Roemenie 2008 deel 1 11-02-2008 11:08 Pagina 6
11
ACHTERGRONDEN
HET LAND
Roemenië is met 237.000 vierkante kilometer (meer dan vijf keer deoppervlakte van Nederland) en 23 miljoen inwoners een van de groterelanden van Europa. In het oosten vormt de rivier de Prut de grens met dezelfstandige republiek Moldavië, in het noorden grenst Roemenië aanOekraïne, in het westen aan Hongarije en in het zuidwesten en zuidenvormt de Donau de grens met respectievelijk Servië en Bulgarije. Roe-menië ligt ook nog aan de Zwarte Zee en heeft een kustlijn van ongeveer200 kilometer. Dwars door het land lopen de Karpatische bergen die hetland in geografische en historisch sterk afwijkende gebieden delen.
Transsylvanië ligt in het hart van Roemenië in het bekken van de Karpati-sche bocht. Samen met de aangrenzende regio’s Maramures, Crisana ende Banat is dit deel van Roemenië sterk beïnvloed door de Centraal-Europese geschiedenis, met een belangrijke rol voor de Romeinen, deHongaren en de Habsburgers. De naam Transsylvanië is te herleiden tot’achter de bossen’, waarmee het land werd aangeduid dat (uit een wes-ters oogpunt) achter de wouden van de Apuseni bergen zou liggen.Transsylvanië is na Boekarest het meest welvarende deel van Roemenië,met historisch belangrijke ’naties’ als de Saksische stadstaten en de aande Hongaren verwante Székely regio in het uiterste oosten van het bek-ken. De westelijke grensregio’s Crisana en de Banat hebben lange tijdonder directe Hongaarse invloed verkeerd, wat tot op de dag van vandaageen bonte mengeling van minderheden oplevert. Maramures, het rustigenoordelijke heuvel- en bergland, is historisch een eenheid met het Oek-raïense Maramures-regio, maar is in de Roemeense staatsinrichting uit-gebreid met de van oorsprong meer Hongaarse westelijke vlakte rond desteden Satu Mare en Baia Mare.
Doordat de Karpaten de regio Moldavië aan westelijke zijde afschermenlag dit vorstendom van oudsher meer open richting het Russische Rijk enhet Zwarte-Zeegebied. Het Moldavische Rijk speelde in de Middeleeu-wen een belangrijke rol als buffer tussen de Turkse en Tataarse invallersen het christelijke Europa. Moldavië omvatte in die tijd ook het huidigeMoldava, dat echter in 1812 door de Russen werd geannexeerd. Van 1918tot WO II behoorde die streek opnieuw tot Roemenië, om na de oorlogweer op te gaan in de sovjetrepubliek Moldava. De tegenwoordigeRoemeense regio Moldavië is bij bezoekers vooral in trek vanwege deprachtige kloosters die voornamelijk tijdens het bewind van Stefan celMare (eind 15e eeuw) werden gesticht. Verschillende van deze kloosters
Roemenie 2008 deel 1 11-02-2008 11:08 Pagina 11
�N�N
��
�
�
��
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
��
�
�
SALONTA HUEDIN
BRAD
CÂMPENI
SATU MARE
ORADEA
ARAD
DEVA
ALBA IULIA
SIBIU
DROBETA TURNU SEVERIN
CRAIOVA
RÂMNICUVÂLCEA
CLUJ-NAPOCA
JIMBOLIA
LUGOJ
ANINA
B. HERCULANE
HUNEDOARA
SARMIZEGETUSA
CALAFAT
TISMANA
MIERCUREA
HOREZU
CÂMPULUNG
P
SOVATA
VDO
DEJ
PETEA
VALEA LUIMIHAI
REGHIN
MOISEI
STÂNA DE VALE
BAIA MARE
TIMISOARA
TÂRGU JIU
PITESTI
TÂRGU MURES
OEKRAÏNE
HONGARI JE
SERVIË
�
�
�
�
� �
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
��
�
��
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
NADLAC
�
�
SÂNNICOLAUMARE
CENAD�
TURNU
MORAVITA,
CARANSEBES
NAIDAS
RESITA,
ORSOVA
BEIUS
CHISINEU-CRIS STEI �
ZALAU
PETROSANI
ORASTIE
SEBES
BISTRITA,
SIGHETUMARMATIEI,
SAPÂNTA
��
SÂNGEORZ-BAI
NASAUD
SACEL
�GHERLA
BORSA CÂMO
TO
RÂ
MEDIAS
SIGHISOARA
� SLATINA
�
�BECHET
CARACAL
BALS
CISNADIE
CALIMANESTI
BAILE GOVORA
DONAU
DONAU
TISA
TISA
MURES
MURES
SOM
ES
BOEDAPEST
➤
➤
MISKOLC
➤
➤
➤
BEOGRAD
BEOGRAD
➤SOFIA
�VIDIN
BORS�
ACHTERGRONDEN12
Roemenie 2008 deel 1 11-02-2008 11:08 Pagina 12
�N
��
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
��
�
TULCEA
SUCEAVA
GIURGIU
RUSE
ALEXANDRIA
0 100 km
MEDGIDIA
SLOBOZIA
PREDEAL
SINAIABRAN
NG
SF. GHEORGHE
COVASNA
MANGALIA
BABADAG
SULINA
MURIGHIOL
VASLUI
ROMAN
PUTNA
GURAHUMORULUI
MIERCUREACIUC
ATA
BICAZ
GHEORGHENI
BORSEC
VATRADORNEI
SIRET
DARABANI
BOEKAREST
BRASOV
PLOIESTI
BUZAUBRAILA
FOCSANI
IASI
BACAU
BULGARI JE
OEKRA ÏNE
MOLDAVIË
Z W A R T EZ E E
NEDERLAND
ROEMENIËBELGIË
�
�
��
�
�
�
�
�
��
�
�
�
� �
�
�
�
��
�
�
�
�
�
�
�
�
��
�
�
�
�
�
�
�
�
�
A
�
CÂMPULUNGMOLDOVENESC
RADAUTI, BOTOSANI
PASCANITÂRGU NEAMT,
TOPLITA,PIATRANEAMT,
RÂSNOV
HÂRSOVA
GALATI,
CONSTANTA,
CERNA VODA
NEGRU VODA
BAILE TUSNAD
TÂRGOVISTE
FETESTI
CALARASI
DONAU
DONAU
PRU
T
PRUT
PRUT
DONAUDELTA
SIRET
SIRET
➤ ➤
VARNA
PLEVEN, SOFIA
➤
➤➤
ODESSA
CHISINAU
CHISINAU
REPUBLIEK
ROEMENIË, OVERZICHT EN LIGGING IN EUROPA
13HET LAND
Roemenie 2008 deel 1 11-02-2008 11:08 Pagina 13
zijn vandaag de dag wereldberoemd en minutieus gerestaureerd, anderekloosters liggen in hun eigen waarde verscholen in de bossen.
Walachije, ook wel Terra Romanica genoemd, wordt gezien als de wiegvan het Roemeense volk. In dit gebied hebben de Walachijers, de latereetnische Roemenen, vrijwel altijd de meerderheid uitgemaakt, terwijl deadellijke stand – de bojaren – door de eeuwen heen ook uit etnische Roe-menen bestond. Walachije is eveneens een oud vorstendom waarvanBoekarest pas sinds 1860 de hoofdstad is. Ook hier werd de geschiedenisgedomineerd door de strijd tegen de Turken, met als meest beroemdevertegenwoordiger Vlad Ñepes alias Dracula, de laatmiddeleeuwse prinsdie zowel met zijn successen als zijn wreedheid veel opzien baarde. Desteden van Walachije geven over het algemeen minder historische bouw-werken te zien dan Transsylvanië en Moldavië – de oorzaak is meestal deingrijpende ‘stadsvernieuwingen’ onder het communisme – maar degeïnteresseerden vinden in de regio nog verschillende aantrekkelijkekloosters, bezienswaardige kastelen en historisch belangrijke steden.
Dobrogea, ten slotte, is de uiterst oostelijke landstrook die direct aan deZwarte Zee ligt. De bijna 200 kilometer lange kuststrook kent een rijk ver-leden met Griekse en Romeinse kolonies. In de Middeleeuwen behoordede regio lange tijd tot het Turkse Rijk, maar na de oorlog in 1878 kwamnoordelijk Dobrogea bij Roemenië (zuidelijk Dobrogea ligt in Bulgarije).De regio is etnisch erg divers: behalve Roemenen wonen er Bulgaren,Turken, Tataren, Oekraïners en Lipovani-Russen; de laatste twee bevol-
De Hasmas bergen bij Gheorgheni foto: László Szabó
ACHTERGRONDEN14
Roemenie 2008 deel 1 11-02-2008 11:08 Pagina 14
55
PRAKTISCHE INFORMATIE
ALGEMENE INFORMATIE
Alarmnummers
Deze nummers zijn directe verbindin-gen, overal in Roemenië te gebruiken. Bijde alarmcentrale is de kans wat groterdat er Engels-, Duits- of Franssprekendefunctionarissen aanwezig zijn.
Alarmnummer 112Politie 955Ambulance 961Brandweer 981
De Roemeense automobielclub is eenpartnerorganisatie van de ANWB en kanbuitenlandse reizigers bijstaan bij pro-blemen: Automobil Clubului Român(ACR) Alarmcentrale, 9 021/2222222en 9 0722/382715.
De reddingorganisatie Salvamont heefteen centraal noodnummer voor hetinroepen van hulp in de bergen 9 0725/826668.
De consulaire dienst van de Nederland-se en Belgische ambassade in Boeka-rest staan reizigers bij die in serieuzeproblemen zijn gekomen, bij verlies ofdiefstal van het reisdocument of bijvoor-beeld omdat ze in een strafrechtelijkeprocedure verwikkeld zijn geraakt.
Nederlandse ambassade in Boekarest:Aleea Alexandru 20, sector 1, Boekarest,9 021/2086030, j 021/2307620,www.olanda.ro, bkr@minbuza.nl, nood-nummer: 9 0744/652477.
Nederlands consulaat in Timisoara: Str.Prot. George Popovici Nr. 8A, Timisoara,9 0256/221501, 9 0356/401639,j 0256/221501.
Belgische ambassade in Boekarest: Boule-vard Dacia, 58, sector 2, Boekarest,9 021/2102969, j 021/2111378,Bucharest@diplobel.org, www.diplobel.org/romania, noodnummer: 9 0723/202026.
Voor informatie omtrent speciale aangele-genheden zoals het verstrekken van visa
BellenBinnen Roemenië (zelfde stad): alleen abonneenummerBinnen Roemenië (ander kengetal): kengetal (incl. ‘0’), nummerVan Nederland/België naar Roemenië: 0040, kengetal (zonder ‘0’), nummerVan Roemenië naar Nederland: 0031, kengetal (zonder ‘0’), nummerVan Roemenië naar België: 0032, kengetal (zonder ‘0’), nummer
Een Nederlandse of Belgische mobiele telefoon in Roemenië gedraagtzich (meestal) als een buitenlandse aansluiting, zodat 0040 moet wordengedraaid.
Roemenie 2008 deel 2 31-01-2008 15:57 Pagina 55
voor studeren, werken of anderszins dientu contact op te nemen met de Roemeen-se ambassade in Nederland of België.
Ambassade van Roemenië in Nederland:Catsheuvel 55, 2517 KA, Den Haag,9 070/3543796, j 070/354158.
Ambassade van Roemenië in België: RueGabrielle 105, 1180 Ukkel, 9 02/3452680, j 02/3462345, secretariat@roumanieamb.be.
SOS-Romania is het vrijwilligersnetwerkvan in Roemenië woonachtige Belgen enNederlanders die in geval van problemenof nood Nederlandstaligen in Roemeniëbij kunnen staan met hulp en advies.Mobiel nummer in Roemenië: 0729091885, voor regionale contactpersonen:www.sos-romania.ro.
Toerisme en activiteiten
De meeste westerse toeristen die naarRoemenië komen zoeken het heuvel- enbergland van Transsylvanië, Maramuresen Moldavië (kloosters van Bucovina)op. Veel mensen komen voor het prach-tige landschap, de rijke natuur, het platte-landsleven en de uitzonderlijke middel-eeuwse steden en kloosters. Verderzoeken steeds meer mensen de hoofd-stad Boekarest op en langzaamaan komtook de kuststrook met de Donaudeltaweer in de belangstelling te staan. Devlakten van Moldavië en Walachije heb-ben veel minder te bieden, terwijl veelvan de steden hier zwaar hebben gele-den onder industrialisatie en ‘stadsver-nieuwing’. Buiten de grootste steden isook moeilijk om geschikte accommoda-tie te vinden. Een aantal steden van devlakten komt in dit boek wel aan bodvanwege specifieke bezienswaardighe-den of omdat zij liggen op doorgaanderoutes naar Bulgarije of de RoemeenseZwarte-Zeekust.
De UNESCO heeft in Roemenië een flin-ke klus – in de eerste plaats omdat erzoveel culturele en natuurlijke waarden tevinden zijn en in de tweede plaats omdatveel van deze objecten erg veel zorgbehoeven vanwege achterstallig onder-houd. De meest bekende culturele schat-ten zijn de geschilderde kloosters vanBucovina (Moldavië). Dit gaat om eengroep van ongeveer acht beroemde eneen aantal minder beroemde 15e-eeuw-se kloosters met waardevolle, originelefresco’s op zowel de binnen- als de bui-tenmuren. De eeuwenoude houten kerk-jes van verschillende dorpen in Maramu-res zijn ook aan de zorg van de UNESCOtoevertrouwd. De andere werelderfgoe-deren liggen in Transsylvanië. De stads-
56 PRAKTISCHE INFORMATIE
In de kathedraal van St.-Michael in Cluj
Roemenie 2008 deel 2 31-01-2008 15:57 Pagina 56
Ongeveer honderd kilometer ten noordwesten van Cluj ligt de provin-ciestad Zalau, omgeven door de Meses heuvels. In deze heuvelsbevindt zich een van de interessantere opgravingen uit de Romeinsetijd. De garnizoensplaats en burgerstad Porolissum (vlak bij het tegen-woordige Moigrad-Porolissum) verdedigde in de eerste eeuwen naChristus de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. Tegenwoordigzijn er nog redelijk interessante, deels herbouwde ruïnes te bekijken,onder meer de indrukwekkende overblijfselen van het grote amfi-theater. In het historisch museum van Zalau (Muzeul judetan de Isto-rie si Arta, Str. Pietei 9) staan verschillende van de hier gedane vond-sten tentoongesteld. Een redelijk hotel in Zalau is het Meses Hotel inhet centrum (Piaña 1 Decembrie 1918, nummer 11/A, 9 0260/661050,50 euro).
DE APUSENI BERGEN
Apuseni of de ‘westelijke Karpaten’ is de benaming voor de bergmas-sieven Bihor, Vladeasa en Gilau gezamenlijk. De oostelijke helftbehoort tot Transsylvanië, de westelijke bergen behoren eigenlijk totCrisana en de Banat (inclusief Bihor en het Padis Plateau) maar wor-den voor de overzichtelijkheid hier behandeld. Hoewel dit ‘eilandge-bergte’ niet spectaculair is als het om de hoogste top gaat (1800meter) is het voor wandelen uitermate geschikt dankzij het mooie
St.-Michael kathedraal
95TRANSSYLVANIË
Roemenie 2008 deel 3 31-01-2008 15:01 Pagina 95
APUSENI BERGEN
BOEKAREST
�N�N
�N�N
�
�
�
�
��
�
�
�
��
��
�
�
�
�
�
�
��
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
�
1843 m
1485 m
1750 m
1418 m
968 m
918 m
1834 m
1404 m
805 m
1160 m
1691 m
L. LESU
CIUCEABUCEA
BRATCA
HUEDIN
FILDU DE JOS
IZVORUCRISULUI
SÂNCRAIU
POIENIVALEADRAGANULUI
MANASTIRENIVALENI
CALATELE,
BELIS
RACHITELE,
HOREA
POIANAHOREA
ALBAC
�
SCARISOARA
GÂRDADE SUS
ARIESENI
VÂRTOPPAS
STEI
CHISCAU
PIETROASA
NUCET
STÂNA DE VALE
PADIS CABANAIC PONOR CABANA
P A D I S
P L AT E A U
VLADEASA
BERGEN
VLADEASA
�
�
�
�
� ��
�
�
�
�
�
PEST. URSILOR
IJSGROT vanSCARISOARA
BELIS MEER
ABRUD
CÂMPENI
VATA DE JOS,
BRAD
VÂRFURILE
HALMAGIU
➤
➤
ALESD,ORADEA
BEIUS
➤
GILAU,CLUJ-NAPOCA
➤GILAU
➤TURDA
➤DEVA
BEZIENSWAARDIGHEDEN96
Roemenie 2008 deel 3 31-01-2008 15:01 Pagina 96